Đề tài: Giải pháp tín dụng ngân hàng nhằm phát triển DNV&N tại VP Bank

Chia sẻ: Tường Thế Hiền | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:82

Thêm vào BST

Báo xấu

162
lượt xem 38
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Xem xét một cách tổng quát và có hệ thống thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh của các DNV&N và việc đầu tư tín dụng của VP Bank cho các doanh nghiệp này. Đồng thời đề tài cũng đưa ra một số giải pháp tín dụng nhằm góp phần phát triển DNV&N trên phạm vi hoạt động của VP Bank.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Giải pháp tín dụng ngân hàng nhằm phát triển DNV&N tại VP Bank

Luận văn tốt nghiệp Đề tài Giải pháp tín dụng ngân hàng nhằm phát triển DNV&N tại VP Bank
1 Lêi më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi. Doanh nghiÖp võa vµ nhá (DNV&N) lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng thÝch hîp ®èi víi nÒn kinh tÕ cña nh÷ng n-íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn mµ cßn ®Æc biÖt thÝch hîp víi nÒn kinh tÕ cña nh÷ng n-íc ®ang ph¸t triÓn . ë n-íc ta tr-íc ®©y, viÖc ph¸t triÓn c¸c DNV&N còng ®· ®-îc quan t©m, song chØ tõ khi cã ®-êng lèi ®æi míi kinh tÕ do §¶ng céng s¶n ViÖt Nam khëi x-íng th× c¸c doanh nghÞªp nµy míi thùc sù ph¸t triÓn nhanh c¶ vÒ sè vµ chÊt l-îng. Trong ®iÒu kiÖn cña nh÷ng b-íc ®i ban ®Çu thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc, cã thÓ kh¼ng ®Þnh viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn DNV&N lµ b-íc ®i hîp quy luËt ®èi víi n-íc ta. DNV&N lµ c«ng cô gãp phÇn khai th¸c toµn diÖn mäi nguån lùc kinh tÕ ®Æc biÖt lµ nh÷ng nguån tiÒm tµng s½n cã ë mçi ng-êi, mçi miÒn ®Êt n-íc. C¸c DNV&N ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña m×nh trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ mµ quèc gia nµo còng ph¶i quan t©m chó ý ®Õn ®ã lµ: T¨ng tr-ëng kinh tÕ - gi¶i quyÕt viÖc lµm - h¹n chÕ l¹m ph¸p. Nh-ng ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn DNV&N ë n-íc ta ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt hµng lo¹t c¸c khã kh¨n mµ c¸c doanh nghiÖp nµy ®ang gÆp ph¶i liªn quan ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò. Trong ®ã khã kh¨n lín nhÊt, c¬ b¶n nhÊt, phæ biÕn nhÊt, lµm tiÒn ®Ò cho c¸c khã kh¨n nhÊt ®ã lµ thiÕu vèn s¶n xuÊt vµ ®æi míi c«ng nghÖ. VËy doanh nghiÖp nµy ph¶i t×m vèn ë ®©u trong ®iÒu kiÖn thÞ tr-êng vèn ë ViÖt Nam ch-a ph¸t triÓn vµ b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp nµy khã ®¸p øng ®ñ ®iÒu kiÖn tham gia, chóng ta còng ch-a cã chÝnh s¸ch hç trî c¸c doanh nghiÖp n µy mét c¸c hîp lý. V× vËy ph¶i gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ vèn cho c¸c DNV&N ®· vµ ®ang lµ mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch mµ §¶ng, Nhµ n-íc, b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc tÝn dông còng ph¶i quan t©m gi¶i quyÕt. Thùc tÕ hiÖn nay cho thÊy nguån vèn tÝn dông ng©n hµ ng ®Çu t- cho ph¸t triÓn DNV&N cßn rÊt h¹n chÕ v× c¸c DNV&N khã ®¸p øng ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn ng©n hµng vµ khi tiÕp cËn nguån vèn tÝn dông th× c¸c doanh nghiÖp l¹i sö
2 dông vèn ch-a hîp lý vµ hiÖu qu¶. V× thÕ viÖc t×m ra gi¶i ph¸p tÝn dông nh»m ph¸t triÓn DNV&N ®ang lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc hiÖn nay cña c¸c NHTM. XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm ®ã vµ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c DNV&N hiÖn nay, sau mét thêi gian thùc tËp t¹i VP Bank (Ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ phÇn c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ViÖt Nam ) em ®· chän ®Ò t¯i : “Gi¶i ph¸p tÝn dông ng©n hµng nhºm ph¸t triÓn DNV&N t¹i VP Bank” 2. Môc ®Ých nghiªn cøu Xem xÐt mét c¸ch tæng qu¸t vµ cã hÖ thèng thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c DNV&N vµ viÖc ®Çu t- tÝn dông cña VP Bank cho c¸c doanh nghiÖp nµy. §ång thêi ®Ò tµi còng ®-a ra mét sè gi¶i ph¸p tÝn dông nh»m gãp phÇn ph¸t triÓn DNV&N trªn ph¹m vi ho¹t ®éng cña VP Bank. 3. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu §Ò tµi chän ho¹t ®éng tÝn dông cho c¸c DNV&N t¹i VP Bank trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµm ®èi t-îng nghiªn cøu 4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, luËn v¨n ®· sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc ®Ó ph©n tÝch lý luËn gi¶i thùc tiÔn : Ph-¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, ph-¬ng ph¸p duy vËt lÞch sö, ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch ho¹t ®éng kin h tÕ, ph-¬ng ph¸p tæng hîp thèng kª… 5. KÕt cÊu cña ®Ò tµi Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn th× luËn v¨n gåm ba ch-¬ng: Ch-¬ng I : Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng Ch-¬ng II : Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi DNV&N t¹i VP Bank Ch-¬ng III : Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ vÒ ho¹t ®éng tÝn dông nh»m ph¸t triÓn DNV&N t¹i VP Bank
3 Ch-¬ng 1 vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi viÖc ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá tROng nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng 1.1. TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng 1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc tr-ng cña TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng 1.1.1.1 Kh¸i niÖm TÝn dông ng©n hµng TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng víi mét bªn lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸ nh©n, hé gia ®×nh trong x· héi trong ®ã ng©n hµng gi÷ vai trß võa lµ ng-êi ®i vay, võa lµ ng-êi cho vay. 1.1.1.2 §Æc tr-ng cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng - TÝn dông lµ quan hÖ vay m-în dùa trªn c¬ së lßng tin. - TÝn dông lµ quan hÖ vay m-în cã thêi h¹n. - TÝn dông lµ quan hÖ vay m-în cã hoµn tr¶. 1.1.2 Ph©n lo¹i tÝn dông ng©n hµng 1.1.3. C¸c h×nh thøc tÝn dông ng©n hµng Theo ®iÒu 49 LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông th× c¸c tæ chøc tÝn dông ®-îc cÊp tÝn dông cho tæ chøc c¸ nh©n d-íi c¸c h×nh thøc cho vay, chiÕt khÊu th-¬ng phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ kh¸c, b¶o l·nh, cho thuª tµi chÝnh vµ c¸c h×nh thøc kh¸c theo quy ®Þnh cña ng©n hµng nhµ n-íc. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, hiÖn nay c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ®ang cung cÊp cho doanh nghiÖp nh÷ng h×nh thøc tÝn dông sau: TÝn dông ng¾n h¹n gåm: ChiÕt khÊu th-¬ng phiÕu, cho vay thÊu chi, cho vay tõng lÇn TÝn dông trung vµ dµi h¹n gåm : Cho vay theo dù ¸n, cho vay hîp vèn
4 C¸c h×nh thøc tµi trî tÝn dông chuyªn biÖt gåm: Cho thuª tµi chÝnh, b¶o l·nh ng©n hµng 1.2- Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña DNV&N 1.2.1- Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng 1.2.1.1- Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm DNV&N 1.2.1.1.1- Kh¸i niÖm - Kh¸i niÖm doanh nghiÖp: - Ph©n lo¹i doanh nghiÖp: Kh¸i niÖm chung DNV&N DNV&N lµ nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cã t- c¸ch ph¸p nh©n kinh doanh v× môc ®Ých lîi nhuËn, cã quy m« doanh nghiÖp trong nh÷ng gií i h¹n nhÊt ®Þnh tÝnh theo c¸c tiªu thøc vèn, lao ®éng, doanh thu, gi¸ trÞ gia t¨ng thu ®-îc trong tõng thêi k× theo quy ®Þnh cña tõng quèc gia. Kh¸i niÖm DNV&N ë ViÖt Nam nh- sau: Lµ nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cã t- c¸ch ph¸p nh©n, kh«ng ph©n biÖt t hµnh phÇn kinh tÕ, cã quy m« vÒ vèn hoÆc lao ®éng tho¶ m·n c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ ®èi víi tõng ngµnh nghÒ t-¬ng øng víi tõng thêi ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. 1.2.1.1.2. §Æc ®iÓm cña DNV&N - DNV&N tån t¹i vµ ph¸t triÓn ë mäi thµnh phÇn kinh tÕ. - DNV&N cã tÝnh n¨ng ®éng vµ linh ho¹t cao - DNV&N cã bé m¸y tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý gän nhÑ, cã hiÖu qu¶. - Vèn ®Çu t- ban ®Çu thÊp, kh¶ n¨ng thu håi vèn nhanh - C¹nh tranh gi÷a nh÷ng DNV&N lµ c¹nh tranh hoµn h¶o - Bªn c¹nh nh÷ng ®Æc ®iÓm thÓ hiÖn -u ®iÓm cña DNV&N th× cßn cã mét sè ®iÓm cßn h¹n chÕ. VÞ thÕ trªn thÞ tr-êng thÊp, tiÒm lùc tµi chÝnh nhá nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp.
5 Ýt cã kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Ó ®Çu t- ®æi míi c«ng nghÖ gi¸ trÞ cao. Ýt cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®µo t¹o nh©n c«ng, ®Çu t- cho nghiªn cøu, thiÕt kÕ c¶i tiÕn c«ng nghÖ, ®æi míi s¶n phÈm. Trong nhiÒu tr-êng hîp th-êng bÞ ®éng v× phô thuéc vµo h-íng ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp lín vµ tån t¹i nh- mét bé phËn cña doanh nghiÖplín. 1.2.1.2. VÞ trÝ vµ vai trß cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng - VÒ sè l-îng c¸c DNV&N chiÕm -u thÕ tuyÖt ®èi. - DNV&N cã mÆt trong nhiÒu ngµnh nghÒ, lÜnh vùc vµ tån t¹i nh- mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®-îc cña nÒn kinh tÕ mçi n-íc. - Sù ph¸t triÓn cña DNV&N gãp phÇn quan träng trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng môc tiªu kinh tÕ - x· héi 1.2.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn DNV&N - Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi - ChÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý - §éi ngò c¸c nhµ s¸ng lËp vµ qu¶n lý doanh nghiÖp - Sù ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng øng dông tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ - T×nh h×nh thÞ tr-êng 1.2.2. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi viÖc ph¸t triÓn DNV&N - TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn n©mg cao hiÖu qu¶ sñ dông vèn, tr¸nh t×nh tr¹ng sö dông vèn sai môc ®Ých. - TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®-îc liªn tôc thuËn lîi. - TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn n©ng cao kh¼ n¨ng c¹nh tranh cña DNV&N. - TÝn dông ng©n hµng gióp doanh nghiÖp h¹n chÕ rñi ro. - TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn h×nh thµnh c¬ cÊu vèn tèi -u cho DNV&N.
6 1.3 - Kinh nghiÖm mét sè n-íc trong viÖc hç trî vèn tÝn dông cho DNV&N 1.3.1. Kinh nghiÖm mét sè n-íc 1.3.1.1- Kinh nghiÖm cña §µi Loan NÒn c«ng nghiÖp §µi Loan ®-îc ®Æc tr-ng chñ yÕu bëi c¸c DNV&N. ë §µi Loan, lo¹i DNV&N ph¶i cã tõ 5 - 10 c«ng nh©n, vèn trung b×nh lµ 1,6 triÖu USD lµ rÊt phæ biÕn. Chóng chiÕm kho¶ng 96% tæng sè doanh nghiÖp, t¹o ra kho¶ng 40% s¶n l-îng c«ng nghiÖp, h¬n 50% gi¸ trÞ xuÊt khÈu vµ chiÕm h¬n 70% chç lµm viÖc. §Ó ®¹t ®-îc thµnh tùu to lín nµy, §µi Loan ®· dµnh nh÷ng nç lùc trong viÖc x©y dùng vµ thùc thi c¸c chÝnh s¸ch hç trî c¸c DNV&N nh- chÝnh s¸ch hç trî c«ng nghÖ, chÝnh s¸ch vÒ nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, chÝnh s¸ch qu¶n lÝ, ®µo t¹o...vµ chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh tÝn dông. ChÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh tÝn dông cho DNV&N ®-îc cô thÓ: - KhuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng cho DNV&N vay vèn nh- ®iÒu chØnh møc l·i suÊt thÊp h¬n l·i suÊt th-êng cña ng©n hµng, thµnh lËp quÜ b¶o l·nh tÝn dông, qui ®Þnh tØ lÖ cung cÊp tµi chÝnh cho DNV&N ph¶i t¨ng lªn hµng n¨m...Ng©n hµng trung -¬ng §µi Loan yªu cÇu c¸c NHTM thµnh lËp riªng phßng tÝn dông cho DNV&N, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cho DNV&N tiÕp cËn ®-îc víi ng©n hµng. NHTW còng sö dông c¸c chuyªn gia t- vÊn cho DNV&N vÒ c¸ch cñng cè c¬ së tµi chÝnh, t¨ng kh¶ n¨ng nhËn tµi trî cña m×nh. - Thµnh lËp QuÜ ph¸t triÓn cho DNV&N: c¸c quÜ ®-îc thµnh lËp nh- QuÜ ph¸t triÓn, QuÜ Sino-US, QuÜ ph¸t triÓn DNV&N ®Ó cung cÊp vèn cho DNV&N qua hÖ thèng ng©n hµng, nh»m tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¸c DNV&N. - Thµnh lËp QuÜ b¶o l·nh tÝn dông Tõ viÖc nhËn thøc ®-îc sù khã kh¨n cña DNV&N trong viÖc thÕ chÊp tµi s¶n vay vèn NH, n¨m 1974 §µi Loan ®· thµnh lËp QuÜ b¶o l·nh tÝn dông. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña quÜ nµy lµ cïng chia sÎ rñi ro víi c¸c tæ chøc tÝn dông. Tõ ®ã t¹o lßng tin ®èi víi TCTD khi cÊp tÝn dông cho DNV&N. KÓ tõ khi thµnh
7 lËp ®Õn nay quÜ ®· b¶o l·nh cho 1,5 triÖu tr-êng hîp víi tæng sè tiÒn t-¬ng ®èi lín. Nãi chung, víi sù quan t©m cña ChÝnh phñ b»ng c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch h÷u hiÖu, c¸c DNV&N ë §µi Loan ph¸t triÓn m¹nh mÏ, æn ®Þ nh lµm cho §µi Loan trë thµnh quèc gia cña c¸c DNV&N vÒ mÆt kinh tÕ. 1.3.1.2. Kinh nghiÖm cña NhËt B¶n Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II, NhËt B¶n ®Æc biÖt quan t©m ®Õn ph¸t triÓn c¸c DNV&N v× ®©y lµ khu vùc ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao vµ gi¶i quyÕt ®-îc n¹n thÊt nghiÖp. Ch-¬ng tr×nh "hiÖn ®¹i ho¸" c¸c DNV&N trë thµnh mét nhiÖm vô vµ NhËt B¶n ®· cã hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch vÒ nhiÒu mÆt ®-îc ban hµnh. Chi phÝ cho ch-¬ng tr×nh "hiÖn ®¹i ho¸" c¸c DNV&N chñ yÕu tËp trung trªn 4 lÜnh vùc: . Xóc tiÕn hiÖn ®¹i ho¸ DNV&N . HiÖn ®¹i ho¸ c¸c thÓ chÕ qu¶n lý DNV&N . C¸c ho¹t ®éng t- vÊn cho DNV&N . C¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh cho DNV&N Trong ®ã dµnh mét sù chó ý ®Æc biÖt ®èi víi viÖc hç trî tµi chÝnh nh»m gióp c¸c DNV&N th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, c¶n trë viÖc t¨ng vèn tron g qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh- kh¶ n¨ng tiÕp cËn tÝn dông thÊp, thiÕu sù b¶o ®¶m vÒ vèn vay... C¸c biÖn ph¸p hç trî nµy ®· ®-îc thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng hç trî tÝn dông vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông c«ng céng phôc vô DNV&N. HÖ thèng hç trî tÝn dông gióp c¸c DNV&N tiÕp cËn ®-îc víi nguån vèn tÝn dông, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông t- nh©n th«ng qua sù b¶o l·nh cña hiÖp héi b¶o l·nh tÝn dông trªn c¬ së hîp ®ång b¶o l·nh. Ngoµi ra cßn cã ba tæ chøc tµi chÝnh c«ng céng lµ C«ng ty Tµi chÝnh DNV&N, C«ng ty tµi chÝnh nh©n d©n vµ ng©n hµng Shoko Chukin do ChÝnh phñ ®Çu t- thµnh lËp toµn bé hoÆc mét phÇn nh»m tµi trî vèn cho c¸c DNV&N ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ vµ hç trî vèn l-u ®éng dµi h¹n ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh.
8 1.3.1.3- Kinh nghiÖm cña §øc §øc lµ mét quèc gia cã sè l-îng DNV&N t-¬ng ®èi lín. Nã ®ãng mét vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ, t¹o ra gÇn 50% GDP, chiÕm h¬n 1/2 doanh thu chÞu thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp, cung cÊp c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña nguêi tiªu dïng trong vµ ngoµi n-íc. §Ó ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh tùu ®ã, ChÝnh phñ §øc ®· ¸p dông hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch vµ ch-¬ng tr×nh thóc ®Èy DNV&N trong viÖc huy ®éng vèn. C«ng cô chÝnh ®Ó thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ ch-¬ng tr×nh nµy lµ th «ng qua c¸c kho¶n tÝn dông -- ®·i, cã sù b¶o l·nh cña Nhµ n-íc. C¸c kho¶n tÝn dông nµy ®-îc ph©n bè -u tiªn ®Æc biÖt cho c¸c dù ¸n ®Çu t- thµnh lËp doanh nghiÖp, ®æi míi c«ng nghÖ, ®Çu t- vµo nh÷ng khu vùc kÐm ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc. Do phÇn lín c¸c DNV&N kh«ng ®ñ tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó cã thÓ nhËn ®-îc kho¶n tÝn dông lín bªn c¹nh c¸c kho¶n tÝn dông -u ®·i nªn cßn ph¸t triÓn kh¸ phæ biÕn tæ chøc b¶o l·nh tÝn dông. Nh÷ng tæ chøc nµy ®-îc thµnh lËp vµ b¾t ®Çu ho¹t ®éng tõ nh÷ng n¨m 50 víi sù hîp t¸c chÆt chÏ cu¶ c¸c phßng Th-¬ng m¹i, HiÖp héi doanh nghiÖp, HiÖp héi Ng©n hµng vµ ChÝnh quyÒn liªn bang. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng c¬ b¶n lµ v× kh¸ch hµng. DNV&N nhËn ®-îc kho¶n vay tõ ng©n hµng víi sù b¶o l·nh cña mét sè tæ chøc b¶o l·nh tÝn dông. Khi doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç tæ chøc nµy cã tr¸ch nhiÖm tr¶ kho¶n vay ®ã cho ng©n hµng. Ngoµi ra, c¸c kho¶n vay nµy cßn cã thÓ ®-îc Chinh phñ b¶o l·nh. Víi c¸c c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch hç trî nh- vËy c¸c DNV&N ë §øc ®· kh¾c phôc ®-îc rÊt nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh huy ®éng vè n, tõ ®ã ®ãng gãp to lín trong viÖc ph¸t triÓn DNV&N ë §øc. 1.3.2. Bµi häc kinh nghiÖm ®èi víi ViÖt nam Tõ viÖc ph©n tÝch c¸c biÖn ph¸p hç trî vèn tÝn dông ®èi víi c¸c DNV&N cña mét sè n-íc trªn thÕ giíi, trong ®ã cã NhËt b¶n mét n-íc l¸ng giÒng cña ta ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNV&N rÊt hiÖu qu¶. Thùc tÕ ®· chøng minh sù thµnh c«ng cña c¸c chÝnh s¸ch hç trî nµy. V× vËy,
9 ®©y cã thÓ lµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm mµ ViÖt Nam cã thÓ tham kh¶o vµ vËn dông. Tuy nhiªn, quy m« cña nÒn kinh tÕ còng nh- cña c¸c DNV&N ë ViÖt Nam cßn nhá bÐ h¬n nhiÒu so víi c¸c n-íc trªn. H¬n n÷a, ViÖt Nam lÊy kinh tÕ Nhµ n-íc lµm vai trß chñ ®¹o, c¸c DNNN cßn ®-îc h-ëng ®Æc quyÒn so víi c¸c doanh ngiÖp ngoµi quèc doanh mµ chñ yÕu lµ DNV&N. Do ®ã, khi thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî nãi chung còng nh- chÝnh s¸ch hç trî vèn tÝn dông noi riªng ®èi víi nh÷ng DNV&N, chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn sao cho võa cã hiÖu qu¶, võa t¹o ra sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c lo¹i hinh doanh nghiÖp. Chóng ta cã thÓ tæng kÕt trªn c¸c néi dung sau: Thø nhÊt: ChÝnh phñ cã vai trß quan träng trong viÖc x©y dùng mét m«i tr-êng ph¸p lÝ æn ®Þnh, cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî cô thÓ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña DNV&N. V× vËy ChÝnh phñ cÇn sím xóc tiÕn thµnh lËp côc ph¸t triÓn DNV&N ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ®-a ra c¸c ch-¬ng tr×nh trî gióp, ®iÒu phèi, h-íng dÉn t×nh h×nh ph¸t triÓn DNV&N. Thø hai: VÒ mÆt ph¸p lý, cÇn ®¶m b¶o thËt sù b×nh ®¼ng trong quan hÖ tÝn dông ng©n hµng gi÷a DNV&N ngoµi quèc doanh víi doanh nghiÖp quèc doanh. NHNN cÇn khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng cã -u ®·i nhÊt ®Þnh cho DNV&N vay vèn, hoÆc Ýt nhÊt còng cã sù b×nh ®¼ng vÒ mÆt thñ tôc, thêi h¹n vay, l-îng vèn vay...c¸c NHTM nªn thµnh lËp nh÷ng kªnh tµi chÝnh riªng cho c¸c DNV&N nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp nµy tiÕp cËn víi c¸c ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng. Thø ba: CÇn nhanh chãng triÓn khai m« h×nh QuÜ b¶o l·nh tÝn dông cho c¸c DNV&N. QuÜ nµy lµ ng-êi trung gian ®¾c lùc gi÷a ng©n hµng vµ DNV&N trong viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n cña doanh nghiÖp ®Ó kiÕn nghÞ cho ng©n hµng ch o vay. QuÜ ®øng ra b¶o l·nh cho c¸c kho¶n vay cßn thiÕu thÕ chÊp vµ tr¶ nî thay cho doanh nghiÖp nÕu doanh nghiÖp ch-a cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. Nguån vèn cña c¸c quÜ cã thÓ do ng©n s¸ch cÊp hoÆc kÕt hîp víi sù ®ãng gãp cña c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ c¸ nh©n kh¸c.
10 Thø t-: NHTM nªn më réng h×nh thøc tÝn dông thuª mua. §©y lµ biÖn ph¸p tµi trî vèn trung vµ dµi h¹n cho c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c DNV&N ë trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn rÊt hiÖu qu¶. Víi h×nh thøc tÝn dông nµy NHTM gi¶m bít ®-îc rñi ro v× tr¸nh ®-îc t×nh tr¹ng ®ãng b¨ng vèn. Tuy nhiªn cÇn ph¶i hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸t huy qui ®Þnh chÆt chÏ quyÒn vµ nghÜa vô gi÷a hai bªn: ng©n hµng vµ DNV&N. Thø n¨m: Thµnh lËp Quü hç trî ®Çu t- cho c¸c DNV&N nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp nµy vay vèn trung vµ dµi h¹n b»ng chÝnh nguån vèn cña Nhµ n-íc hoÆc kÕt hîp víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c. §Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ cÇn cã c¬ chÕ ®iÒu hµnh quÜ thËt râ rµng, minh b¹ch, x¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng hç trî vµ ®-a ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ, thèng nhÊt kÌm theo. Ngoµi ra, ChÝnh phñ cÇn cã c¸c biÖn ph¸p nh»m t¹o ®iÒu kiÖn vÒ mÆt tµi chÝnh cho c¸c DNV&N nh- trî cÊp vèn kh«ng hoµn l¹i cho c¸c dù ¸n ë vïng s©u, vïng xa, c¸c lÜnh vùc ®éc h¹i... Th«ng qua viÖc ph©n tÝch lý gi¶i nh÷ng c¬ së lý luËn vÒ DNV&N vµ tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng còng nh- thùc tÕ chøng minh nh÷ng vai trß quan träng cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ta thÊy cÇn thiÕt ph¸t triÓn DNV&N ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x· héi. Tõ nh÷ng khã kho¨n còng nh- nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cho sù ph¸t triÓn DNV&N ta thÊy tÇm quan träng cña nguån vèn cho sù h×nh thµnh ph¸t triÓn bÊt cø mét tæ chøc kinh tÕ x· héi nµo nãi chung còng nh- DNV&N nãi riªng. §Ó t¹o nguån vèn cho doanh nghiÖp cã rÊt nhiÒu nguån vèn nh- vèn tù cã, vèn liªn doanh liªn kÕt, vèn do Nhµ n-íc cÊp, vèn cæ phÇn, vèn vay tõ nh÷ng nguån kh«ng chÝnh thøc …trong ®ã cã vèn vay tõ c¸c tµi chÝnh tÝn dông. Vèn tÝn dông ng©n hµng cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn DNV&N ë mét sè n-íc trªn thÕ giíi ta rót ra bµi hoc kinh nghiÖm cho ViÖt Nam. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý luËn ®ã ta soi räi vµo thùc tÕ ®Çu t- tÝn dông cho DNV&N ë n-íc ta, ®Ó thÊy ®-îc nh÷ng g× cßn tån t¹i, t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n tån t¹i ®Ó t×m ra nguyªn nh©n cña tån t¹i ®Ó tõ ®ã t ×m biÖn ph¸p kh¾c phôc. V× ®èi t-îng nghiªn cø cña ®Ò tµi lµ ho¹t ®éng tÝn dông cho DNV&N ë VP Bank ta cã thÓ cïng nhau ph©n tÝch thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng nµy cña VP Bank
11 Ch-¬ng 2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi DNV&N t¹i VP Bank 2.1 Thùc tr¹ng DNV&N ë ViÖt Nam hiÖn nay Nh- ®· nªu ra ë ch-¬ng I theo c«ng vµ sè 681/CP - KTN ngµy 20/ 6/ 1998.ChÝnh phñ ®· t¹m thêi quy ®Þnh thèng nhÊt viÖc x¸c ®Þnh DNV&N ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn ®iÒu lÖ d-íi 5 tû ®ång vµ cã sè lao ®éng b×nh qu©n d-íi 200 ng-êi. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, c¸c bé ngµnh, ®Þa ph-¬ng cã thÓ c¨n cø vµo t×nh h×nh kinh tÕ x· héi cô thÓ mµ ¸p dông ®ång thêi c¶ hai tiªu chÝ vèn vµ lao ®éng, hoÆc mét trong hai tiªu chÝ nµy. Theo sè liÖu cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t-, tÝnh ®Õn cuèi n¨m 1999, t×nh h×nh DNV&N theo tiªu chÝ trªn lµ (xem b¶ng 3) B¶ng 3: T×nh h×nh DNV&N ViÖt Nam Doanh nghiÖp(sè l-îng) Tû lÖ Lo¹i tiªu chÝ Tæng sè (So víi sè doanh DNNN DN quèc doanh nghiÖp hiÖn cã) Vèn d-íi 5 tû 3670 40100 43770 91% ®ång Lao ®éng d-íi 5420 41590 46830 97% 200 ng-êi Nguån: b¸o c¸o cña bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t- - XÐt vÒ h×nh thøc së h÷u: Do ®-êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cña §¶ng vµ Nhµ n-íc nªn c¸c DNV&N cïng ®a h×nh thøc së h÷u ®ã lµ së h÷u Nhµ n-íc , së h÷u tËp thÓ, së h÷u t- nh©n,…tËp chung chñ yÕu lµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. NÕu xÕt theo tiªu chÝ vÒ vèn th× DNNN chiÕm 64,42% vµ theo tiªu chÝ vÒ lao ®éng th× chiÕm 91,7% tæng sè doanh nghiÖp hiÖn cã ( 5718 DN ). Tû lÖ t-¬ng øng víi
12 DNV&N ngoµi quèc doanh (doanh nghiÖp t- nh©n, c¸c lo¹i c«ng ty cæ phÇn, hîp t¸c x·) lµ 95,4% vµ 98% tæng sè doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh hiÖn cã (42.415 DN) - VÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng: HÇu hÕt c¸c DNV&N ho¹t ®éng trong ngµnh c«ng nghiÖp (c«ng nghiÖp nhÑ, c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm ) th-¬ng m¹i dÞch vô ®ßi hái Ýt vèn, quay vßng vèn nhanh. §Õn n¨m 1998, sè l-îng DNV&N trong c«ng nghiÖp ®¹t 5620 DN chiÕm 28% trong tæng sè c¸c DNV&N ngoµi quèc doanh. C¸c doanh nghiÖp nµy th-êng tËp trung chñ yÕu ë c¸c tØnh phÝa Nam chiÕm ®Õn 81% tæng sè c¸c DNV&N, c¸c tØnh phÝa B¾c chØ chiÕm cã 12,6% tæng sè c¸c DNV&N ®ang ho¹t ®éng ë c¸c vïng ven ®« thÞ vµ n«ng th«n. - Vèn tµi chÝnh: Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn DNV&N ®ang trong giai ®o¹n khëi ®Çu, tÝch luü vèn cßn h¹n chÕ vµ gÆp khã kh¨n rÊt lín. Sù thiÕu vèn diÔn ra trªn b×nh diÖn réng. Bëi v× quy m« vèn tù cã cña chóng ®Òu rÊt nhá, h¹n hÑp, kh«ng ®ñ søc tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp muèn më réng, ph¸t triÓn quy m« vµ ®æi míi n©ng cao thiÕt bÞ c«ng nghÖ s¶n phÈm. MÆt kh¸c thÞ tr-êng vèn dµi h¹n, thÞ tr-êng chøng kho¸n ch-a ph¸t triÓn, ®iÒu kiÖn tham gia khã kh¨n. §ång thêi kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn vèn tÝn dông cßn h¹n chÕ. §©y lµ khã kh¨n lín n hÊt mµ c¸c DNV&N ViÖt Nam ®ang gÆp ph¶i cÇn th¸o gì. - VÒ thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ thÞ tr-êng: Tr×nh ®é c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ, m¸y mãc cña DNV&N ViÖt Nam phÇn lín sö dông c«ng nghÖ l¹c hËu, m¸y mãc cò kü ( cã doanh nghiÖp s¶n xuÊtt c«ng nghiÖp vÉn ph¶i sö dông c¸c thiÕt bÞ ®-îc s¶n xuÊt tõ nh÷ng n¨m 1960). §· h¹n chÕ rÊt lín kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c DNV&N. §iÒu nay cã nhiÒu nguyªn nh©n, song chñ yÕu lµ nguyªn nh©n kh¸ch quan. PhÇn lín c¸c DNV&N ®-îc thµnh lËp trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tuy míi thµnh lËp n h-ng do thiÕu vèn, thiÕu kü n¨ng qu¶n lý cÇn thiÕt nªn c¸c nhµ ®Çu t- ch-a thÓ mua s¾m ®-îc trang thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. PhÇn lín m¸y mãc thiÕt bÞ cò, ®-îc mua l¹i tõ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc bÞ gi¶i thÓ,
13 thanh lý ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tr-íc m¾t mµ ch-a cã chiÕn l-îc ®Çu t- trung vµ dµi h¹n. GÇn ®©y ®· cã chuyÓn biÕn nhiÒu doanh nghiÖp ®· ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ. MÆc dï vËy, c«ng nghÖ thiÕt bÞ ë nhiÒu doanh nghiÖp liªn doanh cã vèn n-íc ngoµi còng kh«ng sö dông thiÕt bÞ hoµn toµn míi. ChÝnh v× vËy mµ s¶n phÈm lµm ra ch-a ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng quèc tÕ.. GÇn ®©y, cã mét sè mÆt hµng nh- may mÆc, ®å uèng, thuû h¶i s¶n ®· cã chç ®øng trªn thÞ tr-êng quèc tÕ nh-ng sè l-îng cßn rÊt nhá. - Lao ®éng cña c¸c DNV&N Khu vùc DNV&N vèn ®-îc xem nh- mét khu vùc thu hót nhiÒu lao ®éng, gãp phÇn quan träng trong gi¶i quyÕt viÖc lµm, nhÊt lµ n-íc ®«ng d©n sèng chñ yÕu b»ng nghÒ n«ng, d- thõa lao ®éng vµ cã thu nhËp thÊp nh- ë n-íc ta. Theo thèng kª th× DNV&N thu hót kho¶ng 90% lùc l-îng lao ®éng trong n-íc. Tuy nhiªn vÒ tri thøc, tr×nh ®é tay nghÒ cña lùc l-îng lao ®éng cßn h¹n chÕ . §éi ngò lao ®éng hiÖn nay cã trong c¸c DNV&N, phÇn ®«ng cã tr×nh ®é v¨n ho¸ cÊp II (40-45%) , sè cã tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng trung häc còng chiÕm mét tû träng kh¸ (20-30%) vµ sè cã tr×nh ®é tiÓu häc vµ ch-a biÕt ch÷ cßn chiÕm tû träng kh¸ lín (25-30%). Song, vÒ tr×nh ®é tay nghÒ, kü thuËt cña ng-êi lao ®éng trong c¸c DNV&N hiÖn nay rÊt thÊp ®Æc biÖt ë khu vùc n«ng th«n. Sè lao ®éng cã tÝnh chÊt phæ th«ng, cã tr×nh ®é tay nghÒ gi¶n ®¬n, ch-a ®-îc ®µo t¹o, b×nh qu©n chiÕm kho¶ng (60-70%). ë mét sè vïng n«ng th«n, sè ®-îc ®µo t¹o nghÒ chÝnh quy chØ chiÕm kho¶ng 10%. - §éi ngò qu¶n lý: Nãi ®Õn ®éi ngò qu¶n lý cña DNV&N lµ nãi ®Õn nh÷ng kiÕn thøc vµ n¨ng lùc qu¶n lý kinh doanh cña c¸c chñ doanh nghiÖp. Thùc tÕ ®éi ngò c¸c chñ doanh nghiÖp ë n-íc ta hiÖn nay cho thÊy, hä cã nhiÒu bÊt cËp víi ®ßi hái cña kinh doanh trong th-¬ng tr-êng hiÖn ®¹i. §¹i ®a sè c¸c chñ doanh nghiÖp chØ cã tr×nh ®é kiÕn thøc v¨n ho¸ phæ th«ng cÊp II (45-50%), mét sè kh«ng nhiÒu cã tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng trung häc, cao ®¼ng vµ ®¹i häc ( 30-35%). Cßn mét bé phËn ®¸ng kÓ cã tr×nh ®é v¨n ho¸ cÊp tiÓu häc (10 -15%), thËm chÝ c¸ biÖt cã ng-êi ch-a ®äc th«ng viÕt th¹o. ChØ cã rÊt Ýt chñ doanh
14 nghiÖp (2-3%) cña c¸c DNV&N ®-îc ®µo t¹o kiÕn thøc qu¶n lý chÝnh quy, mét sè Ýt (20-30%) ®-îc tËp huÊn, ®µo t¹o ng¾n h¹n (d-íi 6 th¸ng), cßn ®¹i bé phËn chØ qu¶n lý doanh nghiÖp m×nh b»ng kinh nghiÖm. - VÒ nhµ x-ëng, mÆt b»ng s¶n xuÊt- kinh doanh vµ c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng kh¸c §iÒu kiÖn mÆt b»ng cho s¶n xuÊt-kinh doanh cña c¸c DNV&N nh×n chung hiÖn ®ang rÊt chËt hÑp vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t¹o lËp vµ më réng mÆt b»ng, do c¬ chÕ chÝnh s¸ch ch-a thÝch hîp vµ kh¶ n¨ng t µi chÝnh h¹n chÕ cña c¸c doanh nghiÖp. §a sè c¸c doanh nghiÖp ph¶i thuª m-în l¹i mÆt b»ng cña c¸c DNNN, hoÆc ph¶i dïng nhµ ë lµm n¬i s¶n xuÊt, kinh doanh, giao dÞch, giíi thiÖu, b¸n hµng. HÖ thèng ®iÖn n-íc cung cÊp cho c¸c DNV&N nhiÒu n¬i kh«ng ®¶m b¶o. HÖ thèng xö lý n-íc th¶i vµ r¸c th¶i cña c¸c DNV&N hÇu nh- kh«ng cã, g©y t¸c h¹i rÊt lín tíi m«i tr-êng sèng. - VÒ kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin vµ hÖ thèng th«ng tin: Kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin cña c¸c DNV&N ë n-íc ta hiÖn rÊt h¹n chÕ vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n do hÖ thèng th«ng tin ch-a ®¸p øng ®-îc nh÷ng yªu cÇu cña s¶n xuÊt-kinh doanh, ch-a nhanh nh¹y, kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ. MÆt kh¸c, c¸c DNV&N kh«ng cã bé phËn chuyªn tr¸ch vÒ thu thËp vµ xö lý th«ng tin do nguån tµi chÝnh h¹n hÑp, tr×nh ®é thu thËp, xö lý th«ng tin cña c¸c chñ doanh nghiÖp cßn rÊt h¹n chÕ. 2.2. Kh¸i qu¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña VP Bank 2.2.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Ng©n hµng Th-¬ng m¹i Cæ phÇn c¸c Doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ViÖt Nam, tªn quèc tÕ lµ Vietnam Joint-stock Commercial Bank for Private Enterprises viÕt t¾t lµ VP BANK lµ mét ng©n hµng Th-¬ng m¹i Cæ phÇn ®-îc Ng©n hµng Nhµ n-íc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng sè 0042/NH-GP cã hiÖu lùc tõ ngµy 12 th¸ng 08 n¨m 1993 trong thêi h¹n 99 n¨m. Ngµy 04 th¸ng 09 n¨m 1993 ng©n hµng chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng.
15 Nh÷ng n¨m tõ 1994 ®Õn 1996 lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn n¨ng ®éng cña VP Bank. Trong giai ®o¹n nµy VP Bank ®· ®¹t ®-îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan. Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn cæ phÇn ®¹t 36% n¨m trong n¨m 1995 vµ 1996; chÊt l-îng tÝn dông ®¶m b¶o vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ph¸t triÓn nhanh chãng. Tuy nhiªn, VP Bank ®· gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n nhÊt ®Þnh, mét phÇn do hËu qu¶ cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ ch©u ¸, t×nh h×nh c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng trªn cïng mét ®Þa bµn ngµy cµng gay g¾t, mét phÇn do nh÷ng sai lÇm chñ quan tõ phÝa Ng©n hµng. V× thÕ thêi gian tiÕp theo tõ 1997 ®Õn 2001 lµ giai ®o¹n cñng cè vµ t¹o tiÒn ®Ò ph¸t triÓn cho giai ®o¹n míi. Trong giai ®o¹n nµy VP Bank ®· nhËn ®-îc sù hç trî gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c¬ quan thuéc ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n-íc trong viÖc kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh doanh, v× thÕ t×nh h×nh VP Bank ®· cã nhiÒu biÕn chuyÓn thuËn lîi vµ t¹o ®µ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. N¨m 2000 ®¸nh dÊu mét b-íc chuyÓn biÕn quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña VP Bank. §ã lµ viÖc Héi ®ång qu¶n trÞ quyÕt ®Þnh lùa chän môc tiªu chiÕn l-îc cña VP Bank trong vßng m-êi n¨m tíi lµ x©y dùng VP Bank trë thµnh Ng©n hµng b¸n lÎ hµng ®Çu ViÖt Nam vµ trong khu vùc. N¨m 2002, víi ®Þnh h-íng ®óng ®¾n cña Ban Tæng gi¸m ®èc víi tinh thÇn n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, kÕt hîp víi c¸c chÝnh s¸ch më réng ®Çu t- tÝn dông vµ hµng lo¹t c¸c biÖn tÝch cùc, hiÖu qu¶ ®Ó th¸o gì khã kh¨n, VP Bank ®· thùc sù chuyÓn m×nh, kh¼ng ®Þnh sù n¨ng ®éng vµ nh¹y bÐn trong kinh doanh. KÕt qu¶ lµ ®· tõ l·i ©m trë thµnh l·i d-¬ng vµ uy tÝn ng©n hµng ®ang dÇn ®-îc kh«i phôc. HiÖn nay, hÖ thèng VP Bank gåm Héi Së ChÝnh Hµ Néi, ba chi nh¸nh : thµnh phè HCM,H¶i Phßng,§µ N½ng; hai phßng giao dÞch ë Ha Néi . Héi së chÝnh t¹i Hµ Néi gåm cã c¸c phßng: Phßng tiÕp thÞ vµ Quan hÖ kh¸ch hµng; Phßng tÝn dông tiªu dïng vµ kinh doanh, Phßng ®¸nh gi¸ tµi s¶n; Phßng ph¸p chÕ Thu håi nî; Phßng TTQT vµ kiÒu hèi; phßng ng©n quÜ kho quÜ ; phßng kÕ to¸n; V¨n phßng VP Bank; Phßng tæng hîp vµ Qu¶n lý c«ng nghÖ; Phßng Giao dÞch; Trung t©m tin häc; Trung t©m §µo t¹o.
16 2.2.2. Ph¹m vi vµ néi dung ho¹t ®éng cña VP Bank VP Bank lµ ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ phÇn, ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông vµ dÞch vô ng©n hµng v× môc tiªu lîi nhuËn. Kh¸ch hµng quan trä ng nhÊt cña VP Bank lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ vµ phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t tiªu dïng cña d©n c-. Ph¹m vi ho¹t ®éng lµ ®Þa bµn cã trô së hoÆc chi nh¸nh ho¹t ®éng. Hµ Néi, H¶i Phßng, §µ N½ng, TP Hå ChÝ Minh lµ nh÷ng thµnh phè lín cña ViÖt Nam, cã d©n c- ®«ng ®óc, kinh tÕ - x· héi cña vïng ph¸t triÓn, tËp trung ®Çy ®ñ c¸c ngµnh nghÒ ®Æc biÖt ph¸t triÓn vÒ du lÞch, th-¬ng m¹i, dÞch vô... Néi dung ho¹t ®éng chñ yÕu cña Ng©n hµng lµ: - NhËn tiÒn göi cã k× h¹n vµ kh«ng k× h¹n b»ng VND vµ ngo¹i tÖ cña ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n trong vµ ngoµi n-íc. - Cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n b»ng tiÒn VND vµ ngo¹i tÖ ®èi víi kh¸ch hµng thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c tÇng líp d©n c-. - Thùc hiÖn nghiÖp vô thuª mua, hïn vèn li ªn doanh vµ mua cæ phÇn theo ph¸p luËt hiÖn hµnh. - TiÕp nhËn vèn ñy th¸c ®Çu t- vµ ph¸t triÓn cña c¸c tæ chøc trong n-íc. - Vay vèn cña Ng©n hµng Nhµ n-íc vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. - ChiÕt khÊu th-¬ng phiÕu, tr¸i phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ trÞ. - Thùc hiÖn DÞch vô thanh to¸n gi÷a c¸c kh¸ch hµng. - Thùc hiÖn kinh doanh ngo¹i tÖ, thanh to¸n quèc tÕ, huy ®éng c¸c nguån vèn tõ n-íc ngoµi vµ lµm c¸c dÞch vô thanh to¸n quèc tÕ kh¸c. Víi ph¹m vi vµ néi dung ho¹t ®éng nh- trªn VP Bank cã vai trß to lín trong viÖc thu hót nh÷ng kho¶n tiÒn nhµn rçi trong d©n c- ®Ó ®¸p øng mét khèi l-îng lín nhu cÇu vèn tÝn dông cña nÒn kinh tÕ gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, t¨ng thu ng©n s¸ch Nhµ n-íc. Gãp phÇn to lín vµo c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n-íc nãi chung vµ c«ng cuéc hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ Ng©n hµng nãi riªng. 2.2.3. C¬ cÊu tæ chøc cña VP Bank HiÖn nay, bé m¸y nh©n sù cña VP Bank gåm 258 ng-êi trong ®ã 75% lµ c¸c nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc vµ ®-îc ph©n bæ c¸c phßng ban ®-îc thÓ hiÖn trªn s¬ ®å sau:
17 S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc cña VP Bank Error! §¹i h«i cæ ®«ng Ban KiÓm so¸t Héi ®ång TÝn Héi ®ång Qu¶n trÞ dông C¸c Ban TÝn dông P.KTKT néi bé Ban §iÒu hµnh Phßng phôc vô kh¸ch hµng KD Phßng thÈm ®Þnh tµi s¶n b¶o ®¶m Phßng thu håi nî Héi së Hµ Néi Phßng TTQT& KiÒu hèi Phßng Ng©n quü Chi nh¸nh HCM Phßng kÕ to¸n V¨ phßng VPBank Phßng tæng hîp vµ Chi nh¸nh H¶i Phßng Q/Lý CN Phßng Giao dÞch- Kho quü Trung t©m Tin häc Chi nh¸nh §µ N½ng Trung t©m §µo t¹o C¸c phßng Giao dÞch Trung t©m dÞch vô kiÒu hèi ph¸t chuyÓn tiÒn nhanh Western Union
18 2.2.4. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña VP Bank Trong nh÷ng n¨m qua, nÒn kinh tÕ n-íc ta ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu khã kh¨n thö th¸ch. §ã lµ do ¶nh h-ëng tiªu cùc cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc; sù suy gi¶m tèc ®é t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ Mü vµ ThÕ giíi sau vô khñng bè Mü ngµy11/9 vµ cuéc chiÕn chèng IRAQ cña Mü thêi gian qua. Xu h-íng héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi ®ang ®Õn gÇn ®· ®ång thêi HiÖp ®Þnh Th-¬ng m¹i ViÖt - Mü b¾t ®Çu cã hiÖu lùc ®· t¹o ra nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. MÆt kh¸c trong n-íc cßn cã nh÷ng biÕn ®éng kh«ng tÝch cùc nh- thiªn tai, lò lôt, háa ho¹n t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ ®êi sèng nh©n d©n. §Æc biÖt ®Çu n¨m 2003 hiÖn t-îng Viªm ®-êng h« hÊp cÊp hay cßn gäi lµ SARS ®· ¶nh h-ëng kh«ng nhá ®Õn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. §øng tr-íc nh÷ng khã kh¨n, §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, do ®ã nÒn kinh tÕ n-íc ta ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc, n¨m 2002, tèc ®é t¨ng tr-ëng GDP t¨ng 7% so víi 2001. Kim ng¹ch n¨m 2002, xuÊt khÈu 11 th¸ng ®¹t 14,96 tØ USD b»ng 99% c¶ n¨m 2001, nhËp khÈu ®¹t 17,2 triÖu USD t¨ng 18,6% so cïng kú. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp 11 th¸ng t¨ng 14,4% n«ng nghiÖp ®-îc mïa toµn diÖn vµ khëi s¾c víi tæng s¶n l-îng l-¬ng thùc -íc ®¹t 35,9 triÖu tÊn, t¨ng 1,58 triÖu tÊn so n¨m 2001 vµ lµ n¨m cã s¶n l-îng l-¬ng thùc ®¹t møc cao nhÊt tõ tr-íc ®Õn nay. Thu NSNN v-ît dù to¸n. VÒ phÝa ngµnh Ng©n hµng, Ng©n hµng Nhµ n-íc tiÕp tôc ®æi míi m¹nh mÏ viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, c¬ cÊu l¹i hÖ thèng c¸c Ng©n hµng th-¬ng m¹i theo chØ ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n-íc. §èi víi VP Bank ngoµi nh÷ng khã kh¨n tõ nh÷ng sai lÇm chñ quan tõ phÝa Ng©n hµng trong nh÷ng n¨m tr-íc lµm tØ lÖ nî qu¸ h¹n chiÕm tíi 41,8% vµo n¨m 2000. Víi sù nç lùc phÊn ®Êu kh«ng ngõng cña H§QT, Ban kiÓm so¸t, Ban cè vÊn, Ban ®iÒu hµnh vµ toµn thÓ nh©n viªn VP Bank ®· ®ang tõng b-íc kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n, kh«i phôc lßng tin n¬i kh¸ch hµng, n©ng cao uy tÝn trªn thÞ tr-êng. Víi mét h-íng ®i ®óng ®¾n, liªn tôc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y VP Bank ®· tõ chç lîi nhuËn ©m, ®Õn b»ng kh«ng vµ b¾t ®Çu cã con sè lîi nhuËn d-¬ng,
19 tuy nhiªn ®ã lµ mét con sè rÊt khiªm tèn. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña VP Bank trong c¸c n¨m qua nh- sau: B¶ng 4: KÕt qu¶ kinh doanh cña VP Bank §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu 2000 2001 2002 Tæng thu 79.465 85.899 93.789 Tæng chi 70.978 83.895 74.243 L·i 8.486 1.914 19.556 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh §Ó ®¹t ®-îc kÕt qu¶ trªn lµ sù cè g¾ng nç lùc cña toµn thÓ c¸ n bé nh©n viªn VP Bank trªn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô. Ta cã thÓ xem xÐt t×nh h×nh ho¹t ®éng qua c¸c nghiÖp vô sau: 2.2.4.1. T×nh h×nh huy ®éng vèn Víi ®Æc ®iÓm cña Ng©n hµng lµ ®i vay ®Ó cho vay nªn huy ®éng vèn lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô chñ yÕu, quan träng cña Ng©n hµng, nã lµ tiÒn ®Ò, lµ c¬ së quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. Khi nguån vèn huy ®éng cã c¬ cÊu hîp lý, chi phÝ huy ®éng vèn thÊp sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Tõ ®ã Ng©n hµng ®· chñ ®éng, tÝch cùc khai th¸c c¸c nguån vèn b»ng nhiÒu biÖn ph¸p, h×nh thøc thÝch hîp nªn mÆc dï quy m« nguån vèn cßn nhá nh-ng ®· cã sù t¨ng tr-ëng æn ®Þnh. Theo sè liÖu b¶ng 5 ta thÊy: nguån vèn huy ®éng n¨m 2000 lµ 818.553 triÖu ®ång, n¨m 2001 lµ 899.347 triÖu ®ång t¨ng 80.794 triÖu ®ång (9,9%) so víi n¨m 2000. Trong n¨m 2002 tæng nguån vèn huy ®éng lµ 1.076.238 triÖu ®ång, t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 19,7%. §iÒu nµy cho thÊy trong nh÷ng n¨m qua VP Bank ngµy cµng chó träng ®Õn c«ng t¸c huy ®éng vèn, uy tÝn cña VP Bank ngµy cµng n©ng lªn trªn thÞ tr-êng tõ chç mÊt lßng tin n¬i kh¸ch hµng nay ®· dÇn cã quan hÖ l¹i víi VP Bank. Trong ®ã c¬ cÊu vèn cña ng©n hµng chñ yÕu lµ c¸c kh¸ch hµng d©n c-, tiÒn göi cña doanh nghiÖp chiÕm tØ träng rÊt nhá, vµ biÕn ®éng kh«ng liªn tôc. §ã lµ do c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn göi d©n c- ®-îc VP Bank thùc