intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp Việt Nam từ trước năm 1985-1988 tới nay.

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST
Báo xấu
126
lượt xem 27
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp việt nam từ trước năm 1985-1988 tới nay.', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp Việt Nam từ trước năm 1985-1988 tới nay.

  1. Đề tài: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp Việt Nam từ trước năm 1985-1988 tới nay.
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n më ®Çu §Êt n­íc ta ®i lªn tõ mét nÒn n«ng nghiÖp l¹c hËu, s¶n xuÊt l­¬ng thùc chñ yÕu lµ c©y lóa n­íc mµ mét sè hoa mµu kh¸c nh­ng ph©n t¸n. bªn c¹nh ®ã, nÒ kinh tÕ cña n­íc ta cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, ch­a cã ®­îcnÒ t¶ng ®Ó t¹o ®µ phÊt triÓn. §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI n¨m 1986 ®· më ra cho nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp mét h­íng ®i míi víi mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa d­íi sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc vµ ®Æc biÖt lµ nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp ®· ®­îc chó träng h¬n. Tõ sau nghÞ quyÕt 10 cña Bé ChÝnh trÞ vµ nhiÒu chÝnh s¸ch míi ®­îc ban hµnh ®· gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng rµng buéc phong kiÕn phi kinh tÕ trong n«ng nghiÖp vµ chØ thÞ 100 cña Ban BÝ th­ Trung ­¬ng §¶ng víi nh©n d©n kho¸n s¶n phÈm c©y lóa ®Õn nhãm ng­êi vµ ng­êi lao ®éng. §©y ®­îc coi lµ ch×a kho¸ vµng ®Ó më ra thêi kú míi cña n«ng ngiÖp. Bëi v× §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn ®­îc nÒn kinh tÕ th× tr­íc tiªn lµ ph¶i ph¸t triÓn ®­îc n«ng nghiÖp. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp víi xu h­íng gi¶m tû träng c©y l­îng thùc, t¨ng dÇn tû träng c©y c«ng nghiÖp vµ thuû s¶n vµ gi¶m dÇn tû träng n«ng nghiÖp trong n«ng th«n vµ t¨ng dÇn tû träng c«ng nghiÖp, x©y dùng vµ dÞch vô. Ph¸t triÓn n«ng ngiÖp mét c¸ch toµn diÖn nh»m tõ ®ã tÝch luü cho c«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh kh¸c trong nÒn kinh tÕ. ViÖc thùc hiÖn nh÷ng chiÕn l­îc ®ã phô thuéc phÇn lín vµo hiÖu qu¶ ®æ míi c¬ chÕ qu¶n lý, c¸c chÝnh sach hå tù ph¸t triÓn vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu trong nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp thùc hiÖn nh­ thÕ nµo, tËp trung vµo nh÷ng g×, thùc thi nh÷ng ngµnh nµo mòi nhän vµ then chèt, xu h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu n«ng nghiÖp... lµ hµng lo¹t nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ph¶i ®­îc tÝnh ®Õn. Bµi viÕt nµy ®­îc chia thµnh 3 phÇn: PhÇn I. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng ngiÖp PhÇn II. Thùc tr¹ng vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp ViÖt Nam tõ tr­íc n¨m 1985-1988 tíi nay. PhÇn III. Gi¶i ph¸p cho xu h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp ViÖt Nam giai ®o¹n 2001-2005 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n PhÇn I: nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp I. Vai trß, vÞ trÝ, ®Æc ®iÓm cña N«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 1. §Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp N«ng nghiÖp lµ mét lÜnh vùc rÊt phong phó. N«ng d©n sèng ë khu vùc n«ng nghiÖp g¾n liÒn víi n«ng th«n, s¶n xuÊt g¾n liÒn víi thiªn nhiªn, víi m«i tr­êng vµ gÆp nhiÒu rñi ro, ®Æc biÖt lµ ®èi víi n­íc ch­a ph¸t triÓn, khoa häc kü thuËt cßn l¹c hËu. §¹i bé phËn, xÐt mét c¸ch tæng thÓ, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ kÐm ph¸t triÓn cã trªn 80% d©n sè vµ 70% lao ®éng x· héi tËp trung ë n«ng víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu, kü thuËt canh t¸c l¹c hËu, tr×nh ®é lao ®éng thÊp. Ng­êi n«ng ë ®©y, hä võa lµ nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt võa lµ nh÷ng ng­êi tiªu thô s¶n phÈm cña chÝnh b¶n th©n hä lµm ra. Bëi vËy, tÝnh phèi hîp liªn ngµnh (cung øng vËt t­, chÕ biÕn, tiªu thô s¶n phÈm) cßn ë møc ®é thÊp, ®ãng gãp tõ khu vùc n«ng nghiÖp vµ thu nhËp quèc d©n ch­a cao vµ bÊt æn ®Þnh. Bªn c¹nh ®ã n«ng nghiÖp ViÖt Nam cßn cã ®Æc ®iÓm næi bËt kh¸c do nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ lÞch sö ®Æc biÖt. N­íc ta n»m ë khu vùc nhiÖt ®íi, ®Êt n­íc tr¶i dµi theo h­íng B¾c- Nam, phÇn lín ®Þa h×nh lµ ®åi nói, cã ba mÆt tiÕp gi¸p víi biÓn… chÝnh v× vËy, cã th¶m thùc vËt phong phó, ®a d¹ng, cã tiÒm n¨ng sinh khèi lín, nhiÒu loµi vËt cã gi¸ trÞ kinh tÕ cho phÐp ph¸t triÓn mét nÒn n«ng nghiÖp ®a d¹ng vµ cã thÓ ®i vµo chuyªn canh nhiÒu lo¹i c©y, con. HiÖn nay, n«ng nghiÖp n­íc ta s¶n xuÊt l­¬ng thùc chñ yÕu lµ c©y lóa n­íc nh­ng phÇn t¸n, viÖc ¸p dông c¸c kü thuËt c¬ giíi ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp thiÕu kinh nghiÖm vµ cßn nhiÒu bÊt cËp. -N­íc ta ®Êt chËt, d©n sè kh«ng ngõng t¨ng lªn lªn kh¶ n¨ng më réng quy m« s¶n xuÊt n«ng nghiÖp h¹n chÕ. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n -ViÖc chuyÓn nÒn n«ng nghiÖp ViÖt Nam sang s¶n xuÊt hµng ho¸ gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn, kü thuËt, tr×nh ®é lao ®éng, kh¶ n¨ng qu¶n lý … §©y lµ nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt cÇn ph¶i kh¾c phôc nhanh chãng t¹o tiÒn ®Ò cho nhiÖm vô c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n n­íc ta theo h­íng bÒn v÷ng, tiÕn lªn mét nÒn n«ng nghiÖp mµ : -§i vµo s¶n xuÊt hµng ho¸ -N¨ng suÊt c©y trång vµ gia sóc cao. -N¨ng suÊt lao ®éng cao. -Sö dông hÖ thèng thuû canh. Vµ kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ : -Sö dông n¨ng l­îng l·ng phÝ -ChÊt l­îng n«ng s¶n kÐm. -M«i tr­êng bÞ « nhiÔm. 2. Vai trß, vÞ trÝ cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. N«ng nghiÖp gi÷ mét vai trß quan träng trong ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Bëi v× c¸c n­íc nµy ®a sè ng­êi d©n sèng dùa vµo nghÒ n«ng. §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ vµ n©ng cao phóc lîi cho nh©n d©n, ChÝnh phñ cÇn cã chÝnh s¸ch t¸c ®éng vµo khu vùc n«ng nghiÖp nh»m n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång vµ t¹o ra nhiÒu viÖc lµm ë n«ng th«n. Trõ mét sè Ýt n­íc dùa vµo nguån tµi nguyªn phong phó ®Ó xuÊt khÈu, ®æi lÊy l­¬ng thùc, cßn hÇu hÕt c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ph¶i s¶n xuÊt l­¬ng thùc cho nhu cÇu tiªu dïng cña d©n sè n«ng th«n còng nh­ thµnh thÞ. N«ng nghiÖp cßn cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo cho ho¹t ®éng kinh tÕ . §Ó ®¸p øng nhu cÇu l©u dµi cña ph¸t triÓn kinh tÕ viÖc t¨ng d©n sè ë khu vùc ë khu vùc thµnh thµnh thÞ sÏ kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng. Cïng víi viÖc t¨ng n©ng suÊt lao ®éng trong n«ng nghiÖp, sù di chuyÓn d©n sè ë n«ng th«n ra thµnh thÞ sÏ lµ nguån nh©n lùc ®¸p øng cho nhu cÇu n«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc. Bªn c¹nh ®ã, n«ng nghiÖp cßn lµ ngµnh cung cÊp nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Khu vùc c«ng nghiÖp còng cã thÓ lµ mét nguån cung cÊp vèn cho ph¸t 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n triÓn kinh tÕ, cã ý nghÜa lín lµ vèn tÝch luü ban ®Çu cho c«ng nghiÖp ho¸. Theo Timer-1988, Morris vµ Adelma -1981 tõ kinh nghiÖm thùc tÕ cña thÕ kû XIX vµ nhÊt lµ thËp kû gÇn ®©ycho thÊy, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp lµ mét ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho sù thµnh c«ng cña c«ng nghiÖp ho¸ (do tÝch luü tõ c«ng nghiÖp mang l¹i) h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong n­íc, gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n«ng th«n trong thêi gian ®Çu, h¹n chÕ ¸p lùc lµm chËm qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ …) Theo Timmer-1988 ë giai ®o¹n b¾t ®Çu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp chiÕm phÇn lín s¶n phÈm trong n­íc, tÝch luü chñ yÕu tõ n«ng nghiÖp, nguån thu cña Nhµ n­íc chñ yÕu do c¸c lo¹i thuÕ ®¸nh vµo n«ng nghiÖp. +Giai ®o¹n n«ng nghiÖp ®ãng gãp cñ yÕu cho sù t¨ng tr­ëng mét phÇn nguån thu tõ n«ng nghiÖp ®­îc ®Çu t­ l¹i hco n«ng nghiÖp (chñ yÕu cho nghiªn cøu vµ c¬ së h¹ tÇng) s¶n l­îng n«ng nghiÖp t¨ng lªn. +Giai ®o¹n lao ®éng n«ng nghiÖp b¾t ®Çu gi¶m, n«ng nghiÖp ph¶i ®­îc liªn kÕt vÒ thÞ tr­êng lao ®éng vµ tÝn dông liªn kÕt kinh tÕ thµnh thÞ- n«ng th«n, n«ng nghiÖp ngµy cµng phô thuéc vµo thÞ tr­êng. +Giai ®o¹n n«ng nghiÖp d­íi møc 20% cña tæng lao ®éng trong n­íc, n«ng nghiÖp cßn ®­îc hç trî b»ng nhiÒu biÖn ph¸p linh ho¹t cña Nhµ n­íc. §Ó ®¹t ®­îc nh­ vËy th× ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn quan träng nhÊt lµ ta ph¶i thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp. §©y lµ mét nhiÖm vô rÊt quan träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. ii. chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp víi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp - n«ng th«n. 1. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. C¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n lµ bé phËn cÊu thµnh rÊt quan träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, cã ý nghÜa rÊt to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi ë n­íc ta. C¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n lµ tæng thÓ cña kinh tÕ bao gåm mèi quan hÖ t­¬ng t¸c gi÷a c¸c yÕu tè cña lùc 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt thuéc khu vùc kinh tÕ n«ng th«n trong nh÷ng kho¶ng thêi gian vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh. Sau khi nghÞ quyÕt 10 cña Bé chÝnh trÞ vµ nhiÒu chÝnh s¸ch míi ®­îc ban hµnh ®· gi¶i ®­îc nh÷ng kh¶ n¨ng buéc phong kiÕn phi kinh tÕ trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, t¹o cho n«ng nghiÖp ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín gãp phÇn tõng b­íc chuyÓn nÒn n«ng nghiÖp tù cÊp tù tóc sang s¶n xuÊt hµng ho¸. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp nãi riªng vµ n«ng th«n nãi chung ®· vµ ®ang cã sù khëi s¾c, s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn. MÆt kh¸c, viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh, theo vïng, l·nh thæ, theo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, theo c¬ cÊu kü thuËt - c«ng nghÖ h­íng tíi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ ®¹t ®­îc nhiÒu tiÕn bé ®¸ngg kÓ. ThÕ nh­ng ë trong ph¹m vi cña tõng vïng trong n­íc th× kh«ng h¼n thÕ. Do cã sù ph¸t triÓn kh«ng ®Òu gi÷a c¸c vïng trong n­íc, qu¸ tr×nh ®ã diÔn ra ë c¸c vïng kh«ng gièng nhau: ë vïng kinh tÕ ph¸t triÓn , qu¸ tr×nh ®ã diÔn ra theo tr×nh tù chung cßn ë vïng kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, qu¸ tr×nh ®ã cã thÓ b¾t ®Çu tõ viÖc ph¸ thÕ ®éc canh ho¸ chuyÓn sang ®a canh lóa, mµu ph¸t triÓn ch¨n nu«i vµ b­íc tiÕp the« lµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ tiÒu, thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. Xu h­íng chung cña sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n lµ: tû träng n«ng nghiÖp ngµy cµng gi¶m vµ tû träng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ngµy cµng t¨ng. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n cßn ph¶i cã sù quan hÖ rÊt nhiÒu tíi c¸c ngµnh kh¸c nh­ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp hµng ho¸ ph¶i chÞu sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp kh«ng thÓ tù ®i lªn nÕu kh«ng cã sù t¸c ®éng trùc tiÕp cña mét nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. Vµ ®­îc c¸c ngµnh nghÒ míi trong n«ng nghiÖp. Trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, ®i cïng víi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n lµ sù ph©n c«ng lao ®éng còng ®­îc diÔn ra. Tõ lao ®éng trång lóa chuyÓn sang lao ®éng trång hoa mµu ch¨n nu«i, lµm c¸c ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, nã kh«ng chØ phô thuéc vµo 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n phôc vô cho c¶ nhu cÇu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp mµ cßn phôc vô cho c¶ nhu cÇu ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, th­¬ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh doanh nghiÖp kh¸c. Tõ thÕ kû 20 ®· chøng minh vµ x¸c ®Þnh khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ ph¸t triÓn vµ ®æi míi nh­ vò b·o, tÝnh céng ®ång trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm ngµy cµng cao, sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña mét n­íc kh«ng thÓ t¸ch rêi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña céng ®ång quèc tÕ hay còng nh­ kh«ng thÓ t¸ch rêi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n víi c¬ cÊu kinh tÕ vïng vµ c¬ cÊu kinh tÕ chung cña c¶ n­íc. MÆt kh¸c, sù ph©n ho¸ giµu nghÌo ë n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n kh«ng thÓ tr¸nh khái, nã diÔn ra theo h­íng : khi s¶n xuÊt hµng ho¸ kÐm ph¸t triÓn th× kho¶ng c¸ch ®ã t­¬ng ®èi do·ng ra, khi s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao th× kho¶ng c¸ch ®ã thu hÑp laih vµ cã thÓ trë l¹i kho¶ng c¸ch ban ®Çu (nh­ng ë tr×nh ®é cao h¬n). §iÒu ®ã chøng tá sù ph©n ho¸ giµu nghÌo võa lµ kÕt qu¶, võa lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Thªm vµo ®ã, ë ®©u cã tr×nh ®é d©n trÝ thÊp th× ë ®ã viÖc x¸c l¹p vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®­¬ng nhiªn lµ gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ khã tr¸nh khái sai lÇm . §iÒu nµy còng chøng tá r»ng víi víi tr×nh ®é d©n trÝ hay mÆt b»ng trong gi¸o dôc cã chÞu sù ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cña chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. 2. Kinh nghiÖm cña mét sè n­íc trªn thÕ giíi a. Kinh nghiÖm vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp cña §µi Loan. Ta biÕt r»ng §µi Loan lµ mét l·nh thæ nhá víi 2/3 lµ ®åi nói, ®Êt canh t¸c chØ cã gÇn 900.000 ha, khÝ hËu ¸ nhiÖt ®èi vµ nhiÖt ®íi, bëi vËy c¬ cÊu n«ng nghiÖp rÊt ®a d¹ng, phong phó nh­ trång trät cã lóa n­íc, lóa m×, khoai l©ng, khoai t©y, l¹c, chuèi…. VÒ ch¨n nu«i cã lîn, gµm vÞt , tr©u, bß… Ng­ nghiÖp cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn, nu«i trång vµ ®¸nh b¾t thuû h¶i s¶n, cã nh÷ng s¶n phÈm xuÊt khÈu cã gi¸ trÞ nh­ t«m, c¸… Tuy vËy, cho ®Õn gi÷a thÕ kû xÐt xö, n«ng nghiÖp §µi Loan vÉn ë 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n t×nh tr¹ng l¹c hËu, s¶n xuÊt tiÓu n«ng tù cÊp, tù tóc. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1950 ®Õn nay c¬ cÊu n«ng nghiÖp §µi Loan, do cã sù t¸c ®éng cña c«ng nghiÖp ho¸, ®· cã mét b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, c¬ cÊu n«ng nghiÖp ®· chuyÓn dÞch theo h­íng s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸, h­íng vÒ vÒ xuÊt khÈu, vµ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸. Qu¸ tr×nh ®ã cña §µi Loan ®­îc chia lµm 3 thêi kú. *Thêi kú thø nhÊt: C¬ cÊu n«ng nghiÖp trong thêi kú kh«i phôc kinh tÕ sau chiÕn tranh chuÈn bÞ c«ng nghiÖp ho¸ (1949-1953). Trong thêi kú nµy, §µi Loan b¾t ®Çu thùc hiÖn c¶i c¸ch ruéng ®Êt do chÝnh quyÒn Quèc D©n §¶ng thùc hiÖn trong 4 n¨m (1949-1953) víi néi dung: gi¶m t« tõ 50-60% xuèng 37,5% (1949), chÝnh quyÒn ®em 130.000 ha ruéng c«ng b¸n cho 177.000 hé n«ng d©n thiÕu ruéng (1951), ban chÊp hµnh "luËt ng­êi cµy ruéng: (1953), tr­ng mua sè ruéng ®Êt qu¸ h¹n møc cña ®Þa chñ b¸n cho n«ng d©n thiÕu ruéng. §iÒu trªn ®· t¹o ®iÒu kiÖn chuyÓn dÞch nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp phong kiÕn tiÓu n«ng sang nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ T­ b¶n chñ nghÜa, dän ®­êng cho c«ng nghiÖp ho¸. KÕt qu¶, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp 1952 ®¹t 129,7% so víi n¨m 1940-19443 (thêi kú kinh tÕ thÞnh v­îng tr­íc ®©y). C¬ cÊu n«ng nghiÖp thêi kú nµy vÉn lµ c¬ cÊu truyÒn th«ng. N¨m 1953, trong c¬ cÊu n«ng nghiÖp, gi¸ trÞ s¶n l­îng trång trät chiÕm 71,9%, ch¨n nu«i chiÕm 15,6%, thuû s¶n chiÕm 7,4%, l©m nghiÖp chiÕm 5,1%. Trong ngµnh trång trät: lua chiÕm 58,7 %, m× mµu 13,3%, c©y c«ng nghiÖp 19,7%, rau 4,8, qu¶ 3,5%. Trong ngµnh n«ng s¶n xuÊt khÈu n¨m 1952 ®¹t 114 triÖu USD chiÕm 95,5% kim ng¹ch xuÊt khÈu. Nã ®¸nh dÊu b­íc ngoÆc ®Çu tiªn cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chuyÓn tõ h­íng néi thuÇn tuý sang h­íng ngo¹i. * Thêi kú thø hai C¬ cÊu n«ng nghiÖp trong thêi kú ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®Ó nu«i d­ìng c«ng nghiÖp (1953-1968): §©y lµ thêi kú ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n nghiÖp ho¸ ë §µi Loan nã ®­îc thùc hiÖn trong 4 kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia (NEDP) 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n BiÓu 1: C¬ cÊu n«ng nghiÖp thêi kú 1953-1968 N¨m Gi¸ trÞ s¶n l­îng Trång trät Ch¨n nu«i Ng­ nghiÖp L©m nghiÖp n«ng nghiÖp 1953 10.390 (1) 71,9% 15,6% 7,4% 5,1% 1968 48.883 60,1% 23,0% 10,6% 6,3% (1) TriÖu ®ång §µi Loan. Víi chøc n¨ng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®Ó nu«i d­ìng c«ng nghiÖp trong thêi gian 1953-1968, n«ng nghiÖp §µi Loan tËp trung vµo c¸c môc tiªu: -N©ng cao n«ng nghiÖp b»ng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ c¹nh tranh ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu dinh d­ìng cho nh©n d©n. -Më réng xuÊt khÈu n«ng s¶n phÈm phôc vô c«ng nghiÖp ho¸ . -Cung cÊp nguyªn liÖu vµ lao ®éng cho c«ng nghiÖp ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸. KÕt qu¶: s¶n phÈm trång trät chÝnh (lóa, mÝa, rau qu¶) t¨ng tõ 60- 400%, n¨ng suÊt cÊy trång tõ 50-200%, s¶n l­îng thuû s¶n t¨ng 400%, l©m s¶n t¨ng 50%-120%. Kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng l©m thuû s¶n ®¹t 266,590 triÖu USD, t¨ng 220%. §iÓm chñ ý ë ®©y lµ c¬ cÊu n«ng nghiÖp trong thêi kú 1953-1968 ®· cã sù chuyÓn dÞch m¹nh mÏ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸. Gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng, l©m ng­ nghiÖp n¨m 1968 t¨ng 5 lÇn so víi 1953, c¬ cÊu gi¸ trÞ ch¨n nu«i t¨ng tõ 15,6% lªn 23%, ng­ nghiÖp tõ 7,4%-10,6%, l©m nghiÖp tõ 5,1%-6,3%. * Thêi kú thø ba C¬ cÊu n«ng nghiÖp trong thêi kú ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®Ó hç trî n«ng nghiÖp (1961 ®Õn nay). Mét trong nh÷ng néi dung chñ yÕu trong thêi kú nµy lµ tiÕp tôc chuyÓn ®æi c¬ cÊu n«ng nghiÖp cho phï hîp víi yªu cÇu vµ kh¶ n¨ng cña c«ng nghiÖp ho¸. Sè trang tr¹i gia ®×nh b¾t ®Çu gi¶m, lao ®éng n«ng nghiÖp gi¶m tõ 1,6 triÖu (1969) xuèng 1,09 triÖu (1991). Tû träng lao ®éng n«ng nghiÖp trong 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n tæng sè lao ®éng x· héi gi¶m tõ 38,9% (1969) xuèng 12,9% (1991). DiÖn tÝch canh t¸c gi¶m 914 ha (1969) xuèng 883540 ha (1991). Gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng nghiÖp t¨ng 47731 triÖu §µi Loan (1969) lªnhµ n­íc 234185 triÖu (1981). Kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n t¨ng 297 triÖu USD (1969) lªn 10,042 tû USD (1991). BiÓu 2: c¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng nghiÖp (1968-1981) N¨m Gi¸ trÞ Sl (1) Tû träng gi¸ trÞ s¶n phÈm (%) n«ng nghiÖp Trång trät Ch¨n nu«i Ng­ nghiÖp L©m nghiÖp 1968 48833 60,1 23 9,5 5,6 1981 234185 47,1 29,5 21,4 2,0 (1) triÖu ®ång §µi Loan KÕ ho¹ch cña §µi Loan tõ nay ®Õn sau n¨m 2000 lµ tiÕp tôc chuyÓn dÞch nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp theo ph­¬ng h­íng chän ®­îc c¬ cÊu n«ng nghiÖp hîp lý trong ®iÒu kiÖn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®¹t tr×nh ®é cao, ®Êt ®ai vµ lao ®éng ®Êt ë trong n­íc tËp trung vµ s¶n xuÊt. KÕ ho¹ch cña §µi Loan tõ nay ®Õn sau n¨m 2000 lµ tiÕp tôc chuyÓn dÞch chuyÓn nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp theo h­íng chän ®­îc c¬ cÊu n«ng nghiÖp hîp lý trong ®iÒu kiÖn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®¹t tr×nh ®é cao, ®Êt ®ai vµ lao ®éng ®Êt ë trong n­íc tË trung vµo s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm cÇn Ýt ®Êt ®ai, lao ®éng, ®em l¹i gi¸ trÞ kinh tÕ vµ lîi nhuËn cao vµ t×m c¸ch xuÊt khÈu vèn c«ng nghÖ , chuyªn gia n«ng nghiÖp ra c¸c n­íc ngoµi, cã ®Êt ®ai vµ lao ®éng rÎ h¬n, ®Ó s¶n xuÊt n«ng s¶n ®­a vÒ n­íc vµ ®em xuÊt khÈu. KÕt luËn: +Trong thêi gian tõ 1949-1953 ®Ó më ®­êng cho c«ng nghiÖp ho¸ §µi Loan ®· thùc hiÖn c¶i c¸ch ruéng ®Êt, chuyÓn ph­¬ng thøc së h÷u vµ sö dông ®Êt phong kiÕn sang ph­¬ng thøc sö dông ruéng ®Êt t­ b¶n chñ nghÜa. +§µi Loan ®· chuyÓn dÞch c¬ cÊu n«ng nghiÖp tõ h­íng néi phôc vô nhu cÇu nhu cÇu trong n­íc sang h­íng ngo¹i phôc vô nhu cÇu xuÊt khÈu n«ng s¶n. 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n +§· chuyÓn dÞch c¬ cÊu n«ng l©m ng­ nghiÖp cho phï hîp tõng thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ theo h­íng t¨ng tû träng s¶n phÈm ch¨n nu«i thuû s¶n, rau qu¶ vµ gi¶m tû träng l­¬ng thùc, l©m s¶n. +ChuyÓn dÞch lao ®éng n«ng nghiÖp sang s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ë thµnh thÞ vµ n«ng th«n, t¹o ra thu nhËp cao h¬n, ®¸p øng nhu cÇu cho c«ng nghiÖp. +ChuyÓn dÞch lao ®éng ®éng thñ c«ng trong n«ng th«n sang lao ®éng c¬ khÝ trªn lao ®éng chuång tr¹i vµ trong xÝ nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n. + Khi c«ng nghiÖp ph¸t triÓn tr×nh ®é lao ®éng cao, sÈn xuÊt n«ng nghiÖp cã xu thÕ gi¶m s¶n xuÊt mät sè n«ng s¶n vµ thay thÕ b»ng n«ng s¶n nh©p khÈu cã lîi cao, chuyÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tõ néi ®Þa ra n­íc ngoµi, nh»m vµo ®Êt n­íc cã ®Êt ®ai vµ lao ®éng rÎ ®Ó s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu n«ng sÈn tõ n­íc ngoµi cã lîi h¬n. b. Kinh nghiÖm vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp cña Indonesia. Víi h¬n 200 triÖu d©n vµ 70% d©n c­ sèng ë n«ng th«n, ngµnh n«ng nghiÖp Indonesia cã vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. VÊn ®Ò chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nnn1 cña Indonesia quan t©m s©u s¾c, trong ®ã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp tËp trung s¶n xuÊt l­¬ng thùc, thùc phÈm v× môc tiªu an toµn l­¬ng thùc, thùc phÈm vµ ®Ò cao vai trß khu vùc n«ng th«n. §Ó thùc hiÖn viÖc dÔ dµng trong chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp chÝnh phñ n­íc nµy ®· t¨ng c­êng ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng nh­ ®­êng s¸, c«ng tr×nh thuû lîi, nghiªn cøu øng dông c¸c lo¹i gièng cao s¶n… ®Òu ®­îc trî gi¸ ë møc ®é kh¸c nhau. §©y chÝnh lµ ®iÒu kiÖn nh»m khuyÕn khÝch ph¸t triÓn cho nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp. C¬ cÊu vµ diÖn tÝch c©y trång liªn tôc ®­îc më réng, chó träng ph¸t triÓn nh÷ng c©y c«ng nghiÖp cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu ë c¸c trang tr¹i nhµ n­íc vµ t­ nh©n. Trong khu vùc §«ng Nam ¸, Indonesia thùc hiÖn kh¸ tèt chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i. Nhê ®ã, Indonesia trë thµnh n­íc xuÊt khÈu ca 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n cao, cµ phª, chÌ hµng ®Çu thÕ giíi. ChÝnh phñ n­íc nµy lu«n cè g¾ng duy tr× sù cÇn b»ng t­¬ng ®èi gi÷a n«ng nghiÖp vµ nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô.. ®­a khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt, thóc ®Èy xuÊt khÈu, hç trî gi¶i quyÕt c¸c yÕu tè ®Çu vµo, ®Çu ra cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. 3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. +VÞ trÝ ®¹i lý vµ khÝ hËu tù nhiªn: ë nh÷ng vÞ trÝ ®Þa lý kh¸c nhau vµ vïng khÝ hËu kh¸c , viÖc x¸c ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ còng kh¸c nhau. X¸c ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n còng cã nghÜa lµ x¸c ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ë c¸c vïng ®iÒu kiÖn ®Þa lý vµ khÝ hËu tù nhiªn kh¸c nhau cña n­íc ta. Bëi vËy, c¬ cÊu kinh tÕ cña mét n­íc, mét vïng bao giê còng dùa trªn qu thÕ vÒ ®i¹ lý vµ khÝ hËu cña n­íc ®ã, vïng ®ã. +C¸c nguån lîi: bao gåm tµi nguyªn kho¸ng s¶n,nguån n­íc, nguån n¨ng l­îng, ®Êt ®ai… cã hay kh«ng cã, cã nhiÒu hay cã Ýt c¸c tµi nguyªn nµy sÏ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc x¸c ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ cña mét quèc gia nã chung vµ cña vïng ®ã nãi riªng. +Phong tôc tËp qu¸n vµ truyÒn thèng d©n téc: §©y lµ nh©n tè võa cã t¸c dông thóc ®Èy võa cã t¸c dông k×m h·m. Mét quèc gia nµo hay mét vïng nµo ®ã ë ®©u ®ã cã phong tôc tËp qu¸n canh t¸c l¹c hËu vÝ dô nh­ du canh, du c­ th× ë ®ã cã sù chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt diÔn ra kh«ng thÓ nhanh chãng vµ su«n sÎ ®­îc. Ng­îc l¹i, ë ®©u cã tËp tô, tËp qu¸n truyÒn thèng s¶n xuÊt tiÕn bé th× ë ®ã viÖc lµm chuyÓn biÕn c¬ cÊu kinh tÕ nãi chung sÏ dÔ dµng h¬n. +Tr×nh ®é khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ : víi tr×nh ®é nµy cµng cao th× sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ sÏ cµng dÔ dµng h¬n vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn ®ã sÏ lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nãi chung, n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n nãi riªng. +Con ng­êi: ta biÕt r»ng c¬ cÊu kinh tÕ mang tÝnh kh¸ch quan, thÕ nh­ng viÖc nã h×nh thµnh nhanh hay chËm , hîp lý hay kh«ng hîp lý, l¹i do 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n t¸c ®éng chñ quan cña con ng­êi. Bëi v×, con ng­êi lµ nh©n tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong viÖc tiÕn hµnh c¬ cÊu kinh tÕ. VÝ dô ®iÓn h×nh nh­ NhËt B¶n, mét n­íc hiÕm tµi nguyªn, ®Êt n­íc v­¬n lªn ngang tÇm víi c¸c n­íc ph¸t triÓn nhÊt trªn thÕ giíi, mét ®Êt n­íc cã nÒn kinh tÕ, khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ ph¸t triÓn. 4. Sù cÇn thiÕt ph¶i c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp ChuyÓn dÞc c¬ cÊu kinh tÕ nãi chung vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp nãi riªng theo h­íng ngµy cµng tiÕn boä lµ mét xu thÕ tÊt yÕu kh¸ch quan cña c¸c nÒn kinh tÕ quèc gia kh¸c nhau, nã võa cã nh÷ng nÐt chung mang tÝnh quy luËt vµ võa cã nh÷ng nÐt riªng mang tÝnh ®Æc thï phï hîp víi yªu cÇu vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña nÒn kinh tÕ mçi quèc gia Êy trong tõng thêi kú lÞch sö. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ kh«ng chØ lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn trong c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, nh÷ng ngµnh cã hiÖu qu¶ cao sÏ ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh mÏ, c¸c ngµnh kÐm hiÖu qu¶ sÏ bÞ thu hÑp l¹i, mµ viÖc chñ ®éng thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nãi chung theo môc tiªu vµ nhu cÇu cña sù ph¸t triÓn, g¾n víi dù b¸o tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµ thÞ tr­êng lµ mét trong nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh t¹o ra t¨ng tr­ëng kinh tÕ, ë nh÷ng n­íc cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn th× lu«n t¹o ra c«ng nghÖ míi, cßn ë nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn th× tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn, tõ ®ã h×nh thµnh c¬ cÊu míi trong c«ng nghiÖp vµ trong nÒn kinh tÕ víi c¸c ngµnh nghÒ míi, s¶n phÈm míi, t¹o ra søc c¹nh tranh cao vµ t¨ng tr­ëng nhanh. §Êt n­íc ta xuÊt ph¸t vµ ®i lªn tõ mét nÒn n«ng nghiÖp l¹c hËu chÝnh v× vËy chóng ta ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ sÏ thóc ®Èy n«ng nghiÖp ph¸t triÓn v­ît bËc. Thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n sÏ thóc ®Èy ®­îc nhiÒu vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ tËp trung, chuyªn canh nh­: lóa, cao su, cµ phª, chÌ.. H¬n 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n n÷a, víi ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m thuû s¶n ®· cã nh÷ng b­íc t¨ng tr­ëng ®¸ng kÓ . §ã lµ ®iÒu kiÖn nh»m thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n PhÇn ii: Thùc tr¹ng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp tõ n¨m 1985 ®Õn nay. i. Giai ®o¹n tõ tr­íc n¨m 1985-1988 N«ng nghiÖp n­íc ta trong giai ®o¹n nµy gÆp rÊt nhiÒu nh÷ng rµo c¶n, v­ît qua t×nh tr¹ng khñng ho¶ng vµ suy tho¸i kÐo dµi trong nh÷ng n¨m 1976- 1980. §Õn th¸ng 1-1980 - ChØ thÞ 100 cña Ban BÝ th­ Trung ­¬ng §¶ng ra ®êi lóc ®ã víi nh©n d©n kho¸n s¶n phÈm c©y lóa ®Õn nhãm ng­êi vµ hé lao ®éng (vµ ®©y thùc chÊt lµ kho¸n hé). ChÝnh v× vËy, ®· ®­îc coi lµ ch×a kho¸ vµng më ra thêi kú míi cña n«ng nghiÖp vµ c¶ cña kinh tÕ n«ng th«n. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong giai ®o¹n nµy cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ nh÷ng thµnh tùu b­íc ®Çu h¬n h¼n c¸c thêi kú tr­íc. B×nh qu©n 5 n¨m 1981- 1985 so víi b×nh qu©n 5 n¨m 1976-1980 s¶n l­îng l­¬ng thùc t¨ng 27%, riªng thãc t¨ng lªn 32%, n¨ng suÊt lóa t¨ng 23%, l­¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng 14%, ®µn tr©u t¨ng 8%, ®µn bß t¨ng 39%, ®µn lîn t¨ng 22%. NghÞ quyÕt 10 cña Bé chÝnh trÞ (5/4/1988) vÒ ®æi míi qu¶n lý n«ng nghiÖp víi néi dung c¬ b¶n lµ kho¸n gän ®Õn hé n«ng d©n lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ ë n«ng th«n, ®¸nh dÊu sù më ®Çu cña thêi kú ®æi míi trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n n­íc ta. S¶n xuÊt l­¬ng thùc ®· t¨ng lªn víi xu h­íng n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc: n¨m 1987 lµ 17,5 triÖu tÊn, 1988 lµ 19,6 triÖu tÊn. Trong gÇn 3 thËp kû l­¬ng thùc ë n­íc ta lu«n lµ vÊn ®Ò nãng báng, t×nh tr¹ng thiÕu l­¬ng thùc diÔn ra triÒn miªn. Riªng 13 n¨m (1976-1988) n­íc ta nhËp khÈu 8,5 triÖu tÊn quy g¹o, b×nh qu©n hµng n¨m nhËp 0,654 triÖu tÊn. MÆt kh¸c, n«ng nghiÖp n­íc ta mang nÆng tÝnh ®éc canh (vµo nh÷ng n¨m ®Êuau thêi kú gi¶i phãng). DiÖn tÝch c©y l­¬ng thùc n¨m 1976 chiÕm 88,0% trong ®ã lóa chiÕm 75,2% tæng diÖn tÝch gieo trång, c¸c lo¹i c©y trång kh¸c chiÕm tû träng diÖn tÝch cßn thÊp. C©y c«ng nghiÖp chiÕm 6%, c©y ¨n qu¶ 2%. Tõ n¨m 1981 trë ®i l­¬ng thùc cã sù ph¸t triÓn, vÊn ®Ò l­¬ng 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n thùc gi¶m bít khã kh¨n cho nh©n d©n ta trong nghiªn cøu n¨m cña thêi kú ®ã. N«ng nghiÖp trong thêi gian nµy còng ®· cã ®­îc sù ®ãng gãp quan träng trong viÖc t¨ng nguån hµng xuÊt khÈu, t¨ng thªm nguån ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc víi quan ®iÓm xuÊt khÈu ®Ó t¨ng tr­ëng kinh tÕ, do vËy, kinh tÕ n­íc ta ®· cã nh÷ng tiÕn bé khëi s¾c vµ chuyÓn biÕn tÝch cùc. N¨m 1986 gi¸ trÞ xuÊt khÈu n«ng l©m thuû s¶n ®¹t 513 triÖu róp-®o la. Cã ®­îc nh÷ng b­íc ®Çu khëi s¾c cña giai ®o¹n gÇn thËp niªn 90 nµy lµ do sù chØ ®¹o, l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta nh»m tõng b­íc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nãi riªng. Trong giai ®o¹n nµy, viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp míi b¾t ®Çu ®­îc h×nh thµnh song vÉn ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc v× do ®iÒu kiÖn kinh tÕ n­íc ta t¸c ®éng. N«ng nghiÖp ta thêi kú nµy vÉn ®éc canh lµ chñ yÕu, c©y trång vËt nu«i míi chØ lµ "cã sù gãp mÆt" cßn chñ yÕu lµ lóa, hoa mµu cho ta n¨ng xuÊt thÊp khiÕn n­íc ta vÉn ph¶i nk l­¬ng thùc, thùc phÈm. ii. giai ®oahn tõ n¨m 1989 ®Õn n¨m 1994 1. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp a. ChÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp Trong giai ®o¹n nµy, §¶ng ta lu«n lu«n kh¼ng ®Þnh sù ph¸t triÓn kinh tÕ n­íc ta ph¶i dùa trªn c¬ së kÕt hîp mét c¸ch ®óng ®¾n gi÷a c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, dÞch vô. Trong héi nghÞ ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú, kho¸ VII häp th¸ng 12 n¨m 1993 ®· x¸c ®Þnh "tõ nay ®Õn cuèi thËp kû ph¶i rÊt quan t©m ®Õn c«ng nghiÖp, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng, l©m ng­ nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ hµng xuÊt khÈu…" (§¶ng céng s¶n ViÖt Nam, V¨n kiÖnn Héi nghÞ ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú kho¸ VII, Th¸ng 1 n¨m 1994). Tr­íc ®ã nhµ n­íc ta ®· cã chÝnh s¸ch ­u tiªn , ph¸t triÓn cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n Th¸ng 1 n¨m 1980, chØ thÞ 100 cña Ban chÊp hµnh bÝ th­ Trung ­¬ng §¶ng víi néi dung kho¸n s¶n phÈm c©y lóa ®Õn nhãm vµ ng­êi lao ®éng (thùc chÊt lµ kho¸n hé). §©y lµ ch×a kho¸ vµng më ra thêi kú míi cña n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n cho n­íc ta. TiÕp ®Õn lµ NghÞ quyÕt 10 cña Bé chÝnh trÞ (5-4-1988) vÒ ®æi míi qu¶n lý n«ng nghiÖp víi néi dung c¬ b¶n lµ kho¸n gän ®Õn hé n«ng d©n, thõa nhËn hé n«ng d©n lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ ë n«ng th«n. §©y lµ mét mèc míi ®¸nh dÊu cho sù më ®Çu cña thêi kú ®æi míi trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n n­íc ta. Nh÷ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ nhµ n­íc ë trªn lµ mét tiÒn ®Ò më ra cho nÒn n«ng nghiÖp mét h­íng ®i míi, t¹o ®iÒu kiÖn cho sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp n­íc ta mét c¸ch c¬ nÒn t¨ng tr­ëng, cã hiÖu qu¶ h¬n. Trong giai ®o¹n nµy, c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ®· vµ ®ang chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp n­íc ta mét c¸ch cã nÒn t¶ng, cã hiÖu qu¶ h¬n. Trong giai ®o¹n nµy, c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ®· vµ ®ang chuyÓn dÞch theo c¬ cÊu ngµnh, theo vïng, theo l·nh thæ tíi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, víi nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ: * Mét lµ: c¬ cÊu n«ng nghiÖp ®· cã sù chuyÓn biÕn kh¸ râ nÐt, ®· vµ ®ang t¹o thÕ cho sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n. Víi thµnh tùu to lín nhÊt cña n«ng nghiÖp trong giai ®o¹n nµy lµ c¨n b¶n gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò l­¬ng thùc. Sau 18 n¨m kÓ tõ tr­íc nh÷ng n¨m 1985-1988, sau l­îng l­¬ng thùc n­íc ta t¨ng 86,6%, møc l­¬ng b×nh qu©n ®Çu ng­êi tõ 274,4kg/n¨m n¨m 1976 t¨ng lªn 359,2kg/n¨m 1993. ChØ trong thêi gian 6 n¨m ë giai ®o¹n nµy, khèi l­îng g¹o xuÊt khÈu tõ 1,5-2,0 triÖutÊn vµ xÕp hµng thø 3 vÒ xuÊt khÈu g¹o trªn thÕ giíi. Gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò l­¬ng thùc lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn ®a d¹ng ho¸ c©y trång vµ vËt nu«i. §Õn n¨m 1993 diÖn tÝch c©y c«ng nghiÖp t¨ng lªn 1290.000ha, chiÕm 13,3% trong ®ã c©y c«ng nghiÖp t¨ng 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n 3,77 lÇn, c©y ¨n qu¶ t¨ng 3,0 lÇn so víi tr­íc nh÷ng n¨m 1985-1988, tû träng diÖn tÝch c©y l­¬ng thùc gi¶m xuèng 78,4% trong ®ã riªng lóa chiÕm 65,7. L­¬ng thùc dåi dµo, nguån thøc ¨n phong phó t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn ch¨n nu«i, trong ®ã ®µn lîn lµ nguån cung cÊp thÞt chñ yÕu cho nh©n d©n, n¨m 1991 chiÕm 70,5% tæng s¶n l­îng thÞt h¬i xuÊt chuång. N¨m 1993 sè l­îng ®µn bß ë MiÒn b¾c ®· gÊp 2,56 lÇn so víi n¨m 1976 vµ gÊp 2,45 lÇn so víi n¨m 1980. Ngoµi ra, ch¨n nu«i gia cÇm ®ang ph¸t triÓn m¹nh vÒ sè l­îng vµ chñng lo¹i cïng víi ph­¬ng thøc ch¨n nu«i truyÒn thèng, n«ng d©n ®· tiÕp thu ph¸t triÓn ch¨n nu«i theo kiÓu c«ng nghiÖp. Trong nh÷ng n¨m cña giai ®o¹n nµy, thuû s¶n ®· cã b­íc ph¸t triÓn ®¸ng kÕ, c«ng t¸c nu«i trång thuû s¶n ®­îc co träng, nhÊt lµ vïng ven biÓn. Nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt gièng vµ nu«i t«m xuÊt khÈu ®­îc ph¸t triÓn , më réng c¸c h×nh thøc tæ chøc liªn doanh víi n­íc ngoµi ®Ó nu«i t«m ®­îc triÓn khai ë ven biÓn MiÒn trung. ViÖc ®¸nh b¾t h¶i s¶n ®ang ®­îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng, tÇu thuyÒn, c¸c ph­¬ng tiÖn ®¸nh b¾t ®­îc t¨ng c­êng, nhê vËy mµ s¶n l­îng thuû h¶i s¶n t¨ng nhanh, s¶n phÈm xuÊt khÈu ngµy cµng lín. BiÓu 3: C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng, l©m, thuû s¶n c¶ n­íc 1991-1994 (%) 1991 1992 1993 1994 N«ng nghiÖp 84,5 84,7 84,5 85,3 L©m nghiÖp 7,7 6,8 7,0 6,5 Thuû s¶n 7,6 8,5 8,5 8,2 ViÖc giao ®Êt, giao rõng ®­îc tiÕn hµnh réng r·i tíi ng­êi d©n, viÖc b¶o vÖ, khoanh nu«i vµ t¸i sinh rõng tèt h¬n, diÖn tÝch rõng trång t¨ng lªn, kÕt hîp trång rõng víi trång c©y c«ng nghiÖp, lµm v­ên vµ ch¨n nu«i, gãp phÇn t¹o ra sù bÒn v÷ng vÒ sinh th¸i vµ x· héi ®Ó ph¸t triÓn rõng. ë nhiÒu vïng cã dù ¸n 327 ®ang triÓn khai tèt b­íc ®Çu chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ l©m nghiÖp miÒn nói. Nhµ n­íc chñ tr­¬ng h¹n chÕ khai th¸c xuÊt khÈu gç 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n trßn, s¶n l­îng gç vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu l©m s¶n cã gi¶m xuèng, nh÷ng rõng ®ang tõng b­íc ®­îc håi phôc. ChÝnh nhê vËy, n«ng nghiÖp ®· ®ãng gãp quan träng viÖc t¨ng nguån hµng xuÊt khÈu, t¨ng thªm nguån ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc. Víi quan ®iÓm xuÊt khÈu ®Ó t¨ng tr­ëng kinh tÕ, kinh tÕ n­íc ta ®· cã nh÷ng tiÕn bé vµ chuyÓn biÕn tÝch cùc. N¨m 1993 t¨ng gÇn 3 lÇn (1500 triÖu róp ®ola) ®Õn n¨m 1994 t¨ng lªn kho¶ng 1800 triÖu ®« la, chiÕm 48,0% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. * Hai lµ: ë c¸c vïng sinh th¸i cña ®Êt n­íc ®· b­íc ®Çu khai th¸c lîi thÕ so s¸nh ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n theo h­íng s¶n xuÊt hµng ho¸ lín cã hiÖu qu¶. Trong nh÷ng n¨m cña giai ®o¹n nµy, viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh diÔn ra cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao vµ xuÊt khÈu. Tr­íc hÕt, ph¶i kh¼ng ®Þnh thµnh tùu to lín vÒ s¶n xuÊt l­¬ng thùc chñ yÕu lµ c©y lóa. Lóa g¹o ®· vµ ®ang h×nh thµnh 2 vïng s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸ cña c¶ n­íc, nh÷ng n¨m nµy tû träng s¶n l­îng thãc so víi c¶ n­íc t¨ng lªn tõ 69,6% n¨m 1993, trong ®ã vïng §ång b»ng S«ng Hång tõ 19,5% lªn 20,6% vµ §ång B»ng S«ng Cöu Long tõ 43,2 lªn 49%. C©y c«ng nghiÖp l©u n¨m ph¸t triÓn m¹nh vµ ®ang h×nh thµnh nh÷ng vïng s¶n xuÊt víi quy m« lín. DiÖn tÝch cao su n¨m 1993 cña c¶ n­íc cã 220.000 ha, trong ®ã cã 93.000 ha cho thu ho¹ch mñ víi 70.000 tÊn mñ kh« ®­îc ph©n bè chñ yÕu ë mñ kh« c¶ n­íc. S¶n xuÊt cµ phª còng ®ang h×nh thµnh 2 vïng lín: vïng T©y nguyªn vµ vïng §ång Nam Bé. Vïng T©y nguyªn trong ®ã tËp trung nhÊt lµ §aklak chiÕm 45,6% diÖn tÝch thu ho¹ch lµ 54,4% s¶n l­îng cµ phª nh©n cña c¶ n­íc, tiÕp ®ã §ång Nai chiÕm 22% diÖn tÝch thu ho¹ch vµ 24,6% s¶n l­îng cµ phª nh©n. * Ba lµ: ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, nh÷ng n¨m giai ®o¹n nµy cã sù chuyÓn dÞch quan träng tõ kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ tËp trung lµ 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
841 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2