intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: Hoàn thiện cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp theo hướng đổi mới

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:45

78
lượt xem
16
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: hoàn thiện cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp theo hướng đổi mới', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Hoàn thiện cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp theo hướng đổi mới

  1. ĐỒ ÁN MÔN HỌC Đề tài Hoàn thiện cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp theo hướng đổi mới
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. lêi më ®Çu "H·y cho chóng t«i mét tæ chøc nh÷ng ng­êi c¸ch m¹ng, chóng t«i sÏ ®¶o lén c¶ n­íc Nga". C©u nãi bÊt hñ Êy cña V.I. Lªnin cho chóng ta hiÓu râ tæ chøc vµ vai trß cña tæ chøc. Ng­êi cßn nãi: "Trong cuéc ®Êu tranh giµnh chÝnh quyÒn, giai cÊp v« s¶n kh«ng cã vò khÝ nµo kh¸c h¬n lµ tæ chøc". Khi giai cÊp ®· n¾m chÝnh quyÒn råi, ng­êi cßn nãi: "LÜnh vùc träng yÕu nhÊt vµ khã kh¨n nhÊt cña cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa lµ nhiÖm vô tæ chøc". Thùc hiÖn di huÊn cña Lªnin, nh÷ng ng­êi céng s¶n ViÖt Nam hÕt søc coi träng c«ng t¸c tæ chøc. Khi §¶ng ®· cã ®­êng lèi chÝnh trÞ ®óng ®¾n th× c«ng t¸c tæ chøc vµ c¸n bé lµ mét nh©n tè quan träng quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña nhiÖm vô c¸ch m¹ng. Thùc hiÖn nhiÖm vô cña mét ngµnh hay mét c¬ quan bÊt kú nµo trong hÖ thèng chÝnh trÞ cña chóng ta còng ®ßi hái cã mét h×nh thøc tæ chøc thÝch hîp. Th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng n­íc ta lµ minh chøng cho vai trß cña tæ chøc. S¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò rÊt hÖ träng trong ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ, ®ång thêi, rÊt nh¹y c¶m vÒ chÝnh trÞ, liªn quan tíi sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. V× vËy, qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ lµ mét c«ng viÖc hÕt søc quan träng, mµ trong ph¹m vi nghiªn cøu c¸c Doanh nghiÖp c«ng t¸c tæ chøc ®ãng mét vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi sù thµnh b¹i cña Doanh nghiÖp. C¨n cø vµo môc tiªu cña Doanh nghiÖp vµ sù biÕn ®éng cña m«i tr­êng trong mçi thêi kú, c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao th­êng ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ tæ chøc nh»m t¹o ra mét c¬ cÊu tæ chøc phï hîp víi yªu cÇu cña nhiÖm vô. Tæ chøc lµ nguyªn nh©n cña nh÷ng nguyªn nh©n. Tæ chøc lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p vµ quan träng ®èi víi viÖc thùc hiÖn ®­êng lèi, chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc nãi chung vµ cña c¸c Doanh nghiÖp nãi riªng, ®ßi hái ph¶i ®­îc ®èi xö nh­ mét ngµnh khoa häc, nghÜa lµ ph¶i ®­îc nghiªn cøu vµ häc tËp. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. §­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c« Hå BÝch V©n, trong ®Ò tµi nµy em chó t©m nghiªn cøu mét sè vÊn ®Ò vÒ C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý trong c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam theo h­íng ®æi míi. Víi kÕt cÊu néi dung ®Ò tµi nh­ sau: Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ c«ng t¸c tæ chøc Ch­¬ng II: C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý Ch­¬ng III: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc trong doanh nghiÖp theo h­íng ®æi míi Nh­ng do ®©y lµ ®Ò tµi ë tÇm vÜ m«, tr×nh ®é hiÓu biÕt vµ ph­¬ng ph¸p tr×nh bµy cña b¶n th©n cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt. Em kÝnh mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña C« gi¸o ®Ó ®Ò tµi cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. ch­¬ng I: Tæng quan vÒ c«ng t¸c tæ chøc 1. Kh¸i niÖm vÒ tæ chøc 1.1 §Þnh nghÜa Cã nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ "Tæ chøc", mét ®Þnh nghÜa cã ý nghÜa triÕt häc s©u s¾c: "Tæ chøc, nãi réng, lµ c¬ cÊu tån t¹i cña sù vËt. Sù vËt kh«ng thÓ tån t¹i mµ kh«ng cã mét h×nh thøc liªn kÕt nhÊt ®Þnh c¸c yÕu tè thuéc néi dung. Tæ chøc v× vËy lµ thuéc tÝnh cña b¶n th©n c¸c sù vËt". §Þnh nghÜa nµy bao qu¸t c¶ phÇn tù nhiªn vµ x· héi loµi ng­êi. Th¸i d­¬ng hÖ lµ mét tæ chøc, tæ chøc nµy liªn kÕt mÆt trêi vµ c¸c thiªn thÓ cã quan hÖ víi nã, trong ®ã cã tr¸i ®Êt. B¶n th©n tr¸i ®Êt còng lµ mét tæ chøc, c¬ cÊu phï hîp víi vÞ trÝ cña nã trong th¸i d­¬ng hÖ. Giíi sinh vËt còng cã mét tæ chøc chÆt chÏ b¶o ®¶m sù sinh tån vµ thÝch nghi víi m«i tr­êng ®Ó kh«ng ngõng ph¸t triÓn. Tõ khi xuÊt hiÖn loµi ng­êi, tæ chøc x· héi loµi ng­êi còng ®ång thêi xuÊt hiÖn. Tæ chøc Êy kh«ng ngõng hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn cïng víi sù ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i. Theo nghÜa hÑp ®ã, tæ chøc lµ mét tËp thÓ cña con ng­êi tËp hîp nhau l¹i ®Ó thùc hiÖn mét nhiÖm vô chung hoÆc nh»m ®¹t tíi mét môc tiªu x¸c ®Þnh cña tËp thÓ ®ã. MÆt kh¸c, theo Chester I. Barnard th× tæ chøc lµ mét hÖ thèng nh÷ng ho¹t ®éng hay nç lùc cña hai hay nhiÒu ng­êi ®­îc kÕt hîp víi nhau mét c¸ch cã ý thøc. Nãi c¸ch kh¸c, khi ng­êi ta cïng nhau hîp t¸c vµ tho¶ thuËn mét c¸ch chÝnh thøc ®Ó phèi hîp nh÷ng nç lùc cña hä nh»m hoµn thµnh nh÷ng môc tiªu chung th× mét tæ chøc sÏ ®­îc h×nh thµnh. 1.2 Nh÷ng ®Æc ®iÓm chung cña tæ chøc : Theo c¸c nhµ t©m lý häc tæ chøc th× cã 4 ®Æc ®iÓm chung ®èi víi tÊt c¶ c¸c tæ chøc lµ: Thø nhÊt, kÕt hîp c¸c nç lùc cña c¸c thµnh viªn : Nh­ chóng ta th­êng thÊy, khi c¸c c¸ nh©n cïng nhau tham gia vµ phèi hîp nh÷ng nç lùc vËt chÊt hay trÝ tuÖ cña hä th× nhiÒu c«ng viÖc phøc t¹p vµ vÜ ®¹i cã thÓ ®­îc hoµn thµnh. Ch¼ng h¹n , viÖc x©y dùng c¸c Kim tù th¸p, viÖc ®­a con ng­êi lªn mÆt tr¨ng...lµ 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. nh÷ng c«ng viÖc v­ît xa trÝ th«ng minh vµ kh¶ n¨ng cña bÊt cø c¸ nh©n nµo. Sù kÕt hîp nç lùc nh©n lªn ®ãng gãp cña mçi c¸ nh©n. Thø hai, cã môc ®Ých chung : Sù kÕt hîp c¸c nç lùc kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc nÕu nh÷ng ng­êi tham gia kh«ng nhÊt trÝ cïng nhau phÊn ®Êu cho nh÷ng quyÒn lîi chung nµo ®ã. Mét môc tiªu chung ®em l¹i cho c¸c thµnh viªn cña tæ chøc mét tiªu ®iÓm ®Ó tËp hîp nhau l¹i. Thø ba, ph©n c«ng lao ®éng : B»ng c¸ch ph©n chia mét c¸ch hÖ thèng c¸c nhiÖm vô phøc t¹p thµnh nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ, mét tæ chøc cã thÓ sö dông nguån nh©n lùc cña nã mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Ph©n c«ng lao ®éng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh viªn cña tæ chøc trë nªn tµi giái h¬n do chuyªn s©u vµo mét c«ng viÖc cô thÓ. Thø t­, hÖ thèng thø bËc quyÒn lùc : C¸c nhµ lý thuyÕt vÒ tæ chøc ®Þnh nghÜa quyÒn lùc lµ quyÒn ra quyÕt ®Þnh vµ ®iÒu khiÓn hµnh ®éng cña nh÷ng ng­êi kh¸c. NÕu kh«ng cã mét hÖ thèng thø bËc quyÒn lùc râ rµng th× sù phèi hîp nh÷ng cè g¾ng cña c¸c thµnh viªn sÏ rÊt khã kh¨n. Mét trong nh÷ng biÓu hiÖn cña hÖ thèng thø bËc lµ hÖ thèng ra mÖnh lÖnh vµ sù phôc tïng. Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®©y lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh sù hiÖn diÖn cña mét tæ chøc. 1.3 Ph©n lo¹i tæ chøc C¸c tæ chøc ®­îc thµnh lËp nh»m theo ®uæi nh÷ng môc tiªu nµo ®ã vµ cã thÓ ph©n lo¹i c¸c tæ chøc theo môc ®Ých cña chóng. C¸ch ph©n lo¹i nµy cho phÐp gi¶i thÝch vai trß cña mçi lo¹i tæ chøc mµ chóng ®¶m nhiÖm trong x· héi. C¸c tæ chøc kinh doanh m­u lîi : Lµ c¸c tæ chøc ho¹t ®éng víi môc ®Ých t¹o ra lîi nhuËn trong ®iÒu kiÖn ph¸p luËt cho phÐp vµ x· héi cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. Lo¹i tæ chøc nµy kh«ng thÓ tån t¹i ®­îc nÕu kh«ng t¹o ra ®­îc lîi nhuËn th«ng qua con ®­êng s¶n xuÊt ra s¶n phÈm hay dÞch vô tho¶ m·n nhu cÇu cña x· héi. C¸c tæ chøc cung cÊp dÞch vô phi lîi nhuËn : C¸c tæ chøc nµy th­êng cung cÊp mét sè lo¹i dÞch vô nµo ®ã, cho mét khu vùc nµo ®ã cña x· héi kh«ng v× môc ®Ých t×m lîi nhuËn. C¸c nguån ng©n quü phôc vô cho ho¹t ®éng cña lo¹i tæ chøc nµy chñ yÕu dùa vµo sù hiÕn tÆng, trî cÊp, tµi trî mang tÝnh tõ thiÖn hay nh©n ®¹o... 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. C¸c tæ chøc ho¹t ®éng v× quyÒn lîi chung cña tËp thÓ : Nh÷ng tæ chøc nµy ®­îc thµnh lËp nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cho c¸c thµnh viªn cña nã. Nh÷ng tæ chøc lo¹i nµy bao gåm c¸c nghiÖp ®oµn, c¸c hiÖp héi, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ... C¸c tæ chøc cung øng c¸c dÞch vô c«ng céng : Nh÷ng tæ chøc lo¹i nµy ®­îc thµnh lËp nh»m cung cÊp cho x· héi nh÷ng dÞch vô c«ng céng, môc tiªu cña chóng lµ ®¶m b¶o cho sù an toµn hay c¸c lîi Ých chung cña toµn x· héi. 2. Mét sè quy luËt c¬ b¶n cña tæ chøc 2.1 Quy luËt môc tiªu râ rµng vµ tÝnh hiÖu qu¶ cña tæ chøc. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, tõng con ng­êi hay tõng tËp thÓ lín, nhá ®Òu x¸c ®Þnh cho m×nh mét môc tiªu tiÕn tíi. Tõ môc tiªu Êy, ®Þnh h×nh tæ chøc phï hîp ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ nhÊt môc tiªu ®ã. V× vËy, tæ chøc lµ c«ng cô thùc hiÖn môc tiªu. Môc tiªu cµng râ rµng th× thiÕt kÕ tæ chøc cµng thuËn lîi vµ viÖc vËn hµnh tæ chøc ®¹t ®Õn môc tiªu sÏ thuËn buåm xu«i giã vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Quy luËt nµy ®­îc xem lµ quan träng nhÊt.Tuy nhiªn, viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu l¹i chÝnh lµ vÊn ®Ò nan gi¶i nhÊt cña bÊt kú tæ chøc nµo. Môc tiªu lµ c¸i ®Ých ph¶i ®¹t tíi cña tæ chøc, môc tiªu quy ®Þnh quy m« vµ cÊu tróc cña tæ chøc. Khi x¸c ®Þnh môc tiªu, ng­êi ta th­êng dïng "c©y môc tiªu" ®Ó x¸c ®Þnh vµ ph©n lo¹i thµnh môc tiªu tr­íc m¾t hay l©u dµi, môc tiªu cña quèc gia, cña ngµnh hay ®Þa ph­¬ng… Trong c¸c doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh môc tiªu chiÕn l­îc cña m×nh, vµ ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu chiÕn l­îc ng­êi ta th­êng ph©n chia thµnh tõng giai ®o¹n dµi, ng¾n kh¸c nhau vµ x¸c ®Þnh môc tiªu cô thÓ. NÕu môc tiªu cña hÖ thèng lµ môc tiªu chiÕn l­îc th× còng cã thÓ coi môc tiªu cña c¸c ®¬n vÞ cÊu thµnh lµ môc tiªu cô thÓ. Vµ trong tr­êng hîp nµy, môc tiªu chiÕn l­îc cña hÖ thèng cßn lµ môc tiªu cô thÓ cña hÖ thèng lín h¬n. HiÖu qu¶ cña tæ chøc b¾t ®Çu tõ viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu chiÕn l­îc vµ môc tiªu cô thÓ còng nh­ môc tiªu cña hÖ thèng vµ môc tiªu cña tæ chøc hîp thµnh. X¸c ®Þnh môc tiªu lµ c«ng viÖc khã kh¨n, phøc t¹p ®ßi hái ng­êi l·nh ®¹o hÖ thèng tæ chøc ph¶i tæng kÕt thùc tiÔn, rót kinh nghiÖm lÞch sö vµ dù b¸o chÝnh x¸c t­¬ng lai th× míi cã thÓ x¸c ®Þnh môc tiªu ®­îc ®óng ®¾n. Ng­êi l·nh ®¹o tæ 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. chøc hîp thµnh ph¶i hiÓu s©u s¾c môc tiªu cña hÖ thèng ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu cña tæ chøc m×nh phï hîp víi môc tiªu cña hÖ thèng, gãp phÇn b¶o ®¶m ®¹t ®­îc môc tiªu cña hÖ thèng mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. Sè l­îng môc tiªu cµng Ýt cµng tèt vµ cµng Ýt cµng khã ®èi víi ng­êi x¸c ®Þnh môc tiªu, ho¹ch ®Þnh ®­êng lèi. Tæ chøc cã nhiÒu môc tiªu th­êng ®¹t hiÖu qu¶ kÐm. Khi x¸c ®Þnh môc tiªu, ng­êi ta x©y dùng "c©y môc tiªu" vµ ph¶i lùa chän môc tiªu ­u tiªn trong sè nhiÒu môc tiªu vµ tèt h¬n n÷a lµ xÕp h¹ng môc tiªu ­u tiªn. ViÖc lùa chän môc tiªu ­u tiªn lµ kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®a môc tiªu cña tæ chøc. B»ng kinh nghiÖm thùc tiÔn ng­êi ta thÊy r»ng tæ chøc c¬ së chØ nªn cã kh«ng qu¸ ba môc tiªu. Khi x¸c ®Þnh môc tiªu, ng­êi ta rÊt chó ý tíi tÝnh kh¶ thi cña viÖc x¸c ®Þnh ®ã. Nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu cña David Meclelland ®· ph¸t hiÖn r»ng nh÷ng c¸ nh©n cã thµnh tÝch cao th­êng do ®Æt ra nh÷ng môc tiªu võa møc khã nh­ng cã thÓ n¾m b¾t vµ ®iÒu khiÓn ®­îc. Võa møc khã kh¨n cã nghÜa lµ ®ßi hái c¸ nh©n hoÆc tæ chøc ph¶i ho¹t ®éng rÊt c¨ng th¼ng míi ®¹t ®­îc môc tiªu. Theo ng­êi ph­¬ng T©y th­êng nãi môc tiªu tèt lµ môc tiªu SMART, SMART lµ tõ viÕt t¾t n¨m ch÷ ®Çu cña n¨m tõ chØ nh©n tè quan träng nhÊt trong x¸c ®Þnh môc tiªu: S (Specific) ®Æc thï, M (Measurable) ®o ®¹c ®­îc, A (Attainable) kh¶ thi, R (Relevant) thÝch hîp vµ T(Trackable) theo dâi ®­îc. Khi ®· x¸c ®Þnh ®­îc môc tiªu, ph¶i h×nh thµnh tæ chøc ®Ó thùc hiÖn môc tiªu. Quy luËt nµy cña tæ chøc ®ßi hái tæ chøc ®­îc thiÕt kÕ thµnh c«ng, nh­ng khi vËn hµnh thùc hiÖn môc tiªu ®ßi hái cã hiÖu qu¶. §Ó x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña tæ chøc ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc ba yÕu tè: YÕu tè ®Çu vµo, yÕu tè qu¶n lý vËn hµnh vµ yÕu tè kÕt qu¶ cña tæ chøc. Sù chªnh lÖch gi÷a yÕu tè kÕt qu¶ vµ yÕu tè ®Çu vµo lµ hiÖu qu¶ cña tæ chøc, hiÖu qu¶ ®ã ®­îc ®¶m b¶o b»ng yÕu tè qu¶n lý, vËn hµnh cña ng­êi l·nh ®¹o tæ chøc. 2.2 Quy luËt hÖ thèng Nãi ®Õn tæ chøc lµ nãi ®Õn hÖ thèng cña tæ chøc, v× tæ chøc bao giê còng ®­îc ®Æt vµo hÖ thèng cña nã. Søc m¹nh cña tæ chøc lµ hÖ thèng cña tæ chøc. Khi thiÕt kÕ mét tæ chøc bao giê ta còng thiÕt kÕ cÊu tróc cña nã, tøc lµ x©y dùng nã thµnh hÖ thèng vµ l¹i ®Æt nã vµo hÖ thèng lín h¬n bao trïm lªn nã. B¶n th©n tæ 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. chøc mang tÝnh hÖ thèng. Søc m¹nh cña hÖ thèng tuú thuéc ë sù liªn kÕt gi÷a c¸c tæ chøc thµnh viªn trËt tù hay hçn lo¹n, ®iÒu khiÓn ®­îc hay kh«ng ®iÒu khiÓn ®­îc. HÖ thèng lµ mét tËp hîp gåm c¸c phÇn tö liªn kÕt víi nhau trong nh÷ng mèi liªn hÖ nhÊt ®Þnh víi nh÷ng tÝnh chÊt nhÊt ®Þnh. Cèt lâi cña quan ®iÓm hÖ thèng khi xem xÐt mét tæ chøc lµ ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch c¸c mèi quan hÖ vµ tÝnh chÊt cña c¸c mèi quan hÖ ®ã gi÷a c¸c yÕu tè hay c¸c chøc n¨ng cña ®èi t­îng. C¸c mèi quan hÖ nµy buéc c¸c yÕu tè, c¸c bé phËn l¹i víi nhau trong mét cÊu tróc, chóng t¹o nªn sù thèng nhÊt gi÷a bé phËn vµ toµn thÓ cña tæ chøc hay cña hÖ thèng. Quan ®iÓm hÖ thèng nµy ®­îc c¸c nhµ kinh ®iÓn cña chñ nghÜa Mac - Lªnin nªu lªn thµnh luËn ®iÓm khoa häc trong häc thuyÕt duy vËt biÖn chøng vÒ sù thèng nhÊt vËt chÊt cña thÕ giíi vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng. Lý thuyÕt hÖ thèng ®· t¹o ra kh¶ n¨ng cho con ng­êi m« t¶, ph©n tÝch, xö lý c¸c mèi quan hÖ ®a d¹ng gi÷a c¸c ®èi t­îng phøc t¹p cña thùc tiÔn, cña hÖ thèng tæ chøc. Quan hÖ c¬ b¶n nhÊt x¸c ®Þnh ho¹t ®éng cña hÖ thèng tæ chøc lµ quan hÖ vµo - ra cña hÖ thèng tæ chøc. Xem xÐt quan hÖ vµo ra lµ xem xÐt chøc n¨ng ho¹t ®éng cña hÖ thèng tæ chøc, ®ång thêi còng lµ xÐt hÖ thèng trong tr¹ng th¸i më, trong sù t­¬ng t¸c cña m«i tr­êng, chø kh«ng ph¶i lµ mét hÖ thèng khÐp kÝn. VÒ mÆt thùc tiÔn, quan hÖ vµo ra lµ c¨n cø chñ yÕu ®Ó xem xÐt kh¶ n¨ng ho¹t ®éng vµ hiÖu qu¶ cña tæ chøc vµ cña hÖ thèng. Quy luËt hÖ thèng kh«ng chØ cho ta thÊy cÊu tróc cña tæ chøc, mµ cßn chØ cho ta c¸ch qu¶n lý hay ®iÒu khiÓn tæ chøc hoÆc hÖ thèng tæ chøc. Qóa tr×nh ®iÒu khiÓn lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng lªn hÖ thèng ®Ó biÕn c¸i vµo thµnh c¸i ra theo môc tiªu thiÕt kÕ cña hÖ thèng. Trong hÖ thèng tæ chøc cÇn quy ®Þnh râ quyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm vµ mèi quan hÖ cña c¸c tæ chøc cïng cÊp vµ c¸c cÊp trong hÖ thèng, Trong hÖ thèng tæ chøc th­êng b¾t ®Çu tõ tæ chøc c¬ së, dï nhá th× tæ chøc c¬ së còng mang ®Çy ®ñ tÝnh chÊt cña mét tæ chøc. Khi tÝnh ®iÒu khiÓn ®­îc cña tæ chøc v­ît qu¸ kh¶ n¨ng qu¶n lý th× ph¶i ph©n cÊp vµ thµnh lËp bé phËn trung gian. Do nhu cÇu ph¸t triÓn mµ c¸c bËc trong tæ chøc thay ®æi. Sù thay ®æi sÏ bít khã kh¨n khi ta quy ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng cÊp, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé l·nh ®¹o vµ qu¶n tõng cÊp. C¸c tæ chøc cïng cÊp t¹o nªn c¬ cÊu hÖ thèng ngang, c¸c tæ 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. chøc trong hÖ thèng ngang cÇn cã chøc n¨ng nhiÖm vô râ rµng th× míi kh«ng trïng lÆp g©y l·ng phÝ vµ lµm gi¶m søc m¹nh cña tæ chøc. Ngoµi ra, cÇn quy ®Þnh quan hÖ gi÷a c¸c tæ chøc ®ång cÊp víi nhau ®Ó ph¸t huy søc m¹nh tæng thÓ cña tæ chøc, hÖ thèng nµy vÝ nh­ d©y truyÒn s¶n xuÊt trong c«ng nghiÖp. Trong hÖ thèng qu¶n lý, ph©n c«ng trong hÖ thèng ®ång cÊp cµng râ rµng th× hiÖu qu¶ qu¶n lý cµng cao. Ph©n c«ng vµ quy ®Þnh râ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp trong hÖ thèng cßn quan träng h¬n, ®iÒu nµy sÏ quyÕt ®Þnh hÖ thèng ho¹t ®éng nhÞp nhµng hay rèi lo¹n. NÕu kh«ng quy ®Þnh râ th× sÏ x¶y ra hiÖn t­îng cÊp d­íi l¹m quyÒn hoÆc cÊp trªn bao biÖn. trong hÖ thèng, khi x¶y ra hiÖn t­îng rèi lo¹n chøc n¨ng th× phÇn lín lµ do hiÖn t­îng "võa ®¸ bãng, võa thæi cßi", ng­êi ra quyÕt ®Þnh ®ång thêi l¹i lµ ng­êi thùc hiÖn quyÕt ®Þnh. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn, kh«ng cho phÐp ng­êi l·nh ®¹o hÖ thèng l¹i kiªm l·nh ®¹o tæ chøc cÊu thµnh hoÆc ®iÒu khiÓn bé phËn cÊu thµnh hay nh©n viªn trong tæ chøc. 2.3 Quy luËt cÊu tróc ®ång nhÊt vµ ®Æc thï cña tæ chøc Tæ chøc lµ hÖ thèng cña c¸c tæ chøc hîp thµnh vµ l¹i lµ tæ chøc cña hÖ thèng lín h¬n. §Ó cã thÓ tËp hîp l¹i trong hÖ thèng, yªu cÇu c¸c tæ chøc hîp thµnh ph¶i cã cÊu tróc ®ång nhÊt, sù ®ång nhÊt ®ã lµ ®iÒu kiÖn h×nh thµnh mét hÖ thèng. Mét hÖ thèng ®a chøc n¨ng cã thÓ cã nhiÒu tæ chøc cã chøc n¨ng kh¸c nhau, nh­ng cÇn mang tÝnh ®ång nhÊt, Ýt nhÊt lµ ®ång nhÊt vÒ c¬ chÕ qu¶n lý. ë thêi kú thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý th­êng thÊy sù hîp nhÊt c¸c tæ chøc kh«ng hîp nhÊt hoÆc chia t¸ch c¸c tæ chøc ®Æc thï. TÝnh ®Æc thï còng t¹o nªn s¾c th¸i cña tæ chøc, truyÒn thèng cña tæ chøc. ViÖc t¸ch, nhËp qu¸ nhiÒu vµ th­êng xuyªn ®æi tªn lµm cho c¸c tæ chøc mÊt c¶ truyÒn thèng cña m×nh, mét tæ chøc khoa häc n»m ë vïng giao thoa cña nhiÒu m«n khoa häc kh¸c nhau kh«ng thÓ ghÐp vµo mét tæ chøc khoa häc nµo mµ ph¶i lËp ra mét tæ chøc riªng mang tÝnh ®Æc thï cña ngµnh khoa häc giao thoa ®ã. §©y lµ quy luËt hÕt søc kh¾c nghiÖt. Tuy nhiªn, x¸c ®Þnh tÝnh ®ång nhÊt kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµm ®­îc, nhÊt lµ khi hÖ thèng cßn chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c tæ chøc kh¸c. 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. 2.4 Quy luËt v©n ®éng kh«ng ngõng vµ vËn ®éng theo quy tr×nh cña tæ chøc BÊt kú mét tæ chøc nµo sau khi ký quyÕt ®Þnh thµnh lËp hoÆc giÊy phÐp hµnh nghÒ, nã b¾t ®Çu ho¹t ®éng, ho¹t ®éng liªn tôc, ho¹t ®éng kh«ng ngõng. Khi tæ chøc ngõng ho¹t ®éng lµ tæ chøc bÞ ph¸ s¶n hay gi¶i thÓ. Ho¹t ®éng lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i cña tæ chøc, tæ chøc còng nh­ c¬ thÓ sèng, sù vËn ®éng lµ lÏ sèng cña nã. VËn ®éng cña hÖ thèng tæ chøc kh«ng chØ liªn tôc mµ cßn vËn ®éng toµn thÓ tõ nh÷ng tæ chøc hîp thµnh ®Õn hÖ thèng. Tæ chøc ®­îc thiÕt kÕ ®Ó thùc hiÖn môc tiªu, qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña tæ chøc, nÕu tæ chøc kh«ng vËn ®éng th× kh«ng cã c¸ch g× ®Ó thùc hiÖn môc tiªu. Nãi quy luËt ®éng kh«ng ngõng lµ míi chØ nãi mét vÕ, cßn vÕ thø hai lµ vËn ®éng theo quy tr×nh cña tæ chøc, quy tr×nh ®­îc quy ®Þnh cô thÓ trong ®iÒu lÖ ho¹t ®éng cña tæ chøc. Tuy vËn ®éng kh«ng ngõng nh­ng bé m¸y tæ chøc kh«ng ph¶i lµ ®éng c¬ vÜnh cöu, mµ nã còng cÇn n¨ng l­îng ®Ó ho¹t ®éng. Nguån n¨ng l­îng ®ã chÝnh lµ c¸c quyÕt ®Þnh cña c¬ quan qu¶n lý, s¶n phÈm cña bé m¸y l·nh ®¹o vµ qu¶n lý lµ c¸c quyÕt ®Þnh, viÖc tæ chøc vµ thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh lµ nhiÖm vô chÝnh cña nã. §ã chÝnh lµ n¨ng l­îng mµ l·nh ®¹o cÊp cho bé m¸y tæ chøc. Do ®ã, cÇn ban hµnh vµ thùc hiÖn chÕ ®é chuÈn bÞ vµ th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh. Tu©n thñ quy luËt kh¸ch quan nµy, khi thiÕt kÕ tæ chøc, ngoµi thiÕt kÕ hÖ thèng, cßn ph¶i x¸c ®Þnh c¬ chÕ vËn hµnh cña bé m¸y tæ chøc, b¶o ®¶m cho tæ chøc vËn ®éng kh«ng ngõng vµ ®óng theo quy tr×nh ®· x¸c ®Þnh. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh vËn hµnh cÇn cã ®iÒu chØnh, b»ng c¸c quyÕt ®Þnh cña cÊp trªn hay cña l·nh ®¹o tæ chøc, b¶o ®¶m cho tæ chøc vËn ®éng kh«ng ngõng vµ ®óng quy tr×nh, ®ång thêi b¶o ®¶m cho tæ chøc tù ®iÒu chØnh. 2.5 Quy luËt tù ®iÒu chØnh cña tæ chøc Qu¸ tr×nh vËn ®éng thùc hiªn môc tiªu, mçi tæ chøc tiÕn hµnh trong m«i tr­êng riªng cña m×nh. M«i tr­êng Êy lu«n thay ®æi, nªn b¶n th©n tæ chøc ph¶i tù ®iÒu chØnh ®Ó t¹o ra nh÷ng c©n b»ng míi phï hîp víi sù biÕn ®éng cña m«i tr­êng, nh»m ®¹t môc tiªu mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. V× vËy, tæ chøc nµo biÕt tù ®iªu chØnh lµ tæ chøc linh ho¹t vµ cã søc sèng. §Ó cho tæ chøc tù ®iÒu chØnh 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. ®­îc, khi thiÕt kÕ ®· ph¶i l­u ý t¹o hµnh lang cho tæ chøc tù ®iÒu chØnh ngay trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu. Nh÷ng c¬ chÕ qu¶n lý, chÕ ®é, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, cña hÖ thèng t¹o ®iÒu kiÖn vµ cho phÐp tæ chøc tù ®iÒu chØnh. Tuy nhiªn, kh«ng ®iÒu chØnh hé tæ chøc, mµ tr­íc hÕt vµ cÇn thiÕt lµ tæ chøc tù ®iÒu chØnh. Quy luËt tù ®iÒu chØnh thÝch hîp mäi lo¹i h×nh, mäi cÊp tæ chøc kh¸c nhau. §iÒu cÇn l­u ý lµ cÇn lµm râ quyÒn h¹n cña mçi cÊp trong giíi h¹n cho phÐp tù ®iÒu chØnh mµ ta quen gäi lµ "hµnh lang" hîp lý cña tæ chøc trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh. 3. Tæ chøc lµ mét kh©u quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc thùc hiÖn th¾ng lîi ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng V.I. Lªnin, ng­êi thÇy cña c¸ch m¹ng v« s¶n, ®· tõng nãi: Trong cuéc chiÕn tranh giµnh chÝnh quyÒn, giai cÇp v« s¶n kh«ng cã vò khÝ nµo kh¸c h¬n lµ tæ chøc. Vµ khi ®· cã chÝnh quyÒn, lÜnh vùc träng yÕu nhÊt vµ khã kh¨n nhÊt cña cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa lµ nhiÖm vô tæ chøc. Cã lóc trong qu¸ tr×nh l·nh ®¹o c¸ch m¹ng Nga, Ng­êi ®· nªu vÊn ®Ò mét c¸ch gay g¾t: Toµn bé nhiÖm vô cña §¶ng cÇm quyÒn lµ …tæ chøc, tæ chøc vµ tæ chøc. Tr­íc ®ã nhiÒu thËp kû, C¸c M¸c ®· chØ râ: T­ t­ëng c¨n b¶n kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc c¸i g× hÕt. Muèn thùc hiÖn ®­îc t­ t­ëng cÇn cã nh÷ng con ng­êi sö dông lùc l­îng thùc tiÔn. "Nh÷ng con ng­êi thùc hiÖn lùc l­îng thùc tiÔn" ë ®©y chÝnh lµ tæ chøc vµ tæ chøc viÖc thùc hiÖn. Rót kinh nghiÖm kh«ng thµnh c«ng cña c¸c nhµ yªu n­íc tiÒn bèi vµ tiÕp thu chñ nghÜa M¸c - Lªnin, l·nh tô Hå ChÝ Minh ®· b¾t ®Çu sù nghiÖp l·nh ®¹o c¸ch m¹ng ViÖt Nam b»ng viÖc ®Ó rÊt nhiÒu t©m chÝ vµ tiÕn hµnh mét c¸ch rÊt cô thÓ, c«ng phu viÖc x©y dùng tæ chøc §¶ng c¸ch m¹ng vµ c¸c tæ chøc quÇn chóng xung quanh §¶ng. Khi §¶ng ®· cÇm quyÒn, Ng­êi l¹i ®Çu t­ nhiÒu c«ng søc chØ ®¹o x©y dùng chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng thùc sù lµ c«ng béc cña d©n, x©y dùng lùc l­îng vò trang thùc sù tõ nh©n d©n mµ ra, v× nh©n d©n mµ phôc vô. Trong di chóc ®Ó l¹i cho toµn §¶ng, toµn d©n Ng­êi ®· nhÊn m¹nh: §¶ng ta ®· ®oµn kÕt, tæ chøc vµ l·nh ®¹o nh©n d©n ta h¨ng h¸i ®Êu tranh tiÕn tõ th¾ng lîi nµy ®Õn th¾ng lîi kh¸c. 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. Sau h¬n nöa thÕ kû l·nh ®¹o thµnh c«ng c¸ch m¹ng ViÖt Nam, n¨m 1982, §¹i héi toµn quèc lÇn thø V cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh: Tæ chøc lµ mét kh©u quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc thùc hiÖn th¾ng lîi ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng. §¶ng ta kh«ng nh÷ng ®· thÓ hiÖn b¶n lÜnh ®éc lËp, tù chñ, s¸ng t¹o trong viÖc ®Ò ra ®­êng lèi c¸ch m¹ng, mµ cßn c¶ trong tæ chøc thùc hiÖn, nªn ®· nh©n søc m¹nh cña d©n téc ta lªn gÊp nhiÒu lÇn, chiÕn th¾ng c¸c kÎ thï hïng m¹nh vµ tµn b¹o nhÊt thêi ®¹i. Muèn cho t­ t­ëng, ®­êng lèi, chÝnh s¸ch ®­îc thùc hiÖn, ph¶i cã tæ chøc, ph¶i tæ chøc con ng­êi l¹i víi nh÷ng ph­¬ng tiÖn nhÊt ®Þnh, chØ ®¹o mäi ng­êi hµnh ®éng theo ®óng nh÷ng môc tiªu, ph­¬ng h­íng do t­ t­ëng ®ã x¸c ®Þnh. ChÝnh trªn ý nghÜa Êy, chóng ta nãi: Khi §¶ng ®· cã ®­êng lèi, nhiÖm vô chÝnh trÞ ®óng ®¾n th× c«ng t¸c tæ chøc, c¸n bé vµ c«ng t¸c qu¶n lý b¶o ®¶m thùc hiÖn th¾ng lîi ®­êng lèi, nhiÖm vô chÝnh trÞ. §­êng lèi nhiÖm vô chÝnh trÞ vµ c«ng t¸c tæ chøc, qu¶n lý cã mèi liªn hÖ h÷u c¬, kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng, th¾ng lîi vÜ ®¹i ®ã, chóng ta còng cßn nhiÒu yÕu kÐm: §Êt n­íc cßn nghÌo nµn, kÐm ph¸t triÓn; ch­a cÇn kiÖm trong s¶n xuÊt, tiªu dïng vµ dån c«ng søc cho ®Çu t­ ph¸t triÓn; qu¶n lý nhµ n­íc vÒ kinh tÕ, x· héi cßn béc lé nhiÒu non yÕu; hÖ thèng chÝnh trÞ cßn nhiÒu nh­îc ®iÓm; tæ chøc bé m¸y cßn cång kÒnh… 1. Kh¸i niÖm c¬ cÊu tæ chøc C¬ cÊu tæ chøc lµ tæng hîp c¸c bé phËn cã mèi liªn hÖ vµ phô thuéc lÉn nhau, ®­îc chuyªn m«n ho¸, cã nh÷ng nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm nhÊt ®Þnh, ®­îc bè trÝ theo nh÷ng cÊp, nh÷ng kh©u kh¸c nhau nh»m thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng cña tæ chøc vµ tiÕn tíi nh÷ng môc tiªu ®· x¸c ®Þnh. C¬ cÊu tæ chøc lµ mét hÖ thèng c¸c mèi liªn hÖ ho¹t ®éng chÝnh thøc bao gåm nhiÒu c«ng viÖc riªng lÎ, còng nh­ nh÷ng c«ng viÖc tËp thÓ. Sù ph©n chia c«ng viÖc thµnh nh÷ng phÇn viÖc cô thÓ nh»m x¸c ®Þnh ai sÏ lµm c«ng viÖc g× vµ sù kÕt hîp nhiÒu c«ng viÖc cô thÓ nh»m chØ râ cho mäi ng­êi thÊy hä còng ph¶i cïng nhau lµm viÖc nh­ thÕ nµo. C¬ cÊu cña tæ chøc gióp cho nh©n viªn cïng lµm viÖc víi nhau mét c¸ch cã hiÖu qu¶ bëi: - Ph©n bæ nguån nh©n lùc vµ c¸c nguån lùc kh¸c cho tõng c«ng viÖc cô thÓ 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. - X¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ c¸ch thøc thÓ hiÖn vai trß cña mçi thµnh viªn theo quy chÕ cña b¶n m« t¶ c«ng viÖc, s¬ ®å tæ chøc vµ hÖ thång ph©n cÊp quyÒn h¹n trong tæ chøc. - Lµm cho nh©n viªn hiÓu nh÷ng kú väng cña tæ chøc ®èi víi hä th«ng qua c¸c quy t¾c, quy tr×nh lµm viÖc vµ nh÷ng tiªu chuÈn vÒ thµnh tÝch mçi c«ng viÖc. - X¸c ®Þnh quy chÕ thu thËp, xö lý th«ng tin ®Ó ra quyÕt ®Þnh vµ quyÕt c¸c vÊn ®Ò cña tæ chøc. 2. Nh÷ng yªu cÇu ®èi víi c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý 2.1 TÝnh tèi ­u: c¬ cÊu chøc n¨ng qu¶n lý ph¶i b¶o ®¶m mèi quan hÖ tèt nhÊt gi÷a c¸c kh©u vµ c¸c cÊp qu¶n lý ph¶i ®­îc thiÕt lËp nªn nh÷ng mèi quan hÖ hîp lý víi sè l­îng cÊp qu¶n lý Ýt nhÊt trong hÖ thèng nhê ®ã c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý sÏ mang tÝnh n¨ng ®éng cao, lu«n lu«n ®i s¸t vµ phôc vô môc ®Ých ®Ò ra cña hÖ thèng. 2.2 TÝnh linh ho¹t: c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ph¶i cã kh¶ n¨ng thÝch øng linh ho¹t víi bÊt kú t×nh huèng nµo x¶y ra trong hÖ thèng còng nh­ ngoµi m«i tr­êng. 2.3 TÝnh tin cËy: c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña tÊt c¶ c¸c th«ng tin ®­îc sö dông trong hÖ thèng nhê ®ã ®¶m b¶o sù phèi hîp víi c¸c ho¹t ®éng vµ nhiÖm vô cña tÊt c¶ c¸c bé phËn hÖ thèng. 2.4 TÝnh kinh tÕ: c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ph¶i sö dông chi phÝ qu¶n lý ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. tiªu chuÈn xem xÐt yªu cÇu nµy lµ mèi t­¬ng quan gi÷a chi phÝ dù ®Þnh bá ra vµ kÕt qu¶ sÏ thu vÒ. 2.5 TÝnh bÝ mËt: ®ßi hái gi÷ g×n néi dung ho¹t ®éng cña mçi ph©n hÖ vµ cña c¶ hÖ thèng, chèng sù rß rØ th«ng tin cho c¸c hÖ thèng ngoµi, sù th­êng xuyªn theo dâi cña c¸c hÖ thèng kh¸c. 3. Nh÷ng nguyªn t¾c tæ chøc 3.1 Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh theo chøc n¨ng Mét vÞ trÝ c«ng t¸c hay mét bé phËn ®­îc ®Þnh nghÜa cµng râ rµng theo c¸c kÕt qu¶ mong ®îi, c¸c ho¹t ®éng cÇn tiÕn hµnh, c¸c quyÒn h¹n ®­îc giao vµ c¸c mèi liªn hÖ th«ng tin víi c¸c vÞ trÝ c«ng t¸c hay bé phËn kh¸c, th× nh÷ng ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm cµng cã thÓ ®ãng gãp xøng ®¸ng h¬n cho viÖc hoµn thµnh môc tiªu cña tæ chøc. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. §©y lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n chi phèi qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ vµ hîp nhãm c¸c ho¹t ®éng ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c bé phËn vµ ph©n hÖ cña c¬ cÊu. ViÖc coi nhÑ nguyªn t¾c nµy dÔ dÉn ®Õn nguy c¬ vÒ sù lÉn lén kh«ng biÕt ai sÏ ph¶i lµm viÖc g×. §©y lµ nguyªn t¾c ®¬n gi¶n vÒ mÆt nhËn thøc nh­ng th­êng rÊt phøc t¹p khi vËn dông. §Ó x¸c ®Þnh mét vÞ trÝ c«ng t¸c hay mét bé phËn cïng tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè liªn quan ®Õn nã, trong hÇu hÕt c¸c tr­êng hîp ®Òu cÇn ®Õn tÝnh nhÉn n¹i, trÝ th«ng minh cña nh÷ng nhµ tæ chøc, vµ tÝnh râ rµng cña c¸c kÕ ho¹ch. 3.2 Nguyªn t¾c giao quyÒn theo kÕt qu¶ mong muèn ViÖc giao quyÒn lµ ®Ó trang bÞ cho ng­êi qu¶n lý mét c«ng cô thùc hiÖn môc tiªu, vµ do ®ã quyÒn ®­îc giao cho tõng ng­êi cÇn ph¶i t­¬ng xøng víi nhiÖm vô, ®¶m b¶o cho hä kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c kÕt qu¶ mong muèn. 3.3 Nguyªn t¾c bËc thang TuyÕn quyÒn h¹n tõ ng­êi qu¶n lý cao nhÊt trong tæ chøc ®Õn mçi vÞ trÝ bªn d­íi cµng râ rµng, th× c¸c vÞ trÝ chÞu tr¸ch nhiÖm ra quyÕt ®Þnh sÏ cµng râ rµng vµ c¸c qu¸ tr×nh th«ng tin trong tæ chøc sÏ cµng cã hiÖu qu¶. ViÖc nhËn thøc ®Çy ®ñ nguyªn t¾c bËc thang lµ rÊt cÇn thiÕt cho viÖc ph©n ®Þnh quyÒn h¹n mét c¸ch ®óng ®¾n, bëi v× cÊp d­íi ph¶i biÕt ai giao quyÒn cho hä vµ nh÷ng vÊn ®Ò v­ît qu¸ ph¹m vi quyÒn h¹n cña hä ph¶i tr×nh cho ai. 3.4 Nguyªn t¾c t­¬ng xøng gi÷a quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm Do quyÒn h¹n lµ mét quyÒn cô thÓ ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc ®­îc giao vµ tr¸ch nhiÖm lµ nghÜa vô ph¶i hoµn thµnh chóng, vÒ mÆt logic ®iÒu ®ã dÉn ®Õn yªu cÇu quyÒn h¹n ph¶i t­¬ng xøng víi tr¸ch nhiÖm. Tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c hµnh ®éng kh«ng thÓ lín h¬n tr¸ch nhiÖm n»m trong quyÒn h¹n ®­îc giao phã, còng kh«ng thÓ nhá h¬n. Trong thùc tÕ ng­êi qu¶n lý th­êng cè b¾t cÊp d­íi ph¶i cã tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c c«ng viÖc mµ hä kh«ng cã ®ñ quyÒn h¹n cÇn thiÕt. §iÒu nµy cã thÓ lµm cho viÖc thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc mÊt ®i tÝnh kh¶ thi. Ng­îc l¹i, ®«i khi quyÒn h¹n ®­îc giao ®ñ, nh­ng ng­êi ®­îc uû quyÒn l¹i kh«ng cã tr¸ch nhiÖm ph¶i sö dông ®óng ®¾n quyÒn h¹n ®ã. Trong tr­êng hîp nµy hËu qu¶ thËt lµ tai h¹i, quyÒn h¹n sÏ bÞ l¹m dông ®Ó m­u cÇu nh÷ng lîi Ých riªng. 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. 3.5 Nguyªn t¾c vÒ tÝnh tuyÖt ®èi trong tr¸ch nhiÖm CÊp d­íi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô tr­íc cÊp trªn trùc tiÕp cña m×nh, mét khi hä ®· chÊp nhËn sù ph©n c«ng vµ quyÒn h¹n thùc thi c«ng viÖc, cßn cÊp trªn kh«ng thÓ lÈn tr¸nh tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c ho¹t ®éng ®­îc thùc hiÖn bëi cÊp d­íi cña m×nh tr­íc tæ chøc. 3.6 Nguyªn t¾c thèng nhÊt mÖnh lÖnh Mèi quan hÖ tr×nh b¸o cña tõng cÊp d­íi lªn mét cÊp trªn duy nhÊt cµng hoµn h¶o, thÞ m©u thuÉn trong c¸c chØ thÞ sÏ cµng Ýt vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n tr­íc c¸c kÕt qu¶ cuèi cïng cµng lín. MÆc dï cã kh¶ n¨ng mét cÊp d­íi nhËn ®­îc sù uû quyÒn cña nhiÒu cÊp trªn, nh÷ng khã kh¨n thùc tiÔn trong viÖc ph¶i phôc vô nhiÒu "«ng chñ" lµ ®iÒu kh«ng tr¸nh khái. NghÜa vô c¬ b¶n mang tÝnh c¸ nh©n, vµ quyÒn h¹n ®­îc giao bëi nhiÒu ng­êi cho mét ng­êi rÊt cã thÓ sÏ dÉn tíi nh÷ng m©u thuÉn c¶ vÒ quyÒn h¹n lÉn tr¸ch nhiÖm. 3.7 Nguyªn t¾c quyÒn h¹n theo cÊp bËc ViÖc duy tr× sù ph©n quyÒn ®· ®Þnh ®ßi hái c¸c quyÕt ®Þnh trong ph¹m vi quyÒn h¹n cña ai ph¶i ®­îc chÝnh ng­êi ®ã ®­a ra chø kh«ng ®­îc ®Èy lªn cÊp trªn. Tõ nguyªn t¾c nµy cã thÓ thÊy r»ng nÕu ng­êi qu¶n lý mong muèn giao phã quyÒn h¹n mét c¸ch cã hiÖu qu¶, hä ph¶i ®¶m b¶o r»ng viÖc uû quyÒn lµ râ rµng ®èi víi cÊp d­íi. Hä còng nªn tr¸nh lßng ham muèn ra c¸c quyÕt ®Þnh thay cho cÊp d­íi. §©y lµ mét nguyªn t¾c rÊt khã vËn dông trong thùc tÕ. SÏ dÔ dµng h¬n nÕu nh÷ng nhµ qu¶n lý nhËn thøc ®­îc quy luËt lîi thÕ t­¬ng ®èi cña qu¶n lý t­¬ng ®ång víi quy luËt lîi thÕ so s¸nh vÒ kinh tÕ trong mèi quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia. Cña c¶i cña mét n­íc sÏ ®­îc t¨ng thªm nÕu hä xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ thÊp vµ nhËp khÈu nh÷ng s¶n phÈm s¶n xuÊt kÐm hiÖu qu¶ nhÊt, ngay c¶ khi hä cã thÓ s¶n xuÊt nh÷ng hµng nhËp khÈu rÎ h¬n nhiÒu so víi c¸c n­íc kh¸c. T­¬ng tù ng­êi qu¶n lý t¨ng thªm sù ®ãng gãp cña m×nh cho tæ chøc nÕu hä chØ tËp trung vµo nh÷ng c«ng viÖc gãp Ých nhiÒu nhÊt cho c¸c môc tiªu 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. cña tæ chøc vµ giao cho cÊp d­íi nh÷ng nhiÖm vô cßn l¹i, ngay c¶ khi hä cã kh¶ n¨ng lµm tèt c¸c nhiÖm vô ®ã h¬n nhiÒu so víi cÊp d­íi. 3.8 Nguyªn t¾c qu¶n lý sù thay ®æi §¶m b¶o tÝnh linh ho¹t cña tæ chøc cÇn ®­a vµo trong c¬ cÊu c¸c biÖn ph¸p vµ kü thuËt dù ®o¸n vµ ph¶n øng tr­íc nh÷ng sù thay ®æi. Tæ chøc nµo ®­îc x©y dùng cøng nh¾c, víi c¸c thñ tôc qu¸ phøc t¹p hay víi c¸c tuyÕn ph©n chia bé phËn qu¸ v÷ng ch¾c, ®Òu cã nguy c¬ kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc tr­íc th¸ch thøc cña nh÷ng thay ®æi vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, c«ng nghÖ vµ sinh th¸i. 3.9 Nguyªn t¾c c©n b»ng §©y lµ nguyªn t¾c cho mäi lÜnh vùc khoa häc còng nh­ cho mäi chøc n¨ng cña nhµ qu¶n lý. ViÖc vËn dông c¸c nguyªn t¾c hay biÖn ph¸p ph¶i c©n ®èi, c¨n cø vµo toµn bé kÕt qu¶ cña c¬ cÊu trong viÖc ®¸p øng c¸c môc tiªu cña tæ chøc. Ch¼ng h¹n, tÝnh phi hiÖu do tÇm qu¶n lý qu¸ réng ph¶i ®èi träng víi tÝnh phi hiÖu qu¶ cña c¸c kªnh th«ng tin qu¸ dµi. Nh÷ng thiÖt h¹i do cã qu¸ nhiÒu nguån mÖnh lÖnh ph¶i ®èi träng víi nh÷ng lîi Ých cña viÖc sö dông c¸c chuyªn vµ tÝnh thèng nhÊt trong viÖc giao quyÒn h¹n chøc n¨ng cho c¸c bé phËn tham m­u vµ phôc vô. ViÖc h¹n chÕ chuyªn m«n ho¸ theo chøc n¨ng trong khi ph©n chia bé phËn ph¶i ®èi träng víi nh÷ng ­u ®iÓm cña viÖc lËp ra c¸c bé phËn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ lîi nhuËn theo s¶n phÈm, kh¸ch hµng hay ®Þa d­. 4 Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c¬ cÊu tæ chøc Khi x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ta cÇn quan t©m tíi nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cña viÖc h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý Cã thÓ quy thµnh hai nhãm nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c¬ cÊu tæ chøc cña doanh nghiÖp: 4.1 Nhãm c¸c nh©n tè thuéc ®èi t­îng qu¶n lý  T×nh tr¹ng vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý.  TÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt: Chñng lo¹i s¶n phÈm, quy m« s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt. 4.2 Nhãm nh©n tè thuéc lÜnh vùc qu¶n lý  Quan hÖ së h÷u tån t¹i trong doanh nghiÖp.  Møc ®é chuyªn m«n ho¸ vµ tËp trung ho¸ c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ.  Tr×nh ®é c¬ giíi ho¸ vµ tù ®éng ho¸ c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý, tr×nh ®é kiÕn thøc tay nghÒ cña c¸n bé qu¶n lý, hiÖu suÊt lao ®éng cña hä.  Quan hÖ phô thuéc gi÷a sè l­îng ng­êi bÞ l·nh ®¹o, kh¶ n¨ng kiÓm tra cña ng­êi l·nh ®¹o ®èi víi ho¹t ®éng cña nh÷ng ng­êi cÊp d­íi.  ChÝnh s¸ch ®·i ngé cña doanh nghiÖp víi ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý … 5 Nh÷ng thµnh phÇn c¬ b¶n cña c¬ cÊu tæ chøc 5.1 Chuyªn m«n ho¸ Chuyªn m«n ho¸ lµ qu¸ tr×nh nhËn diÖn nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ vµ ph©n c«ng c¸c c¸ nh©n hay nhãm lµm viÖc ®· ®­îc huÊn luyÖn thÝch hîp ®¶m nhiÖm chóng. Do ®ã trong tæ chøc, mét c¸ hay mét nhãm lµm viÖc cã thÓ chuyªn s©u vµo mét c«ng viÖc hay c«ng ®o¹n nµo ®ã trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Ta nghiªn cøu sù chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu däc vµ chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu ngang cña tæ chøc: 5.1.1 Chuyªn m«n ho¸ chiÒu däc §èi víi c¸c tæ chøc lín, ng­êi ta t¸ch biÖt râ rµng vÒ khÝa c¹nh quyÒn h¹n vµ nhiÖm vô cña c¸c cÊp bËc tõ trªn xuèng d­íi. ViÖc t¸ch biÖt nµy chÝnh lµ chuyªn m«n ho¸ chiÒu däc. H¬n thÕ n÷a ph©n khoa lao ®éng cã thø bËc lµ ®Ó ph©n bæ quyÒn h¹n chÝnh thøc vµ thiÕt lËp bé phËn ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh quan träng. Sù ph©n bæ quyÒn h¹n chÝnh thøc lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm ®Æc tr­ng cho c¸c nhµ qu¶n lý. Nh÷ng nhµ qu¶n lý chãp bu hoÆc c¸c chuyªn viªn ®iÒu hµnh cÊp cao lËp kÕ ho¹ch chiÕn l­îc tæng thÓ cho tæ chøc vµ lªn kÕ ho¹ch dµi h¹n. Hä còng lµ ng­êi ®­a ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng cho c¸c tranh chÊp bªn trong tæ chøc vµ cè g¾ng sóc tiÕn, c¶i tiÕn tæ chøc vµ lµm c¸c c«ng viÖc kh¸c 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. t­¬ng tù. C¸c nhµ qu¶n lý cÊp trung gian h­íng dÉn ho¹t ®éng hµng ngµy cña tæ chøc, h×nh thµnh chÝnh s¸ch vµ cô thÓ ho¸ c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÊp cao thµnh c¸c c«ng viÖc cô thÓ. C¸c nhµ qu¶n lý cÊp thÊp gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña nh©n viªn cÊp d­íi ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn chiÕn l­îc ®· ®­îc ®­a ra bëi bé phËn qu¶n lý chãp bu vµ b¶o ®¶m sù ¨n khíp víi c¸c chÝnh s¸ch cña bé phËn qu¶n lý trung gian. Trong hÖ thèng qu¶n lý, c¸c c¸ nh©n tu©n theo c¸c chØ dÉn cña ng­êi gi¸m s¸t trªn lÜnh vùc tr¸ch nhiÖm ®· ®­îc v¹ch râ trong s¬ ®å tæ chøc. Lý thuyÕt qu¶n lý truyÒn thèng cho r»ng mçi c¸ nh©n chØ cã mét thñ tr­ëng, mçi ®¬n vÞ cã mét ng­êi l·nh ®¹o. §©y lµ tÝnh trùc tuyÕn cña c¬ cÊu, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ thèng nhÊt mÖnh lÖnh. Thèng nhÊt mÖnh lÖnh lµ cÇn thiÕt ®Ó tr¸nh sù rèi lo¹n, ®Ó g¾n tr¸ch nhiÖm víi nh÷ng ng­êi cô thÓ, vµ ®Ó cung cÊp nh÷ng kªnh th«ng tin râ rµng trong tæ chøc. NÕu kh«ng nh­ vËy, khi cã sù cè x¶y ra, c¸c nhµ qu¶n lý sÏ cè g¾ng trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm vµ ®æ lçi cho ng­êi kh¸c. Sè l­îng c¸c c¸ nh©n mµ mét nhµ qu¶n lý cã thÓ gi¸m s¸t trùc tiÕp râ rµng lµ cã giíi h¹n. Do vËy, chuyªn m«n ho¸ chiÒu däc cÇn ph¶i l­u ý khÝa c¹nh nµy. C¸c tæ chøc cã xu h­íng më réng quy m« kiÓm so¸t, ®¬n gi¶n v× hä muèn gi¶m chi phÝ cho nh©n sù lµm qu¶n lý. Cho ®Õn nay c¸c nghiªn cøu còng kh«ng ®­a ra mét con sè tèi ®a hoÆc tèi thiÓu nµo vÒ quy m« kiÓm so¸t cña mét ng­êi mµ chØ gîi ý mét vµi møc trung b×nh. Tuy nhiªn, møc kiÓm so¸t cã thÓ réng nÕu:  NhiÖm vô t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n  Nh©n viªn cã kinh nghiÖm vµ ®­îc ®µo t¹o tèt  NhiÖm vô cã thÓ hoµn thµnh ®­îc mµ kh«ng cÇn cè g¾ng tËp thÓ. 5.1.2 Chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu ngang Chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu ngang chÝnh lµ sù t¸ch biÖt râ rµng vÒ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm vµ mèi quan hÖ cña c¸c phßng ban, c¸c ph©n hÖ cïng cÊp trong mét tæ chøc. Sù t¸ch biÖt râ rµng ®Ó tr¸nh sù trïng lÆp g©y l·ng phÝ vµ lµm gi¶m søc manh cña tæ chøc. NÕu cã sù trïng lÆp chøc n¨ng, nhiÖm vô th× ®ã chÝnh lµ nguån gèc cña m©u thuÉn, lµm ¶nh h­ëng tíi tÝnh hÖ thèng cña tæ chøc vµ cã nguy c¬ lµm suy yÕu, thËm chÝ tan r· tæ chøc. Ngoµi viÖc quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n cña c¸c ph©n hÖ ®ång cÊp, cÇn quy ®Þnh quan hÖ gi÷a c¸c ph©n 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý. hÖ ®Ó ph¸t huy søc m¹nh tæng thÓ cña tæ chøc. Tãm l¹i, trong hÖ thèng qu¶n lý, ph©n c«ng trong hÖ thèng ®ång cÊp cµng râ rµng th× hiÖu qu¶ qu¶n lý cµng cao. Chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu ngang sÏ thiÕt lËp ra hÖ thèng c¸c phßng ban trong tæ chøc, ®èi víi c¸c m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc kh¸c nhau th× cã c¸c hÖ th«ng phßng ban kh¸c nhau. VÝ dô, trong m« h×nh c¬ cÊu theo chøc n¨ng th× sÏ t¹o ra mét hÖ thèng c¸c phßng ban cã c¸c chøc n¨ng ®Æc thï; trong m« h×nh c¬ cÊu theo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× nã t¹o ra mét hÖ thèng c¸c phßng ban cã c¸c nhiÖm vô kh¸c nhau mµ nã t¹o thµnh mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt;… 5.2 Tiªu chuÈn ho¸ Tiªu chuÈn ho¸ lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c thñ tôc cña tæ chøc mµ theo c¸c nh©n viªn cã thÓ hoµn thµnh c«ng viÖc cña hä theo mét c¸ch thøc thèng nhÊt vµ thÝch hîp. Quy tr×nh nµy t¸c ®éng vµo mçi nh©n viªn nh­ mét c¬ mµ c¸c c«ng viÖc kh«ng ®­îc tiªu chuÈn hãa th× tæ chøc kh«ng thÓ ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu cña nã C¸c tiªu chuÈn cho phÐp c¸c nhµ qu¶n lý ®o l­êng thµnh tÝch cña nh©n viªn. §ång thêi, cïng víi b¶n m« t¶ c«ng viÖc, c¸c tiªu chuÈn c«ng viÖc lµ c¬ së ®Ó tuyÓn chän nh©n viªn cña tæ chøc. 5.3 Sù phèi hîp Phèi hîp lµ nh÷ng thñ tôc chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc ®Ó liªn kÕt nh÷ng ho¹t ®éng do c¸c nhãm riªng rÏ trong tæ chøc ®¶m nhiÖm. Trong c¸c tæ chøc quan liªu, c¸c quy ®Þnh, quy chÕ cña nã ®· ®ñ ®Ó liªn kÕt c¸c ho¹t ®éng nµy. Cßn trong nh÷ng tæ chøc cã cÊu tróc láng lÎo ®ßi hái cã sù phèi hîp mét c¸ch linh ho¹t trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cña toµn c«ng ty, ®ßi hái sù s½n lßng chia xÎ tr¸ch nhiÖm vµ sù truyÒn th«ng mét c¸ch hiÖu qu¶ gi÷a c¸c thµnh viªn cña tæ chøc. Phèi hîp nh»m môc ®Ých sau:  X©y dùng nh÷ng luång th«ng tin hµng ngang vµ hµng däc sao cho kh«ng bÞ t¾c nghÏn (th«ng tin gi÷a c¸c bé phËn, phßng ban, th«ng tin gi÷a c¸c cÊp qu¶n lý, th«ng tin chØ ®¹o vµ th«ng tin ph¶n håi).  Thèng nhÊt mäi ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn. 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ® Ò ¸n m«n häc khoa: khoa häc qu¶n lý.  X©y dùng c¸c mèi liªn hÖ c«ng t¸c gi÷a c¸c bé phËn cña doanh nghiÖp vµ trong mçi bé phËn riªng lÎ.  Duy tr× mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c c¬ së bªn ngoµi cã liªn hÖ trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp.  Liªn l¹c víi c¸c c¬ quan qu¶n lý vÜ m«, víi c¸c c¬ quan lËp ph¸p lËp quy. 5.4 QuyÒn lùc QuyÒn lùc lµ quyÒn ra quyÕt ®Þnh vµ ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña nh÷ng ng­êi kh¸c. Mçi tæ chøc th­êng cã nh÷ng c¸ch thøc ph©n bæ quyÒn lùc kh¸c nhau. Trong nh÷ng tæ chøc phi tËp trung, mét sè quyÒn ra quyÕt ®Þnh ®­îc uû quyÒn cho cÊp d­íi vµ ng­îc l¹i, trong nh÷ng tæ chøc tËp quyÒn th× quyÒn ra quyÕt ®Þnh ®­îc tËp trung vµo c¸c nhµ qu¶n lý cao cÊp. Ngµy nay, c¸c doanh nghiÖp th­êng kÕt hîp hai khuynh h­íng nµy b»ng c¸ch tËp trung mét sè chøc n¨ng nµo ®ã, ®«ng thêi còng tiÕn hµnh ph©n t¸n mét sè chøc n¨ng kh¸c. 6. C¸c m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay th­êng sö dông 6.1 C¬ cÊu ®¬n gi¶n kiÓu doanh nghiÖp c¸ nh©n §©y lµ cÊu tróc ®¬n gi¶n nhÊt. Mäi viÖc nãi chung phô thuéc vµo ng­êi chñ doanh nghiÖp. Ng­êi chñ doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh vµ lµm mäi c«ng viÖc qu¶n lý. Nh÷ng ng­êi nh©n c«ng ®­îc tuyÓn ®Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ. Kh«ng cã hoÆc rÊt Ýt cÊu tróc c¸c phßng ban râ rµng. §ã lµ nh÷ng tæ chøc linh ho¹t. C¸c c«ng ty bu«n b¸n th­êng cã cÊu tróc linh ho¹t nµy. 6.2 M« h×nh tæ chøc theo chøc n¨ng Tæ chøc theo chøc n¨ng lµ h×nh thøc ph©n chia bé phËn trong ®ã c¸c c¸ nh©n chuyªn tr¸ch vÒ nh÷ng lÜnh vùc chøc n¨ng kh¸c nhau nh­ marketing, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, s¶n xuÊt, tµi chÝnh, qu¶n lý nguån nh©n lùc…, ®­îc hîp nhãm trong cïng mét ®¬n vÞ c¬ cÊu. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0