Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC<br />
<br />
<br />
<br />
ĐẨY MẠNH THỰC HIỆN CÁC HÌNH THỨC DÂN CHỦ<br />
TRỰC TIẾP Ở VÙNG DÂN TỘC THIỂU SỐ HIỆN NAY<br />
Trần Sỹ Dương(1)<br />
<br />
<br />
C ác hình thức dân chủ trực tiếp thể hiện rõ nét nhất, cao nhất chủ thể quyền lực nhà<br />
nước thuộc về nhân dân. Trong những năm qua Đảng, Nhà nước ta đã thực hiện<br />
nhiều chủ trương, chính sách để hoàn thiện các hình thức dân chủ trực tiếp, mở rộng dân<br />
chủ trong đời sống xã hội ở vùng dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả không<br />
thể phủ nhận, quá trình xây dựng đời sống dân chủ ở vùng dân tộc thiểu số cũng còn bộc lộ<br />
những hạn chế, bất cập. Vì vậy, cần thực hiện đồng thời các giải pháp để đẩy mạnh thực hiện<br />
các hình thức dân chủ trực tiếp, bảo đảm quyền làm chủ của đồng bào các dân tộc thiểu số<br />
được thực hiện trên thực tế.<br />
Từ khóa: Dân chủ; quyền dân chủ; dân chủ trực tiếp; dân chủ đại diện, hệ thống chính trị<br />
<br />
<br />
Dân chủ trực tiếp là mọi công dân trực của Đảng. Do đó, Đảng, Nhà nước ta đã thường<br />
tiếp tham gia vào các hoạt động chính trị, kinh xuyên quan tâm, chú trọng hoàn thiện các hình<br />
tế, văn hóa, xã hội; là việc cho phép mọi công thức dân chủ. Tại Đại hội lần thứ XII, Đảng ta<br />
dân được tham dự vào mọi công việc trọng đại khẳng định:“Tiếp tục phát huy dân chủ xã hội chủ<br />
của đất nước, quyền tham gia, bàn bạc các công nghĩa, bảo đảm tất cả quyền lực nhà nước thuộc<br />
việc chung, mọi thành viên trong xã hội được tôn về nhân dân. Dân chủ phải được thực hiện đầy<br />
trọng và thực hiện quyền lợi. Bộ máy nhà nước đủ, nghiêm túc trên tất cả các lĩnh vực của đời<br />
đóng vai trò tổ chức và bảo đảm các điều kiện sống xã hội”2. Điều này đã được Hiến pháp năm<br />
để thực hiện ý chí quyền lực của nhân dân. Nhà 2013 chỉ rõ: “Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa<br />
nước được quản lý bởi nhân dân và thông qua nhà Việt Nam do Nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực<br />
nước dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân tham nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên<br />
gia bình đẳng và trực tiếp vào các quyết định minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông<br />
trong mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã dân và đội ngũ trí thức”. Tại Điều 3, đã khẳng<br />
hội… Đó vừa là một hiện tượng xã hội - chính định cam kết của nhà nước về quyền làm chủ của<br />
trị, vừa là một hình thức dân chủ cơ bản ra đời rất nhân dân: “Nhà nước bảo đảm và phát huy quyền<br />
sớm, hiện đang tồn tại, phát triển ở nhiều nước, làm chủ của Nhân dân; công nhận, tôn trọng, bảo<br />
thể hiện rõ nét nhất, cao nhất chủ thể quyền lực vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân;<br />
nhà nước thuộc về nhân dân. thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ,<br />
công bằng, văn minh, mọi người có cuộc sống ấm<br />
Ở nước ta “Dân chủ xã hội chủ nghĩa là no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn<br />
bản chất của chế độ ta, vừa là mục tiêu, vừa là diện”. Điều 6 Hiến pháp năm 2013 đã quy định<br />
động lực thật sự phát triển đất nước.”1. Bản chất rõ: “Nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng<br />
của chế độ dân chủ ở nước ta là bảo đảm quyền dân chủ trực tiếp, bằng dân chủ đại diện thông<br />
làm chủ của nhân dân lao động trên mọi lĩnh vực qua Quốc hội, Hội đồng nhân dân và thông qua<br />
của đời sống xã hội, phát huy tính tích cực, sáng các cơ quan khác của Nhà nước”. Hiến pháp năm<br />
tạo của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và 2013 đã bổ sung đầy đủ hơn các hình thức thực<br />
bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa thông qua vai hiện quyền lực nhà nước của nhân dân, không chỉ<br />
trò quản lý của Nhà nước, đặt dưới sự lãnh đạo bằng dân chủ đại diện thông qua Quốc hội và Hội<br />
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn<br />
1.<br />
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn<br />
2.<br />
<br />
quốc lần thứ XI, NXB. Chính trị Quốc gia, H.2011, tr. 84 quốc lần thứ XII, NXB. Chính trị Quốc gia, H.2016, tr 38<br />
<br />
Ngày nhận bài: 6/8/2017; Ngày phản biện: 18/8/29017; Ngày duyệt đăng: 5/9/2017<br />
(1)<br />
Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; e-mail: tranduonghvqg@gmail.com<br />
Số 19 - Tháng 9 năm 2017<br />
Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC<br />
<br />
đồng nhân dân như trước đây mà còn thông qua một điểm mới quan trọng, thể hiện chủ quyền của<br />
các cơ quan khác của Nhà nước và bằng các hình Nhân dân. Như vậy, về nguyên tắc quyền và hình<br />
thức dân chủ trực tiếp. Hiện nay, các hình thức thức trưng cầu ý dân hay còn gọi là sự phúc quyết<br />
dân chủ trực tiếp được ghi nhận trong hệ thống của nhân dân đối với những vấn đề quan trọng<br />
các văn kiện của Đảng; phản ánh trong hệ thống của đất nước đã được thiết lập; tuy nhiên đến nay,<br />
pháp luật của Nhà nước và từng bước được tổ kết quả xây dựng Luật trưng cầu ý dân còn rất<br />
chức thực hiện trong cuộc sống, trong đó có các khiêm tốn.<br />
hình thức dân chủ trực tiếp chủ yếu sau:<br />
Ba là, hình thức tự quản. Đây là hình thức<br />
Một là, hình thức bầu cử và bãi miễn các biểu hiện sự phát triển cao nhất của dân chủ trực<br />
đại biểu dân cử. Bầu cử là một chế định pháp lý tiếp - đó chính là chế độ nhân dân lao động tự<br />
thông dụng và phổ biến ở hầu hết các quốc gia quản lý nhà nước của mình mà trước hết là ở<br />
trong đó có Việt Nam, được sử dụng trong rất cộng đồng dân cư cơ sở. Trong những năm đổi<br />
nhiều trường hợp, có thể là tổng tuyển cử toàn mới vừa qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản<br />
quốc bầu Quốc hội, cũng có thể là bầu cử đại lý điều hành của các cấp chính quyền, nhiều mô<br />
biểu Hội đồng địa phương hoặc cũng có thể là hình tự quản của đơn vị, cơ quan, tập thể, các<br />
bầu người lãnh đạo trong các cơ quan, tổ chức. đoàn thể xã hội, đủ các thành phần xã hội, giai<br />
Bầu cử có thể được thực hiện trong các cơ quan cấp, tầng lớp dân cư, các giới, các lứa tuổi đi vào<br />
nhà nước, nhưng cũng có thể được thực hiện hoạt động có hiệu quả thiết thực trên mọi lĩnh<br />
trong các tổ chức, doanh nghiệp v.v... Thông qua vực. Các mô hình tự quản ở nông thôn, miền núi,<br />
các cuộc bầu cử này, nhân dân thực hiện chủ biên giới, hải đảo, đồng bào thiểu số, các tôn giáo<br />
quyền qua trung gian là những người đại diện cho cũng được quan tâm xây dựng, phát huy vai trò<br />
mình, bao gồm đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội làm chủ của nhân dân ngay ở địa phương, cơ sở,<br />
đồng địa phương. Điều 7 Hiến pháp năm 2013 khu dân cư. Tự chăm lo nhu cầu rèn luyện sức<br />
quy định: “1. Việc bầu cử đại biểu Quốc hội và khỏe, tự giải quyết những mâu thuẫn, tranh chấp<br />
đại biểu Hội đồng nhân dân được tiến hành theo nhỏ trong nội bộ nhân dân, tự bàn biện pháp bảo<br />
nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và vệ các công trình, cơ sở hạ tầng, bảo nhau giữ<br />
bỏ phiếu kín. 2. Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội gìn vệ sinh môi trường, xóa đói giảm nghèo… là<br />
đồng nhân dân bị cử tri hoặc Quốc hội, Hội đồng những đặc điểm của chế độ tự quản xã hội đang<br />
nhân dân bãi nhiệm khi không còn xứng đáng với phổ biến ở khu dân cư.<br />
sự tín nhiệm của Nhân dân”.<br />
Ngoài ra, dân chủ trực tiếp ở nước ta<br />
Hai là, hình thức trưng cầu ý dân hay còn còn được thực hiện với các nhiều hình thức khác<br />
gọi là phúc quyết. Trưng cầu ý dân là một hình như: Quyền kiểm tra, giám sát của nhân dân đối<br />
thức cơ bản của dân chủ trực tiếp do cơ quan Nhà với hoạt động của hệ thống chính trị mà trực tiếp<br />
nước hoặc địa phương tổ chức để nhân dân trực là hoạt động của chính quyền, đoàn thể quần<br />
tiếp quyết định đối với vấn đề được đưa ra trưng chúng ở cơ sở; đối thoại, chất vấn với cử tri hoặc<br />
cầu như sửa đổi Hiến pháp, dự án luật, pháp lệnh với nhân dân; lấy ý kiến đóng góp của nhân dân<br />
và các vấn đề khác bằng hình thức bỏ phiếu. Giá với các văn kiện của Đảng…<br />
trị pháp lý của trưng cầu ý dân ở chỗ, những vấn<br />
đề đưa ra khi được nhân dân quyết định theo số Thời gian qua, trong đời sống dân chủ ở<br />
đông thì bắt buộc cơ quan nhà nước phải thi hành vùng dân tộc thiểu số (DTTS) từng bước được<br />
theo ý nguyện của nhân dân. Điều 53, Hiến pháp mở rộng, các hình thức dân chủ trực tiếp đã được<br />
năm 1992 được sửa đổi bổ sung năm 2001 đã xác tổ chức thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ. Cùng với<br />
lập quyền: “Công dân có quyền tham gia quản quá trình phát triển kinh tế - xã hội, trình độ dân<br />
lý Nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận các trí có những chuyển biến tiến bộ, nhận thức về<br />
vấn đề chung của cả nước và địa phương, kiến quyền và nghĩa vụ của đồng bào được nâng lên.<br />
nghị với cơ quan Nhà nước, biểu quyết khi Nhà Thông qua thực hiện các hình thức dân chủ trực<br />
nước tổ chức trưng cầu ý dân”. Đến Hiến pháp tiếp, quyền làm chủ của đồng bào ngày càng được<br />
2013, Điều 120 quy định “Việc trưng cầu ý dân mở rộng, tạo động lực để đồng bào tham gia ngày<br />
về Hiến pháp do Quốc hội quyết định”. Đây là càng tích cực vào mọi công việc của đất nước, xã<br />
<br />
<br />
Số 19 - Tháng 9 năm 2017 41<br />
Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC<br />
<br />
hội và cộng đồng; làm trong sạch đội ngũ cán bộ, thực hành các hình thức dân chủ trực tiếp trên<br />
đảng viên, xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở; thực tế. Để thực hiện được điều đó, cần tập trung<br />
ngăn chặn các tư tưởng, hành động lợi dụng “dân thực hiện tốt một số giải pháp cơ bản là:<br />
chủ”, vi phạm dân chủ, tạo sự đồng thuận trong<br />
Thứ nhất, rà soát, bổ sung, hoàn thiện các<br />
xã hội. Trong những kỳ bầu cử vừa qua, tỷ lệ cử<br />
quy định của pháp luật về dân chủ trực tiếp. Trên<br />
tri đi bỏ phiếu ở vùng đồng bào dân tộc thường<br />
thực tế, các quy định của pháp luật về dân chủ<br />
chiếm tỷ lệ rất cao, là minh chứng rõ nét cho việc<br />
trực tiếp ở nước ta còn nhiều bất cập, thiếu tính<br />
thực hiện và bảo đảm quyền chính trị của công<br />
khả thi, nên việc rà soát, bổ sung và hoàn thiện<br />
dân nói chung. Việc tham gia bộ máy nhà nước,<br />
các quy định pháp luật về dân chủ trực tiếp vừa<br />
tổ chức chính trị đại diện cho nhân dân cũng đạt<br />
là yêu cầu cấp thiết, khách quan, vừa là một giải<br />
được những thành tựu đáng kể, tăng cả về số<br />
pháp quan trọng để phát huy quyền làm chủ của<br />
lượng, chất lượng và cơ cấu thành phần các cấp<br />
đồng bào. Trên cơ sở Hiến pháp năm 2013, cần<br />
qua các nhiệm kỳ. Về số lượng, đại biểu Quốc<br />
nghiên cứu, xây dựng và ban hành Luật trưng cầu<br />
hội người dân tộc thiểu số đã tăng theo các khóa;<br />
ý dân; tiếp tục hoàn thiện Luật Bầu cử đại biểu<br />
đến Khóa XIII (2011 - 2016) chiếm tới 15,6%,<br />
Quốc hội và Luật Bầu cử đại biểu Hội đồng nhân<br />
cao hơn tỷ lệ dân số DTTS. Về đại biểu hội đồng<br />
dân các cấp, Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và<br />
nhân dân các cấp là người DTTS: nếu như Khóa<br />
Ủy ban nhân dân, Pháp lệnh thực hiện dân chủ<br />
XI (2002 - 2007): có 14% ở cấp tỉnh, thành phố;<br />
ở xã, phường, thị trấn và các văn bản pháp luật<br />
17% ở cấp huyện, 19% ở cấp xã, phường thì đến<br />
khác có liên quan, tạo cơ sở pháp lý thu hút, động<br />
Khóa XIII đạt tỷ lệ 18,0% cấp tỉnh; 20,10% ở cấp<br />
viên nhân dân phát huy quyền làm chủ của mình,<br />
huyện; 22,46% ở cấp xã3.<br />
tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội, tạo<br />
Tuy nhiên, chất lượng còn hạn chế, thực động lực to lớn để xây dựng và phát triển vùng<br />
hiện dân chủ ở cơ sở vẫn còn hình thức, hiệu quả DTTS.<br />
thấp; hình thức tự quản diễn ra tự phát… Một số<br />
Thứ hai, nâng cao chất lượng dân chủ đại<br />
cơ sở chưa thực hiện triệt để những điều dân biết,<br />
diện. Dân chủ đại diện và dân chủ trực tiếp là<br />
dân bàn, dân làm, dân kiểm tra vào giải quyết<br />
những hình thức thực hiện dân chủ khác nhau,<br />
những vụ việc bức xúc đang đặt ra tại thôn, làng,<br />
nhưng nó cùng chứa đựng nội dung của hình thái<br />
ấp, bản. Ở một số nơi, việc thực hiện quy chế<br />
dân chủ xã hội chủ nghĩa, cùng nhằm xây dựng<br />
dân chủ ở một số nơi chưa gắn với thực hiện các<br />
và hoàn thiện việc thực thi quyền dân chủ của<br />
nhiệm vụ kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng,<br />
nhân dân. Nếu hoạt động của các cơ quan dân cử,<br />
với xây dựng mặt trận và các đoàn thể. Hạn chế<br />
các tổ chức trong hệ thống chính trị cùng với đội<br />
đó, chủ yếu xuất phát từ nhận thức về dân chủ<br />
ngũ cán bộ, công chức được nhân dân ủy quyền<br />
còn nhiều mặt hạn chế, nhiều cán bộ đảng viên<br />
không tôn trọng quyền dân chủ của nhân dân thì<br />
nhận thức chưa đầy đủ tầm quan trọng, ý nghĩa<br />
mọi hình thức dân chủ trực tiếp dù có đầy đủ và<br />
sâu sắc tính cấp bách và lâu dài của vấn đề dân<br />
hoàn thiện đến đâu cũng chỉ là hình thức. Để<br />
chủ nói chung và thực hiện quy chế dân chủ nói<br />
hoàn thiện dân chủ đại diện, nâng cao hiệu quả<br />
riêng; trình độ dân trí còn thấp; phần lớn đồng<br />
thực thi quyền lực của nhân dân, cần tập trung<br />
bào còn thiếu thông tin, thiếu hiểu biết về pháp<br />
đổi mới tổ chức và hoạt động của cơ quan đại<br />
luật; thông tin đến với đồng bào còn hạn chế …<br />
diện trên các mặt chủ yếu sau đây: xây dựng cơ<br />
đã cản trở quá trình thực hiện dân chủ trực tiếp<br />
chế tuyển chọn đại biểu và bãi miễn đại biểu; đổi<br />
tại các địa phương. Do vậy, trước đòi hỏi của sự<br />
mới phương pháp hoạt động của cơ quan đại diện<br />
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển<br />
theo hướng công khai, chất vấn, đối thoại; kịp<br />
kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và xây dựng<br />
thời giải quyết đơn thư khiếu nại của công dân<br />
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở vùng<br />
và việc thu thập thông tin qua các phương tiện<br />
DTTS, yêu cầu đặt ra là phải tiếp tục đẩy mạnh<br />
thông tin đại chúng; đổi mới tổ chức và phương<br />
thực hiện các hình thức dân chủ trực tiếp, tạo điều<br />
thức hoạt động của hệ thống chính trị, đổi mới tổ<br />
kiện thuận lợi và bảo đảm cho đồng bào được<br />
chức và hoạt động của các cơ quan dân cử, các bộ<br />
3.<br />
Báo cáo giám sát của Hội đồng dân tộc, năm 2014 phận hợp thành hệ thống chính trị gắn liền với đổi<br />
<br />
42 Số 19 - Tháng 9 năm 2017<br />
Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC<br />
<br />
mới kinh tế - xã hội. Chỉ trên cơ sở đó, hệ thống cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.<br />
chính trị mới vận hành thông suốt, có hiệu lực, thực Do đó, cần đối xử bình đẳng với các hình thức sở<br />
sự là đại biểu cho quyền lực của nhân dân. hữu, không phân biệt đối xử với những người làm<br />
việc trong doanh nghiệp tư nhân;... bổ sung, ban<br />
Thứ ba, nâng cao ý thức và năng lực thực<br />
hành văn bản luật về hệ thống hợp đồng kinh tế, hợp<br />
hành dân chủ cho đồng bào. Đây là giải pháp trực<br />
đồng lao động, bảo vệ quyền con người nhằm giải<br />
tiếp quyết định đến quá trình thực hiện dân chủ<br />
quyết tốt mối quan hệ giữa quyền lực kinh tế với<br />
trực tiếp. Tuy nhiên, nhận thức, thái độ và khả<br />
quyền lực chính trị của nhân dân, phát huy quyền<br />
năng tổ chức thực hành dân chủ của mỗi người<br />
lực chính trị của nhân dân lao động; thiết lập một<br />
dân bao giờ cũng được nảy sinh, phát triển trên<br />
hệ thống cơ quan tư pháp với những thủ tục pháp<br />
cơ sở cuộc sống hiện thực, phụ thuộc vào nhận<br />
lý đầy đủ, dân chủ và tiến bộ để giải quyết những<br />
thức của đồng bào về dân chủ, pháp luật. Vì vậy,<br />
tranh chấp xảy ra trong hoạt động kinh doanh.<br />
cần đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả<br />
công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp Thứ năm, kiên quyết, chủ động đấu tranh<br />
luật cho đồng bào; cần sử dụng phổ biến các hình và xử lý nghiêm mọi hành vi vi phạm dân chủ,<br />
thức, phương pháp tuyên truyền phù hợp với khả lợi dụng quyền dân chủ, dân chủ hình thức xâm<br />
năng nhận thức của đồng bào; đồng thời tích cực, hại đến quyền dân chủ của công dân. Đây là biện<br />
chủ động tạo điều kiện thuận lợi để người dân pháp có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần trực<br />
tham gia các hoạt động chính trị - xã hội của đất tiếp giải quyết những mâu thuẫn trong quá trình<br />
nước, của địa phương. Chính việc thu hút đông hoàn thiện các hình thức dân chủ trực tiếp ở nước<br />
đảo nhân dân tham gia vào các hoạt động chính ta hiện nay. Do đó, cần đẩy mạnh giáo dục, thuyết<br />
trị - xã hội của đất nước là “mảnh đất hiện thực” phục kết hợp xử lý theo pháp luật những tổ chức,<br />
để nảy sinh, phát triển nhận thức, tư tưởng, tình cá nhân có tư tưởng, hành vi vi phạm dân chủ, vi<br />
cảm và năng lực thực hành dân chủcủa đồng bào. phạm pháp luật, lợi dụng dân chủ để thực hiện mục<br />
Thông qua hoạt động thực tiễn chính trị - xã hội đích cá nhân, tuyên truyền, kích động các phần tử<br />
thực tiễn, các giá trị, nội dung, chuẩn mực dân quá khích và quần chúng thiếu hiểu biết vi phạm<br />
chủ xã hội chủ nghĩa được thấm nhuần đến từng Hiến pháp, pháp luật nhà nước, vi phạm Quy chế<br />
người dân, ăn sâu, bám rễ và ngày càng giữ vị trí dân chủ ở cơ sở, coi thường kỷ cương phép nước…<br />
chủ đạo trong đời sống xã hội. Từng bước đẩy lùi, tiến tới xóa bỏ các biểu hiện<br />
của dân chủ hình thức, nặng về tuyên truyền, báo<br />
Thứ tư, chú trọng tăng cường các điều kiện cáo thành tích; xem nhẹ chất lượng, hiệu quả; đặc<br />
vật chất bảo đảm để đồng bào thực hiện quyền dân biệt là bệnh hình thức trong công tác tổ chức bầu<br />
chủ. Trình độ, tính hiệu quả trong việc thực hiện cử, ứng cử ở các cấp cơ sở trong bầu cử Quốc hội<br />
quyền dân chủ của nhân dân luôn chịu sự chi phối và Hội đồng nhân dân các cấp.<br />
bởi điều kiện kinh tế - xã hội. Để nhân dân phát<br />
huy quyền dân chủ, trước hết cần bảo đảm thông Đặc biệt, cần đấu tranh kiên quyết với các<br />
tin đầy đủ, kịp thời. Trong thời đại bùng nổ thông thế lực thù địch, phần tử bất mãn, cơ hội lợi dụng<br />
tin, không gì nhanh, nhạy, kịp thời tác động đến dân chủ để chống pháp chế độ dân chủ xã hội chủ<br />
mọi nhà, mọi người có hiệu quả bằng các phương nghĩa ở nước ta. Để đấu tranh có hiệu quả cần tổ<br />
tiện thông tin - truyền thông đại chúng. Internet, chức, hướng dẫn cho cán bộ, đảng viên và quần<br />
báo chí, phát thanh, truyền hình... đã thật sự là chúng nhân dân học tập lý luận chính trị, tham<br />
cầu nối giữa Đảng - Nhà nước với nhân dân. Do gia trực tiếp vào cuộc đấu tranh tư tưởng, chính<br />
đó, các phương tiện thông tin đại chúng cần tích trị để họ dễ nhận diện những biểu hiện xâm nhập<br />
cực giáo dục, tuyên truyền, phổ biến quan điểm, hoặc mới nẩy sinh loại tư tưởng này trong cuộc<br />
đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; sống. Đồng thời, kiên quyết xử lý nghiêm theo<br />
thường xuyên phản ánh ý kiến, tâm tư, nguyện pháp luật các thế lực thù địch lợi dụng các chiêu<br />
vọng nhân dân. Báo chí, phát thanh, truyền hình bài dân chủ, nhân quyền chống phá chế độ, chống<br />
cũng là những chiến sĩ tích cực, dũng cảm trong phá Đảng, Nhà nước ta, loại bỏ những nhóm lợi<br />
cuộc đấu tranh chính trị - tư tưởng, văn hoá, đấu ích, những phần tử cơ hội, bất mãn ra khỏi bộ<br />
tranh chống tham nhũng, tiêu cực xã hội. Đồng máy công quyền.<br />
thời, cần bảo đảm quyền dân chủ về kinh tế, nâng Đẩy mạnh thực hiện các hình thức dân chủ<br />
<br />
Số 19 - Tháng 9 năm 2017 43<br />
Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC<br />
<br />
trực tiếp là phương thức kiểm soát quyền lực nhà hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế./.<br />
nước của chính người dân, qua đó làm giảm thiểu Tài liệu tham khảo<br />
khả năng tha hóa của quyền lực, phát huy quyền<br />
làm chủ của nhân dân. Trong điều kiên hiện nay, [1] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện<br />
việc hoàn thiện và tăng cường thực hiện các hình Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, NXB.<br />
thức dân chủ trực tiếp ở vùng DTTS là đặc biệt Chính trị Quốc gia, H. 2011, tr. 84;<br />
cần cấp thiết, tuy nhiên, đó là một quá trình khó [2] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện<br />
khăn, lâu dài gắn liền với quá trình xây dựng đất Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII, NXB.<br />
nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Chính trị Quốc gia, H. 2016, tr 38;<br />
Vì vậy, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, [3] Hoàng Chí Bảo, Hệ thống chính trị ở<br />
bảo đảm quyền lực Nhà nước trên thực tế thuộc nông thôn nước ta hiện nay, NXB. Chính trị Quốc<br />
về nhân dân; ý chí của Nhà nước phù hợp với ý gia, H. 2005;<br />
chí chung của nhân dân; thu hút, động viên đồng [4] Báo cáo giám sát của Hội đồng dân<br />
bào các DTTS phát huy quyền làm chủ của mình, tộc, năm 2014;<br />
tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội, tạo<br />
[5] Hiến pháp năm 2013;<br />
động lực to lớn để phát triển bền vững vùng dân<br />
tộc thiểu số trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp [6] Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
STRENGTHENING THE DEMOCRACY DIRECTIONS<br />
IN ETHNIC MINORITY AREAS NOW<br />
<br />
Abstract: The forms of direct democracy show the most clearly, the highest power of<br />
the state belongs to the people. Over the past years, the Party and State have implemented<br />
many guidelines and policies to perfect the picture. In addition to the unmistakable results,<br />
the process of building democratic life in ethnic minority areasare also limited and in the<br />
lack of adequacy. Therefore, measures should be taken simultaneously to promote the<br />
implementation of the forms of direct democracy, ensuring the ownership of ethnic minority<br />
people is implemented in reality.<br />
Keywords: Democracy; democratic rights; direct democracy; Representative<br />
democracy, political system<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
44 Số 19 - Tháng 9 năm 2017<br />