intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đánh giá chất lượng cuộc sống theo thang điểm SF 36 và hiệu quả tư vấn sức khỏe của điều dưỡng cho người bệnh lọc máu chu kỳ tại Bệnh viện Thống Nhất

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

2
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đánh giá chất lượng cuộc sống (CLCS) và hiệu quả tư vấn giáo dục sức khỏe của Điều dưỡng ở người bệnh lọc máu chu kỳ tại Bệnh viện Thống Nhất. Đối tượng: 151 bệnh nhân (BN) đang lọc máu chu kỳ trong khoảng thời gian từ 04/2023 đến 9/ 2023 tại Khoa Thận nhân tạo Bệnh viện Thống Nhất.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đánh giá chất lượng cuộc sống theo thang điểm SF 36 và hiệu quả tư vấn sức khỏe của điều dưỡng cho người bệnh lọc máu chu kỳ tại Bệnh viện Thống Nhất

  1. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 539 - THÁNG 6 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG THEO THANG ĐIỂM SF-36 VÀ HIỆU QUẢ TƯ VẤN SỨC KHỎE CỦA ĐIỀU DƯỠNG CHO NGƯỜI BỆNH LỌC MÁU CHU KỲ TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT Nguyễn Thị Hạnh1, Phạm Văn Hậu2 , Nguyễn Bách1 TÓM TẮT 13 khỏe liên quan đến hoạt động thể chất 29,30 Mục tiêu: Đánh giá chất lượng cuộc sống ±24,73 so với 44,47 ±27,11 (p
  2. HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN HUNA 2024 – HỘI TIẾT NIỆU-THẬN HỌC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Objective: Evaluating the quality of life assessment of general health, and health related (QoL) and the effectiveness of health education to social activities. Aspects of general mental and counseling of nurses in chronic hemodialysis health and pain perception have not had much (CHD) patients at Thong Nhat Hospital. impact. Subjects: 151 CHD patients between April Keywords: hemodialysis, quality of life, 2023 and September 2023 at the Department of nursing consultation. Nephrology and Dialysis of Thong Nhat Hospital. Inclusion criteria: ≥ 18 years old, I. ĐẶT VẤN ĐỀ diagnosed with end-stage chronic kidney disease, Chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân thận hemodialysis ≥ 03 months by April 2023. nhân tạo chu kỳ rất khác nhau giữa các trung Patients voluntarily participate in the study and tâm, quốc gia và liên quan nhiều yếu tố kỹ have the ability to communicate enough to thuật, kinh tế, văn hóa và xã hội. Có nhiều answer interviews, questions. Exclusion criteria: cách tác động, can thiệp giúp cải thiện chất Patients suffering from acute illnesses requiring lượng cuộc sống của bệnh nhân thận nhân hospitalization; cancer; mental disorders; not tạo chu kỳ trong đó có can thiệp điều dưỡng. capable of answering questions, not fully Tại Việt Nam đã có rất nhiều nghiên cứu cho participating in assessments. thấy chất lượng cuộc sống của người bệnh Methods: cross-sectional description chạy thận nhân tạo chu kỳ rất thấp và chất Results: QoL score of CHD patients was lượng cuộc sống có xu hướng giảm dần nếu 46.9 ± 11.9 out of a total score of 100. 60% of không có các biện pháp can thiệp phù hợp patients had poor average QoL. Evaluate QoL [1] [2]. Tuy nhiên, các nghiên cứu chỉ dừng scores on aspects before and after interventionof lại ở việc đánh giá chất lượng cuộc sống nurse, respectively: health related to physical chưa có nhiều nghiên cứu nhằm cải thiện activity 29.30 ± 24.73 vs. 44.47 ± 27.11 (p < chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Vì thế 0.001), limited physical function 38.91±44.12 vs. một chương trình giáo dục sức khỏe hợp lý 66.56 ±41.02 (p
  3. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 539 - THÁNG 6 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 can thiệp điều dưỡng ở các khía cạnh tư vấn Cỡ mẫu sau khi hiệu chỉnh tác động làm quy trình chạy thận nhân tạo, các biến chứng giảm độ chính xác: N=96*1,5=144. trong chạy thận nhân tạo, chế độ ăn uống, Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu chế độ tập luyện, chăm sóc lỗ rò động mạch mô tả cắt ngang đánh giá chất lượng cuộc tĩnh mạch và catheter, kiểm soát nước nhập sống tại các thời điểm T1 (trước can thiệp) và trọng lượng khô, phòng chống nhiễm và T2 (sau can thiệp giáo dục sức khỏe 3 khuẩn và cách sử dụng thuốc tại nhà bằng tháng). Bộ công cụ SF-36 gồm 11 câu hỏi các hình thức điều dưỡng trực tiếp tư vấn cho lớn, chứa 36 câu hỏi nhỏ, chia làm 8 phần và từng người bệnh và từng nhóm người bệnh. hai lĩnh vực chính (sức khỏe tinh thần và sức Sau can thiệp giáo dục sức khỏe 3 tháng khỏe thể chất) được sử dụng để đo lường chúng tôi đánh giá lại chất lượng cuộc sống chất lượng cuộc sống. Xác định sự khác biệt bệnh nhân lọc máu. Mục tiêu: Đánh giá chất giữa điểm số chất lượng cuộc sống trước và lượng cuộc sống ở bệnh nhân chạy thận nhân sau can thiệp. tạo chu kỳ và hiệu quả tư vấn giáo dục sức Nội dung nghiên cứu: Sử dụng bảng khỏe của Điều dưỡng ở người bệnh chạy câu hỏi phỏng vấn trực tiếp người bệnh sau thận nhân tạo tại Bệnh viện Thống Nhất. khi người bệnh được kết nối máy thận. Sử dụng cùng một loại phiếu đánh giá cho 2 thời II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU điểm trước và sau khi can thiệp 2.1. Đối tượng nghiên cứu Nội dung can thiệp: Sử dụng tài liệu Tiêu chuẩn chọn bệnh: Tất cả bệnh giáo dục sức khỏe do nghiên cứu viên soạn nhân ≥ 18 tuổi được chẩn đoán là bệnh thận thảo lại cho BN dễ hiểu dựa trên các hướng mạn giai đoạn cuối, đã được lọc máu chu kỳ dẫn của Hội Thận học thế giới, Hội thận học ≥ 03 tháng tính đến tháng 04/ 2023 tại khoa Việt Nam, tài liệu giáo dục sức khỏe của Nội thận – Lọc máu Bệnh viện Thống Nhất. khoa Thận – Lọc máu, BV Thống Nhất. Nội Bệnh nhân đồng ý tự nguyện tham gia dung bao gồm quy trình chạy thận nhân tạo, nghiên cứu và có khả năng giao tiếp đủ để trả các biến chứng trong chạy thận nhân tạo, chế lời phỏng vấn. độ ăn uống, chế độ tập luyện, chăm sóc lỗ rò Tiêu chuẩn loại trừ: Bệnh nhân đang động mạch tĩnh mạch và catheter, kiểm soát mắc các bệnh cấp tính phải điều trị nội trú; nước nhập và trọng lượng khô, phòng chống mắc ung thư giai đoạn cuối kèm theo; có rối nhiễm khuẩn và cách sử dụng thuốc tại nhà. loạn tâm thần; không đủ khả năng để trả lời Hình thức can thiệp: Tư vấn trực tiếp câu hỏi; không tham gia đầy đủ các lần đánh từng bệnh nhân ngay tại giường bệnh kết hợp giá và chương trình can thiệp giáo dục sức những lần bệnh nhân đi lọc máu. Tư vấn theo khỏe trong nghiên cứu này. nhóm BN bằng thuyết trình trên PowerPoint, 2.2. Phương pháp nghiên cứu giải đáp thắc mắc theo các nhóm nhỏ tại Cỡ mẫu phòng giao ban Khoa Thận- Lọc máu. Thời Dựa trên công thức: gian can thiệp: 45-60 phút/ lần/ nội dung. Xử lý số liệu: Số liệu được phân tích bằng phần mềm Stata 14.2. Biến số định tính được mô tả bằng tần số và tỷ lệ (%). Biến số định lượng được mô tả bằng trung bình và độ 103
  4. HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN HUNA 2024 – HỘI TIẾT NIỆU-THẬN HỌC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH lệch chuẩn nếu biến phân phối bình thường, liên quan của các khía cạnh chất lượng cuộc trung vị và tứ phân vị nếu biến còn lại. Kiểm sống trước và sau can thiệp với p
  5. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 539 - THÁNG 6 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 Bảng 4. Đặc điểm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân theo từng khóa cạnh trước can thiệp (n=151) Đặc điểm Trung bình ± độ lệch chuẩn Min -Max Sức khỏe liên quan đến hoạt động thể chất 29,30 (±24,73) 0 - 100 Hạn chế vai trò thể chất 38,91 (±44,12) 0 - 100 Sức khỏe liên quan đến cảm nhận đau đớn 64,92 (±20,84) 0 - 100 Tự đánh giá sức khỏe tổng quát 46,87 (±15,87) 12,5 - 87,5 Sức khỏe liên quan đến cảm nhận cuộc sống 50,32 (±10,87) 10 - 75 Sức khỏe liên quan đến hoạt động xã hội 56,73 (±44,52) 0 - 100 Hạn chế do vai trò của tinh thần 47,10 (±17,04) 0 - 100 Sức khỏe tâm thần tổng quát 41,28 (±8,19) 15 - 65 Bảng 5. Đánh giá hiệu quả can thiệp điều dưỡng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh (n=151) Điểm trung bình chất lượng cuộc Đặc điểm sống (trung bình ± ĐLC) p Trước can thiệp Sau can thiệp Sức khỏe liên quan đến hoạt động thể chất 29,30 (±24,73) 44,47 (±27,11)
  6. HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN HUNA 2024 – HỘI TIẾT NIỆU-THẬN HỌC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 48,7% [7]. Có khoảng 34,4% người bệnh có nhiều nhất là tăng 2-3 kg. Trước can thiệp, tỉ học vấn bậc từ THPT trở xuống. Tuy nhiên lệ tăng 2-3 kg là 44,37%, sau can thiệp tỉ lệ người bệnh có trình độ từ trung cấp đến đại này tăng lên 51,66%. Đây cũng được xem là học lại chiếm 41,06% (bảng 1). Điều này một trong những thành công của quá trình tư tương tự với nghiên cứu của Nguyễn Thị vấn chăm sóc sức khỏe của nhân viên điều Ngọc Bích năm 2022 (70%) và các nghiên dưỡng tại khoa Thận bệnh viện Thống Nhất. cứu khác [8, 9]. Trình độ học vấn của người Bên cạnh đó, tỉ lệ người bệnh tăng từ 3- 4kg bệnh cao giúp nhận thức khi tiếp cận chương và tăng trên 4 kg cũng được kiểm soát tốt trình giáo dục sức khỏe nhanh hơn, cũng như hơn. phối hợp tuân thủ điều trị. Đối tượng nghiên Chất lượng cuộc sống theo thang điểm cứu chiếm đa số là công chức, hưu trí chiếm SF-36 hơn 41%. Kết quả này thấp hơn so với Đánh giá CLCS của người bệnh thông nghiên cứu tại Thái Bình năm 2020, có 60% qua việc đo lường các khía cạnh cụ thể về người lao động chân tay và hơn 36% hưu trí CLCS (SF-36) của người bệnh chạy thận [2]. Mặt khác, nghiên cứu tại Bệnh viện Chợ nhân tạo. Kết quả bảng 3 cho thấy trước can Rẫy năm 2012, có 19% lao động trí óc và thiệp, nhóm người bệnh đạt chất lượng cuộc 45% lao động chân tay, điều này hợp lý với sống ở mức trung bình kém chiếm tỷ lệ cao sự chênh lệch về nhóm tuổi và thời gian nhất 60%, trung bình khá chiếm 37,7 %, chỉ nghiên cứu [10]. Kết quả bảng 2 cho thấy có 1 người có chất lượng cuộc sống chung bệnh lý kèm theo chiếm 41%, hai bệnh lý trở đạt mức khá, tốt và 2 người ở mức kém. lên chiếm hơn 40%, các nghiên cứu khác Điểm trung bình chất lượng cuộc sống chung cũng thể hiện nhóm mắc bệnh lý kèm theo là 46,9 ±11,9, trung bình điểm cao nhất thuộc cao [2, 9, 11]. Các bệnh lý kèm theo chủ yếu về khía cạnh sức khỏe liên quan đến cảm là tăng huyết áp và đái tháo đường, có thể là nhận đau đớn 64,92 ±20,84, thấp nhất là khía nguyên nhân dẫn đến suy thận mạn hoặc là cạnh sức khỏe liên quan đến hoạt động thể biến chứng của suy thận mạn [12]. Thời gian chất 29,30±24,73. Các khía cạnh còn lại đa chạy thận nhân tạo ghi nhận cho thấy khoảng phần tập trung ở mức 40-50 điểm. Kết quả 50% đã lọc máu từ 1-5 năm, kế đến tỉ lệ bệnh này tương đồng với một số nghiên cứu cả về nhân lọc máu từ 5-10 năm chiếm 23%, tương điểm số chung cũng như điểm số các khía đồng với nghiên cứu của Bùi Thị Hợi năm cạnh đều không quá khác biệt, nghiên cứu 2021 với nhóm lọc máu từ 1-5 năm chiếm của Nguyễn Thị Thu Hiền (2020) người bệnh 50% [13].Việc cân nặng thay đổi giữa 2 lần có điểm CLCS SF-36 là 42,19 ± 19,75 [2], lọc máu, tăng hoặc giảm trọng lượng cơ thể nghiên cứu của Lê Thị Huyền (2016) người sẽ đánh giá được tình hình sức khỏe của bệnh có điểm CLCS SF-36 là 43,6 ± 11,2 người bệnh. Kết quả nghiên cứu của chúng [7], nghiên cứu về CLCS của người bệnh tôi cho thấy số kg tăng giữa 2 lần lọc máu chạy thận nhân tạo tại Indonesia của Virna 106
  7. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 539 - THÁNG 6 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 Widora Saputri (2018) điểm SF-36 là 45,90 nghĩa thống kê ở mức p=0,001. Nhìn chung, ± 21,95 [14]. Các kết quả trên đều cho thấy nhóm yếu tố về sức khỏe thể chất và sức rằng người bệnh chạy thận nhân tạo có điểm khỏe tinh thần đều có sự thay đổi sau khi can số chất lượng cuộc sống chung là rất thấp. thiệp. Các nhóm yếu tố liên quan tới sức Điểm số chất lượng cuộc sống trong nghiên khỏe thể chất đều có sự thay đổi rõ rệt sau 3 cứu này thấp hơn so với nghiên cứu của tháng can thiệp, điều này thể hiện hiệu quả Nguyễn Thị Ngọc Bích (2022) với điểm của phương pháp can thiệp là tác động lớn và trung bình là 51,8 ±23,7 [9], vì sự khác biệt kịp thời. Bên cạnh đó, các yếu tố liên quan về độ tuổi, trung bình tuổi của đối tượng là tới sức khỏe tinh thần thể hiện mức thay đổi 56,7 so với nghiên cứu của chúng tôi là 65,8 ít hơn, vì thời gian 3 tháng là chưa đủ để lợi tuổi. ích của việc tư vấn thể hiện và đo lường Chất lượng cuộc sống SF-36 của người được. bệnh trong nghiên cứu của chúng tôi dù cao hơn hay thấp hơn nghiên cứu của các tác giả V. KẾT LUẬN trong nước và nước ngoài đều cho thấy việc Chất lượng cuộc sống bệnh nhân lọc máu nâng cao chất lượng cuộc sống cho người chu kỳ tại BV Thống Nhất ở mức trung bình bệnh trong nghiên cứu của chúng tôi là rất kém. Can thiệp tư vấn sức khỏe điều dưỡng khó khăn do người bệnh tuổi cao, có thời có hiệu quả ở các mặt sức khỏe liên quan đến gian lọc máu lâu ngày và đặc biệt nghề hoạt động thể chất, hạn chế vai trò thể chất, nghiệp đa số là lao động chân tay nên bị ảnh tự đánh giá sức khỏe tổng quát và sức khỏe hưởng nhiều đến sức khỏe thể chất. liên quan đến hoạt động xã hội. Các khía Hiệu quả tư vấn giáo dục sức khoẻ của cạnh về sức khoẻ tâm thần tổng quát và cảm Điều Dưỡng nhận đau đớn chưa có tác động nhiều. Trong nghiên cứu của chúng tôi, đánh giá CLCS của người bệnh thông qua việc đo TÀI LIỆU THAM KHẢO lường các khía cạnh cụ thể về CLCS (SF-36) 1. T. K. L. Nguyễn, "Nghiên cứu chất lượng của người bệnh chạy thận nhân tạo. Kết quả cuộc sống của bệnh nhân suy thận mạn đang điều trị bảo tồn và các yếu tố liên nghiên cứu tìm thấy mối liên quan có ý nghĩa quan/Nguyễn Thị Kim Liên," 2017. thống kê của điểm trung bình các khía cạnh 2. T. T. H. Nguyễn, T. T. Lê, M. T. Tô, C. C. sức khỏe liên quan tới hoạt động thể chất, Nguyễn, and T. D. J. T. c. K. h. Đ. d. Cao, hạn chế vai trò thể chất, sức khỏe liên quan "Chất lượng cuộc sống của người bệnh chạy đến cảm nhận đau đớn, tự đánh giá sức khỏe thận nhân tạo chu kỳ sau giáo dục sức khỏe tổng quát trước và sau can thiệp với p
  8. HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN HUNA 2024 – HỘI TIẾT NIỆU-THẬN HỌC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 4. N. Shahgholian, H. J. I. j. o. n. Yousefi, and 10. N. T. K. Liên, "Nghiên cứu chất lượng cuộc m. research, "Supporting hemodialysis sống của bệnh nhân suy thận mạn đang điều patients: A phenomenological study," (in e), trị bảo tồn và các yếu tố liên quan," 2017. vol. 20, no. 5, p. 626, 2015. 11. P. V. H. N. H. Lan, "Chi phí điều trị bệnh 5. WHO, Chất lượng cuộc sống của tổ chức Y suy thận mạn giai đoạn cuối lọc máu chu kỳ tế Thế Giới (WHOQOL). 2012. tại Bệnh viện Quận Thủ Đức," Tạp chí Y 6. Y. Zou, D. Hong, Q. He, Y. Wen, and G. J. Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế, R. f. Li, "Epidemiology investigation and vol. 6, pp. 34-40, 2016. analysis of patients with hemodialysis in 12. J. B. N. Barbosa, E. C. S. C. d. Moura, C. Sichuan province of China," vol. 41, no. 1, L. O. B. d. Lira, and P. É. d. M. J. F. e. M. pp. 644-649, 2019. Marinho, "Quality of life and duration of 7. T. H. Lê and H. H. J. T. c. K. h. Đ. d. Ngô, hemodialysis in patients with chronic kidney "Chất lượng cuộc sống của người bệnh suy disease (CKD): a cross-sectional study," vol. thận mạn điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị 30, pp. 781-788, 2017. Việt Nam-Cuba Đồng Hới năm 2016," vol. 1, 13. B. T. Hợi, M. Đ. Dũng, L. Á. J. T. J. o. S. no. 2, pp. 58-65, 2018. Tuyết, and Technology, "KHẢO SÁT 8. S. e. H. Zyoud et al., "Factors affecting CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG CỦA BỆNH quality of life in patients on haemodialysis: a NHÂN LỌC MÁU CHU KỲ BẰNG cross-sectional study from Palestine," vol. THANG ĐIỂM SF36 TẠI BỆNH VIỆN ĐA 17, pp. 1-12, 2016. KHOA TỈNH LÀO CAI," vol. 226, no. 14, 9. N. T. N. Bích, Đ. G. Huệ, T. T. Mai, L. T. pp. 169-176, 2021. Hà, and T. Q. J. T. c. Y. h. V. N. Huy, 14. M. Hecking et al., "Sex-specific differences "Chất lượng cuộc sống của người mắc bệnh in hemodialysis prevalence and practices and thận mạn tính lọc máu chu kỳ tại Bệnh viện the male-to-female mortality rate: the Giao thông Vận tải Trung ương năm 2022," Dialysis Outcomes and Practice Patterns vol. 524, no. 1B, 2023. Study (DOPPS)," vol. 11, no. 10, p. e1001750, 2014. 108
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2