intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề cương ôn tập Địa lí

Chia sẻ: Thị Diễm | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:37

Thêm vào BST
Báo xấu
116
lượt xem 10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Câu 1. Xỏc định vị trớ địa lớ của nước ta. Trờn đất liền, trờn biển, nước ta giỏp với cỏc nước nào? Xỏc định tọa độ địa lớ của nước ta? a. Xỏc định vị trớ địa lớ của nước ta Nước ta nằm ở rìa phía đông của bán đảo Đông Dương, gần trung tâm của khu vực Đông Nam á. Như vậy, Việt Nam vừa gắn liền với lục địa á -Âu, vừa tiếp giáp với Biển Đông và thông ra Thái Bình Dương rộng lớn. Đại bộ phận lãnh thổ nước ta nằm múi giờ thứ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương ôn tập Địa lí

  1. Đề cương ôn tập Địa lí 1 ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN Nội dung 1. Vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ Câu 1. Xác định vị trí địa lí của nước ta. Trên đất liền, trên biển, nước ta giáp với các nước nào? Xác định tọa độ địa lí của nước ta? a. Xác định vị trí địa lí của nước ta N­íc ta n»m ë r×a phÝa ®«ng cña b¸n ®¶o §«ng D­¬ng, gÇn trung t©m cña khu vùc §«ng Nam ¸. Nh­ vËy, ViÖt Nam võa g¾n liÒn víi lôc ®Þa ¸ -¢u, võa tiÕp gi¸p víi BiÓn §«ng vµ th«ng ra Th¸i B×nh D­¬ng réng lín. §¹i bé phËn l·nh thæ n­íc ta n»m mói giê thø 7. b. Tiếp giáp: - Đất liền: phía Bắc (TQ); phía Tây (L+CPC); phía Đông và phía Nam (Biển Đông) - Phần biển: giáp biển các nước (Trung Quốc, Campuchia, Philippin, Malaixia, Brunây, Indonexia, Xingapo,Thái Lan). c. Tọa độ địa lí - Phần đất liền: + 8o34’B(cực Nam: Xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau)=> 23o23’B(cực Bắc: Xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang) +102 o09’Đ (cực Tây: Xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên)=> 109 o24’Đ(cực Đông: Xã Vạn Thạch, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hoà.) => Lãnh thổ VN dài và hẹp. - Trên vùng biển: kéo dài tới khoảng vĩ độ 6050’B và khoảng kinh độ 1010Đ đến 117020’Đ tại Biển Đông. Câu 2. Cho biết phạm vi lãnh thổ nước ta bao gồm những bộ phận nào? Trình bày khái quát về các bộ phận đó? => Là một khối thống nhất và toàn vẹn bao gồm 3 bộ phận, bao gồm vùng đất, vùng biển và vùng trời. a. Vùng đất: - Bao gồm: toàn bộ phần đất liền và hải đảo ở nước ta - Diện tích: 331.212 km2 (đứng 65 trên thế giới-2006) - Đường biên giới chung với các nước : Trung Quốc, Lào, Campuchia =>Tổng chiều dài đường biên giới trên bộ trên 4600 km => Giao thông với các nước thông qua nhiều cửa khẩu tương đối thuận lợi. - Đảo: hơn 4000 đảo với 2 quần đảo lớn là Hoàng Sa và Trường Sa. b. Vùng biển - Diện tích trên 1 triệu km2(Gấp 3 lần diện tích đất liền) - Chiều dài 3260 km, chạy theo hình chữ S, từ thị xã Móng Cái (Quảng Ninh) đến thị xã Hà Tiên. Có 29/63 tỉnh và thành phố tiếp giáp với biển. - Các bộ phận hợp thành vùng biển: nội thủy, lãnh hải, tiếp giáp lãnh hải, đặc quyền kinh tế và thềm lục địa c. Vùng trời: Vùng trời Việt Nam là khoảng không gian, không giới hạn bao trùm lên trên lãnh thổ Việt Nam; trên đất liền được xác định bởi các đường biên giới, trên biển là ranh giới bên ngoài lãnh hải và không gian của các đảo.
  2. Đề cương ôn tập Địa lí 2 Câu 3. Phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí, lãnh thổ đối với tự nhiên, kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng ở nước ta? 1. Thuận lợi 1.1. Ý nghĩa tự nhiên a. Vị trí địa lí đã qui định đặc điểm cơ bản của thiên nhiên nước ta mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa.VÞ trÝ n­íc ta n»m hoµn toµn trong vïng nhiÖt ®íi ë B¾c b¸n cÇu,cã nÒn nhiÖt cao,chan hoµ ¸nh n¾ng,l¹i n»m trong vïng chÞu ¶nh h­ëng cña chÕ ®é giã mïa Ch©u ¸-khu vùc cã giã mïa ®iÓn h×nh nhÊt thÕ giíi,nªn cã 2 mïa râ rÖt.N»m tiÕp gi¸p víi BiÓn §«ng cã nguån nhiÖt vµ Èm dåi dµo,nªn thiªn nhiªn n­íc ta chÞu ¶nh h­ëng s©u s¾c cña biÓn. => Thảm thực vật bốn mùa xanh tốt giàu sức sống, không bị biến thành sa mạc hoặc bán sa mạc như một số nước cùng vĩ độ ở Tây Nam Á và Châu Phi. b. Tài nguyên khoáng sản và sinh vật phong phú: N­íc ta n»m ë vÞ trÝ tiÕp gi¸p gi÷a lôa ®Þa vµ ®¹i d­¬ng,trªn vµnh ®ai sinh kho¸ngch©u ¸ -Th¸i B×nh D­¬ng,trªn ®­êng di l­u vµ di c­ cña nhiÒu loµi®éng,thùc vËt nªn: + Nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú (hơn 80 loại khoáng sản). + Tài nguyên sinh vật nước ta vô cùng phong phú với tính đa dạng sinh học cao(14500 loài thực vật, 2550 lòai cá, 830 loài chim,…). c. Tự nhiên có sự phân hóa đa dạng với các vùng tự nhiên khác nhau giữa miền Bắc với miền Nam, giữa đồng bằng với miền núi, ven biển và hải đảo. 1.2. ý nghĩa kinh tế, văn hoá, xã hội và quốc phòng. a. Về kinh tế. - ViÖt Nam n»m trªn ng· t­ ®­êng hµng h¶i vµ hµng kh«ng quèc tÕ víi nhiÒu c¶ng biÓn nh­:C¸i L©n,H¶i Phßng....vµ c¸c s©n bay quèc tÕ nh­:Néi Bµi ,§µ N½ng ....C¸c tuyÕn ®­êng bé, ®­êng xuyªn ¸,c¸c ®­êng hµng h¶i,hµng kh«ng nèi liÒn gi÷a c¸c quèc gia. V× thÕ thuận lợi ®Ó giao lưu với thế giới bằng đường bộ, hàng không - Ý nghĩa quan trọng trong phát triển các ngành kinh tế (Nông nghiệp nhiệt đới với tiềm năng vô tận, CN đa ngành), các vùng lãnh thổ (với thế mạnh riêng của từng vùng) - Thực hiện chính sách mở cửa, hội nhập với các nước trên thế giới, thu hút đầu tư nước ngoài. - Cho phép phát triển mạnh kinh tế biển: khai thác nuôi trồng, chế biến hải sản, du lịch, dầu khí,..... b. Về văn hoá-xã hội. Nước ta có nhiều nét tương đồng về lịch sử, văn hoá- xã hội và mối giao lưu lâu đời với các nước trong khu vực tạo điều kiện thuận lợi cho nước ta chung sống hoà bình, hợp tác hữu nghị và cùng phát triển với các nước láng giềng và các nước trong khu vực Đông Nam Á. c. Về chính trị và quốc phòng - Có vị trí quân sự đặc biệt quan trọng của vùng Đông Nam Á - một khu vực kinh tế năng động và nhạy cảm với những biến động chính trị trên thế giới. - Biển Đông là một hướng chiến lược có ý nghĩa sống còn trong công cuộc xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước. 2. Khó khăn : - Chịu ảnh hưởng nhiều bởi thiên tai: bão lũ lụt, hạn hán,... - Dễ phát sinh dịch bệnh, sản phẩm dễ bị ẩm mốc, giảm tuổi thọ máy móc.... - Sự cạnh tranh của các nước trong và ngoài khu vực - Khó khăn cho việc tổ chức quản lí sản xuất .
  3. Đề cương ôn tập Địa lí 3 Nội dung 3: Đặc điểm chung của tự nhiên Việt Nam Câu 1: Địa hình đồi núi nước ta có đặc điểm gì? Địa hình đồi núi có ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu, sinh vật, thổ nhưỡng nước ta? 1. Đặc điểm Hệ thống núi nước ta kéo dài từ biên giới Việt Trung đến Đông Nam Bộ, theo hướng tây bắc- đông nam, với chiều dài trên 1400 km. a. Địa hình đồi núi chủ yếu là đồi núi thấp và chiếm phần lớn diện tích lãnh thổ với 3/4 diện tích tự nhiên cả nước. b.CÊu tróc ®Þa h×nh kh¸ ®a d¹ng: - §Þa h×nh n­íc ta ®­îc vËn ®éng T©n kiÕn t¹o lµm trÎ l¹i vµ cã tÝnh ph©n bËc râ rÖt + Địa hình đồi núi thấp chiếm ưu thế (60% diện tích). + Địa hình đồi núi cao chỉ có (1% diện tích). Tập trung HLS và TS. - §Þa h×nh thÊp dÇn tõ T©y B¾c xuèng §«ng Nam. - CÊu tróc ®Þa h×nh gåm 2 h­íng chÝnh: + H­íng TB-§N:vïng nói T©y B¾cvµ Tr­êng S¬n B¾c. + H­íng vßng cung : vïng nói §«ng B¾cvµ Tr­êng S¬n B¾c. c. Địa hình đồi núi nước ta là địa hình đồi núi vùng nhiệt đới ẩm gió mùa (x©m thùc m¹nh ë vïng ®åi nói vµ båi tô nhanh ë ®ång b»ng h¹ l­u s«ng) d.§Þa h×nh chÞu t¸c ®éng m¹nh mÏ cña con ng­êi:Lµm gi¶m diÖn tÝch rõng tù nhiªn dÉn ®Õn qu¸ tr×nh x©m thùc, bãc mßn ë ®åi nói t¨ng;t¹o thªm nhiÒu d¹ng ®Þa h×nh míi(®ª s«ng,®ª biÓn) f. Các khu vực địa hình chính: vùng núi Đông Bắc, Tây Bắc, Trường Sơn Bắc và Trường Sơn Nam 2. Ảnh hưởng của địa hình đồi núi đến khí hậu, sinh vật và thổ nhưỡng 2.1. Tới sinh vật: a. Cảnh quan rừng nhiệt đới gió mùa và đất feralit chiếm ưu thế. Miền đồi núi nước ta có nhiều đai cao, nhưng nhiệt đới chân núi chiếm diện tích rộng nhất, bảo tồn cảnh quan rừng nhiệt đới ẩm gió mùa và đất feralit ở vành đai 600-700 m ở miền Bắc và 1000 m ở miền Nam. b. Sự phân hoá cảnh quan thiên nhiên. - Sự phân hoá theo đai cao. + Trên độ cao 600-700 m ở miền Bắc và 900 - 1000 m ở miền Nam khí hậu có tính chất á nhiệt đới với rừng á nhiệt trên núi, khí hậu mát mẻ, nhiệt độ các tháng mùa hạ dưới 25 0C. + Trên 2600 m xuất hiện khí hậu ôn đới với vành đai ôn đới núi cao, khí hậu lạnh nhiệt độ trung bình năm dưới 15 0C, nhiệt độ tháng lạnh dưới 5 0C. - Sự phân hoá theo địa phương: cảnh quan tự nhiên Việt Nam thay đổi từ bắc vào nam, từ đông sang tây từ đồng bằng lên miền núi, sự thay đổi từ cảnh quan khác nhau từ rừng rậm ẩm ướt tới rừng thưa, cây bụi gai khô hạn, từ rừng nhiệt đới gió mùa chân núi đến rừng mưa ôn đới núi cao. 2.2. Ảnh hưởng đến khí hậu - Các dãy núi chính là ranh giới khí hậu giữa các miền, tạo nên các tiểu vùng khí hậu khác nhau: + Dãy Bạch Mã: chính là ranh giới khí hậu giữa miền Bắc và miền Nam + Dãy Hoàng Liên Sơn: ranh giới khí hậu giữa vùng Đông Bắc với Tây Bắc. - Độ cao của địa hình tạo nên sự phân hóa khí hậu theo đai cao. Tại các vùng núi cao xuất hiện các vành đai khí hậu á nhiệt đới và ôn đới. Một số nơi có khí hậu mát mẻ quanh năm như: Sa Pa, Đà Lạt... 2.3. Tới thổ nhưỡng: a. Quá trình hình thành đất feralít là quá trình hình thành đất đặc trưng và feralit là loại đất chính ở vùng đồi núi nước ta. Quá trình feralit là sự rửa trôi mạnh mẽ của các chất badơ dễ tan (Ca2+ , Mg2+, K+), làm đất chua, đồng thời có sự tích tụ ôxit sắt (Fe203) và ôxit nhôm (Al2O3) tạo ra màu đỏ vàng. Vì thế loại đất này gọi là đất feralit (Fe-Al) đỏ vàng. Đất thường chua, nghèo mùn và có màu đỏ vàng. b. Đất dễ bị suy thoái (quá trình feralit diễn ra trong điều kiện lớp phủ thực vật bị phá huỷ, mùa khô càng khắc nghiệt, sự tích tụ ôxit trong tầng tích tụ lộ trên mặt, rắn chắc lại thành đá ong).
  4. Đề cương ôn tập Địa lí 4 C©u 2 : Hãy điền nội dung thích hợp vào bảng sau: Yếu tố Các vùng núi Đông Bắc Tây Bắc Trường Sơn Bắc Trường Sơn Nam Giới hạn Nằm ở tả ngạn Nằm hữu ngạn Nam sông Cả đến Phía nam dãy sông Hồng (từ dãy sông Hồng (giữa đèo Hải Vân Bạch Mã đến vĩ Con Voi đến vùng sông Hồng và sông tuyến 11 oB. đồi ven biển Cả) Quảng Ninh) Hướng núi Hướng vòng cung Hướng TB - ĐN Gồm các dãy núi Hướng vòng cung với 4 cánh cung song song, so le lớn mở về phía theo hướng Tây bắc quy tụ ở Tam Bắc - Đông Nam Đảo. Độ cao trung Địa hình nổi bật là Địa hình chủ yếu Địa hình núi thấp Địa hình chủ yếu bình đồi núi thấp chiếm là những dải núi chiếm ưu thế là núi trung bình. ưu thế cao và núi trung bình chiếm ưu thế Các dãy núi S. Gâm, Ngân Sơn, Hoàng Liên Sơn, Pu Trường Sơn Bắc, Trường Sơn Nam chính Bắc Sơn, Đông Triều Đen Đinh, Pu Sam Sao Hoành Sơn, Bạch Mã Câu 3: Hãy điền nội dung thích hợp để hoàn thành bảng theo mẫu dưới đây: Nội dung ĐBSH ĐBSCL ĐBDHMT 15.000km2. Diện tích 15.000 km2 40.000 km2 Được thành tạo và phát Được thành tạo và phát Biển đóng vai trò chủ yếu Điều kiện triển do phù sa sông triển do phù sa sông trong việc hình thành đồng hình thành Hồng và sông Thái Bình Tiền và sông Hậu bồi tụ bằng bồi tụ Địa hình với độ cao trung Địa hình tương đối - Hẹp ngang và bị các nhánh Địa hình bình từ 1- 4 m so với mặt bằng phẳng. Độ cao: từ núi ngăn cách thành nhiều biển, cao ở rìa phía Tây, 3-5 m so với mặt biển. đồng bằng nhỏ. Tây Bắc. Địa hình có một Địa hình có nhiều vũng - Thường có ba dải: giáp biển số ô trũng. Bề mặt bị chia trũng rộng lớn là dải cồn cát, đầm phá; giữa cắt bởi hệ thống đê điều là vùng trũng, dải trong cùng kiên cố. là đồng bằng - Chủ yếu là đất phù sa - Chủ yếu là đất phù sa Chủ yếu là đất cát pha nên đất Đất không được bồi đắp thường được bồi đắp hàng năm có đặc tính nghèo nhiều cát, ít xuyên.(trừ đất ngoài đê) - Đất bị nhiễm phèn, phù sa. - Đất bị bạc màu. nhiễm mặn Câu 4: Khu vực đồng bằng có những thuận lợi và khó khăn gì đối với phát triển kinh tế? a. Thế mạnh: - ĐB là nơi có đất phù sa màu mỡ, địa hình bằng phẳng, nguồn nước dồi dào => là cơ sở để phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới, đa dạng hóa các loại nông sản (lúa nước). - ĐB cung cấp các nguồn lợi thiên nhiên khác: thủy sản, khoáng sản và lâm sản. - Là điều kiện thuận lợi để tập trung các thành phố, các khu công nghiệp và các trung tâm thương mại. - Phát triển giao thông vận tải đường bộ, đường sông. b. Hạn chế: - Thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai (bão, lũ lụt, hạn hán..) gây thiệt hại lớn về người và của. - ĐB sông Hồng đất bạc màu và tạo thành nhiều ô trũng ngập nước. Còn ĐB sông Cửu Long, chịu tác động mạnh mẽ bởi sóng biển và thủy triều =>nhiễm phèn, nhiễm mặn. ĐB duyên hải miền trung thì nhỏ hẹp, bị chia cắt, nghèo chất dinh dưỡng.
  5. Đề cương ôn tập Địa lí 5 C©u 5: Hãy nêu thế mạnh và hạn chế về tự nhiên của khu vực đồi núi đối với phát triển kinh tế - xã hội của nước ta? a. Thuận lợi : - Khoáng sản: giàu có và phong phú + Tập trung nhiều mỏ nội sinh (đồng, chì, kẽm ở các đứt gãy sâu sông Hồng, sông Thương, sông Đà; thiếc – Cao Bằng; sắt ở Thái Nguyên, Hà Tĩnh;...) + Mỏ có nguồn gốc ngoại sinh (boxit ở Tây Nguyên, đá vôi, than đá ở Quảng Ninh, vật liệu xây dựng) => Là cơ sở để phát triển công nghiệp (với cơ cấu ngành công nghiệp đa dạng trong đó một số ngành có qui mô lớn và hiện đại). - Tài nguyên rừng: giàu có về loài động, thực vật với nhiều loại quý hiếm tiêu biểu cho sinh vật rừng nhiệt đới => Tạo thuận lợi cho phát triển nền lâm - nông nghiệp nhiệt đới. - Đất trồng: Bề mặt cao nguyên bằng phẳng với chủ yếu là đất feralit và có nhiều đồng cỏ rộng => thuận lợi cho việc thành lập các vùng chuyên canh cây công nghiệp và chăn nuôi đại gia súc. - Thủy năng: các dòng sông ở miền núi có tiềm năng thuỷ điện lớn với khoảng 30 triệu kw (sông Đà, sông Đồng Nai...) => thuận lợi tạo nguồn điện giá rẻ => cơ sở khai thác nguồn khoáng sản giàu có... - Du lịch: với khí hậu mát mẻ, phong cảnh đẹp như Đà Lạt, Sa Pa, Tam Đảo, Ba Vì, Mẫu Sơn... => cơ sở để phát triển các loại hình du lịch tham quan, nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái. b. Khó khăn : - Địa hình bị chia cắt mạnh, nhiều sông suối, hẻm vực, sườn dốc => gây trở ngại cho giao thông, cho việc khai thác tài nguyên và giao lưu kinh tế giữa các miền. - Do mưa lớn, độ dốc lớn miền núi là nơi xảy ra nhiều thiên tai: lũ nguồn, lũ quét, xói mòn trượt lở đất, tại các đứt gẫy sâu còn phát sinh động đất. - Khô hạn, thiếu nước về mùa khô. C©u 6: Trình bày khái quát về Biển Đông. Biển Đông có ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu, địa hình, các hệ sinh thái vùng ven biển nước ta? 1. Đặc điểm - Là một biển rộng lớn (diện tích 3,447 triệu km2) - Là biển của vùng nhiệt đới ẩm gió mùa (nhiệt độ nước biển cao, trung bình > 230C) - Biển Đông còn là biển tương đối kín do được bao bọc bởi hệ thống vòng cung đảo và lục địa. 2. Ảnh hưởng: 2.1. Thuận lợi: a. Khí hậu: Biển Đông làm biến tính các khối khí khi đi qua biển, khí hậu mang tính hải dương điều hòa hơn b. Địa hình và các hệ sinh thái ven biển - Địa hình: BĐ tạo nên địa hình ven biển đa dạng và đặc sắc(tam giác châu, vũng, vịnh, bãi cát,...) - Hệ sinh thái vùng ven biển rất đa dạng và giàu có (diện tích rừng ngập mặn rộng thứ 2 thế giới với 450.000ha) 2.2. Khó khăn - Chịu ảnh hưởng nhiều bởi thiên tai: bão, triều cường,.. - Sạt lở bờ biển: Tập trung ở dải bờ biển Trung Bộ. - Ở ven biển miền Trung: cát bay, cát chảy lấn chiếm ruộng vườn, làng mạc Câu 7: Tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của khí hậu được biểu hiện như thế nào? Các nhân tố nào đã tạo nên tính chất đó? a. Tính chất nhiệt đới - Biểu hiện: + Nhiệt độ trung bình năm >20 0C, số giờ nắng ỳư 1300-4000h/ năm. + Tổng lượng bức xạ lớn >125 kcalo/1cm2/1năm. + Cán cân bức xạ luôn dương >75 kcalo/1cm2/1năm. + Gío Tín phong Bán cầu Bắc. - Nguyên nhân: Do nằm hoàn toàn trong vùng nội chí tuyến Bán cầu Bắc nên nhận được lượng bức xạ mặt trời lớn với hai lần mặt trời lên thiên đỉnh trong năm. c. Lượng mưa và độ ẩm lớn + Biểu hiện - Lượng mưa lớn: Trung bình từ 1500-2000 mm. - Độ ẩm không khí cao > 80%. - Cân bằng ẩm luôn dương
  6. Đề cương ôn tập Địa lí 6 + Nguyên nhân: nước ta nằm ven Biển Đông --> làm biến tính các khối không khí đi qua biển. b. Tính chất gió mùa - Nước ta quanh năm chịu ảnh hưởng của gió Tín Phong BBC do nằm trong vùng nội chí tuyến. Đồng thời khí hậu nước ta mang tính chất gió mùa là do vị trí nằm gần trung tâm gió mùa châu Á. Nên gió Tín Phong BBC bị lấn áp và chỉ mạnh lên khi vào thời kì chuyển tiếp giữa hai mùa. Gió Tín Phong Bán cầu Bắc chỉ hoạt động khi gió mùa suy yếu. (VD Khi ở miền BẮc có gió mùa Đông Bắc hoạt động thì ở Miền Nam là hoạt động của gió Tín Phong).Hàng năm nước ta chịu ảnh hưởng của hai loại gió mùa chính là: gió mùa mùa hạ và gió mùa mùa đông. Khí hậu Biểu hiện Nguyên nhân Gió mùa Gió mùa mđ Gió mùa mùa hạ Hướng gió ĐB TN Nguồn gốc áp cao Bắc Ấn áp cao chí Áp cao Xibia nằm gần Độ Dương tuyến BCN Phạm vi hoạt trung tâm Miền Bắc Cả nước gió mùa động từ tháng VI đến châu Á, Thời gian hoạt Từ tháng XI từ tháng V đến nơi giao Gió mùa tháng X động đến tháng IV tháng VII tranh của Tính chất lạnh khô, lạnh các khối nóng ẩm nóng ẩm khí hoạt ẩm mùa đông lạnh mưa cho TN, mưa cho cả động theo ở MB ĐNB, khô nóng nước mùa Hệ quả Trung Bộ Mùa hạ từ tháng VIII có sự hoạt động của dai hội tụ nhiệt đới gây nên bão, dông, lốc xoáy,... - Ý nghĩa: tạo nên sự phân hoá khí hậu giữa hai miền Nam – Bắc Câu 8: Gió mùa của nước ta hoạt động như thế nào? Ảnh hưởng của gió màu đến sản xuất nông nghiệp a. Hoạt động của gió mùa (xem phần trên) b. Ảnh hưởng của gió mùa đến sản xuất nông nghiệp - Thuận lợi: Đa dạng hóa sản xuất nông nghiệp với cơ cấu mùa vụ phù hợp với điều kiện khí hậu từng vùng. - Khó khăn: Sự phân mùa của khí hậu với mùa khô thiếu nước nhất là ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, mùa mưa th- ường kèm theo bão nhất là ở miền Bắc và miền Trung gây khó khăn đối với sản xuất nông nghiệp Câu 9: Trình bày thế mạnh và hạn chế của miền Bắc và Đông Bắc Bộ, miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ đối với phát triển kinh tế - xã hội? 1. Miền miền Bắc và Đông Bắc Bộ - Thế mạnh: + Khí hậu có mùa đông lạnh thuận lợi cho trồng các cây có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới. + ĐBSH có nhiều thuận lợi sx lương thực thực phẩm + Có thế mạnh phát triển tổng hợp kinh tế biển. + Giàu có tài nguyên khoáng sản: than, vật liệu xây dựng,… - Hạn chế: Sự bất thường của nhịp điệu mùa, của dòng chảy sông ngòi, sự bất ổn của thời tiết. 2. Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ - Thế mạnh: Có nhiều bề mặt sơn nguyên, cao nguyên,… thuận lợi chăn nuôi đại gia súc, trồng cây công nghiệp lâu năm,… + Rừng còn tương đối nhiều + Khoáng sản khá giàu có với thiếc, sắt, crom, titan, apatit,.. + Ven biển có nhiều cồn cát, nhiều bãi biển đẹp => phát triển du lịch, nuôi trồng đánh bắt thủy hải sản,.. - Hạn chế: chịu tác động mạnh bởi thiên tai
  7. Đề cương ôn tập Địa lí 7 Câu 10: Hoàn thành bảng sau để thấy rõ nguyên nhân, biểu hiện của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa qua các thành phần địa hình, sông ngòi, đất, sinh vật và cảnh quan thiên nhiên ở nước ta? Thành phần Biểu hiện Nguyên nhân tự nhiên a. Xâm thực mạnh ở miền đồi núi: xói + Nền nhiệt ẩm cao, phân mùa mòn, rửa trôi, karts,.... + Địa hình cao, dốc, cấu trúc địa chất Địa hình b. Bồi tụ nhanh ở đồng bằng => đồng phức tạp..... bằng được mở rộng, giàu phù sa (ĐBSH, + Lớp phủ thực vật giảm ĐBSCL) - Mạng lưới sông ngòi dày đặc: 2360 Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa. Địa hình con sông (>10km) chủ yếu là đồi núi. Lãnh thổ dài nhưng Sông ngòi - Sông ngòi nước ta nhiều nước, giàu hẹp phù sa: 839 tỉ m3, 200 triệu tấn phù sa đổ ra biển/năm - Thuỷ chế theo mùa. => Mùa lũ (70-80% lượng nước), mùa cạn (20-30% lượng nước). a. Quá trình hình thành đất feralít là quá - Sự rửa trôi mạnh mẽ của các chất badơ trình hình thành đất đặc trưng và feralit (Ca2+ , Mg2+, K+), làm đất chua, đồng Đất là loại đất chính ở vùng đồi núi nước ta. thời có sự tích tụ ôxit sắt (Fe20 3) và ôxit b. Đất dễ bị suy thoái: Sự hình thành đá nhôm (Al2O3) tạo ra màu đỏ vàng. Đất ong hóa thường chua, nghèo mùn và có màu đỏ vàng. - Lớp phủ thực vật bị phá huỷ, mùa khô khắc nghiệt, sự tích tụ ôxit lộ trên mặt, rắn chắc lại thành đá ong. - Hệ sinh thái rừng nguyên sinh đặc - Thiên nhiên nước ta mang tính chất trưng chủ yếu là rừng rậm nhiệt đới lá nhiệt đới ẩm gió mùa Sinh vật rộng thường xanh - Nằm trên luồng di cư của các luồng di - Thành phần các loài nhiệt đới chiếm ưu cư sinh vật thế (70% tổng số loài thực vật). - Lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ - Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm gió mùa lâu dài phát triển trên đất feralit với thành phần thực- động vật nhiệt đới chiếm Câu 11: Nguyên nhân nào tạo nên sự phân hóa thiên nhiên theo độ cao? Trình bày đặc điểm cơ bản của thiên nhiên ở đai nhiệt đới gió mùa và đai cận nhiệt gió mùa trên núi? 1. Nguyên nhân: do địa hình đa dạng với nhiều dãy núi cao: Hoàng Liên Sơn, Bạch Mã, Trường Sơn 2. Đặc điểm cơ bản của thiên nhiên ở đai nhiệt đới gió mùa và đai cận nhiệt gió mùa trên núi Đai Nhiệt đới gió mùa Cận nhiệt gió mùa trên núi Độ cao - MB: < 600-700m - MB: 600-700m=>2600m -MN: < 900-1000m. - MN: 900-1000m=>2600m Khí - nhiệt đới điển hình: nền nhiệt độ cao, mùa hạ mát mẻ: nhiệt độ250C). độ ẩm tăng. - ẩm: khô=>hơi khô=>hơi ẩm=>ẩm Đất - Phù sa: 24%S, bồi đắp bởi phù sa sông, màu - đất feralit (600-700m=>1600- mỡ với đất phù sa ngọt, mặn, cát, phèn.. 1700m) có mùn với đặc tính chua, - Feralit: >60%S có màu đỏ vàng, chua, nghèo tầng đất mỏng mùn với chủ yếu là đất feralit đỏ vàng, nâu đỏ - đất mùn: >1600-1700m, nhiệt độ trên đá badan, đá vôi. thấp Sinh - Rừng nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh: có - rừng nhiệt đới lá rộng và lá kim vật cấu trúc nhiều tầng. ĐV đa dạng và phong phú. (600-700m=>1600-1700m). Xuất hiện - Hệ sinh thái rừng nhiệt đới gió mùa chim, thú cận nhiệt đới phương Bắc - Trên các loại thổ nhưỡng đặc biệt: rừng ngập (gấu, sóc, cầy, cáo..) mặn, rừng tràm, cây bụi gai.... - Rừng sinh trưởng kém
  8. Đề cương ôn tập Địa lí 8 Câu 12: Hãy điền nội dung cơ bản nhất vvề đặc điểm các miền tự nhiên của nước ta theo mẫu sau: Miền Bắc và Đông Miền Tây Bắc và Bắc Miền nam Trung Bộ Tên miền Bắc Bộ Trung Bộ và Nam Bộ Tả ngạn sông Hồng, gồm Hữu ngạn sông Hồng đến Từ Bạch Mã-16oB trở vào Nam. Phạm vi vùng núi ĐB và ĐBBB dãy núi Bạch Mã-16oB. Quan hệ với Hoa nam. Tân Quan hệ với Vân Nam. Tân Khối núi cổ, bề mặt bóc mòn và Địa chất kiến tạo nâng yếu. kiến tạo nâng mạnh. sơn nguyên ba dan - Đồi núi thấp chiếm ưu thế - Địa hình núi trung bình và - Hướng vòng cung, sườn Đông - Hướng vòng cung của địa cao chiếm ưu thế dốc mạnh, sườn Tây thoải Địa hình hình (4 cánh cung).- Địa - Hướng TB-ĐN – Đồng bằng ven biển hẹp. hình cátxtơ độc đáo - Đồng Đồng bằng Nam Bộ mở - Đồng bằng thu nhỏ, bằng Bắc Bộ mở rộng. rộng. Giàu có: than, sắt, thiếc, đất hiếm, apatít, sắt, đồng, Dầu khí trữ lượng lớn, bôxít ở Khoáng sản đồng, vật liệu xây dựng... thiếc, titan. Tây Nguyên. - Mùa đông lạnh, mưa - Gió mùa đông bắc suy yếu - Khí hậu á xích đạo với nhiệt phùn với 3 tháng lạnh (to và biến tính với 2 tháng lạnh độ trung bình trên 20oC). Khí hậu TB dưới 18oC). - Bắc Trung Bộ có gió fơn tây - Hai mùa mưa và khô rõ rệt. - Mùa hạ nóng, mưa nhiều, nam, bão mạnh, mưa chậm thời tiết có nhiều biến động. hơn vào thu đông Mạng lưới sông ngòi dày - Sông ngòi hướng TB-ĐN, Sông Cực Nam Trung Bộ ngắn, đặc. Hướng sông TB-ĐN ở Trung Bộ hướng Tây- dốc. Sông Cửu Long có mạng Thuỷ văn và hướng vòng cung. Đông. lưới kênh rạch chằng chịt và hệ - Sông có độ dốc lớn, tiềm thống sông Đồng Nai có tiềm năng thủy điện lớn năng thuỷ điện lớn. - Đai cận nhiệt đới dưới - Có đủ hệ thống đai cao: Đai nhiệt đới chân núi lên đến chân núi hạ thấp dưới 600 m. - Nhiều thành phần loài cây 1000 m. Thực vật nhiệt đới, xích Thổ nhưỡng - Trong thành phần rừng có của 3 luồng di cư. đạo chiếm ưu thế, rừng ngập và sinh vật mặn ven biển rất đặc trưng các loài cây á nhiệt (de, dẻ) và động vật Hoa Nam. Câu 13: Hãy điền nội dung thích hợp vào bảng so sánh đặc điểm thiên nhiên phần lãnh thổ phía Bắc và phía Nam lãnh thổ nước ta? Phần lãnh thổ phía Bắc Phần lãnh thổ phía Nam Nội dung (Bạch Mã - Vĩ tuyến 160B trở ra (Bạch Mã - Vĩ tuyến 160B trở vào Nam) Bắc) Kiểu khí Gần chí tuyến, mang tính chất cận Gần xích đạo, khí hậu có tính chất cận xích hậu nhiệt đới(có mùa đông lạnh) đạo Nhiệt độ Nền nhiệt độ trung bình: 22-230C. Nền nhiệt độ thiên về xích đạo, nhiệt độ Khí trung bình Tổng nhiệt độ: 7500-90000C. trung bình >250C và không có tháng nào hậu năm Biên độ nhiệt năm lớn (từ 9 - dưới 200C. Biên độ nhiệt/năm nhỏ : < 90C. 14 oC). Tổng nhiệt độ: 9000 - 10.000 0C Số tháng 3 tháng(< 18 0C) Không có tháng nào lạnh
  9. Đề cương ôn tập Địa lí 9 Nội dung 4: Vấn đề sử dụng và bảo vệ tự nhiên Câu 1: Chứng minh tài nguyên sinh vật của nước ta có tính đa dạng sinh học cao? Trình bày các biện pháp để bảo vệ tính đa dạng sinh học ở nước ta? a. Sinh vật nước ta có tính đa dạng sinh học cao: Thực vật: 14500 loài, Thú: 300 loài, Chim: 830 loài, Cá: 2550 loài => VN có thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa lại nằm ngã tư đường đón luồng di cư của các loài động thực vật b. Biện pháp - Xây dựng hệ thống vườn Quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên. => năm 2007 cả nước có 30 vườn quốc gia, 65 khu dự trữ sinh quyển - Ban hành “Sách đỏ Việt Nam”(360 loài thực vật, 350 loài động vật). - Quy định khai thác về gỗ, động vật, thuỷ sản như: cấm khai thác gỗ quí, gỗ trong rừng cấm, rừng non…; cấm săn bắn động vật trái phép; cấm đánh bắt cá bằng chất nổ… Câu 2: Hoàn thành bảng sau: Tài Hiện trạng sử dụng Biện pháp bảo vệ nguyên Đất - Cơ cấu sử dụng: 12,7 triệu ha đất a. Đối với đất vùng đồi núi : rừng + 9,4 triệu ha đất nông nghiệp * Phải áp dụng biện pháp tổng thể các biện pháp (= 28,4%S tự nhiên, bình quân: 0,1 thuỷ lợi như ruộng bậc thang, trồng cây theo băng ha/người)+ 5,35 triệu ha đất chưa sử * Cải tạo đất hoang đồi trọc, ngăn chặn nạn du dụng(2005). canh, du cư. - Sự suy giảm diện tích rừng dẫn đến => qui định quản lí bảo vệ rừng, định canh định diện tích đất hoang đồi trọc tăng cư cho đồng bào dân tộc miền núi. nhanh: 2 triệu ha (1943) => 13,8 b. Đối với đất vùng đồng bằng: triệu ha (1983) => 9,3 triệu ha(2005) * Cần có biện pháp quản lí chặt chẽ và có kế hoạch mở rộng diện tích do diện tích ít. * Thâm canh, nâng cao hiệu quả sử dụng đất * Bón phân, cải tạo đất thích hợp, chống ô nhiễm làm thoái hoá đất. Nước => Việc sử dụng bất hợp lí => ô nhiễm cần sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên nước môi trường nước nhất là ở trong các và phòng chống ô nhiễm nước thành phố lớn, các khu công nghiệp, => Lượng thuốc trừ sâu, phân bón hữu cơ và hoá chất dư thừa trong sản xuất nông nghiệp Khoáng - Nhiều nơi khai thác bừa bãi, không - Quản lí chặt chẽ việc khai thác, sử dụng tiết kiệm sản phép => lãng phí tài nguyên. - Tăng cường trang bị các thiết bị, máy móc hiện - Gây ô nhiễm môi trường đại cho việc khai thác, chế biến - Tìm các nguồn tài nguyên khác thay thế. - Xử lí nghiêm các trường hợp vi phạm Tài Tình trạng ô nhiễm môi trường, môi Cần bảo tồn, tôn tạo giá trị tài nguyên du lịch và nguyên trường cảnh quan du lịch bị suy bảo vệ cảnh quan du lịch khỏi bị ô nhiễm, phát du lịch thoái triển du lịch sinh thái. C©u 3: Nêu nhiệm vụ của Chiến lược quốc gia về bảo vệ tài nguyên và môi trường Chiến lược đảm bảo sự bảo vệ đi đôi với phát triển bền vững - Duy trì các quá trình sinh thái chủ yếu và các hệ sinh thái có ý nghĩa quyết định đến đời sống con ngời. - Đảm bảo sự giàu có của đất nước về vốn gen và các loài nuôi trồng cũng như các loài hoang dại, có liên quan đến lợi ích lâu dài của nhân dân Việt Nam và của nhân loại. - Đảm bảo việc sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên tự nhiên, điều khiển việc sử dụng trong giới hạn có thể phục hồi được - Đảm bảo chất lượng môi trường phù hợp với yêu cầu đời sống của con ngời. - Phấn đấu đạt tới trạng thái ổn định dân số ở mức cân bằng với khả năng sử dụng hợp lí tài nguyên. - Ngăn ngừa ô nhiễm môi trường, kiểm soát và cải tạo môi trường
  10. Đề cương ôn tập Địa lí 10 Câu 4: Hãy nêu hoạt động của bão, hậu quả và các biện pháp phòng chống bão ở nước ta? a. Hoạt động của bão. Là thiên tai thường xảy ra nhất, gây tác hại nghiêm trọng và trên diện rộng - Thời gian bão ở nước ta thường từ tháng VI và kết thúc vào tháng XI. Bão tập trung nhiều nhất vào các tháng VIII, IX, X (70% tổng số cơn bão trong toàn mùa). - Mùa bão chậm dần từ Bắc vào Nam. Bão hoạt động mạnh nhất ở ven biển Trung Bộ. Nam Bộ ít chịu ảnh hưởng của bão. - Trung bình mỗi năm có từ 3-4 cơn bão đổ bộ trực tiếp vào vùng biển nước ta. b. Hậu quả của cơn bão đến Việt Nam và biện pháp phòng chống. b1. Hậu quả - Gây gió mạnh kèm theo mưa lớn (thường đạt 300-400 mm, có khi lên đến 500-600 mm). - Gây sóng to dâng cao 9-10m có thể lật úp tàu thuyền. - Làm nước biển dâng cao 1,5-2m gây ngập mặn vùng ven biển. - Gây ngập lụt trên diện rộng - Gây tác hại lớn đến sx và đời sống : + Tàn phá cả các công trình vững chắc: nhà cửa, công sở, cầu cống,... + Phá hoại mùa màng, dễ phát sinh lan tràn dịch bệnh đặc biệt vùng ven biển. b2. Biện pháp phòng tránh. - Phòng chống bão: dự báo chính xác - Vùng ven biển phải củng cố công trình đê biển. - Nếu có bão mạnh cần khẩn trương sơ tán dân. - Chống bão phải kết hợp với chống lụt, úng ở đồng bằng và chống lũ, chống xói mòn ở miền núi. Câu 5: Hoàn thành bảng sau: Loại Nguyên nhân Hậu quả Nơi phân bố chủ Biện pháp phòng thiên tai yếu chống - Do có mưa lớn trên Gây thiệt hại - ĐBSCL => Cải tạo và hoàn diện rộng, mặt đất thấp, mùa màng(đặc - Trung Bộ bị ngập thiện hệ thống thủy Ngập lụt xung quanh có đê sông, biệt là lúa hè lụt mạnh vào các lợi. mật độ xây dựng cao thu), tắc nghẽn tháng IX - X - Do mưa bão lớn, nước giao thông, ô - ĐBSH: là vùng bị biển dâng và lũ nguồn nhiễm môi úng nghiêm trọng về (DHMT) trường. nhất - Do mưa lớn và thuỷ triều dâng cao Địa hình chia cắt => Là hiện + Miền Bắc vào các - Quy hoạch các điểm mạnh, độ dốc lớn, mất tượng bất tháng VI-X, tập dân cư tránh xa các Lũ quét lớp phủ thực vật, bề thường, gây hậu trung ở vùng núi vùng lũ quét nguy mặt đất bị bóc mòn khi quả nghiêm phía Bắc như: Sơn hiểm. có mưa lớn đổ xuống trọng đặc biệt về La, Lai Châu, Lào - Quản lí và sử dụng (với lượng mưa 100 - người và của. Cai, Yên Bái hợp lí đất đai. 200 mm kéo dài trong + Miền Trung từ - Thực thi các biện vài giờ) tháng X - XII. pháp thuỷ lợi, trồng rừng, kĩ thuật canh tác trên đất dốc Xảy ra ở những vùng ít Gây thiệt hại + Miền Bắc: kéo dài => Phòng chống khô mưa và hay xảy ra cho hàng vạn ha 3 - 4 tháng tại các hạn lâu dài phải giải Hạn hán trong mùa khô tại hoa màu, thiêu thung lũng khuất gió quyết bằng công trình nhiều vùng khác nhau huỷ hàng nghìn => thuỷ lợi hợp lí. Khi lượng nước bốc ha rừng, ảnh + Miền Nam: mùa hơi vượt quá lượng hưởng lớn đến khô khắc nhiệt hơn mưa sinh hoạt và đời với 4 - 5 tháng ở sống của nhân đồng bằng Nam Bộ dân. và Tây Nguyên; 6 - 7 tháng ở ven biển cực Nam Trung Bộ
  11. Đề cương ôn tập Địa lí 11 ĐỊA LÍ DÂN CƯ Câu 1: Chứng minh rằng nước ta là một nước đông dân và gia tăng dân số vẫn còn cao? 1. VN là một nước đông dân - Qui mô dân số: 84,2 triệu người (2006)=> đứng thứ 3 ĐNA, đứng thứ 13 trên thế giới. - Mật độ dân số cao: 254 người/km2 (2006) - Ngoài ra, còn có khoảng 3,2 triệu người Việt đang sinh sống ở nước ngoài, tập trung nhiều nhất ở Hoa Kì, Otraylia, một số nước châu Âu... 2. Dân số nước ta vẫn còn tăng nhanh - Dân số tăng nhanh dẫn tới sự bùng nổ dân số vào cuối những năm 50 của thế kỉ XX. + Thời gian dân số tăng gấp đôi ngày càng rút ngắn: * Từ năm 1921-1960 dân số tăng từ 16,6 lên 30,2 triệu người trong 39 năm. * Từ năm 1960-1989 dân số tăng từ 30,2 lên 64,0 triệu người trong 29 năm. + Nhịp điệu tăng dân số không đều giữa các thời kì: * Thời kì 1954-1960 tốc độ gia tăng trung bình là 3,93 %. * Thời kì 2002- 2005 tốc độ gia tăng trung bình là 1,32 % - Số dân tăng thêm còn lớn: 1,1 triệu người/năm tương đương với dân số một tỉnh trung bình của VN. Câu 2: Trình bày đặc điểm ph©n bè l¹i d©n c­ nước ta? Mét sè ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p ®· thùc hiÖn trong thêi gian võa qua? a- Đặc điểm ph©n bè d©n c­ nước ta không đồng đều: MËt ®é d©n sè TB ë n­íc ta lµ 254 ng­êi/km2 (2006) nh­ng ph©n bè ch­a hîp lý gi÷a c¸c vïng. - Ph©n bè d©n c­ ch­a hîp lý gi÷a ®ång b»ng- trung du, miÒn nói: §B cã 1/4 diÖn tÝch nh­ng 75% d©n sè -> MNDS cao nh­ §BSH lµ 1225 ng­êi/km2 (2006). MiÒn nói, trung du cã 3/4diÖn tÝch nh­ng tËp trung 25% d©n sè -> M§ S thÊp nh­ T©y Nguyªn 89 ng­êi/km2, T©y B¾c 69ng­êi/km2. - Ngay trong 1 vïng còng cã sù ph©n bè kh«ng hîp ký. VD: ë Trung t©m §BSH lµ > 2000ng­êi/km2 trong khi ®ã ë r×a b¾c, t©y nam
  12. Đề cương ôn tập Địa lí 12 Câu 3: Hoàn thành sơ đồ sau: Đặc điểm dân số và phân bố dân cư Đông dân, Dân số còn tăng nhanh, cơ Phân bố dân cư không đều có nhiều thành cấu dân số trẻ nhưng đang và chưa hợp lí phần dân tộc có sự thay đổi. Nội dung chiến lược phát triển dân số hợp lí và sử dụng nguồn lao động có hiệu quả 1. Đẩy mạnh công tác dân số kế hoạch hoá gia đình thông qua tuyên truyền các chủ trương chính sách, pháp luật về dân số và thông qua giáo dục 2. Phân bố lại dân cư và nguồn lao động một cách hợp lí - Xây dựng qui hoạch và chính sách thích hợp nhằm đáp ứng xu thế chuyển dịch cơ cấu dân số nông thôn và thành thị. - Đẩy mạnh đầu tư phát triển công nghiệp ở trung du và miền núi. 3. Đẩy mạnh hoạt động dạy nghề, hướng nghiệp, cách thức đào tạo. Đẩy mạnh xuất khẩu lao động, C©u 4. H·y nªu nh÷ng thÕ m¹nh vµ h¹n chÕ cña nguån lao ®éng n­íc ta. Các hướng giải quyết việc làm ở nước ta. – Nh÷ng thÕ m¹nh: + D©n sè n­íc ta trÎ nªn sè d©n trong ®é tuæi lao ®éng ®«ng, gia t¨ng nhanh. N¨m 2005, d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ cña n­íc ta lµ 42,53 triÖu ng­êi, chiÕm 51,2% tæng d©n sè. Gia t¨ng nhanh, trung b×nh mçi n¨m t¨ng thªm h¬n 1 triÖu lao ®éng. + Ng­êi lao ®éng n­íc ta cÇn cï, s¸ng t¹o, cã kinh nghiÖm s¶n xuÊt. + ChÊt l­îng lao ®éng ngµy cµng ®­îc n©ng lªn. N¨m 1996 míi chØ cã 12,3% sè lao ®éng ®· qua ®µo t¹o chuyªn m«n, n¨m 2005 con sè nµy lµ 25%. – H¹n chÕ: So víi yªu cÇu hiÖn nay, lùc l­îng lao ®éng cã tr×nh ®é cao vÉn cßn Ýt, ®Æc biÖt lµ ®éi ngò c¸n bé qu¶n lÝ, c«ng nh©n kÜ thuËt lµnh nghÒ cßn thiÕu nhiÒu. N¨m 2005 cßn tíi 75% lao ®éng ch­a qua ®µo t¹o. b) C¸c h­íng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vÒ viÖc lµm - Ph©n bè l¹i d©n c­ vµ nguån lao ®éng. - Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch d©n sè, søc kháe sinh s¶n. - §a d¹ng hãa c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt (c¸c ngµnh dÞch vô, tiÓu thñ c«ng nghiÖp…). - T¨ng c­êng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, më réng s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. - Më réng, ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o. - §Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng.
  13. Đề cương ôn tập Địa lí 13 C©u 5; Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm ®« thÞ ho¸ ë n­íc ta. – Qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ë n­íc ta diÔn ra chËm, tr×nh ®é ®« thÞ ho¸ thÊp. + Tõ thÕ kØ VIII tr­íc C«ng nguyªn, thµnh Cæ Loa ®­îc coi lµ ®« thÞ ®Çu tiªn ë n­íc ta. Vµo thêi k× phong kiÕn, c¸c ®« thÞ ViÖt Nam h×nh thµnh ë nh÷ng n¬i cã vÞ trÝ ®Þa lÝ thuËn lîi víi c¸c chøc n¨ng chÝnh lµ hµnh chÝnh, th­¬ng m¹i, qu©n sù. + Thêi k× Ph¸p thuéc, c«ng nghiÖp ch­a ph¸t triÓn, hÖ thèng ®« thÞ kh«ng cã c¬ së ®Ó më réng. §Çu nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kØ XX míi cã mét sè ®« thÞ lín ®­îc h×nh thµnh nh­ Hµ Néi, H¶i Phßng, Nam §Þnh... + Tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng 8 1945 ®Õn 1954, qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ diÔn ra chËm vµ c¸c ®« thÞ kh«ng cã sù thay ®æi nhiÒu. Tõ n¨m 1954 ®Õn 1975, ®« thÞ ph¸t triÓn theo hai xu h­íng kh¸c nhau: • ë miÒn Nam, chÝnh quyÒn Sµi Gßn ®· dïng ®« thÞ ho¸ nh­ lµ mét biÖn ph¸p ®Ó dån d©n, phôc vô chiÕn tranh. ë miÒn B¾c, ®« thÞ ho¸ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ trªn c¬ së m¹ng l­íi ®« thÞ cã tõ tr­íc, nh­: Hµ Néi, H¶i Phßng, Nam §Þnh, Vinh, ViÖt Tr×, Th¸i Nguyªn... Tõ n¨m 1965 ®Õn 1972, c¸c ®« thÞ bÞ chiÕn tranh ph¸ ho¹i, ng­êi d©n ph¶i di chuyÓn vÒ n«ng th«n, qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ bÞ ch÷ng l¹i. + Tõ n¨m 1975 ®Õn nay qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ cã chuyÓn biÕn kh¸ m¹nh. Tuy nhiªn, c¬ së h¹ tÇng cña c¸c ®« thÞ (hÖ thèng giao th«ng, ®iÖn, n­íc, c¸c c«ng tr×nh phóc lîi x· héi...) vÉn cßn ë møc ®é thÊp so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. + TØ lÖ d©n thµnh thÞ t¨ng nh­ng cßn chËm (n¨m 1990 lµ 19,5%, n¨m 2005 míi ®¹t 26,9%). + Ph©n bè ®« thÞ kh«ng ®Òu gi÷a c¸c vïng, tËp trung chñ yÕu ë c¸c vïng ®ång b»ng. C¸c vïng cã nhiÒu ®« thÞ nhÊt lµ TD & MNBB, §BSH, §BSCL nh­ng c¸c ®« thÞ lín tËp trung ë §BSH, §NB; c¸c vïng cßn l¹i lµ c¸c ®« thÞ nhá. C©u 6. Qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ë n­íc ta cã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. - §« thÞ ho¸ t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®Êt n­íc vµ c¸c ®Þa ph­¬ng: + C¸c ®« thÞ cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c vïng trong n­íc. N¨m 2005, khu vùc ®« thÞ c¶ n­íc ®ãng gãp 70,4% trong tæng GDP, 84% GDP c«ng nghiÖp x©y dùng, 87% GDP dÞch vô vµ 80% ng©n s¸ch nhµ n­íc. + C¸c thµnh phè, thÞ x· tËp trung ®«ng d©n c­, lµ c¸c thÞ tr­êng cã søc mua lín vµ ®a d¹ng, lµ n¬i tËp trung ®«ng ®¶o lùc l­îng lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt. + C¸c thµnh phè, thÞ x·, nhÊt lµ c¸c thµnh phè lín, cã c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt hiÖn ®¹i, cã søc hót ®èi víi ®Çu t­ trong n­íc vµ ngoµi n­íc, t¹o ra ®éng lùc cho sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. + C¸c ®« thÞ cã kh¶ n¨ng t¹o ra nhiÒu viÖc lµm vµ thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. - Trong qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ còng n¶y sinh nh÷ng hËu qu¶ xÊu cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch kh¾c phôc nh­: vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr­êng, an ninh trËt tù x· héi...
  14. Đề cương ôn tập Địa lí 14 Bài 20. CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ 1. Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế a. Trong nền kinh tế - Xu hướng chuyển dịch: tỷ trọng KV I giảm, KV II tăng, KV III khá cao nhưng chưa ổn định. - Xu hướng chuyển dịch trên là tích cực, nhưng còn chậm. Nguyên nhân: quá trình CNH, HĐH đất nước b. Trong nội bộ ngành – Ở khu vực I + Giảm tỉ trọng ngành NN, tăng tỉ trọng ngành thủy sản. + Trong NN giảm tỷ trọng ngành trồng trọt, tăng tỉ trọng ngành chăn nuôi.  Nguyên nhân: thức ăn cho người đảm bảo, hiệu quả KT, thị trường, kỹ thuật, thú y, CSCB đảm bảo. – Ở khu vực II + Chuyển đổi cơ cấu ngành, đa dạng sản phẩm phù hợp yêu cầu thị trường, tăng hiệu quả đầu tư. + Tăng tỷ trọng ngành CN chế biến, giảm tỷ trọng ngành CN khai thác. + Tăng tỉ trọng sản phẩm chất lượng cao, cạnh tranh, giảm các sản phẩm có chất lượng thấp.  Nguyên nhân: Đáp ứng nhu cầu thị trường, cạnh tranh, kỹ thuật được cải tiến… - Ở khu vực III + Tăng nhanh các lĩnh vực liên quan đến kết cấu hạ tầng và phát triển đô thị. + Nhiều loại hình dịch vụ mới ra đời: viễn thông, tư vấn đầu tư, chuyển giao công nghệ,…  Nguyên nhân: Sự PT của đô thị, nhu cầu DV của sinh hoạt, SX ngày càng cao. 2. Chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế - KT Nhà nước: giảm tỉ trọng, nhưng vẫn giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế. - Kinh tế ngoài Nhà nước chiếm tỷ trọng lớn, đa thành phần... - Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh.  Chuyển dịch trên là tích cực, phù hợp với nền kinh tế nhiều thành phần, hội nhập TG... 3. Chuyển dịch cơ cấu lănh thổ kinh tế - Nguyên nhân: nhằm phát huy thế mạnh, phát triển KT vùng, vùng khác, hội nhập TG: - Biểu hiện: + Trong NN: hình thành các vùng chuyên canh cây LT-TP, cây CN.. + Trong CN: hình thành các khu CN, KCX quy mô lớn. + Cả nước hình thành 3 vùng KT trọng điểm: VKTTĐ BBộ, VKTTĐ MTrung, VKTTĐ phía Nam. 4. Ý nghĩa của sự chuyển dịch cơ cấu nên KT - Thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy quá trình CNH, HĐH trong nền kinh tế. - Khai thác triệt để các nguồn lực trong và ngoài nước. - Tăng cường mối quan hệ giữa các ngành kinh tế  phát triển bền vững. - Chống tụt hậu KT, đẩy mạnh XK, giải quyết việc làm, xóa đói, giảm nghèo…
  15. Đề cương ôn tập Địa lí 15 Một số vấn đề phát triển và phân bố nông nghiệp Câu 1: Trình bày những thuận lợi và khó khăn vê điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên để phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới ở nước ta? Chứng minh rằng nước ta đang khai thác có hiệu quả nền nông nghiệp nhiệt đới? 1.Thuận lợi và khó khăn vê điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên để phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới ở nước ta a. Thuận lợi - Khí hậu: nhiệt đới ẩm gió mùa, có sự phân hoá => thuận lợi phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới với năng suất sinh học cao, khả năng luân canh, xen canh, tăng vụ, đa dạng hóa cây trồng vật nuôi. - Địa hình và đất đai: 3/4 địa hình nước ta là núi và cao nguyên, với 3 dạng địa hình chính: đồng bằng, trung du và miền núi. + Đất đai cũng có sự phân hoá giữa các vùng. Đất phù sa ở đồng bằng, đất feralit ở vùng trung du và miền núi. => Sự phân hoá của địa hình, đất đai tạo nên những thế mạnh về sản phẩm nông nghiệp của mỗi vùng.Trung du và miền núi là thế mạnh về các cây CN lâu năm và chăn nuôi đại gia súc. Còn vùng đồng bằng là thế mạnh các cây trồng ngắn ngày, thâm canh tăng vụ và nuôi trồng thủy sản. - Nguồn nước : => Dồi dào với mạng lưới sông ngòi dày đặc, lương nước phong phú, giàu phù sa => cung cấp nước tưới, đẩy mạnh thâm canh. b. Khó khăn: => Khó khăn chủ yếu :Tính mùa vụ khắt khe trong sản xuất nông nghiệp và thiên tai, dịch bệnh => tính bấp bênh của nông nghiệp 2. Nước ta đang khai thác ngày càng hiệu qủa nền nông nghiệp nhiệt đới. - Các tập đoàn cây, con được phân bố phù hợp hơn với các vùng sinh thái nông nghiệp. - Cơ cấu mùa vụ có sự thay đổi quan trọng, với các giống ngắn ngày, chịu sâu bệnh và có thể thu hoạch tr- ước mùa bão lụt hay hạn hán. - Tính mùa vụ được khai thác tốt hơn nhờ đẩy mạnh hoạt động vận tải, áp dụng rộng rãi công nghiệp chế biến và bảo quản nông sản => Việc trao đổi nông sản khắp các vùng trong cả nước nhờ thế sản xuất nông nghiệp ngày càng hiệu quả. - Đẩy mạnh xuất khẩu nông sản là một hướng đi quan trọng để phát huy thế mạnh của một nền nông nghiệp nhiệt đới: rau cao cấp vụ đông xuất khẩu sang các nước cùng vĩ độ, hoa quả đặc sản nhiệt đới của các vùng miền... Câu 2: Hãy phân biệt những nét khác nhau cơ bản giữa nền nông nghiệp cổ truyền và nền nông nghiệp hàng hóa ở nước ta? Việc phát triển nền nông nghiệp hàng hóa có ý nghĩa gì? a. Những nét khác biệt nền nông nghiệp nước ta đang tồn tại song song nền nông nghiệp cổ truyền và tự cung tự cấp và nền nông nghiệp hàng hóa hiện đại và đang có xu hướng chuyển từ nông nghiệp cổ truyền sang nông nghiệp hàng hóa Nông nghiệp cổ truyền Nông nghiệp hàng hoá Quy mô sản xuất nhỏ. Manh mún, phân tán Quy mô sản xuất tương đối lớn. Mức độ tập trung cao. Công cụ thủ công chủ yếu sử dụng sức Sử dụng nhiều máy móc, công nghệ mới(trước và sau thu người và động vật. Kĩ thuật thô sơ, lạc hậu. hoạch), vật tư nông nghiệp. Kĩ thuật tương đối tiên tiến. Chuyên môn hóa thấp Chuyên môn hoá ngày càng cao Năng suất lao động thấp. Năng suất lao động cao. Không quan tâm đến thị trường. Người Gắn liền với thị trường tiêu thụ hàng hoá. Người sản sản xuất quan tâm nhiều đến sản lượng xuất quan tâm nhiều hơn đến lợi nhuận
  16. Đề cương ôn tập Địa lí 16 Phân bố ở nhiều nơi ở nước ta. Phân bố ở một số vùng. Tập trung vào các vùng có nhiều điều kiện thuận lợi b. Phát triển nông nghiệp hàng hóa làm cho cơ cấu nông nghiệp trở nên đa dạng hơn, thích ứng tốt hơn với sự thay đổi của thị trường và sử dụng hợp lí hơn các nguồn lực. Câu 3: Trình bày các điều kiện để phát triển ngành chăn nuôi nước ta? Nêu thực trạng phát triển, phân bố ngành chăn nuôi lợn và gia cầm trong những năm qua? 1. Điều kiện phát triển chăn nuôi. 1.1. Thuận lợi: - Cơ sở thức ăn được dảm bảo tốt hơn nhờ lương thực từ hoa màu,đồng cỏ và phụ phẩm ngành thủy sản. - Thức ăn từ CN chế biến. - Các dịch vụ thú y, giống có nhiều tiến bộ và phân bố rộng khắp. 1.2. Khó khăn: a. Về tự nhiên: + Diện tích đồng cỏ nhỏ, phân tán, có nhiều cỏ tạp khó cải tạo, năng suất đồng cỏ thấp. + Môi trường khí hậu nhiệt đới ẩm dễ phát sinh dịch bệnh cho gia súc, gia cầm. b. Về kinh tế - xã hội. + Hình thức chăn nuôi chủ yếu theo lối quảng canh, lạc hậu. + Giống gia súc, gia cầm có chất lượng chưa cao. + Cơ sở thức ăn cho chăn nuôi chưa bảo đảm. + Công nghiệp chế biến thức ăn gia súc và công tác dịch vụ thú y vẫn còn hạn chế 2. Chăn nuôi lợn và gia cầm. Là nguồn cung cấp thịt chủ yếu - Lợn với 27,4 triệu con (2005) cung cấp trên ¾ sản lượng thịt các loại vì cơ sở thức ăn chủ yếu là tinh bột cho lợn đã được đảm bảo. Đang đẩy mạnh chăn nuôi lợn tỉ lệ nạc cao để đáp ứng yêu cầu của thị trường. Phân bố ở khắp nơi, nhưng tập trung ở đồng băng sông Hồng - Gia cầm với 220 triệu con(2005), hình thức chăn nuôi CN đang được phổ biến rộng rãi (gần đây do ảnh hưởng của dịch cúm gia cầm nên đàn gia cầm có xu hướng giảm). Phân bố rộng khắp nhưng tập trung nhiều vào các vùng ven thành phố lớn và các địa phương có các cơ sở chế biến thịt như các tỉnh ở ĐBSH và ĐBSCL. Câu 4: Chứng minh rằng việc đẩy mạnh phát triển cây công nghiệp và cây ăn quả góp phần phát huy thế mạnh của nền nông nghiệp nhiệt đới nước ta? 1. Việc đẩy mạnh sx cây công nghiệp và cây ăn quả sẽ góp phần phát huy thế mạnh của vùng nông nghiệp nhiệt đới. - Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên của nước ta (khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng, ẩm, mưa nhiều. Hệ đất trồng đa dạng thích hợp với nhiều loại cây công nghiệp khác nhau đặc biệt là hệ thống đất feralit)=> hình thành các vùng chuyên canh với hiệu quả kinh tế cao. - Khai thác được thế mạnh của vùng đồi núi và trung du, phá thế độc canh trong sản xuất nông nghiệp, đa nông nghiệp phát triển theo con đường đa canh 2. Thế mạnh đang được khai thác - Cây công nghiệp lâu năm. Cây công Phân bố nghiệp Cà phê Chủ yếu ở Tây Nguyên, ngoài ra ở Đông Nam Bộ, rải rác Bắc Trung Bộ. Cà phê chè mới được trồng nhiều ở Tây Bắc Cao su Đông Nam Bộ, ngoài ra ở Tây Nguyên, một số tỉnh ở DHMT. Hồ tiêu Tây Nguyên, Đông Nam Bộ,
  17. Đề cương ôn tập Địa lí 17 Điều Đông Nam Bộ, Duyên hải miền Trung. Dừa Tập trung ở đồng bằng sông Cửu Long Chè Trung du và miền núi Bắc Bộ, Lâm Đồng (Tây Nguyên) Cây công nghiệp hàng năm Cây công nghiệp Phân bố Đay Đồng bằng sông Hồng: Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình; Đồng bằng sông Cửu Long: Long An Cói Ven biển từ Hải Phòng đến Thanh Hoá. Gần đây phát triển mạnh ở ĐBSCL Dâu tằm Bảo Lộc (Lâm Đồng) Bông Trồng phổ biến ở Đắc Lắc, Đồng Nai, Phú Yên, Khánh Hoà, Bình Thuận Mía Tập trung 75 % diện tích, 80 % sản lượng ở ĐBSCL, ĐNB và DHMT Đậu tương Trung du miền núi phía Bắc (40 % diện tích cả nước), Hà Tây, Đồng Nai, Đắc Lắc, Đồng Tháp. Lạc Tây Ninh, Bình Dương, Nghệ An. Thuốc lá Đông Nam Bộ, Duyên hải miền Trung, Trung du và miền núi Bắc Bộ - Cây ăn quả phát triển mạnh trong những năm gần đây, tập trung nhiều nhất ở đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ và vùng núi Bắc Bộ (Bắc Giang). - Các loại cây ăn quả có diện tích lớn, tập trung là: chuối, cam, xoài, nhãn, bưởi, chôm chôm, dứa... Câu 6: Trình bày thực trạng phát triển và phân bố của ngành thủy sản nước ta? 1. Tình hình sản xuất: a. Ngành thủy sản đang có những bước phát triển đột phá - Sản lượng thủy sản đạt 3,4 triệu tấn (2005) => lớn hơn sản lượng thịt cộng lại từ chăn nuôi gia súc, gia cầm. - Bình quân thủy sản trên đầu người khoảng 42 kg/người. b. Ngành thủy sản đang có những bước chuyển biến rõ nét => Nuôi trồng thủy sản chiếm tỉ trọng ngày càng cao còn khai thác có xu hướng giảm trong cơ cấu sản xuất và giá trị sản lượng 2. Phân bố: a. Khai thác thủy sản: nghề cá ở các tỉnh DHNTB và Nam Bộ. Các tỉnh dẫn đầu về sản lượng đánh bắt là Kiên Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận, Cà Mau,.....Bốn tỉnh này đã chiếm 38% sản lượng thủy sản khai thác cả nước. b. Nuôi trồng nhiều hơn cả là cá và tôm. Tập trung ở ĐBSCL và ĐBSH. Các tỉnh dẫn đầu về sản lượng cá nuôi là: An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, Trà Vinh,... Câu 7: So sánh sản phẩm chuyên môn hóa sản xuất nông nghiệp giữa Đồng bằng sông Hồng và Trung du miền núi phía Bắc? Tại sao lại có sự khác nhau đó? 1. So sánh sản phẩm chuyên môn hóa sản xuất nông nghiệp giữa Đồng bằng sông Hồng và Trung du miền núi phía Bắc - Giống nhau: cùng có các sản phẩm có nguồn gốc cận nhiệt - Khác nhau: Sản phẩm CMH Đồng bằng sông Hồng Trung du miền núi phía Bắc
  18. Đề cương ôn tập Địa lí 18 Trồng trọt - Lúa cao sản, lúa có chất lượng - CCN có nguồn gốc cận cao. nhiệt và ôn đới (chè, trầu, - Cây thực phẩm, đặc biệt là các hồi,..) loại rau cao cấp. Cây ăm quả. - Đậu tương, lạc, thuốc lá,... - Đay, cói. - Cây ăn quả, cây dược liệu. Chăn nuôi Lợn, bò sữa (ven các thành phố Trâu, bò lấy thịt và sữa, lợn lớn), gia cầm, nuôi thủy sản nước (trung du) ngọt, thủy sản nước mặn, nước lợ. 2. Giải thích Vùng Điều kiện sinh Điều kiện kinh tế - xã hội Trình độ thâm thái NN canh TDMNBB - Núi, cao - Mật độ dân số tương đối thấp. Dân Trình độ thâm nguyên, đồi thấp có kinh nghiệm sx lâm nghiệp, trồng canh thấp, sx theo - Đất feralit đỏ CCN. kiểu quảng canh, vàng, đất phù sa - Ở vùng trung du có các cơ sở CN đầu tư ít lao động, cổ bạc màu chế biến. Điều kiện giao thông tương vật tư nông - Khí hậu cận đối thuận lợi nghiệp. Ở vùng nhiệt đới, ôn đới - Ở vùng núi còn nhiều khó khăn trung du trình độ trên núi, có mùa thâm canh đang đông lạnh được nâng cao ĐBSH - ĐB châu thổ có - Mật độ dân số cao nhất cả nước. - Trình độ thâm nhiều ô trũng. - Dân có kinh nghiệm thâm canh lúa canh khá cao, đầu - Đất phù sa sông nước. tư nhiều lao động. Hồng và sông Mạng lưới đô thị dày đặc, các thành - Áp dụng các Thái Bình. phố lớn tập trung CN chế biến. giống mới, cao - Có mùa đông - Quá trình đô thị hóa và CNH đang sản, công nghệ lạnh. được đẩy mạnh. tiến bộ. Câu 8 Chứng minh rằng tài nguyên rừng nước ta giàu có, nhưng đang bị suy thoái nhiều. Phân tích những nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy thoái tài nguyên rừng? a. Rừng nước ta vốn giàu có: Với 14,3 triệu ha rừng, đạt độ che phủ rừng là 43% (Năm 1943), VN có tới 70% diện tích là rừng giàu với gần 10 triệu ha và chất lượng rừng tốt b. Đang bị suy thoái Diện tích rừng có 12,7 triệu ha(2005) nhưng chủ yếu là rừng nghèo và rừng non (chiếm 70% diện tích rừng) c. Nguyên nhân : - Do khai thác gỗ cho nhu cầu công nghiệp và dân dụng và xuất khẩu. - Chặt phá rừng lấy củi đốt - Du canh, du cư, mở rộng diện tích canh tác - Cháy rừng - Chiến tranh, nhất là thời kì chống Mĩ cứu nước. - Công nghệ khai thác lạc hậu dẫn đến tình trạng chi phí sản xuất cao và gây lãng phí tài nguyên rừng. - Việc trồng rừng không bù đắp được diện tích rừng bị phá hoại. Câu 9: Tại sao phát triển vùng chuyên canh nông nghiệp kết hợp với công nghiệp chế biến lại có ý nghĩa quan trọng đối với tổ chức lãnh thổ nông nghiệp và phát triển kinh tế - xã hội nông thôn? => Phát triển vùng chuyên canh nông nghiệp kết hợp với công nghiệp chế biến lại có ý nghĩa quan trọng đối với tổ chức lãnh thổ nông nghiệp và phát triển kinh tế - xã hội nông thôn vì:
  19. Đề cương ôn tập Địa lí 19 - Hình thành các vùng chuyên canh góp phần khai thác tốt các điều kiện sinh thái khác nhau giữa các vùng, thúc đẩy nền sx nông nghiệp hàng hóa. - Giải quyết việc làm tăng thu nhập cho người lao động. - Tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp, giúp sử dụng và bảo quản sản phẩm lâu dài => tăng sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. - Góp phần hình thành mô hình sx nông nghiệp tiên tiến, liên kết nông - công nghiệp C©u 10. H·y nªu nh÷ng thay ®æi trong tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp n­íc ta. H­íng dÉn tr¶ lêi: – Tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp cña n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua thay ®æi theo hai h­íng chÝnh: + T¨ng c­êng chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt, ph¸t triÓn c¸c vïng chuyªn canh quy m« lín ®èi víi c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp chñ yÕu. §Æc biÖt m¹nh ë T©y Nguyªn, §«ng Nam Bé vµ §ång b»ng s«ng Cöu Long lµ nh÷ng vïng cã nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hµng ho¸. + §Èy m¹nh ®a d¹ng ho¸ n«ng nghiÖp, ®a d¹ng ho¸ kinh tÕ n«ng th«n. §iÒu nµy cho phÐp khai th¸c hîp lÝ h¬n c¸c sù ®a d¹ng, phong phó cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn, sö dông tèt h¬n nguån lao ®éng, t¹o thªm viÖc lµm vµ n«ng s¶n hµng ho¸, mÆt kh¸c còng gi¶m thiÓu rñi ro nÕu thÞ tr­êng n«ng s¶n cã biÕn ®éng bÊt lîi. Còng chÝnh qu¸ tr×nh nµy t¨ng c­êng thªm sù ph©n ho¸ l·nh thæ n«ng nghiÖp. – Kinh tÕ trang tr¹i cã b­íc ph¸t triÓn míi, thóc ®Èy s¶n xuÊt n«ng, l©m, thuû s¶n theo h­íng s¶n xuÊt hµng ho¸, tõng b­íc ®· ®­a n«ng nghiÖp tho¸t khái t×nh tr¹ng tù cÊp, tù tóc lªn s¶n xuÊt hµng ho¸. C¸c trang tr¹i tËp trung nhiÒu nhÊt vµo lÜnh vùc nu«i trång thuû s¶n, trång c©y hµng n¨m vµ c©y l©u n¨m. Vïng cã nhiÒu trang tr¹i nhÊt lµ §BSCL vµ §NB. Một số vấn đề phát triển và phân bố công nghiệp Câu 1. Thế nào là ngành công nghiệp trọng điểm? Vì sao công nghiệp điện lực là ngành công nghiệp trọng điểm? 1. Khái niệm: CN trọng điểm là ngành CN có thế mạnh lâu dài, đem lại hiệu quả cao về các mặt kinh tế, xã hội, môi trường và có tác động mạnh mẽ đến các ngành kinh tế khác. 2. Công nghiệp điện lực là ngành công nghiệp trọng điểm a. Có thế mạnh lâu dài. - Cơ sở nguồn nhiên liệu phong phú và vững chắc. + Than: trữ lượng dự báo khoảng 5 - 6 tỉ tấn, chủ yếu là than antraxit với tốt nhất vùng Đông Nam Á với nhiệt lượng 7000 - 8000 calo/kg., tập trung chủ yếu ở vùng than ĐB(90% cả nước), nhiều nhất là ở Quảng Ninh với trữ lượng hơn 3 tỉ tấn + Dầu khí: trữ lượng dự báo khoảng 10 tỉ tấn dầu trong đó trữ lượng khai thác khoảng 4-5 tỉ tấn. Khí đồng hành: 250 - 300 tỉ m3, phân bố: Tập trung ở các bể trầm tích thuộc thềm lục địa phía nam, quan trọng nhất là bể trầm tích Nam Côn Sơn và Cửu Long. + Thuỷ năng: nguồn thuỷ năng lớn (30 triệu kw), tập trung ở hệ thống sông Hồng (37 %), hệ thống sông Đồng Nai (19 %). + Các nguồn năng lượng khác : nhiệt mặt trời, sức gió, địa nhiệt, thuỷ triều, khoáng Uranium . - Thị trường tiêu thụ rộng lớn: Phục cho tất cả các ngành kinh tế. Có thể nói không có ngành kinh tế nào lại không cần đến nhu cầu sử dụng điện. Phục vụ cho nhu cầu đời sống ngày càng tăng của nhân dân. b. Mang lại hiệu quả kinh tế cao. Sự phát triển mạnh của ngành công nghiệp Điện lực: - Sản lượng điện tăng nhanh 5,2 tỉ kw/h (1985) => 52,1 tỉ kw/h (2005) - Cơ cấu: trước đây thủy điện ngày càng có vai trò to lớn và liên tục tăng từ 285(1985) =>61%(1990) chiếm khoảng ¾ sản lượng điện cả nước. Nhưng hiện nay cơ cấu sản lượng điện có sự thay đổi(70% lại do điện sx từ than, diezen và khí tự nhiên) - Đã hình thành mạng lưới các nhà máy điện phân bố rộng khắp trong cả nước. => Hoàn thành mạng lưới điện quốc gia với đường dây siêu cao áp 500kv từ Hòa Bình đến Phú Lâm (TP. Hồ Chí Minh) dài 1488km.
  20. Đề cương ôn tập Địa lí 20 + Nhiệt điện: Phả Lại1 và 2, Uông Bí và Uông Bí mở rộng ở tỉnh Quảng Ninh, Thủ Đức ở TP. HCM, Phú Mĩ 1,2, ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Cà Mau1,2,… + Thuỷ điện : Hoà Bình trên sông Đà (1920MW), Yali trên sông Xê Xan, Trị An trên sông Đồng Nai, Hàm Thuận - Đa Mi trên sông La Ngà,… Sản lượng điện tăng nhanh 5,2 tỉ kw/h (1985) => 52,1 tỉ kw/h (2005 c. Tác động mạnh mẽ đến các ngành kinh tế khác . - Năng lượng là cơ sở quan trọng đầu tiên cho sự phát triển của bất kì một nền kinh tế nào, nó được xem như một chỉ tiêu đánh giá trình độ phát triển kinh tế. - Góp phần đẩy mạnh tốc độ phát triển của các ngành kinh tế, phục vụ nghiệp CNH, HĐH đất nước. - Nâng cao đời sống nhất là đối với đồng bào vùng xa, vùng sâu. Câu 2: Tình hình sản xuất và phân bố của ngành công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm? 1. Cơ sở nguyên liệu. => Có nguồn nguyên liệu dồi dào phong phú tại chỗ. + Từ ngành trồng trọt. + Nguyên liệu từ ngành chăn nuôi + Nguyên liệu từ ngành đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản. 2. Tình hình sản xuất và phân bố - Giá trị sản xuất tăng: - Tỉ trọng giá trị sản xuất của ngành có xu hướng giảm nhẹ. - Cơ cấu ngành đa dạng: + CN chế biến các sản phẩm từ ngành trồng trọt  CN xay xát: Phân bố rộng khắp với vài chục nhà máy có quy mô lớn chủ yếu ở các vùng trồng lúa và các thành phố lớn như TP Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, Cần Thơ, Hà Nội,.....  Công nghiệp rượu bia và nước ngọt: tập trung tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng...  Công nghiệp đường mía: Các nhà máy đường lớn phân bố ở các vùng nguyên liệu : Lam Sơn (Thanh Hoá), Quảng Ngãi, Bình Dương, La Ngà, Tây Ninh (Đông Nam Bộ), Hiệp Hoà, Long An (Đồng bằng sông Cửu Long) bên cạnh các lò đường thủ công.  Chế biến sản phẩm từ cây CN * Chè tập trung ở Trung du, miền núi phía bắc và Tây Nguyên * Chế biến cà phê tập trung ở tây Nguyên, một phần ở Đông Nam Bộ và Bắc Trung Bộ * Chế biến thuốc lá phân bố chủ yếu ở Đông Nam Bộ - các nhà máy Sài Gòn, Vĩnh Hội + CN chế biến các sản phẩm từ chăn nuôi:  Sản phẩm là sữa và các sản phẩm từ sữa (bơ, pho mát), tập trung tại các đô thị lớn như TP Hồ Chí Minh và các nông trường chăn nuôi bò sữa như Mộc Châu(Sơn La), BaVì(Hà Nội), Đức Trọng(Lâm Đồng).  Các cơ sở sản xuất thịt hộp và các sản phẩm từ thịt (lạp xường, dăm bông, bí tết) phân bố chủ yếu ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. + CN chế biến thủy, hải sản:  Nước mắm ở Cát Hải (Hải Phòng), Phan Thiết (Bình Thuận), Phú Quốc (Kiên Giang).  Chế biến cá tôm đông lạnh tập trung TP Hồ Chí Minh và Hải Phòng.  Nghề làm muối tập trung ở Cà Ná (Ninh Thuận), Văn Lí (Nam Định). - Về mặt kinh tế. + Các sản phẩm của ngành tạo nên một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nước ta như: xuất khẩu 5,2 triệu tấn gạo đạt 1,4 tỉ đô la; 885 nghìn tấn cà phê đạt 725 triêu đô la và 2,8 triệu đô la hàng thuỷ sản(2005). + Ngoài ra, nó còn thúc đẩy việc sx hàng hóa trong nông nghiệp, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế - xã hội nông thôn. - Về mặt xã hội: Góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập. Câu 3: Thế nào là tổ chức lãnh thổ công nghiệp? 1. Khái niệm
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2