Đề kiểm tra HK 2 môn Ngữ văn lớp 10 năm 2013 - THPT Lê Thánh Tông

ĐỀ THI HỌC KỲ 2 NĂM 2013<br /> <br /> ĐỀ<br /> <br /> MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 10<br /> Trường: THPT Lê Thánh Tông<br /> <br /> Câu 1: (3 điểm).<br /> Đồng cảm và chia sẻ là nếp sống đẹp trong xã hội hiện nay. Anh/chị hãy trình bày<br /> ý kiến của mình về nếp sống ấy.<br /> Câu 2: (7 điểm).<br /> Anh/chị hãy phân tích tâm trạng của nhân vật Thúy Kiều qua đoạn thơ sau đây:<br /> "...Cậy em, em có chịu lời,<br /> Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.<br /> Giữa đường đứt gánh tương tư,<br /> Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.<br /> Kể từ khi gặp chàng Kim,<br /> Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề.<br /> Sự đâu sóng gió bất kì,<br /> Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.<br /> Ngày xuân em hãy còn dài,<br /> Xót tình máu mủ thay lời nước non.<br /> Chị dù thịt nát xương mòn,<br /> Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.<br /> Chiếc vành với bức tờ mây,<br /> Duyên này thì giữ vật này của chung.<br /> Dù em nên vợ nên chồng,<br /> Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên.<br /> Mất người còn chút của tin,<br /> Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.”<br /> (Trích "Truyện Kiều" - Nguyễn Du, SGK Ngữ văn 10, tập 2, NXB Giáo dục, 2006)<br /> HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM<br /> <br /> 1<br /> <br /> Câu 1( 3 điểm)<br /> 1.Yêu cầu kĩ năng:<br /> Hiểu đúng yêu cầu của đề bài. Biết cách làm bài nghị luận xã hội, bố cục rõ ràng, kết<br /> cấu hợp lí, diễn đạt tốt, dẫn chứng chọn lọc có sức thuyết phục; không mắc các lỗi chính<br /> tả, dùng từ, ngữ pháp.<br /> 2. Yêu cầu kiến thức: Cần đảm bảo các nội dung sau:<br /> Câu 1 Nội dung<br /> * Mở bài:<br /> <br /> Điểm<br /> 0,5<br /> <br /> Sự cần thiết của thái độ đồng cảm và ý thức sẻ chia trong xã<br /> hội hiện nay.<br /> * Thân bài: Có thể trình bày bằng nhiều cách nhưng cần<br /> làm rõ các ý sau:<br /> 1. Giải thích<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> - Đồng cảm là có chung mối cảm xúc, sự cảm thông, rung<br /> cảm trước mọi việc, một người nào đó trong cuộc sống.<br /> - Chia sẻ là hành động quan tâm, san sẻ vật chất và tinh thần<br /> giữa người với người.<br /> - Đồng cảm và chia sẻ đề là biểu hiện của tình người, của ý<br /> thức vì người khác.<br /> 2. Chứng minh<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> - Trong cuộc sống không thể thiếu đi tình thương yêu, sự<br /> quan tâm giữa người với người<br /> + Khi gặp người bị nạn, người sống cô đơn không nơi<br /> nương tựa.<br /> + Khi một người bạn, người thân có chuyện buồn, …<br /> 2<br /> <br /> + Trên thế giới và ở nước ta có nhiều tổ chức nhân đạo, cứu<br /> trợ ra đời giúp đỡ những con người bất hạnh. Đó là chiếc cầu<br /> tinh thần kết nối mọi người. Riêng ở nước ta còn có nhiều<br /> phong trào gắn liền với tình hình cụ thể ở đất nước (kể tên).<br /> 3. Bình luận<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> - Tác dụng:<br /> + Đồng cảm, chia sẻ giúp con người ta có một điểm tựa, một<br /> sự giúp đỡ, động viên khi vấp ngã, thất bại hoặc mắc sai lầm<br /> trong cuộc sống đầy phức tạp và biến cố.<br /> + Đồng cảm, chia sẻ chính là động lực hướng con người tới<br /> những điều tốt đẹp.<br /> + Khi đồng cảm, chia sẻ trở thành ý thức và thói quen được<br /> phổ biến rộng khắp, nó sẽ trở thành nếp sống đẹp, nó là cơ<br /> sở để hình thành các giá trị nhân văn trong cuộc sống của<br /> của con người.<br /> - Để có thể đồng cảm, chia sẻ với người khác, bản thân cần<br /> có:<br /> + Sự nhạy cảm để cảm nhận những điều đang tồn tại và có<br /> những điều còn đang ẩn kín trong tâm hồn con người.<br /> + Lòng nhân hậu, vị tha sẵn sàng giúp đỡ người khác.<br /> + Sự hiểu biết để cân nhắc và lựa chọn những gì đáng làm,<br /> nên làm cho người khác để sống tốt hơn, cho mình được<br /> sống có ý nghĩa hơn.<br /> - Phê phán: Bác bỏ những biểu hiện sai lệch có liên quan đến<br /> vấn đề bàn luận (thái độ thờ ơ, vô cảm, … trong cuộc sống<br /> hiện nay).<br /> - Đề xuất ý kiến cá nhân: cần tham gia các phong trào nhân<br /> đạo của xã hội phù hợp với khả năng của mình, sống gắn bó<br /> với mọi người xung quanh. Sống quan tâm và chia sẻ với<br /> mọi người.<br /> <br /> 3<br /> <br /> * Kết bài:<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> Ý nghĩa sâu xa của đồng cảm chia sẻ là tạo nên những con<br /> người có phẩm chất người cao quý, tạo nên một xã hội đầy<br /> tình người.<br /> <br /> Câu 2 ( 7 điểm)<br /> 1.<br /> Yêu cầu kĩ năng : Học sinh biết cách làm bài nghị luận văn học, xác định được yêu<br /> cầu của đề bài, bố cục hợp lí, dẫn chứng chọn lọc, tiêu biểu, toàn diện, văn viết lưu loát,<br /> không mắc lỗi diễn đạt , dùng từ, đặt câu, ngôn ngữ trong sáng, giàu biểu cảm.<br /> 2.<br /> <br /> Yêu cầu kiến thức: Cần đảm bảo những nội dung sau:<br /> <br /> Câu<br /> <br /> Nội dung<br /> <br /> Điểm<br /> <br /> 2<br /> <br /> * Mở bài: Giới thiệu vài nét khái quát về tác giả Nguyễn<br /> Du, tác<br /> <br /> 0,75<br /> <br /> phẩm "Truyện Kiều", đoạn trích “Trao duyên” và tâm<br /> trạng Thúy Kiều qua 18 câu đầu trong đoạn trích.<br /> * Thân bài: có thể trình bày bằng nhiều cách khác nhau<br /> nhưng cần làm rõ các ý sau:<br /> -<br /> <br /> Kiều nhờ cậy Vân:<br /> <br /> 1,25<br /> <br /> + “Cậy”: có ý nương tựa, gửi gắm, tin tưởng nơi quan hệ<br /> ruột thịt, hi vọng tha thiết .<br /> + “Chịu”: một sự bắt buộc, nài ép<br /> + "Lạy, thưa”: tạo không khí trang trọng, thiêng liêng<br /> <br /> Lời lẽ được lựa chọn thật khéo léo, tế nhị mà chính xác<br /> - Nhắc nhở mối tình của mình với chàng Kim, thắm thiết<br /> nhưng mong manh, nhanh tan vỡ:<br /> <br /> 1,25<br /> <br /> 4<br /> <br /> + “Giữa đường đứt gánh”: tình cảm dang dở.<br /> + “Mặc em”: Mọi việc đành phó thác, phó mặc cho em,<br /> dở hay gì cũng chịu.<br />  Bốn câu thơ đã nói hết tình trông cậy, uỷ thác và cố<br /> thuyết phục em của Thúy Kiều<br /> - Kiều trao duyên cho em với lời tha thiết, tâm huyết: lấy<br /> tình máu mủ để tác động em, dù có chết cũng ngậm cười<br /> thanh thản.<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> - Kiều trao kỉ vật dùng dằng, nửa trao, nửa níu: Duyên này 1,25<br /> thì giữ, vật này của chung. Nhịp thơ ngắt đôi, bẻ gãy tâm<br /> trạng. Từ “của chung”: tâm trạng mâu thuẫn, phức tạp.<br /> Nàng trao duyên nhưng không trao tình. Kiều rơi vào trạng<br /> thái đau đớn, bế tắc.<br /> *Nghệ thuật:<br /> <br /> 0,75<br /> <br /> - Ngôn ngữ đối thoại khéo léo, sâu sắc, thấu lí đạt tình<br /> - Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, phù hợp<br /> - Từ ngữ chọn lọc, biểu cảm.<br /> * Kết bài:<br /> <br /> 0,75<br /> <br /> - Đoạn trích thể hiện chân thật, sâu sắc diễn biến tâm trạng<br /> của nhân vật Thúy Kiều khi trao duyên. Tâm trạng đi theo<br /> diễn biến tăng dần: từ bình tĩnh, khéo léo, khôn ngoan đến<br /> đau xót, mâu thuẫn...<br /> - Đoạn trích còn thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của Thúy Kiều:<br /> trân trọng tình yêu, hi sinh quên mình vì hạnh phúc của<br /> người thân.<br /> <br /> 5<br /> <br />