intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: Công nghiệp hoá-Hiện đại hoá ở Việt Nam

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

76
lượt xem
13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: công nghiệp hoá-hiện đại hoá ở việt nam', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Công nghiệp hoá-Hiện đại hoá ở Việt Nam

  1. TIỂU LUẬN Đề tài: vấn đề cơ bản về công nghịêp hoá- hiện đại hoá ở Việt Nam.
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam Lêi nãi ®Çu Héi nghÞ ®¹i biÓu toµn quèc ban chÊp hµnh trung ­¬ng §¶ng gi÷a nhiÖm kú kho¸ VII (1-1990) ®· nhËn ®Þnh r»ng: “MÆc dï cßn nhiÒu yÕu kÐm ph¶i kh¾c phôc nh÷ng thµnh tùu quan träng ®· ®¹t ®­îc, ®· vµ ®ang t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò ®­a ®Êt n­íc sang mét thêi kú ph¸t triÓn míi ®Èy tíi mét b­íc c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc” C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ sÏ gióp chóng ta lùc míi ®Ó t¨ng tr­ëng nhanh tèc ®é ph¸t triÓn, kh«ng nh÷ng thÕ nhê cã hiÖn ®¹i ho¸ chóng ta cã ®iÒu kiÖn ®i t¾t, ®ãn ®Çu ®ã lµ bµi to¸n tæng hîp ®Ó gi¶i bµi to¸n ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Nghiªn cøu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc trong nÒn kinh tÕ lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc, nãng báng trong nhiÒu n¨n nay vµ ®­îc ®«ng ®¶o c¸c nhµ nghiªn cøu, trong ®ã cã ®éi ngò sinh viªn quan t©m. Nghiªn cøu nh»m nhËn thøc râ tõ ®ã ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ph¸t huy sö dông tèi ®a mäi nguån lùc trong n­íc vµ tranh thñ sù ñng hé quèc tÕ phôc vô sù c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ . Cïng víi sù nç lùc cè g¾ng chung cña toµn §¶ng, toµn d©n trong c«ng cuéc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Lµ mét c«ng d©n t­¬ng lai cña ®Êt n­íc, em mong muèn ®­îc gãp phÇn nhá bÐ cña m×nh nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c«ng nghÞªp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam I . c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ g× ? Tõ tr­íc tíi nay, cã nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ c«ng nghiÖp ho¸. VËy nªn hiÓu ph¹m trï nµy nh­ thÕ nµo? Quan niÖm ®¬n gi¶n nhÊt vÒ c«ng nghiÖp ho¸ cho r»ng “ c«ng nghiÖp ho¸ lµ ®­a ®Æc tÝnh c«ng nghiÖp cho mét ho¹t ®éng, trang bÞ ( cho mét vïng, mét n­íc), c¸c nhµ m¸y, c¸c lo¹i c«ng nghiÖp...” Quan niÖm mang tÝnh triÕt tù nµy ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h×nh thµnh lÞch sö c«ng nghiÖp ho¸ ë c¸c n­íc T©y ¢u, B¾c Mü. Nghiªn cøu ®Þnh nghÜa ph¹m trï c«ng nghiÖp ho¸ cña c¸c nhµ kinh tÕ Liªn X« (cò) ta thÊy trong cuèn gi¸o khoa kinh tÕ chÝnh trÞ cña Liªn X« ®­îc dÞch sang tiÕng ViÖt Nam 1958, ng­êi ta ®· ®Þnh nghÜa “ c«ng nghiÖp ho¸ XHCN lµ ph¸t triÓn ®¹i c«ng nghiÖp, tr­íc hÕt lµ c«ng nghiÖp nÆng, sù ph¸t triÓn Êy cÇn thiÕt cho viÖc c¶i t¹o toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n trªn c¬ së kü thuËt tiªn tiÕn.” Quan ®iÓm c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®¹i c«ng nghiÖp, tr­íc hÕt lµ c«ng nghiÖp nÆng cña c¸c nhµ kinh tÕ häc Liªn X« ®· ®­îc chóng ta tiÕp nhËn thiÕu sù ph©n tÝch khoa häc ®èi víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n­íc ta. Cuèn “ Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt” ®· gi¶i thÝch c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn s¶n xuÊt c¬ khÝ lín trong tÊt c¶ c¸c ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ®Æc biÖt c«ng nghiÖp nÆng, dÇn tíi sù t¨ng nhanh tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt cho lao ®éng vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Trªn thùc tÕ, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc nh÷ng n¨m 60, ta ®· m¾c ph¶i sai lÇm ®ã, kÕt qu¶ lµ nÒn kinh tÕ vÉn kh«ng tho¸t khái nÒn c«ng nghiÖp l¹c hËu, n«ng nghiÖp l¹c hËu, kÕt cÊu h¹ tÇng yÕu kÐm... MÆc dï kh«ng ®¹t ®­îc môc tiªu nh­ng còng chÝnh nhê c«ng nghiÖp ho¸ mµ n­íc ta ®É x©y dùng ®­îc mét sè c¬ së vËt chÊt kü thuËt nhÊt ®Þnh, t¹o ra tiÒm lùc vÒ kinh tÕ-quèc phßng, phôc vô chiÕn tranh, ®¶m b¶o ®­îc phÇn nµo ®êi sèng nh©n d©n. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam N¨m 1963, tæ chøc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña Liªn hiÖp quèc ( UNIDO) ®· ®­a ra mét ®Þnh nghÜa: “c«ng nghiÖp ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, trong qu¸ tr×nh nµy, mét bé phËn ngµy cµng t¨ng c¸c nguån cña c¶i quèc d©n ®­îc ®éng viªn ®Ó ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu ngµnh ë trong n­íc víi kü thuËt hiÖn ®¹i. §Æc ®iÓm cña c¬ cÊu kinh tÕ nµy lµ cã mét bé phËn lu«n thay ®æi ®Ó s¶n xuÊt ra t­ liÖu s¶n xuÊt, hµng tiªu dïng vµ cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o cho toµn bé nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhÞp ®é cao, ®¶m b¶o ®¹t tíi sù tiÕn bé cña nÒn kinh tÕ vµ x· héi.” Theo quan ®iÓm nµy, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ nh»m thùc hiÖn nhiÒu môc tiªu chø kh«ng ph¶i chØ nh»m mét môc tiªu kinh tÕ-kü thuËt. Cßn theo quan niÖm míi phï hîp víi ®iÒu kiÖn n­íc ta th× c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ g¾n liÒn víi ®æi míi c«ng nghÖ, x©y dùng c¬ cÊu vËt chÊt-kü thuËt, lµ qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn s¶n xuÊt x· héi tõ tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp sang tr×nh ®é c«ng nghÖ cao h¬n, nhê ®ã mµ t¹o ra sù t¨ng tr­ëng bÒn v÷ng vµ cã hiÖu qu¶ cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nãi tãm l¹i ®ã lµ sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt tõ thÊp ®Õn cao, tõ ch­a hoµn thiÖn ®Õn hoµn thiÖn. Thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ lµ nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, ®­a n­íc ta theo kÞp c¸c n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. II. Muèn tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ta ph¶i lµm g×? Sù thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®ßi hái ngoµi m«i tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh, ph¶i cã c¸c nguån lùc cÇn thiÕt nh­: nguån lùc con ng­êi, vèn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, vÞ trÝ ®Þa lý, nguån lùc n­íc ngoµi. C¸c nguån lùc nµy cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, cïng tham gia vµo qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nh­ng møc ®é t¸c ®éng vµ vai trß cña chóng ®èi víi toµn bé qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng gièng nhau, trong ®ã nguån lùc con ng­êi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh. Vai trß cña nguån lùc con ng­êi quan träng nh­ thÕ nµo ®· ®­îc chøng minh trong lÞch sö kinh tÕ cña nh÷ng n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn nh­ NhËt B¶n, Mü,... nhiÒu nhµ kinh doanh n­íc ngoµi khi ®Õn tham quan NhËt B¶n th­êng chØ chó ý ®Õn kü thuËt, m¸y mãc vµ coi ®ã lµ nguyªn nh©n t¹o nªn “kú tÝch NhËt B¶n”. Nh­ng hä ®· nhÇm, chÝnh ng­êi NhËt B¶n còng kh«ng quan niÖm nh­ vËy. Ng­êi NhËt cho r»ng kü thuËt vµ c«ng nghÖ cã vai trß rÊt to lín nh­ng kh«ng ph¶i lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt. YÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt dÉn ®Õn thµnh c«ng cña hä lµ con ng­êi. Cho nªn hä ®· tËp trung cao ®é vµ cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®éc ®¸o ph¸t triÓn yÕu tè con ng­êi. Ngµy nay ®èi víi nh÷ng n­íc l¹c hËu ®i sau, kh«ng thÓ ph¸t triÓn nhanh chãng nÕu kh«ng tiÕp thu nh÷ng tiÕn bé khoa häc-kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña c¸c n­ícph¸t triÓn. Nh­ng kh«ng ph¶i cø nhËp c«ng nghÖ tiªn tiÕn b»ng mäi gi¸ mµ kh«ng cÇn tÝnh ®Õn yÕu tè con ng­êi. CÇn nhí r»ng, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña n­íc ngoµi khi ®­îc tiÕp thu sÏ ph¸t huy t¸c dông tèt hay bÞ l·ng phÝ, thËm chÝ bÞ ph¸ ho¹i lµ hoµn toµn phô thuéc vµo yÕu tè con ng­êi khi sö dông chóng. NhiÒu c«ng ty chØ chó ý ®æi míi kü thuËt vµ c«ng nghÖ nh­ng v× kh«ng chó ý ®Õn yÕu tè con ng­êi nªn ®Òu thÊt b¹i. ¤ng Victor S.L.Tan, gi¸m ®èc cña Ohostate University ®· viÕt: “§iÒu mØa mai lín nhÊt cßn lµ ë chç, trong cã nhiÒu c«ng ty ®· cè thùc hiÖn ®æi míi, nh­ng l¹i cã Ýt c«ng ty thùc hiÖn ®ñ møc ®Ó ®¹t tíi thµnh c«ng. NhiÒu c«ng cuéc ®æi míi ®· tiÕn hµnh nh­ng thÊt b¹i v× c¸c c«ng ty ®ã ®· kh«ng ®­a vµo cÊu t¹o cña kÕ ho¹ch ®æi míi hoÆc ch­¬ng tr×nh ®æi míi cña hä mét nh©n tè khã nhÊt ®Ó thµnh c«ng- con ng­êi.” 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam Nh­ mäi quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi, sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam còng ph¶i phô thuéc vµo nguån lùc con ng­êi vµ do nguån lùc nµy quyÕt ®Þnh. Bëi v×: _ Thø nhÊt, c¸c nguån lùc kh¸c nh­ vèn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, vÞ trÝ ®Þa lý... tù nã chØ tån t¹i d­íi d¹ng tiÒm n¨ng. Chóng chØ ph¸t huy t¸c dông vµ cã ý nghÜa tÝch cùc x· héi khi ®­îc kÕt hîp víi nguån lùc con ng­êi th«ng qua ho¹t ®éng cã ý thøc cña con ng­êi. Bëi lÏ, con ng­êi lµ nguån lùc duy nhÊt biÕt t­ duy, cã trÝ tuÖ vµ cã ý chÝ, biÕt “lîi dông” c¸c nguån lùc kh¸c, g¾n chóng kÕt l¹i víi nhau, t¹o thµnh mét søc m¹nh tæng hîp, cïng t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. C¸c nguån lùc kh¸c lµ nh÷ng kh¸ch thÓ chÞu sù c¶i t¹o, khai th¸c cña con ng­êi, hÕt th¶y chóng ®Òu phôc vô cho nhu cÇu, lîi Ých cña con ng­êi, nÕu con ng­êi biÕt c¸ch t¸c ®éng vµ chi phèi. V× thÕ trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt, ng­êi lao ®éng lµ yÕu tè quan träng nhÊt, lµ “lùc l­îng s¶n xuÊt hµng ®Çu cña toµn nh©n lo¹i”. Ch¼ng h¹n nh­ vèn còng lµ mét nguån lùc ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nh­ng vèn chØ trë thµnh nguån lùc quan träng vµ cÊp thiÕt cña sù ph¸t triÓn khi nã n»m trong tay nh÷ng ng­êi biÕt sö dông ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶ cao. T­¬ng tù nh­ vËy, sù giµu cã vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ nh÷ng ­u thÕ vÒ vÞ trÝ ®Þa lý còng sÏ mÊt ý nghÜa nÕu chñ nh©n cña nã kh«ng cã n¨ng lùc khai th¸c. Ngµy nay tr­íc xu h­íng quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ, sù hîp t¸c ®Çu t­ n­íc ngoµi còng lµ nguån lùc quan träng, nã t¹o ra “c¸i hÝch” kinh tÕ, nhÊt lµ víi c¸c n­íc cã ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp, nh­ng søc m¹nh cña “c¸i hÝch” nµy ®Õn ®©u, t¸c ®éng tÝch cùc cña nã nh­ thÕ nµo cßn tuú thuéc vµo yÕu tè con ng­êi khi tiÕp nhËn nguån lùc ®ã. 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam XÐt ®Õn cïng nÕu thiÕu sù hiÖn diÖn cña trÝ tuÖ vµ lao ®éng cña con ng­êi th× mäi nguån lùc ®Òu trë nªn v« nghÜa thËm chÝ kh¸i niÖm “nguån lùc” còng kh«ng cßn lý do g× ®Ó tån t¹i. _ Thø hai, c¸c nguån lùc kh¸c lµ h÷u h¹n, cã thÓ bÞ khai th¸c c¹n kiÖt, trong khi ®ã nguån lùc con ng­êi l¹i lµ v« tËn. Nã kh«ng chØ t¸i sinh vµ tù s¶n sinh vÒ mÆt sinh häc mµ cßn tù ®æi míi kh«ng ngõng, ph¸t triÓn vÒ chÊt trong con ng­êi x· héi, nÕu biÕt ch¨m lo, båi d­ìng vµ khai th¸c hîp lý. §ã lµ c¬ së lµm cho n¨ng lùc nhËn thøc vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ng­êi ph¸t triÓn nh­ mét qu¸ tr×nh v« tËn xÐt trªn b×nh diÖn céng ®ång nh©n lo¹i. Nhê vËy con ng­êi ®· tõng b­íc lµm chñ tù nhiªn, s¸ng t¹o, kh¸m ph¸ ra nhiÒu nguån tµi nguyªn míi, nhiÒu c«ng cô s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ h¬n, ®­a x· héi chuyÓn qua c¸c nÒn v¨n minh tõ thÊp ®Õn cao. _ Thø ba, trÝ tuÖ con ng­êi cã søc m¹nh v« cïng to lín mét khi nã ®­îc vËt thÓ ho¸, trë thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt trùc tiÕp. Dù b¸o vÜ ®¹i nµy cña C.M¸C ®· vµ ®ang trë thµnh hiÖn thùc. Sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc-kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ang dÉn nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vËn ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ cña trÝ tuÖ. Giê ®©y søc m¹nh cña trÝ tuÖ ®· ®¹t ®Õn møc mµ nhê nã con ng­êi cã thÓ s¸ng t¹o ra nh÷ng ng­êi m¸y “b¾t ch­íc” hay “pháng theo” nh÷ng ®Æc tÝnh trÝ tuÖ cña chÝnh con ng­êi. Râ rµng lµ b»ng nh÷ng kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i do chÝnh bµn tay khèi ãc con ng­êi lµm ra mµ ngµy nay nh©n lo¹i ®ang chøng kiÕn nh÷ng biÕn ®æi thÇn kú trong lÞch sö ph¸t triÓn cña m×nh. _ Thø t­, kinh nghiÖm cña nhiÒu n­íc vµ thùc tiÔn cña chÜnh n­íc ta cho thÊy sù thµnh c«ng cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ phô thuéc chñ yÕu vµo viÖc ho¹ch ®Þnh ®­êng lèi, chÝnh s¸ch còng nh­ tæ chøc thùc hiÖn, nghÜa lµ phô thuéc vµo n¨ng lùc nhËn thøc vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ng­êi. §èi víi nh÷ng nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp ch­a c«ng nghiÖp ho¸ th× mÆt sè l­îng cña nguån nh©n lùc cã tÇm quan träng ®Æc biÖt v× nã qui ®Þnh quy m« cña thÞ 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam tr­êng. Nh­ng khi tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ th× mÆt chÊt l­îng, c¬ cÊu vµ c¬ chÕ sö dông nguån nh©n lùc l¹i quan träng h¬n. C¬ cÊu lao ®éng cÇn cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ph¶i bao gåm: c¸c chÝnh kh¸ch, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c häc gi¶, c¸c nhµ kinh doanh, c¸c nhµ kü thuËt vµ c«ng nghÖ, c¸c c«ng nh©n lµnh nghÒ... kh«ng cã c¸c chÝnh kh¸ch, c¸c häc gi¶ tµi ba th× khã cã thÓ cã ®­îc nh÷ng chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®óng ®¾n; kh«ng cã c¸c nhµ kinh doanh lçi l¹c th× còng sÏ kh«ng cã ng­êi sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn, nh©n lùc, c«ng nghÖ. Sù thiÕu v¾ng hay kÐm cái cña mét trong c¸c bé phËn cÊu thµnh nh©n lùc trªn ®©y sÏ cã h¹i cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Qua toµn bé ph©n tÝch trªn cã thÓ kÕ luËn r»ng nguån lùc con ng­êi lµ nguån lùc cã vai trß quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Do vËy, muèn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ thµnh c«ng th× ph¶i ®æi míi c¬ b¶n c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ cho c¸c ngµnh khoa häc, v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ ë ViÖt Nam nh»m ph¸t triÓn nguån lùc con ng­êi cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. §©y lµ nhiÖm vô lín nhÊt vµ khã kh¨n nhÊt trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay. III . Con ng­êi ViÖt Nam cã thùc hiÖn ®­îc vai trß ®ã kh«ng? V× sao? Cã rÊt nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®· thùc hiÖn thµnh c«ng c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc víi nguån lùc chñ ®¹o lµ con ng­êi. VËy trong c«ng cuéc ®æi míi ë ViÖt Nam h«m nay, Víi nh÷ng thÕ m¹nh vµ nh÷ng h¹n chÕ cña m×nh con ng­êi ViÖt Nam cã thùc hiÖn ®­îc vai trß cña m×nh hay kh«ng? Tr­íc hÕt ta t×m hiÓu xem nguån nh©n lùc cña ViÖt Nam cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g× ®Ó ph¸t huy vµ nh÷ng h¹n chÕ g× cÇn ph¶i kh¾c phôc. Nh÷ng thÕ m¹nh ph¶i nãi ®Õn ®ã lµ: 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam _ Thø nhÊt, ë ViÖt Nam hiÖn nay cã lùc l­îng lao ®éng dåi dµo víi 36,5 triÖu ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng, dù b¸o ®Õn n¨m 2000 con sè nµy sÏ lµ 45,6 triÖu ng­êi. _ Thø hai, ViÖt Nam cã tû träng t­¬ng ®èi cao vÒ lao ®éng trÎ, phÇn lín cã häc vÊn phæ th«ng, ngay c¶ ë n«ng th«n. §©y lµ mét tiÒn ®Ò quan träng t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp thu c¸c kiÕn thøc kü n¨ng nghÒ nghiÖp, kÓ c¶ nh÷ng ngµnh nghÒ míi. Lùc l­îng lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô ®­îc ®µo t¹o t­¬ng ®èi lín (so víi c¸c n­íc cã thu nhËp nh­ n­íc ta). HiÖn t¹i n­íc ta cã trªn 9000 tiÕn sÜ vµ phã tiÕn sÜ, trªn 800000 ng­êi cã tr×nh ®é ®¹i häc cao ®¼ng, trªn 2 triÖu c«ng nh©n kü thuËt. §©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn khoa häc, tiÕp thu, lµm chñ vµ thÝch nghi víi c¸c c«ng nghÖ nhËp tõ n­íc ngoµi, kÓ c¶ c«ng nghÖ cao. _ Thø ba, chóng ta cã mét l­îng t­¬ng ®èi lín ng­êi ViÖt sèng ë n­íc ngoµi, tËp trung chñ yÕu ë ch©u ¢u, ch©u Mü vµ ¤xtraylia; trong ®ã tØ lÖ ng­êi cã tr×nh ®é cao vÒ chuyªn m«n vµ nghiÖp vô lµ ®¸ng kÓ ( trªn 300000 ng­êi). §©y lµ mét nguån lùc quan träng gãp phÇn ph¸t triÓn ®Êt n­íc, lµ cÇu nèi gi÷a ViÖt Nam vµ thÕ giíi vÒ mÆt chuyÓn giao tri thøc, c«ng nghÖ vµ c¸c quan hÖ quèc tÕ. _ Thø t­, ®ã lµ b¶n tÝnh hiÕu häc, th«ng minh cÇn cï lao ®éng cña con ng­êi ViÖt Nam. TruyÒn thèng ®ã cÇn ®­îc nu«i d­ìng vµ ph¸t huy lµm c¬ së cho viÖc n¾m b¾t, tiÕp thu vµ vËn dông mét c¸ch nhanh chãng, s¸ng t¹o nh÷ng ph¸t minh, s¸ng kiÕn khoa häc cña nh©n lo¹i phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña ®Êt n­íc. TÝnh céng ®ång, ý thøc tr¸ch nhiÖm víi céng ®ång ®­îc ph¸t huy m¹nh mÏ sÏ cã thÓ hç trî ®¾c lùc kh«ng chØ cho viÖc truyÒn b¸ tay nghÒ, kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp mµ cßn cã thÓ gióp nhau c¶ vÒ vèn liÕng, t¹o dùng vµ ph¸t triÓn c¬ nghiÖp, hç trî nhau t×m kiÕm c«ng ¨n viÖc lµm, gãp phÇn lµm gi¶m søc Ðp vÒ lao ®éng hiÖn nay. D©n téc ViÖt Nam cßn cã truyÒn thèng biÕt chÞu ®ùng gian khæ ®Ó tiÕt kiÖm, tÝch luü cho 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam ®Çu t­ më réng, t¹o dùng c¬ ®å cho m×nh vµ cho nÒn kinh tÕ n­íc nhµ nãi chung. Nh­ng bªn c¹nh ®ã, nguån nh©n lùc ë ViÖt Nam cã nh÷ng h¹n chÕ,nh÷ng ®iÓm yÕu kÐm sau ®©y: _ Thø nhÊt, sè ng­êi lao ®éng ®­îc ®µo t¹o qu¸ Ýt chØ chiÕm 5.5% d©n sè vµ 11% tæng sè lao ®éng. MÆt b»ng d©n trÝ cßn thÊp, sè n¨m ®i häc cña ng­êi d©n tõ 7 tuæi trë lªn míi ®¹t 4,5 n¨m. §¸ng lo ng¹i h¬n lµ mÆc dï chóng ta ®· cè g¾ng ®Ó ®¹t ®­îc 88% d©n sè biÕt ch÷ nh­ng hiÖn nay l¹i ®ang diÔn ra qu¸ tr×nh t¸i mï ch÷, nhÊt lµ c¸c tØnh miÒn nói (cã x· sè ng­êi mï ch÷ lªn tíi 70%); trong sè trÎ em ë ®é tuæi ®i häc chØ cã 45% em häc hÕt cÊp I. Sè ng­êi ®­îc ®µo t¹o cã tay nghÒ cao còng nh­ ng­êi cã häc vÊn ®¹i häc vµ sau ®¹i häc n¨m 1982 lµ 0,26% n¨m 1993 cßn 0,2%. TØ lÖ nµy ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp míi §«ng nam ¸ lµ 0,6 ®Õn 0,8. Trong 75% lao ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chØ cã 7% ®­îc ®µo t¹o. V× vËy n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, trong c«ng nghiÖp chØ ®¹t 30% møc trung b×nh cña thÕ giíi, cßn trong n«ng nghiÖp mét lao ®éng cña ta chØ nu«i ®­îc 3 ®Õn 5 ng­êi, trong khi chØ sè nµy ë c¸c n­íc ph¸t triÓn lµ 20 ®Õn 30 ng­êi. §©y lµ trë ng¹i lín nhÊt khi tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ trong n«ng nghiÖp trong kinh tÕ n«ng th«n nãi riªng vµ trong c¶ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung. _Thø hai, ®éi ngò c¸n bé khoa häc trÎ qu¸ Ýt. Qua ®iÒu tra ë 17 tr­êng ®¹i häc th× sè c¸n bé gi¶ng d¹y d­íi 35 tuæi chØ cã 8%. PhÇn lín nh÷ng tri thøc cã tr×nh ®é trªn ®¹i häc ®ang lµ nh÷ng chuyªn gia ®Çu ngµnh ®· ë ®é tuæi 55 ®Õn 60. H¬n 60% phã tiÕn sÜ vµ tiÕn sÜ, h¬n 70% gi¸o s­ vµ h¬n 90% gi¸o s­ ®Òu ë ®é tuæi nµy.Trong khi ®ã sinh viªn giái sau khi tèt nghiÖp ®Òu kh«ng muèn ë l¹i tr­êng. V× vËy viÖc chuÈn bÞ cho ®éi ngò trÝ thøc kÕ cËn sÏ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam _Thø ba, viÖc bè trÝ sö dông c¸n bé cßn nhiÒu viÖc bÊt hîp lý gi÷a c¸c vïng, c¸c ngµnh: 80% c¸n bé khoa häc c«ng nghÖ lµm viÖc t¹i Hµ Néi, ë thµnh phè Hå ChÝ Minh chØ cã 12%. §a sè c¸c c¸n bé khoa häc cña ta lµm viÖc trong c¸c viÖn nghiªn cøu, c¸c tr­êng häc, cßn trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt th× rÊt Ýt Ch¼ng h¹n, trong c¸c ngµnh n«ng l©m ng­ nghiÖp chØ cã 8,1% c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ 6,49% c¸n bé cã tr×nh ®é sau ®¹i häc. Trong khi cã tíi 34% c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ 55,47% tr×nh ®é sau ®¹i häc lµm viÖc trong c¸c ngµnh khoa häc tù nhiªn vµ khoa häc x· héi. Nh×n vµo mét sè n­íc trong khu vùc, c¸n bé khoa häc lµm viÖc trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt chiÕm tØ lÖ rÊt cao nh­ Th¸i Lan: 58%, HµnQuèc: 48%, NhËt B¶n: 64%. ChÝnh viÖc ph©n bè lùc l­îng lao ®éng kh«ng hîp lý nµy g©y nªn hiÖn t­îng thõa thiÕu gi¶ t¹o, g©y ra n¹n thÊt nghiÖp ®Æc biÖt trong lao ®éng tri thøc. Qua ®iÒu tra ë 55 tr­êng ®¹i häc cã kho¶ng 14 ngh×n sinh viªn ra tr­êng ch­a cã viÖc lµm. Ch¼ng h¹n tõ n¨m 1988 ®Õn nay sè sinh viªn tèt nghiÖp ë 19 tr­êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng khu vùc Hµ Néi ch­a t×m ®­îc viÖc lµm t¨ng dÇn tõ 13,4% (n¨m 1988) lªn 35,38% (n¨m 1992). Trong khi ®ã nhiÒu vïng, nhiÒu miÒn nhÊt lµ miÒn nói vïng s©u vïng xa l¹i thiÕu c¸n bé khoa häc kü thuËt. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ mét mÆt do sinh viªn ra tr­êng muèn ë l¹i c«ng t¸c t¹i c¸c thµnh phè, khu c«ng nghiÖp, n¬i kinh tÕ ph¸t triÓn ®Ó cã thu nhËp cao h¬n vµ ®iÒu kiÖn viÖc lµm tèt h¬n, mÆt kh¸c chóng ta ch­a cã chÝnh s¸ch thu hót ®Ó ®iÒu chØnh sù ph©n bè nµy. _ Thø t­, thÓ chÊt, søc khoÎ cña thanh niªn ViÖt Nam cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ. Sù ph¸t triÓn vÒ ph­¬ng diÖn sinh lý vµ thÓ lùc d­êng nh­ ch÷ng l¹i “sau h¬n 40 n¨m thanh niªn n­íc ta kh«ng cao thªm 1cm nµo vµ kh«ng c©n nÆng thªm 1kg nµo”, møc duy dinh d­ìng ë trÎ em d­íi n¨m tuæi lµ 51,5%. _ Thø n¨m, ng­êi lao ®éng n­íc ta nãi chung ch­a cã nÕp lao ®éng c«ng nghiÖp, quen theo kiÓu s¶n xuÊt nhá, lao ®éng gi¶n ®¬n cßn gß bã trong nÕp sèng ph­¬ng ®«ng, cha truyÒn con nèi. ChÝnh v× thÕ mµ cho tíi tËn thÕ kû 20 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam c«ng cô lµm viÖc ë c¸c bÔ lß rÌn B¾c Ninh vÉn kh«ng kh¸c bao nhiªu víi c«ng cô ®· rÌn cµy cuèc vµ vò khÝ ®¸nh giÆc ¢n thêi Th¸nh Giãng, c¸c c« g¸i Hµ §«ng vÉn dÖt lôa trªn c¸c khung cöi mµ c¸ch ®©y 900 n¨m c¸c c« g¸i triÒu Lý ®· sö dông. Trªn ®©y lµ nh÷ng ®iÓm trong nguån lùc con ng­êi ë ViÖt Nam víi nh÷ng thÕ m¹nh còng nh­ c¸c mÆt h¹n chÕ. Ph¶i cã nh÷ng nè lùc phi th­êng b»ng hµnh ®éng thùc tiÔn trong viÖc huy ®éng vµ sö dông nguån lùc nµy th× c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ míi cã thÓ thµnh c«ng. §ã còng lµ lý do v× sao nhiÒu nhµ khoa häc kªu gäi ph¶i tiÕn hµnh mét cuéc “c¸ch m¹ng con ng­êi” mµ thùc chÊt lµ c¸ch m¹ng vÒ chÊt l­îng nguån lao ®éng. “C¸ch m¹ng con ng­êi” víi c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ hai mÆt cña mét qu¸ tr×nh thèng nhÊt, gi÷a chóng cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau. Bëi vËy, mçi b­íc tiÕn lªn cña cuéc “c¸ch m¹ng con ng­êi” sÏ ®em l¹i nh÷ng thµnh tùu to lín cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ ng­îc l¹i. IV. §Ó con ng­êi ViÖt Nam thùc hiÖn ®­îc vai trß ®ã cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch g×? Thùc chÊt c¨n b¶n cña chñ nghÜa M¸c vÒ con ng­êi lµ sù ph¸t triÓn tù do cña mçi con ng­êi lµ ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn tù do cña mäi ng­êi. X· héi loµi ng­êi chØ ®­îc ph¸t triÓn khi ph¸t triÓn tèi ®a tõng c¸ nh©n. VÊn ®Ò ph¸t triÓn c¸ nh©n kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò lý thuyÕt mµ lµ nhu cÇu thiÕt yÕu trong thùc tiÔn x· héi ta ngay tõ h«m nay. Cô thÓ ®Ó c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cÇn ph¶i tiÕn hµnh mét cuéc “c¸ch m¹ng con ng­êi” nh»m t¹o ra mét sè l­îng lín c¸c nhµ khoa häc mét ®éi ngò ®«ng ®¶o c¸c nh©n viªn kü thuËt cã tr×nh ®é tri thøc t­¬ng ®èi cao vµ nh÷ng ng­êi lao ®éng lµnh nghÒ. §iÒu ®ã ®ßi hái sù nghiÖp gi¸o dôc båi d­ìng nh©n tµi ph¶i ph¸t triÓn t­¬ng øng. Thö nh×n vµo lÞch sö kinh tÕ cña mét sè n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn, ta thÊy nãi chung nh÷ng n­íc nµy ®Òu rÊt coi träng c«ng t¸c gi¸o dôc. Ch¼ng h¹n 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam thêi kú ®Çu sau chiÕn tranh, kinh tÕ NhËt b¶n bÞ ph¸ ho¹i nÆng nÒ, tµi chÝnh quèc gia v« cïng nguy ngËp nh­ng chÝnh phñ NhËt b¶n kh«ng hÒ gi¶m chi phÝ gi¸o dôc, tû träng kinh phÝ gi¸o dôc lu«n chiÕm 20% trë lªn trong kinh phÝ hµnh chÝnh cña NhËt cßn ë Mü n¨m 1985 chi tiªu nhµ n­íc cho gi¸o dôc chiÕm 4,2% GDP vµ chiÕm 12,8% chi tiªu cña nhµ n­íc. Thùc tÕ ®· chøng minh, ë Mü nÕu ®Çu t­ cho gi¸o dôc 1$ th× sÏ l·i 4$, cßn ë NhËt th× 1$ sÏ l·i 10$. Thùc ra kh«ng chØ cã c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn nh×n thÊy vai trß cña gi¸o dôc trong ph¸t triÓn kinh tÕ mµ mét sè n­íc §«ng nam ¸ còng ®· nhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò nµy. Vµ kÕt qu¶ lµ sù ra ®êi cña nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp míi ë ch©u ¸. Suèt 40 n¨m qua, c¸c n­íc nµy ®· ®Çu t­ cho gi¸o dôc ngµy mét t¨ng. Tû lÖ chi tiªu cho gi¸o dôc trong ng©n s¸ch nhµ n­íc ë céng hßa TriÒu Tiªn n¨m 1972 lµ 13,9%, n¨m 1981 t¨ng 17,9%, n¨m 1983 t¨ng lªn 21,6%. Trong 30 n¨m tõ 1952 ®Õn 1981 ë §µi Loan tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm quèc d©n t¨ng 26,43 lÇn nh­ng kinh phÝ gi¸o dôc t¨ng h¬n 90 lÇn. HoÆc nh­ ë Singapore, hiÖn nay kinh phÝ gi¸o dôc chiÕm 4% gi¸ trÞ GDP, mÊy n¨m n÷a sÏ lªn ®Õn kho¶ng 6% ngang víi møc cña c¸c n­íc ph¸t triÓn ph­¬ng T©y. Nh÷ng con sè, ë mét møc ®é nµo ®ã tù nã ®· gi¶i thÝch r»ng kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ trong mét têi gian dµi mét lo¹t c¸c n­íc quanh ta ®· v­¬n lªn trë thµnh “ nh÷ng con rång ch©u ¸”. §ã lµ do kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ®i tr­íc, cßn ë ViÖt Nam th× sao? Trong nhiÒu n¨m qua, nhµ n­íc ta ®· chó ý ph¸t triÓn nguån lùc con ng­êi b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p kÞp thêi, kh¸ hîp lý tuy kh«ng tr¸nh khái mét sè h¹n chÕ do ®iÒu kiÖn kinh tÕ h¹n hÑp. Thö ®i s©u vµo mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch ®ã- chÝnh s¸ch ph¸t triÓn gi¸o dôc -®µo t¹o; tõ ®ã rót ra nhËn xÐt, t×m ra b­íc ®i tiÕp theo ®Ó hoµn 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam thµnh cuéc “ c¸ch m¹ng con ng­êi” ë ViÖt Nam. Cã thÓ kh¸i qu¸t t×nh h×nh gi¸o dôc ë ViÖt Nam nh­ sau: _ Quy m« gi¸o dôc kh«ng ngõng ®­îc t¨ng lªn, liªn tôc ph¸t triÓn ë c¸c ngµnh häc vµ cÊp häc. Ch¼ng h¹n, quy m« ®µo t¹o sinh viªn ®¹i häc vµ cao ®¼ng cã nhiÒu biÕn ®éng lín. H×nh thøc ®µo t¹o cao häc cña ta rÊt phong phó: chÝnh quy tËp trung, t¹i chøc vµ ng¾n h¹n...Tû lÖ sinh viªn ®¹i häc, cao ®¼ng trong ®é tuæi ®i häc cña ViÖt Nam lµ 2,3_2,5%, cao h¬n møc 2% cña Trung Quèc nh­ng thÊp h¬n so víi møc16% cña Th¸i Lan, 40% cña Hµn Quèc. _ HÖ thèng gi¸o dôc ®­îc më réng: sè tr­êng häc t¨ng nhanh, mçi lµng x· cã Ýt nhÊt mét tr­êng tiÓu häc hoÆc trung häc c¬ së. Sè tr­êng phæ th«ng trong c¶ n­íc liªn tôc t¨ng tõ n¨m 1991-1992 ®Õn n¨m 1994-1995 lµ 16%. Tr­íc t×nh h×nh ph¶i t¨ng sè l­îng ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, nhµ n­íc chñ tr­¬ng ph¸t triÓn hÖ thèng ®µo t¹o ®¹i häc vµ cao ®¼ng. TÝnh ®Õn n¨m 1994, ViÖt Nam ®· cã 109 tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng vµ ®µo t¹o h¬n 200 ngµnh häc. Tuy nhiªn so víi tiªu chuÈn quèc tÕ th× hÇu hÕt c¸c tr­êng ®¹i häc cña ViÖt Nam cßn nhá bÐ. _ Trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, h×nh thøc gi¸o dôc t¹i chøc ®­îc nhµ n­íc quan t©m chó ý ®Æc biÖt. HiÖn nay ®· cã kho¶ng 200 trung t©m ®µo t¹o nghÒ theo c¸c ch­¬ng tr×nh ng¾n h¹n vµ dµi h¹n, nh­ng hµng n¨m míi chØ ®¸p øng ®­îc 15% nhu cÇu cña ng­êi häc. _ Hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o còng ®­îc ph¸t triÓn. TÝnh ®Õn cuèi n¨m1994, ®· cã 1900 sinh viªn, 394 sinh viªn cao häc, 715 nghiªn cøu sinh, 298 thùc tËp sinh ®ang häc tËp nghiªn cøu t¹i 25 n­íc trªn thÕ giíi. §Ó cã vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn gi¸o dôc ViÖt Nam ®· kªu gäi c¸c tæ chøc quèc tÕ tµi trî vµ cho vay vèn. Trong chu kú 1991-1995, UNICEF ®· hç trî 10 triÖu USD ®Ó n©ng cÊp c¸c nhµ trÎ, më thªm c¸c trung t©m d¹y nghÒ. ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· vay cña NhËt B¶n tõ nguån ODA thêi kú 1993-1995 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam lµ 1431,02 triÖu yªn, cña ng©n hµng thÕ giíi 70 triÖu USD ®Ó n©ng cÊp vµ c¶i t¹o mét sè tr­êng häc lôp xôp. Ngoµi ra ng©n hµng thÕ giíi cßn cam kÕt cho ViÖt Nam vay 60 triÖu USD thêi kú 1995-1998 ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn tr­êng §H Quèc gia HN vµ §H Quèc gia thµnh phè HCM. Cã thÓ nãi hîp t¸c trong lÜnh vùc khoa häc vµ gi¸o dôc lµ tiÒn ®Ò n©ng ®ì ViÖt Nam v­ît qua nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn, kh¾c phôc c¸c mÆt yÕu kÐm vÒ ch­¬ng tr×nh, vÒ c«ng nghÖ gi¸o dôc, t¨ng c­êng sù hiÓu biÕt gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n­íc trong khu vùc. _ Tõ n¨m 1990, ng©n s¸ch gi¸o dôc cña ViÖt Nam ®· ë møc 10-11% tæng ng©n s¸ch hµng n¨m cña nhµ n­íc. So víi nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, ng©n s¸ch nµy ®· t¨ng nh­ng còng míi chØ ®¸p øng ®­îc 50% yªu cÇu cña ngµnh gi¸o dôc. Gi¸ trÞ thùc tÕ b×nh qu©n ®Çu ng­êi vÒ ng©n s¸ch gi¸o dôc cña ViÖt Nam vµo kho¶ng 7,7 USD chØ b»ng 1/29 cña Hµn Quèc, 1/22 cña Malaixia vµ 1/8 cña Th¸i Lan. Tuy nhiªn so víi c¸c n­íc cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi thÊp nh­ ViÖt Nam th× nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam vÉn ®­îc xÕp vµo lo¹i kh¸. MÆc dï vËy sù nghiÖp gi¸o dôc ë ViÖt Nam cßn béc lé mét sè mÆt yÕu kÐm nh­: _ M« h×nh gi¸o dôc -®µo t¹o ®a ngµnh vµ chuyªn m«n hÑp ®· kh«ng thÝch nghi kÞp xu thÕ ®æi míi, kh«ng ph¶n øng nh¹y bÐn tr­íc yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®µo t¹o ngµnh nghÒ kh«ng t­¬ng xøng víi ®ßi hái kh¾t khe cña thi tr­êng lao ®éng. NhiÒu n¨m x¶y ra sù mÊt c©n ®èi gi÷a ®µo t¹o vµ sö dông... _ Cïng víi nã lµ c¬ cÊu ®µo t¹o t¹o kh«ng hîp lý gi÷a ®µo t¹o ®¹i häc vµ ®µo t¹o nghÒ. Cã dù b¸o cho r»ng t­¬ng lai ViÖt Nam sÏ thiÕu c¸c nhµ to¸n häc, vËt lý häc vµ c¸c nhµ khoa häc kh¸c. Lùc l­îng nghiªn cøu c¬ b¶n thiÕu sÏ ng¨n c¶n kh¶ n¨ng tiÕp thu c«ng nghÖ vµ tri thøc míi. _ ChÊt l­îng gi¸o dôc còng lµ vÊn ®Ò ®¸ng ph¶i quan t©m. Tr­íc hÕt cÇn kh¼ng ®Þnh, bé phËn häc sinh giái cña ViÖt Nam kh«ng thua kÐm c¸c n­íc 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam kh¸c. §iÒu ®ã ®­îc chøng minh qua c¸c kú thi OLEMPIC Quèc tÕ vÒ to¸n häc, tin häc, vËt lý häc... Nh­ng nh÷ng n¨m gÇn ®©y chÊt l­îng gi¸o dôc ë nhiÒu cÊp bÞ gi¶m sót, theo sè liÖu cña Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cø 1000 häc sinh n¨m häc 1986-1987 th× chØ cã 500 em tèt nghiÖp tiÓu häc. Chñ yÕu lµ do häc sinh bá häc vµ l­u ban. Nguyªn nh©n lµ do ®êi sèng cña ®«ng ®¶o ®éi ngò gi¸o viªn thÊp dÉn ®Õn t×nh tr¹ng bá d¹y, ch©n trong ch©n ngoµi, nh÷ng häc sinh giái kh«ng thÝch nghi vµo s­ ph¹m. Theo ®¸nh gi¸ cña Bé GD vµ §T, th× gi¸o viªn kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ë møc 60-70% còng theo thèng kª cña bé th× chØ cã 10% gi¸o viªn cã nøc sèng t­¬ng ®èi kh¸, 60% cã møc sèng trung b×nh, 30% cã møc sèng thÊp. Ngoµi ra, chÊt l­îng gi¸o dôc gi¶m sót cßn do t×nh tr¹ng thiÕt bÞ häc tËp nghÌo nµn, thiÕu thèn, c«ng nghÖ l¹c hËu. Cã thÓ nãi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ë ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc nh÷ng th¸ch thøc lín lao, tr­íc yªu cÇu ®æi míi kinh tÕ-x· héi, tr­íc yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, tr­íc søc Ðp vÒ nguy c¬ tôt hËu so víi c¸c n­íc trong khu vùc. Trong 20 n¨m tíi, gi¸o dôc ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu s¬ b¶n lµ n©ng cao mÆt b»ng d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc vµ båi d­ìng nh©n tµi theo h­íng kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trong thêi gian qua, trªn c¬ së nç lùc cña b¶n th©n vµ kinh nghiÖm, cïng sù gióp ®ì cña c¸c n­íc ph¸t triÓn. Muèn vËy nhµ n­íc ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p phï hîp nh­: _ T¨ng ng©n s¸ch gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, sö dông ng©n s¸ch ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶. KÓ tõ n¨m 1996, mçi n¨m ng©n s¸ch gi¸o dôc ph¶i t¨ng 1% ®Ó ®¹t ®­îc møc trung b×nh cña khu vùc vµo n¨m 2005. _ §ång thêi, nhµ n­íc ph¶i ch¨m lo ®Õn ®êi sèng cña ®éi ngò gi¸o viªn, c¶i thiÖn chÕ ®é tiÒn l­¬ng, t¨ng phô cÊp cho gi¸o viªn ®Ó gi¸o viªn cã thÓ n©ng cao vÞ trÝ x· héi cña m×nh. _ MÆt kh¸c, ph¶i chó ý ®µo t¹o c¸c ngµnh kü thuËt, c«ng nghÖ nhiÒu h¬n c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam _ N©ng cao chÊt l­îng cña c¸c bËc tiÓu häc, lµm tiÒn ®Ò v÷ng ch¾n cho chÊt l­¬ng cña c¸c cÊp häc tiÕp sau. Nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y míi chØ ®Ò cËp ®Õn ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o - mét yÕu tè mét c¬ së ®Ó con ng­¬i ViÖt Nam cã thÓ thùc hiÖn vai trß cña m×nh. V× vËy tån t¹i song song víi ph¸t triÓn gi¸o dôc, nhµ n­íc ta cßn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô cÊp b¸ch sau ®©y: _ Mét lµ, c¨n cø vµo yªu cÇu ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh vµ c¸c vïng l·nh thæ, cÇn tæ chøc bè trÝ l¹i lùc l­îng lao ®éng mét c¸ch hîp lý trªn ph¹m vi c¶ n­íc theo h­íng ®æi míi c«ng nghÖ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o ra nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän. _ Hai lµ, cÇn tr¶ l­¬ng ®óng vµ ®ñ cho ng­êi lao ®éng, trong ®ã chó ý ®Õn ®éi ngò c¸n bé khoa häc. CÇn nhÊn m¹nh r»ng, b¶n th©n tiÒn l­¬ng kh«ng ®¬n gi¶n chØ lµ viÖc tr¶ c«ng, mµ nã cßn t¸i s¶n xuÊt ra søc lao ®éng ( nhiÒu hay Ýt), kÝch thÝch nh÷ng phÈm chÊt (tÝch cùc hay tiªu cùc) cña ng­êi lao ®éng. _ Ba lµ, tiÕn hµnh ®µo t¹o båi d­ìng l¹i lùc l­îng lao ®éng hiÖn cã vµ ®µo t¹o lùc l­îng míi theo chuyªn ngµnh nhÊt ®Þnh. Trong ®ã, b¶o ®¶m sù c©n ®èi vµ ®ång bé gi÷a lao ®éng phæ th«ng, lao ®éng kü thuËt vµ lao ®éng khoa häc. _ Bèn lµ, tiÕn hµnh mét c¸ch th­êng xuyªn ®ång bé ho¹t ®éng gi¸o dôc ®èi víi ng­êi lao ®éng vÒ c¸c mÆt: chÝnh trÞ-t­ t­ëng, lîi Ých, ý thøc ph¸p luËt, tr¸ch nhiÖm c«ng d©n, truyÒn thèng. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, chØ quan t©m ®Õn lîi Ých vËt chÊt mµ kh«ng thùc hiÖn c«ng t¸c gi¸o dôc th× sÏ dÉn ®Õn sai lÇm, t¹i h¹i, lµm h­ háng con ng­êi, thËm chÝ c¶ mét thÕ hÖ ng­êi. C.M¸c ®· tõng nh¾c nhë chóng ta, trong ph¸t triÓn kinh tÕ ph¶i g¾n “sù nghiÖp gi¶i phãng con ng­êi víi cuéc ®Êu tranh chèng l¹i biÓu hiÖn thùc tiÔn cùc ®oan cña sù tha hãa con ng­êi”(7). Kh«ng nghi ngê g× r»ng, mÆt tr¸i cña nÒn kinh 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam tÕ thÞ tr­êng ®· vµ ®ang t¸c ®éng ®Õn tõng c¸ nh©n, tõng gia ®×nh vµ mçi tËp thÓ cña chóng ta. Trong x· héi hiÖn nay, cã t×nh tr¹ng mét sè ng­êi cã kinh tÕ kh¸, thËm chÝ lµ giµu cã nh­ng vÉn tham «, mãc ngoÆc, ¨n c¾p, bu«n lËu. Tr¸i l¹i, mét sè ng­êi nghÌo, thËm chÝ rÊt nghÌo nh­ng kh«ng chÞu lao ®éng ch©n chÝnh, chuyªn dïng thñ ®o¹n lõa bip, ¨n c¾p... Bªn c¹nh ®ã, cßn mét líp ng­êi (th­êng lµ trÎ tuæi) kh«ng chÞu häc hµnh, lµm viÖc, chØ lo ¨n ch¬i vµ tõ ®©y dÉn ®Õn téi ph¹m. _ N¨m lµ, ph¶i n©ng cao thÓ lùc cho thanh niªn. MÆc dï ®©y lµ mét vÊn ®Ò ®ßi hái ph¶i cã thêi gian ®Ó gi¶i quyÕt trªn c¬ së n©ng cao dÇn møc sèng cña nh©n d©n vÒ vËt chÊt còng nh­ vÒ tinh thÇn. Tr­íc m¾t, cÇn tËp trung gi¶i quyÕt cho ®­îc c¸c môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh ch¨m sãc, b¶o vÖ trÎ em ®Õn n¨m 2000, nhÊt lµ c¸c môc tiªu gi¶m ®¸ng kÓ tû lÖ suy dinh d­ìng: ®Çu t­ n©ng cao chÊt l­îng cña ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc thÓ chÊt vµ y tÕ häc ®­êng; ®Èy m¹nh phong trµo rÌn luyÖn th©n thÓ trong thanh thiÕu niªn, t¹o ®iÒu kiÖn cho §oµn thanh niªn duy tr× phong trµo “ khoÎ v× ngµy mai lËp nghiÖp”, “khoÎ ®Ó b¶o vÖ Tæ quèc”. Thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô trªn ®©y cã nghÜa lµ vÒ c¬ b¶n nhµ n­íc ta ®· hoµn thµnh cuéc “ c¸ch m¹ng con ng­êi ”, biÕn con ng­êi ViÖt Nam thµnh nguån lùc quyÕt ®Þnh ®­a sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®i ®Õn thµnh c«ng. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam KÕt luËn C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®·, ®ang vµ sÏ lµ xu h­íng ph¸t triÓn chung cña tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. §ã còng lµ con ®­êng ph¸t triÓn tÊt yÕu cña n­íc ta ®Ó ®i tíi môc tiªu “d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh” c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng chØ lµ c«ng cuéc x©y dùng kinh tÕ mµ chÝnh lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi, c¸ch m¹ng s©u s¾c mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi (kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, khoa häc vµ con ng­êi), lµm cho x· héi ph¸t triÓn lªn mét tr¹ng th¸i míi vÒ chÊt. Nh­ng c¬ së, ®éng lùc cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ g×? Theo c¸c nhµ kinh ®iÓn cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin, con ng­êi võa lµ ®iÓm khëi ®Çu võa lµ ®iÓm kÕt thóc, ®ång thêi võa lµ trung t©m cña mäi biÕn ®æi lÞch sö. Nãi c¸ch kh¸c, con ng­êi lµ chñ thÓ ch©n chÝnh cña c¸c qu¸ tr×nh x· héi. Trong x· héi hiÖn ®¹i ngµy nay, chñ thÓ cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vÉn chÝnh lµ con ng­êi. ChÝnh v× vËy, qu¸ tr×nh nµy ®ßi hái ph¶i cã nguån nh©n lùc ®ñ vÒ sè l­îng, m¹nh vÒ chÊt l­îng. Nãi c¸ch kh¸c, nguån nh©n lùc ph¶i trë thµnh ®éng lùc thËt sù cña sù ph¸t triÓn. Quan ®iÓm ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®· ®­îc nhiÒu quèc gia quan t©m vµ ®Æc biÖt ®ang næi lªn ë khu vùc §«ng ¸. XuÊt ph¸t lµ nh÷ng n­íc nghÌo, chØ cã thÓ rót ng¾n thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng cao, bÒn v÷ng trong tr­êng hîp ®Çu t­ ph¸t triÓn ®ñ m¹nh nguån nh©n lùc. Sù ®Çu t­ Êy ®­îc hiÓu c¶ ba mÆt: ch¨m sãc søc khoÎ, n©ng cao møc sèng vµ ph¸t triÓn gi¸o dôc, trong ®ã ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ nhÊt lµ ®Çu t­ cho gi¸o dôc. Khi nghiªn cøu quan hÖ gi÷a GDP vµ c¸c yÕu tè cña nguån nh©n lùc, ng­êi ta thÊy sù ph¸t triÓn cña nguån nh©n lùc cµng sím th× tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cµng cao. Thùc tÕ ®· chøng minh, do ph¸t triÓn nguån nh©n lùc mµ Hµn Quèc ®· mau chãng trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp, cã sù héi 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam nhËp thÇn kú ë khu vùc §«ng ¸ vµ trë thµnh mét ®iÓm s¸ng bªn NhËt B¶n siªu c­êng. §ång thêi, xuÊt ph¸t tõ t­ t­ëng cña C.M¸c vÒ sù ph¸t triÓn v× con ng­êi, v× sù nghiÖp gi¶i phãng cña con ng­êi, gi¶i phãng nh©n lo¹i, chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trªn thÕ giíi nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ ë n­íc ta hiÖn nay chÝnh lµ mét cuéc c¸ch m¹ng- c¸ch m¹ng con ng­êi. Trong “T­ b¶n”, C.M¸c ®· kh¼ng ®Þnh: “®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng con ng­êi toµn diÖn” cÇn ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, mét nÒn v¨n ho¸ míi, mét nÒn khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i, mét nÒn gi¸o dôc tiªn tiÕn. Vµ «ng coi t¹o ra nh÷ng thµnh t­u kinh tÕ x· héi ®ã “kh«ng ph¶i chØ lµ mét ph­¬ng ph¸p ®Ó lµm t¨ng thªm nÒn s¶n xuÊt x· héi, mµ cßn lµ mét ph­¬ng ph¸p duy nhÊt ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng con ng­êi ph¸t triÓn toµn diÖn” (8) - nh÷ng chñ nh©n thùc sù cña mét x· héi v× con ng­êi. Nh­ vËy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i v× môc tiªu ph¸t triÓn con ng­êi. ChØ cã nh­ vËy, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ míi trë thµnh sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña quÇn chóng. Qua toµn bé ph©n tÝch trªn, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, b­íc sang thêi kú ph¸t triÓn míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN chóng ta ph¶i lÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ng­êi ViÖt Nam hiÖn ®¹i lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng, ph¶i g¾n t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn v¨n ho¸, gi¸o dôc, thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi. §ång thêi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i lµ v× sù ph¸t triÓn con ng­êi ViÖt Nam toµn diÖn, con ng­êi ph¶i ®­îc coi lµ gi¸ trÞ tèi cao vµ lµ môc ®Ých cña sù nghiÖp ®Çy khã kh¨n, phøc t¹p nh­ng tÊt yÕu nµy. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1