Đề cương ôn tập giữa học kì 1 môn Ngữ văn lớp 10 năm 2022-2023 - Trường THPT Bùi Thị Xuân

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Đề cương ôn tập giữa học kì 1 môn Ngữ văn lớp 10 năm 2022-2023 - Trường THPT Bùi Thị Xuân" là tài liệu dành cho các bạn học sinh đang chuẩn bị thi giữa học kì 1. Đề cương giúp các em phát triển tư duy, năng khiếu môn học và rèn kỹ năng làm văn. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương ôn tập giữa học kì 1 môn Ngữ văn lớp 10 năm 2022-2023 - Trường THPT Bùi Thị Xuân

TRƯỜNG THPT BÙI THỊ XUÂN – ĐÀ LẠT TỔ NGỮ VĂN ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP KIỂM TRA GIỮA KỲ I (2022 – 2023) MÔN NGỮ VĂN LỚP 10 PHẦN 1: MA TRẬN, ĐẶC TẢ A. KHUNG MA TRẬN Mức Tổng độ % điểm TT nhận thức Nội Thôn Vân ̣ dung Nhân ̣ g Vân ̣ dung ̣ Kĩ /đơn biêt́ hiêu ̉ dung ̣ cao năng ̣ (Số vi kĩ (Số (Số (Số năng câu) câu) câu) câu) TNKQ TL TNKQ TL TNKQ TL TNKQ TL 1 Đọc Thần 0 2 0 2 0 1 0 1 60 thoại Truy ện. 3 Viết Viết 0 1* 0 1* 0 1* 0 1 40 văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học.
Tỉ lệ 30% 30% 0 20% 0 10% điểm từng loại câu 100 hỏi Ti lê ̉ ̣ 40% 20% 10% điểm các mức 30% độ nhận thức Tổng % điểm 30% 70% Lưu ý: Tất cả các câu hỏi trong đề kiểm tra làcâu hỏi tự luận. Cách cho điểm mỗi câu hỏi được quy định chi tiết trong Đáp án Hướng dẫn chấm. B. BẢNG ĐẶC TẢ Nội Đơn vị Mức độ Số câu dung kiến kiến hỏi theo kiến thức/kĩ thức, mức độ Tổng thức/ năng kĩ năng nhận TT kĩ năng cần thức kiểm Vận Nhận Thông Vận tra, dụng biết hiểu dụng đánh giá cao 1 ĐỌC Đọc Nhận 2 2 1 1 6 HIỂU hiểu biết: các văn Xác bản định truyện được (Ngữ phương liệu thức ngoài biểu sách đạt, thể giáo loại của khoa) văn bản/ đoạn trích Xác
Nội Đơn vị Mức độ Số câu dung kiến kiến hỏi theo kiến thức/kĩ thức, mức độ Tổng thức/ năng kĩ năng nhận TT kĩ năng cần thức kiểm Vận Nhận Thông Vận tra, dụng biết hiểu dụng đánh giá cao định được cốt truyện, các sự việc,chi tiết tiêu biểu, nhân vật trong văn bản/ đoạn trích. Chỉ rathông tin trong văn bản/đoạ n trích. Thông hiểu: Hiểu được đặc sắc về nội dung văn bản/đoạ n trích: chủ đề,tư tưởng,ý nghĩa của hình tượng nhân vật,ý nghĩa
Nội Đơn vị Mức độ Số câu dung kiến kiến hỏi theo kiến thức/kĩ thức, mức độ Tổng thức/ năng kĩ năng nhận TT kĩ năng cần thức kiểm Vận Nhận Thông Vận tra, dụng biết hiểu dụng đánh giá cao của sự việc chi tiết tiêu biểu… Hiểu được đặc sắc về nghệ thuật của văn bản/đo ạn trích:ng hệ thuật trần thuật, xây dựng nhân vật, chi tiết hoang đường kì ảo… Hiểu được một số đặc trưng của thần thoại, truyện trung đại, truyện
Nội Đơn vị Mức độ Số câu dung kiến kiến hỏi theo kiến thức/kĩ thức, mức độ Tổng thức/ năng kĩ năng nhận TT kĩ năng cần thức kiểm Vận Nhận Thông Vận tra, dụng biết hiểu dụng đánh giá cao hiện đại thể hiện trong văn bản/đoạ n trích. Vận dụng: Nhận xét giá trị của các yếu tố nội dung,hìn h thức trong văn bản/đoạ n trích. Rút ra thông điệp/bài học cho bản thân từ nội dung văn bản/ đoạn trích. 2 LÀM Viết Nhận 1 1 1 1 VĂN một văn biết: bản Giới nghị thiệu 1* luận được phân đầy đủ tích, thông đanh giá tin một tác
Nội Đơn vị Mức độ Số câu dung kiến kiến hỏi theo kiến thức/kĩ thức, mức độ Tổng thức/ năng kĩ năng nhận TT kĩ năng cần thức kiểm Vận Nhận Thông Vận tra, dụng biết hiểu dụng đánh giá cao phẩm chính truyện về tên thuộc tác các thể phẩm, loại đã tác giả, học: thể thần loại,… thoại, của tác văn phẩm. xuôi trung Trình đại, bày truyện được ngắn những hiện nội đại dung khái quát của tác phẩm văn học. Thông hiểu: Triển khai vấn đề nghị luận thành những luận điểm phù hợp. Phân tích được
Nội Đơn vị Mức độ Số câu dung kiến kiến hỏi theo kiến thức/kĩ thức, mức độ Tổng thức/ năng kĩ năng nhận TT kĩ năng cần thức kiểm Vận Nhận Thông Vận tra, dụng biết hiểu dụng đánh giá cao những đặc sắc về nội dung, hình thức nghệ thuật và chủ đề của tác phẩm. Kết hợp được lí lẽ và dẫn chứng để tạo tính chặt chẽ, logic của mỗi luận điểm. Đảm bảo cấu trúc của một văn bản nghị luận; đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp
Nội Đơn vị Mức độ Số câu dung kiến kiến hỏi theo kiến thức/kĩ thức, mức độ Tổng thức/ năng kĩ năng nhận TT kĩ năng cần thức kiểm Vận Nhận Thông Vận tra, dụng biết hiểu dụng đánh giá cao tiếng Việt. Vận dụng: Nêu được những bài học rút ra từ tác phẩm. Thể hiện được sự đồng tình / không đồng tình với thông điệp của tác giả (thể hiện trong tác phẩm). Vận dụng cao: Đánh giá được ý nghĩa, giá trị của nội dung và
Nội Đơn vị Mức độ Số câu dung kiến kiến hỏi theo kiến thức/kĩ thức, mức độ Tổng thức/ năng kĩ năng nhận TT kĩ năng cần thức kiểm Vận Nhận Thông Vận tra, dụng biết hiểu dụng đánh giá cao hình thức tác phẩm. Thể hiện rõ quan điểm, cá tính trong bài viết; sáng tạo trong cách diễn đạt. Tổng 7 Tỉ lệ % 30 40 20 10 100 Tỉ lệ chung 70 30 100 PHẦN 2: KIẾN THỨC CƠ BẢN A. TRI THỨC NGỮ VĂN 1. Cốt truyện Cốt truyện trong tác phẩm tự sự (thần thoại, sử thi, cổ tích, truyện ngắn, tiểu thuyết, ...) và kịch được tạo nên bởi sự kiện (hoặc chuỗi sự kiện). Sự kiện là sự việc, biến cố dẫn đến những thay đổi mang tính bước ngoặt trong thế giới nghệ thuật hoặc bộc lộ những ý nghĩa nhất định với nhân vật hay người đọc – điều chưa được họ nhận thấy cho đến khi nó xảy ra. 2. Truyện kể Sự kiện trong cốt truyện được triển khai hoặc liên kết với nhau theo một mạch kể nhất định. Mạch kể này thống nhất với hệ thống chi tiết và lời văn nghệ thuật (bao gồm các thành phần lời kể, lời tả, lời bình luận, ...) tạo thành truyện kể.
3. Người kể chuyện Truyện kể chỉ tồn tại khi có người kể chuyện. Trong nhiều loại hình tự sự dân gian, người kể chuyện có thể là người trực tiếp diễn xướng để kể lại câu chuyện cho công chúng. Trong tự sự của văn học viết, người kể chuyện là “vai” hay “đại diện” mà nhà văn tạo ra để thay mình thực hiện việc kể chuyện. Nhờ người kể chuyện, người đọc được dẫn dắt vào thế giới nghệ thuật của truyện. Kể để tri nhận về nhân vật, sự kiện, không gian, thời gian, ... Người kể chuyện cũng khơi dậy ở người đọc những suy tư về ý nghĩa mà truyện kể có thể gợi ra. 4. Nhân vật Nhân vật là con người cụ thể được khắc họa trong tác phẩm văn học bằng các biện pháp nghệ thuật. Cũng có những trường hợp nhân vật trong tác phẩm văn học là thần linh, loài vật, đồ vật, ... nhưng khi ấy, chúng vẫn đại diện cho những tính cách, tâm lí, ý chí hay khát vọng của con người. Nhân vật là phương tiện để văn học khám phá và cắt nghĩa về con người. 5. Thần thoại: Thần thoại là thể loại truyện kể xa xưa nhất, thể hiện quan niệm về vũ trụ và khát vọng chinh phục thế giới tự nhiên của con người thời nguyên thuỷ. Căn cứ vào chủ đề, có thể chia thần thoại thành hai nhóm: thần thoại kể về nguồn gốc vũ trụ và muôn loài (thần thoại suy nguyên); thần thoại kể về cuộc chinh phục thiên nhiên và sáng tạo văn hoá (thần thoại sáng tạo). Ra đời trong “tuổi ấu thơ” của loài người nên thần thoại mang tính nguyên hợp: chứa đựng các yếu tố nghệ thuật, tôn giáo, triết học, lịch sử, ... Vì vậy, thần thoại có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc lưu giữ di sản văn hoá nguyên thuỷ của cộng đồng. Thần thoại thường có cốt truyện đơn giản: có thể là cốt truyện đơn tuyến, tập trung vào một nhân vật hoặc là một tổ hợp nhiều cốt truyện đơn (tạo thành một “hệ thần thoại”). Nhân vật chính của thần thoại là các vị thần, hoặc những con người có nguồn gốc thần linh, có năng lực siêu nhiên nên có thể được miêu tả với hình dạng khổng lồ, hoặc với sức mạnh phi thường... Chức năng của nhân vật trong thần thoại là cắt nghĩa, lí giải các hiện tượng tự nhiên và đời sống xã hội, thể hiện niềm tin của con người cổ sơ cũng như những khát vọng tinh thần có ý nghĩa lâu dài của nhân loại. Câu chuyện trong thần thoại gắn liền với thời gian phiếm chỉ, mang tính ước lệ và không gian vũ trụ với nhiều cõi khác nhau. Lối tư duy hồn nhiên, chất phác, trí tưởng tượng bay bổng, lãng mạn đã làm nên sức cuốn hút và sức sống lâu bền cho thần thoại. B. YÊU CẦU Nắm chắc các tri thức Ngữ văn về thể loại truyện. Vận dụng các tri thức đã học để xác định được các yếu tố của truyện: cốt truyện, nhân vật, người kể chuyện, lời kể, …
Nắm chắc cách Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm truyện(Tìm ý, lập dàn ý, những yêu cầu khi viết, chỉnh sửa…theo nội dung ở sách giáo khoa Ngữ văn 10 – trang 33, 34), và có thể vận dụng để viết một văn bản nghị luận theo yêu cầu. PHẦN 3: ĐỀ THAM KHẢO SỞ GD& ĐTLÂM ĐỒNG ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I TRƯỜNG THPT BÙI THỊ XUÂN NĂM HỌC 20222023 MÔN NGỮ VĂN – LỚP 10 Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian phát đề) (Đề kiểm tra có 02 trang) Đọc đoạn văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: Trước khi có Trời đất, vũ trụ chỉ là một khối khí hỗn độn, trong đó không có ánh sáng và âm thanh. Tại trung tâm có một cục đá lớn đã thọ khí Âm Dương chiếu diệu rất lâu đời, nên đã thâu được các tính linh thông của vũ trụ mà tạo thành thai người. Sau 10 tháng 16 ngày (có tích là qua 18.000 năm thai nghén), đúng giờ Dần, một tiếng nổ vang, khối đá linh ấy nứt ra, một vị Linh Chân hy hữu ra đời, là Thần mang hình hài như con người được gọi là Bàn Cổ. Ngài cảm thấy không gian này vô cùng chật chội, liền dùng một cái rìu phá tan khối hỗn độn. Khối hỗn độn ấy mở ra, chia làm hai phần: phần nhẹ mà trong mỗi ngày đều bay lên cao, vì thế hình thành bầu trời; phần nặng mà đục mỗi ngày đều rơi xuống thấp, vì thế hình thành mặt đất. Giữa Trời và Đất, Bàn Cổ cũng mỗi ngày lớn lên một trượng. Ngài càng lớn càng cao, trở thành đầu đội trời, chân đạp đất, một người cao lớn không ai sánh nổi. Vừa sinh ra thì vị ấy tập đi, tập chạy, tập nhảy, hớp gió nuốt sương, ăn hoa quả, dần dần lớn lên, mình cao trăm thước, đầu như rồng, có lông đầy mình, sức mạnh vô cùng. Một ngày kia, Bàn Cổ chạy qua hướng Tây, bắt gặp một cái búa và một cái dùi ước nặng ngàn cân. Bàn Cổ, tay phải cầm búa, tay trái cầm dùi, ra sức mở mang cõi trần. Thuở đó Trời Ðất còn mờ mịt. Ngài ước cho phân biệt Trời Ðất thì nhân vật mới hóa sinh được. Ngài ao ước vừa dứt tiếng thì sấm nổ vang, Thiên thanh, Ðịa minh, vạn vật sinh ra đều có đủ cả. Ngài liền chỉ Trời là Cha, chỉ Ðất là Mẹ, muôn dân là con. Ngài chính là tôn chủ sáng lập thế gian, nên cũng gọi Ngài là Thái Thượng Ðạo Quân. Ngài tự xưng là Thiên tử, tức là con Trời, cai trị muôn dân. Ngài là vị vua đầu tiên của cõi thế gian nên gọi Ngài là Hỗn Độn thị. Tương truyền, Bàn Cổ có ba người con là Phục Hy, Nữ Oa, và Hoa Tư Bàn Cổ thọ được 18.000 tuổi rồi quy tiên. Khi Ngài chết, mắt trái biến thành mặt trời, mắt phải biến thành mặt trăng, máu biến thành sông, mỡ biến thành biển, râu tóc biến thành thảo mộc, thịt biến thành đất đai, tóc biến thành tinh tú, da biến thành cây cỏ, xương cốt và răng biến thành vàng đá, tinh túy biến thành châu ngọc, mồ hôi biến thành mưa. Đầu Ngài biến thành Đông Nhạc Thái Sơn, hai chân biến thành Tây Nhạc Hoa Sơn, ngực và bụng biến thành Trung Nhạc Tùng Sơn, vai trái biến thành Nam Nhạc Hoành Sơn, tay phải biến thành Bắc Nhạc Hằng Sơn.
(TheoThần thoại Trung Quốc Nguồn: Internet) PHẦN I: ĐỌC – HIỂU (6,0 điểm) Câu 1. (1.0 điểm)Xác định nhân vật chính của truyện. Câu 2.(1.0 điểm)Hành động nào của nhân vật đã hình thành bầu trời, mặt đất? Câu 3.(1.0 điểm)Truyện nhằm lý giải về điều gì? Câu 4.(1.0điểm)Nhận xét về thái độ, tình cảm của người xưa đối với nhân vật. Câu 5.(1.0 điểm)Phân tích một chi tiết kì ảo trong truyện. Câu 6.(1.0 điểm)Từnhững việc làm của nhân vật, anh/chị có suy nghĩ gì về trách nhiệm của bản thân trong cuộc sống hiện nay? PHẦN 2: LÀM VĂN(4,0 điểm) Anh/ chị hãy viết một bài văn cảm nhận vềnhân vật và nét đặc sắc nghệ thuật của văn bản trên. HẾT