Đặc điểm viêm phổi ở trẻ bại não điều trị nội trú tại khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa trung tâm Tiền Giang

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Viêm phổi là nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi, chiếm 19% trong các nguyên nhân. Trẻ em bại não thường có khiếm khuyết cơ chế bảo vệ tại chỗ hoặc toàn thân, tăng nguy cơ nhập viện vì viêm phổi, khó khăn trong việc điều trị, kéo dài thời gian nằm viện, tăng nguy cơ tử vong và những biến chứng khác. Bài viết mô tả đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, cận lâm sàng, kết quả điều trị viêm phổi ở trẻ bại não điều trị nội trú tại khoa nhi Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang năm 2018.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đặc điểm viêm phổi ở trẻ bại não điều trị nội trú tại khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa trung tâm Tiền Giang

vietnam medical journal n01&2 - december - 2019 Thở máy kéo dài làm tăng nguy cơ tràn dịch of Fenestration". Circulation, 104 (suppl 1), pp. I- màng phổi kéo dài. Thở máy áp lực dương làm 148-I-151. 2. Jonas RA (2004), "Single Ventricle", In: tăng áp lực trong lồng ngực và tăng áp lực hệ Comprehensive Surgical Management of Congenital tĩnh mạch hệ thống, đặt biệt là ở các bệnh nhân Heart Disease, Hodder Arnold, London, 1. pp. 357-385. nặng khó cai máy thở Nghiên cứu của chúng tôi 3. Maldonado Fabien, Hawkins Finn J., Daniels cũng thể hiện rõ mối liên quan này, thời gian thở Craig E., Doerr Clinton H., Decker Paul A., et al. (2009), "Pleural fluid characteristics of máy càng lâu làm tăng có ý nghĩa thời gian dẫn chylothorax". Mayo Clinic proceedings, 84 (2), pp. lưu mảng phổi. theo phân tích hồi qui đa biến 129-133. thời gian thở máy và tràn dịch dưỡng trấp là hai 4. Savla J. J., Itkin M., Rossano J. W., Dori Y. yếu tố nguy cơ độc lập và cho ra mô hình dự báo (2017), "Post-Operative Chylothorax in Patients With Congenital Heart Disease". J Am Coll Cardiol, tràn dịch màng phổi kéo dài tốt nhất. 69 (19), pp. 2410-2422. 5. Lo Rito Mauro, Al-Radi Osman O., Saedi V. KẾT LUẬN Arezou, Kotani Yasuhiro, Ben Sivarajan V., et Đối với nhóm bệnh nhân được mổ Fontan với al. (2018), "Chylothorax and pleural effusion in đường dẫn máu ngoài tim bằng ống ghép nhân contemporary extracardiac fenestrated fontan tạo tại Viện Tim TPHCM, theo phân tích đa biến completion". The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, 155 (5), pp. 2069-2077. các yếu tố nguy cơ độc lập gây tràn dịch màng 6. McGrath Emmet E., Blades Zoe, Anderson phổi kéo dài bao gồm: tuổi, thời gian thở máy, Paul B. (2010), "Chylothorax: Aetiology, tràn dịch dưỡng trấp và chênh áp phổi nhĩ chung diagnosis and therapeutic options". Respiratory sau mổ. Medicine, 104 (1), pp. 1-8. 7. Mery Carlos M., Moffett Brady S., Khan Theo nghiên cứu, odds dẫn lưu dịch trên 14 Muhammad S., Zhang Wei, Guzmán-Pruneda ngày sẽ tăng thêm 1,17 lần mỗi khi thời gian thở Francisco A., et al. (2014), "Incidence and máy tăng thêm 1 ngày. Đặc biệt, odds dẫn lưu treatment of chylothorax after cardiac surgery dịch trên 14 ngày sẽ tăng 31,50 lần khi loại dịch in children: Analysis of a large multi- là dịch dưỡng trấp. institution database". The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, 147 (2), pp. 678-686.e1. TÀI LIỆU THAM KHẢO 8. Rychik Jack (2016), "The Relentless Effects of the Fontan Paradox". Seminars in Thoracic and 1. Fedderly Raymond T., Whitstone Beth N., Cardiovascular Surgery: Pediatric Cardiac Surgery Frisbee Stephanie J., Tweddell James S., Annual, 19 (1), pp. 37-43. Litwin S. Bert (2001), "Factors Related to Pleural Effusions After Fontan Procedure in the Era ĐẶC ĐIỂM VIÊM PHỔI Ở TRẺ BẠI NÃO ĐIỀU TRỊ NỘI TRÚ TẠI KHOA NHI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG TÂM TIỀN GIANG Tạ Văn Trầm*, và cộng sự TÓM TẮT viêm phổi bại não nhập viện, tuổi trung bình 63,6 ± 36 tháng, tập trung nhiều ở trẻ dưới 5 tuổi (63,6%). 15 Mở đầu: Viêm phổi là nguyên nhân chính gây tử Tỉ số nam: nữ là 4,5: 1. Lý do nhập viện thường gặp vong ở trẻ dưới 5 tuổi, chiếm 19% trong các nguyên nhất là sốt (91%), ho khò khè 20%. Thời gian từ lúc nhân. Trẻ em bại não thường có khiếm khuyết cơ chế sốt đến lúc nhập viện 3,5 ± 2,2 ngày. 100% trẻ có tri bảo vệ tại chỗ hoặc toàn thân, tăng nguy cơ nhập viện giác đừ lúc nhập viện. 90% trẻ có sốt, 10% trẻ không vì viêm phổi, khó khăn trong việc điều trị, kéo dài thời sốt, 20% trẻ có triệu chứng ho, khò khè, 42,4% trẻ có gian nằm viện, tăng nguy cơ tử vong và những biến triệu chứng thở nhanh. Về cận lâm sàng bạch cầu chứng khác. Mục tiêu: Mô tả đặc điểm dịch tễ, lâm máu trung bình 11.900 ± 4.200 /mm3, 51,5% trẻ có sàng, cận lâm sàng, kết quả điều trị viêm phổi ở trẻ bạch cầu máu > 12.000/mm3, 24,2% trẻ có CRP tăng. bại não điều trị nội trú tại khoa nhi Bệnh viện Đa khoa Tổn thương thường gặp nhất trên X quang phổi là Trung tâm Tiền Giang năm 2018. Phương pháp: Hồi phổi phải (75,7%), phổi trái (24,3%). Kháng sinh ban cứu, mô tả loạt ca. Kết quả: Lô nghiên cứu có 33 trẻ đầu đa số là Cefotaxim (90%). Có 33,3% trẻ đổi kháng sinh. Có 18,2% trẻ suy hô hấp cần thở oxy. *Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang Thời gian nằm viện trung bình 8,3 ± 4,3 ngày. Có Chịu trách nhiệm chính: Tạ Văn Trầm 6,1% trẻ chuyển viện. Tỉ lệ viêm phổi tái phát là Email: tavantram@gmail.com 24,2%. Tỉ lệ suy hô hấp là 18,2%. Kết luận: Lứa tuổi Ngày nhận bài: 16.9.2019 dưới 5 tuổi và giới nam chiếm tỉ lệ cao. Sốt cao là triệu chứng thường gặp. Triệu chứng ho ít gặp. Tổn thương Ngày phản biện khoa học: 18.11.2019 trên phim X quang thường gặp ở phổi phải. Tỉ lệ viêm Ngày duyệt bài: 23.11.2019 56
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 485 - THÁNG 12 - SỐ 1&2 - 2019 phổi tái phát cao. Đa số đáp ứng tốt kháng sinh chỗ hoặc toàn thân, hay có bệnh lý nền làm thay Cephalosporin thế hệ thứ ba đổi cơ chế bảo vệ của phổi như dị tật bẩm sinh Từ khóa: Viêm phổi, bại não, kháng sinh. đường hô hấp, hệ tim mạch, hít sặc tái phát, SUMMARY khiếm khuyết cơ chế thanh thải đờm: bệnh xơ CLINICAL CHARACTERISTICS OF PNEUMONIA nang, bất thường lông chuyển, rối loạn miễn IN CHLIDREN WITH CEREBRAL PALSY dịch. Trẻ em bại não thường có những khiếm HOSPITALIZED PEDIATRIC DEPARTMENT OF khuyết bất thường này, tăng nguy cơ nhập viện TIEN GIANG GENERAL CENTRAL HOSPITAL vì viêm phổi, khó khăn trong việc điều trị, kéo Backgrounds: Pneumonia is the leading cause of dài thời gian nằm viện, tăng nguy cơ tử vong và death in children under 5, accounting for 19% of all những biến chứng khác. Trên thế giới cũng như causes. Children with cerebral palsy often have deficiencies of local or systemic protection tại Việt Nam đã có nhiều công trình nghiên cứu mechanisms, increased risk of hospitalization for về bại não ở trẻ em nhưng nghiên cứu về viêm pneumonia, difficulty in treatment, lengthened hospital phổi ở trẻ bại não không nhiều. Tại Tiền Giang, stay, increased risk of death and complications. other. chưa có công trình nào đánh giá về viêm phổi Objective: Description of epidemiological, clinical, subclinical characteristics, results of treatment of trên trẻ bại não. Việc tìm hiểu về đặc điểm viêm pneumonia in children with cerebral palsy in pediatric phổi trên những trẻ bại não có ý nghĩa trong việc department of Tien Giang general central hospital in điều trị cũng như dự phòng. Trước thực trạng 2018.Methods: Retrospective, describing cases đó, chúng tôi thực hiện đề tài này để xác định series. Results: There were 33 children with lobar pneumonia hospitalized, the mean age was 63.6 ± 36 thực trạng viêm phổi ở trẻ bại não, từ đó có cái months, mostly in children under 5 years of age nhìn cụ thể hơn, góp phần vào việc điều trị, dự (63,6%). Ratio male: female was 4.5: 1. The most phòng bệnh nhằm Mô tả đặc điểm viêm phổi common reasons for hospitalization are fever (91%), trên trẻ bại não điều trị nội trú tại khoa nhi Bệnh cough, wheezing (20%). The duration from fever to admission was 3.5 ± 2.2 days. 100% of the children viện Đa khoa trung tâm Tiền Giang. are aware of admission. 90% of children had fever, II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 10% had no fever, 20% had wheezing, 42,4% had shortness of breath. About subclinical neonatal blood Thiết kế nghiên cứu: Hồi cứu, mô tả loạt ca. averaging 11.900 ± 4.200/ mm3, 51,5% of children Dân số mục tiêu. Bệnh nhi viêm phổi bại with leukemia blood> 12,000 / mm3, 24.2% of não điều trị nội trú tại Khoa nhi Bệnh viện Đa children with CRP increased. The most common khoa Trung tâm Tiền Giang lesions on chest radiograph were right lung (75.7%), Dân số chọn mẫu. Bệnh nhi từ 0 đến 15 left lung (24.3%). Primary antibiotics are Cefotaxime. 33.3% of children change antibiotics. 18.2% of tuổi được chẩn đoán viêm phổi bại não nhập children with respiratory depression require oxygen. viện tại khoa nhi Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Average hospitalization time of 8.3 ± 4.3 days. 6.1% Tiền Giang năm 2018. of children transferred. The rate of recurrent Cỡ mẫu. Lấy trọn mẫu từ 1/1/2018 đến pneumonia was 24.2%. The rate of respiratory failure 31/12/2018. is 18.2%. Conclusions: The age is below 5 years old and men account for a high proportion. High fever is a Tiêu chí chọn bệnh. Bệnh nhi bại não common symptom. Cough symptoms are less Lâm sàng: Ho, khó thở, thở nhanh ± rút lõm ngực common. Lesions on X-ray are common in the right X quang phổi: có hình ảnh viêm phổi. lung. High rate of recurrent pneumonia. Most respond Tiêu chí loại trừ. Không đưa vào nghiên cứu well to third generation Cephalosporin antibiotics những bệnh án bỏ viện. Keywords: Pneumonia, cerebral palsy, antibiotics. Xử lý dữ liệu: Xử lý và phân tích số liệu I. ĐẶT VẤN ĐỀ bằng phần mềm SPSS 20. Viêm phổi là nguyên nhân tử vong chính của III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU trẻ em dưới 5 tuổi, chiếm 19% trong các nguyên Trong năm 2018 có 33 trẻ chẩn đoán viêm nhân. Yếu tố nguy cơ chính của viêm phổi là phổi bại não thỏa tiêu chí đưa vào nghiên cứu. không được bú sữa mẹ hoàn toàn, suy dinh Đặc điểm lâm sàng dưỡng, ô nhiễm không khí, cân nặng khi sinh Phân bố theo giới thấp, không được tiêm phòng sởi đầy đủ... Ước Nam 81,8%, nữ 18,2%. Tỉ lệ bệnh nhi tính viêm phổi tái phát chiếm khoảng 8% các nam/nữ: 4,5/1. trường hợp nhập viện vì viêm phổi. Ít nhất 70- Phân bố theo tuổi 80% viêm phổi tái phát có bệnh nền hay yếu tố Tuổi trung bình 63,6 ± 36 tháng, nhỏ nhất 24 nguy cơ. Nguyên nhân viêm phổi kéo dài/tái tháng tuổi, lớn nhất 15 tuổi. phát thường do khiếm khuyết cơ chế bảo vệ tại Bảng 1. Phân bố theo nhóm tuổi 57
vietnam medical journal n01&2 - december - 2019 Nhóm tuổi Số ca Tỉ lệ % Tỉ lệ suy hô hấp: 6 trẻ (18,2%) Dưới 60 tháng 21 63,6 IV. BÀN LUẬN Trên 60 tháng 12 36,4 Đặc điểm lâm sàng. Chúng tôi ghi nhận Nhận xét: Viêm phổi bại não ở trẻ nam tuổi trung bình trẻ viêm phổi bại não là 63,6 ± chiếm ưu thế và tập trung ở lứa tuổi dưới 5 tuổi 36 tháng, viêm phổi ở trẻ bại não rải rác các độ Lý do nhập viện: sốt 91%, ho khò khè 20%. tuổi, tập trung nhiều ở trẻ dưới 5 tuổi. Đặc biệt Thời gian trung bình từ lúc sốt đến lúc giới nam chiếm tỷ lệ rất cao là 81,8%. Theo tác nhập viện: 3,5 ±2,2 ngày, 65% trẻ sốt hơn 3 ngày. giả Tôn Nữ Vân Anh nghiên cứu đặc điểm lâm Triệu chứng cơ năng: sốt 91%, 20% ho, sàng trẻ bại não tại BV Trung Ương Huế, tỉ lệ trẻ khò khè. trên 36 tháng chiếm tỉ lệ cao 60% và giới nam Triệu chứng thực thể: Bảng 2. Triệu chứng thực thể chiếm ưu thế (57,8%)(1). Theo Mubarak Ali nghiên cứu viêm phổi trên trẻ bại não ở Pakistan Triệu chứng Số ca Tỉ lệ % (64%) bệnh nhi dưới một tuổi, 27% bệnh nhân Đừ 33 100 từ 1 đến 5 tuổi trong khi chỉ có 9% bệnh nhi trên Sốt 30 91 5 tuổi(3). Chúng tôi ghi nhận lý do nhập viện Không sốt 3 9 nhiều nhất là triệu chứng sốt (91%), trong khi Thở nhanh 14 42,4 triệu chứng ho chỉ chiếm 20%. Sốt, ho khò khè Rales phổi 26 78,8 là những triệu chứng thường gặp trong viêm Nôn ói 14 42,4 đường hô hấp nói chung. Đối với trẻ bình thường Táo bón 12 36,4 khi bị nhiễm trùng hô hấp thì triệu chứng nổi bật Vẹo cột sống 22 66,6 là sốt và ho. Nhưng đối với trẻ bại não, triệu Nhận xét: Tất cả trẻ có tri giác đừ lúc nhập chứng ho chiếm tỷ lệ thấp chỉ 20%. Ho là một viện, tỉ lệ sốt cao. Triệu chứng thường kèm theo hoạt động phức tạp đòi hỏi sự co cơ mạnh mẽ là nôn ói, tỷ lệ vẹo cột sống kèm theo cao của cơ bụng và cơ liên sườn, sự phối hợp chính Đặc điểm cận lâm sàng xác và thời gian co cơ của các cơ hô hấp. Trẻ bại Công thức máu: Bạch cầu máu trung bình não thường yếu các cơ tham gia hô hấp như cơ 11.900 ± 4.200/mm3, 48,5% có bạch cầu máu > liên sườn, cơ hoành. Cơ chế ho thường không 12.000/mm3. hiệu quả ở trẻ bị bại não. Hậu quả là bảo vệ kém CRP: 24,2% có CRP tăng đường hô hấp dưới khi hít vào, giải phóng không X quang phổi: đầy đủ chất tiết đường hô hấp dưới, đặc biệt khi Bảng 3. Phân bố thùy phổi tổn thương bị nhiễm trùng đường hô hấp. Trẻ em bại não Thùy phổi Số ca Tỉ lệ % viêm phổi thường có vẻ giảm độ nhạy cảm với Phổi phải 25 75,7 ho, có lẽ là kết quả của quá trình giải mẫn cảm Phổi trái 8 24,3 với các thụ thể kích thích đường thở do nhiễm Nhận xét: tổn thương trên phim X quang trùng mãn tính. Trẻ bại não có thể không ho thường gặp phổi phải ngay cả khi bị nhiễm trùng hô hấp khá nặng, Đặc điểm điều trị điều này có thể dẫn đến khó khăn trong chẩn Thở oxy: 6 trẻ (18,2%) được thở oxy qua cannula. đoán nhiễm trùng hô hấp đặc biệt ngay cả khi Kháng sinh ban đầu: 100% kháng sinh trẻ bị viêm phổi. Ngoài ra, khó khăn trong giao tiếp nhóm Cephalosporin thế hệ 3 với trẻ bại não có thể dẫn đến sự chậm trễ trong Đổi kháng sinh: 11 trẻ (33,3%) đổi kháng sinh. việc đưa ra chẩn đoán chính xác. Bác sĩ lâm sàng Kết quả điều trị vẫn phụ thuộc vào tiền sử gián tiếp từ cha mẹ Thời gian hết sốt: 80% trẻ hết sốt sau 3 hoặc người chăm sóc, ngay cả ở trẻ lớn. Sự chậm ngày điều trị kháng sinh tĩnh mạch. trễ đặc biệt xảy ra khi người chăm sóc không quen Thời gian nằm viện: 8,3 ± 4,3 ngày thuộc với trẻ. Đây cũng là một thách thách trong Kết quả điều trị: 31 trẻ (93,9%) trẻ khỏi chẩn đoán sớm viêm phổi ở trẻ bại não. bệnh, 2 trẻ (6,1%) chuyển viện. Về vấn đề gù vẹo cột sống, chúng tôi ghi Tỉ lệ viêm phổi tái phát: 8 trẻ (24,2%) nhận được 66,6% trẻ có gù vẹo cột sống. Gù Bảng 4. Phân bố số lần viêm phổi tái phát vẹo cột sống cũng là một trong những nguyên Số lần viêm phổi tái phát Số ca Tỉ lệ % nhân làm trẻ bại não dễ bị viêm phổi và dễ tái Hai lần 2 6 phát . Xương sống bị vẹo thường xảy ra trong tất Ba lần 3 9 cả các loại khuyết tật thần kinh vì trương lực cơ Nhận xét: Viêm phổi tái phát trên trẻ bại và trọng lực không đồng đều. Biến dạng thành não chiếm tỉ lệ cao 58
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 485 - THÁNG 12 - SỐ 1&2 - 2019 ngực thứ phát sau vẹo cột sống làm hạn chế động thực quản, đóng nắp thanh môn, phối hợp chức năng phổi do giảm độ đàn hồi của thành giữa nuốt và thở dẫn đến việc hít thức ăn trong ngực và giảm sức co cơ học của các cơ hô hấp. quá trình cho ăn, đặc biệt là chất lỏng. Ngay cả Ngoài ra vẹo cột sống có thể dẫn đến sự giãn nở giữa các lần cho ăn, có khả năng hít các dịch tiết phổi không đồng đều (xẹp phổi ở phía vùng đường hô hấp trên và không vô trùng vào đường ngực lõm và ứ khí quá mức ở vùng ngực lồi), hô hấp dưới vì không có phản xạ bảo vệ. dẫn đến sự không phù hợp thông khí và tưới Trào ngược dạ dày thực quản phổ biến hơn, máu. Những yếu tố này cùng làm tăng công hô dai dẳng và nghiêm trọng ở trẻ em bị bại não. hấp và dễ dẫn đến suy hô hấp. Nếu vẹo cột sống Điều này có thể một phần do sự co cứng của cơ phát triển sớm ở thời thơ ấu, bản thân sự phát bụng gây ra tăng áp lực trong ổ bụng, ngoài ra triển của phổi có thể bị suy yếu. hoạt động của cơ thực quản và cơ vòng không Về thời gian nằm viện, chúng tôi ghi nhận thời hợp lý cũng đóng một phần. Các cơn trào ngược gian nằm viện trung bình ở trẻ viêm phổi bại não có thể gây ra ngưng thở hoặc co thắt thanh là 8,3 ± 4,3 ngày, thời gian nằm viện ở trẻ bại quản. Theo tác giả Seddon, uớc tính tỷ lệ mắc não viêm phổi là kéo dài hơn so với các trẻ khác trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ bại não thay không có bất thường về thần kinh. Nghiên cứu đổi từ 32% đến 75%(4). Một hoặc cả hai cơ chế của tác giả Zubarenko trẻ em bị bại não cần thời này, dẫn đến nhiễm trùng đường hô hấp dưới gian nằm viện lâu hơn và điều trị bằng kháng sinh cấp tính và mãn tính. kéo dài hơn(5). Theo tác giả Alexander J. Millman Ngoài ra, duy trì tình trạng dinh dưỡng đầy nghiên cứu tại Chile trẻ em bị bại não có nhiều đủ luôn là một vấn đề ở trẻ bại não. Suy dinh khả năng phải nhập viện tại khao hồi sức tích cực dưỡng làm cho các cơ hô hấp bị dị hóa, dẫn đến hơn so với trẻ em mắc các bệnh lý khác, từ đó teo, yếu và giảm chức năng phổi cũng như làm cũng kéo dài thời gian nằm viện(2). tăng sự nhiễm khuẩn và giảm khả năng chống Đặc điểm cận lâm sàng. Chúng tôi ghi nhiễm trùng. Sự kết hợp của bác sĩ dinh dưỡng nhận bạch cầu máu trung bình 11.900 ± và bác sĩ trị liệu ngôn ngữ là rất cần thiết: bổ 4.200/mm3, 48,5% có bạch cầu máu > sung thức ăn phù hợp sẽ là đủ ở một số trẻ, 12.000/mm3. Bạch cầu máu tăng là một chỉ trong khi những trẻ khác sẽ cần cho ăn qua điểm nhiễm trùng, đặc biệt tăng cao trong viêm sonde mũi dạ dày. phổi. Nhưng theo nghiên cứu của chúng tôi, mức độ bạch cầu máu không tăng cao nhiều như V. KẾT LUẬN những trẻ viêm phổi mà không mắc các bệnh lý Lứa tuổi dưới 5 tuổi và giới nam chiếm tỉ lệ về thần kinh. Theo nghiên cứu của tác giả cao. Sốt cao là triệu chứng thường gặp. Triệu Zubarenko về viêm phổi cộng đồng ở trẻ em chứng ho ít gặp. Tổn thương trên phim X quang công thức máu ở trẻ bại não có bạch cầu máu thường gặp ở phổi phải. Tỉ lệ viêm phổi tái phát tăng ít hơn trẻ không có bệnh lý về thần kinh(5). cao. Đa số đáp ứng tốt kháng sinh Cephalosporin Về X quang phổi, chúng tôi ghi nhận gặp chủ thế hệ thứ ba. yếu phổi phải (75,7%), phổi trái (24,3%). Nghiên cứu của chúng tôi cũng phù hợp với tác TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tôn Nữ Vân Anh (2014), “Nghiên cứu đặc điểm giả Mubarak Ali nghiên cứu viêm phổi trên trẻ lâm sàng trẻ bại não tại bệnh viện trung ương bại não ở Pakistan tổn thương thường gặp trên huế”. Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược phim X quang ngực là thùy trên và thùy giữa Huế, Tập 4 (6), tr. 44-49. phổi phải(3). 2. Alexander J. Millman (2016), “Community- Acquired Pneumonia Hospitalization among Viêm phổi tái phát trên trẻ bại não. Children with Neurologic Disorders”, J Pediatr, 173, Chúng tôi ghi nhận viêm phổi tái phát trên trẻ pp 188-195. bại não là 15%. Có nhiều nguyên nhân gây nên 3. Mubarak Ali (2012), “Cerebral palsy presenting as tình trạng viêm phổi tái phát trên trẻ bại não. recurrent pneumonia”, Original Article, 3, pp 291- 296.9. Gustavo Varela (2015), “Enteropathogens Một trong những nguyên nhân quan trọng đó là Associated with Acute Diarrhea in Children from chức năng nuốt kém ở trẻ bại bão vtrạng trào Households with High Socioeconomic Level in ngược dạ dày thực quản. Nuốt là một quá trình Uruguay”, Journal of Microbiology, 2015. phức tạp liên quan đến một chuỗi các hoạt động 4. Seddon (2003), “Respiratory problems in children with neurological impairment”, Arch Dis Child, 88, (bao gồm miệng, hầu, thanh quản, thực quản và pp 75–7811. cơ hoành). Các hoạt động này bị rối loạn sâu sắc 5. Zubarenko (2017), “Peculiarities of community- do yếu cơ, loạn trương lực cơ và phối hợp kém acquired pneumonia in children with neurological trong bại não. Không có sự phối hợp giữa nhu pathology”, Georgian Med News, 267, pp 95-99. 59