Đề tài: Công nghiệp hoá-Hiện đại hoá ở Việt Nam
lượt xem 13
download
Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: công nghiệp hoá-hiện đại hoá ở việt nam', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Đề tài: Công nghiệp hoá-Hiện đại hoá ở Việt Nam
- TIỂU LUẬN Đề tài: vấn đề cơ bản về công nghịêp hoá- hiện đại hoá ở Việt Nam.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam Lêi nãi ®Çu Héi nghÞ ®¹i biÓu toµn quèc ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng gi÷a nhiÖm kú kho¸ VII (1-1990) ®· nhËn ®Þnh r»ng: “MÆc dï cßn nhiÒu yÕu kÐm ph¶i kh¾c phôc nh÷ng thµnh tùu quan träng ®· ®¹t ®îc, ®· vµ ®ang t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò ®a ®Êt níc sang mét thêi kú ph¸t triÓn míi ®Èy tíi mét bíc c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc” C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ sÏ gióp chóng ta lùc míi ®Ó t¨ng trëng nhanh tèc ®é ph¸t triÓn, kh«ng nh÷ng thÕ nhê cã hiÖn ®¹i ho¸ chóng ta cã ®iÒu kiÖn ®i t¾t, ®ãn ®Çu ®ã lµ bµi to¸n tæng hîp ®Ó gi¶i bµi to¸n ph¸t triÓn ®Êt níc. Nghiªn cøu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc trong nÒn kinh tÕ lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc, nãng báng trong nhiÒu n¨n nay vµ ®îc ®«ng ®¶o c¸c nhµ nghiªn cøu, trong ®ã cã ®éi ngò sinh viªn quan t©m. Nghiªn cøu nh»m nhËn thøc râ tõ ®ã ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ph¸t huy sö dông tèi ®a mäi nguån lùc trong níc vµ tranh thñ sù ñng hé quèc tÕ phôc vô sù c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ . Cïng víi sù nç lùc cè g¾ng chung cña toµn §¶ng, toµn d©n trong c«ng cuéc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Lµ mét c«ng d©n t¬ng lai cña ®Êt níc, em mong muèn ®îc gãp phÇn nhá bÐ cña m×nh nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c«ng nghÞªp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam. 1
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam I . c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ g× ? Tõ tríc tíi nay, cã nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ c«ng nghiÖp ho¸. VËy nªn hiÓu ph¹m trï nµy nh thÕ nµo? Quan niÖm ®¬n gi¶n nhÊt vÒ c«ng nghiÖp ho¸ cho r»ng “ c«ng nghiÖp ho¸ lµ ®a ®Æc tÝnh c«ng nghiÖp cho mét ho¹t ®éng, trang bÞ ( cho mét vïng, mét níc), c¸c nhµ m¸y, c¸c lo¹i c«ng nghiÖp...” Quan niÖm mang tÝnh triÕt tù nµy ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h×nh thµnh lÞch sö c«ng nghiÖp ho¸ ë c¸c níc T©y ¢u, B¾c Mü. Nghiªn cøu ®Þnh nghÜa ph¹m trï c«ng nghiÖp ho¸ cña c¸c nhµ kinh tÕ Liªn X« (cò) ta thÊy trong cuèn gi¸o khoa kinh tÕ chÝnh trÞ cña Liªn X« ®îc dÞch sang tiÕng ViÖt Nam 1958, ngêi ta ®· ®Þnh nghÜa “ c«ng nghiÖp ho¸ XHCN lµ ph¸t triÓn ®¹i c«ng nghiÖp, tríc hÕt lµ c«ng nghiÖp nÆng, sù ph¸t triÓn Êy cÇn thiÕt cho viÖc c¶i t¹o toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n trªn c¬ së kü thuËt tiªn tiÕn.” Quan ®iÓm c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®¹i c«ng nghiÖp, tríc hÕt lµ c«ng nghiÖp nÆng cña c¸c nhµ kinh tÕ häc Liªn X« ®· ®îc chóng ta tiÕp nhËn thiÕu sù ph©n tÝch khoa häc ®èi víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña níc ta. Cuèn “ Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt” ®· gi¶i thÝch c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn s¶n xuÊt c¬ khÝ lín trong tÊt c¶ c¸c ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ®Æc biÖt c«ng nghiÖp nÆng, dÇn tíi sù t¨ng nhanh tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt cho lao ®éng vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Trªn thùc tÕ, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc nh÷ng n¨m 60, ta ®· m¾c ph¶i sai lÇm ®ã, kÕt qu¶ lµ nÒn kinh tÕ vÉn kh«ng tho¸t khái nÒn c«ng nghiÖp l¹c hËu, n«ng nghiÖp l¹c hËu, kÕt cÊu h¹ tÇng yÕu kÐm... MÆc dï kh«ng ®¹t ®îc môc tiªu nhng còng chÝnh nhê c«ng nghiÖp ho¸ mµ níc ta ®É x©y dùng ®îc mét sè c¬ së vËt chÊt kü thuËt nhÊt ®Þnh, t¹o ra tiÒm lùc vÒ kinh tÕ-quèc phßng, phôc vô chiÕn tranh, ®¶m b¶o ®îc phÇn nµo ®êi sèng nh©n d©n. 2
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam N¨m 1963, tæ chøc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña Liªn hiÖp quèc ( UNIDO) ®· ®a ra mét ®Þnh nghÜa: “c«ng nghiÖp ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, trong qu¸ tr×nh nµy, mét bé phËn ngµy cµng t¨ng c¸c nguån cña c¶i quèc d©n ®îc ®éng viªn ®Ó ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu ngµnh ë trong níc víi kü thuËt hiÖn ®¹i. §Æc ®iÓm cña c¬ cÊu kinh tÕ nµy lµ cã mét bé phËn lu«n thay ®æi ®Ó s¶n xuÊt ra t liÖu s¶n xuÊt, hµng tiªu dïng vµ cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o cho toµn bé nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhÞp ®é cao, ®¶m b¶o ®¹t tíi sù tiÕn bé cña nÒn kinh tÕ vµ x· héi.” Theo quan ®iÓm nµy, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ nh»m thùc hiÖn nhiÒu môc tiªu chø kh«ng ph¶i chØ nh»m mét môc tiªu kinh tÕ-kü thuËt. Cßn theo quan niÖm míi phï hîp víi ®iÒu kiÖn níc ta th× c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ g¾n liÒn víi ®æi míi c«ng nghÖ, x©y dùng c¬ cÊu vËt chÊt-kü thuËt, lµ qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn s¶n xuÊt x· héi tõ tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp sang tr×nh ®é c«ng nghÖ cao h¬n, nhê ®ã mµ t¹o ra sù t¨ng trëng bÒn v÷ng vµ cã hiÖu qu¶ cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nãi tãm l¹i ®ã lµ sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt tõ thÊp ®Õn cao, tõ cha hoµn thiÖn ®Õn hoµn thiÖn. Thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ lµ nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, ®a níc ta theo kÞp c¸c níc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. II. Muèn tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ta ph¶i lµm g×? Sù thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®ßi hái ngoµi m«i trêng chÝnh trÞ æn ®Þnh, ph¶i cã c¸c nguån lùc cÇn thiÕt nh: nguån lùc con ngêi, vèn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, vÞ trÝ ®Þa lý, nguån lùc níc ngoµi. C¸c nguån lùc nµy cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, cïng tham gia vµo qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nhng møc ®é t¸c ®éng vµ vai trß cña chóng ®èi víi toµn bé qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, 3
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng gièng nhau, trong ®ã nguån lùc con ngêi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh. Vai trß cña nguån lùc con ngêi quan träng nh thÕ nµo ®· ®îc chøng minh trong lÞch sö kinh tÕ cña nh÷ng níc t b¶n ph¸t triÓn nh NhËt B¶n, Mü,... nhiÒu nhµ kinh doanh níc ngoµi khi ®Õn tham quan NhËt B¶n thêng chØ chó ý ®Õn kü thuËt, m¸y mãc vµ coi ®ã lµ nguyªn nh©n t¹o nªn “kú tÝch NhËt B¶n”. Nhng hä ®· nhÇm, chÝnh ngêi NhËt B¶n còng kh«ng quan niÖm nh vËy. Ngêi NhËt cho r»ng kü thuËt vµ c«ng nghÖ cã vai trß rÊt to lín nhng kh«ng ph¶i lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt. YÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt dÉn ®Õn thµnh c«ng cña hä lµ con ngêi. Cho nªn hä ®· tËp trung cao ®é vµ cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®éc ®¸o ph¸t triÓn yÕu tè con ngêi. Ngµy nay ®èi víi nh÷ng níc l¹c hËu ®i sau, kh«ng thÓ ph¸t triÓn nhanh chãng nÕu kh«ng tiÕp thu nh÷ng tiÕn bé khoa häc-kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña c¸c nícph¸t triÓn. Nhng kh«ng ph¶i cø nhËp c«ng nghÖ tiªn tiÕn b»ng mäi gi¸ mµ kh«ng cÇn tÝnh ®Õn yÕu tè con ngêi. CÇn nhí r»ng, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña níc ngoµi khi ®îc tiÕp thu sÏ ph¸t huy t¸c dông tèt hay bÞ l·ng phÝ, thËm chÝ bÞ ph¸ ho¹i lµ hoµn toµn phô thuéc vµo yÕu tè con ngêi khi sö dông chóng. NhiÒu c«ng ty chØ chó ý ®æi míi kü thuËt vµ c«ng nghÖ nhng v× kh«ng chó ý ®Õn yÕu tè con ngêi nªn ®Òu thÊt b¹i. ¤ng Victor S.L.Tan, gi¸m ®èc cña Ohostate University ®· viÕt: “§iÒu mØa mai lín nhÊt cßn lµ ë chç, trong cã nhiÒu c«ng ty ®· cè thùc hiÖn ®æi míi, nhng l¹i cã Ýt c«ng ty thùc hiÖn ®ñ møc ®Ó ®¹t tíi thµnh c«ng. NhiÒu c«ng cuéc ®æi míi ®· tiÕn hµnh nhng thÊt b¹i v× c¸c c«ng ty ®ã ®· kh«ng ®a vµo cÊu t¹o cña kÕ ho¹ch ®æi míi hoÆc ch¬ng tr×nh ®æi míi cña hä mét nh©n tè khã nhÊt ®Ó thµnh c«ng- con ngêi.” 4
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam Nh mäi quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi, sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam còng ph¶i phô thuéc vµo nguån lùc con ngêi vµ do nguån lùc nµy quyÕt ®Þnh. Bëi v×: _ Thø nhÊt, c¸c nguån lùc kh¸c nh vèn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, vÞ trÝ ®Þa lý... tù nã chØ tån t¹i díi d¹ng tiÒm n¨ng. Chóng chØ ph¸t huy t¸c dông vµ cã ý nghÜa tÝch cùc x· héi khi ®îc kÕt hîp víi nguån lùc con ngêi th«ng qua ho¹t ®éng cã ý thøc cña con ngêi. Bëi lÏ, con ngêi lµ nguån lùc duy nhÊt biÕt t duy, cã trÝ tuÖ vµ cã ý chÝ, biÕt “lîi dông” c¸c nguån lùc kh¸c, g¾n chóng kÕt l¹i víi nhau, t¹o thµnh mét søc m¹nh tæng hîp, cïng t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. C¸c nguån lùc kh¸c lµ nh÷ng kh¸ch thÓ chÞu sù c¶i t¹o, khai th¸c cña con ngêi, hÕt th¶y chóng ®Òu phôc vô cho nhu cÇu, lîi Ých cña con ngêi, nÕu con ngêi biÕt c¸ch t¸c ®éng vµ chi phèi. V× thÕ trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh lùc lîng s¶n xuÊt, ngêi lao ®éng lµ yÕu tè quan träng nhÊt, lµ “lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu cña toµn nh©n lo¹i”. Ch¼ng h¹n nh vèn còng lµ mét nguån lùc ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nhng vèn chØ trë thµnh nguån lùc quan träng vµ cÊp thiÕt cña sù ph¸t triÓn khi nã n»m trong tay nh÷ng ngêi biÕt sö dông ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶ cao. T¬ng tù nh vËy, sù giµu cã vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ nh÷ng u thÕ vÒ vÞ trÝ ®Þa lý còng sÏ mÊt ý nghÜa nÕu chñ nh©n cña nã kh«ng cã n¨ng lùc khai th¸c. Ngµy nay tríc xu híng quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ, sù hîp t¸c ®Çu t níc ngoµi còng lµ nguån lùc quan träng, nã t¹o ra “c¸i hÝch” kinh tÕ, nhÊt lµ víi c¸c níc cã ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp, nhng søc m¹nh cña “c¸i hÝch” nµy ®Õn ®©u, t¸c ®éng tÝch cùc cña nã nh thÕ nµo cßn tuú thuéc vµo yÕu tè con ngêi khi tiÕp nhËn nguån lùc ®ã. 5
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam XÐt ®Õn cïng nÕu thiÕu sù hiÖn diÖn cña trÝ tuÖ vµ lao ®éng cña con ngêi th× mäi nguån lùc ®Òu trë nªn v« nghÜa thËm chÝ kh¸i niÖm “nguån lùc” còng kh«ng cßn lý do g× ®Ó tån t¹i. _ Thø hai, c¸c nguån lùc kh¸c lµ h÷u h¹n, cã thÓ bÞ khai th¸c c¹n kiÖt, trong khi ®ã nguån lùc con ngêi l¹i lµ v« tËn. Nã kh«ng chØ t¸i sinh vµ tù s¶n sinh vÒ mÆt sinh häc mµ cßn tù ®æi míi kh«ng ngõng, ph¸t triÓn vÒ chÊt trong con ngêi x· héi, nÕu biÕt ch¨m lo, båi dìng vµ khai th¸c hîp lý. §ã lµ c¬ së lµm cho n¨ng lùc nhËn thøc vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi ph¸t triÓn nh mét qu¸ tr×nh v« tËn xÐt trªn b×nh diÖn céng ®ång nh©n lo¹i. Nhê vËy con ngêi ®· tõng bíc lµm chñ tù nhiªn, s¸ng t¹o, kh¸m ph¸ ra nhiÒu nguån tµi nguyªn míi, nhiÒu c«ng cô s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ h¬n, ®a x· héi chuyÓn qua c¸c nÒn v¨n minh tõ thÊp ®Õn cao. _ Thø ba, trÝ tuÖ con ngêi cã søc m¹nh v« cïng to lín mét khi nã ®îc vËt thÓ ho¸, trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp. Dù b¸o vÜ ®¹i nµy cña C.M¸C ®· vµ ®ang trë thµnh hiÖn thùc. Sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc-kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ang dÉn nÒn kinh tÕ cña c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vËn ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ cña trÝ tuÖ. Giê ®©y søc m¹nh cña trÝ tuÖ ®· ®¹t ®Õn møc mµ nhê nã con ngêi cã thÓ s¸ng t¹o ra nh÷ng ngêi m¸y “b¾t chíc” hay “pháng theo” nh÷ng ®Æc tÝnh trÝ tuÖ cña chÝnh con ngêi. Râ rµng lµ b»ng nh÷ng kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i do chÝnh bµn tay khèi ãc con ngêi lµm ra mµ ngµy nay nh©n lo¹i ®ang chøng kiÕn nh÷ng biÕn ®æi thÇn kú trong lÞch sö ph¸t triÓn cña m×nh. _ Thø t, kinh nghiÖm cña nhiÒu níc vµ thùc tiÔn cña chÜnh níc ta cho thÊy sù thµnh c«ng cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ phô thuéc chñ yÕu vµo viÖc ho¹ch ®Þnh ®êng lèi, chÝnh s¸ch còng nh tæ chøc thùc hiÖn, nghÜa lµ phô thuéc vµo n¨ng lùc nhËn thøc vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi. §èi víi nh÷ng nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp cha c«ng nghiÖp ho¸ th× mÆt sè lîng cña nguån nh©n lùc cã tÇm quan träng ®Æc biÖt v× nã qui ®Þnh quy m« cña thÞ 6
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam trêng. Nhng khi tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ th× mÆt chÊt lîng, c¬ cÊu vµ c¬ chÕ sö dông nguån nh©n lùc l¹i quan träng h¬n. C¬ cÊu lao ®éng cÇn cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ph¶i bao gåm: c¸c chÝnh kh¸ch, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c häc gi¶, c¸c nhµ kinh doanh, c¸c nhµ kü thuËt vµ c«ng nghÖ, c¸c c«ng nh©n lµnh nghÒ... kh«ng cã c¸c chÝnh kh¸ch, c¸c häc gi¶ tµi ba th× khã cã thÓ cã ®îc nh÷ng chiÕn lîc, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®óng ®¾n; kh«ng cã c¸c nhµ kinh doanh lçi l¹c th× còng sÏ kh«ng cã ngêi sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn, nh©n lùc, c«ng nghÖ. Sù thiÕu v¾ng hay kÐm cái cña mét trong c¸c bé phËn cÊu thµnh nh©n lùc trªn ®©y sÏ cã h¹i cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Qua toµn bé ph©n tÝch trªn cã thÓ kÕ luËn r»ng nguån lùc con ngêi lµ nguån lùc cã vai trß quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Do vËy, muèn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ thµnh c«ng th× ph¶i ®æi míi c¬ b¶n c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t cho c¸c ngµnh khoa häc, v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ ë ViÖt Nam nh»m ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. §©y lµ nhiÖm vô lín nhÊt vµ khã kh¨n nhÊt trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay. III . Con ngêi ViÖt Nam cã thùc hiÖn ®îc vai trß ®ã kh«ng? V× sao? Cã rÊt nhiÒu níc trªn thÕ giíi ®· thùc hiÖn thµnh c«ng c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc víi nguån lùc chñ ®¹o lµ con ngêi. VËy trong c«ng cuéc ®æi míi ë ViÖt Nam h«m nay, Víi nh÷ng thÕ m¹nh vµ nh÷ng h¹n chÕ cña m×nh con ngêi ViÖt Nam cã thùc hiÖn ®îc vai trß cña m×nh hay kh«ng? Tríc hÕt ta t×m hiÓu xem nguån nh©n lùc cña ViÖt Nam cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g× ®Ó ph¸t huy vµ nh÷ng h¹n chÕ g× cÇn ph¶i kh¾c phôc. Nh÷ng thÕ m¹nh ph¶i nãi ®Õn ®ã lµ: 7
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam _ Thø nhÊt, ë ViÖt Nam hiÖn nay cã lùc lîng lao ®éng dåi dµo víi 36,5 triÖu ngêi trong ®é tuæi lao ®éng, dù b¸o ®Õn n¨m 2000 con sè nµy sÏ lµ 45,6 triÖu ngêi. _ Thø hai, ViÖt Nam cã tû träng t¬ng ®èi cao vÒ lao ®éng trÎ, phÇn lín cã häc vÊn phæ th«ng, ngay c¶ ë n«ng th«n. §©y lµ mét tiÒn ®Ò quan träng t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp thu c¸c kiÕn thøc kü n¨ng nghÒ nghiÖp, kÓ c¶ nh÷ng ngµnh nghÒ míi. Lùc lîng lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô ®îc ®µo t¹o t¬ng ®èi lín (so víi c¸c níc cã thu nhËp nh níc ta). HiÖn t¹i níc ta cã trªn 9000 tiÕn sÜ vµ phã tiÕn sÜ, trªn 800000 ngêi cã tr×nh ®é ®¹i häc cao ®¼ng, trªn 2 triÖu c«ng nh©n kü thuËt. §©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn khoa häc, tiÕp thu, lµm chñ vµ thÝch nghi víi c¸c c«ng nghÖ nhËp tõ níc ngoµi, kÓ c¶ c«ng nghÖ cao. _ Thø ba, chóng ta cã mét lîng t¬ng ®èi lín ngêi ViÖt sèng ë níc ngoµi, tËp trung chñ yÕu ë ch©u ¢u, ch©u Mü vµ ¤xtraylia; trong ®ã tØ lÖ ngêi cã tr×nh ®é cao vÒ chuyªn m«n vµ nghiÖp vô lµ ®¸ng kÓ ( trªn 300000 ngêi). §©y lµ mét nguån lùc quan träng gãp phÇn ph¸t triÓn ®Êt níc, lµ cÇu nèi gi÷a ViÖt Nam vµ thÕ giíi vÒ mÆt chuyÓn giao tri thøc, c«ng nghÖ vµ c¸c quan hÖ quèc tÕ. _ Thø t, ®ã lµ b¶n tÝnh hiÕu häc, th«ng minh cÇn cï lao ®éng cña con ngêi ViÖt Nam. TruyÒn thèng ®ã cÇn ®îc nu«i dìng vµ ph¸t huy lµm c¬ së cho viÖc n¾m b¾t, tiÕp thu vµ vËn dông mét c¸ch nhanh chãng, s¸ng t¹o nh÷ng ph¸t minh, s¸ng kiÕn khoa häc cña nh©n lo¹i phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña ®Êt níc. TÝnh céng ®ång, ý thøc tr¸ch nhiÖm víi céng ®ång ®îc ph¸t huy m¹nh mÏ sÏ cã thÓ hç trî ®¾c lùc kh«ng chØ cho viÖc truyÒn b¸ tay nghÒ, kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp mµ cßn cã thÓ gióp nhau c¶ vÒ vèn liÕng, t¹o dùng vµ ph¸t triÓn c¬ nghiÖp, hç trî nhau t×m kiÕm c«ng ¨n viÖc lµm, gãp phÇn lµm gi¶m søc Ðp vÒ lao ®éng hiÖn nay. D©n téc ViÖt Nam cßn cã truyÒn thèng biÕt chÞu ®ùng gian khæ ®Ó tiÕt kiÖm, tÝch luü cho 8
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam ®Çu t më réng, t¹o dùng c¬ ®å cho m×nh vµ cho nÒn kinh tÕ níc nhµ nãi chung. Nhng bªn c¹nh ®ã, nguån nh©n lùc ë ViÖt Nam cã nh÷ng h¹n chÕ,nh÷ng ®iÓm yÕu kÐm sau ®©y: _ Thø nhÊt, sè ngêi lao ®éng ®îc ®µo t¹o qu¸ Ýt chØ chiÕm 5.5% d©n sè vµ 11% tæng sè lao ®éng. MÆt b»ng d©n trÝ cßn thÊp, sè n¨m ®i häc cña ngêi d©n tõ 7 tuæi trë lªn míi ®¹t 4,5 n¨m. §¸ng lo ng¹i h¬n lµ mÆc dï chóng ta ®· cè g¾ng ®Ó ®¹t ®îc 88% d©n sè biÕt ch÷ nhng hiÖn nay l¹i ®ang diÔn ra qu¸ tr×nh t¸i mï ch÷, nhÊt lµ c¸c tØnh miÒn nói (cã x· sè ngêi mï ch÷ lªn tíi 70%); trong sè trÎ em ë ®é tuæi ®i häc chØ cã 45% em häc hÕt cÊp I. Sè ngêi ®îc ®µo t¹o cã tay nghÒ cao còng nh ngêi cã häc vÊn ®¹i häc vµ sau ®¹i häc n¨m 1982 lµ 0,26% n¨m 1993 cßn 0,2%. TØ lÖ nµy ë c¸c níc c«ng nghiÖp míi §«ng nam ¸ lµ 0,6 ®Õn 0,8. Trong 75% lao ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chØ cã 7% ®îc ®µo t¹o. V× vËy n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, trong c«ng nghiÖp chØ ®¹t 30% møc trung b×nh cña thÕ giíi, cßn trong n«ng nghiÖp mét lao ®éng cña ta chØ nu«i ®îc 3 ®Õn 5 ngêi, trong khi chØ sè nµy ë c¸c níc ph¸t triÓn lµ 20 ®Õn 30 ngêi. §©y lµ trë ng¹i lín nhÊt khi tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ trong n«ng nghiÖp trong kinh tÕ n«ng th«n nãi riªng vµ trong c¶ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung. _Thø hai, ®éi ngò c¸n bé khoa häc trÎ qu¸ Ýt. Qua ®iÒu tra ë 17 trêng ®¹i häc th× sè c¸n bé gi¶ng d¹y díi 35 tuæi chØ cã 8%. PhÇn lín nh÷ng tri thøc cã tr×nh ®é trªn ®¹i häc ®ang lµ nh÷ng chuyªn gia ®Çu ngµnh ®· ë ®é tuæi 55 ®Õn 60. H¬n 60% phã tiÕn sÜ vµ tiÕn sÜ, h¬n 70% gi¸o s vµ h¬n 90% gi¸o s ®Òu ë ®é tuæi nµy.Trong khi ®ã sinh viªn giái sau khi tèt nghiÖp ®Òu kh«ng muèn ë l¹i trêng. V× vËy viÖc chuÈn bÞ cho ®éi ngò trÝ thøc kÕ cËn sÏ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. 9
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam _Thø ba, viÖc bè trÝ sö dông c¸n bé cßn nhiÒu viÖc bÊt hîp lý gi÷a c¸c vïng, c¸c ngµnh: 80% c¸n bé khoa häc c«ng nghÖ lµm viÖc t¹i Hµ Néi, ë thµnh phè Hå ChÝ Minh chØ cã 12%. §a sè c¸c c¸n bé khoa häc cña ta lµm viÖc trong c¸c viÖn nghiªn cøu, c¸c trêng häc, cßn trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt th× rÊt Ýt Ch¼ng h¹n, trong c¸c ngµnh n«ng l©m ng nghiÖp chØ cã 8,1% c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ 6,49% c¸n bé cã tr×nh ®é sau ®¹i häc. Trong khi cã tíi 34% c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ 55,47% tr×nh ®é sau ®¹i häc lµm viÖc trong c¸c ngµnh khoa häc tù nhiªn vµ khoa häc x· héi. Nh×n vµo mét sè níc trong khu vùc, c¸n bé khoa häc lµm viÖc trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt chiÕm tØ lÖ rÊt cao nh Th¸i Lan: 58%, HµnQuèc: 48%, NhËt B¶n: 64%. ChÝnh viÖc ph©n bè lùc lîng lao ®éng kh«ng hîp lý nµy g©y nªn hiÖn tîng thõa thiÕu gi¶ t¹o, g©y ra n¹n thÊt nghiÖp ®Æc biÖt trong lao ®éng tri thøc. Qua ®iÒu tra ë 55 trêng ®¹i häc cã kho¶ng 14 ngh×n sinh viªn ra trêng cha cã viÖc lµm. Ch¼ng h¹n tõ n¨m 1988 ®Õn nay sè sinh viªn tèt nghiÖp ë 19 trêng ®¹i häc vµ cao ®¼ng khu vùc Hµ Néi cha t×m ®îc viÖc lµm t¨ng dÇn tõ 13,4% (n¨m 1988) lªn 35,38% (n¨m 1992). Trong khi ®ã nhiÒu vïng, nhiÒu miÒn nhÊt lµ miÒn nói vïng s©u vïng xa l¹i thiÕu c¸n bé khoa häc kü thuËt. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ mét mÆt do sinh viªn ra trêng muèn ë l¹i c«ng t¸c t¹i c¸c thµnh phè, khu c«ng nghiÖp, n¬i kinh tÕ ph¸t triÓn ®Ó cã thu nhËp cao h¬n vµ ®iÒu kiÖn viÖc lµm tèt h¬n, mÆt kh¸c chóng ta cha cã chÝnh s¸ch thu hót ®Ó ®iÒu chØnh sù ph©n bè nµy. _ Thø t, thÓ chÊt, søc khoÎ cña thanh niªn ViÖt Nam cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ. Sù ph¸t triÓn vÒ ph¬ng diÖn sinh lý vµ thÓ lùc dêng nh ch÷ng l¹i “sau h¬n 40 n¨m thanh niªn níc ta kh«ng cao thªm 1cm nµo vµ kh«ng c©n nÆng thªm 1kg nµo”, møc duy dinh dìng ë trÎ em díi n¨m tuæi lµ 51,5%. _ Thø n¨m, ngêi lao ®éng níc ta nãi chung cha cã nÕp lao ®éng c«ng nghiÖp, quen theo kiÓu s¶n xuÊt nhá, lao ®éng gi¶n ®¬n cßn gß bã trong nÕp sèng ph¬ng ®«ng, cha truyÒn con nèi. ChÝnh v× thÕ mµ cho tíi tËn thÕ kû 20 10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam c«ng cô lµm viÖc ë c¸c bÔ lß rÌn B¾c Ninh vÉn kh«ng kh¸c bao nhiªu víi c«ng cô ®· rÌn cµy cuèc vµ vò khÝ ®¸nh giÆc ¢n thêi Th¸nh Giãng, c¸c c« g¸i Hµ §«ng vÉn dÖt lôa trªn c¸c khung cöi mµ c¸ch ®©y 900 n¨m c¸c c« g¸i triÒu Lý ®· sö dông. Trªn ®©y lµ nh÷ng ®iÓm trong nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam víi nh÷ng thÕ m¹nh còng nh c¸c mÆt h¹n chÕ. Ph¶i cã nh÷ng nè lùc phi thêng b»ng hµnh ®éng thùc tiÔn trong viÖc huy ®éng vµ sö dông nguån lùc nµy th× c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ míi cã thÓ thµnh c«ng. §ã còng lµ lý do v× sao nhiÒu nhµ khoa häc kªu gäi ph¶i tiÕn hµnh mét cuéc “c¸ch m¹ng con ngêi” mµ thùc chÊt lµ c¸ch m¹ng vÒ chÊt lîng nguån lao ®éng. “C¸ch m¹ng con ngêi” víi c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ hai mÆt cña mét qu¸ tr×nh thèng nhÊt, gi÷a chóng cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau. Bëi vËy, mçi bíc tiÕn lªn cña cuéc “c¸ch m¹ng con ngêi” sÏ ®em l¹i nh÷ng thµnh tùu to lín cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ ngîc l¹i. IV. §Ó con ngêi ViÖt Nam thùc hiÖn ®îc vai trß ®ã cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch g×? Thùc chÊt c¨n b¶n cña chñ nghÜa M¸c vÒ con ngêi lµ sù ph¸t triÓn tù do cña mçi con ngêi lµ ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn tù do cña mäi ngêi. X· héi loµi ngêi chØ ®îc ph¸t triÓn khi ph¸t triÓn tèi ®a tõng c¸ nh©n. VÊn ®Ò ph¸t triÓn c¸ nh©n kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò lý thuyÕt mµ lµ nhu cÇu thiÕt yÕu trong thùc tiÔn x· héi ta ngay tõ h«m nay. Cô thÓ ®Ó c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cÇn ph¶i tiÕn hµnh mét cuéc “c¸ch m¹ng con ngêi” nh»m t¹o ra mét sè lîng lín c¸c nhµ khoa häc mét ®éi ngò ®«ng ®¶o c¸c nh©n viªn kü thuËt cã tr×nh ®é tri thøc t¬ng ®èi cao vµ nh÷ng ngêi lao ®éng lµnh nghÒ. §iÒu ®ã ®ßi hái sù nghiÖp gi¸o dôc båi dìng nh©n tµi ph¶i ph¸t triÓn t¬ng øng. Thö nh×n vµo lÞch sö kinh tÕ cña mét sè níc t b¶n ph¸t triÓn, ta thÊy nãi chung nh÷ng níc nµy ®Òu rÊt coi träng c«ng t¸c gi¸o dôc. Ch¼ng h¹n 11
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam thêi kú ®Çu sau chiÕn tranh, kinh tÕ NhËt b¶n bÞ ph¸ ho¹i nÆng nÒ, tµi chÝnh quèc gia v« cïng nguy ngËp nhng chÝnh phñ NhËt b¶n kh«ng hÒ gi¶m chi phÝ gi¸o dôc, tû träng kinh phÝ gi¸o dôc lu«n chiÕm 20% trë lªn trong kinh phÝ hµnh chÝnh cña NhËt cßn ë Mü n¨m 1985 chi tiªu nhµ níc cho gi¸o dôc chiÕm 4,2% GDP vµ chiÕm 12,8% chi tiªu cña nhµ níc. Thùc tÕ ®· chøng minh, ë Mü nÕu ®Çu t cho gi¸o dôc 1$ th× sÏ l·i 4$, cßn ë NhËt th× 1$ sÏ l·i 10$. Thùc ra kh«ng chØ cã c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn nh×n thÊy vai trß cña gi¸o dôc trong ph¸t triÓn kinh tÕ mµ mét sè níc §«ng nam ¸ còng ®· nhËn thøc ®îc vÊn ®Ò nµy. Vµ kÕt qu¶ lµ sù ra ®êi cña nh÷ng níc c«ng nghiÖp míi ë ch©u ¸. Suèt 40 n¨m qua, c¸c níc nµy ®· ®Çu t cho gi¸o dôc ngµy mét t¨ng. Tû lÖ chi tiªu cho gi¸o dôc trong ng©n s¸ch nhµ níc ë céng hßa TriÒu Tiªn n¨m 1972 lµ 13,9%, n¨m 1981 t¨ng 17,9%, n¨m 1983 t¨ng lªn 21,6%. Trong 30 n¨m tõ 1952 ®Õn 1981 ë §µi Loan tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm quèc d©n t¨ng 26,43 lÇn nhng kinh phÝ gi¸o dôc t¨ng h¬n 90 lÇn. HoÆc nh ë Singapore, hiÖn nay kinh phÝ gi¸o dôc chiÕm 4% gi¸ trÞ GDP, mÊy n¨m n÷a sÏ lªn ®Õn kho¶ng 6% ngang víi møc cña c¸c níc ph¸t triÓn ph¬ng T©y. Nh÷ng con sè, ë mét møc ®é nµo ®ã tù nã ®· gi¶i thÝch r»ng kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ trong mét têi gian dµi mét lo¹t c¸c níc quanh ta ®· v¬n lªn trë thµnh “ nh÷ng con rång ch©u ¸”. §ã lµ do kinh nghiÖm cña c¸c níc ®i tríc, cßn ë ViÖt Nam th× sao? Trong nhiÒu n¨m qua, nhµ níc ta ®· chó ý ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p kÞp thêi, kh¸ hîp lý tuy kh«ng tr¸nh khái mét sè h¹n chÕ do ®iÒu kiÖn kinh tÕ h¹n hÑp. Thö ®i s©u vµo mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch ®ã- chÝnh s¸ch ph¸t triÓn gi¸o dôc -®µo t¹o; tõ ®ã rót ra nhËn xÐt, t×m ra bíc ®i tiÕp theo ®Ó hoµn 12
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam thµnh cuéc “ c¸ch m¹ng con ngêi” ë ViÖt Nam. Cã thÓ kh¸i qu¸t t×nh h×nh gi¸o dôc ë ViÖt Nam nh sau: _ Quy m« gi¸o dôc kh«ng ngõng ®îc t¨ng lªn, liªn tôc ph¸t triÓn ë c¸c ngµnh häc vµ cÊp häc. Ch¼ng h¹n, quy m« ®µo t¹o sinh viªn ®¹i häc vµ cao ®¼ng cã nhiÒu biÕn ®éng lín. H×nh thøc ®µo t¹o cao häc cña ta rÊt phong phó: chÝnh quy tËp trung, t¹i chøc vµ ng¾n h¹n...Tû lÖ sinh viªn ®¹i häc, cao ®¼ng trong ®é tuæi ®i häc cña ViÖt Nam lµ 2,3_2,5%, cao h¬n møc 2% cña Trung Quèc nhng thÊp h¬n so víi møc16% cña Th¸i Lan, 40% cña Hµn Quèc. _ HÖ thèng gi¸o dôc ®îc më réng: sè trêng häc t¨ng nhanh, mçi lµng x· cã Ýt nhÊt mét trêng tiÓu häc hoÆc trung häc c¬ së. Sè trêng phæ th«ng trong c¶ níc liªn tôc t¨ng tõ n¨m 1991-1992 ®Õn n¨m 1994-1995 lµ 16%. Tríc t×nh h×nh ph¶i t¨ng sè lîng ngêi cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, nhµ níc chñ tr¬ng ph¸t triÓn hÖ thèng ®µo t¹o ®¹i häc vµ cao ®¼ng. TÝnh ®Õn n¨m 1994, ViÖt Nam ®· cã 109 trêng ®¹i häc, cao ®¼ng vµ ®µo t¹o h¬n 200 ngµnh häc. Tuy nhiªn so víi tiªu chuÈn quèc tÕ th× hÇu hÕt c¸c trêng ®¹i häc cña ViÖt Nam cßn nhá bÐ. _ Trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, h×nh thøc gi¸o dôc t¹i chøc ®îc nhµ níc quan t©m chó ý ®Æc biÖt. HiÖn nay ®· cã kho¶ng 200 trung t©m ®µo t¹o nghÒ theo c¸c ch¬ng tr×nh ng¾n h¹n vµ dµi h¹n, nhng hµng n¨m míi chØ ®¸p øng ®îc 15% nhu cÇu cña ngêi häc. _ Hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o còng ®îc ph¸t triÓn. TÝnh ®Õn cuèi n¨m1994, ®· cã 1900 sinh viªn, 394 sinh viªn cao häc, 715 nghiªn cøu sinh, 298 thùc tËp sinh ®ang häc tËp nghiªn cøu t¹i 25 níc trªn thÕ giíi. §Ó cã vèn ®Çu t ph¸t triÓn gi¸o dôc ViÖt Nam ®· kªu gäi c¸c tæ chøc quèc tÕ tµi trî vµ cho vay vèn. Trong chu kú 1991-1995, UNICEF ®· hç trî 10 triÖu USD ®Ó n©ng cÊp c¸c nhµ trÎ, më thªm c¸c trung t©m d¹y nghÒ. ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· vay cña NhËt B¶n tõ nguån ODA thêi kú 1993-1995 13
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam lµ 1431,02 triÖu yªn, cña ng©n hµng thÕ giíi 70 triÖu USD ®Ó n©ng cÊp vµ c¶i t¹o mét sè trêng häc lôp xôp. Ngoµi ra ng©n hµng thÕ giíi cßn cam kÕt cho ViÖt Nam vay 60 triÖu USD thêi kú 1995-1998 ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn trêng §H Quèc gia HN vµ §H Quèc gia thµnh phè HCM. Cã thÓ nãi hîp t¸c trong lÜnh vùc khoa häc vµ gi¸o dôc lµ tiÒn ®Ò n©ng ®ì ViÖt Nam vît qua nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn, kh¾c phôc c¸c mÆt yÕu kÐm vÒ ch¬ng tr×nh, vÒ c«ng nghÖ gi¸o dôc, t¨ng cêng sù hiÓu biÕt gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c níc trong khu vùc. _ Tõ n¨m 1990, ng©n s¸ch gi¸o dôc cña ViÖt Nam ®· ë møc 10-11% tæng ng©n s¸ch hµng n¨m cña nhµ níc. So víi nh÷ng n¨m tríc ®©y, ng©n s¸ch nµy ®· t¨ng nhng còng míi chØ ®¸p øng ®îc 50% yªu cÇu cña ngµnh gi¸o dôc. Gi¸ trÞ thùc tÕ b×nh qu©n ®Çu ngêi vÒ ng©n s¸ch gi¸o dôc cña ViÖt Nam vµo kho¶ng 7,7 USD chØ b»ng 1/29 cña Hµn Quèc, 1/22 cña Malaixia vµ 1/8 cña Th¸i Lan. Tuy nhiªn so víi c¸c níc cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi thÊp nh ViÖt Nam th× nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam vÉn ®îc xÕp vµo lo¹i kh¸. MÆc dï vËy sù nghiÖp gi¸o dôc ë ViÖt Nam cßn béc lé mét sè mÆt yÕu kÐm nh: _ M« h×nh gi¸o dôc -®µo t¹o ®a ngµnh vµ chuyªn m«n hÑp ®· kh«ng thÝch nghi kÞp xu thÕ ®æi míi, kh«ng ph¶n øng nh¹y bÐn tríc yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ®µo t¹o ngµnh nghÒ kh«ng t¬ng xøng víi ®ßi hái kh¾t khe cña thi trêng lao ®éng. NhiÒu n¨m x¶y ra sù mÊt c©n ®èi gi÷a ®µo t¹o vµ sö dông... _ Cïng víi nã lµ c¬ cÊu ®µo t¹o t¹o kh«ng hîp lý gi÷a ®µo t¹o ®¹i häc vµ ®µo t¹o nghÒ. Cã dù b¸o cho r»ng t¬ng lai ViÖt Nam sÏ thiÕu c¸c nhµ to¸n häc, vËt lý häc vµ c¸c nhµ khoa häc kh¸c. Lùc lîng nghiªn cøu c¬ b¶n thiÕu sÏ ng¨n c¶n kh¶ n¨ng tiÕp thu c«ng nghÖ vµ tri thøc míi. _ ChÊt lîng gi¸o dôc còng lµ vÊn ®Ò ®¸ng ph¶i quan t©m. Tríc hÕt cÇn kh¼ng ®Þnh, bé phËn häc sinh giái cña ViÖt Nam kh«ng thua kÐm c¸c níc 14
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam kh¸c. §iÒu ®ã ®îc chøng minh qua c¸c kú thi OLEMPIC Quèc tÕ vÒ to¸n häc, tin häc, vËt lý häc... Nhng nh÷ng n¨m gÇn ®©y chÊt lîng gi¸o dôc ë nhiÒu cÊp bÞ gi¶m sót, theo sè liÖu cña Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cø 1000 häc sinh n¨m häc 1986-1987 th× chØ cã 500 em tèt nghiÖp tiÓu häc. Chñ yÕu lµ do häc sinh bá häc vµ lu ban. Nguyªn nh©n lµ do ®êi sèng cña ®«ng ®¶o ®éi ngò gi¸o viªn thÊp dÉn ®Õn t×nh tr¹ng bá d¹y, ch©n trong ch©n ngoµi, nh÷ng häc sinh giái kh«ng thÝch nghi vµo s ph¹m. Theo ®¸nh gi¸ cña Bé GD vµ §T, th× gi¸o viªn kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ë møc 60-70% còng theo thèng kª cña bé th× chØ cã 10% gi¸o viªn cã nøc sèng t¬ng ®èi kh¸, 60% cã møc sèng trung b×nh, 30% cã møc sèng thÊp. Ngoµi ra, chÊt lîng gi¸o dôc gi¶m sót cßn do t×nh tr¹ng thiÕt bÞ häc tËp nghÌo nµn, thiÕu thèn, c«ng nghÖ l¹c hËu. Cã thÓ nãi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ë ViÖt Nam ®ang ®øng tríc nh÷ng th¸ch thøc lín lao, tríc yªu cÇu ®æi míi kinh tÕ-x· héi, tríc yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, tríc søc Ðp vÒ nguy c¬ tôt hËu so víi c¸c níc trong khu vùc. Trong 20 n¨m tíi, gi¸o dôc ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn ®îc c¸c môc tiªu s¬ b¶n lµ n©ng cao mÆt b»ng d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc vµ båi dìng nh©n tµi theo híng kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trong thêi gian qua, trªn c¬ së nç lùc cña b¶n th©n vµ kinh nghiÖm, cïng sù gióp ®ì cña c¸c níc ph¸t triÓn. Muèn vËy nhµ níc ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p phï hîp nh: _ T¨ng ng©n s¸ch gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, sö dông ng©n s¸ch ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶. KÓ tõ n¨m 1996, mçi n¨m ng©n s¸ch gi¸o dôc ph¶i t¨ng 1% ®Ó ®¹t ®îc møc trung b×nh cña khu vùc vµo n¨m 2005. _ §ång thêi, nhµ níc ph¶i ch¨m lo ®Õn ®êi sèng cña ®éi ngò gi¸o viªn, c¶i thiÖn chÕ ®é tiÒn l¬ng, t¨ng phô cÊp cho gi¸o viªn ®Ó gi¸o viªn cã thÓ n©ng cao vÞ trÝ x· héi cña m×nh. _ MÆt kh¸c, ph¶i chó ý ®µo t¹o c¸c ngµnh kü thuËt, c«ng nghÖ nhiÒu h¬n c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. 15
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam _ N©ng cao chÊt lîng cña c¸c bËc tiÓu häc, lµm tiÒn ®Ò v÷ng ch¾n cho chÊt l¬ng cña c¸c cÊp häc tiÕp sau. Nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y míi chØ ®Ò cËp ®Õn ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o - mét yÕu tè mét c¬ së ®Ó con ng¬i ViÖt Nam cã thÓ thùc hiÖn vai trß cña m×nh. V× vËy tån t¹i song song víi ph¸t triÓn gi¸o dôc, nhµ níc ta cßn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô cÊp b¸ch sau ®©y: _ Mét lµ, c¨n cø vµo yªu cÇu ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh vµ c¸c vïng l·nh thæ, cÇn tæ chøc bè trÝ l¹i lùc lîng lao ®éng mét c¸ch hîp lý trªn ph¹m vi c¶ níc theo híng ®æi míi c«ng nghÖ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o ra nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän. _ Hai lµ, cÇn tr¶ l¬ng ®óng vµ ®ñ cho ngêi lao ®éng, trong ®ã chó ý ®Õn ®éi ngò c¸n bé khoa häc. CÇn nhÊn m¹nh r»ng, b¶n th©n tiÒn l¬ng kh«ng ®¬n gi¶n chØ lµ viÖc tr¶ c«ng, mµ nã cßn t¸i s¶n xuÊt ra søc lao ®éng ( nhiÒu hay Ýt), kÝch thÝch nh÷ng phÈm chÊt (tÝch cùc hay tiªu cùc) cña ngêi lao ®éng. _ Ba lµ, tiÕn hµnh ®µo t¹o båi dìng l¹i lùc lîng lao ®éng hiÖn cã vµ ®µo t¹o lùc lîng míi theo chuyªn ngµnh nhÊt ®Þnh. Trong ®ã, b¶o ®¶m sù c©n ®èi vµ ®ång bé gi÷a lao ®éng phæ th«ng, lao ®éng kü thuËt vµ lao ®éng khoa häc. _ Bèn lµ, tiÕn hµnh mét c¸ch thêng xuyªn ®ång bé ho¹t ®éng gi¸o dôc ®èi víi ngêi lao ®éng vÒ c¸c mÆt: chÝnh trÞ-t tëng, lîi Ých, ý thøc ph¸p luËt, tr¸ch nhiÖm c«ng d©n, truyÒn thèng. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, chØ quan t©m ®Õn lîi Ých vËt chÊt mµ kh«ng thùc hiÖn c«ng t¸c gi¸o dôc th× sÏ dÉn ®Õn sai lÇm, t¹i h¹i, lµm h háng con ngêi, thËm chÝ c¶ mét thÕ hÖ ngêi. C.M¸c ®· tõng nh¾c nhë chóng ta, trong ph¸t triÓn kinh tÕ ph¶i g¾n “sù nghiÖp gi¶i phãng con ngêi víi cuéc ®Êu tranh chèng l¹i biÓu hiÖn thùc tiÔn cùc ®oan cña sù tha hãa con ngêi”(7). Kh«ng nghi ngê g× r»ng, mÆt tr¸i cña nÒn kinh 16
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam tÕ thÞ trêng ®· vµ ®ang t¸c ®éng ®Õn tõng c¸ nh©n, tõng gia ®×nh vµ mçi tËp thÓ cña chóng ta. Trong x· héi hiÖn nay, cã t×nh tr¹ng mét sè ngêi cã kinh tÕ kh¸, thËm chÝ lµ giµu cã nhng vÉn tham «, mãc ngoÆc, ¨n c¾p, bu«n lËu. Tr¸i l¹i, mét sè ngêi nghÌo, thËm chÝ rÊt nghÌo nhng kh«ng chÞu lao ®éng ch©n chÝnh, chuyªn dïng thñ ®o¹n lõa bip, ¨n c¾p... Bªn c¹nh ®ã, cßn mét líp ngêi (thêng lµ trÎ tuæi) kh«ng chÞu häc hµnh, lµm viÖc, chØ lo ¨n ch¬i vµ tõ ®©y dÉn ®Õn téi ph¹m. _ N¨m lµ, ph¶i n©ng cao thÓ lùc cho thanh niªn. MÆc dï ®©y lµ mét vÊn ®Ò ®ßi hái ph¶i cã thêi gian ®Ó gi¶i quyÕt trªn c¬ së n©ng cao dÇn møc sèng cña nh©n d©n vÒ vËt chÊt còng nh vÒ tinh thÇn. Tríc m¾t, cÇn tËp trung gi¶i quyÕt cho ®îc c¸c môc tiªu cña ch¬ng tr×nh ch¨m sãc, b¶o vÖ trÎ em ®Õn n¨m 2000, nhÊt lµ c¸c môc tiªu gi¶m ®¸ng kÓ tû lÖ suy dinh dìng: ®Çu t n©ng cao chÊt lîng cña ch¬ng tr×nh gi¸o dôc thÓ chÊt vµ y tÕ häc ®êng; ®Èy m¹nh phong trµo rÌn luyÖn th©n thÓ trong thanh thiÕu niªn, t¹o ®iÒu kiÖn cho §oµn thanh niªn duy tr× phong trµo “ khoÎ v× ngµy mai lËp nghiÖp”, “khoÎ ®Ó b¶o vÖ Tæ quèc”. Thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô trªn ®©y cã nghÜa lµ vÒ c¬ b¶n nhµ níc ta ®· hoµn thµnh cuéc “ c¸ch m¹ng con ngêi ”, biÕn con ngêi ViÖt Nam thµnh nguån lùc quyÕt ®Þnh ®a sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®i ®Õn thµnh c«ng. 17
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam KÕt luËn C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®·, ®ang vµ sÏ lµ xu híng ph¸t triÓn chung cña tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. §ã còng lµ con ®êng ph¸t triÓn tÊt yÕu cña níc ta ®Ó ®i tíi môc tiªu “d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh” c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng chØ lµ c«ng cuéc x©y dùng kinh tÕ mµ chÝnh lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi, c¸ch m¹ng s©u s¾c mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi (kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, khoa häc vµ con ngêi), lµm cho x· héi ph¸t triÓn lªn mét tr¹ng th¸i míi vÒ chÊt. Nhng c¬ së, ®éng lùc cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ g×? Theo c¸c nhµ kinh ®iÓn cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin, con ngêi võa lµ ®iÓm khëi ®Çu võa lµ ®iÓm kÕt thóc, ®ång thêi võa lµ trung t©m cña mäi biÕn ®æi lÞch sö. Nãi c¸ch kh¸c, con ngêi lµ chñ thÓ ch©n chÝnh cña c¸c qu¸ tr×nh x· héi. Trong x· héi hiÖn ®¹i ngµy nay, chñ thÓ cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vÉn chÝnh lµ con ngêi. ChÝnh v× vËy, qu¸ tr×nh nµy ®ßi hái ph¶i cã nguån nh©n lùc ®ñ vÒ sè lîng, m¹nh vÒ chÊt lîng. Nãi c¸ch kh¸c, nguån nh©n lùc ph¶i trë thµnh ®éng lùc thËt sù cña sù ph¸t triÓn. Quan ®iÓm ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®· ®îc nhiÒu quèc gia quan t©m vµ ®Æc biÖt ®ang næi lªn ë khu vùc §«ng ¸. XuÊt ph¸t lµ nh÷ng níc nghÌo, chØ cã thÓ rót ng¾n thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng cao, bÒn v÷ng trong trêng hîp ®Çu t ph¸t triÓn ®ñ m¹nh nguån nh©n lùc. Sù ®Çu t Êy ®îc hiÓu c¶ ba mÆt: ch¨m sãc søc khoÎ, n©ng cao møc sèng vµ ph¸t triÓn gi¸o dôc, trong ®ã ®Çu t cã hiÖu qu¶ nhÊt lµ ®Çu t cho gi¸o dôc. Khi nghiªn cøu quan hÖ gi÷a GDP vµ c¸c yÕu tè cña nguån nh©n lùc, ngêi ta thÊy sù ph¸t triÓn cña nguån nh©n lùc cµng sím th× tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cµng cao. Thùc tÕ ®· chøng minh, do ph¸t triÓn nguån nh©n lùc mµ Hµn Quèc ®· mau chãng trë thµnh níc c«ng nghiÖp, cã sù héi 18
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn KTCT C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam nhËp thÇn kú ë khu vùc §«ng ¸ vµ trë thµnh mét ®iÓm s¸ng bªn NhËt B¶n siªu cêng. §ång thêi, xuÊt ph¸t tõ t tëng cña C.M¸c vÒ sù ph¸t triÓn v× con ngêi, v× sù nghiÖp gi¶i phãng cña con ngêi, gi¶i phãng nh©n lo¹i, chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trªn thÕ giíi nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ ë níc ta hiÖn nay chÝnh lµ mét cuéc c¸ch m¹ng- c¸ch m¹ng con ngêi. Trong “T b¶n”, C.M¸c ®· kh¼ng ®Þnh: “®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng con ngêi toµn diÖn” cÇn ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, mét nÒn v¨n ho¸ míi, mét nÒn khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i, mét nÒn gi¸o dôc tiªn tiÕn. Vµ «ng coi t¹o ra nh÷ng thµnh tu kinh tÕ x· héi ®ã “kh«ng ph¶i chØ lµ mét ph¬ng ph¸p ®Ó lµm t¨ng thªm nÒn s¶n xuÊt x· héi, mµ cßn lµ mét ph¬ng ph¸p duy nhÊt ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng con ngêi ph¸t triÓn toµn diÖn” (8) - nh÷ng chñ nh©n thùc sù cña mét x· héi v× con ngêi. Nh vËy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i v× môc tiªu ph¸t triÓn con ngêi. ChØ cã nh vËy, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ míi trë thµnh sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña quÇn chóng. Qua toµn bé ph©n tÝch trªn, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, bíc sang thêi kú ph¸t triÓn míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc theo ®Þnh híng XHCN chóng ta ph¶i lÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ngêi ViÖt Nam hiÖn ®¹i lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng, ph¶i g¾n t¨ng trëng kinh tÕ víi c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn v¨n ho¸, gi¸o dôc, thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi. §ång thêi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i lµ v× sù ph¸t triÓn con ngêi ViÖt Nam toµn diÖn, con ngêi ph¶i ®îc coi lµ gi¸ trÞ tèi cao vµ lµ môc ®Ých cña sù nghiÖp ®Çy khã kh¨n, phøc t¹p nhng tÊt yÕu nµy. 19
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Đề tài " Công nghiệp hoá - hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn ở nước ta thực trạng và giải pháp "
24 p | 518 | 245
-
Tiểu luận kinh tế chính trị: Công nghiệp hoá- Hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn ở nước ta. Thực trạng và giải pháp
14 p | 960 | 93
-
Đề tài “Công nghiệp hoá-hiện đại hoá.Thực trạng và giải pháp ở nước ta hiện nay.”
28 p | 245 | 79
-
tiểu luận triết học: "nghiên cứu về phạm trù con người và vấn đề về con người trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá "
39 p | 230 | 61
-
Tiểu luận: Công nghiệp hóa-hiện đại hóa đưa ra thực trạng và giải pháp ở nước ta hiện nay
30 p | 257 | 48
-
Tiểu luận: Lý luận của chủ nghĩa Mác về con người và vấn đề con người trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước
34 p | 216 | 45
-
Đề tài “Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá và vai trò của nó trong sự nghiệp xây dựng CNXH ở nước ta hiện nay”
32 p | 170 | 40
-
Tiểu luận: Công nghiệp hoá - hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn ở Việt Nam hiện nay
25 p | 174 | 35
-
Tiểu luận: Công nghiệp hoá - hiện đại hoá ở nước ta
22 p | 308 | 34
-
Tiểu luận: Phân tích nội dung và tiền đề của công nghiệp hoá - hiện đại hoá ở nước ta hiện nay
28 p | 185 | 28
-
Đề tài: Công nghiệp hoá - hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn ở nước ta thực trạng và giải pháp
17 p | 146 | 26
-
Tiểu luận: Lý luận về con người và vấn đề về đào tạo nguồn lực con người trong sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước
22 p | 171 | 26
-
Tiểu luận: Một số vấn để về thực tiễn và lý luận trong sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá ở Việt Nam
18 p | 170 | 25
-
Tiểu luận: Vấn đề đổi mới lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam
36 p | 152 | 19
-
Đề tài "Công nghiệp hoá - hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn ở nước ta hiện nay"
23 p | 112 | 16
-
Đề tài: Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá tại Việt Nam
29 p | 95 | 9
-
Đề tài: Công nghiệp hoá-hiện đại hoá.Thực trạng và giải pháp ở nước ta hiện nay
27 p | 57 | 6
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn