Phần 1 của cuốn sách "Cuộc đấu tranh của C. Mác, Ph. Ăngghen, V.I. Lênin chống chủ nghĩa cơ hội và ý nghĩa đối với xây dựng Đảng hiện nay" trình bày những nội dung về: những vấn đề chung về chủ nghĩa cơ hội; quan niệm về chủ nghĩa cơ hội; tác hại của chủ nghĩa cơ hội đối với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế; C. Mác và Ph. Ăngghen đấu tranh chống chủ nghĩa cơ hội;... Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Cuộc đấu tranh của C. Mác, Ph. Ăngghen, V.I. Lênin chống chủ nghĩa cơ hội và ý nghĩa đối với xây dựng Đảng hiện nay: Phần 1
- Biên m c trên xu t b n ph m
c a Th vi n Qu c gia Vi t Nam
Ph m V n Phong
Cu c u tranh c a C. Mác, Ph. ngghen, V.I. Lênin
ch ng ch ngh a c h i và ý ngh a i v i xây d ng
ng hi n nay / Ph m V n Phong. - H.: Chính tr qu c
gia, 2019. - 280tr.; 21cm
1. Ch ngh a Mác - Lênin 2. u tranh 3. Ch
ngh a c h i 4. Bài h c kinh nghi m 5. Vi t Nam
335.43 - dc23
CTM0313p-CIP
- V IS THAM GIA GÓP Ý C A
GS. NGUY N C BÌNH Nguyên y viên B Chính tr -
nguyên Ch t ch H i ng
Lý lu n Trung ng - nguyên
Giám c H c vi n Chính tr
qu c gia H Chí Minh
GS.TSKH. PHAN XUÂN S N H c vi n Chính tr qu c gia
H Chí Minh
PGS.TS. CÔNG TU N H c vi n Báo chí và Tuyên
truy n
PGS.TS. NGUY N C ÁI H c vi n Báo chí và Tuyên
truy n
PGS.TS. KH NG MINH TRÀ H c vi n C nh sát nhân dân
TS. NGUY N V N D NG i h c Chính tr - B Qu c
phòng
- L I NHÀ XU T B N
C. Mác, Ph. ngghen và V.I. Lênin là nh ng nhà t
t ng v i, lãnh o l i l c c a giai c p công nhân và
nhân dân lao ng trên toàn th gi i. Cùng v i vi c xây
d ng h t t ng, h c thuy t c a giai c p công nhân; lãnh
o phong trào c ng s n và công nhân qu c t , thì C. Mác,
Ph. ngghen và V.I. Lênin còn tr c ti p u tranh v i
nh ng quan i m, t t ng, tr ng phái phi mácxít, c h i
ch ngh a,... B ng nh ng lu n c khoa h c s c bén, t
t ng chính tr v ng vàng và tinh th n không khoan
nh ng, cu c u tranh trên l nh v c t t ng b ng v khí
lý lu n y c ng chính là quá trình t hoàn thi n c a ch
ngh a Mác - Lênin nh m ph n bác l i nh ng lu n i u
ch ng phá c a các th l c thù ch, a phong trào c ng
s n và công nhân qu c t phát tri n trong th c ti n.
Cu c u tranh ch ng l i ch ngh a c h i c a C. Mác,
Ph. ngghen, V.I. Lênin ã l i nhi u bài h c kinh nghi m
quý báu cho phong trào công nhân qu c t và các ng c ng
s n trên toàn th gi i. Trong b i c nh hi n nay, khi tình
hình th gi i có r t nhi u bi n ng, phong trào công nhân
qu c t ng tr c nh ng th thách to l n thì s kiên nh
nh ng nguyên lý c b n c a ch ngh a Mác - Lênin, u
tranh ch ng m i bi u hi n c h i, nâng cao vai trò và s c
5
- chi n uc a ng C ng s n có ý ngh a to l n nh m b o v ,
phát tri n ch ngh a Mác - Lênin và con ng i lên ch
ngh a xã h i. góp ph n làm rõ cu c u tranh c a C. Mác,
Ph. ngghen và V.I. Lênin ch ng ch ngh a c h i, Nhà
xu t b n Chính tr qu c gia S th t xu t b n cu n sách:
Cu c u tranh c a C. Mác, Ph. ngghen, V.I. Lênin
ch ng ch ngh a c h i và ý ngh a i v i xây d ng
ng hi n nay c a tác gi Ph m V n Phong - Gi ng viên
Tr ng i h c Chính tr - B Qu c phòng. Cu n sách g m
b n ch ng, t p trung phân tích nh ng n i dung và ph ng
pháp u tranh ch ng các i di n c a ch ngh a c h i nh
phái Pru ông, Látxan, Bacunin, Bécxtanh, Cauxky, phái
Mensêvích, phái “t khuynh”,... b o v ch ngh a Mác -
Lênin. Trên c s các phân tích ó, tác gi rút ra m t s bài
h c kinh nghi m cho Vi t Nam trong công tác t t ng, lý
lu n nh m nâng cao n ng l c lãnh o và s c chi n uc a
ng, “v n d ng sáng t o, phát tri n ch ngh a Mác - Lênin,
t t ng H Chí Minh, kiên nh m c tiêu c l p dân t c và
ch ngh a xã h i”, th c hi n thành công công cu c i m i
tn c.
M c dù ban biên t p ã r t c n tr ng trong quá trình
biên t p - xu t b n cu n sách, song ây là v n nghiên c u
ph c t p nên cu n sách khó tránh kh i nh ng h n ch . R t
mong nh n c ý ki n óng góp c a b n c n i dung
cu n sách c hoàn thi n h n trong l n xu t b n sau.
Xin trân tr ng gi i thi u cu n sách cùng b n c.
Tháng 6 n m 2019
NHÀ XU T B N CHÍNH TR QU C GIA S TH T
6
- L IM U
K t khi ra i và trong su t quá trình t n t i,
phát tri n c a mình, ch ngh a Mác - Lênin luôn v p
ph i s ch ng phá quy t li t c a nh ng quan i m phi
mácxít nói chung, c a ch ngh a c h i trong phong trào
c ng s n và công nhân qu c t nói riêng. Ch ngh a c
h i d i nhi u màu s c, v i nh ng th o n và mánh
khóe ã gây ra nh h ng tiêu c c, nh ng thi t h i
không nh t i ho t ng c a các chính ng cách m ng
và phong trào công nhân. Do v y, u tranh ch ng ch
ngh a c h i là m t quy lu t v n ng và phát tri n c a
phong trào c ng s n và công nhân qu c t , ng th i b o
v s trong sáng, tính cách m ng, khoa h c c a ch
ngh a Mác - Lênin và cho ch ngh a Mác - Lênin
không ng ng phát tri n, hoàn thi n, hi n th c hóa nó
trong cu c s ng.
Trong su t cu c i ho t ng cách m ng c a mình,
C. Mác và Ph. ngghen liên t c u tranh ch ng l i ch
ngh a c h i trong phong trào c ng s n và công nhân qu c
t d i nhi u màu s c khác nhau c a uyrinh, Bacunin,
7
- Látxan, Pru ông... Sau khi C. Mác và Ph. ngghen qua i,
ch ngh a c h i phát tri n m nh m , l ng o n Qu c t II
và phong trào c ng s n và công nhân qu c t . Tr c tình
hình ó, b o v và phát tri n ch ngh a Mác c ng nh
phong trào c ng s n và công nhân qu c t ti p t c
phát tri n, V.I. Lênin ã kiên quy t u tranh ch ng các
trào l u c h i nh ch ngh a E. Bécxtanh, ch ngh a
C. Cauxky, ch ngh a dân túy, phái kinh t , phái mácxít
h p pháp, phái th tiêu, phái tri u h i, phái Mensêvích và
ch ngh a c h i “t khuynh” trong phong trào c ng s n...
Th ng l i c a các cu c u tranh y có ý ngh a lý lu n và
th c ti n vô cùng to l n i v i phong trào công nhân qu c
t , ng th i l i nhi u bài h c, kinh nghi m quý báu
cho cu c u tranh ch ng ch ngh a c h i trong giai o n
hi n nay.
T i Vi t Nam, trong nh ng n m g n ây, t t ng c
h i chính tr cùng v i nh ng bi u hi n c h i th c d ng
phát tri n d i nhi u hình th c và m c khác nhau, là
m i nguy h i to l n i v i s c chi n u, vai trò lãnh
o c a ng, e d a t i v n m nh c a ng và ch
xã h i ch ngh a. Vì v y, cu c u tranh ch ng nh ng t
t ng, bi u hi n c h i ch ngh a c t ra r t c p
thi t trong tình hình hi n nay. Ngh quy t s 37-NQ/TW
ngày 09/10/2014 c a B Chính tr (khóa XI) “v công tác lý
lu n và nh h ng nghiên c u n n m 2030” xác nh:
Công tác nghiên c u lý lu n có nhi m v “Kiên quy t u
8
- tranh ch ng ch ngh a giáo i u, ch ngh a xét l i, ch
ngh a c h i và các t t ng thù ch d i m i màu s c”
nh m “b o v ch ngh a Mác - Lênin, t t ng H Chí
Minh, ng l i, ch tr ng c a ng, chính sách, pháp
lu t c a Nhà n c, truy n th ng t t c a dân t c”. Vì v y,
nghiên c u cu c u tranh c a C. Mác, Ph. ngghen,
V.I. Lênin ch ng ch ngh a c h i c ng chính là góp ph n
làm sáng rõ h n n i dung, ph ng pháp c a nh ng cu c
u tranh này, t ó rút ra nh ng bài h c kinh nghi m
v n d ng vào nâng cao ch t l ng, hi u qu u tranh
t t ng, lý lu n trong giai o n hi n nay, góp ph n b o
v ch ngh a Mác - Lênin, vai trò lãnh oc a ng và
con ng i lên ch ngh a xã h i n c ta.
Cu n sách t p trung nghiên c u nh ng v n c b n
nh t trong n i dung u tranh c a C. Mác, Ph. ngghen,
V.I. Lênin ch ng nh ng i di n, nh ng phái tiêu bi u c a
ch ngh a c h i trong phong trào công nhân qu c t và
phong trào công nhân Nga ó là: ch ngh a Pru ông, ch
ngh a Látxan, ch ngh a vô chính ph Bacunin, ch ngh a
Bécxtanh, ch ngh a Cauxky, ch ngh a dân túy, phái
kinh t , phái Mensêvích và phái “t khuynh” trong phong
trào c ng s n qu c t .
Hy v ng cu n sách là tài li u nghiên c u, tham kh o
h u ích cho cán b , gi ng viên, h c viên các chuyên
ngành lý lu n chính tr và ông o b n c quan tâm
n l nh v c nghiên c u này.
9
- Trong quá trình nghiên c u, biên so n cu n sách, m c
dù tác gi ã có nhi u c g ng, song n i dung cu n sách
khó tránh kh i nh ng h n ch , thi u sót. R t mong nh n
cs óng góp c a các nhà khoa h c và c gi tác
gi ti p t c hoàn thi n n i dung cu n sách trong l n xu t
b n sau.
Xin trân tr ng c m n.
Hà N i, tháng 01 n m 2019
TÁC GI
10
- Ch ng I
NH NG V N CHUNG V CH NGH A C H I
I- QUAN NI M V CH NGH A C H I
“C h i”, “k c h i”, “ch ngh a c h i” và “c h i
chính tr ” là nh ng thu t ng , khái ni m c nhi u nhà
nghiên c u, chính tr gia s d ng t lâu song n nay v n
ch a có m t quan ni m t ng i y , c th , toàn di n
v nh ng v n này.
i v i thu t ng “c h i” có th hi u theo hai ngh a
khác nhau trong i s ng sinh ho t thông th ng và
trong chính tr . Theo ngh a t t, tích c c thì c h i là ch
nh ng hoàn c nh thu n l i g p c làm vi c gì ó
mong c; ó là v n may mà con ng i c n nh n th c,
phát hi n ra và t n d ng trong ho t ng h ng t i s
phát tri n. Hi u theo ngh a x u, tiêu c c thì c h i g n
li n v i thái , hành vi, ng c , m c ích v k , v l i,
cá nhân ch ngh a hay thái tùy th i, nghiêng ng ,
không có chính ki n riêng, ch y theo nh ng khuynh
h ng, nh ng l c l ng có l i cho mình.
11
- Thu t ng “k c h i” th ng c dùng nh m t
khái ni m ch m t hi n t ng, m t hành vi x u c a m t
ch th nh m l i d ng khó kh n c a ng i khác m u
c u l i ích cho mình, ví d nh hi n t ng: “ cn c béo
cò”, “gió chi u nào che chi u y”, hành vi th a hi p, ph n
b i... Trong phong trào c ng s n và công nhân qu c t
y khó kh n, gian kh , th thách, ã có không ít ng i
r i b hàng ng , th a hi p, nhân nh ng, ph n b i l i s
nghi p cách m ng và l i ích c a giai c p công nhân, c a
ng C ng s n nh nh ng ng i theo phái Látxan trong
phong trào công nhân c, phái Bécxtanh trong Qu c t II,
phái Mensêvích trong phong trào công nhân Nga... Khi
nh ng k c h i này a ra nh ng t t ng, quan i m
có tính h th ng, mang tính th gi i quan và phát tri n
nó tr thành m t h c thuy t chính tr - xã h i, m t trào
l u và có nh ng hành ng gây nh h ng x u trong
phong trào công nhân, trong ng vô s n thì nó tr thành
“ch ngh a c h i”.
i v i thu t ng “ch ngh a c h i”, T i n ti ng
Vi t nh ngh a: ““Ch ngh a c h i”: 1. Quan i m, ch
tr ng l i d ng c h i, m u c u nh ng l i ích tr c m t và
c c b , b t k vi c làm úng hay sai. 2. Khuynh h ng t
t ng - chính tr trong phong trào công nhân, ch tr ng
chính sách tùy th i, th a hi p”1.
_______________
1. Vi n Ngôn ng h c: T i n ti ng Vi t, Trung tâm t
i n h c Hà N i - à N ng, Nxb. à N ng, 2005, tr.175.
12
- Sinh th i, C. Mác và Ph. ngghen ã liên t c ph i
ti n hành cu c u tranh ch ng l i nhi u trào l u c h i
ch ngh a trong phong trào công nhân qu c t , tuy nhiên
hai ông ch a a ra m t quan ni m c th nào v ch
ngh a c h i. V.I. Lênin ã a ra khái ni m v ch ngh a
c h i: “Ch ngh a c h i là s hy sinh l i ích c n b n c a
qu n chúng cho l i ích t m th i c a m t s h t s c ít
công nhân, nói cách khác t c là s liên minh gi a m t b
ph n công nhân v i giai c p t s n ch ng l i qu n
chúng vô s n”1.
T khái ni m c a V.I. Lênin và th c ti n l ch s cho
th y, ch ngh a c h i là m t trào l u t t ng xu t hi n
cùng v i s ra i c a giai c p công nhân và chính ng
C ng s n, n y sinh trong cu c u tranh gi a giai c p vô
s n v i giai c p t s n, gi a ch ngh a xã h i và ch ngh a
t b n, ó là vi c làm cho chính tr và t t ng c a phong
trào công nhân thích nghi v i l i ích và nhu c u c a các
giai t ng phi vô s n, em l i ích c a m t b ph n công
nhân thích ng v i nh ng bi n i nh t th i, tr c m t
mà hy sinh l i ích c b n, có tính chi n l c c a giai c p
công nhân.
Tóm l i, ch ngh a c h i là m t khuynh h ng t t ng
n y sinh trong n i b chính ng vô s n, thoát ly và ph n
b i l i nh ng nguyên lý c b n c a ch ngh a Mác - Lênin,
_______________
1. V.I. Lênin: Toàn t p, Nxb. Ti n b , Mátxc va, 1977, t.26,
tr. 307-308.
13
- i ng c l i quan i m, l p tr ng, l i ích c a giai c p
công nhân nh m làm suy gi m n ng l c lãnh o và s c
chi n u c a các ng C ng s n, kéo lùi phong trào công
nhân các n c.
II- NGU N G C C A CH NGH A C H I
1. Ngu n g c kinh t
Ngu n g c kinh t d n t i s ra i c a ch ngh a c
h i là s mua chu c c a giai c p t s n i v i các lãnh
t và t ng l p trên c a giai c p công nhân. Trong quá
trình theo dõi s phát tri n c a ch ngh a t b n c
quy n, V.I. Lênin ã phân tích “c ch ” kinh t làm xu t
hi n ch ngh a c h i trong phong trào công nhân: “ t t
c các n c tiên ti n, chúng ta u th y các lãnh t và
t ng l p trên c a giai c p công nhân b h hóa, b mua
chu c, ch y theo giai c p t s n. ó là vì giai c p t s n
ném ra c a b thí, ban cho các lãnh t ó nh ng “ch c v
béo b ”, b t m t s r t nh trong các kho n l i nhu n c a
chúng em cho ng i l p trên ó, chuy n gánh n ng
c a công vi c n ng nh c nh t và c tr công t i t nh t
cho nh ng công nhân l c h u at n c ngoài vào, t ng
thêm c quy n cho b n “công nhân quý t c” so v i qu n
chúng”1. Trong tác ph m Ch ngh a qu c và s phân
li t trong phong trào xã h i ch ngh a, V.I. Lênin ch rõ:
_______________
1. V.I. Lênin: Toàn t p, S d, t.39, tr.218-219.
14
- “... B n c h i ch ngh a, ng v m t khách quan, là m t
b ph n c a giai c p ti u t s n và c a m t vài t ng l p
thu c giai c p công nhân, b b n qu c dùng siêu l i
nhu n mua chu c và bi n thành nh ng con chó gi nhà
cho ch ngh a t b n, thành nh ng k làm h h ng
phong trào công nhân”1.
xoa d u mâu thu n giai c p, h n ch các cu c u
tranh c a giai c p công nhân, giai c p t s n ã tìm cách
mua chu c m t b ph n công nhân, bi n h tr thành t ng
l p công nhân quý t c, công nhân quan liêu, hay còn g i là
công nhân “c c n”, làm tay sai cho mình. S hình thành
và phát tri n c a t ng l p công nhân quý t c, công nhân
quan liêu là m t trong nh ng nét i n hình nh t trong
phân hóa c c u bên trong giai c p công nhân các n c
t b n ch ngh a cu i th k XIX.
T ng l p công nhân quý t c xu t hi n s m nh t Anh.
Trong tác ph m Tình c nh giai c p công nhân Anh (n m
1892), Ph. ngghen ch ng minh r ng: có hai h ng ng i
t ng i c u ãi trong giai c p công nhân Anh, h ng
th nh t là công nhân công x ng; h ng th hai là công
nhân các H i Công liên l n. Theo Ph. ngghen, hoàn
c nh c a h có th k t thành m t t ch c m nh m ch ng
l i b n ch và giành th ng l i. Do ó, gi i ch ã dùng
m i th o n phá v kh n ng liên k t này b ng m t s
u ãi nh t nh. Vì v y, i u ki n s ng c a nh ng công
_______________
1. V.I. Lênin: Toàn t p, S d, t.30, tr.215.
15
- nhân này ngày càng c c i thi n, không nh ng gi i ch
h t lòng v i h mà c h c ng hài lòng v gi i ch . B ph n
công nhân này t o thành t ng l p công nhân “quý t c”, có
c av t ng i d ch u và h cho ó là m c ích cu i
cùng c a mình.
Trong n n s n xu t i công nghi p, nh ng kho n l i
nhu n c a n n s n xu t l n c phân ph i m t ph n cho
công nhân, song s phân ph i này không u gi a các
nhóm công nhân. Th m chí, tính ch t u ãi t ng ic a
m t “t ng l p trên” trong giai c p vô s n không ch bi u
hi n m c ti n công mà còn bi u hi n s n nh c a
nó. Trong th i gian này, Anh hình thành nh ng H i
Công liên khá v ng ch c, trong tr ng h p h i viên c a
h i này m t vi c v n có th s ng nh vào nh ng kho n tr
c p t qu c a h i. B n thân th l nh các H i Công liên
các n c t b n ngày càng ít s d ng bi n pháp u tranh
tích c c nh bãi công vì h s nh h ng t i ngu n qu
Công oàn có th b gi i ch c t gi m. Các h i viên thì hy
v ng vi c h n ch bãi công s làm giai c p t s n n i r ng
qu Công oàn h có th s d ng vào vi c kinh doanh,
mua c ph n, u t ch ng khoán ho c vào m c ích b o
hi m và t ng tr xã h i. B n thân các th l nh Công
oàn c ng mang th gi i quan t s n, h cho r ng nhi m
v c a H i Công liên ch y u là tác ng n th tr ng
lao ng, gi cho công nhân lành ngh có i u ki n thu n
l i trong vi c bán s c lao ng. H gieo r c trong các h i
này tinh th n h p hòi có tính ch t ph ng h i.
16
- T ng l p công nhân quý t c v n coi mình có a v xã
h i nh nh ng th th công, ti u th ng và nh ng ng i
c li t vào “giai c p trung l u h ng th p”. Nhi u công
nhân có nhà riêng t ng i y ti n nghi khu ph .
V cách s ng c ng nh v th gi i quan h không khác gì
so v i nh ng t ng l p ti u t s n. T ng l p công nhân quý
t c không tách mình ra kh i t ng l p trung l u, h r t chú
ý và coi tr ng vi c duy trì kho ng cách xã h i v i các t ng
l p vô s n “l p d i” là nh ng công nhân ít lành ngh và
ch a có nhi u ki n th c. H có thái khinh th ng,
th m chí tr ch th ng v i giai c p vô s n.
T ng l p công nhân quan liêu là t ng l p trên trong
giai c p công nhân. H có trình v n hóa nh t nh,
c giao các vi c giám th , qu n lý, viên ch c v n phòng...
M t ph n nh trong s h có kh n ng tr thành ch xí
nghi p nh ti n hành kinh doanh riêng. M c dù kh n ng
này khó tr thành hi n th c, song m t s công nhân này
ot ng hy v ng thay i c a v giai c p c a mình.
Nh ng th p k cu i th k XIX, u th k XX là th i
k phát tri n m nh m c a t ng l p công nhân quý t c
các n c Anh, c, M . Theo s li u th ng kê, Anh s
cách bi t ngày càng t ng gi a t ng l p công nhân quý t c
v i giai c p vô s n, trong th i gian t n m 1886 nn m
1906, s chênh l ch v ti n công trong ngành công nghi p
Anh ã t ng lên khá l n. M , quy lu t ó còn th hi n
rõ h n, n m 1870, ti n công c a công nhân quý t c cao g p
2/3 so v i a s công nhân l p d i. c, s chênh l ch
ó t ng nhanh trong nh ng n m 70 - 80 c a th k XIX,
17
- trong 20 n m ti p theo nó v n t ng và ch gi m khi Chi n
tranh th gi i th nh t bùng n .
Nh ng y u t khách quan liên quan n các i u ki n
và tính ch t s n xu t v i tình hình th tr ng s c lao ng
ã c giai c p t s n l i d ng gây chia r trong giai
c p công nhân. ó chính là c s xã h i giai c p t s n
a ra các chính sách i phó v i phong trào công nhân
ang ngày m t phát tri n. Chính sách u ãi c a giai c p
t s n nh m lôi kéo t ng l p công nhân quý t c vào h p
tác giai c p, qua ó làm suy y u cu c u tranh c a giai
c p vô s n. T ng l p trung gian, nh ng công nhân quý t c,
công nhân quan liêu y c ch ngh a t b n l i d ng
b o v l i ích, quy n l i c a giai c p t s n trong cu c u
tranh c a giai c p công nhân. V.I. Lênin g i ó là “nh ng
s quan công nhân c a giai c p t s n”.
Bên c nh ó, chính ph các n c t s n còn tìm cách
mua chu c giai c p công nhân b ng cách ban hành m t s
o lu t m dân, xoa d u mâu thu n giai c p. Ví nh
c, Th t ng Bixmác d d giai c p công nhân b ng
cách ti n hành nhi u cu c c i cách xã h i, có th c xem
là nh ng i u lu t lao ng u tiên trên th gi i và làm
m u cho các qu c gia khác. Ví d nh : Lu t b o hi m y t
thông qua n m 1883 quy nh ng i ch ph i tr m t
ph n ba, còn ng i làm công tr hai ph n ba kho n ti n
b o hi m; Lu t b o hi m tai n n thông qua n m 1884;
Lu t b o hi m h u trí và tàn t t thông qua n m 1889.
Bên c nh ó còn có nh ng i u lu t khác h n ch vi c s
d ng lao ng là ph n và tr em... Chính i u này khi n
18
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
