Đề cương ôn tập chương 9 Vật lý 12

Chia sẻ: Lê Thị Diễm Hương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

161
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn cùng tham khảo “Đề cương ôn tập chương 9 Vật lý 12”. Đề cương cung cấp lý thuyết, câu hỏi trắc nghiệm chương 9: Hạt nhân nguyên tử sẽ giúp các bạn nắm chắc phần lý thuyết, giải nhanh các bài tập trắc nghiệm chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp và ĐH-CĐ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương ôn tập chương 9 Vật lý 12

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP CHƯƠNG 9 VẬT LÝ 12 CHƯƠNG 9: HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ I. Hệ thống kiến thức trong chương: 1) Cấu tạo hạt nhân nguyên tử: + Hạt nhân nguyên tử được cấu tạo từ các prôtôn (p) (mang điện tích nguyên tố dương), và các nơtron (n) (trung hoà điện), gọi chung là nuclôn, liên kết với nhau bởi lực hạt nhân, đó là lực tương tác mạnh, là lực hút giữa các nuclôn, có bán kính tác dụng rất ngắn ( r < 10-15 m). + Hạt nhân của các nguyên tố ở ô thứ Z trong bảng HTTH, có nguyên tử số Z thì chứa Z prôton (còn gọi Z là điện tích hạt nhân) và N nơtron; A = Z + N được gọi A là số khối. Các nguyên tử mà hạt nhân có cùng số prôton Z, nhưng có số nơtron N (số khối A) khác nhau, gọi là các đồng vị. Có hai loại đồng vị bền và đồng vị phóng xạ. + Kí hiệu hạt nhân: Cách 1 (thường dùng): A X , ví dụ 235 U . Z 92 Cách 2 (ít dùng): A X hoặc ·X A ; Cách 3 (văn bản): XA ví dụ: C12, C14, U238 . . . 1 12 + Đơn vị khối lượng nguyên tử u có trị số bằng khối lượng của đồng vị 6C ; 12 m nguyentuC12 1 23 u   1,66055.10 27 kg ; NA là số avôgađrô N A = 5,023.10 /mol; u xấp xỉ 12 NA bằng khối lượng của một nuclon, nên hạt nhân có số khối A thì có khối lượng xấp xỉ bằng A (u). Đơn vị khjoois lượng nguyên tử có thể đo băng MeV/c2. 1u = 931,5 MeV/c2. + Khối lượng của các hạt: - Prôton: mp = 1,007276 u; nơtron: mn = 1,008665 u; - êlectron: me = 0,000549 u. 1 15 + Kích thước hạt nhân: hạt nhân có bán kính R  1,2.10 .A (m). 3 2) Năng lượng liên kết, năng lượng liên kết riêng: + Độ hụt khối: là độ giảm khối lượng của hạt nhân so với tổng khối lượng các nuclon tạo thành. m = m0 - m = Z.mP + (A-Z).mn - m; m là khối lượng hạt nhân, nếu cho khối lượng nguyên tử ta phải trừ đi khối lượng các êlectron. + Năng lượng liên kết (NNLK) : E = m.c2. - Độ hụt khối lớn thì NNLK lớn. Hạt nhân có năng lượng liên kết lớn thì bền vững. - E là năng lượng liên kết vì: muốn phá vỡ hạt nhân thành các nuclon riêng rẽ phải cung cấp cho hạt nhân năng lượng bằng E. Năng lượng E tạo ra lực hạt nhân, làm liên kết các nuclon lại thành hạt nhân, E càng lớn phải cung cấp năng lương càng nhiều, hạt nhân càng bền vững. - Tính năng lượng liên kết theo MeV: E = khối lượng (theo u) giá trị 1u(theo MeV/c2)
- Tính năng lượng theo J: E = năng lượng (theo MeV)  1,6.10-13. E + Năng lượng liên kết riêng (NLLKR) là năng lượng liên kết cho 1 nuclon.   A Hạt nhân nào có năng lượng liên kết riêng lớn hơn thì bền vững hơn. + Đơn vị năng lượng là: J, kJ, eV, MeV. Đơn vị khối lượng là: g, kg, J/c2; eV/c2; MeV/c2. MeV MeV MeV 1 2  1,7827.1030 kg ; 1kg  0,5611.1030 2 ; 1u  931,5 2 . (tuỳ theo đầu bài cho). c c c 3) Phóng xạ a) Hiện tượng một hạt nhân không bền, bị phân rã, phát ra các tia phóng xạ và biến đổi thành hạt nhân khác gọi là hiện tượng phóng xạ. Đặc điểm của phóng xạ: nó là quá trình biến đổi hạt nhân, không phụ thuộc vào yếu tố bên ngoài (nhiệt độ, áp suất, môi trường xung quanh …) mà phụ thuộc vào bản chất của hạt nhân (chất phóng xạ). b) Tia phóng xạ không nhìn thấy, gồm nhiều loại: , -, +, . + Tia anpha ()là hạt nhân của hêli 4 He . Mang điện tích +2e, chuyển động với vận tốc 2 ban đầu khoảng 2.10 7 m/s. Tia  làm iôn hoá mạnh nên năng lượng giảm nhanh, trong không khí đi được khoảng 8cm, không xuyên qua được tấm bìa dày 1mm. + Tia bêta: phóng ra với vận tốc lớn có thể gần bằng vận tốc ánh sáng. Nó cũng làm iôn hoá môi trường nhưng yếu hơn tia . Trong không khí có thể đi được vài trăm mét và có thể xuyên qua tấm nhôm dày cỡ mm. có hai loại: - Phổ biến là tie bê ta trừ - là các electron, kí hiệu là 0 e 1 - Loại hiếm hơn là bêta cộng  + là pôzitron kí hiệu là 0 e , có cùng khối lượng với 1 êletron nhưng mang điện tích +e còn gọi là êlectron dương hay hạt phản êlectron. - Tia  là sóng điện từ có bước sóng rất ngắn (ngắn hơn tia X) cỡ nhỏ hơn 10-11m. Nó có tính chất như tia X, nhưng mạnh hơn. Có khả năng đâm xuyên mạnh, rất nguy hiểm cho con người. Chú ý: Mỗi chất phóng xạ chỉ có thể phóng ra một trong 3 tia: hoặc , hoặc -, hoặc + và có thể kèm theo tia . Tia  là sự giải phóng năng lượng của chất phóng xạ. c) Định luật phóng xạ: (2 cách) + Mỗi chất phóng xạ được đặc trưng bởi thời gian T gọi là chu kỳ phân rã. Cứ sau thời gian T một nửa số hạt nhân của nó biến đổi thành hạt nhân khác. t ln 2 N(t) = N0.2-k với k   hay N(t) = N0.e-t;   là hằng số phóng xạ. ln2 = 0,693. T T Khối lượng chất phóng xạ: m(t) = m0. e-t; hay m(t) = m0.2-k + Trong quá trình phân rã, số hạt nhân (khối lượng) phóng xạ giảm với thời gian theo định luật hàm số mũ. Chu kỳ bán rã T của một chất phóng xạ là thời gian sau đó số hạt nhân của một lượng chất ấy chỉ còn bằng một nửa số hạt nhân ban đầu N 0. Số hạt nhân N hoặc khối lượng m
của chất phóng xạ giảm với thời gian t theo định luật hàm số mũ: N ( t )  N 0 e t , m(t )  m 0 e  t , ln 2 0,693 là hằng số phóng xạ, tỉ lệ nghịch với chu kỳ bán rã:    . T T d) Độ phóng xạ của một chất phóng xạ đặc trưng cho tốc độ phân rã, được xác định bằng số hạt nhân phân rã trong 1 giây. t N  + Kí hiệu H, đơn vị là Becơren (Bq) hoặc ciri (Ci): H = H    .N 0 .e t  .N 0 .2 T . t t  Hay H = .N; H0 = N 0 , H  H 0 .e t  H 0 .2 T là độ phóng xạ ban đầu. 1 Ci = 3,7.1010 Bq. Độ phóng xạ của một lượng chất bằng số hạt nhân của nó nhân với hằng số phóng xạ. e) Trong phân rã a hạt nhân con lùi hai ô trong bảng hệ thống tuần hoàn so với hạt nhân mẹ. - Trong phân rã  - hoặc + hạt nhân con tiến hoặc lùi một ô trong bẳng hệ thống tuần hoàn so với hạt nhân mẹ. - Trong phân rã  hạt nhân không biến đổi mà chỉ chuyển từ mức năng lượng cao xuống mức năng lượng thấp hơn. - Vậy một hạt nhân chỉ phóng ra một trong 3 tia là  hoặc - hoặc + và có thể kèm theo tia . f) Ngoài các đồng vị phóng xạ tự nhiên (có sẵn trong thiên nhiên), còn chế tạo nhiều đồng vị phóng xạ nhân tạo. Đồng vị phóng xạ nhân tạo cò cùng tính chất hóa học với đồng vị bền của nguyên tố đó. + Ứng dụng: phương pháp nguyên tử đánh dấu: y khoa (chẩn đoán và chữa bệnh), trong sinh học nghiên cứu vận chuyển các chất; khảo cổ: xác định tuổi cổ vật dùng phương pháp cácbon14 (có T = 5730 năm)... 4) Phản ứng hạt nhân: a) Phản ứng hạt nhân là mọi quá trình dẫn đến sự biến đổi hạt nhân. Chia làm hai loại: Phản ứng tự phân rã của hạt nhân không bền thành hạt nhân khác (phóng xạ), và phản ứng trong đó các hạt nhân tương tác với nhau, dẫn đến sự biến đổi chúng thành các hạt khác. + Phương trình tổng quát của phản ứng hạt nhân: A + C  C + D. Trong đó A, B là các hạt tương tác, còn B, C là hạt sản phẩm (tạo thành). Một trong các hạt trên có thể là  ( 4 He ), 0 e , 0 e , 0 n , 1 p (hay 1 H ). 2 1 1 1 1 1 + Trong trường hợp phóng xạ: A B + C. A là hạt nhân mẹ, B là hạt nhân con, C là các hạt , ... + Nhờ phản ứng hạt nhân, tạo nên đồng vị phóng xạ nhân tạo. b) Các định luật bảo toàn trong phản ứng hạt nhân: + Định luật bảo toàn nuclon (số khối A): Trong phản ứng hạt nhân, tổng số nuclon của các hạt tương tác bằng tổng số nuclon của các hạt sản phẩm. (prôton có thể biến đổi thành nơtron và ngược lại).
AA + AB = AC + AD. + Định luật bảo toàn điện tích (nguyên tử số Z): Tổng đại số các điện tích của các hạt tương tác bằng tổng đại số điện tích của các hạt sản phẩm. Vì tương tác 2 hạt nhân là tương tác hệ kín (cô lập) về điện, nên điện tích bảo toàn (tổng điện tích trước và sau phản ứng bằng nhau).. ZA + ZB = ZC + ZD. + Định luật bảo toàn động lượng: Véctơ tổng động lượng của các hạt tương tác bằng vétơ tổng động lượng của các hạt sản phẩm. Vì tương tác 2 hạt nhân là tương tác hệ kín (cô lập) nên động lượng bảo toàn (động lượng trước và sau phản ứng bằng nhau). p A  p B  p C  p D hay m A v A  m B v B  m C vC  m D v D + Định luật bảo toàn năng lượng toàn phần: (Gồm năng lượng nghỉ và các năng lượng thông thường khác như động năng, nhiệt năng . . .): Tổng năng lượng toàn phần của các hạt tương tác bằng tổng năng lượng toàn phần của các hạt sản phẩm. M0c2 + E1 = Mc2 + E2. Với M0 = mA + mB; M = mC + mD; E1 là động năng của các hạt trước phản ứng, E2 là động năng của các hạt sau phản ứng và các năng lượng khác. c) Quy tắc dịch chuyển phóng xạ: + Phóng xạ ra : A X 4 He AZ42Y  hạt nhân tạo thành lùi 2 ô và số khối giảm 4 đơn vị. Z 2 + Phóng xạ ra bêta trừ  - : A X  0 e ZA1Y    hạt nhân tạo thành tiến 1 ô, số khối Z 1  không đổi. + Phóng xạ ra bêta cộng + : A X 0 e ZA1Y    hạt nhân tạo thành lùi 1 ô, số khối Z 1  không đổi. d) Trong phản ứng hạt nhân, tổng khối lượng M0 (M0 = MA + MB) của các hạt nhân tham gia phản ứng khác tổng khối lượng M (M = MC + MD) của các hạt tạo thành. Nếu M < M0 (hay độ hụt khối các hạt nhân tạo thành lớn hơn độ hụt khối các hạt nhân tham gia phản ứng) thì phản ứng tỏa năng lượng. Năng lượng tỏa ra trong phản ứng là: E = (M0 – M)c2. Và ngược lại: M > M0 thì phản ứng hạt nhân thu năng lượng. Năng lượng của phản ứng thu là hạt nhân là: E = (M0 – M)c2 (< 0). e) Có hai loại phản ứng hạt nhân toả ra năng lượng, năng lượng đó gọi là năng lượng hạt nhân. + Phản ứng phân hạch: Một hạt nhân rất nặng như U235 khi hấp thụ một nơtron chậm sẽ vỡ thành hai hạt trung bình, cùng với k nơtron được sinh ra. VD: / 235 1 236 A A 1 92 U  0 n  92 U  Z X  Z Y  k 0 n  200MeV . / k có giá trị từ 2 đến 3; A và A’ có giá trị từ 80 đến 160. + Nếu sự phân hạch liên tiếp xảy ra liên tiếp thành một dây chuyền thì gọi là phản ứng phân hạch dây chuyền, khi đó số phân hạch tăng lên rất nhanh trong một thời gian ngắn và có năng lượng rất lớn tỏa ra.
Điều kiện có phản ứng dây chuyền: xét số nơtron trung bình k còn lại sau mỗi phân hạch (hệ số nhân nơtrơn) k < 1: không xáy ra phản ứng dây chuyền. k = 1: phản ứng xảy ra, điều khiển (kiểm soát) được. k > 1 phản ứng xảy ra, không điều khiển (kiểm soát) được (bom A). k = 1 gọi là tới hạn: phản ứng kiểm soát được. k > 1: vượt hạn phản ứng không kiểm soát được. Vì vậy khối lượng U235 phải đạt giá trị nhỏ nhất gọi là khối lượng tới hạn: mth. (nguyên chất là 1kg) + Phản ứng nhiệt hạch: Hai hạt nhân rất nhẹ, có thể kết hợp với nhau thành một hạt nhân nặng hơn. Thí dụ: 2 H  2 H 2 He 0 n +3,25MeV. 1 1 3 1 2 3 4 1 1 H  1 H  2 He 0 n +17,6MeV. Phản ứng này chỉ xảy ra ở nhiệt độ rất cao, nên gọi là phản ứng nhiệt hạch. Con người mới chỉ thực hiện được phản ứng này dưới dạng không kiểm soát được (bom H). So với phản ứng phân hạch, phản ứng nhiệt hạch toả ra năng lượng lớn hơn nhiều khi có cùng khối lượng nhiên liệu. II. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP: Chủ đề 1: Cấu tạo hạt nhân nguyên tử 9.1. Phát biểu nào sau đây là không đúng khi nói về cấu tạo của hạt nhân nguyên tử? A) Hạt nhân được cấu tạo từ các nuclôn. B) Có hai loại nuclôn là prôtôn và nơtron. C) Số prôtôn trong hạt nhân đúng bằng số êlectron trong nguyên tử. D) Số prôtôn trong tạt nhân nhỏ hơn số êlétron trong nguyên tử. 9.2. Phát biểu mào sau đây là không đúng khi nói về cấu tạo của hạt nhân nguyên tử? A) Prôtôn trong hạt nhân mang điện tích +e. B) Nơtron trong hạt nhân mang điện tích - e. C) Tổng số các prôtôn và nơtron gọi là số khối. D) Số prôtôn trong hạt nhân đúng bằng số êlectron trong nguyên tử. 9.3. Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về khi nói về đồng vị? A) Các hạt nhân đồng vị có cùng số Z nhưng khác nhau số A. B) Các hạt nhân đồng vị có cùng số A nhưng khác nhau số Z. C) Các hạt nhân đồng vị có cùng số nơtron. D) A, B và C đều đúng. 9.4. Hạt nhân nguyên tử A X được cấu tạo từ Z A. Z nơtron và A prôton. B. Z prôton và A nơtron. C. Z prôton và (A - Z) nơtron. D. Z nơtron và (A + Z) prôton. 9.5. Hạt nhân nguyên tử được cấu tạo từ A. prôton.
B. nơtron. C. prôton và các nơtron. D. prôton, nơtron và electron . 9.6. Đồng vị là các nguyên tử mà hạt nhân của chúng có A. số khối A bằng nhau. B. số prôton bằng nhau, số nơtron khác nhau. C. nơtron bằng nhau, số prôton khác nhau. D. khối lượng bằng nhau. 9.7. Đơn vị nào sau đây không phải là đơn vị khối lượng nguyên tử? A. Kg; B. MeV/c; C. MeV/c2; D. u 9.8. Định nghĩa nào sau đây về đơn vị khối lượng nguyên tử u là đúng? A. u bằng khối lượng của một nguyên tử Hyđrô 1 H 1 B. u bằng khối lượng của một hạt nhân nguyên tử Cacbon 1 H 1 1 12 C. u bằng khối lượng của một hạt nhân nguyên tử Cacbon 6 C 12 1 D. u bằng khối lượng của một nguyên tử Cacbon 12 C 6 12 9.9. Hạt nhân 238 U có cấu tạo gồm: 92 A. 238p và 92n; B. 92p và 238n; C. 238p và 146n; D. 92p và 146n 9.10. Năng lượng liên kết là A. toàn bộ năng lượng của nguyên tử gồm động năng và năng lượng nghỉ. B. năng lượng tỏa ra khi các nuclon liên kết với nhau tạo thành hạt nhân. C. năng lượng toàn phần của nguyên tử tính trung bình trên số nuclon. D. năng lượng liên kết các electron và hạt nhân nguyên tử. 9.11. Hạt nhân đơteri 12 D có khối lượng 2, 0136u. Biết khối lượng của prôton là 1, 0073u và khối lượng của nơtron là 1, 0087u. Năng lượng liên kết của hạt nhân 12 D là A. 0,67MeV; B.1,86MeV; C. 2,02MeV; D. 2,23MeV 9.12. Hạt  có khối lượng 4,0015u, biết số Avôgađrô NA = 6,02.1023mol-1, 1u = 931MeV/c2. Các nuclôn kết hợp với nhau tạo thành hạt a, năng lượng tỏa ra khi tạo thành 1mol khí Hêli là A. 2,7.1012J; B. 3,5. 10 12J; C. 2,7.10 10J; D. 3,5. 1010J 9.13. Hạt nhân 60 Co có cấu tạo gồm: 27 A. 33 prôton và 27 nơtron; B. 27 prôton và 60 nơtron C. 27 prôton và 33 nơtron ; D. 33 prôton và 27 nơtron 9.14. Hạt nhân 60 Co có khối lượng là 55, 940u. Biết khối lượng của prôton là 1, 0073u và 27 60 khối lượng của nơtron là 1, 0087u. Độ hụt khối của hạt nhân 27 Co là A. 4,544u; B. 4,536u; C. 3,154u; D. 3,637u 60 9.15. Hạt nhân 27 Co có khối lượng là 55, 940u. Biết khối lượng của prôton là 1, 0073u và 60 khối lượng của nơtron là 1, 0087u. Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân 27 Co là
A. 70,5MeV; B. 70,4MeV; C. 48,9MeV; D. 54,4MeV Chủ đề 2: Sự phóng xạ 9.16. Chọn phát biểu nào đúng. Phóng xạ là hiện tượng một hạt nhân A) phát ra một bức xạ điện từ B) tự phát ra các tia , , . C) tự phát ra tia phóng xạ và biến thành một hạt nhân khác. D) phóng ra các tia phóng xạ, khi bị bắn phá bằng những hạt chuyển động nhanh. 9.17. Phát biểu nào sau đây là không đúng khi nói về tia anpha? A) Tia anpha thực chất là hạt nhân nguyên tử hêli ( 4 He ) 2 B) Khi đi qua điện trường giữa hai bản tụ điện, tia anpha bị lệch về phía bản âm tụ điện. C) Tia anpha phóng ra từ hạt nhân với vận tốc bằng vận tốc ánh sáng. D) Khi đi trong không khí, tia anpha làm ion hoá không khí và mất dần năng lượng. 9.18. Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về tia  -? A) Hạt - thực chất là êlectron. B) Trong điện trường, tia  - bị lệch về phía bản dương của tụ điện, lệch nhiều hơn so với tia . C) Tia  - có thể xuyên qua một tấm chì dày cỡ xentimet. D) A hoặc B hoặc C sai. 9.19. Phát biểu nào sau đây là không đúng khi nói về sự phóng xạ? A) Phóng xạ là hiện tượng một hạt nhân tự động phóng ra các bức xạ và biến đổi thành hạt nhân khác. B) Sự phóng xạ tuân theo định luật phân rã phóng xạ. C) Phóng xạ là một trường hợp riêng của phản ứng hạt nhân. D) Phóng xạ không phải là trượng hợp riêng của phản ứng hạt nhân. 9.20. Phát biểu nào sau đây là không đúng khi nói về tia anpha? A) Tia anpha thực chất là hạt nhân nguyên tử hêli ( 4 He ) 2 B) Khi đi qua điện trường giữa hai bản tụ điện, tia anpha bị lệch về phía bản âm tụ điện. C) Tia anpha phóng ra từ hạt nhân với vận tốc bằng vận tốc ánh sáng. D) Khi đi trong không khí, tia anpha làm ion hoá không khí và mất dần năng lượng. 9.21. Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về tia  -? A) Hạt - thực chất là êlectron. B) Trong điện trường, tia  - bị lệch về phía bản dương của tụ điện, lệch nhiều hơn so với tia . C) Tia  - có thể xuyên qua một tấm chì dày cỡ xentimet. D) A hoặc B hoặc C sai. 9.22. Điều khảng định nào sau đây là đúng khi nói về +? A) Hạt + có cùng khối lượng với êlectrron nhưng mang điện tích nguyên tố dương.
B) Tia  + có tầm bay ngắn hơn so với tia . C) Tia  + có khả năng đâm xuyên rất mạnh, giống như tia rơn ghen (tia X). D) A, B và C đều đúng. 9.23. Điều khảng định nào sau đây là đúng khi nói về tia gamma? A) Tia gamma thực chất là sóng điện từ có bước sóng rất ngắn (dưới 0,01nm). B) Tia gamma là chùm hạt phôtôn có năng lượng cao. C) Tia gamma không bị lệch trong điện trường. D) A, B và C đều đúng. 9.24. Trong các biểu thức sau đây, biểu thức nào đúng với nội dung của định luật phóng xạ? (với m0 là khối lượng của chất phóng xạ ban đầu, m là khối lượng chất phóng xạ còn lại tại thời điểm t,  là hằng số phóng xạ). 1 A) m 0  m.e  t . B) m  m 0 .e  t ; C) m  m.0 e t ; D) m  m 0 .e t 2 9.25. Điều nào sau đây là sai khi nói về độ phóng xạ H? A) Độ phóng xạ H của một chất phóng xạ là đại lượng đặc trưng cho tính phóng xạ mạnh hay yếu là lượng phóng xạ đó. B) Với một chất phóng xạ cho trước, độ phóng xạ luôn là một hằng số. C) Với một chất phóng xạ cho trước, độ phóng xạ giảm dần theo quy luật hàm số mũ theo thời gian. D) A hoặc B hoặc C đúng. 9.26. Điều khảng định nào sau đây là đúng khi nói về phóng xạ anpha () A) Hạt nhân tự động phóng xạ ra hạt nhân hêli ( 4 He ). 2 B) Trong bảng hệ thống tuần hoàn, hạt nhân con lùi hai ô so với hạt nhân mẹ. C) Số khối của hạt nhân con nhỏ hơn số khối hat nhân mẹ 4 đơn vị. D) A, B và C đều đúng. 9.27. Điều khảng định nào sau đây là sai khi nói về phóng xạ -? A) Hạt nhân mẹ phóng xạ ra pôzitron. B) Trong bảng hệ thống tuần hoàn, hạt nhân con tiến một ô so với hạt nhân mẹ. C) Số khối của hạt nhân mẹ và hạt nhân con bằng nhau. D) A hoặc B hoặc C đúng. 9.28. Điều nào sau đây là đúng khi nói về phóng xạ +? A) Hạt nhân mẹ phóng xạ ra pôzitron. B) Trong bảng hệ thống tuần hoàn, hạt nhân con lùi một ô so với hạt nhân mẹ. C) Số điện tích của hạt nhân mẹ lớn hơn số điện tích của hạt nhân con một đơn vị. D) A, B và C đều đúng. 9.29. Phát biểu nào sau đây là đúng? A. Phóng xạ là hiện tượng hạt nhân nguyên tử phát ra sóng điện từ. B. Phóng xạ là hiện tượng hạt nhân nguyên tử phát ra các tia , , . C. Phóng xạ là hiện tượng hạt nhân nguyên tử phát ra các tia không nhìn thấy và biến đổi thành hạt nhân khác.
D. Phóng xạ là hiện tượng hạt nhân nguyên tử nặng bị phá vỡ thành các hạt nhân nhẹ khi hấp thụ nơtron. 9.30. Phát biểu nào sau đây về bản chất của các tia phóng xạ dưới đây là không đúng? A. Tia , ,  đều có chung bản chất là sóng điện từ có bước sóng khác nhau. B. Tia  là dòng các hạt nhân nguyên tử. C. Tia  là dòng hạt mang điện. D. Tia  là sóng điện từ. 931. Kết luận nào dưới đây không đúng? A. Độ phóng xạ là đại lượng đặc trưng cho tính phóng xạ mạnh hay yếu của một lượng chất phóng xạ. B. Độ phóng xạ là đại lượng đặc trưng cho tính phóng xạ mạnh hay yếu của một chất phóng xạ. C. Độ phóng xạ phụ thuộc vào bản chất của chất phóng xạ, tỉ lệ thuận với số nguyên tử của chất phóng xạ. D. Độ phóng xạ của một lượng chất phóng xạ giảm dần theo thời gian theo qui luật qui luật hàm số mũ. 9.32. Công thức nào dưới đây không phải là công thức tính độ phóng xạ? t dN  t  dN  t   A. H t    ; B. H t   ; C. H  t   N  t  ; D. H t   H 0 2 T dt dt 9.33. Chọn đáp án đúng: Trong phóng xạ   hạt nhân A X biến đổi thành hạt nhân AZ''Y Z thì A. Z' = (Z + 1); A' = A; B. Z' = (Z - 1); A' = A C. Z' = (Z + 1); A' = (A - 1); D. Z' = (Z - 1); A' = (A + 1) 9.34. Chọn đáp án đúng: Trong phóng xạ   hạt nhân ZA X biến đổi thành hạt nhân Z ''Y A thì A. Z' = (Z - 1); A' = A; B. Z' = (Z – 1); A' = (A + 1) C. Z' = (Z + 1); A' = A; D. Z' = (Z + 1); A' = (A - 1)  9.35. Trong phóng xạ  hạt prôton biến đổi theo phương trình nào dưới đây? A. p  n  e    ; B. p  n  e  ; C. n  p  e    ; D. n  p  e  936. Phát biểu nào sau đây là không đúng? A. Tia a là dòng các hạt nhân nguyên tử Hêli 4 He . 2 B. Khi đi qua điện trường giữa hai bản của tụ điện tia a bị lệch về phía bản âm. C. Tia a ion hóa không khí rất mạnh. D. Tia a có khả năng đâm xuyên mạnh nên được sử dụng để chữa bệnh ung thư. 9.37. Phát biểu nào sau đây là không đúng? A. Hạt   và hạt   có khối lượng bằng nhau. B. Hạt   và hạt   được phóng ra từ cùng một đồng vị phóng xạ C. Khi đi qua điện trường giữa hai bản tụ hạt   và hạt   bị lệch về hai phía khác nhau. D. Hạt   và hạt   được phóng ra có vận tốc bằng nhau (gần bằng vận tốc ánh sáng).
9.38. Một lượng chất phóng xạ có khối lượng m0. Sau 5 chu kỳ bán rã khối lượng chất phóng xạ còn lại là A. m0/5; B. m 0/25; C. m 0/32; D. m0/50 24  24 9.39. 11 Na là chất phóng xạ  với chu kỳ bán rã 15 giờ. Ban đầu có một lượng 11 Na thì sau một khoảng thời gian bao nhiêu lượng chất phóng xạ trên bị phân rã 75%? A. 7h30'; B. 15h00'; C. 22h30'; D. 30h00' 60  9.40. Đồng vị 27 Co là chất phóng xạ  với chu kỳ bán rã T = 5, 33 năm, ban đầu một lượng Co có khối lượng m0. Sau một năm lượng Co trên bị phân rã bao nhiêu phần trăm? A. 12,2%; B. 27,8%; C. 30,2%; D. 42,7% 222 9.41. Một lượng chất phóng xạ 86 Rn ban đầu có khối lượng 1mg. Sau 15, 2 ngày độ phóng xạ giảm 93,75%. Chu kỳ bán rã của Rn là A. 4, 0 ngày; B. 3, 8 ngày; C. 3, 5 ngày; D. 2, 7 ngày 222 9.42. Một lượng chất phóng xạ 86 Rn ban đầu có khối lượng 1mg. Sau 15, 2 ngày độ phóng xạ giảm 93,75%. Độ phóng xạ của lượng Rn còn lại là A. 3,40.10 11Bq; B. 3,88.1011Bq; C. 3,58.1011Bq; D. 5,03.10 11Bq 9.43. Chất phóng xạ 210 Po phát ra tia  và biến đổi thành 206 Pb . Chu kỳ bán rã của Po là 84 82 138 ngày. Ban đầu có 100g Po thì sau bao lâu lượng Po chỉ còn 1g? A. 916, 85 ngày; B. 834, 45 ngày; C. 653, 28 ngày; D. 548, 69 ngày 9.44. Chất phóng xạ 210 Po phát ra tia  và biến đổi thành 206 Pb . Biết khối lượng các hạt 84 82 là mPb = 205,9744u, mPo = 209,9828u, ma = 4, 0026u. Năng lượng tỏa ra khi một hạt nhân Po phân rã là A. 4,8MeV; B. 5,4MeV; C. 5,9MeV; D. 6,2MeV 210 206 9.45. Chất phóng xạ 84 Po phát ra tia  và biến đổi thành 82 Pb . Biết khối lượng các hạt là mPb = 205,9744u, mPo = 209,9828u, ma = 4, 0026u. Năng lượng tỏa ra khi 10g Po phân rã hết là A. 2,2.1010J; B. 2,5.10 10J; C. 2,7.10 10J; D. 2,8.1010J 9.46. Chất phóng xạ 210 Po phát ra tia  và biến đổi thành 206 Pb . Biết khối lượng các hạt 84 82 là mPb = 205,9744u, m Po = 209,9828u, ma = 4, 0026u. Giả sử hạt nhân mẹ ban đầu đứng yên và sự phân rã không phát ra tia? thì động năng của hạt a là A. 5,3MeV; B. 4,7MeV; C. 5,8MeV; D. 6,0MeV 210 206 9.47. Chất phóng xạ 84 Po phát ra tia  và biến đổi thành 82 Pb . Biết khối lượng các hạt là mPb = 205,9744u, m Po = 209,9828u, ma = 4, 0026u. Giả sử hạt nhân mẹ ban đầu đứng yên và sự phân rã không phát ra tia? thì động năng của hạt nhân con là A. 0,1MeV; B. 0,1MeV; C. 0,1MeV; D. 0,2MeV 131 9.48. Chất phóng xạ 53 I có chu kỳ bán rã 8 ngày đêm. Ban đầu có 1, 00g chất này thì sau 1 ngày đêm còn lại bao nhiêu A. 0,92g; B. 0,87g; C. 0,78g; D. 0,69g
9.49. Đồng vị U sau một chuỗi phóng xạ a và   biến đổi thành 234 92 206 82 Pb . Số phóng xạ a  và  trong chuỗi là A. 7 phóng xạ a, 4 phóng xạ   ; B. 5 phóng xạ a, 5 phóng xạ   C. 10 phóng xạ a, 8 phóng xạ   ; D. 16 phóng xạ a, 12 phóng xạ   Chủ đề 3: Phản ứng hạt nhân, năng lượng hạt nhân 9.50. Chọn câu trả lời đúng. Trong một phản ứng hạt nhân, tổng khối lượng của các hạt nhân tham gia A. được bảo toàn. B. Tăng. C. Giảm. D. Tăng hoặc giảm tuỳ theo phản ứng. 9.51. Trong dãy phân rã phóng xạ 92 X  207 Y có bao nhiêu hạt  và  được phát ra? 235 82 A. 3 và 7. B. 4 và 7. C. 4 và 8. D. 7 và 4 9.52. Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về phản ứng hạt nhân? A) Phản ứng hạt nhân là sự va chạm giữa các hạt nhân. B) Phản ứng hạt nhân là sự tác động từ bên ngoài vào hạt nhân làm hạt nhân đó bị vỡ ra. C) Phản ứng hạt nhân là sự tương tác giữa hai hạt nhân, dẫn đến sự biến đổi của chúng thành các hạt nhân khác. D) A, B và C đều đúng. 9.53. Kết quả nào sau đây là sai khi nói về khi nói về định luật bảo toàn số khối và định luật bảo toàn điện tích? A) A1 + A2 = A3 + A4. B) Z1 + Z2 = Z3 + Z4. C) A1 + A2 + A3 + A4 = 0 D) A hoặc B hoặc C đúng. 9.54. Kết quả nào sau đây là sai khi nói về định luật bảo toàn động lượng? A) PA + PB = PC + PD. B) m Ac2 + KA + mBc2 + KB = mCc2 + KC + mDc2 + KD. C) PA + PB = PC + PD = 0. D) mAc2 + mBc2 = mCc2 + mDc2. 9.55. Phát biểu nào sau đây là đúng? A) Vế trái của phương trình phản ứng có thể có một hoặc hai hạt nhân. B) Trong số các hạt nhân trong phản ứng có thể có các hạt sơ cấp. C) Nếu vế trái của phản ứng chỉ có một hạt nhân có thể áp dụng định luật phóng xạ cho phản ứng. D) Trong số các hạt nhân trong phản ứng không thể có các hạt sơ cấp. 9.56. Cho phản ứng hạt nhân 19 F  p16 O  X , hạt nhân X là hạt nào sau đây? 9 8 A. ; B.  -; C. +; D. n 9.57. Cho phản ứng hạt nhân 12 Mg  X 11 Na   , hạt nhân X là hạt nhân nào sau đây? 25 22 A. ; B. 31T ; C. 2 1D ; D. p 37 37 9.58. Cho phản ứng hạt nhân 17 Cl  X  18 Ar  n , hạt nhân X là hạt nhân nào sau đây? A. 1 H ; 1 B. 2 D ; 1 C. 31T ; D. 4 He 2 9.59. Cho phản ứng hạt nhân 1T  X    n , hạt nhân X là hạt nhân nào sau đây? 3
A. 1 H ; 1 B. 2 D ; 1 C. 31T ; D. 4 He 2 9.60. Cho phản ứng hạt nhân 1 H  1 H    n  17,6 MeV , biết số Avôgađrô NA = 6,02.1023 . 3 2 Năng lượng toả ra khi tổng hợp được 1g khí hêli là bao nhiêu? A. E = 423,808.103J. B. E = 503,272.10 3J. C. E = 423,808.109J. D. E = 503,272.109J. 9.61. Cho phản ứng hạt nhân 37 Cl  p 37 Ar  n , khối lượng của các hạt nhân là m (Ar) = 17 18 36,956889u, m(Cl) = 36,956563u, m(n) = 1,008670u, m(p) = 1,007276u, 1u = 931MeV/c2. Năng lượng mà phản ứng này toả ra hoặc thu vào là bao nhiêu? A. Toả ra 1,60132MeV. B. Thu vào 1,60132MeV. -19 C. Toả ra 2,562112.10 J. D. Thu vào 2,562112.10-19J. 9.62. Năng lượng tối thiểu cần thiết để chia hạt nhân 12 C thành 3 hạt a là bao nhiêu? (biết 6 mC = 11, 9967u, ma = 4,0015u). A. E = 7,2618J. B. E = 7,2618MeV. C. E = 1,16189.10-19J. D. E = 1,16189.10-13MeV. 9.63. Cho phản ứng hạt nhân  27 Al30 P  n , khối lượng của các hạt nhân là ma = 13 15 4,0015u, mAl = 26,97435u, mP = 29,97005u, mn = 1,008670u, 1u = 931Mev/c2. Năng lượng mà phản ứng này toả ra hoặc thu vào là bao nhiêu? A. Toả ra 4,275152MeV. B. Thu vào 2,67197MeV. -13 C. Toả ra 4,275152.10 J. D. Thu vào 2,67197.10-13J. 9.64. Hạt  có động năng Ka = 3, 1MeV đập vào hạt nhân nhôm gây ra phản ứng  27 Al30 P  n , khối lượng của các hạt nhân là m a = 4,0015u, mAl = 26,97435u, mP = 13 15 29,97005u, mn = 1,008670u, 1u = 931Mev/c2. Giả sử hai hạt sinh ra có cùng vận tốc. Động năng của hạt n là A. K n = 8,8716MeV. B. K n = 8,9367MeV. C. K n = 9,2367MeV. D. K n = 10,4699MeV. Chủ đề 4: Sự phân hạch 9.65. Sự phân hạch là sự vỡ một hạt nhân nặng A. thường xảy ra một cách tự phát thành nhiều hạt nhân nặng hơn. B. Thành hai hạt nhân nhẹ hơn khi hấp thụ một nơtron. C. thành hai hạt nhân nhẹ hơn và vài nơtron, sau khi hấp thụ một nơtrron chậm. D. Thành hai hạt nhân nhẹ hơn, thường xảy ra một cách tự phát. 9.66. Chọn phương án Đúng. Đồng vị có thể hấp thụ một nơtron chậm là: A. 238 U . 92 B. 234 U . 92 C. 235 U . 92 D. 239 U . 92 9.67. Chọn phương án Đúng. Gọi k là hệ số nhận nơtron, thì điều kiện cần và đủ để phản ứng dây chuyền xảy ra là: A. k < 1. B. k = 1. C. k > 1; D. k > 1. 9.68. Phát biểu nào sau đây là Sai khi nói về phản ứng hạt nhân? A. Phản ứng phân hạch là phản ứng hạt nhân tạo ra hai hạt nhân nhẹ hơn, có tính phóng xạ.
B. Khi hạt nhân nặng hấp thụ một nơtron vỡ thành 2 hạt nhân trung bình và toả năng lượng lớn. C. Khi hai hạt nhân rất nhẹ kết hợp với nhau thành hạt nhân nặng hơn toả năng lượng. D. Phản ứng tổng hợp hạt nhân và phân hạch đều toả năng lượng. 9.69. Phát biểu nào sau đây là Sai khi nói về phản ứng phân hạch? A. Urani phân hạch có thể tạo ra 3 nơtron. B. Urani phân hạch khi hấp thụ nơtron chuyển động nhanh. C. Urani phân hạch toả ra năng lượng rất lớn. D. Urani phân hạch vỡ ra thành hai hạt nhân có số khối từ 80 đến 160. 9.70. Chọn câu Đúng: Sự phân hạch là sự vỡ một hạt nhân nặng A. Một cách tự phát thành nhiều hạt nhân nhẹ hơn. B. Thành hai hạt nhân nhẹ hơn do hấp thụ một nơtron. C. Thành hai hạt nhân nhẹ hơn và vài nơtron, sau khi hấp thụ một nơtron chậm. D. Thành hai hạt nhân nhẹ hơn một cách tự phát. 9.71. Chọn câu Sai. Phản ứng dây chuyền A. là phản ứng phân hạch liên tiếp xảy ra. B. luôn kiểm soát được. C. xảy ra khi số nơtron trung bình nhận được sau mỗi phân hạch lớn hơn 1. D. xảy ra khi số nơtron trung bình nhận được sau mối phân hạch bằng 1. 9.72. Trong phản ứng vỡ hạt nhân urani U235 năng lượng trung bình toả ra khi phân chia một hạt nhân là 200MeV. Khi 1kg U235 phân hạch hoàn toàn thì toả ra năng lượng là: A. 8,21.10 13J; B. 4,11.1013J; C. 5,25.1013J; D. 21 6,23.10 J. 9.73. Trong phản ứng vỡ hạt nhân urani U235 năng lượng trung bình toả ra khi phân chia một hạt nhân là 200MeV. Một nhà máy điện nguyên tử dùng nguyên liệu u rani, có công suất 500.000kW, hiệu suất là 20%. Lượng tiêu thụ hàng năm nhiên liệu urani là: A. 961kg; B. 1121kg; C. 1352,5kg; D. 1421kg. 8.74. Phát biểu nào sau đây là không đúng? A. Phản ứng hạt nhân dây chuyền được thực hiện trong các lò phản ứng hạt nhân. B. Lò phản ứng hạt nhân có các thanh nhiên liệu (urani) dã được làn giầu đặt xen kẽ trong chất làm chận nơtron. C. Trong lò phản ứng hạt nhân có các thanh điều khiển để đảm bảo hệ số nhân nơtron lớn hơn 1. D. Có các ống tải nhiệt và làm lạnh để truyền năng lượng của lò ra chạy tua bin. Chủ đề 5: Phản ứng nhiệt hạch. 9.75. Phản ứng nhiệt hạch là phản ứng hạt nhân A. toả ra một năng lượng không lớn. B. tỏa ra năng lượng rất lớn nhưng cần một nhiệt độ cao mới thực hiện được. C. hấp thụ một nhiệt lượng lớn. D. trong đó, hạt nhân của các nguyên tử bị nung nóng chảy thành các nuclon.
9.76. Phản ứng nhiệt hạch và phản ứng phân hạch là hai phản ứng hạt nhân trái ngược nhau vì A. một phản ứng toả, một phản ứng thu năng lượng. B. một phản ứng xảy ra ở nhiệt độ thấp, phản ứng kia xảy ra ở nhiệt độ cao. C. một phản ứng là tổng hợp hai hạt nhân nhẹ thành hạt nhân nặng hơn, phản ứng kia là sự phá vỡ một hạt nhân nặng thành hai hạt nhân nhẹ hơn. D. một phản ứng diễn biến chậm, phản kia rất nhanh. 9.77. Phát biểu nào sau đây là không đúng? A. Phản ứng nhiệt hạch là phản ứng kết hợp hai hạt nhân nhẹ thành hạt nhân nặng hơn. B. Phản ứng chỉ xảy ra ở nhiệt độ rất cao (hàng trăm triệu độ) nên gọi là phản ứng nhiệt hạch. C. Xét năng lượng toả ra trên một đơn vị khối lượng thì phản ứng nhiệt hạch toả ra năng lượng lớn hơn nhiều phản ứng phân hạch. D. Phản ứng xảy ra ở nhiệt độ thường. 9.78. Chọn câu Đúng. Phản ứng nhiệt hạch: A. toả một nhiệt lượng lớn. B. cần một nhiệt độ cao mới thực hiện được. C. hấp thụ một nhiệt lượng lớn. D. trong đó, hạt nhân các nguyên tử bị nung chảy thành các nuclon. 9.79. Phát biểu nào sau đây là không đúng? A. Nguồn gốc năng lượng mặt trời và các vì sao là do chuỗi liên tiếp các phản ứng nhiệt hạch xảy ra. B. Trên trái đất con người đã thực hiện được phản ứng nhiệt hạch: trong quả bom gọi là bom H. C. Nguồn nhiên liệu để thực hiện phản ứng nhiệt hạch rất rễ kiếm, vì đó là đơteri và triti có sẵn trên núi cao. D. phản ứng nhiệt hạch có ưu điểm rất lớn là toả ra năng lượng lớn và bảo vệ môi trường tốt vì chất thải rất sạch, không gây ô nhiễm môi trường. 9.80. Phản ứng hạt nhân sau: 7 Li 1 H 4 He 4 He . Biết mLi = 7,0144u; mH = 1,0073u; mHe4 3 1 2 2 = 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c2. Năng lượng toả ra trong phản ứng sau là: A. 7,26MeV; B. 17,42MeV; C. 12,6MeV; D. 17,25MeV. 2 3 1 4 9.81. Phản ứng hạt nhân sau: 1 H  2T1 H  2 He . Biết mH = 1,0073u; mD = 2,0136u; mT = 3,0149u; mHe4 = 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c2. Năng lượng toả ra trong phản ứng sau là: A. 18,35MeV; B. 17,6MeV; C. 17,25MeV; D. 15,5MeV. 9.82. Phản ứng hạt nhân sau: 6 Li  2 H 4 He 4 He . Biết mLi = 6,0135u ; mD = 2,0136u; 3 1 2 2 mHe4 = 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c2. Năng lượng toả ra trong phản ứng sau là: A. 17,26MeV; B. 12,25MeV; C. 15,25MeV; D. 22,45MeV. 9.83. Phản ứng hạt nhân sau: 6 Li  1 H 2 He 4 He . Biết mLi = 6,0135u; mH = 1,0073u; mHe3 3 1 3 2 = 3,0096u, mHe4 = 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c2. Năng lượng toả ra trong phản ứng sau là:
A. 9,04MeV; B. 12,25MeV; C. 15,25MeV; D. 21,2MeV. 7 1 4 4 9.84. Trong phản ứng tổng hợp hêli: 3 Li  H 2 He 2 He Biết mLi = 7,0144u; mH = 1 1,0073u; mHe4 = 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c2. Nhiệt dung riêng của nước là c = 4,19kJ/kg.k-1. Nếu tổng hợp hêli từ 1g liti thì năng lượng toả ra có thể đun sôi một khối lượng nước ở 00C là: A. 4,25.10 5kg; B. 5,7.10 5kg; C. 7,25. 105kg; D. 9,1.105kg. * Các câu hỏi và bài tập tổng hợp kiến thức 9.85. Hạt nhân triti (T) và đơteri (D) tham gia phản ứng nhiệt hạch sinh ra hạt a và hạt nơtrôn. Cho biết độ hụt khối của hạt nhân triti là m T = 0,0087u, của hạt nhân đơteri là mD = 0,0024u, của hạt nhân X là ma = 0,0305u; 1u = 931MeV/c2. Năng lượng toả ra từ phản ứng trên là bao nhiêu? A. E = 18,0614MeV. B. E = 38,7296MeV. C. E = 18,0614J. D. E = 38,7296J. 7 9.86. Cho hạt prôtôn có động năng KP = 1, 8MeV bắn vào hạt nhân 3 Li đứng yên, sinh ra hai hạt a có cùng độ lớn vận tốc và không sinh ra tia  và nhiệt năng. Cho biết: mP = 1,0073u; ma = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 = 1,66.10—27kg. Phản ứng này thu hay toả bao nhiêu năng lượng? A. Toả ra 17,4097MeV. B. Thu vào 17,4097MeV. -19 C. Toả ra 2,7855.10 J. D. Thu vào 2,7855.10-19J. 9.87. Cho hạt prôtôn có động năng KP = 1, 8MeV bắn vào hạt nhân 7 Li đứng yên, sinh ra 3 hai hạt a có cùng độ lớn vận tốc và không sinh ra tia  và nhiệt năng. Cho biết: mP = 1,0073u; ma = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 = 1,66.10 —27kg. Động năng của mỗi hạt mới sinh ra bằng bao nhiêu? A. K a = 8,70485MeV. B. K a = 9,60485MeV. C. K a = 0,90000MeV. D. K a = 7,80485MeV. 7 9.88. Cho hạt prôtôn có động năng KP = 1, 8MeV bắn vào hạt nhân 3 Li đứng yên, sinh ra hai hạt a có cùng độ lớn vận tốc và không sinh ra tia  và nhiệt năng. Cho biết: mP = 1,0073u; ma = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 = 1,66.10—27kg. Độ lớn vận tốc của các hạt mới sinh ra bằng bao nhiêu? A. va = 2,18734615m/s. B. va = 15207118,6m/s. C. va = 21506212,4m/s. D. va = 30414377,3m/s. 7 9.89. Cho hạt prôtôn có động năng KP = 1, 8MeV bắn vào hạt nhân 3 Li đứng yên, sinh ra hai hạt a có cùng độ lớn vận tốc và không sinh ra tia  và nhiệt năng. Cho biết: mP = 1,0073u; ma = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 = 1,66.10—27kg. Độ lớn vận tốc góc giữa vận tốc các hạt là bao nhiêu? A. 83045’; B. 167030’; C. 88015’. D. 178030’. Đáp án chương 9
9.1. Chọn D. 9.24. Chọn B. 9.46. Chọn A 9.68 Chọn A. 9.2. Chọn B. 9.25. Chọn B. 9.47. Chọn A. 9.69 Chọn B. 9.3. Chọn A. 9.26. Chọn D. 9.48. Chọn A. 9.70 Chọn C. 9.4. Chọn C. 9.27. Chọn A. 9.49. Chọn A. 9.71 Chọn B. 9.5. Chọn C. 9.28. Chọn D. 9.50. Chọn D. 9.72 Chọn A. 9.6. Chọn B. 9.29. Chọn C. 9.51. Chọn B. 9.73 Chọn A. 9.7. Chọn B. 9.30. Chọn A. 9.52. Chọn C. 9.74 Chọn C. 9.8. Chọn C. 9.31. Chọn B. 9.53. Chọn C. 9.75 Chọn B. 9.9. Chọn D. 9.32. Chọn B. 9.54. Chọn C. 9.76 Chọn C. 9.10. Chọn B. 9.33. Chọn A. 9.55. Chọn D. 9.77 Chọn D. 9.11. Chọn D. 9.34. Chọn A. 9.56. Chọn A. 9.78 Chọn B. 9.12. Chọn A. 9.35. Chọn A. 9.57. Chọn D. 9.79 Chọn C 9.13. Chọn C. 9.36. Chọn D. 9.58. Chọn A. 9.80 Chọn B. 9.14. Chọn A. 9.37. Chọn B. 9.59. Chọn B. 9.81 Chọn A. 9.15. Chọn A. 9.38. Chọn C. 9.60. Chọn C. 9.82 Chọn D. 9.16. Chọn C. 9.39. Chọn D. 9.61. Chọn B. 9.83 Chọn A. 9.17. Chọn C. 9.40. Chọn A. 9.62. Chọn B. 9.84 Chọn B. 9.18. Chọn C. 9.41. Chọn B. 9.63. Chọn B. 9.85 Chọn A. 9.19. Chọn D. 9.42. Chọn C. 9.64. Chọn C. 9.86 Chọn A. 9.20. Chọn C. 9.43. Chọn A. 9.65. Chọn C. 9.87 Chọn B. 9.21. Chọn C. 9.44. Chọn B. 9. 66. Chọn C. 9.88 Chọn C. 9.22. Chọn A. 9.45. Chọn B. 9.67. Chọn D. 9.89 Chọn D. 9.23. Chọn D. Hướng dẫn giải và trả lời chương 9 9.1. Chọn D. Hướng dẫn: Cả ba ý trên đều đúng. 9.2. Chọn B. Hướng dẫn: Nơtron không mang điện. 9.3. Chọn A. Hướng dẫn: Đồng vị là nguyên tố mà hạt nhân có cùng prôton nhưng nơtron hay số nuclon khác nhau. 9.4. Chọn C. Hướng dẫn: Theo quy ước về ký hiệ hạt nhân nguyên tử: Hạt nhân nguyên tử cấu tạo gồm Z prôton và (A – Z) nơtron được kys hiệu là ZA X . 9.5. Chọn C. Hướng dẫn: Hạt nhân nguyên tử được cấu tạo từ các prôton và các nơtron. 9.6. Chọn B. Hướng dẫn: Đồng vị là các nguyên tử mà hạt nhân của chúng có cùng số prôton, nhưng khác nhau số nơtron. 9.7. Chọn B.
Hướng dẫn: Khối lượng nguyên tử được đo bằng các đơn vị: Kg, MeV/c2, u. 9.8. Chọn C. 1 Hướng dẫn: Theo định nghĩa về đơn cị khối lượng nguyên tử: u bằng khối lượng 12 của một hạt nhân nguyên tử Cacbon 12 C 6 9.9. Chọn D. 238 Hướng dẫn: Hạt nhân 92 U có cấu tạo gồm: 92p và 146n. 9.10. Chọn B. Hướng dẫn: Khối lượng của một hạt nhân được tạo thành từ nhiều nuclôn thì bé hơn tổng khối lượng của các nuclôn, hiệu số? m gọi là độ hụt khối. Sự tạo thành hạt nhân toả năng lượng tương ứng?E =?mc2, gọi là năng lượng liên kết của hạt nhân (vì muốn tách hạt nhân thành các nuclôn thì cần tốn một năng lượng bằng?E). Hạt nhân có năng lượng liên kết riêng?E/A càng lớn thì càng bền vững. Năng lượng liên kết là năng lượng tỏa ra khi các nuclon liên kết với nhau tạo thành hạt nhân. 9.11. Chọn D. Hướng dẫn: Năng lượng liên kết của hạt nhân 12 D là: E  m.c2  ( m 0  m)c 2  {[ Z.m p  ( A  Z )m n ]  m}c2 = 2,23MeV. 9.12. Chọn A. Hướng dẫn: Năng lượng toả ra khi tổng hợp được một hạt a từ các nuclôn là E  m.c 2  ((2.m p  2 m n )  m  )c 2 . Năng lượng tỏa ra khi tạo thành 1mol khí Hêli là: E = NA.?E = 2,7.1012J 9.13. Chọn C. Hướng dẫn: Hạt nhân 60 Co có cấu tạo gồm: 27 prôton và 33 nơtron 27 9.14. Chọn A. 60 Hướng dẫn: Độ hụt khối của hạt nhân 27 Co là: m  m 0  m  [ Z.m p  ( A  Z )m n ]  m = 4,544u 9.15. Chọn A. Hướng dẫn: Xem hướng dẫn và làm tương tự câu 9.14. 9.16. Chọn C. Hướng dẫn: Xem định ngiã phóng xạ. 9.17. Chọn C. Hướng dẫn: Xem tính chất các tia phóng xạ. 9.18. Chọn C. Hướng dẫn: Xem tính chất các tia phóng xạ. 9.19. Chọn D. Hướng dẫn: Cả 3 ý trên đều đúng. 9.20. Chọn C. Hướng dẫn: Vận tốc tia anpha cỡ 2.10 7m/s. 9.21. Chọn C.
Hướng dẫn: Tia beta trừ có khả năng đâm xuyên nhưng chỉ có thể qua lá nhom dày cỡ mm. 9.22. Chọn A. Hướng dẫn: Tia  + còng gọi là electron dương. 9.23. Chọn D. Hướng dẫn: Tia  là sóng điện từ, có bước sóng ngắn hơn tia X, có tính chất gióng tia X nhưng khả năng đâm xuyên mạnh hơn tia X. 9.24. Chọn B. t  Hướng dẫn: m  m.0 e  t hoặc m  m.0 2 T 9.25. Chọn B. Hướng dẫn: Độ phóng xạ giảm theo quy luật hàm số mũ âm. 9.26. Chọn D. Hướng dẫn: Cả 3 ý trên đều đúng. 9.27. Chọn A. Hướng dẫn: Tia  - là êlectron. 9.28. Chọn D. Hướng dẫn: Cả 3 ý trên đều đúng. 9.29. Chọn C. Hướng dẫn: Phóng xạ là hiện tượng hạt nhân nguyên tử phát ra các tia không nhìn thấy và biến đổi thành hạt nhân khác. 9.30. Chọn A. Hướng dẫn: - Tia a là dòng các hạt nhân nguyên tử 4 He . 2 - + - Tia ò là dòng electron, tia ò là dòng pôziton. - Tia? là sóng điện từ. 9.31. Chọn B. Hướng dẫn: Độ phóng xạ là đại lượng đặc trưng cho tính phóng xạ mạnh hay yếu của một lượng chất phóng xạ và được đo bằng số phân rã trong 1s. Nó cũng bằng số nguyên tử N nhân với?. H giảm theo định luật phóng xạ giống như N: H(t )  H 0 e  t . 9.32. Chọn B. t dN t   Hướng dẫn: Công thức tính độ phóng xạ: H t      N t   H 0 2 T . dt 9.33. Chọn A. Hướng dẫn: Phương trình phản ứng hạt nhân: A ZX    A'' X , Z áp dụng định luật bảo toàn điện tích và số khối ta có Z' = (Z + 1); A' = A. 9.34. Chọn A. Hướng dẫn: Phương trình phản ứng hạt nhân: A ZX     A '' X , Z áp dụng định luật bảo toàn điện tích và số khối ta có Z' = (Z - 1); A' = A. 9.35. Chọn A.
Hướng dẫn: Thực chất trong phóng xạ   hạt prôton biến đổi thành hạt nơtron theo phương trình p  n  e    9.36. Chọn D. Hướng dẫn: Tia a là dòng các hạt nhân nguyên tử Hêli 4 He , khi đi qua điện trường 2 giữa hai bản của tụ điện tia a bị lệch về phía bản âm. Tia a có khả năng ion hóa không khí rất mạnh. 9.37. Chọn B. Hướng dẫn: Một đồng vị phóng xạ không thể phóng ra đồng thời hạt   và hạt   . 9.38. Chọn C. 0, 693 t  t  Hướng dẫn: Áp dụng định luật phóng xạ m( t )  m 0 e  t  m 0 e T  m 0 2 T . Sau 5 chu kỳ bán rã, chất phóng xạ còn lại là m = m 0/32. 9.39. Chọn D. Hướng dẫn: Chất phóng xạ bị phân rã 75%, còn lại 25%, suy ra m/m0 = 0,25 suy ra t/T = 2? t = 30h. 9.40. Chọn A. t  Hướng dẫn: Khối lượng Co còn lại sau 1 năm là m( t )  m 0 2 T , khối lượng Co bị phân rã trong thời gian đó là m0 – m? Số phần trăm chất phóng xạ bị phân rã trong 1 năm là m0  m = 12,2%. m0 9.41. Chọn B. t  222 Hướng dẫn: Độ phóng xạ của 86 Rn tại thời điểm t là H( t )  H 0 2 T , độ phóng xạ giảm H0  H trong thời gian 12, 5ngày là = 93,75%, tư đây ta tinh được T = 3, 8ngày. H0 9.42. Chọn C. Hướng dẫn: Tính chu kỳ bán rã T: Xem hướng dẫn câu 8.41, độ phóng xạ ban đầu H0 t  =?.N0; độ phóng xạ tại thời điểm t = 12, 5ngày là H( t )  H 0 2 T = 3,58.1011Bq 9.43. Chọn A. t  210 Hướng dẫn: Khối lượng 84 Po còn lại được tính theo công thức: m( t )  m 0 2 T suy ra t = 916, 85 ngày. 9.44. Chọn B. Hướng dẫn: Phương trình phân rã 210 Po    206 Pb , mỗi phân rã toả ra một năng lượng 84 82 2 E  ( m Po  m   m Pb )c = 5,4MeV. 9.45. Chọn B. Hướng dẫn: Phương trình phân rã 210 Po    206 Pb , mỗi phân rã toả ra một năng lượng 84 82 210 10 E  ( m Po  m   m Pb )c2 = 5, 4MeV. Năng lượng toả ra khi 10g 84 Po phân rã hết là E  E. = 210 2,5.10 10J. 9.46. Chọn A.
Hướng dẫn: Xem hướng dẫn và làm tương tự câu 9.44, gọi động năng của Po là KPo, của Pb là KPb của hạt a là K a theo bảo toàn năng lượng ta có KPb + Ka – K Po =?E. Áp dụng định luật bảo toàn động P Po  P Pb  P  . Ban đầu hạt nhân Po đứng yên nên KPo = 0 và  K Pb  K   E P Po  0 ta suy ra hệ phương trình:  giải hệ phương trình ta được K a = 5, 2 m Pb K Pb  2 m  K  3MeV và KPb = 0,1MeV. 9.47. Chọn A. Hướng dẫn: Xem hướng dẫn và làm tương tự câu 9.46 9.48. Chọn A. Hướng dẫn: Xem hướng dẫn và làm tương tự câu 9.38 9.49. Chọn A. Hướng dẫn: Gọi số lần phóng xạ a là x, và số lần phóng xạ ò- là y, phương trình phân rã là 234 U  x.  y.  206 Pb áp dụng định luật bả toàn số khối ta có: 234 = x.4 + y.0 + 206? x 92 82 = 7. Áp dụng định luật bảo toàn điện tích ta có: 92 = x.2 + y.(-1) + 82? y = 4. 9.50. Chọn D. Hướng dẫn: Khối lượng các hạt nhân không bảo toàn. 9.51. Chọn B. Hướng dẫn: Xem cách làm câu 9.49. 9.52. Chọn C. Hướng dẫn: Tương tác giữa hai hạt nhân. là phản ứng hạt nhân. 9.53. Chọn C. Hướng dẫn: Tổng số khối (nuclon) trong phản ứng luôn dương, bằng tổng 2 lần số khói trước hay sau phản ứng. 9.54. Chọn C. Hướng dẫn: Động lượng các tổng cộng các hạt nhân luôn khác không. 9.55. Chọn D. Hướng dẫn: Cả 3 ý trên đều đúng 9.56. Chọn A. Hướng dẫn: Xét phản ứng hạt nhân: 19 F 1 p16 O A X , áp dụng định luật bảo toàn điện 9 1 8 Z tích và định luật bảo toàn số khối ta được: Z = 2, A = 4. Vậy hạt nhân 2 X chính là hạt nhân 4 4 2 He (hạt a). 9.57. Chọn D. Hướng dẫn: Xem hướng dẫn và làm tương tự câu 9.56 9.58. Chọn A. Hướng dẫn: Xem hướng dẫn và làm tương tự câu 9.56 9.59. Chọn B. Hướng dẫn: Xem hướng dẫn và làm tương tự câu 9.56 9.60. Chọn C. 1 Hướng dẫn: Muốn tổng hợp được 1g khí Hêli ta phải thực hiện N A phản ứng. Tổng 4 năng lượng toả ra là?E = 423,808.109J.