Công tác thống kê tổng hợp qua 60 năm xây dựng và phát triển

C«ng t¸c thèng kª tæng hîp<br /> qua 60 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn<br /> TrÇn Kim §ång(*)<br /> <br /> <br /> C<br /> ¸ch ®©y ®óng 60 n¨m, ngµy 6<br /> th¸ng 5 n¨m 1946, Chñ tÞch Hå ChÝ<br /> Minh ®· ký S¾c lÖnh 61/SL quy ®Þnh tæ chøc,<br /> míi gi¶i phãng; B¸o c¸o ph©n tÝch kinh tÕ 3<br /> n¨m 1947-1949 vµ c¸c B¸o c¸o chuyªn ®Ò<br /> vÒ gi¶m t«, gi¶m tøc, x©y dùng tæ vÇn c«ng,<br /> bé m¸y cña Bé Quèc d©n Kinh tÕ, bao gåm ®æi c«ng ë vïng tù do. Trong buæi ®Çu míi<br /> c¸c Phßng, Ban vµ Nha trùc thuéc, trong ®ã h×nh thµnh cßn mu«n vµn khã kh¨n vÒ bé<br /> cã Nha Thèng kª ViÖt Nam vµ ngµnh Thèng m¸y, vÒ nh©n lùc, vËt lùc, tµi lùc, vÒ ph­¬ng<br /> kª ®· ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ cho phÐp ph¸p vµ kinh nghiÖm chuyªn m«n nghiÖp vô<br /> lÊy ngµy 6/5/1946 lµ ngµy thµnh lËp Ngµnh. vµ c¶ vÒ nguån sè liÖu mµ nh÷ng nhµ thèng<br /> kª tæng hîp ®· cho ra ®êi nh÷ng s¶n phÈm<br /> Trong quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n<br /> thèng kª tæng hîp nh­ vËy lµ rÊt ®¸ng tr©n<br /> phÈm thèng kª, thèng kª tæng hîp chÞu tr¸ch<br /> träng vµ v« cïng tù hµo.<br /> nhiÖm biªn so¹n vµ cung cÊp phÇn lín c¸c<br /> s¶n phÈm th«ng tin ®Çu ra cña ngµnh Thèng §øng tr­íc yªu cÇu ph¸t triÓn cña<br /> kª. Do vËy, nãi ®Õn ngµnh Thèng kª kh«ng ngµnh Thèng kª nãi chung vµ c«ng t¸c<br /> thÓ kh«ng nãi ®Õn vÞ thÕ cña thèng kª tæng thèng kª tæng hîp nãi riªng, ngµy 20 th¸ng 2<br /> hîp vµ cµng kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn nh÷ng n¨m 1956, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· ban<br /> ®ãng gãp to lín cña c¸c thÕ hÖ nh÷ng ng­êi hµnh QuyÕt ®Þnh 695/TTg thµnh lËp Côc<br /> lµm c«ng t¸c thèng kª tæng hîp ®· nèi tiÕp<br /> Thèng kª Trung ­¬ng trùc thuéc Uû ban KÕ<br /> nhau viÕt nªn trang sö 60 n¨m vÎ vang cña<br /> ho¹ch Nhµ n­íc víi 5 phßng, trong ®ã cã<br /> m×nh, gãp phÇn t« th¾m trang sö 60 n¨m x©y<br /> Phßng Thèng kª Tæng hîp. Ngµy 21 th¸ng 2<br /> dùng vµ ph¸t triÓn cña toµn ngµnh Thèng kª<br /> n¨m 1961, Uû ban Th­êng vô Quèc héi ®·<br /> ViÖt Nam.<br /> phª chuÈn ®Ò nghÞ cña ChÝnh phñ vÒ viÖc<br /> Ngay trong buæi ®Çu thµnh lËp Nha t¸ch Côc Thèng kª Trung ­¬ng ra khái Uû<br /> Thèng kª ViÖt Nam, mÆc dï c¬ cÊu tæ chøc<br /> ban KÕ ho¹ch Nhµ n­íc, thµnh lËp c¬ quan<br /> cßn hÕt søc ®¬n gi¶n, sè c¸n bé Ýt ái vµ<br /> thuéc ChÝnh phñ víi tªn gäi lµ Tæng côc<br /> nghiÖp vô ch­a tinh th«ng, nh­ng nhiÖm vô<br /> Thèng kª. Ngµy 29 th¸ng 9 n¨m 1961 ChÝnh<br /> ®¶m b¶o th«ng tin vµ c«ng t¸c thèng kª tæng<br /> phñ ®· cã NghÞ ®Þnh sè 131/CP quy ®Þnh<br /> hîp ®· ®­îc triÓn khai mét c¸ch tÝch cùc vµ<br /> cã hiÖu qu¶. Trong thêi kú nµy nh÷ng ng­êi nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc bé m¸y cña<br /> lµm c«ng t¸c thèng kª tæng hîp ®· biªn Tæng côc Thèng kª víi 8 vô nghiÖp vô, trong<br /> so¹n ®­îc B¸o c¸o tæng hîp t×nh h×nh kinh ®ã cã Vô Thèng kª Tæng hîp víi c¸c nhiÖm<br /> tÕ-x· héi hµng th¸ng cña vïng tù do vµ vïng vô chñ yÕu sau:<br /> <br /> <br /> (*)<br /> TiÕn sÜ, Vô tr­ëng Vô Thèng kª Tæng hîp<br /> <br /> 12 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª<br />  (1) TiÕn hµnh th­êng xuyªn c¸c b¸o ®· biªn so¹n c¸c th«ng t­ h­íng dÉn xÐt<br /> c¸o vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t duyÖt vµ c«ng bè hoµn thµnh kÕ ho¹ch<br /> triÓn kinh tÕ-x· héi ®Þnh kú th¸ng, quý, 6 Nhµ n­íc hµng n¨m tr×nh ChÝnh phñ phª<br /> th¸ng, 9 th¸ng vµ c¶ n¨m còng nh­ c¸c b¸o duyÖt, ®ång thêi cßn trùc tiÕp tham gia xÐt<br /> c¸o nhanh víi chu kú 5 ngµy, 10 ngµy vµ duyÖt hoµn thµnh kÕ ho¹ch Nhµ n­íc ë<br /> c¸c b¸o c¸o ®ét xuÊt. nhiÒu Bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng vµ doanh<br /> (2) Nghiªn cøu vµ tæ chøc tÝnh to¸n c¸c nghiÖp. NhiÖm vô nµy thùc hiÖn hµng n¨m,<br /> chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp nh­ tæng s¶n phÈm cho ®Õn n¨m 1986 ®Êt n­íc b­íc vµo thêi<br /> x· héi, thu nhËp quèc d©n vµ c¸c chØ tiªu vÒ kú ®æi míi, xo¸ bá c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸<br /> tµi chÝnh, ng©n hµng ®Ó triÓn khai thùc hiÖn tËp trung th× míi chÊm døt. Ngoµi ra, trong<br /> trªn ph¹m vi toµn Ngµnh. thêi gian nµy, nh÷ng c©y ®¹i thô trong lµng<br /> thèng kª tæng hîp nh­ NguyÔn Quang<br /> (3) Biªn so¹n c¸c cuèn sè liÖu vµ c¸c<br /> HiÒn, TrÇn V¨n TruyÒn, NguyÔn MÉn, Vò<br /> b¸o c¸o ph©n tÝch ph¶n ¸nh ®éng th¸i vµ<br /> NhiÖm, Vò Hoµng, TrÇn L©m Hµ, TrÇn §øc<br /> thùc tr¹ng t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi hµng n¨m<br /> Nguyªn, NguyÔn §øc Long, NguyÔn ViÖt<br /> vµ nhiÒu n¨m.<br /> C­êng, Lª V¨n Chinh, TrÇn Thanh TiÕn,<br /> (4) H­íng dÉn c¸c Chi côc Thèng kª TrÇn V¨n LuËn, NguyÔn Ngäc §øc vµ<br /> tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng vÒ nhiÒu tªn tuæi lõng danh kh¸c ®· cïng c¸c<br /> c«ng t¸c thèng kª tæng hîp. ®ång nghiÖp vµ c¸c céng sù cña m×nh<br /> KÕt qu¶ thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô nªu trong ®¹i gia ®×nh thèng kª tæng hîp tõ<br /> trªn cña thèng kª tæng hîp trong nh÷ng n¨m trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng thu thËp, xö lý<br /> 1955-1975 ®­îc thÓ hiÖn trªn nhiÒu mÆt, vµ tæng hîp sè liÖu cho ra ®êi c¸c cuèn<br /> trong ®ã cã mét sè kÕt qu¶ rÊt ®¸ng tù hµo. biªn niªn sö b»ng sè næi tiÕng nh­: “Ba<br /> B»ng viÖc kiªn tr× thu thËp tù liÖu vµ víi tinh n¨m kh«i phôc kinh tÕ vµ ph¸t triÓn v¨n<br /> thÇn tr¸ch nhiÖm cao cña m×nh, nh÷ng ng­êi ho¸ 1955-1957”; “N¨m n¨m x©y dùng kinh<br /> lµm c«ng t¸c thèng kª tæng hîp ®· biªn tÕ v¨n ho¸ cña n­íc ViÖt Nam D©n chñ<br /> so¹n ®­îc B¸o c¸o t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi Céng hoµ 1955-1960”; “Sè liÖu thèng kª<br /> ®Þnh kú hµng th¸ng mét c¸ch cã nÒ nÕp, t¹o n­íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ 1958-<br /> ra mét “th­¬ng hiÖu” s¶n phÈm thèng kª 1960”; “Sè liÖu thèng kª t×nh h×nh ph¸t<br /> truyÒn thèng vµ ®Ó ®êi cña ngµnh Thèng kª triÓn kinh tÕ v¨n ho¸ cña miÒn B¾c trong<br /> ®Õn tËn ngµy nay vµ cßn tr­êng tån ®Õn tËn kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt 1961-1965”;<br /> mai sau. Tõ kinh nghiÖm biªn so¹n c¸c cuèn “Sè liÖu thèng kª n­íc ViÖt Nam D©n chñ<br /> sè liÖu hµng n¨m, nhÊt lµ c¸c cuèn sè liÖu Céng hoµ 1964-1967”; “25 n¨m n­íc ViÖt<br /> nh÷ng n¨m 1960 ®· h×nh thµnh Niªn gi¸m Nam D©n chñ Céng hoµ 1955-1970”; “Sè<br /> Thèng kª Quèc gia xuÊt b¶n chÝnh thøc vµo liÖu thèng kª ®êi sèng-v¨n ho¸-x· héi<br /> n¨m 1971 vµ s¶n phÈm thèng kª tæng hîp 1980-1985”; “Sè liÖu thèng kª kinh tÕ tµi<br /> nµy còng ®­îc duy tr× xuÊt b¶n hµng n¨m tõ chÝnh 1955-1986” vµ nhiÒu Ên phÈm sè<br /> ®ã ®Õn nay. liÖu vµ ph©n tÝch thèng kª tæng hîp kh¸c.<br /> Mét kÕt qu¶ quan träng kh¸c cña c«ng Tõ n¨m 1986, ®Êt n­íc b­íc vµo thêi<br /> t¸c thèng kª tæng hîp trong thêi kú nµy lµ kú ®æi míi vµ ngµnh Thèng kª còng tiÕn<br /> <br /> thèng kª ViÖt Nam - 60 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn 13<br /> hµnh nhiÒu gi¶i ph¸p chuyÓn ®æi ph­¬ng n­íc còng nh­ ë tõng ®Þa ph­¬ng trong<br /> ph¸p nghiÖp vô cho phï hîp víi yªu cÇu nh÷ng n¨m võa qua diÔn biÕn phøc t¹p,<br /> míi. Trong bèi c¶nh chung nh­ vËy, c«ng nh­ng trong c¸c b¸o c¸o ®Þnh kú th¸ng,<br /> t¸c thèng kª tæng hîp ®· h­íng vµo viÖc quý, 6 th¸ng, 9 th¸ng vµ c¶ n¨m do nh÷ng<br /> n©ng cao sè l­îng vµ chÊt l­îng c¸c s¶n ng­êi lµm c«ng t¸c thèng kª tæng hîp biªn<br /> phÈm thèng kª tæng hîp lµm tiÒn ®Ò cho so¹n vÉn ph¶n ¸nh ®óng ®­îc xu h­íng<br /> viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c phæ biÕn th«ng tin ph¸t triÓn cña t×nh h×nh b»ng c¸c sè liÖu cô<br /> thèng kª ®Õn tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng dïng tin. thÓ. Trong mét sè b¸o c¸o, ngoµi viÖc ph©n<br /> Nhê vËy, trong 20 n¨m ®æi míi võa qua, tÝch ®éng th¸i vµ thùc tr¹ng kinh tÕ-x· héi<br /> d­íi sù chØ ®¹o cña L·nh ®¹o Tæng côc trong th¸ng hoÆc trong n¨m, cßn dù ®o¸n<br /> Thèng kª vµ sù phèi hîp cña c¸c ®¬n vÞ xu h­íng ph¸t triÓn cña t×nh h×nh trong thêi<br /> kh¸c trong ngµnh Thèng kª, Vô Thèng kª gian tíi. ChÝnh v× vËy, tõ th¸ng 7 n¨m 2003<br /> Tæng hîp còng nh­ c¸c Phßng Thèng kª b¸o c¸o t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi hµng th¸ng<br /> Tæng hîp cña c¸c Côc Thèng kª tØnh, thµnh cña Tæng côc Thèng kª ®· trë thµnh tµi liÖu<br /> phè trùc thuéc trung ­¬ng vµ thèng kª c¸c l­u hµnh chÝnh thøc trong c¸c phiªn häp<br /> Bé, ngµnh; cña c¸c quËn, huyÖn, thÞ x· vµ th­êng kú hµng th¸ng cña ChÝnh phñ.<br /> thµnh phè thuéc tØnh ®· chung lßng, chung<br /> §èi víi nh÷ng sè liÖu thèng kª tæng hîp<br /> søc kh¼ng ®Þnh t­ duy vµ kh¶ n¨ng ®æi míi<br /> ®· thu thËp tõ nhiÒu n¨m tr­íc ®©y, võa qua<br /> cña m×nh b»ng c¸c kÕt qu¶ ®æi míi vÒ<br /> ®· tiÕn hµnh chuÈn hãa nh»m ®¶m b¶o tÝnh<br /> nghiÖp vô chuyªn m«n, gãp phÇn n©ng cao<br /> chÊt so s¸nh cña sè liÖu gi÷a c¸c thêi kú,<br /> chÊt l­îng nhiÒu s¶n phÈm th«ng tin thèng<br /> gi÷a c¸c vïng, miÒn trong n­íc vµ gi÷a n­íc<br /> kª tæng hîp cña ngµnh Thèng kª nãi chung<br /> vµ cña Tæng côc Thèng kª nãi riªng. ta víi quèc tÕ. Trªn ph¹m vi Tæng côc Thèng<br /> kª, Vô Thèng kª Tæng hîp ®· phèi hîp víi<br /> S¶n phÈm th«ng tin quan träng nhÊt vµ c¸c Vô Thèng kª chuyªn ngµnh chuÈn ho¸<br /> cã nhiÒu ®æi míi nhÊt trong 20 n¨m ®æi míi hÖ thèng chØ tiªu vµ chØnh lý sè liÖu thèng kª<br /> võa qua lµ b¸o c¸o t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi<br /> 25 n¨m 1976-2000; phèi hîp víi Nhµ XuÊt<br /> ®Þnh kú th¸ng, quý, 6 th¸ng, 9 th¸ng vµ c¶<br /> b¶n Thèng kª ph¸t hµnh cuèn Sè liÖu thèng<br /> n¨m. S¶n phÈm thèng kª tæng hîp giµu<br /> kª ViÖt Nam thÕ kû XX dµy 5000 trang. ë<br /> chÊt x¸m nµy kh«ng nh÷ng ®­îc duy tr×<br /> nhiÒu Côc Thèng kª, viÖc chuÈn ho¸ sè liÖu<br /> th­êng xuyªn mµ ë c¸c Côc Thèng kª còng<br /> còng ®· ®­îc tiÕn hµnh th«ng qua viÖc biªn<br /> nh­ ë Tæng côc Thèng kª ®Òu ®· rót ng¾n<br /> so¹n c¸c cuèn sè liÖu nhiÒu n¨m, biªn so¹n<br /> ®­îc kh©u xö lý, tæng hîp nªn vµo ngµy 20<br /> hµng th¸ng c¸c Côc Thèng kª vµ ngµy 25 Niªn gi¸m Thèng kª tØnh, thµnh phè trùc<br /> hµng th¸ng Tæng côc Thèng kª ®· hoµn thuéc trung ­¬ng vµ biªn so¹n sè liÖu thèng<br /> thµnh ®­îc b¸o c¸o nµy. Trong b¸o c¸o kª huyÖn, quËn, thÞ x· vµ thµnh phè thuéc<br /> hµng quý ®· cã thªm chØ tiªu tæng s¶n tØnh. ViÖc hÖ thèng ho¸ vµ chuÈn ho¸ sè liÖu<br /> phÈm trong n­íc tÝnh theo quý vµ mét sè thèng kª nhiÒu n¨m ®· trë thµnh mét trong<br /> chØ tiªu x· héi quan träng nh­ thu nhËp vµ nh÷ng biÖn ph¸p quan träng lµm t¨ng thªm<br /> møc sèng d©n c­, gi¸o dôc, y tÕ vµ v¨n tÝnh ®Çy ®ñ, tÝnh chÝnh x¸c vµ tÝnh hÖ thèng<br /> ho¸. MÆc dï t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi cña c¶ cña sè liÖu thèng kª.<br /> <br /> <br /> 14 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª<br />  C«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ-x· dông thµnh tùu cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ<br /> héi còng ®· cã chuyÓn biÕn tÝch cùc vµ ®¹t t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng tæ chøc häp b¸o<br /> ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng phÊn khëi. Ngoµi c«ng bè sè liÖu. Ngµy 2/1/2001 ®· tiÕn<br /> viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi trong hµnh häp b¸o c«ng bè sè liÖu thèng kª kinh<br /> b¸o c¸o hµng th¸ng, ®Æc biÖt lµ trong b¸o tÕ-x· héi n¨m 2000 vµ tõ ®ã ®Õn nay ®·<br /> c¸o 6 th¸ng, 9 th¸ng vµ c¶ n¨m, Vô Thèng duy tr× häp b¸o c«ng bè sè liÖu thèng kª<br /> kª Tæng hîp cßn biªn so¹n b¸o c¸o ph©n hµng quý hoÆc 6 th¸ng. Hµng th¸ng Vô<br /> tÝch t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi 5 n¨m 1986- Thèng kª Tæng hîp cßn biªn so¹n Th«ng<br /> 1990, 10 n¨m 1991-2000, 3 n¨m 2001-2003 c¸o b¸o chÝ vÒ t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi trong<br /> vµ 5 n¨m 2001-2005. ë nhiÒu Côc Thèng th¸ng göi tíi c¸c ®èi t­îng dïng tin, nhÊt lµ<br /> kª, c«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ-x· c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng vµ phæ biÕn<br /> héi còng ®­îc ®Èy m¹nh nªn s¶n phÈm trªn trang th«ng tin ®iÖn tö cña Tæng côc<br /> ph©n tÝch ngµy cµng t¨ng vÒ sè l­îng, ®a Thèng kª. Hµng quý tiÕn hµnh ®Òu ®Æn viÖc<br /> d¹ng vÒ h×nh thøc vµ chñng lo¹i s¶n phÈm. biªn so¹n vµ ph¸t hµnh tê gÊp sè liÖu kinh<br /> tÕ-x· héi víi nhiÒu chØ tiªu quan träng. ë<br /> Cïng víi viÖc t¨ng c­êng vµ n©ng cao<br /> mét sè Côc Thèng kª còng ®· biªn so¹n tê<br /> chÊt l­îng kh©u thu thËp, xö lý vµ tæng hîp<br /> gÊp sè liÖu vµ b¶n tin thèng kª. Ngoµi h×nh<br /> th«ng tin, nh÷ng n¨m võa qua nh÷ng ng­êi<br /> thøc phæ biÕn th«ng tin truyÒn thèng lµ ph¸t<br /> lµm c«ng t¸c thèng kª tæng hîp ë trung ­¬ng<br /> hµnh c¸c Ên phÈm, b­íc ®Çu ®· ph¸t triÓn<br /> còng nh­ ë ®Þa ph­¬ng cßn ®Æc biÖt quan<br /> h×nh thøc phæ biÕn th«ng tin trªn trang th«ng<br /> t©m ®Õn viÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng phæ biÕn<br /> tin ®iÖn tö vµ phæ biÕn th«ng tin b»ng c¸c vËt<br /> th«ng tin. ChÝnh s¸ch Phæ biÕn Th«ng tin do<br /> mang tin ®äc qua m¸y vi tÝnh.<br /> Vô Thèng kª Tæng hîp chñ tr× biªn so¹n ®·<br /> qua nhiÒu lÇn dù th¶o lÊy ý kiÕn gãp ý cña Thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi vµ chñ<br /> c¸c Vô, ViÖn trong Tæng côc Thèng kª còng tr­¬ng më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ<br /> nh­ cña thèng kª c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc còng nh­ chñ<br /> vµ cña nhiÒu chuyªn gia thèng kª n­íc tr­¬ng héi nhËp quèc tÕ cña ngµnh Thèng<br /> ngoµi. Tuy chÝnh s¸ch nµy cßn ®ang trong kª, nh÷ng n¨m qua Vô Thèng kª Tæng hîp<br /> qu¸ tr×nh hoµn chØnh, ch­a ®­îc ban hµnh, ®· ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng cung cÊp vµ<br /> nh­ng mét sè vÊn ®Ò chñ yÕu ®· tõng b­íc trao ®æi th«ng tin víi c¸c tæ chøc vµ c¬<br /> ®­îc vËn dông trong ho¹t ®éng phæ biÕn quan thèng kª quèc tÕ. Vô Thèng kª Tæng<br /> th«ng tin thèng kª nh÷ng n¨m võa qua. KÕt hîp ®· th­êng xuyªn cung cÊp c¸c sè liÖu<br /> qu¶ lµ, ®èi t­îng th«ng tin ®­îc më réng h¬n, thèng kª cña ViÖt Nam cho c¸c tæ chøc vµ<br /> l­îng th«ng tin cho mçi ®èi t­îng nhiÒu h¬n c¸c nhµ ®Çu t­ quèc tÕ nh­ IMF, WB, ADB,<br /> vµ h×nh thøc th«ng tin còng ®a d¹ng h¬n. FAO, UNFPA... Sau mét sè n¨m, Vô<br /> C¸c b¸o c¸o vµ sè liÖu thèng kª hiÖn Thèng kª Tæng hîp ®­îc giao chuÈn bÞ,<br /> nay ngoµi viÖc phôc vô l·nh ®¹o §¶ng, Nhµ ®Õn n¨m 2004 Tæng côc Thèng kª ®· tham<br /> n­íc, c¸c cÊp, c¸c ngµnh, cßn cung cÊp gia hÖ thèng phæ biÕn sè liÖu chung<br /> cho nhiÒu tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c trong n­íc (GGDS) cña IMF víi t­ c¸ch lµ ®iÒu phèi<br /> vµ quèc tÕ. H×nh thøc phæ biÕn th«ng tin viªn quèc gia. Nh÷ng th«ng tin thèng kª<br /> b­íc ®Çu ®· ®­îc ®æi míi theo h­íng sö tæng hîp do ngµnh Thèng kª hoÆc phèi<br /> <br /> <br /> thèng kª ViÖt Nam - 60 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn 15<br /> hîp víi c¸c c¬ quan h÷u quan cña ChÝnh c«ng bè gi÷a c¸c lÇn kh¸c nhau còng lµ mét<br /> phñ cung cÊp cho c¸c tæ chøc vµ c¸c nhµ tån t¹i lín ®ang g©y trë ng¹i vµ sù hoµi nghi<br /> ®Çu t­ quèc tÕ ®· gióp c¸c tæ chøc vµ c¸c cho ng­êi sö dông sè liÖu thèng kª nh÷ng<br /> c¸ nh©n n­íc ngoµi hiÓu râ h¬n nh÷ng n¨m võa qua.<br /> thµnh tùu, tiÒm n¨ng vµ triÓn väng còng  HÖ thèng sè liÖu nh×n chung vÉn cßn<br /> nh­ nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ trong qu¸ nghÌo nµn, thiÕu nhiÒu chØ tiªu quan träng,<br /> tr×nh ®æi míi, héi nhËp vµ ph¸t triÓn cña nhÊt lµ c¸c chØ tiªu tµi kho¶n quèc gia, tµi<br /> ViÖt Nam. Trªn c¬ së trao ®æi th«ng tin chÝnh, ng©n hµng, c¸c chØ tiªu vÒ c«ng<br /> thèng kª tæng hîp, Tæng côc Thèng kª nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, chØ sè ph¸t triÓn<br /> còng ®· nhËn ®­îc nhiÒu th«ng tin, tµi liÖu con ng­êi (HDI), c¸c chØ tiªu vÒ tÖ n¹n x·<br /> thèng kª n­íc ngoµi, bao gåm c¸c cuèn héi vµ c¸c chØ tiªu vÒ m«i tr­êng. NhiÒu chØ<br /> Niªn gi¸m Thèng kª vµ c¸c cuèn sè liÖu tiªu ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu so s¸nh<br /> thèng kª hµng th¸ng, quý cña c¸c tæ chøc quèc tÕ nh­: Tæng s¶n phÈm trong n­íc<br /> quèc tÕ vµ cña thèng kª nhiÒu n­íc. Nhê b×nh qu©n ®Çu ng­êi; tû träng thu ng©n s¸ch<br /> ®ã, sè liÖu thèng kª n­íc ngoµi mµ ngµnh Nhµ n­íc so víi tæng s¶n phÈm trong n­íc;<br /> Thèng kª nãi chung vµ nh÷ng ng­êi lµm tû lÖ tÝch luü toµn x· héi. ChÊt l­îng sè liÖu<br /> c«ng t¸c thèng kª tæng hîp nãi riªng cung tuy ®· ®­îc n©ng lªn nh­ng ®é tin cËy cña<br /> cÊp cho c¸c c¬ quan §¶ng vµ ChÝnh phñ mét sè sè liÖu vÉn ch­a cao, nhÊt lµ nh÷ng<br /> ngµy cµng phong phó. sè liÖu vÒ thµnh phÇn kinh tÕ, ®Çu t­ ph¸t<br /> triÓn, tû lÖ thÊt nghiÖp vµ thiÕu viÖc lµm...<br /> Do cã nh÷ng nç lùc trong c¸c ho¹t ®éng<br /> b¶o ®¶m th«ng tin ph¶n ¸nh ®éng th¸i vµ  ViÖc cung cÊp vµ phæ biÕn th«ng tin<br /> thùc tr¹ng t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi nh­ trªn cã lóc, cã n¬i ch­a ®­îc ®Æt thµnh nhiÖm vô<br /> nªn th«ng tin thèng kª ngµy cµng ®­îc c¸c trung t©m nªn hiÖu qu¶ cña viÖc thu thËp,<br /> cÊp, c¸c ngµnh tin cËy vµ sö dông, ®­îc d­ tæng hîp sè liÖu ch­a cao. Quan hÖ phèi<br /> luËn hoan nghªnh vµ ®ång t×nh, ®­îc c¸c tæ hîp cung cÊp, chia sÎ vµ phæ biÕn th«ng tin<br /> chøc quèc tÕ vµ n­íc ngoµi sö dông lµm c¬ gi÷a Tæng côc Thèng kª víi c¸c Côc Thèng<br /> së ®Ó x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh hîp t¸c víi kª ®Þa ph­¬ng còng nh­ gi÷a Tæng côc<br /> ViÖt Nam. Nhê ®ã vai trß vµ vÞ thÕ cña ngµnh Thèng kª víi thèng kª c¸c Bé, ngµnh ch­a<br /> Thèng kª ë trong n­íc còng ë n­íc ngoµi thËt chÆt chÏ vµ ch­a cã sù ph©n c«ng,<br /> ®­îc x¸c lËp, cñng cè vµ kh«ng ngõng ®­îc ph©n ®Þnh râ rµng. Kinh phÝ bè trÝ cho ho¹t<br /> n©ng cao. ®éng phæ biÕn th«ng tin ch­a t­¬ng xøng víi<br /> vai trß vµ vÞ trÝ vèn cã cña ho¹t ®éng nµy.<br /> Bªn c¹nh nh÷ng mÆt ®¹t ®­îc, ®Õn nay Mét sè cuéc ®iÒu tra rÊt c«ng phu vµ tèn<br /> c«ng t¸c thèng kª tæng hîp vÉn cßn nhiÒu kÐm nh­ng sè liÖu tæng hîp chØ in mét vµi<br /> h¹n chÕ, bÊt cËp cÇn kh¾c phôc, ®ã lµ: tr¨m b¶n göi mét sè ban, ngµnh vµ c¬ quan<br />  Ch­a cã sù thèng nhÊt cao vÒ sè liÖu tæng hîp, cßn c¸c ®èi t­îng kh¸c hÇu nh­<br /> gi÷a Tæng côc Thèng kª víi c¸c Côc Thèng kh«ng ®­îc cung cÊp.<br /> kª tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng  C«ng t¸c hÖ thèng ho¸ sè liÖu, biªn<br /> còng nh­ gi÷a Tæng côc Thèng kª víi c¸c so¹n Niªn gi¸m thèng kª tæng hîp quèc gia<br /> Bé, ngµnh. Sù thiÕu nhÊt qu¸n vÒ sè liÖu còng nh­ Niªn gi¸m thèng kª tæng hîp cña<br /> <br /> 16 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª<br /> c¸c Côc Thèng kª vµ cña c¸c Bé, ngµnh c«ng bè víi sè liÖu cña c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa<br /> nh×n chung ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®Ò ph­¬ng c«ng bè.<br /> ra. Néi dung vµ kÕt cÊu Niªn gi¸m thèng kª<br /> (3). T¨ng c­êng ho¹t ®éng ph©n tÝch<br /> tæng hîp hµng n¨m cña Tæng côc Thèng kª<br /> t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi vµ dù b¸o thèng kª<br /> vµ cña c¸c Côc Thèng kª tuy ®· ®­îc c¶i<br /> theo h­íng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ph©n<br /> tiÕn nh­ng vÉn ch­a hîp lý, thiÕu nhiÒu chØ<br /> tÝch vµ dù b¸o, ®­a c«ng t¸c nµy vµo nÒ<br /> tiªu tæng hîp, trong khi ®ã c¸c chØ tiªu<br /> nÕp. TriÖt ®Ó sö dông kÕt qu¶ ®iÒu tra ®Ó<br /> thèng kª chuyªn ngµnh, nhÊt lµ thèng kª<br /> ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi. Kh¾c<br /> n«ng nghiÖp l¹i qu¸ chi tiÕt. Ho¹t ®éng<br /> phôc t×nh tr¹ng c¸c b¸o c¸o kÕt qu¶ ®iÒu tra<br /> ph©n tÝch vµ dù b¸o thèng kª ch­a ®­îc<br /> chØ cã phÇn sè liÖu, kh«ng cã phÇn lêi v¨n<br /> tiÕn hµnh th­êng xuyªn. Néi dung c¸c b¶n<br /> ph©n tÝch.<br /> ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ-x· héi cßn nghÌo<br /> nµn, nÆng vÒ m« t¶, thiÕu nh÷ng ®¸nh gi¸, (4). X©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn s¶n<br /> nhËn ®Þnh ®­îc l­îng ho¸ b»ng c¸c sè liÖu phÈm vµ dÞch vô th«ng tin phï hîp víi thùc<br /> thèng kª, ®Æc biÖt lµ thiÕu v¾ng nh÷ng b¶n tÕ n­íc ta vµ th«ng lÖ quèc tÕ víi nhiÒu c¬<br /> ph©n tÝch vµ dù b¸o thèng kª sö dông c¸c chÕ vµ h×nh thøc kh¸c nhau, bao gåm c¶<br /> c«ng cô ph©n tÝch vµ dù b¸o hiÖn ®¹i nh­ h×nh thøc dÞch vô th«ng tin nh»m më réng<br /> ph©n tÝch vµ dù b¸o b»ng m« h×nh. h¬n n÷a ®èi t­îng th«ng tin, kh«ng ngõng<br /> t¨ng l­îng th«ng tin cung cÊp cho mçi ®èi<br /> §Ó ph¸t huy kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, ®ång thêi t­îng vµ ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc phæ biÕn<br /> kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ vµ yÕu kÐm nªu th«ng tin. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy ph¶i<br /> trªn, trong nh÷ng n¨m tíi c«ng t¸c thèng kª sím ban hµnh chÝnh s¸ch, c¬ chÕ vµ quy<br /> tæng hîp cÇn tËp trung thùc hiÖn tèt mét sè chÕ phæ biÕn th«ng tin, trong ®ã c¬ chÕ vµ<br /> nhiÖm vô chñ yÕu sau ®©y: quy chÕ dÞch vô th«ng tin thèng kª phï hîp<br /> víi thùc tÕ ViÖt Nam vµ th«ng lÖ quèc tÕ.<br /> (1). Ph¶i x©y dùng kÕ ho¹ch b¶o ®¶m<br /> th«ng tin phôc vô c¸c ®èi t­îng sö dông cho Nh©n dÞp ®iÓm l¹i qu¸ tr×nh 60 n¨m x©y<br /> tõng n¨m vµ b¸m s¸t kÕ ho¹ch ®Ò ra, ®ång dùng vµ ph¸t triÓn c«ng t¸c thèng kª tæng<br /> thêi chñ ®éng n¾m b¾t nhu cÇu cña L·nh hîp, thay mÆt nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c<br /> ®¹o c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ cña c¸c ®èi thèng kª tæng hîp qua c¸c thÕ hÖ, xin ch©n<br /> t­îng dïng tin kh¸c ®Ó cung cÊp th«ng tin thµnh c¶m ¬n L·nh ®¹o Tæng côc Thèng<br /> kª, L·nh ®¹o c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng<br /> mét c¸ch th­êng xuyªn, kÞp thêi, ®Çy ®ñ,<br /> còng nh­ c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong ngµnh<br /> chÝnh x¸c, b×nh ®¼ng vµ minh b¹ch cho mäi<br /> Thèng kª ®· quan t©m chØ ®¹o, gióp ®ì vµ<br /> ®èi t­îng dïng tin.<br /> hç trî chóng t«i hoµn thµnh tèt nhiÖm vô<br /> (2). TiÕp tôc rµ so¸t, chuÈn ho¸ vµ hÖ cña m×nh; xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c ®èi<br /> thèng nh÷ng sè liÖu thèng kª hiÖn cã. ChÊm t­îng dïng tin trong n­íc vµ quèc tÕ nhiÒu<br /> døt t×nh tr¹ng th­êng xuyªn ®iÒu chØnh sè n¨m qua ®· sö dông, ®¸nh gi¸ cao, cæ vò<br /> liÖu vµ t×m biÖn ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng vµ gãp ý cho nh÷ng s¶n phÈm th«ng tin<br /> m©u thuÉn gi÷a sè liÖu Tæng côc Thèng kª thèng kª tæng hîp<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> thèng kª ViÖt Nam - 60 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn 17<br />