intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: Giải quyết các tranh chấp trong thương mại Quốc tế ở Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:89

203
lượt xem
67
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong kinh doanh, tranh chấp tồn tại như một tất yếu: có thể ở dạng tranh chấp hiện tại, cần phải giải quyết hoặc tranh chấp tương lại. Các mối quan hệ càng nhiều, càng phức tạp thì khả năng xảy ra tranh chấp càng lớn, bất chấp một khung pháp lý có hoàn chỉnh đến đâu - bởi không phải lúc nào các bên cũng tuân thủ pháp luật một cách nghiêm chỉnh.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Giải quyết các tranh chấp trong thương mại Quốc tế ở Việt Nam hiện nay

  1. Đề tài: "Giải quyết các tranh chấp trong thương mại Quốc tế ở Việt Nam hiện nay"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TTTT quèc tÕ ViÖt Nam Më ®Çu T r ong kinh doanh, tranh chÊp tån t¹i nh­ mét tÊt yÕu: cã thÓ ë d¹ng tranh chÊp hiÖn t¹i, cÇn ph¶i gi¶i quyÕt hoÆc tranh chÊp t­¬ng l¹i. C¸c mèi quan hÖ cµng nhiÒu, cµng phøc t¹p th× kh¶ n¨ng x¶y ra tranh chÊp cµng lín, bÊt chÊp mét khung ph¸p lý cã hoµn chØnh ®Õn ®©u - bëi kh«ng ph¶i lóc nµo c¸c bªn còng tu©n thñ ph¸p luËt mét c¸ch nghiªm chØnh. §Æc biÖt trong th­¬ng m¹i Quèc tÕ, lÜnh vùc mµ c¸c bªn tham gia cã nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ tËp qu¸n kinh doanh, ng«n ng÷ vµ c¶ c¸c ®Æc ®iÓm v¨n ho¸ rÊt kh¸c nhau, th× tranh chÊp l¹i cµng lín, c¶ vÒ mÆt quy m« vµ kh¶ n¨ng x¶y ra tranh chÊp. ChØ cÇn mét sù sai lÖnh nhá trong c¸ch hiÓu, xuÊt ph¸t tõ bÊt ®ång ng«n ng÷ lµ ®· cã thÓ dÉn ®Õn tranh chÊp. §©y lµ ch­a nãi ®Õn vÊn ®Ò phøc t¹m h¬n lµ v¨n ho¸ vµ tËp qu¸n kinh doanh. Ch¼ng h¹n nh­ hµng nhËp khÈu vµo Trung Quèc b¾t buéc ph¶i cã m· sè, m· v¹ch, vµ ®iÒu nµy ®­îc coi lµ ®­¬ng nhiªn ®èi víi c¸c nhµ nhËp khÈu Trung Quèc vµ do ®ã cã thÓ g©y thiÖt h¹i cho nhµ xuÊt khÈu nÕu kh«ng chó ý ®Õn ®iÒu ®ã trong tho¶ thuËn hîp ®ång. Hay nh­ quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng cña Hoa Kú kh«ng hoµn toµn gièng víi c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng cña Phßng Th­¬ng m¹i quèc tÕ (Incoterm) mµ nÕu kh«ng nghiªn cøu kü c¸c bªn cã thÓ dÉn ®Õn tranh chÊp vÒ c¸c kho¶n chi phÝ giao hµng,… Tr­íc khi b¾t ®Çu mét th­¬ng vô, c¸c chñ thÓ kh«ng bao giê muèn cã tranh chÊp x¶y ra. Tuy nhiªn, nã vÉn cã thÓ x¶y ra do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan. ChÝnh v× vËy, viÖc nghiªn cøu ®Ó h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt kh¶ n¨ng x¶y ra tranh chÊp lµ ®iÒu lu«n ®­îc quan t©m. Nh­ng mét khi tranh chÊp ®· x¶y ra, hoÆc ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých cho b¶n th©n trong tr­êng hîp x¶y ra tranh chÊp, th× vÊn ®Ò lùa chän mét ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp còng cÇn ®­îc quan t©m thÝch ®¸ng, sao cho tranh chÊp ®­îc gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng víi chi phÝ vÒ thêi gian, c«ng søc vµ tiÒn b¹c lµ Ýt nhÊt. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp hay ®­îc ¸p dông hiÖn nay lµ th«ng qua träng tµi kinh tÕ. Cã nhiÒu ­u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy so víi c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c: nh­ tÝnh b¶o mËt, ®é tin cËy cao…. khiÕn nã trë thµnh mét biÖn ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp phæ biÕn nhÊt trªn thÕ giíi. Vµ v× vËy cã thÓ nãi ho¹t ®éng cña c¸c trung t©m trong tµi ®· vµ ®ang tõng b­íc gãp phÇn vµo viÖc hoµn thiÖn m«i tr­êng kinh doanh, ®¶m b¶o cho viÖc kinh doanh ®­îc æn ®inh. §­îc sù ®ång ý cña tr­êng §¹i häc Kinh TÕ Quèc D©n, cña khoa Th­¬ng m¹i vµ d­íi sù h­íng dÉn trùc tiÕp cña thÇy NguyÔn Anh TuÊn, em ®· vÒ thùc tËp tèt nghiÖp t¹i TTTTQuèc tÕ bªn c¹nh phßng TM & CN ViÖt nam, ®Ó häc hái nghiªn cøu vµ t×m hiÓu s©u thªm vÒ vÊn ®Ò "Gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp trong th­¬ng m¹i Quèc tÕ ë ViÖt Nam hiÖn nay". Sau ®©y lµ b¶n b¸o c¸o tæng hîp vÒ TTTTQuèc tÕ: mét sè nÐt chÝnh cña Trung t©m, kÕt qu¶ ho¹t ®éng trong thêi gian qua vµ ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng s¾p tíi. Em còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c chó, c¸c anh chÞ ë TTTTtrong thêi gian em ®Õn thùc tËp ë Trung t©m vµ mong r»ng em sÏ tiÕp tôc ®­îc c¸c anh, chÞ h­íng dÉn chØ b¶o trong thêi gian tíi. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TTTT quèc tÕ ViÖt Nam Ch­¬ng 1 Kh¸i qu¸t vÒ tranh chÊp th­¬ng m¹i vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp th­¬ng m¹i b»ng thñ tôc träng tµi 1.1. Tranh chÊp th­¬ng m¹i 1.1.1. Tranh chÊp kinh tÕ 1.1.1.1. Kh¸i niÖm Ngay tõ xa x­a, khi Nhµ n­íc cßn ch­a h×nh thµnh th× mäi ng­êi ®· tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ trao ®æi s¶n phÈm hµng ho¸ theo c¸c ph­¬ng thøc gi¶n ®¬n kh¸c nhau. Hay nãi mét c¸ch kh¸c, lÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ cã tõ rÊt l©u tr­íc khi Nhµ n­íc xuÊt hiÖn vµ ®­a ra nx chÕ ®Þnh ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ kinh tÕ, x· héi cïng víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c¸c quan hÖ kinh tÕ x· héi, tranh chÊp còng ph¸t sinh vµ ®Æt ra nhu cÇu ®­îc gi¶i quyÕt sao cho c«ng b»ng vµ hîp lý nhÊt trong bèi c¶nh kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi ®ã. ThuËt ng÷ "tranh chÊp" nãi chung ®­îc hiÓu lµ sù bÊt ®ång, m©u thuÉn vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô ph¸t sinh gi÷a c¸c bªn liªn quan. Nh÷ng bÊt ®ång, m©u thuÉn nµy cã thÓ ph¸t sinh tõ nh÷ng quan hÖ x· héi do nhiÒu ngµnh luËt ®iÒu chØnh nªn chóng ®­îc gäi theo ngµnh luËt ®ã. VÝ dô: Tranh chÊp vÒ tiÒn l­¬ng gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng ®­îc gäi lµ tranh chÊp lao ®éng. T­¬ng tù nh­ vËy, tranh chÊp d©n sù, tranh chÊp ®Êt ®ai ... nh÷ng tranh chÊp râ lµ cã liªn quan ®Õn lîi Ých kinh tÕ cña c¸c bªn. Do ®ã chóng cã thÓ ®­îc gäi lµ tranh chÊp kinh tÕ theo nghÜa réng. Mét ®Æc tr­ng cña c¸c tranh chÊp kinh tÕ theo nghÜa réng ®ã lµ c¸c chñ thÓ tham gia vµo quan hÖ nµy kh«ng nh»m môc ®Ých t×m kiÕm lîi nhuËn. Trong ph¹m vi hÑp, quan hÖ kinh tÕ lµ quan hÖ gi· c¸c chñ thÓ kinh doanh trong lÜnh vùc kinh tÕ. KÓ tõ khi n­íc ta cã ph¸p luËt vÒ hîp ®ång kinh tÕ, nh÷ng tranh chÊp ph¸t sinh tõ quan hÖ hîp ®ång kinh tÕ gäi lµ tranh chÊp 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 3 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TTTT quèc tÕ ViÖt Nam kinh tÕ, ®ã lµ sù bÊt ®ång quan ®iÓm cña c¸c bªn vÒ viÖc thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô ph¸t sinh tõ quan hÖ hîp ®ång kinh tÕ. Song trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng më cöa vµ nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ hiÖn nay, tranh chÊp kinh tÕ kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ, mµ cßn nhiÒu lo¹i tranh chÊp kh¸c, ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - kinh doanh nh­: tranh chÊp gi· c«ng ty vµ c¸c thµnh viªn c«ng ty; gi÷a c¸c thµnh viªn c«ng ty víi nhau, c¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc mua b¸n cæ phiÕu, tr¸i phiÕu... Tãm l¹i: "tranh chÊp kinh tÕ lµ tranh chÊp trong quan hÖ kinh doanh " Kinh doanh nh­ quy ®Þnh t¹i Kho¶n 2 - §iÒu 3 - LuËt doanh nghiÖp "Lµ viÖc thùc hiÖn mét, mét sè hoÆc tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®Çu t­, tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm hoÆc cung øng dÞch vô trªn thÞ tr­êng nh»m môc ®Ých sinh lêi" Chñ thÓ cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh lµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, v× thÕ cã thÓ cã mét kh¸i niÖm vÒ tranh chÊp kinh tÕ nh­ sau: "Tranh chÊp kinh tÕ lµ nh÷ng bÊt ®ång, xung ®ét, m©u thuÉn x¶y ra ë c¸c doanh nghiÖp, ®¬n vÞ kinh tÕ trong qu¸ tr×nh thµnh lËp, tæ chøc ho¹t ®éng vµ gi¶i thÓ doanh nghiÖp". 1.1.1.2. Ph©n lo¹i tranh chÊp kinh tÕ Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng më, nhiÒu thµnh phÇn c¸c quan hÖ kinh doanh rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p. Tranh chÊp kinh tÕ còng v× vËy mµ phøc t¹p kh«ng kÐm. ViÖc ph©n lo¹i tranh chÊp kinh tÕ gióp chóng ta ®¬n gi¶n ho¸ ®­îc chóng vµ cã c¸ch xa phï hîp. * Theo mèi quan hÖ gi÷a c¸c chñ thÓ th× tranh chÊp kinh tÕ cã thÓ lµ: - Tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ gi÷a ph¸p nh©n víi ph¸p nh©n, gi÷a ph¸p nh©n víi c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh. - Tranh chÊp gi÷a c¸c c«ng ty víi c¸c thµnh viªn c«ng ty hoÆc gi÷a c¸c thµnh viªn c«ng ty liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp, tæ chøc ho¹t ®éng vµ gi¶i thÓ c«ng ty. - C¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc mua b¸n cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. - C¸c tranh chÊp kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt * Tranh chÊp trong hîp ®ång kinh tÕ vµ tranh chÊp ngoµi hîp ®ång kinh tÕ. 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TTTT quèc tÕ ViÖt Nam * Tranh chÊp kinh tÕ trong n­íc vµ tranh chÊp kinh tÕ cã yÕu tè n­íc ngoµi. * Theo lÜnh vùc kinh doanh th× gåm: tranh chÊp th­¬ng m¹i, tranh chÊp vÒ tµi chÝnh, tranh chÊp ®Çu t­, tranh chÊp vÒ b¶o hiÓm, tranh chÊp vÒ vËn chuyÓn hµng ho¸... * Theo thÈm quyÒn gi¶i quyÒn th× gåm cã tranh chÊp do Toµ ¸n gi¶i quyÕt vµ tranh chÊp do c¸c tæ chøc kh¸c gi¶i quyÕt. * Theo sè l­îng ®­¬ng sù trong tranh chÊp gåm cã tranh chÊp liªn quan ®Õn hai bªn vµ tranh chÊp liªn quan ®Õn nhiÒu bªn. 1.1.2. Tranh chÊp th­¬ng m¹i 1.1.2.1. Kh¸i niÖm Mét c¸ch ®¬n gi¶n cã thÓ hiÓu tranh chÊp th­¬ng m¹i lµ tranh chÊp ph¸t sinh trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i. §iÒu 238 LuËt th­¬ng m¹i ViÖt Nam nªu ra kh¸i niÖm vÒ tranh chÊp th­¬ng m¹i "lµ tranh chÊp ph¸t sinh do viÖc kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng hîp ®ång trong ho¹t ®ång th­¬ng m¹i". T¹i Kho¶n 2 - §iÒu 5 còng quy ®Þnh "ho¹t ®éng th­¬ng m¹i lµ viÖc thùc hiÖn mét hay nhiÒu hµnh vi th­¬ng m¹i cña th­¬ng nh©n, bao gåm viÖc mua b¸n hµng ho¸, cung øng dÞch vô th­¬ng m¹i vµ c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i nh»m môc ®Ých lîi nhuËn hoÆc nh»m thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi". Tuy nhiªn, hµnh vi th­¬ng m¹i gåm nh÷ng hµnh vi nµo lµ ®iÒu ®¸ng quan t©m h¬n c¶. HiÖn nay trªn thÕ giíi cã nhiÒu quy ®Þnh kh¸c nhau vÒ hµnh vi th­¬ng m¹i: ë ViÖt Nam, §iÒu 45 LuËt th­¬ng m¹i quy ®Þnh c¸c lo¹i hµnh vi th­¬ng m¹i gåm: 1. Mua b¸n hµng ho¸ 2. §¹i diÖn cho th­¬ng nh©n 3. M«i giíi th­¬ng m¹i 4. Uû th¸c mua b¸n hµng ho¸ 5. §¹i lý mua b¸n hµng ho¸ 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 5 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TTTT quèc tÕ ViÖt Nam 6. Gia c«ng trong th­¬ng m¹i 7. §Êu gi¸ hµng ho¸ 8. DÞch vô giao nhËn hµng ho¸ 9. §Êu thÇu hµng ho¸ 10. DÞch vô gi¸m ®Þnh hµng ho¸ 11. KhuyÕn m¹i 12. Qu¶ng c¸o th­¬ng m¹i 13. Tr­ng bµy giíi thiÖu hµng ho¸ 14. Héi chî, triÓn l·m th­¬ng m¹i Tuy vËy, ngo¹i diªn cña kh¸i niÖm hµnh vi th­¬ng m¹i ë c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn cã ph¹m vi réng h¬n nhiÒu. ë Anh nãi riªng vµ céng ®ång Anh ng÷ nãi chung thuËt ng÷ "Commerce" kh«ng ®ång nhÊt víi "trade", mµ nã bao gåm c¶ "trade", "bank", "insurrance" , "transport", ... hay nãi mét c¸ch kh¸c th­¬ng m¹i bao gåm c¶ viÖc mua, b¸n, c¸c s¶n phÈm v« h×nh cã tÝnh chÊt ®Æc thï kh¸c. T¸c ®éng th­¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng "th­êng xuyªn, ®éc lËp vµ m­u cÇu lîi nhuËn", vµ theo luËt th­¬ng m¹i cña Ph¸p, ho¹t ®éng th­¬ng m¹i bao gåm: 1. Mua b¸n ®éng s¶n víi môc ®Ých b¸n l¹i ®Ó kiÕm lêi 2. Ho¹t ®éng trung gian trong viÖc mua b¸n ®éng s¶n vµ bÊt ®éng s¶n. 3. Cho thuª ®éng s¶n vµ bÊt ®éng s¶n. 4. ChÕ t¹o vµ chuyªn chë 5. Ho¹t ®éng ®æi tiÒn vµ ng©n hµng 6. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp Vµ tranh chÊp th­¬ng m¹i lµ tranh chÊp trong c¸c ho¹t ®éng trªn. Trong giíi h¹n cña bµi viÕt ë ®©y chØ lµm râ tranh chÊp trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®· ®­îc quy ®Þnh t¹i luËt th­¬ng m¹i ViÖt Nam cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/01/1998. 1.1.2.2. Ph©n lo¹i tranh chÊp th­¬ng m¹i Tranh chÊp th­¬ng m¹i còng lµ mét tranh chÊp kinh tÕ, do ®ã tranh chÊp th­¬ng m¹i cã thÓ lµ: 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 6 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TTTT quèc tÕ ViÖt Nam * Theo ph¹m vi l·nh thæ: Tranh chÊp th­¬ng m¹i trong n­íc vµ tranh chÊp th­¬ng m¹i quèc tÕ. * Tranh chÊp hai bªn vµ tranh chÊp nhiÒu bªn * Tranh chÊp liªn quan ®Õn nghÜa vô thùc hiÖn hîp ®ång cña c¸c bªn - Tranh chÊp do ng­êi mua kh«ng thùc hiÖn hay thùc hiÖn kh«ng ®óng theo quy ®Þnh cña hîp ®ång. - Tranh chÊp do ng­êi b¸n kh«ng thùc hiÖn hay thùc hiÖn kh«ng ®óng theo quy ®Þnh hîp ®ång. * Tranh chÊp hiÖn t¹i vµ tranh chÊp t­¬ng lai. Tranh chÊp hiÖn t¹i lµ tranh chÊp ®· x¶y ra ®ang cÇn ®­îc gi¶i quyÕt. Tranh chÊp t­¬ng lai ®­îc hiÓu lµ tranh chÊp cã thÓ x¶y ra vµ viÖc gi¶i quyÕt ®­îc dù liÖu trong mét ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång. * Theo nghiÖp vô giao dÞch - Tranh chÊp liªn quan ®Õn ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ - Tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ - Tranh chÊp liªn quan ®Õn viªc thanh to¸n * Theo tÝnh ph¸p lý cña hîp ®ång (gåm cã gi¸ trÞ ph¸p lý vµ hiÖu lùc cña hîp ®ång) - Tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc ¸p dông sai chÕ ®é ký kÕt hîp ®ång Vi ph¹m nguyªn t¾c ký kÕt C¨n cø ký kÕt kh«ng hîp ph¸p Chñ thÓ ký kÕt hîp ®ång kh«ng hîp ph¸p, hîp lÖ - Tranh chÊp liªn quan ®Õn néi dung cña hîp ®ång - Tranh chÊp liªn quan ®Õn c¸ch thøc ký kÕt hîp ®ång * Theo tiÕn tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång - Tranh chÊp trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång - Tranh chÊp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång + Do ng­êi b¸n kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ nghÜa vô cña m×nh nh­ ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång (liªn quan ®Õn nghÜa vô giao hµng, cung cÊp chøng tõ hµng ho¸, th«ng qua kiÓm ®Þnh...). 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 7 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TTTT quèc tÕ ViÖt Nam + Do ng­êi mua kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô cña m×nh trong hîp ®ång (kh«ng më L/C ®óng h¹n, thanh to¸n chËm hay kh«ng thanh to¸n, kh«ng hoÆc tr× ho·n viÖc nhËn hµng). 1.1.2.3. Tranh chÊp th­¬ng m¹i. * Tranh chÊp th­¬ng m¹i lµ tranh chÊp ph¸t sinh tõ nh÷ng quan hÖ cã do ngµnh luËt th­¬ng m¹i ®iÒu chØnh, v× vËy nã cã nh÷ng ®Æc tr­ng kh¸c biÖt so víi tranh chÊp d©n sù, tranh chÊp lao ®éng. Thø nhÊt, tranh chÊp th­¬ng m¹i th­êng lµ nguyªn nh©n ph¸t sinh thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt ®èi víi c¸c bªn khi c¸c bªn cã sù tho¶ thuËn th«ng nhÊt mét c¸ch gi¶i quyÕt cã lîi nhÊt cho c¶ hai bªn. Kh¸c víi c¸c tranh chÊp kh¸c, tranh chÊp th­¬ng m¹i th­êng cã gi¸ trÞ lín ®­îc ph¸t sinh trong viÖc ®Çu t­ vèn, tµi s¶n nh»m thu lîi nhuËn. Tranh chÊp n¶y sinh sÏ ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh tÕ cña kh«ng nh÷ng c¸c ®­¬ng sù mµ cßn ¶nh h­ëng ®Õn c¸c chñ thÓ kinh doanh kh¸c. Thø hai, quan hÖ th­¬ng m¹i vµ bÊt ®ång gi÷a c¸c bªn trong quan hÖ th­¬ng m¹i lµ ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó tranh chÊp ph¸t sinh. Ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña doanh nghiÖp lµ ho¹t ®éng thiÕt lËp mét m¹ng l­íi c¸c hµnh vi th­¬ng m¹i, mµ môc tiªu cña c¸c bªn khi tham gia vµo c¸c quan hÖ nµy lµ lîi nhuËn. C¸c bªn tuy hîp t¸c, song vÉn canh tranh nhau ®Ó thu vÒ ®­îc lîi Ých nhiÒu nhÊt. ChÝnh v× thÕ sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng m©u thuÉn bÊt ®ång trong viÖc gi¶i thÝch vÒ quyÒn vµ nghÜa vô, còng nh­ qu¸ tr×nh thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô ®ã cña c¸c bªn - ®ã chÝnh lµ nh÷ng tranh chÊp th­¬ng m¹i. Thø ba, tranh chÊp th­¬ng m¹i lµ tranh chÊp ph¸t sinh gi÷a c¸c chñ thÓ ®­îc Nhµ n­íc thõa nhËn quyÒn doanh nghiÖp cã chøc n¨ng kinh doanh ®ã lµ c¸c doanh nghiÖp. V× vËy kh«ng ph¶i tranh chÊp nµo ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng kinh doanh còng lµ tranh chÊp th­¬ng m¹i. Lµ tranh chÊp th­¬ng m¹i khi c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cã ®¨ng ký kinh doanh thuéc tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ (c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, C«ng ty TNHH, C«ng ty cæ phÇn, Doanh nghiÖp t­ nh©n, Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, hé kinh doanh c¸ thÓ ). 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 8 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TTTT quèc tÕ ViÖt Nam Thø t­, tranh chÊp th­¬ng m¹i cã tÝnh chÊt ®a d¹ng, phøc t¹p, tõ tranh chÊp nµy cã thÓ dÉn ®Õn tranh chÊp kh¸c. §ã lµ tÝnh phøc t¹p vµ ®a d¹ng cña c¸c quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c chñ thÓ cã lîi Ých kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. MÆt kh¸c, mua b¸n trao ®æi lµ ho¹t ®éng diÔn ra th­êng xuyªn, liªn tôc, c¸c chñ thÓ cïng mét lóc cã thÓ thiÕt lËp nhiÒu mèi quan hÖ kinh tÕ khiÕn cho nh÷ng mèi quan hÖ nµy t¹o thµnh mét chuçi quan hÖ cã liªn quan ®Õn nhau khiÕn cho nÕu tranh chÊp ph¸t sinh ë quan hÖ nµy sÏ rÊt cã thÓ dÉn ®Õn tranh chÊp trong mèi quan hÖ kh¸c. Ch¼ng h¹n doanh nghiÖp A vay tiÒn cña ng©n hµng ®Ó mua nguyªn vËt liÖu cña doanh nghiÖp B vµ b¸n s¶n phÈm cho doanh nghiÖp C theo c¸c hîp ®ång ®· ký. NÕu doanh nghiÖp B kh«ng cung cÊp ®óng nguyªn vËt liÖu nh­ ®· tho¶ thuËn th× doanh nghiÖp A còng sÏ kh«ng giao ®­îc hµng cho bªn C nh­ trong hîp ®ång vµ kh«ng thu håi ®­îc vèn ®Çu t­ ®Ó tr¶ cho ng©n hµng. Tranh chÊp ph¸t sinh gi÷a doanh nghiÖp A vµ doanh nghiÖp B; doanh nghiÖp A vµ doanh nghiÖp C; doanh nghiÖp A vµ ng©n hµng. 1.1.2.4. TÝnh tÊt yÕu tån t¹i tranh chÊp th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét kiÓu tæ chøc kinh tÕ x· héi, s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra ®Ó b¸n, trao ®æi trªn thÞ tr­êng, mäi yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra ®Òu lµ ®èi t­îng tù do mua b¸n trªn thÞ tr­êng kÓ c¶ s¶n phÈm chÊt x¸m. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ nÒn kinh tÕ tiÒn tÖ ho¸ rÊt cao, môc ®Ých cña c¸c chñ thÓ khi tham gia vµo kinh tÕ thÞ tr­êng lµ lîi nhuËn, lîi nhuËn cµng cao cµng tèt. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c chñ thÓ kinh tÕ cã quyÒn tù chñ rÊt cao vµ hä cã toµn quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc thiÕt lËp c¸c quan hÖ kinh tÕ - th­¬ng m¹i cña m×nh miÔn lµ kh«ng tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. ChÝnh v× vËy c¸c quan hÖ th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p. TÝnh phøc t¹p vµ chång chÐo ®an xen cña c¸c quan hÖ th­¬ng m¹i Èn chøa mét nguy c¬ cao ph¸t sinh tranh chÊp. ChØ mét trôc trÆc nhá trong "m¾t xÝch" sÏ lµm kÐo theo hµng lo¹t c¸c trôc trÆc kh¸c vµ lµm n¶y sinh tranh chÊp. C¸c chñ thÓ kinh kÕ khi tham gia vµo nh÷ng quan hÖ th­¬ng m¹i mµ hä cho lµ cã lîi, cã thÓ lµ lîi Ých vËt chÊt hoÆc phi vËt chÊt vµ khi mµ môc ®Ých cã 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 9 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TTTT quèc tÕ ViÖt Nam nguy c¬ kh«ng ®¹t ®­îc còng sÏ lµm ph¸t sinh tranh chÊp. Trong quan hÖ th­¬ng m¹i, quyÒn lîi cña bªn nµy còng t­¬ng øng víi mét nghÜa vô cña bªn kia, ®iÒu ®ã khiÕn cho xung ®ét lîi Ých sÏ ph¸t sinh nÕu c¸c bªn kh«ng ®i ®Õn mét tho¶ thuËn thèng nhÊt dung hoµ ®­îc quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña hä. §¶m b¶o nguyÒn t¾c cïng cã lîi trong quan hÖ th­¬ng m¹i. §Æc biÖt trong th­¬ng m¹i quèc thÕ sù kh¸c nhau vÒ tËp qu¸n kinh doanh còng lµ mét lý do quan träng dÉn ®Õn tranh chÊp. TËp qu¸n kinh doanh ë ®©y ®­îc hiÓu lµ toµn bé c¸c quyÕt ®Þnh luËt ph¸p, quy t¾c thùc hµnh, th«ng lÖ... trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ë mçi quèc gia, mçi khu vùc kinh tÕ. Mét hµnh vi ®­îc coi lµ hîp ph¸p ë quèc gia nµy nh­ng rÊt cã thÓ lµ hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt ë n­íc kh¸c. Ch¼ng h¹n theo quy ®Þnh nhËp khÈu cña Trung Quèc, hµng ho¸ nhËp khÈu vµo Trung Quèc b¾t buéc ph¶i in m· sè m· v¹ch trªn bao b×, nh·n hiÖu hµng ho¸. C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Trung Quèc nÕu kh«ng t×m hiÓu râ quy ®Þnh nµy vµ xuÊt hµng ch­a ®¨ng ký vµ in m· sè, m· v¹ch th× sÏ kh«ng ®­îc th«ng qua nhËp khÈu vµ thÕ lµ tranh chÊp ph¸t sinh. Hay nh­ quy ®Þnh vÒ h¹n ng¹ch dÖt may cña Mü kh¸c víi quy ®Þnh cña EU lµ ë lo¹i h¹n ng¹ch tÝnh theo sè l­îng nhËp khÈu.... C¸c rñi ro kh¸ch quan nh­: sù thay ®æi ph¸p luËt, cÊm vËn, chiÕn tranh, b¹o lo¹t, ®×nh c«ng... ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn hîp ®ång cña c¸c bªn lµm ph¸t sinh tranh chÊp. MÆc dï ®ã cã thÓ lµ nh÷ng tr­êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng, song viÖc gi¶i quyÕt hËu qu¶, ph©n ®Þnh møc thiÖt h¹i cho mçi bªn còng cã thÓ ph¸t sinh tranh chÊp. Tranh chÊp cßn ph¸t sinh khi mét bªn cho r»ng rñi ro kh«ng n»m trong c¸c tr­êng hîp ®­îc miÔn tr¸ch. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®¹o ®øc kinh doanh kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®­îc c¸c bªn t«n trong, ®Æc biÖt lµ viÖc gi÷ ch÷ tÝn víi b¹n hµng. V× lîi nhuËn hä s½n sµng cã nh÷ng hµnh ®éng cè t×nh vi ph¹m hîp ®ång, hoÆc lõa ®µo kh¸ch hµng... lµm thiÖt h¹i cho ®èi t¸c. B¶n th©n môc tiªu lîi nhuËn kh«ng mang tÝnh ®¹o ®øc nh­ng c¸ch thøc ®Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn th× cã vµ tranh chÊp ph¸t sinh, trong tr­êng hîp nµy thuéc vÒ lý do chñ quan. Râ rµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng quan hÖ kinh tÕ trë lªn sèng ®éng, ®a d¹ng vµ 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TTTT quèc tÕ ViÖt Nam 10 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp phøc t¹p. Môc ®Ých nh»m tèi ®a ho¸ lîi nhuËn trë thµnh ®éng lùc trùc tiÕp cña c¸c bªn tham gia quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, tranh chÊp lµ mét vÊn ®Ò tÊt yÕu, kh«ng thÓ tr¸nh khái, ®ßi hái ph¶i cã sù quan t©m gi¶i quyÕt mét c¸ch tho¶ ®¸ng. §iÒu nµy võa lµ mét yªu cÇu nghiªm ngÆt cña nguyªn t¾c ph¸p chÕ võa lµ mét ®ßi hái bøc xóc cña quan hÖ kinh tÕ nãi chung vµ quan hÖ th­¬ng m¹i nãi riªng. 1.1.3. Gi¶i quyÕt tranh chÊp th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng Cïng víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ, tÝnh ®a d¹ng vµ phøc t¹p trong quan hÖ th­¬ng m¹i lµm cho tranh chÊp th­¬ng m¹i còng trë lªn phøc t¹p vÒ néi dung, gay g¾t vÒ møc ®é tranh chÊp vµ phong phó h¬n nhiÒu vÒ chñng lo¹i xuÊt ph¸t tõ lîi nhuËn cña c¸c bªn vµ sù hÊp dÉn cña nÒn kinh tÕ, viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp lµ hÕt søc quan trong vµ cÇn thiÕt. 1.1.3.1. ý nghÜa cña viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp kÞp thêi vµ hiÖu qu¶. Khi b¾t ®Çu mét th­¬ng vô, c¸c chñ thÓ kh«ng bao giê muèn tranh chÊp x¶y ra bëi tranh chÊp ®ång nghÜa víi sù ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña hä, lµm gi¸n ®o¹n qu¸ tr×nh kinh doanh, tèn thêi gian chi phÝ vµ c«ng søc ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp. Kh«ng nh÷ng thÕ cßn liªn quan ®Õn chñ thÓ kh¸c cã quan hÖ víi c¸c bªn tranh chÊp, uy tÝn cña chñ thÓ trªn th­¬ng tr­êng cã thÓ bÞ ¶nh h­ëng, còng nh­ c¸c yÕu tè kh¸c thuéc vÒ bÝ mËt kinh doanh cã thÓ bÞ tiÕt lé hoÆc bÞ lîi dông... Gi¶i quyÕt tranh chÊp kÞp thêi vµ hiÖu qu¶ c¸c tranh chÊp cho phÐp h¹n chÕ ®Õn møc tèi thiÓu sù gi¸n ®o¹n cña s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ ®Æt ë møc chi phÝ thÊp nhÊt. Song, quan träng ®ã lµ ph¶i b¶o vÖ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ lîi Ých hîp ph¸p vµ chÝnh ®¸ng cña c¸c bªn khi tham gia vµo kinh tÕ th­¬ng m¹i. Gi¶i quyÕt tèt tranh chÊp lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Muèn cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× c¸c quan hÖ x· héi nãi chung vµ quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i nãi riªng ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh b»ng ph¸p luËt, ph¶i ®¶m b¶o b»ng ph¸p luËt. ViÖc ®Çu tiªn lµ h¹n chÕ c¸c tranh chÊp cã thÓ 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TTTT quèc tÕ ViÖt Nam 11 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp x¶y ra b»ng c¸ch ®Æt ra c¸c chÕ ®Þnh vµ chÕ tµi t¹o thµnh mét "s©n ch¬i" lµnh m¹nh vµ c«ng b»ng. Khi tranh chÊp x¶y ra ph¶i cã c¸c thñ tôc, biÖn ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt, nÕu kh«ng gi¶i quyÕt kÞp thêi th× hËu qu¶ sÏ d©y d­a kÐo dµi vµ thiÖt h¹i rÊt lín. §iÒu ®ã kh«ng nh÷ng lµm thiÖt h¹i, k×m h·m ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ mµ cßn g©y nªn mét khuyÕt ®iÓm lín cña m«i tr­êng kinh doanh, c¸c chñ thÓ sau tranh chÊp cã thÓ "quay l­ng" l¹i víi nhau ®è kþ vµ kh«ng tin t­ëng lÉn nhau. Mét t©m lý yªn t©m lµm ¨n kinh tÕ, m¹nh d¹n ®Çu t­ sÏ gãp phÇn c¶i thiÖn nÒn kinh tÕ. Gi¶i quyÕt hËu qu¶ kÞp thêi tranh chÊp cßn cã ý nghÜa cùc kú quan trong viÖc qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt, võa th¸o gì khã kh¨n cho c¸c doanh nghiËp, võa gãp phÇn t¹o m«i tr­êng ph¸p lý cã kû c­¬ng. Trong s¶n xuÊt kinh doanh t¹o niÒm tin, thùc hiÖn c«ng b»ng vµ b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ ngoµi n­íc. Thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. TÝnh hiÖu qu¶ ®­îc xÐt ë hai gãc ®é hiÖu qu¶ chuyªn m«n vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. Muèn vËy trong khi tiÕn hµnh mét h×nh thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp nµo còng ph¶i tu©n thñ mét sè nguyªn t¾c. 1.1.3.2. C¸c nguyªn t¾c gi¶i quyÕt tranh chÊp. Dùa trªn c¬ së tù do vµ tù chñ trong kinh doanh, b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt, viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c sau: - Nguyªn t¾c tù ®Þnh ®o¹t: Theo nguyªn t¾c nµy thÓ hiÖn tr­íc hÕt lµ ë chç c¸c bªn cã quyÒn tho¶ thuËn ph­¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp cã lîi nhËt cã thÓ lµ tù th­¬ng l­îng, hoÆc th«ng qua trung gian hoµ gi¶i, hoÆc th«ng qua mét h×nh thøc tµi ph¸n. Sau ®ã c¸c bªn cã thÓ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tham gia tè tông mµ cã thÓ uû quyÒn cho ng­êi kh¸c tham gia tè tông, cã quyÒn nhê luËt s­ hoÆc ng­êi kh¸c b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých cña m×nh. Cuèi cïng khi ®· ®­a tranh chÊp ra träng tµi hoÆc toµ ¸n c¸c bªn cã quyÒn hoµ gi¶i hoÆc thay ®æi néi dung ®¬n kiÖn hoÆc rót ®¬n kiÖn. - Nguyªn t¾c b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt: Ph¸p luËt b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña c¸c bªn kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, sè vèn, tµi s¶n. 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TTTT quèc tÕ ViÖt Nam 12 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp - Nguyªn t¾c hoµ gi¶i: Tr­íc hÕt c¸c bªn ph¶i tiÕn hµnh tù hoµ gi¶i, chØ khi nµo kh«ng hoµ gi¶i ®­îc míi nhê ®Õn c¸c c¬ quan tµi ph¸n gi¶i quyÕt. Khi thô lý vô ¸n c¸c c¬ quan tµi ph¸n còng tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p hoµ gi¶i vµ c«ng nhËn hoµ gi¶i tr­íc khi xÐt xö. (Quy ®Þnh t¹i §iÒu 35 ph¸p lÖnh gi¶i quyÕt vô ¸n tranh chÊp kinh tÕ, §iÒu 35 quy t¾c tè tông träng tµi trong n­íc vµ §iÒu 35 quy t¾c tè tông cña trung t©m trong tµi quèc tÕ ViÖt Nam). - Nguyªn t¾c gi¶i quyÕt tranh chÊp nhanh chãng vµ kÞp thêi, ®¶m b¶o h¹n chÕ gi¸n ®o¹n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc thùc hiÖn theo chu tr×nh s¶n xuÊt khÐp kÝn, v× vËy ë bÊt kú mét c«ng ®o¹n nµo x¶y ra trôc trÆc ®Òu dÉn ®Õn ¶nh h­ëng toµn bé qu¸ tr×nh kinh doanh. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kh«ng ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch nhanh chãng kÞp thêi sÏ ¶nh h­ëng tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn v÷ng m¹nh cña chñ thÓ kinh doanh. Nhanh chãng, kÞp thêi nh­ng ph¶i døt ®iÓm, ®¹t hiÖu qu¶ thi hµnh cao nh»m b¶o vÖ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c bªn. Ngoµi ra, xuÊt ph¸t tõ møc ®é lîi Ých cña doanh nghiÖp, viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¶i quan t©m ®Õn mét sè yªu cÇu sau: Thø nhÊt, lµ gi¶i quyÕt ®­íc tranh chÊp víi chi phÝ thÊp nhÊt vÒ tiÒn b¹c vµ thêi gian chi phÝ ®Ó bá ra gi¶i quyÕt tranh chÊp còng lµ chi phÝ kinh doanh, v× vËy khi ph¸t sinh tranh chÊp lµ n¶y sinh thªm chi phÝ. §Æt ra yªu cÇu ph¶i h¹n chÕ ë møc thÊp nhÊt c¸c chi phÝ kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh nµy. C¸c bªn nªn lùa chän gi¶i quyÕt víi chi phÝ thÊp nhÊt, ®ång thêi c¸c c¬ quan gi¶i quyÕt tranh chÊp còng ph¶i tÝnh ®Õn yªu cÇu nµy ®Ó ®Æt ra nh­ng quy ®Þnh phï hîp, t¹o niÒm tin cho ng­êi kinh doanh. Thø hai, ph¶i b¶o vÖ ®­îc uy tÝn cña c¸c bªn trong th­¬ng tr­êng. Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp, kh«ng bªn nµo ®­îc ®­a ra bÊt kú mét th«ng tin nµo ngoµi ph¹m vi gi¶i quyÕt tranh chÊp, nh»m h¹ uy tÝn hay ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn h×nh ¶nh cña ®èi ph­¬ng trªn th­¬ng tr­êng, tr­íc c«ng luËn, hay tr­íc tæ chøc gi¶i quyÕt tranh chÊp. Thø ba, gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¶i b¶o ®¶m c¸c yÕu tè bÝ mËt trong kinh doanh trong ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó cã ®­îc thµnh c«ng th× c¸c chñ thÓ ®Òu 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TTTT quèc tÕ ViÖt Nam 13 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cã nh÷ng bÝ quyÕt riªng cña m×nh v× vËy hä kh«ng muèn ®Ò ng­êi kh¸c biÕt. Khi mµ quyÒn kinh doanh ®­îc coi lµ hîp ph¸p th× quyÒn gi÷ bÝ mËt trong kinh doanh còng ®­îc ph¸p luËt b¶o hé. Trong c¸c ph­¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp chØ cã th«ng qua toµ ¸n lµ xÐt xö c«ng khai nh­ng ngay c¶ trong tr­êng hîp c¸c bªn kiÖn ra toµ, th× yªu cÇu vÒ tÝnh b¶o mËt vµ uy tÝn còng ®­îc t«n träng nh­ quy ®Þnh ë §iÒu 7 ph¸p lÖnh vÒ thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ: "C¸c vô ¸n kinh tÕ ®­îc xÐt xö c«ng khai trõ tr­êng hîp cÇn gi÷ bÝ mËt Nhµ n­íc hoÆc gi÷ bÝ mËt cña ®­¬ng sù theo yªu cÇu chÝnh ®¸ng cña hä". Trong nÒn kinh tÕ, cã nhiÒu ph­¬ng thøc vµ lo¹i h×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp kh¸c nhau, tÊt c¶ ®Òu nh»m gi¶i quyÕt mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, quyÒn vµ lîi Ých cña c¸c bªn ®Òu ®­îc b¶o ®¶m. C¸c kh¶ n¨ng, h×nh thøc vµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp ®­îc quy ®Þnh trong ph¸p luËt cña mçi quèc gia thÝch øng víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña quèc gia ®ã. §ã lµ viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp th«ng qua mét c¬ quan tµi ph¸n cã ®¬n kiÖn, hoÆc gi¶i quyÕt tranh chÊp th«ng qua thñ tôc ®¬n kiÖn. 1.1.3.3. C¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp. a. Gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng th­¬ng l­îng. §©y lµ biÖn ph¸p c¸c bªn ¸p dông tr­íc khi ®i kiÖn khi ph¸p sinh tranh chÊp. C¸c bªn sÏ ®­a ra trao ®æi bµn b¹c c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®i ®Õn thèng nhÊt chung cho viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp. C¸c bªn cã thÓ trùc tiÕp hoÆc th«ng qua ®¹i diÖn gÆp nhau ®µm ph¸n ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh. §¹i diÖn cñ7a mçi bªn cã thÓ lµ gi¸m ®èc, lµ ng­êi ®­îc gi¸m ®èc uû quyÒn hoÆc luËt s­ thay mÆt doanh nghiÖp ®ã tham gia vµo qu¸ tr×nh th­¬ng l­îng. ViÖc th­¬ng l­îng cã thÓ tiÕn hµnh trùc tiÕp hoÆc th«ng qua c¸c h×nh thøc trao ®æi th«ng tin. Trong h×nh thøc th­¬ng l­îng, c¸c bªn cã quyÒn tù do ý trÝ, b×nh ®¼ng, cïng nhau xem xÐt vÊn ®Ò trªn c¬ së nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh. NÕu c¸c bªn ®¹t ®­îc sù tho¶ thuËn th× coi nh­ tranh chÊp ®­îc gi¶i quyÕt. 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TTTT quèc tÕ ViÖt Nam 14 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp BiÖn ph¸p th­¬ng l­îng lµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt ®¬n gi¶n, tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian vµ chi phÝ ®èi víi mçi bªn. ViÖc th­¬ng l­îng cßn thÓ hiÖn sù thiÖn chÝ th­¬ng l­îng cña c¸c bªn trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp, sau khi ®· tho¶ thuËn thèng nhÊt c¸c bªn vÉn gi÷ ®­îc mèi quan hÖ tèt víi nhau trong c¸c th­¬ng vô sau nµy, còng nh­ gi÷ ®­îc uy tÝn vµ b¶o vÖ ®­îc bÝ mÊt kinh doanh. Tuy vËy biÖn ph¸p nµy th­êng chØ thµnh c«ng khi c¸c bªn cïng cã thiÖn chÝ trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp, nÕu mét trong c¸c bªn tá ra qu¸ nãng véi, khiªu khÝch th× qu¸ tr×nh th­¬ng l­îng coi nh­ thÊt b¹i. MÆt kh¸c, nÕu m©u thuÉn qu¸ phøc t¹p c¸c bªn kh«ng gi÷ ®­îc c¸ch ®¸nh gi¸ kh¸ch quan th× rÊt khã tho¶ hiÖp. HoÆc nÕu tranh chÊp liªn quan ®Õn nhiÒu bªn, tranh chÊp mµ viÖc gi¶i quyÕt nã n»m ngoµi kh¶ n¨ng cña c¸c bªn th× ph¶i cã mét bªn thø ba hoÆc mét c¬ quan hoµ gi¶i míi gi¶i quyÕt ®­îc chø th­¬ng l­îng kh«ng gióp Ých g× nhiÒu. b. Gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng trung gian hoµ gi¶i. Hoµ gi¶i lµ h×nh thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a c¸c bªn th«ng qua mét ng­êi thø ba gäi lµ hoµ gi¶i viªn. Hoµ gi¶i viªn ®­îc c¸c ®­¬ng sù chän cã nghÜa vô "trung lËp" t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì c¸c bªn tranh chÊp ®¹t ®­îc mét gi¶i ph¸p ®Ó ®iÒu hoµ lîi Ých kh¾c phôc m©u thuÉn bÊt ®ång ®· ph¸t sinh. Hoµ gi¶i viªn sÏ tiÕn hµnh häp kÝn víi riªng tõng bªn hoÆc häp chung víi c¶ hai bªn ®Ó t×m hiÓu kü néi dung tranh chÊp, ®­a ra nh÷ng lý gi¶i, ph©n tÝch cho c¸c bªn thÊy râ lîi Ých cña m×nh vµ cña bªn kia ®Ó cïng t×m ra mét gi¶i ph¸p thèng nhÊt gi¶i quyÕt tranh chÊp hîp t×nh hîp lý. Hoµ gi¶i viªn kh«ng cã quyÒn h¹n g× ®Ó ra quyÕt ®Þnh hoÆc ¸p ®Æt mét gi¶i ph¸p nµo ®èi víi c¸c bªn, còng nh­ kh«ng thÓ ®­a ra c¸c biÖn ph¸p khÈn cÊp t¹m thêi. Hoµ gi¶i lµ h×nh thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp mang tÝnh chÊt tù nguyÖn, nã mang ®Çy ®ñ nh÷ng ­u ®iÓm cña th­¬ng l­îng. Ngoµi ra, hoµ gi¶i cßn cã nh÷ng ­u ®iÓm khiÕn kh«ng gi¶i quyÕt tranh chÊp dÔ dµng h¬n. Ch¼ng h¹n hoµ gi¶i viªn th­êng lµ nh÷ng chuyªn gia am hiÓu vÒ vÊn ®Ò ®ang tranh chÊp, hä l¹i cã mét ®¸nh gi¸ sù viÖc kh¸ch quan h¬n, hoµ gi¶i viªn cã thÓ ®­a ra gi¶i quyÕt cho c¶ hai bªn cïng tham kh¶o, hä th­êng cã nh÷ng ph©n tÝch chÝnh 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TTTT quèc tÕ ViÖt Nam 15 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp x¸c, râ rµng c¸c vÊn ®Ò thùc tÕ trong tranh chÊp, tõng b­íc gì tõng b­íc "mót" bÊt ®ång. Hoµ gi¶i còng chØ thµnh c«ng khi hai bªn cã thiÖn chÝ gi¶i quyÕt tranh chÊp vµ nh×n chung thÓ thøc nµy kh«ng cã gi¸ trÞ b¾t buéc trõ khi c¸c bªn ®¹t ®­îc sù tho¶ thuËn. NÕu c¸c bªn cø kh¨ng kh¨ng b¶o thñ th× tranh chÊp còng kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc v× hoµ gi¶i viªn kh«ng ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh buéc c¸c bªn ph¶i thi hµnh. Ng­êi trung gian hoµ gi¶i ®­îc chän th«ng qua sù thèng nhÊt tho¶ thuËn cña c¸c bªn. §ã cã thÓ lµ c¸c tranh chÊp trong lÜnh vùc chuyªn m«n cña hä. Trong ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Æc biÖt trong th­¬ng m¹i quèc tÕ trung gian hoµ gi¶i cã thÓ lµ mét tæ chøc ChÝnh phñ nh­ ®¹i sø qu¸n c¸c trung t©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i... hoÆc lµ c¸c tæ chøc phi ChÝnh phñ . Hai ph­¬ng thøc trªn cã gi¶i quyÕt tranh chÊp thµnh c«ng hay kh«ng ®Òu phô thuéc rÊt lín vµo sù tù nguyÖn vµ thiÖn ý cña c¸c bªn. ThiÕu nh÷ng yÕu tè ®ã viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp sÏ thÊt b¹i. Do ®ã cÇn gi¶i quyÕt b»ng nh÷ng ph­¬ng thøc kh¸c, quyÕt ®Þnh cña c¬ quan gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¶i ®­îc tu©n thñ. Ng­êi cã quyÒn lîi bÞ vi ph¹m sau khi kh«ng thµnh c«ng trong viÖc ¸p dông cña c¸c biÖn ph¸p trªn (hoÆc bá qua) cã thÓ kiÖn ra toµ ¸n hoÆc träng tµi ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh. c. Gi¶i quyÕt tranh chÊp theo thñ tôc toµ ¸n. §iÒu 1 ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ ®· quy ®Þnh vÒ quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p nh­ sau "c¸ nh©n, ph¸p nh©n, theo thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh, cã quyÒn khëi kiÖn vô ¸n kinh tÕ­ ®Ó yªu cÇu toµn ¸n b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh''. Tranh chÊp kinh tÕ nãi chung vµ tranh chÊp th­¬ng m¹i nãi riªng ®­îc kiÖn ®èi vµ xÐt xö ë toµ kinh tÕ. Toµ ¸n cã thÈm quyÒn xÐt xö c¸c tranh chÊp ph¸p sinh tõ tÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ­ trong n­íc kÓ c¶ thñ tôc gi¶i quyÕt ph¸ s¶n doanh nghiÖp. ThÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña toµ ¸n ®­îc ph©n cÊp, theo l·nh thæ vµ theo sù lùa chän cña nguyªn ®¬n. 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TTTT quèc tÕ ViÖt Nam 16 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp + ThÈm quyÒn theo cÊp: Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn gi¶i quyÕt theo thñ tôc s¬ thÈm nh÷ng tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ mµ gi¸ trÞ thÊp d­íi 50 triÖu, trõ nh÷ng tranh chÊp cã yÕu tè n­íc ngoµi. Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh gi¶i quyÕt theo thñ tôc s¬ thÈm c¸c vô ¸n kinh tÕ­ thuéc thÈm quyÒn cña Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn. Toµ ¸n kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao chØ xÐt xö gi¸m ®èc thÈm vµ t¸i thÈm c¸c vô ¸n kinh tÕ. Toµ ¸n phóc thÈm Toµ ¸n nh©n d©n tèi cac xÐt xö phóc thÈm c¸c b¶n ¸n s¬ thÈm cña toµ ¸n kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn. + ThÈm quyÒn gi¶i quyÕt theo l·nh thæ: Toµ ¸n cÊp cã thÈm quyÒn xÐt xö s¬ thÈm lµ Toµ ¸n n¬i bÞ ®¬n cã trô së hoÆc c­ tró. NÕu vô ¸n chØ liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n th× toµ ¸n cã n¬i cã bÊt ®éng s¶n gi¶i quyÕt. + Theo yªu cÇu gi¶i quyÕt cña nguyªn ®¬n: Nguyªn ®¬n cã quyÒn lùa chän Toµ ¸n ®Ó yªu cÇu gi¶i quyÕt trong c¸c tr­êng hîp sau: Toµ ¸n an cã tµi s¶n, n¬i cã trô së hoÆc n¬i c­ tró cña bÞ ®¬n hoÆc chi nh¸nh cña bÞ ®¬n. Toµ ¸n n¬i thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ nÕu c¸c bÞ ®¬n cã trô së hoÆc n¬i c­ tró kh¸c nhau, th× nguyªn ®¬n cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n n¬i c­ tró hoÆc cã trô së cña mét trong c¸c bÞ ®¬n gi¶i quyÕt vô ¸n. NÕu vô ¸n cã liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n th× nguyªn ®¬n cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n n¬i cã bÊt ®éng s¶n hoÆc n¬i c­ tró cña bÞ ®¬n gi¶i quyÕt, hoÆc chän mét trong c¸c n¬i nÕu liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n ë nhiÒu n¬i. §èi víi tranh chÊp cã yÕu tè n­íc ngoµi x¶y ra ë ViÖt Nam, Toµ ¸n còng cã thÈm quyÒn xÐt xö, trõ tr­êng hîp ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c. Muèn ®­a tranh chÊp ra kiÖn ë Toµ ¸n nguyªn ®¬n ph¶i cã ®¬n vµ tµi liÖu chøng minh cho yªu cÇu cña m×nh, ®ång thêi ph¶i t¹m øng ¸n phÝ. Tr­íc khi xÐt xö Toµ sÏ tiÕn hµnh hoµ gi¶i. NÕu hoµ gi¶i thµnh th× thÈm ph¸n lËp biªn b¶n hßa gi¶i thµnh vµ coi ®©y nh­ lµ quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n, b»ng kh«ng còng lËp biªn b¶n hoµ gi¶i kh«ng thµnh vµ tiÕp tôc xÐt xö. ViÖc xÐt xö gåm xÐt 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TTTT quèc tÕ ViÖt Nam 17 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp xö s¬ thÈm vµ phóc thÈm (nÕu cã). Sau phiªn s¬ thÈm, nÕu kh«ng nhÊt trÝ víi quyÕt ®Þnh cña Toµ th× c¸c ®­¬ng sù vÉn cã quyÒn kh¸ng c¸o theo thñ tôc phóc thÈm, trong thêi gian 10 ngµy, lªn Toµ ¸n trªn mét cÊp. B¶n ¸n phóc thÈm sau khi tuyªn th× cã hiÖu lùc ph¸p luËt ngay vµ kh«ng ®­îc quyÒn kh¸ng c¸o. Trong mét sè tr­êng hîp ®Æc biÖt sau khi thi hµnh ¸n, cã thÓ cã nh÷ng phiªn gi¸m ®èc thÈm vµ t¸i thÈm. Gi¶i quyÕt tranh chÊp theo thñ tôc tè tông t¹i Toµ ¸n th­êng lµ gi¶i ph¸p cuèi cïng cña c¸c bªn bëi quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n cã tÝnh c­ìng chÕ rÊt cao v× ®­îc ®¶m b¶o b»ng bé m¸y thi hµnh vµ gi¸m s¸t thi hµnh ¸n cña Nhµ n­íc. Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh thô lý vµ xÐt xö , Toµ ¸n cã thÓ ®­a ra nh÷ng "biÖn ph¸p khÈn cÊp t¹m thêi" nh­ t¹m gi÷ tµi s¶n, phong to¶ tµi kho¶n... ®Ó b¶o vÖ b»ng chøng, b¶o ®¶m viÖc thi hµnh ¸n. Tuy nhiªn, tranh chÊp kinh tÕ trªn thÕ giíi th­êng Ýt ®­îc kiÖn ra Toµ ¸n vÞ nhiÒu lý do. Tr­íc hÕt ®ã lµ trong thñ tôc Toµ ¸n, quyÒn tù quyÕt cña c¸c ®­¬ng sù ë møc thÊp nhÊt so víi c¸c ph­¬ng thøc kh¸c, ph¸p luËt can thiÖp trong toµn bé qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp. C¸c bªn sÏ ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng thñ tôc cøng nh¾c, b¾t buéc, phøc t¹p vµ kÐo dµi, ¸n phÝ l¹i th­êng cao. Thø hai, mét khi ®· ®­a tranh chÊp ra Toµ th× nh÷ng bÝ mËt kinh doanh còng nh­ uy tÝn cña doanh nghiÖp sÏ kh«ng ®­îc b¶o toµn, cho dï doanh nghiÖp lµ bªn th¾ng kiÖn. Thø ba, khi ®· kiÖn tông tr­íc Toµn th× quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai bªn khã cã thÓ duy tr×, doanh nghiÖp sÏ mÊt mét ®èi t¸c, mét b¹n hµng nghÜa lµ mÊt nguån lîi do quan hÖ kinh tÕ ®em l¹i. d. Gi¶i quyÕt tranh chÊp th«ng qua thñ tôc träng tµi Tranh chÊp th­¬ng m¹i cã thÓ ®­îc gi¶i quyÕt th«ng qua träng tµi kinh tÕ. §©y lµ mét ph­¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp do c¸c bªn tù tho¶ thuËn lËp ra nh»m gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c vô tranh chÊp. Träng tµi kinh tÕ tån t¹i tõ rÊt l©u vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ trªn thÕ giíi nh­ ngµy nay v× tè tông cña nã ®· mang l¹i nh÷ng lîi Ých thiÕt thùc cho c¸c nhµ doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, ë ViÖt Nam träng tµi phi ChÝnh phñ vÉn cßn ch­a quen thuéc víi ®a sè c¸c nhµ doanh nghiÖp. PhÇn tiÒp theo, ng­êi viÕt sÏ tËp trung vµo ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng träng tµi, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i quèc tÕ. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TTTT quèc tÕ ViÖt Nam 18 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 1.2. Trong tµi kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng thñ tôc trong tµi. 1.2.1. Träng tµi. 1.2.1.1. Kh¸i niÖm. Theo tõ ®iÓn luËt häc cña Black's "Träng tµi lµ c¬ quan xÐt xö do c¸c bªn ®­¬ng sù tho¶ thuËn thµnh lËp ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a chÝnh c¸c bªn ®­¬ng sù ®ã. Thµnh phÇn cña trong tµi do c¸c bªn ®­¬ng sù tho¶ thuËn gi¶i quyÕt ®Þnh " Theo §iÒu 1, NghÞ ®Þnh 116/CP vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña träng tµi kinh tÕ quy ®inh: "Träng tµi kinh tÕ lµ tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ; c¸c tranh chÊp gi÷a c«ng ty vµ c¸c thµnh viªn c«ng ty; gi÷a c¸c thµnh viªn cña c«ng ty víi nhau; c¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc mua b¸n cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. ë ViÖt Nam vµ c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa tr­íc ®©y cßn cã hÖ thèng träng tµi kinh tÕ cña Nhµ n­íc, chÞu sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña Héi ®ång Bé tr­ëng hoÆc Uû ban nh©n d©n cïng cÊp vµ chÞu sù chØ ®¹o, gi¸m s¸t cña träng tµi kinh tÕ cÊp trªn. C¸c c¬ quan träng tµi nµy ho¹t ®éng nh­ mét c¬ quan Nhµ n­íc cã chøc n¨ng qu¶n lý c«ng t¸c hîp ®ång kinh tÕ vµ xö lý c¸c vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ. 1.2.1.2. C¸c h×nh thøc träng tµi kinh tÕ. §¸p øng nhu cÇu gi¶i quyÕt tranh chÊp vèn ®a d¹ng vµ phøc t¹p, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c bªn tranh chÊp thùc hiÖn quyÒn lùa chän cña m×nh ®èi víi c¸c h×nh thøc träng tµi kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã thÓ ®­îc phÇn ra theo nh÷ng tiªu thøc sau: a. C¨n cø vµo quy chÕ tæ chøc gåm träng tµi vô viÖc (träng tµi AD -HOC) vµ träng tµi th­êng trùc Träng tµi AD-HOC: Lµ lo¹i h×nh träng tµi kh«ng cã c¬ quan th­êng trùc do c¸c bªn tranh chÊp lËp ra ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mµ hä yªu cÇu. Träng tµi AD - HOC kh«ng cã quy chÕ ho¹t ®éng riªng vµ chØ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò xong th× gi¶i t¸n. 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TTTT quèc tÕ ViÖt Nam 19 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Khi ¸p dông h×nh thøc träng tµi AD - HOC, c¸c bªn ph¶i tù tho¶ thuËn vµ lËp ra quy t¾c tè tông, lùa chän träng tµi viªn vµ ®Þa ®iÓm xÐt xö. VÒ c¬ b¶n c¸c bªn kh«ng bÞ rµng buéc bëi c¸c quy ®Þnh ph¸p lý vÒ tè tông khi mµ hä vÉn ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh xÐt xö tr­êng hîp cña hä. Gi¶i quyÕt b»ng träng tµi AD - HOC kh¸ ®¬n gi¶n, nhanh chãng vµ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ do kh«ng ph¶i tr¶ phÝ cho bé m¸y hµnh chÝnh. §©y lµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp mÒm dÎo, linh ho¹t, ph¸n quyÕt cña träng tµi AD - HOC vÉn ®­îc c«ng nhËn cã gi¸ trÞ chung thÈm vµ ®­îc thi hµnh. §Ó thuËn lîi h¬n trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp th× khi lùa chän träng tµi vô viÖc, c¸c bªn nªn tho¶ thuËn quy t¾c tè tông trong hîp ®ång ®Ó khi muèn ¸p dông th× chØ cÇn dÉn chiÕu. Trong tr­êng hîp cÇn thiÕt, c¸c bªn cã thÓ söa ®æi, bæ sung mét sè chi tiÕt cho phï hîp víi tÝnh chÊt tõng vô viÖc. ViÖc ¸p dông c¸c quy t¾c nµy kh«ng ®ßi hái c¸c bªn ph¶i tr¶ thªm bÊt kú mét kho¶n lÖ phÝ nµo mµ l¹i cã thÓ mang l¹i cho c¸c bªn mét c¸ch thøc gi¶i quyÕt nhanh. Tuy nhiªn träng tµi vô viÖc cßn cã nh­îc ®iÓm lµ tÝnh hiÖu qu¶ cña nã phô thuéc vµo tinh thÇn hîp t¸c toµn diÖn cña c¸c bªn tranh chÊp vµ cÇn cã sù hç trî cña mét hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ hoµn chØnh. Nguyªn t¾c "tù do lùa chän" sÏ chØ lµ h×nh thøc nÕu c¸c bªn kh«ng cã thiÖn chÝ víi nhau. Tr×nh tù xÐt xö dÔ bÞ tr× ho·n nÕu c¸c bªn kh«ng thèng nhÊt ®­îc thñ tôc gi¶i quyÕt hoÆc trë ng¹i trong viÖc lùa chän trong tµi viªn. Träng tµi vô viÖc trªn thùc tÕ chØ thÝch hîp víi nh÷ng tranh chÊp nhá, khi c¸c ®­¬ng sù cã sù am hiÓu vÒ ph¸p luËt, dµy d¹n trªn th­¬ng tr­êng vµ cã kinh nghiÖp tranh tông. Träng tµi th­êng trùc: bªn c¹nh lo¹i h×nh träng tµi AD - HOC, cßn cã lo¹i h×nh träng tµi ho¹t ®éng th­êng xuyªn, theo th«ng lÖ quèc tÕ ®­îc gäi lµ träng tµi th­êng trùc hay träng tµi quy chÕ. Träng tµi th­êng trùc cã ®iÒu lÖ riªng vµ quy chÕ ho¹t ®éng cô thÓ. Mçi tæ chøc träng tµi quy chÕ ®Òu ®­a ra mét b¶n quy t¾c tè tông h­íng dÉn tr×nh tù tiÕn hµnh thñ tôc gi¶i quyÕt tranh chÊp. C¸c trung t©m träng tµi nµy ®­¬c gäi d­íi c¸c tªn nh­ Toµ ¸n träng tµi 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2