intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề Cương Bệnh Học Cơ Sở cho Dược

Chia sẻ: Than Kha Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:72

Thêm vào BST
Báo xấu
830
lượt xem 221
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các bệnh đại tràng mãn tính gồm các bệnh có tổn thương viêm mạn tính ở đại tràng và k có tổn thương . Bệnh do nhiều nguyên nhân gây nên nhưng có 1 số biểu hiện lâm sàng giống nhau Là bệnh phổ biến trong nhân dân và trong quân đội. Nhóm có tổn thương viêm : + Viêm đại tràng do VR,VK, KST, nấm . + Viêm đại tràng do bệnh tự miễn dịch + Viêm loét trực đại tràng chảy máu Corhn. Nhóm k có tổn thương viêm : IBs , loạn khuẩn ruột...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề Cương Bệnh Học Cơ Sở cho Dược

  1. Đề Cương Bệnh Học Cơ Sở cho Dược
  2. 107- Dược 11 Đề Cương Bệnh Học Cơ Sở cho Dược A1 Bài 1:VIÊM ĐẠI TRÀNG MẠN I. Đại cương : 1. Kn : Các bệnh đại tràng mãn tính gồm các bệnh có tổn thương viêm mạn tính ở đại tràng và k có tổn thương . Bệnh do nhiều nguyên nhân gây nên nhưng có 1 số biểu hiện lâm sàng giống nhau . Là bệnh phổ biến trong nhân dân và trong quân đội . 2. Phân loại : - Nhóm có tổn thương viêm : + Viêm đại tràng do VR,VK, KST, nấm . + Viêm đại tràng do bệnh tự miễn dịch + Viêm loét trực đại tràng chảy máu Corhn. - Nhóm k có tổn thương viêm : IBs , loạn khuẩn ruột … II. Triệu trứng chung : 1. Lâm sàng : * Triệu trứng cơ năng: - §au bông: + VÞ trÝ: xuÊt ph¸t ®au th−êng lμ ë vïng hè chËu hai bªn hoÆc vïng h¹ s−ên ph¶i vμ tr¸i (vïng ®¹i trμng gan gãc, gãc l¸ch). §au lan däc theo khung ®¹i trμng. + TÝnh chÊt, c−êng ®é ®au: th−êng ®au quÆn tõng c¬n, cã khi ®au ©m Ø. Khi ®au th−êng mãt ®i ngoμi , ®i ngoμi ®−îc th× gi¶m ®au. + C¬n ®au dÔ t¸i ph¸t + §au nhiÒu vÒ ®ªm. - Rèi lo¹n tiªu ho¸ : + Ch−íng bông, s«i bông, trung tiÖn nhiÒu . + Chñ yÕu lμ Øa láng nhiÒu lÇn mét ngμy, ph©n cã nhÇy, m¸u. + T¸o bãn, sau b·i ph©n cã nhÇy, m¸u. + T¸o láng xen kÏ nhau (viªm ®¹i trμng khu vùc). + Mãt rÆn, Øa giμ, sau ®i ngoμi ®au trong hËu m«n. *TriÖu chøng toμn th©n: Ng−êi bÖnh mÖt mái, ¨n ngñ kÐm, ch¸n ¨n, ®Çy bông, gi¶m trÝ nhí, hay c¸u g¾t, cã thÓ cã sèt. NÕu bÞ bÖnh nÆng th× c¬ thÓ gÇy sót hèc h¸c. * TriÖu chøng thùc thÓ: - ¢n hè chËu cã thÓ cã tiÕng ãc ¸ch, ch−íng h¬i, Ên däc khung ®¹i trμng ®au. - Cã thÓ sê thÊy thõng xÝch ma nh− mét èng ch¾c, Ýt di ®éng. *XN : - Ph©n : cã hång cÇu , TB mñ , albumin hßa tan (+), soi amip. - CÊy ph©n : t×m vi khuÈn - M¸u : Hång cÇu, huyÕt s¾c tè, b¹ch cÇu, m¸u l¾ng Ýt thay ®æi. - Soi trùc trμng vμ sinh thiÕt . - Chôp khung ®¹i trμng cã chuÈn bÞ : 1
  3. 107- Dược 11 - X quang : lo¹i trõ u , dμi ph×nh ®¹i trμng… III. Mét sè bÖnh ®¹i trμng : 1.Viªm loÐt trùc ®¹i trμng ch¶y m¸u : - §¹i c−¬ng : + gÆp ë ch©u ¢u ,Bmü ,ch©u A … + BÖnh nguyªn : nhiÔm trïng, tù miÔn , thÇn kinh + GPBL : viªm h¹t , loÐt , gi¸ polyp , d¹ng èng … - L©m sμng : + Øa láng, ph©n cã mμu + ®au bông , cã thÓ gi«ng lþ + sèt , sót c©n ,suy kiÖt ,thiÕu m¸u + kÌm theo ®au khíp ,viªm mèng m¾t ,viªm then ,gan ,mËt - CËn l©m sμng : néi soi, sinh thiÕt : viªm h¹t ,loÐt ,gi¸ polyp… - BiÕn chøng : ThiÕu m¸u Ph×nh ®¹i trμng ,nhiÔm ®éc Thñng Ung th− ho¸ NhiÔm trïng ,suy kiÖt . - §iÒu trÞ : + ChÕ ®é ¨n: ¡n c¸c chÊt dÔ tiªu giÇu n¨ng l−îng. Gi¶m c¸c chÊt kÝch thÝch. Kh«ng ¨n c¸c chÊt «i thui, c¸c chÊt cã nhiÒu x¬. +Thuèc : §iÒu trÞ theo nguyªn nh©n mμ lùa chän thuèc cho phï hîp. CC§ : thuèc t¸o bãn ,gi·n c¬ . Mesalazine(5 ASA ):chØ ®Þnh trong tÊt c¶ c¸c thÓ Corticoid : chØ ®Þnh trong võa vμ nÆng.V§T do bÖnh tù miÔn th× dïng. + LiÒu dïng: 30 - 40mg/50kg/24 giê. + VÝ dô: Prednisolon (viªn 5mg): Chó ý cho uèng thuèc vμo lóc no, kh«ng dïng khi cã loÐt d¹ dμy - t¸ trμng, ®¸i th¸o ®−êng, cao huyÕt ¸p. ¦CMD : trong nÆng hoÆc kh¸ng corticoid( Cyclosporin hnay hay ®c sdông ). Vitamin : B1,B6, C … ThiÕu m¸u : truyÒn m¸u, bæ sung s¾t … KSinh: V§T do nhiÔm khuÈn Klion (Flagyl) 0,25: liÒu 2-4mg/kg/24 giê Enterosepton 0,25: víi liÒu 2mg/kg/24 giê. Chlorocid 0,25: víi liÒu 20mg/kg/24 giê Ganidan 0,5: víi liÒu 6 - 8 viªn/50kg/24 giê Biseptol 0,25: víi liÒu 2mg/kg/24 giê. §¹m … 2
  4. 107- Dược 11 + §iÒu trÞ triÖu chøng : * Chèng Øa láng: - Sousnitratbismuth: 2 - 4g/24 giê chia 2 - 3 lÇn uèng. - Tanalbin: 2 - 5g/24 giê cho ®Õn khi hÕt Øa láng. - Opiroic 0,5: liÒu 1 - 2 viªn/24 giê/ 50kg, hÕt Øa láng th× ngõng uèng thuèc. * Chèng t¸o bãn: - Parafin 10ml/24 giê chia 2 lÇn uèng trong 3 - 5 ngμy. - Magiesunfat 5 - 10g/24 giê, trong 3 - 4 ngμy - Thôt th¸o ph©n khi cÇn thiÕt. * Gi¶m ®au chèng co th¾t: - Atropin 1/2mg: ngμy 1 - 2 èng tiªm d−íi da trong 5 - 7 ngμy. - Papaverin 0,04 : dïng 4 viªn/24 giê hoÆc 0,02 x 1 - 2 èng tiªm d−íi da. - Seduxen 5mg x 1 - 2 viªn/24 giê uèng vμo tèi. - Gacdenal 0,1 x 1viªn/24 giê uèng vμo tèi. + Ngo¹i khoa : Khi : Ch¶y m¸u nÆng ,thñng ,ph×nh ,nhiÔm ®éc , ung th− . 2. Héi chøng ruét kÝch thÝch ( IBS) ( Viªm ®¹i trμng m·n hËu lþ ) - §¹i c−¬ng : + KN : Thompson WG : IBS lμ rèi lo¹n chøc n¨ng m¹n tÝnh cña ruét t¸I ®I t¸I l¹i nhiÒu lÇn mμ k cã tæn th−¬ng vÒ gi¶I phÉu ,tæ choc häc ,sinh ho¸ . + Lμ bÖnh phæ biÕn ,chiÕm > 20% DS ,n÷ >nam, trÎ tuæi ,VN : lquan ®Õn nhiÔm khuÈn vμ ký sinh trïng ®Î l¹i hËu qu¶ RLCN¨ng . + BÖnh sinh : Sù t¨ng nhËn c¶m néi t¹ng Stress C¸c rèi lo¹n vËn ®änh bÊt th−êng cña ruét ChÕ ®é ¨n + lo¹i thøc ¨n . - TriÖu trøng : + Tiªu chu©n Rome II (1999) : §au bông or khã chÞu ë bông x¶y ra trong 12 th¸ng liªn tôc or Ýt nhÊt trong 12 tuÇn . Cã Ýt nhÊt 2 trong 3 ®¹c ®iÓm sau : §au bông kÌm theo : 1. Bít ®i sau ®¹i tiÖn 2. KÕt hîp thay ®æi d¹ng ph©n. 3. KÕt hîp thay ®æi sè lÇn ®i ngoμi Nh÷ng triÖu trøng gióp chuÈn ®o¸n : §i ngoμi >3lÇn /ngμy or
  5. 107- Dược 11 T¨ng rau xanh ,hoa qu¶ ,c¸c chÊt x¬ TËp thãi quen ®I ngoμi ,vËn ®éng , xoa bông ,th− gi·n . NghØ ng¬i an d−ìng trong ®ît nÆng . + Thuèc : - Chèng ®au,chèng co th¾t - Chèng ®μy h¬i - Ch«ng t¸o bãn - H−íng thÇn - CÇm ®i láng - Vitamin Bài 2:Viªm tuþ cÊp vμ m¹n tÝnh 1.Viªm tuþ cÊp : *§¹i c−¬ng: - Lμ c¸c tæn th−¬ng phï nÒ ,xung huyÕt ,ho¹i tö nhu m« tuþ,hËu qu¶ cña sù tho¸t ra cña c¸c enzym tuy ngay trong tuþ . - Viªm tuþ cÊp cã thÓ phôc håi hoμn toμn ®μnh r»ng nã cã thÓ t¸i ph¸t nhiÒu lÇn ,nguîc l¹i víi viªm tuþ m¹n : lμ nh÷ng tæn th−¬ng k phôc håi ,trong VTM cã nhg ®ät cÊp triÖu trøng l©m sμng vμ ®iÒu trÞ ®c xem nh− cña VTC. - NNh©n : ¸ch t¾c èng tuþ , èng mËt + Do uèng ruîu : 80% + NghiÖn r−îu cÊp tÝnh rÊt dÔ g©y VTC . + ë §NA, VN nnh©n chÝnh do sái èng mËt ,èng tuþ ,giun s¸n + ë T¢ nnh©n chÝnh do uèng r−îu - Tæn th−¬ng gi¶i phÉu bªnh : t− fï nÒ cÊp tÝnh , xung huyÕt ,xuÊt huyÕt ,ho¹i tö ; 80% ë thÓ fï nÒ . - C¨n nguyªn ,bÖnh sinh : + ThuyÕt tuþ tù tiªu ho¸ ®c chÊp nh¹n réng r·i h¬n c¶ : c¸c nnh©n lμm men tripsinogen ®c ho¹t ho¸ ngay ë tuþ ,tripsin g©y tiªu huû tæ chøc ®ång thêi ho¹t ho¸ c¸c enzym cßn l¹i → tuþ tù tiªu hñy. + ThuyÕt trμo ng−îc *TriÖu trøng vμ chuÈn ®o¸n : - Héi chøng ®au : + C¬ n¨ng: ®au bông thμnh c¬n d÷ déi ë nöa bông trªn or th−îng vÞ or quanh rèn th−êng sau b÷a ¨n thÞnh so¹n or cã r−îu . §au liªn tôc k døt ,nÕu ngåi gËp ng−êi ra tr−íc 2 tay bã gèi Ðp ch©n vμo bông th× they gi¶m ®au . - Héi chøng rèi lo¹n tiªu ho¸ : N«n ,ch−¬ng bông ,bÝ trung tiÖn lμ nhg triÖu trøng th−êng gÆp . + Thùc thÓ : Tam gi¸c t¸ tuþ ®au . DÊu hiÖu Mallet - Guy (+) DÊu hiÖu Mayo Robson (+) - Héi chøng nhiÔm trïng ,nhiÔm ®äc : mÖt mái , bån chån ,lo sî, sèt nhÑ ®Õn sèt cao 38-39 ºC. Thë nhanh n«ng ,da mÆt ®á or xanh tÝm ,da l¹nh nhíp må h«i, thËm chÝ shock. - T¨ng amylase huyÕt thanh trªn 3lÇn trong 24 tiÕng ®Çu (90% tr−êng hîp) so víi møc bt lμ chç dùa v÷ng ch¾c cho chÈn ®o¸n VTC ( nÕu lo¹i trõ ®c bÖnh cña tuyÕn n−íc bät ,thñng t¹ng rçng , ho¹i tö ruét ,viªm tói m©t, suy thËn …) - T¨ng b¹ch cÇu - Cã thÓ t¨ng ®−êng huyÕt . 4
  6. 107- Dược 11 - T¨ng AST tho¸ng qua - T¨ng LDH lμ yÕu tè tiªn l−îng xÊu . - T¨ng BUN sau khi ®· truyÒn dÞch . - Cã thÓ t¨ng Bilirubin huyÕt thanh - Cã thÓ gi¶m calci huyÕt - Gi¶m albumin huyÕt thanh lμ yÕu tè tiªn l−îng nÆng. - C¸c chÈn ®o¸n h×nh ¶nh : + Siªu ©m : nhu m« tôy t¨ng (në lín ), nhu m« th« côc bé ,toμn diÖn . Khi cã ho¹i tö c¸c nang nh− nang n−íc ,xung quanh tôy th−êng cã dÞch. + Ch¾c ch¾n nhÊt vÒ h×nh ¶nh chÈn ®o¸n viªm tôy : chôp CT Scan . + Ngoμi ra cã X quang , ®iÖn t©m ®å, soi èng mËt tôy ng−îc dßng , Sinh thiÕt tôy qua da … 2. Thuèc ®iÒu trÞ : * VTC : - Bï n−íc ®iÖn gi¶i b»ng dÞch truyÒn ®¼ng tr−¬ng vμ aminoacid . - Kh¸ng sinh : Cephalosporin thÕ hÖ 3 nªn kÕt hîp nhãm Imidazol hoÆc Quinolon nÕu nguyªn nh©n cã sái (èng mËt ,tôy ), giun… - Gi¶m ®au : meperidin 75-100 mgtieem b¾p thÞt c¸ch qu·ng 3-4 h, nÕu k gi¶m cã thÓ dïng Novocain 0,25%x 10-20ml tiªm tmach chem., or truyªn Lidocain b»ng ®−êng ven, dïng paracetamol ®èi víi ®au nhÑ vμ võa . - Gi¶m tiªt : 1. Anticholin ( nh− atropine ) 2. ¦C thô thÓ H2 (Cimetidin 0,8-1,2g/24h ,ranitidin, famotidin ,nizatidin, rosatidin (®ang nghiªn cøu) 3. ¦C b¬m proton ( omeprazol, lanzoprazol, pantoprazol, rabeprazol , esomeprazol .) Cã thÓ dïng c¶ 3 nhãm thuèc ®Î gi¶m tiÕt ,trªn LS th−êng k.hîp 1+2 vμ 1+3 NÕu lμ viªm tôy ho¹i tö sö dông ngay tõ ®Çu 1 trong 2 hormon Ortteotid(8aa- ¦C ®a tuyÕn ngo¹i tiÕt tieu hãa ) vμ Somatostatin( 14aa- ¦C ®a tuyÕn ngo¹i tiÕt tiªu hãa ®c sinh ra ë hang vÞ ,t¸ trμng , ®åi thÞ ) - §iÒu trÞ lo¹i bá nguyªn nh©n nh− sái mËt . * VTM : - §ît cÊp ®iÒu trÞ gièng nh− VTC . - Nh»m : gØam ®au ,bæ sung men tôy , ®iÒu trÞ c¸c biÕn chøng kh¸c . - ChÕ ®é ¨n : Bá bia r−îu ,thuèc l¸ Gi¶m mì ,t¨ng ®¹m - Thuèc cô thÓ: + Gi¶m ®au; Efferalgan codein / NSAIDs / ®«i khi ph¶I dïng morphin . Lidocain NÕu do sái tôy dïng thªm gi·n c¬ tr¬n . + Khi èng tôy teo vμ x¬ hãa biÓu hiÖn l©m sμng khi ®ã bnh©n tiªu ch¶y nhiÒu lÇn trong ngμy g©y sót c©n nhanh ,ph©n cã nhiÒu thøc ¨n ch−a tiªu th× bæ sung men tôy : 30.000 ®¬n vÞ Lipase+ 10.000 ®¬n vÞ Amylase + 3000 ®v protease/ ngμy 5
  7. 107- Dược 11 NÕu thiÕu insulin bæ sung insulin - §iÒu trÞ néi khoa can thiÖp . - §iÒu trÞ ngo¹i khoa khi ph−¬ng ph¸p néi khoa vμ néi khoa can thiÖp kÐm hiÖu qu¶. Bài 3: BÖnh x¬ gan (Cirrhosis) I. §¹i c−¬ng. 1. Kh¸i niÖm:X¬ gan lμ bÖnh m¹n tÝnh g©y th−¬ng tæn nÆng lan to¶ ë c¸c thuú gan. §Æc ®iÓm th−¬ng tæn lμ m« x¬ ph¸t triÓn m¹nh, ®ång thêi cÊu tróc c¸c tiÓu thuú vμ m¹ch m¸u cña gan bÞ ®¶o lén mét c¸ch kh«ng håi phôc ®−îc (irreversible) 2. Nguyªn nh©n: - Viªm gan do virut: virut B, virut C (kh«ng A, kh«ng B) - NghiÖn r−îu: uèng nhiÒu vμ kÐo dμi nhiÒu n¨m. - X¬ gan do t¨c mËt,do m¹ch m¸u,do rèi lo¹n chuyÓn hãa di truyÒn,.. - Do sd thuèc vμ ho¸ chÊt ch÷a bÖnh g©y tæn th−¬ng gan: oxyphenisatin (ch÷a t¸o bãn) clopromazin (ch÷a bÖnh t©m thÇn), INH, Rifampycin (ch÷a lao), hoÆc sd c¸c ho¸ chÊt ®éc h¹i gan nh− aflatoxin, dioxin - Sù thiÕu dinh d−ìng, g©y t×nh tr¹ng gan nhiÔm mì, sau ®ã dÉn ®Õn x¬ gan. - Ký sinh trïng: s¸n m¸ng (schistosomia mansoni) s¸n l¸ nhá (clonorchis sinensis). - X¬ gan c¨n nguyªn Èn: cã mét tû lÖ kh«ng Ýt, x¬ gan kh«ng biÕt nguyªn nh©n. 3. Ph©n lo¹i: a. Theo h×nh th¸i häc: cã 3 lo¹i x¬ gan:X¬ gan côc t¸i t¹o,x¬ gan côc t¸i t¹o to,x¬ gan mËt ng ta cßn ph©n chia thμnh c¸c lo¹i: x¬ gan ph× ®¹i, x¬ gan teo, x¬ gan cã l¸ch to. b. Ph©n lo¹i theo nguyªn nh©n: VD:x¬ gan sau viªm gan virut B hoÆc C,x¬ gan do r−îu,x¬ gan mËt: tiªn ph¸t - thø ph¸t,x¬ gan do ho¸ chÊt vμ thuèc II. C¸c biÓu hiÖn l©m sμng 1. ThÓ x¬ gan tiÒm tμng Cã x¬ gan nh−ng kh«ng cã triÖu chøng l©m sμng. Ph¸t hiÖn nμy chØ lμ sù t×nh cê phÉu thuËt bông v× mét nguyªn nh©n kh¸c, quan s¸t gan thÊy cã h×nh ¶nh x¬. 2. ThÓ x¬ gan cßn bï tèt: 2.1. L©m sμng: + Rèi lo¹n tiªu ho¸: ¨n kh«ng tiªu, ®Çy bông, ch−íng h¬i. + Tøc nhÑ vïng h¹ s−ên ph¶i. + Ch¶y m¸u cam kh«ng râ nguyªn nh©n. + N−íc tiÓu th−êng vμng xÉm. + Suy gi¶m t×nh dôc. Nam giíi: liÖt d−¬ng, n÷ giíi v« kinh, v« sinh. - Thùc thÓ: + Cã thÓ gan h¬i to vμ ch¾c, l¸ch to qu¸ bê s−ên. + Cã mao m¹ch ë l−ng vμ ngùc, mÈn ®á ë lßng bμn tay. + L«ng ë n¸ch, ë bé phËn sinh dôc th−a thít. 6
  8. 107- Dược 11 + Mãng tay kh« tr¾ng. + ë nam giíi: tinh hoμn teo nhÏo, vó to. 2.2. XÐt nghiÖm: - XÐt nghiÖm ho¸ sinh vÒ gan cã mét sè rèi lo¹n: + §iÖn di protein: albumin gi¶m, gama globulin t¨ng. (A/G < 1) + Maclagan t¨ng trªn 10 ®¬n vÞ. + NghiÖm ph¸p BSP (+). - Siªu ©m: cã sù thay ®æi kÝch th−íc gan vμ vang ©m cña nhu m« gan th«, kh«ng thuÇn nhÊt. - Soi æ bông vμ sinh thiÕt: cho thÊy h×nh ¶nh gan x¬. 3. ThÓ x¬ gan mÊt bï: 3.1. L©m sμng: - Toμn th©n: gÇy sót nhiÒu, ch©n tay kh¼ng khiu, huyÕt ¸p thÊp. - C¬ n¨ng: + Rèi lo¹n tiªu ho¸ th−êng xuyªn, ch¸n ¨n, ¨n kh«ng tiªu, Øa ph©n láng, sèng ph©n. + MÖt mái th−êng xuyªn, Ýt ngñ, gi¶m trÝ nhí. + Ch¶y m¸u cam, ch¶y m¸u ch©n r¨ng. - Thùc thÓ: + Da mÆt x¹m (do s¾c tè melanin l¾ng ®äng). + NhiÒu ®¸m xuÊt huyÕt ë da bμn ch©n, bμn tay, vai vμ ngùc. + Phï hai ch©n. + Gan teo (hoÆc to), mËt ®é ch¾c, bê s¾c trªn mÆt cã u côc. + Cã cæ tr−íng, tuÇn hoμn bμng hÖ bông. + L¸ch th−êng to h¬n b×nh th−êng, ch¾c. 3.2 XÐt nghiÖm: - C¸c xÐt nghiÖm ho¸ sinh vÒ gan: + §iÖn di protein: albumin gi¶m, gamma globulin t¨ng cao. + Tû lÖ prothrombin gi¶m víi test kohler ©m tÝnh. + NghiÖm ph¸p BSP (+) râ rÖt. + Bilirubin m¸u, men transaminaza t¨ng trong c¸c ®ît tiÕn triÕn. - XÐt nghiÖm m¸u: hång cÇu, b¹ch cÇu. tiÓu cÇu th−êng gi¶m. Chôp vμ soi thùc qu¶n: cã thÓ thÊy gi·n tÜnh m¹ch thùc qu¶n. - Siªu ©m: trªn mÆt gan cã nhiÒu nèt ®Ëm ©m, cã h×nh ¶nh gi·n tÜnh m¹ch cöa, gi·n tÜnh m¹ch l¸ch. - Soi æ bông: khèi l−îng gan cã thÓ to, cã thÓ teo. nh¹t mμu. trªn mÆt gan cã nh÷ng hßn nhá ®Òu, hoÆc hßn to nhá kh«ng ®Òu, d©y ch»ng trßn xung huyÕt, l¸ch to, cã dÞch æ bông. C¸c biÕn chøng cña x¬ gan: + Ch¶y m¸u tiªu ho¸ do vì gi·n tÜnh m¹ch thùc qu¶n + Cæ tr−íng: do t¨ng ¸p lùc tÜnh m¹ch cöa vμ suy gan lμm cho c¸c ®ît viªm cμng nÆng vμ khã ch÷a. + Rèi lo¹n n·o - gan dÉn ®Õn h«n mª gan. + Héi chøng gan - thËn: do trong x¬ gan sù tuÇn hoμn nu«i d−ìng thËn gi¶m sót, dÉn ®Õn suy thËn cïng víi suy gan. 7
  9. 107- Dược 11 + C¸c nguy c¬ nhiÔm khuÈn: viªm phóc m¹c tù ph¸t do nhiÔm khuÈn, nhiÔm khuÈn huyÕt, lao phæi. + L¸ch to vμ c−êng tÝnh l¸ch dÉn ®Õn h¹ b¹ch cÇu, tiÓu cÇu, HC + Rèi lo¹n vÒ ®«ng m¸u + Nh÷ng bÖnh hay ®i cïng víi x¬ gan: loÐt d¹ dμy- hμnh t¸ trμng, tho¸t vÞ thμnh bông (ë bÖnh nh©n bÞ cæ tr−íng to), sái mËt. + Ung th− gan trªn nÒn x¬ (coi x¬ gan lμ mét tr¹ng th¸i tiÒn ung th−). IV. §iÒu trÞ vμ dù phßng 1. §iÒu trÞ a. ChÕ ®é ¨n uèng, nghØ ng¬i - Trong ®ît tiÕn triÓn, cæ tr−íng xuÊt hiÖn: bÖnh nh©n cÇn ®−îc nghØ ng¬i tuyÖt ®èi, nhÊt lμ n»m viÖn. - ChÕ ®é ¨n: ®ñ chÊt, hîp khÈu vÞ bÖnh nh©n, ®ñ calo, nhiÒu ®¹m,nhiÒu sinh tè, h¹n chÕ mì, chØ ¨n nh¹t khi cã phï nÒ. Khi cã dÊu hiÖu tiÒn h«n mª gan ph¶i h¹n chÕ l−îng ®¹m trong khÈu phÇn thøc ¨n. b. ChÕ ®é thuèc men: + Thuèc lμm c¶i thiÖn chuyÓn ho¸ tÕ bμo gan vμ c¸c hocmon glucococticoit: - Thuèc lμm c¶i thiÖn chuyÓn ho¸ tÕ bμo gan:Vitamin C, Vitamin B12, Cyanidanol - Thuèc Glucocorticoid (chØ dïng trong ®ît tiÕn triÓn cña x¬ gan do viªm gan virut, x¬ gan ø mËt): VD: Prednizolon - Testosteron (t¨ng c−êng chuyÓn ho¸ ®¹m, khi dïng ph¶i theo dâi kiÓm tra): - Flavonoit Sylimarin (biÖt d−îc Carcyl, Legalon) - Y häc d©n téc: c¸c bμi thuèc: nh©n trÇn, Actiso, tam thÊt, mËt gÊu... cã t¸c dông ®iÒu trÞ tèt ®èi víi bÖnh gan, cÇn ®−îc nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ h¬n. . + Tiªm truyÒn dÞch: - truyÒn m¸u t−¬i cïng nhãm tuú møc ®é mÊt m¸u. - §èi víi bÖnh nh©n x¬ gan bÞ gi¶m nhiÒu protein m¸u, ®Æc biÖt albumin th× nªn dïng plasma ®Ëm ®Æc vμ dung dÞch albumin 20% hoÆc truyÒn c¸c lo¹i ®¹m tæng hîp: alvezin, moriamin + §iÒu trÞ cæ tr−íng: - Dïng thuèc lîi tiÓu chèng th¶i kali: VD:sd Aldacton nÕu cæ tr−íng gi¶m Ýt th× cã thÓ chuyÓn sang dïng nhãm thuèc lîi tiÓu m¹nh h¬n nh−ng mÊt kali nh−: Furocemid (Lasix - §èi víi tr−êng hîp cæ tr−íng dai d¼ng víi thuèc nh− trªn kh«ng cã kÕt qu¶ th× ph¶i chäc hót n−íc cæ tr−íng nhiÒu lÇn (thËm chÝ rót hÕt n−íc cæ tr−íng), kÕt hîp truyÒn Albumin, Dextran tÜnh m¹ch. + §iÒu trÞ x¬ gan khi cã vì gi·n tÜnh m¹ch thùc qu¶n g©y xuÊt huyÕt tiªu ho¸: - TruyÒn nhá giät tÜnh m¹ch Glanduitrin 20 - 40 ®¬n vÞ hoμ trong Glucoza 50% 300ml. - Néi soi cÇm m¸u b»ng tiªm thuèc g©y x¬ ho¸ ë chç ch¶y m¸u (polidocanol). 2. Dù Phßng: - Phßng viªm gan virut B vμ C:c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh, tiªm phßng virut B,v« trïng vμ khö khuÈn thËt tèt trong tiªm chäc, ch©m cøu, lo¹i bá nguån m¸u cã virut B... - Chèng thãi quen nghiÖn r−în. 8
  10. 107- Dược 11 - ChÕ ®é ¨n uèng ®ñ chÊt. - Phßng nhiÔm s¸n l¸ gan nhá: kh«ng ¨n c¸ sèng. - §iÒu trÞ tèt c¸c bÖnh ®−êng mËt. - ThËn träng khi dïng c¸c thuèc cã thÓ g©y h¹i cho gan. - Dù phßng phßng ®iÒu trÞ tèt c¸c bÖnh viªm gan cÊp, m¹n tÝnh. Bài 4: Viêm gan mạn tính I- Đại cg 1. Khái niệm:VGMT là bệnh gan có tổn thg viêm và hoại tử tế bào gan , sự xơ hóa không đáng kể ≥6 tháng. 2. Một số ng.nhân – Do virus: HBV, HCV, HDV, HGV, HEV,… -nguyên nhân nhiễm độc: do rươu gây tổn thg gan nặng nề, thuốc lá,hóa chất, sd thuốc không đúng cách, đúng liều,loại thuốc(thuốc an thần Aminazin )… - Các bệnh lý tự miễn và nguyên nhân tiềm tàng II- Triệu chứng LS 1. LS -Mệt mỏi: thg là triệu chứng gợi ý để bnhan đi khám. - Sốt nhẹ, đau tức vùng gan, rối loạn tiêu hóa, nc tiểu vàng. -Gan to, mật độ chắc: 100% - Da, niªm m¹c vμng, -> nÕu cã MÖt mái, ®au tøc vïng gan, gan to, ch¾c lμ cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®c. 2. CËn LS: sd c¸c XN sinh hãa nh−: GOT(AST), GPT(ALT), GGT, Albumin, Prothrombin,Bilirubin miÔn dÞch nh−: HBV,HCV, HDV.. III-Ph©n lo¹i:cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i, hay sd h¬n lμ; 1. theo nguyªn nh©n chia ra thμnh: -VGM do virus:HBV,HCV,HDV,.. -VGM do nhiÔm ®éc: r−îu, thuèc l¸, hãa chÊt. -VGM tù miÔn. -VGM kh«ng râ ng nh©n. 2. C¨n cø vμo tæn th−¬ng m« häc vμ tiÕn triÓn cña bÖnh, ng−êi ta chia viªm gan m¹n ra c¸c lo¹i sau ( tõ nhÑ ®Õn nÆng ) : Viªm gan m¹n tån t¹i, viªm gan m¹n tiÓu thïy vμ viªm gan m¹n ho¹t ®éng. IV.§iÒu trÞ viªm gan m¹n §èi víi viªm gan m¹n do thuèc vμ chÊt ®éc : kh«ng cho bÖnh nh©n uèng r−îu, hót thuèc lμ hoÆc gi¶m dÇn dÇn,l−u ý trong tiÕp xóc víi c¸c lo¹i hãa chÊt ®éc h¹i. chØ cÇn ngõng thuèc hoÆc c¸ch ly víi chÊt ®éc, nghØ ng¬i lμ bÖnh cã thÓ tù khái 9
  11. 107- Dược 11 §èi víi viªm gan m¹n tån t¹i vμ viªm gan m¹n tiÓu thïy nÕu ®−îc nghØ ng¬i vμ chÕ ®é dinh d−ìng hîp lý th× ®a sè còng th−êng tiÕn triÓn ®Õn khái hoμn toμn ( trõ nguyªn nh©n do virut ). Do vËy nãi ®Õn thuèc ®iÒu trÞ viªm gan m¹n th× chñ yÕu lμ ®èi víi viªm gan m¹n thÓ tÊn c«ng Nh÷ng nhãm thuèc chÝnh ®−îc sö dông trong ®iÒu trÞ VGM lμ : - Thuèc t¸c ®éng tíi t×nh tr¹ng miÔn dÞch + Thuèc øc chÕ miÔn dÞch : corticoid + Thuèc ®iÒu biÕn miÔn dÞch : levamisol + Thuèc kÝch thÝch miÔn dÞch : Thymogen, Thymodulin ( Thymocom ). - Thuèc kh¸ng virut : Lamivudin, Ribavirin. - Interferon alpha ( IFN α) - Thuèc cã nguån gèc thùc vËt ( th¶o d−îc ) -§èi víi viªm gan do virut +trg hîp VGM do virut B: ®tri khi + ALT, AST ≥ 2N (gÊp 2 lÇn b×nh thg), + kh¸ng nguyªn nh©n HBeAg(+)/(-), + HBV-DNA > 3.102cps/ml (§©y lμ tiªu chuÈn chÝnh) + HÖ chØ sè ho¹t ®éng m« häc: HAI> 4 ®iÓm. C¸c thuèc : - c¸c dÉn chÊt cña Guanin: Lamivudin, Adefovir: hiÖu qu¶ ®Õn 40- 50% nÕu sd liªn tôc, trong ®k nghiªm ngÆt. - Interferon ( IFN ) + ChØ ®Þnh ®iÒu trÞ cho bÖnh nh©n viªm gan m¹n tÊn c«ng cã men Transaminase t¨ng, HBV DNA thÊp vμ thêi gian m¾c bÖnh ng¾n ( < 1,5 n¨m ) Nh÷ng tr−êng hîp nμy th−êng cho kÕt qu¶ ®iÒu trÞ kh¶ quan h¬n. + LiÒu vμ th¬i gian ®iÒu trÞ : thÊp nhÊt lμ 3 triÖu UI/ ngμy ®Õn 10 triÖu UI/ ngμy tiªm b¾p thÞt hoÆc tiªm d−íi da hμng ngμy hoÆc 3 lÇn/ tuÇn ( c¸ch ngμy ). Thêi gian ®iÒu trÞ Ýt nhÊt lμ 4 th¸ng. + T¸c dông phô : sèt, héi chøng gi¶ cóm , øc chÕ tuû x−¬ng ( nhÑ ), rông tãc, mäc ban, ngøa, Øa ch¶y, cã thÓ viªm tuyÕn gi¸p tù miÔn ( hiÕm )...T¸c dông phô mÊt nhanh sau khi ngõng thuèc. Thuèc ph¶i b¶o qu¶n th−êng xuyªn ë nhiÖt ®é 2 8*C vμ gi¸ thμnh hiÖn nay lμ rÊt ®¾t. - Lamivudin Lamivudin lμ chÊt ®ång ®¼ng cña nucleoside, cã ho¹t tÝnh kh¸ng virut do øc chÕ men sao m· ng−îc, nªn øc chÕ tæng hîp HBV DNA. Lamivudin ®−îc sö dông ®iÒu trÞ viªm gan m¹n do HBV vμ ®iÒu trÞ ng−êi nhiÔm HIV/ AIDS . Thuèc hÊp thu nhanh, dung n¹p tèt, vμ rÊt Ýt t¸c dông phô. Thuèc lμm lμm gi¶m nhanh nång ®é HBV DNA, lμm mÊt HBeAg, men Transaminase trë vÒ b×nh 10
  12. 107- Dược 11 th−êng. Nh÷ng tr−êng hîp cã sù ®ét biÕn gen Polymerase cña HBV ( gäi lμ ®ét biÕn YMDD ), tiÕp tôc ®iÒu trÞ b¨ng Lamivudin thÊy vÉn cã t¸c dông. LiÒu dïng : viªn 100 mg, uèng 1 viªn/ngμy, uèng hμng ngμy, kÐo dμi Ýt nhÊt 1 n¨m. ®· cã nghiªn cøu cho thÊy ®iÒu trÞ dμi h¬n ( hai, ba n¨m ) t¸c dông tèt h¬n. Cã bÖnh nh©n ®· ®iÒu trÞ 4 n¨m thuèc v·n dung n¹p tèt. - Thuèc nguån gèc thùc vËt : HiÖn nay cã nhiÒu lo¹i thuèc cã nguån gèc thùc vËt ®ang ®−îc øng dông ®iÒu trÞ viªm gan cÊp vμ m¹n do HBV... Tuy nhiªn, ®Ó chøng minh c¸c thuèc nμy cã t¸c dông ®iÒu trÞ viªm gan m¹n do HBV cÇn ®−îc nghiªn cøu mét c¸ch nghiªm tóc, víi sè l−îng bÖnh nh©n lín h¬n, Mét sè thuèc ®· ®−îc c¸c t¸c gi¶ Trung Quèc vμ ViÖt nam sö dông lμ : + Phyllantus ( Phyllantin...), ®−îc chiÕt xuÊt tõ c©y DiÖp h¹ ch©u ®¾ng hay lμ c©y ch㠮Πr¨ng c−a ( tªn khoa häc : Phyllantus amarus schum ). + Haima : ®−îc chiÕt xuÊt tõ c©y cμ gai leo ( Solanum hainanese ). - §iÒu trÞ kÕt hîp thuèc : + Corticoid trong 6 tuÇn (Prednisolon : 60 mg/ngμy x 2 tuÇn, sau gi¶m xuèng 40 mg/ ngμy x 2 tuÇn tiÕp vμ 20 mg/ ngμy x 2 tuÇn cuèi ), tiÕp theo dïng IFN ( liÒu l−îng vμ c¸ch dïng nh− trªn ) : HiÖu qu¶ cña IFN tang lªn. + IFN + lamivudin ( liÒu l−îng vμ c¸ch dïng mçi thuèc nh− trªn ) + IFN ( nh− trªn ) + thuèc kÝch thÝch miÔn dÞch ( Thymocom, Thymomodulin... ) 80 mg x 1 2 viªn/ ngμy x 6 12 th¸ng. + Trg hîp VGM do HDV : IFN liÒu cao : 9 triÖu UI/ ngμy x 3 lÇn/ tuÇn. HiÖu qu¶ kÐm h¬n vμ dÔ t¸i ph¸t khi ngõng thuèc. +Trg hîp VGM do HCV: IFN cã hiÖu qu¶ tèt h¬n, liÒu 2 5 triÖu UI/ ngμy x 3 lÇn/ tuÇn x 6 th¸ng. IFN + Thuèc kh¸ng virut ( Ribavirin, viªn 200 mg x 5 - 6 viªn/ ngμy x 1 n¨m ). §èi víi viªm gan m¹n tù miÔn : - corticoid liÖu ph¸p : Prednisolon 20 mg/ ngμy, t¨ng lªn cho tíi liÒu t¸c dông, sau ®ã gi¶m ®Õn liÒu duy tr×, kÐo dμi 6 - 12 th¸ng. Khi ngõng thuèc l¹i t¸i ph¸t vμ kh«ng ng¨n ®−îc x¬ gan. - Corticoid + Azathioprine ( 50 mg/ ngμy ). Bài 2: Bệnh viêm loét dd-tá tràng • Bệnh sinh:hiện chưa rõ,trong những năm gần đây,ng ta đã tìm ra VK Helico Bacter- Pylori (HP) trong dd và ta tràng.là nguyên nhân chính gây ra bệnh loét dd- tá tràng, tuy nhiên để dẫn đến bệnh còn nhiều nguyên nhân: yếu tố TK, thiên tai, … các thuốc Non-steroid. - Các yếu tố tấn công: Pepsin, HCl, HP, NSAIDS, rượu, thuốc lá. - Các yếu tố bảo vệ: Mucin, lớp nhầy, NaHCO3. ->Loét là sự vượt trội của yếu tố tấn công so với yếu tố bảo vệ. 11
  13. 107- Dược 11 I- Triệu chứng 1.LS * Cơ năng: -đau khu trú ở vùng thượng vị,đau âm ỉ nhưng cũng có cơn trội lên, đau theo giờ nhất định trong ngày. - Rối loạn tiêu hóa: + Ợ hơi, ợ chua. +đầy bụng, chậm tiêu, ăn uống kém, buồn nôn hoặc nôn. + Táo lỏng thất thg -Suy nhc TK: hay cáu gắt, nhức đầu mất ngủ, suy giảm trí nhớ. * Thực thể : + khám bụng trong cơn đau:điểm thượng vị đau(loét dd), điểm môn vị- hành ta tràng đau(loét hành ta tràng) + khám bụng ngoài cơn đau: Không phát hiện đc dấu hiệu thực thể 2.Cận LS: - Xét nghiệm đầu tiên có giá trị nhất là nội soi: cho biết vị trí và tính chất vét loét, - Chụp X-quang:cho biết hình ảnh gián tiếp về ổ loét. - XN dịch vị: tăng toan, tăng tiết, tăng pepsin. II-Biến chứng Các biến chứng Loét dd Loét tá tràng Chảy máu 20%, nặng kh’ 10% 20-30%, tái phát 40% Thủng 5-10% 15-20% Ung thư hóa 10% Hẹp môn vị 80% Viêm dính các tạng lân cận không Nhiều III-Dự phòng và điều tri 1-Dự phòng: Làm việc, sinh hoạt diều độ, tránh mọi kích thích quá mức. Ăn uống đầy đủ hợp lý, ko uống rượu nhiều, đtri các bệnh viêm nhiễm có lien quan: miệng, mũi, họng.thg xuyên ktra sức khỏe phát hiện sớm bệnh loét. 2-Điều trị: * Nguyên tắc đtri: Toàn diện, có hệ thống, đúng phác đồ, đủ thời gian,Mang tính cá thể, Đtri ngoại khoa khi có biến chưng or thất bại đtri nội * Mục đích: Làm giảm đau hẳn, liền sẹo nhanh, dự phòng tái phát. * Đtri nội khoa: - Nhóm giảm tiết: + Nhóm hủy m cholin: Atropin và các chế phẩm. Thuốc có td giảm tiết tôt, cắt đau nhanh, nhưng nhc điểm là làm tim đập nhanh, khô miệng,đồng tử giãn. Nhóm ƯC chọn lọc m1 cholin: chủ yếu đtri chức năng tiết, chức năng vận động của dạ dày (ít nhc điểm hơn). VD: Gashozepin, Pypenzepin, Buscolipsin. + Nhóm ƯC thụ thể H2:thụ thể H2 duy trì chức năng tiết của dd, đb là tiết dịch vị khi đói, thuốc: Cimetidin, Ranitidin, famotidin, Nizatidin Td phụ: ƯC dẫn truyền trong cơ tim làm rối loạn dẫn truyền ở thất,làm gimar tình dục (đb là thuốc Cimetidin), + Nhóm ƯC bơm proton:Bơm proton vận chuyển K+ ra ngoaif, H+ vào trong qua men ATPase, Các thuốc: Omeprazol, Lanzoprazol, Pantoprazol, Rabeprazol, Esomeprazol. Nhóm thuốc này giảm tiết tới 80% dịch tiết của dd, td phụ gần như rất ít. -Nhóm antacid(trung hòa dịch vị) + thg sd Maalox (Mg(OH)2, Al(OH)3) 12
  14. 107- Dược 11 + Thuốc Nabica (NaHCO3)nhiều td phụ, dễ gây kiềm hóa dịch dd-> hiện nay it sd, chỉ sd để đtri trong những cơn cấp, hoặc cho người cần thay đổi cân bằng kiềm toan: Gut, -Nhóm thuốc kháng sinh: + Nhóm cyclin(tetracyclin, Doxycyclin), nhóm β-lactam(Amoxycilin), nhóm Macrolid(Clarithromycin,hiện chưa bị kháng thuốc), sd nhóm metronidazol(timidazol) thg sd kết hợp với nhóm ƯC bơm proton, và nhóm băng se niêm mạc. -Nhóm băng se niêm mạc: Bismuth(B) dưois dạng vô cơ và dưới dạng nhũ tg có td rất tốt,biệt dc là Trymo(của Ấn Độ), Denol(của Anh ). Cơ chế: những gốc S-H của B trong đó cầu nối S-S gắn với Albumin hòa tan trong tổ chức loét, ngăn acid tấn công. Thận trọng khi sd với ng suy gan, thận, có tiền sử động kinh. + ngoài ra còn sd sucrafat,gastropulgite, smecta(đất sét hay cao lanh) Sucrafat: là đường đa phân tử, khi uống vào sẽ kết hợp với dịch mật,gel bám vào đáy ổ loét, ngăn sự tiếp xúc. -Nhóm tân tái tạo niêm mạc: +Nhóm tăng Prostaglandin E(1,2) giúp tăng tưới máu, tăng tiết nhầy, và giảm tiết dịch.Các thuốc như Mysoprostol(Cytotec, Gastec) td tôt, chống lại sự tấn công của các thuốc nhóm NSAIDS Chống chỉ định(CCD): PN có thai, đi lỏng, đau bụng. +Nhóm gián tiếp tăng Prostaglandin: Dimixen, selbex. -Nhóm nâng cao sức đề kháng:Các vitamin B1,B6,PP,C -Các thuốc an thần:Andaxin,seduxen, Thuốc đông y:mật ong, lá khôi, đơn số 12 A2 Bài 1: SUY TIM 1. Định nghĩa - Suy tim là tính trạng tim ko đủ khả năng cung cấp máu, nhận máu theo yêu cầu cơ thể cả khi nghỉ ngơi và khi gắng sức. 2. Cơ chế bệnh sinh Cung lượng tim (CO) = thể tích nhát bóp x tần số tim/phút Cung lượng tim phụ thuộc nhiều yếu tố: sức co bóp cơ tim, tần số tim, tiền gánh, hậu gánh - Sức co bóp cơ tim: phụ thuộc + TB cơ tim + Mạch vành + thụ cảm thể β 13
  15. 107- Dược 11 + hệ catecholamine + nồng độ Ca2+ - Tần số tim: phụ thuộc + hệ TKGC + hệ catecholamine + các bệnh lý của nút xoang và đường dẫn truyền - Tiền gánh: phụ thuộc + áp lực ĐMP + thể tích máu về tim + Hệ RAA + Nồng độ hormone ADH - Hậu gánh (co và giãn mạch ngoại vi): phụ thuộc + thụ cảm thể α + hệ RAA + thụ cảm thể AT1 của angiotensin + nồng độ Na+, Ca2+ + yếu tố nội mạc mạch máu 3. Điều trị a. Nguyên tắc - Điều trị theo nguyên nhân - Loại trừ các yếu tố làm nặng bệnh - Điều trị bằng thuốc phối hợp với các biện pháp ko dùng thuốc - Điều trị thay thế: ghép tim b. Các biện pháp ko dùng thuốc - Hạn chế vận động, nghỉ ngơi thư giãn, tránh stress - Hạn chế cânn nặng nếu béo phì - Hạn chế lượng muối ăn vào (
  16. 107- Dược 11 + lợi tiểu nhóm thiazide: hypothiazid 25,50mg x1-4v/ngày, gây hạ k máu=> cần bổ sung K bằng Kaliclorid 600mg x 1-2v/ngày + lợi tiểu quai: lasix 20mg x1-4 ống, tiêm bắp hoặc TM, cũng gây giảm K máu. + Thuốc lợi tiểu ko giảm K máu Spironolacton, aldacton 50,100mg x1-4v/ngày\ Triamterpen 100mg x 2 lần/ngày Amilorid 5-20mg/ngày =>chống chỉ định với các BN tăng K máu - Thuốc cường tim nhóm Digitalis + tăng sức co bóp cơ tim qua sự ƯC men Na-K ATPase ở màng TB, làm tăng nồng độ của Ca nội bào, gây sức co bóp cơ tim + chỉ định: suy tim cấp và mạn có tần số tim nhanh, cuồng động nhĩ, rung nhĩ, cuồng nhĩ. +chống CĐ: • Nhịp tim chậm ≤ 50CK/phút • Block tim, RL dẫn truyền • Đang dùng các thuốc có Ca • Nhạy cảm với thuốc digitalis hoặc đang có nhiễm độc digitalis + PP sử dụng: • Suy tim nặng cấp tính có chỉ định dùng ouabain hoặc digoxin tiêm TM cùng với các thuốc khác • Đợt suy tim bùng phát: chia 2 giai đoạn: gd đầu đưa nhịp tim về bình thường (50-100CK/p), sau đó chuyển sang gds au hạ liều thuốc digitalis để duy trì nhịp tim bình thường trong 7-15 ngày. • Suy tim mạn độ 3 và 4, phải uống thuốc cường tim liên tục, kéo dài, nhưng phải dự phòng nhiễm độc thuốc. o Trong khi dùng thuốc phải theo dõi hàng ngày tình trạng nhiễm độc thuốc: nhịp tim chậm, loạn nhịp o nôn, buồn nôn, đi lỏng o mắt nhìn bị rối loạn các màu vàng, đỏ, xanh o suy tim ko giảm mà nặng them o loạn thần o nếu định lượng được nồng độ digoxin máu > 2,5 ng/ml Nếu có nhiễm độc phải có biện pháp cấp cứu điều trị, nếu ko suy tim có thể nặng lên và tử vong. • Thuốc dùng phổ biến hiện nay: digoxin ống1/2mg tiêm bắp, TM hoặc pha dịch truyền, viên 1/4mg uống - Thuốc cường tim có td hưng phấn thụ cảm thể α, β1, β2 (nhóm amin GC) 15
  17. 107- Dược 11 + tên loại thuốc • Adrenalin và nordrenalin • Isuprel • Dopamine (2,5-10µg/kg/p) • Dobutamin • Methoxamine + chỉ định • Suy tim cấp tính ( hen tim, phù phổi cấp) • Sốc tim, ép tim • Cấp cứu ngừng tuần hoàn • Suy tim có HA thấp • Suy tim có block tim • Suy tim độ 4, suy tim khó hồi phục + chống chỉ định • Suy tim có tăng HA • Suy tim có nhịp tim nhanh • Suy tim có RL nhịp tim - Thuốc cường tim ƯC đặc hiệu men phosphodiesterase => tăng AMP vòng trong TB cơ tim, tăng nồng độ Ca2+ nội bào, tăng sức co bóp cơ tim. Amrinone, Milrinone - Thuốc giúp tăng chuyển hóa tại ty lạp thể cơ tim, loại trừ các gốc tự do: decaquinon. - Thuốc giãn mạch: 3 loại + thuốc giãn ĐM • Giãn cơ trơn trực tiếp: hydralazin 25mg/ngày • ƯC kênh Ca2+ : nipedifin, normodipin + thuốc giãn TM: nhóm nitrat và dẫn chất • Nitroglycerin • Lenitral • Imdur + thuốc giãn cả ĐM và TM: thuốc ƯC men chuyển dạng enzyme convertin: enalaprin, coversyl, captopril.. CĐ của thuốc giãn mạch: suy tim độ 1 đến độ 4 CCĐ: HA thấp Hẹp khít lỗ van 2 lá, hẹp khít lỗ van ĐMC Hẹp ĐM thận 2 bên Hẹp eo ĐMC bẩm sinh Giảm nặng phân số tống máu 16
  18. 107- Dược 11 Tăng K máu Ko dung nạp thuốc hoặc khi dùng thuốc có nhiều tác dụng ko mong muốn: ho, phù 2 chi dưới, dị ứng. Bài 2:TĂNG HUYẾT ÁP ĐỘNG MẠCH HỆ THỐNG ( Hypertension) I- Đại cương 1. Khái niệm - THA là tăng áp lực ĐM hệ thống. Khi đo HA theo PP Korottkof, nếu HA tâm thu ≥ 140mmHg và/hoặc HA tâm trương ≥ 90mmHg => THA - Khi đo HA liên tục trong 24h, nếu TBHA trong 24h ≥135/83mmHg => THA HATB = (HA tâm thu + 2 x HA tâm trương)/2 HATB ≥ 110mmHg => THA - HA tăng ≥ 220mmHg => cơn THA kịch phát - BN được điều trị phối hợp ≥ 3 loại thuốc chống THA ở liều TB trong 1 tuần mà HA vẫn ≥ 140/90 => THA kháng trị - BN tiếp xúc với BS và nhân viên y tế mà HA tâm thu tăng hơn 20- 30mmHg và/hoặc HA tâm trương tăng cao hơn 5-10 mmHg => THA áo choàng trắng. 2. Tỷ lệ THA - VN: 10,62% DS, tỷ lệ tăng dần theo lứa tuổi, nam > nữ, thời kỳ tiền mạn kinh như nhau. - Mỹ: 8%, Thái Lan: 6,8%... 3. Phân loại THA - THA tiên phát ko rõ nguyên nhân => bệnh THA, chiếm 90-95% - THA thứ phát (có nguyên nhân) chiếm 5-10% 4. Phân độ THA Bảng phân độ THA theo WHO(2003) ở người >18t HA và độ THA HA tâm thu (mmHg) HA tâm trương (mmHg) Bình thường tối ưu
  19. 107- Dược 11 Độ 1 140-159 và/ hoặc 90-99 Độ 2 ≥ 160-179 và hoặc 100-109 THA đơn độc tâm thu >140 và 23 - Hút thuốc lá ≥ 10 điếu/ngày/ ≥ 3 năm liên tục - Uống rượu ≥ 60ml rượu mạnh /ngày/ ≥3 năm liên tục - Nữ tiền mạn kinh hoặc > 60t, nam >55t - Rối loạn mỡ máu - Đái tháo đường typ 2 - Vữa xơ ĐM - Ít hoạt động thể lực - Tiền sử gia đình có người ruột thịt mắc bệnh tim mạch sớm nữ
  20. 107- Dược 11 + viêm cầu thận cấp, mạn + sỏi thận + viêm thận, bể thận + viêm cầu thận cấp và mạn + thận đa nang + suy thận mạn + hẹp ĐM thận + u sản sinh rennin - Các bệnh nội tiết: + u tủy thượng thận + hội chứng Cushing + cường aldosterol tiên phát (Conn) + cường năng tuyến giáp - Bệnh rim mạch: + hở van ĐMC + hẹp eo ĐMC + bệnh Takayasu: viêm, hẹp ĐMC + vữa xơ ĐMC - Do dùng thuốc: + thuốc tránh thai + thuốc nhóm corticoid + cam thảo + thuốc cường α giao cảm: epherdrin, adrenalin.. - Các nguyên nhân khác; + nhiễm độc thai nghén + bệnh thần kinh: u não tăng áp lực nội sọ, viêm đa dây TK, đa u tủy xương… III- Bệnh sinh HA = cung lượng tim x sức cản ĐM ngoại vi Cung lượng tim = phân số nhát bóp x tần số tim/ phút HA phụ thuộc cung lượng tim và sức cản ngoại vi: khi tăng CLT và/ hoặc tăng SCNV => THA ĐM hệ thống CLT và SCNV phụ thuộc nhiều yếu tố - Tăng hoạt độngTKGC => tăng nồng độ adrenalin và noradrenalin => tăng nhịp tim, tăng co thắt ĐM => THA - Hoạt hóa hệ Renin Angiotensin aldosterol (RAA) => co mạch, giữ muối, nước => THA 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1