Đánh giá chất lượng sống của bệnh nhân đau nửa đầu bằng bộ câu hỏi SF - 36 và MIDAS tại Bệnh viện Đại học Y Dược tp. Hồ Chí Minh

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG SỐNG CỦA BỆNH NHÂN ĐAU NỬA ĐẦU<br /> BẰNG BỘ CÂU HỎI SF - 36 VÀ MIDAS TẠI BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC<br /> Y DƯỢC TP. HỒ CHÍ MINH<br /> Trần Công Thắng*, Hoàng Thị Hải Yến*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Chất lượng cuộc sống của bệnh nhân migraine vẫn chưa được đánh giá đúng mức dù đã có nhiều<br /> tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị. Ở Việt Nam, cần có một phương pháp khách quan giúp đánh giá chính xác<br /> mức độ ảnh hưởng của migraine lên chất lượng cuộc sống và mức độ mất chức năng của bệnh nhân.<br /> Mục tiêu: Đánh giá chất lượng cuộc sống của bệnh nhân migraine bằng bộ câu hỏi SF - 36 và MIDAS, đánh<br /> giá mối liên quan giữa hai bộ câu hỏi đồng thời khảo sát một số yếu tố có thể ảnh hưởng lên chất lượng cuộc sống<br /> của bệnh nhân migraine.<br /> Đối tượng-Phương pháp nghiên cứu: cắt ngang mô tả hàng loạt ca. Bệnh nhân migraine từ 18 tuổi trở lên<br /> được thu nhận vào nghiên cứu. Đánh giá chất lượng cuộc sống bằng bộ câu hỏi SF - 36 và MIDAS, tính hệ số<br /> tương quan Spearman giữa hai bộ câu hỏi SF - 36 và MIDAS. Các biến số thu thập được xử lý bằng phần mềm<br /> thống kê SPSS 20.0.<br /> Kết quả: 149 bệnh nhân migraine (78,5% nữ) được đưa vào nghiên cứu (tuổi từ 18 - 75, tuổi trung bình<br /> 39,8 ± 13,4). Điểm số SF - 36 thấp ở tất cả các lĩnh vực ngoại trừ hoạt động chức năng. Điểm số trung bình<br /> MIDAS là 13,8 ± 10,02. Theo phân độ MIDAS, 20% bệnh nhân không hoặc mất chức năng ít, 33% mất chức<br /> năng nhẹ, 31% mất chức năng trung bình và 16% mất chức năng nặng. Tất cả các lĩnh vực sức khỏe SF - 36 đều<br /> có tương quan nghịch với điểm số MIDAS. Lĩnh vực hoạt động chức năng, giới hạn chức năng, cảm nhận đau<br /> đớn, đánh giá sức khỏe và giới hạn tâm lý tương quan trung bình với MIDAS, hệ số tương quan Spearman từ<br /> 0,38 đến 0,59 (p < 0,05). Điểm số 8 lĩnh vực SF - 36 ở nhóm mất chức năng nhẹ cao hơn nhóm mất chức năng<br /> trung bình – nặng theo MIDAS (p < 0,0001). Nữ có điểm MIDAS cao hơn nam (11 so với 9,5, p = 0,014). Ở<br /> bệnh nhân có mất ngủ là yếu tố khởi phát, điểm số MIDAS cao hơn so với nhóm không mất ngủ (15 so với 10, p =<br /> 0,007). Bệnh nhân với điểm trung bình cơn đau ≤ 7 có điểm MIDAS thấp hơn nhóm điểm trung bình cơn đau > 7<br /> (10,31 so với 17,06, p < 0,001).<br /> Kết luận: Kết quả điểm số SF - 36 và MIDAS cho thấy bệnh nhân migraine có chất lượng cuộc sống kém<br /> hơn ở cả về mặt thể chất và tâm thần. Có mối tương quan nghịch trung bình giữa hai bộ câu hỏi SF - 36 và<br /> MIDAS. Mức độ mất chức năng theo phân độ MIDAS càng nặng thì điểm số SF - 36 càng thấp. Giới nữ, mất<br /> ngủ và cường độ cơn đau là ba yếu tố được chứng minh làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân migraine<br /> trong nghiên cứu.<br /> Từ khóa: migraine, chất lượng cuộc sống, bộ câu hỏi SF - 36, bộ câu hỏi MIDAS.<br /> ABSTRACT<br /> QUALITY OF LIFE ASSESSMENT AMONG MIGRAINE PATIENTS TREATED AT THE MEDICAL<br /> UNIVERSITY HOSPITAL OF HO CHI MINH CITY USING SF - 36 AND MIDAS QUESTIONAIRE<br /> Tran Cong Thang, Hoang Thi Hai Yen<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 20 - No 1 - 2016: 175 - 180<br /> <br /> <br /> * Bộ môn Thần Kinh, ĐHYD TPHCM<br /> Tác giả liên lạc: BS. Hoàng Thị Hải Yến ĐT: 0976709009 Email: dr.hth.yen@gmail.com<br /> Thần kinh 175<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016<br /> <br /> Background: Quality of life of migraine patients is still underestimated despite many advances in diagnosis<br /> and treatment. In Vietnam, an objective method is necessary to evaluate the impact of migraine on patients’<br /> quality of life and disability degree.<br /> Objectives: The aim of this study was to assess the quality of life of migraine patients using two<br /> questionaires SF – 36 (Short Form 36) and MIDAS (Migraine Disability Assessment), to describe the<br /> relationship between SF - 36 and MIDAS and to find out some factors that affect migraineurs’ quality of life.<br /> Method: In this cross - sectional study, patients from 18 year old with migraine were consecutively<br /> recruited. SF - 36 and MIDAS questionnaire were used to assess migraine patients’ quality of life. The<br /> Spearman’s correlation coefficient between SF – 36 and MIDAS was calculated. Statistical analysis is done with<br /> the software SPSS 20.0 for window.<br /> Results: A total of 149 migraine patients (78.5% female) were enrolled (aged 18 - 75, mean age 39.8 ± 13.4).<br /> SF - 36 scores are low in all areas except for physical functioning. Mean MIDAS score is 13.8 ± 10.02. According<br /> to the MIDAS classification, minimal migraine disability was reported by 20% of patients, mild disability by<br /> 33%, moderate disability by 31% and severe disability by 16%. Moderate correlations were reported between<br /> MIDAS score and 8 areas of SF - 36 (r = |0.38 - 0.59|, p < 0.001). SF - 36 scores in all 8 domains in the minimal<br /> to mild disability group were higher than in the moderate to severe disability group, p < 0.0001. Female has higher<br /> MIDAS score than male (11 vs 9.5, p = 0.014). In patients with insomnia as a trigger, MIDAS score is higher (15<br /> vs 10, p = 0.007). Patients with mean score of pain intensity ≤ 7 have lower MIDAS score (10.31 vs 17.06, p <<br /> 0.001).<br /> Conclusion: Results of SF - 36 and MIDAS questionaires indicate that migraine patients have poorer<br /> quality of life in both physical and mental domains. There is an average inverse correlation between SF – 36 and<br /> MIDAS. The higher the MIDAS score,the poorer the quality of life. Female gender, insomnia and pain intensity<br /> are three factors proven to reduce quality of life of migraine patients in this study..<br /> Key words: migraine, quality of life, SF - 36, MIDAS.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ em(3). Gánh nặng kinh tế do migraine gây ra là<br /> rất lớn, các nhà dịch tễ học tính toán được chi phí<br /> Migraine hay đau nửa đầu là một trong điều trị trực tiếp gồm thuốc men, viện phí cho<br /> những bệnh được biết đến sớm nhất trong lịch<br /> bệnh nhân migraine ở Mỹ chiếm khoảng 1 tỉ Đô<br /> sử nhân loại, với những ca bệnh đầu tiên được la mỗi năm. Bên cạnh đó, khoảng 5% dân số<br /> người Ai Cập cổ đại ghi nhận từ hơn 1.200 năm chung trải qua ít nhất 18 ngày bị đau đầu<br /> trước công nguyên. Biểu hiện của bệnh đặc migraine, và ít nhất 1% - đồng nghĩa với 2,5 triệu<br /> trưng với đau đầu diễn ra thành từng cơn, mỗi người ở Bắc Mỹ có ít nhất một ngày bị migraine<br /> cơn kéo dài trong khoảng từ 4 đến 72 giờ, mỗi tuần(4). Cơn migraine nặng được xem là một<br /> thường đau dữ dội một bên và theo mạch đập, trong những bệnh mạn tính gây mất chức năng<br /> kết hợp với một số triệu chứng khác như buồn nhiều nhất. Chi phí cho việc giảm hoặc mất năng<br /> nôn, nôn, sợ tiếng ồn, sợ ánh sáng và choáng suất lao động do migraine gây ra là một con số<br /> váng. Những triệu chứng này gây ảnh hưởng rất khổng lồ.<br /> lớn đến chất lượng làm việc cũng như cuộc sống<br /> Hai phương pháp khách quan thường<br /> gia đình và xã hội của bệnh nhân. Migraine còn<br /> được sử dụng để đánh giá chất lượng cuộc<br /> là bệnh khá phổ biến trong dân số chung với tỉ lệ<br /> sống của bệnh nhân migraine là SF - 36 và<br /> mắc xấp xỉ 15 - 20% ở nữ và 5 - 8% ở nam giới,<br /> MIDAS. SF - 36 là bộ câu hỏi thăm dò sức khỏe<br /> gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp hơn ở phụ<br /> tổng quát được sử dụng rộng rãi trên thế giới,<br /> nữ dưới 45 tuổi, ít gặp hơn ở người già và trẻ<br /> bao gồm 36 câu hỏi thuộc 8 lĩnh vực sức khỏe,<br /> <br /> <br /> 176 Nội Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> sau đó hợp thành 2 phần là sức khỏe thể chất khỏe; cảm nhận sức sống; hoạt động xã hội; giới<br /> và sức khỏe tâm thần. Bộ câu hỏi SF - 36 đã hạn tâm lý và tâm thần tổng quát.<br /> được chứng minh tính hữu ích trong dân số Bảng 1 Diễn giải ý nghĩa kết quả điểm số SF – 36 cao<br /> tổng quát và dân số bệnh chuyên biệt, giúp so và thấp(7)<br /> sánh gánh nặng bệnh tật, lợi ích về sức khỏe Ý nghĩa<br /> Yếu tố<br /> tùy theo các biện pháp can thiệp điều trị(7). Bộ Điểm số thấp Điểm số cao<br /> câu hỏi MIDAS giúp đánh giá mức độ mất Hoạt động Hạn chế khi thực Không hạn chế khi<br /> chức năng hiện tất cả hoạt thực hiện tất cả hoạt<br /> chức năng (hoạt động bị giới hạn) ở ba hoạt động chức năng động mạnh có liên<br /> động sống quan trọng gồm: việc làm được trả bao gồm tự tắm rửa quan đến sức khỏe<br /> hoặc thay quần áo chức năng.<br /> lương hoặc học hành, việc nhà và các hoạt<br /> Giới hạn Bị trở ngại trong Không bị trở ngại<br /> động lúc nhàn rỗi cùng gia đình và xã hội(5). chức năng công việc hoặc sinh trong công việc hoặc<br /> Ở Việt Nam hiện nay, việc điều trị và hoạt hàng ngày do sinh hoạt hàng ngày<br /> tình trạng sức khỏe do tình trạng sức<br /> phòng ngừa migraine đã có rất nhiều tiến bộ chức năng khỏe chức năng<br /> và luôn được cập nhật với y học thế giới hiện trong 4 tuần qua<br /> Hoạt động Các vấn đề chức Các vấn đề chức<br /> đại. Tuy nhiên, các bác sĩ thường chỉ quan tâm năng và tâm lý tác năng và tâm lý không<br /> xã hội<br /> điều trị hết bệnh mà không chú trọng việc động trầm trọng và gây tác động nào lên<br /> thường xuyên lên các hoạt động xã hội<br /> đánh giá toàn vẹn bệnh nhân trong điều kiện các hoạt động xã hội thông thường trong 4<br /> sống thực tế của họ. Để theo kịp xu hướng thông thường tuần qua<br /> điều trị bệnh song song với cải thiện chất Cảm nhận Cơn đau rất trầm Không có cơn đau<br /> đau đớn trọng và ảnh hưởng nào xảy ra trong 4<br /> lượng cuộc sống hiện nay trên thế giới, chúng nhiều tuần qua<br /> tôi tiến hành nghiên cứu “Đánh giá chất lượng Tâm thần Lúc nào cũng cảm Lúc nào cũng cảm<br /> sống của bệnh nhân đau nửa đầu bằng thang tổng quát thấy căng thẳng đầu thấy thoải mái, sung<br /> óc và xuống tâm sướng và dễ chịu<br /> điểm SF - 36 và MIDAS tại Bệnh viện Đại học thần trong 4 tuần qua.<br /> Y Dược TP. Hồ Chí Minh” với các mục tiêu cụ Giới hạn tâm lý Bị trở ngại trong Không bị trở ngại<br /> công việc hoặc sinh trong công việc hoặc<br /> thể sau: (1) đánh giá chất lượng cuộc sống của hoạt hàng ngày do sinh hoạt hàng ngày<br /> bệnh nhân migraine theo hai bộ câu hỏi SF - 36 tình trạng sức khỏe do tình trạng sức<br /> và MIDAS; (2) khảo sát mối liên quan giữa bộ tâm lý khỏe tâm lý trong 4<br /> tuần qua<br /> câu hỏi SF - 36 và MIDAS; (3) khảo sát các yếu Cảm nhận Lúc nào cũng cảm Lúc nào cũng cảm<br /> tố ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của bệnh sức sống thấy ưu tư, buồn, thấy hăng hái và dồi<br /> mệt mỏi dào sức lực trong<br /> nhân migraine. suốt 4 tuần qua<br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đánh giá Nghĩ rằng sức khỏe Nghĩ rằng sức khỏe<br /> sức khỏe kém và đang đi tuyệt vời<br /> Bệnh nhân từ 18 tuổi trở lên được chẩn đoán xuống<br /> migraine tại phòng khám Thần kinh Bệnh viện Điểm số được tính theo thang điểm 0 - 100,<br /> Đại học Y Dược Tp. Hồ Chí Minh, thỏa mãn tiêu điểm càng cao chứng tỏ chất lượng cuộc sống<br /> chuẩn chẩn đoán migraine có và không có tiền càng tốt. Bộ câu hỏi MIDAS gồm 7 câu hỏi, 5 câu<br /> triệu theo IHS 2013(6) đồng ý tham gia phỏng vấn đầu tiên phản ánh mức độ ảnh hưởng của<br /> được thu nhận vào nghiên cứu. Thiết kế nghiên migraine trong vòng 3 tháng qua lên các lĩnh<br /> cứu là cắt ngang mô tả có phân tích. Chúng tôi vực: việc học hoặc công việc được trả lương, việc<br /> sử dụng hai bộ câu hỏi SF - 36 và MIDAS để tiến nhà và các hoạt động lúc nhàn rỗi cùng gia đình,<br /> hành phỏng vấn. xã hội. Hai câu hỏi cuối đánh giá số ngày bị<br /> Bộ câu hỏi SF - 36 đo lường 8 lĩnh vực sức migraine trong 3 tháng qua và điểm trung bình<br /> khỏe gồm có: hoạt động chức năng; giới hạn cơn đau trên thang điểm 10. Điểm số MIDAS<br /> chức năng; cảm nhận đau đớn; đánh giá sức được tính bằng tổng của 5 câu hỏi đầu tiên và<br /> <br /> <br /> <br /> Thần kinh 177<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016<br /> <br /> chia làm 4 mức độ mất chức năng như sau: KẾT QUẢ<br /> không hoặc mất chức năng ít (0 - 5), mất chức<br /> 149 bệnh nhân migraine thỏa mãn tiêu chuẩn<br /> năng nhẹ (6 - 10), mất chức năng trung bình (11 -<br /> chọn bệnh và tiêu chuẩn loại trừ được đưa vào<br /> 20) và mất chức năng nặng (> 20). Sau khi tiến<br /> nghiên cứu (nữ chiếm 78,5%; tuổi từ 18 - 75,<br /> hành nhập và mã hóa số liệu, chúng tôi phân<br /> trung bình 39,8 ± 13,4,). Chỉ 18,8% bệnh nhân<br /> tích các kết quả thu được bằng phần mềm SPSS<br /> không có việc làm. Các yếu tố có thể khởi phát<br /> 20.0. Dùng hệ số tương quan Spearman’s (r) để<br /> cơn đau đầu migraine gồm: stress (41,6%); rối<br /> khảo sát mối liên quan giữa điểm số SF - 36 và<br /> loạn giấc ngủ (35,4%); thay đổi thời tiết (32,2%);<br /> MIDAS, nếu hệ số r < 0 chứng tỏ có tương quan<br /> ngửi mùi lạ (6,7%); liên quan với kỳ kinh nguyệt<br /> nghịch và ngược lại, mức độ tương quan yếu<br /> (15,4%) và sau khi uống bia rượu (2,7%). Các yếu<br /> nếu hệ số Spearman r < 0,3, r trong khoảng 0,3 -<br /> tố báo trước cơn migraine gồm có: mệt mỏi<br /> 0,5 là tương quan trung bình, r trong khoảng 0,5<br /> (26,8%); chán ăn (8,1%). Có 19,5% bệnh nhân có<br /> - 0,7 là tương quan chặt và r ≥ 0,7 là tương quan<br /> tiền triệu thị giác và 15,4% bệnh nhân có người<br /> rất chặt. Sử dụng phép kiểm T để so sánh 2 trung<br /> thân trực hệ (bao gồm cha, mẹ, anh, chị, em ruột)<br /> bình của các biến định lượng có phân phối<br /> có tiền sử đau đầu với tính chất tương tự.<br /> chuẩn và phép kiểm Mann Whitney U để so<br /> sánh trung vị của các biến định lượng có phân Điểm số SF - 36 thấp ở tất cả các lĩnh vực (≤<br /> phối không chuẩn. 53,5 điểm) ngoại trừ lĩnh vực hoạt động chức<br /> năng (86,7). Điểm số thấp nhất ở lĩnh vực giới<br /> hạn tâm lý với 18,6 điểm.<br /> Bảng 2: Kết quả bộ câu hỏi SF - 36 và dữ liệu chuẩn của một số nước<br /> 8 lĩnh vực SF - 36 Trung bình (SD) Trung vị Khoảng tứ phân vị Giá trị nhỏ nhất Giá trị lớn nhất<br /> (25% - 75%)<br /> Hoạt động chức năng 86,7 (17,2) 90 85 – 100 0 100<br /> Giới hạn chức năng 30,0 (39,3) 0 0 – 75 0 100<br /> Cảm nhận đau đớn 36,5 (14,7) 30 30 – 40 0 70<br /> Đánh giá sức khỏe 31,6 (17,9) 30 20 – 45 0 75<br /> Cảm nhận sức sống 50,4 (9,4) 50 45 – 55 15 70<br /> Hoạt động xã hội 53,5 (8,4) 50 50 – 62,5 25 75<br /> Giới hạn tâm lý 18,6 (33,2) 0 0 – 33,33 0 100<br /> Tâm thần tổng quát 51,6 (9,6) 52 48 – 56 12 80<br /> Điểm MIDAS trung bình là 13,8 ± 10,02, dao năng, cảm nhận đau đớn, đánh giá sức khỏe và<br /> động từ 0 - 40 ngày. Số ngày làm việc bị ảnh giới hạn tâm lý tương quan trung bình với<br /> hưởng là 7,43 ± 9,01 lớn hơn số ngày không làm MIDAS, hệ số tương quan Spearman trong<br /> việc bị ảnh hưởng bởi migraine là 6,38 ± 6,01. khoảng từ 0,38 đến 0,59 (p < 0,05). Hệ số tương<br /> Điểm trung bình cơn đau là 7,54 ± 0,95, thấp nhất quan ở hai nhóm giới hạn chức năng và giới hạn<br /> là 5 và cao nhất là 10. Theo phân độ MIDAS, tâm lý lớn nhất, lần lượt bằng -0,59 và -0,56. Các<br /> mức độ mất chức năng ghi nhận được như sau: lĩnh vực còn lại tương quan yếu với MIDAS.<br /> 20% bệnh nhân không hoặc mất chức năng ít; Điểm số SF - 36 ở tất cả 8 lĩnh vực ở nhóm<br /> 33% mất chức năng nhẹ; 31% mất chức năng không hoặc mất chức năng nhẹ theo MIDAS đều<br /> trung bình và 16% mất chức năng nặng. cao hơn so với nhóm mất chức năng trung bình –<br /> Tất cả các lĩnh vực sức khỏe SF - 36 đều có nặng theo MIDAS, sự khác biệt này có ý nghĩa<br /> tương quan nghịch với điểm số MIDAS. Trong thông kê với p < 0,0001.<br /> đó, lĩnh vực hoạt động chức năng, giới hạn chức<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 178 Nội Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 3: So sánh điểm số SF - 36 giữa hai nhóm MIDAS I - II và MIDAS III - IV<br /> SF – 36 MIDAS I - II (N = 79) MIDAS III - IV (N = 70) P<br /> Hoạt động chức năng 91,9 (10,4) 81,2 (21,2) < 0,0000<br /> Giới hạn chức năng 47,2 (40) 10,7 (28) < 0,0000<br /> Cảm nhận đau đớn 41,5 (14,9) 30,9 (12,2) < 0,0000<br /> Đánh giá sức khỏe 35,9 (17,2) 26,8 (17,5) 0,001<br /> Cảm nhận sức sống 51,2 (9) 49,5 (9,8) 0,29<br /> Hoạt động xã hội 54,1 (8,2) 52,9 (8,6) 0,43<br /> Giới hạn tâm lý 29,96 (37,2) 5,7 (21,9) < 0,0000<br /> Tâm thần tông quát 52,9 (7,4) 50,2 (11,4) 0,42<br /> MIDAS I - II: không hoặc mất chức năng nhẹ theo MIDAS (điểm số ≤10) MIDAS III - IV: mất chức năng trung bình hoặc<br /> nặng theo MIDAS (điểm số MIDAS >10).<br /> Nữ có điểm MIDAS cao hơn nam trong tôi sẽ so sánh với dữ liệu chuẩn của dân số<br /> nghiên cứu, 11 so với 9,5, p = 0,014. Ở bệnh nhân Hồng Kông bình thường.<br /> có mất ngủ là yếu tố khởi phát, điểm số MIDAS Bảng 4: Tỉ lệ % dân số có điểm số SF - 36 thấp hơn<br /> cao hơn so với nhóm không mất ngủ (15 so với dữ liệu chuẩn của người Hồng Kông bình thường<br /> 10), p = 0,007. Bệnh nhân có điểm trung bình cơn SF - 36 Hồng Kông Tỉ lệ %<br /> (2)<br /> đau ≤ 7 có điểm MIDAS thấp hơn so với nhóm N = 2410<br /> có điểm trung bình cơn đau >7 (10,31 so với Hoạt động chức năng 91,83 (12,89) 55,03<br /> Giới hạn chức năng 82,43 (30,97) 87,24<br /> 17,06, p < 0,001).<br /> Cảm nhận đau đớn 83,98 (21,89) 100<br /> BÀN LUẬN Đánh giá sức khỏe 55,98 (20,18) 89,26<br /> Cảm nhân sức sống 60,27 (18,65) 89,93<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, ngoại trừ<br /> Hoạt động xã hội 91,19 (16,49) 100<br /> lĩnh vực hoạt động chức năng có điểm số<br /> Giới hạn tâm lý 71,67 (38,39) 90,6<br /> trung bình cao (86,7) thì 7 lĩnh vực còn lại đều Tâm thần tổng quát 72,79 (16,57) 98,66<br /> có điểm số thấp (< 53,5). Lĩnh vực giới hạn tâm<br /> Chúng tôi ghi nhận có từ 55 đến 100% số<br /> lý có điểm số thấp nhất (18,6) phản ánh tình<br /> bệnh nhân trong nghiên cứu có điểm số các lĩnh<br /> trạng bị trở ngại trong công việc hoặc sinh<br /> vực SF - 36 thấp hơn so với dữ liệu chuẩn của<br /> hoạt sống hàng ngày do sức khỏe tâm lý.<br /> người Hồng Kông khỏe mạnh. Cụ thể là: 55,03%<br /> Migraine với đặc điểm là cơn đau đầu mức độ<br /> bệnh nhân có điểm số hoạt động chức năng thấp<br /> trung bình đến dữ dội theo mạch đập kèm với<br /> hơn bình thường; các lĩnh vực còn lại đều có hơn<br /> những triệu chứng gây khó chịu khác như<br /> 87% bệnh nhân có điểm số thấp hơn bình<br /> buồn nôn, nôn, sợ ánh sáng, sợ tiếng ồn, tiền<br /> thường; hai lĩnh vực cảm nhận đau đớn, hoạt<br /> triệu, bệnh xảy ra thành cơn và tái phát khiến<br /> động xã hội có 100% bệnh nhân có điểm số thấp<br /> bệnh nhân khó chịu cả giai đoạn trong cơn lẫn<br /> hơn bình thường. Các số liệu trên chứng tỏ rằng<br /> giai đoạn ngoài cơn với cảm giác lo lắng<br /> migraine ảnh hưởng xấu lên chất lượng cuộc<br /> không biết khi nào sẽ có cơn kế tiếp. Các đặc<br /> sống, hầu như các bệnh nhân đều có chất lượng<br /> điểm góp phần giải thích cho điểm số rất thấp<br /> cuộc sống giảm sút do ảnh hưởng của migraine.<br /> của lĩnh vực giới hạn tâm lý trong dân số<br /> nghiên cứu của chúng tôi. Các lĩnh vực chất Giống với các nghiên cứu đã thực hiện<br /> lượng cuộc sống khác của SF - 36 cũng có điểm trước đây trên thế giới, chúng tôi tìm thấy sự<br /> số thấp chứng tỏ rằng chất lượng cuộc sống khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa mức độ mất<br /> của bệnh nhân kém hơn do tác động của chức năng và chất lượng cuộc sống của bệnh<br /> migraine. Hiện nay, do không có dữ liệu về nhân migraine. Tất cả lĩnh vực của bộ câu hỏi SF<br /> điểm số chất lượng cuộc sống SF - 36 chuẩn - 36 đều có tương quan nghịch với MIDAS,<br /> của người Việt Nam bình thường nên chúng nghĩa là số ngày mất chức năng càng nhiều thì<br /> <br /> <br /> Thần kinh 179<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016<br /> <br /> điểm số chất lượng cuộc sống của bệnh nhân mức độ mất chức năng theo MIDAS càng nặng<br /> càng thấp. Các lĩnh vực hoạt động chức năng, thì điểm số SF - 36 càng thấp. Giới tính, mất ngủ<br /> giới hạn chức năng, cảm nhận đau đớn, đánh giá và cường độ cơn đau là ba yếu tố được chứng<br /> sức khỏe và giới hạn tâm lý tương quan trung minh làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh<br /> bình có ý nghĩa thống kê với MIDAS. nhân migraine thông qua nghiên cứu.<br /> Khi so sánh điểm số SF - 36 giữa hai nhóm Thông qua nghiên cứu này, chúng tôi kết<br /> mất chức năng nhẹ và mất chức năng trung bình luận rằng bộ câu hỏi MIDAS - với cấu trúc ngắn<br /> nặng theo phân độ của MIDAS, kết quả cho thấy gọi, đơn giản và dễ hiểu - có thể dùng trong thực<br /> mức độ mất chức năng càng cao thì điểm số SF - hành lâm sàng tại Việt Nam để đánh giá chất<br /> 36 càng thấp đồng nghĩa với chất lượng cuộc lượng cuộc sống cho bệnh nhân migraine.<br /> sống càng thấp. TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Khi khảo sát một số yếu tố có thể ảnh 1. Edmeads J, Mackell JA, (2002). The economic impact of<br /> hưởng lên chất lượng cuộc sống của bệnh migraine: an analysis of direct and indirect costs. Headache, 42:<br /> 501–9.<br /> nhân migraine, chúng tôi ghi nhân nữ có chất 2. Lam CLK, et al (1999). Population based norming of the<br /> lượng cuộc sống thấp hơn so với nam. Nguyên Chinese (HK) version of the SF - 36 health survey. Hong Kong<br /> nhân của sự khác biệt này có thể do nữ giới có Practitioner, 21(10): 460-470.<br /> 3. Lê Văn Nam (2010). Migraine. In: Vũ Anh Nhị. Chẩn đoán và<br /> khả năng chịu đau kém hơn so với nam, nữ điều trị Đau đầu, pp 28-40. NXB Y học, TP. Ho Chi Minh.<br /> cũng có nhiều yếu tố gây khởi phát migraine 4. Lipton RB, et al (2003). The Global burden of Migraine. J<br /> Headache Pain, 4: 3-11.<br /> hơn so với nam: kinh nguyệt, stress, rối loạn<br /> 5. Lipton RB, et al (2001). Clinical Utility of an Instrument<br /> giấc ngủ. Ngoài ra, mất ngủ và cường độ cơn Assesing Migraine Disability: The Migraine Disability<br /> đau cũng là hai yếu tố được chứng minh gây Assessment (MIDAS) Questionnaire. Headache, 41: 854-861.<br /> 6. International Headache Society (2013). The International<br /> giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân Classification of Headache Disorders, 3rd edition (beta<br /> trong nghiên cứu. version). Cephalalgia, 33(9): 629–808.<br /> 7. Ware JE Jr, (2000). SF - 36 Health Survey Update. Spine, 25(24):<br /> KẾT LUẬN 3130-3139.<br /> <br /> Kết quả điểm số SF - 36 và MIDAS cho thấy<br /> Ngày nhận bài báo: 20/11/2015<br /> bệnh nhân migraine có chất lượng cuộc sống<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 30/11/2015<br /> kém ở cả hai lĩnh vực sức khỏe thể chất và sức Ngày bài báo được đăng: 15/02/2016<br /> khỏe tâm thần. Có mối tương quan nghịch trung<br /> bình giữa hai bộ câu hỏi SF - 36 và MIDAS với<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 180 Nội Khoa<br />