intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 

Đề tài: Lãi suất và vai trò của lãi suất đối với quá trình phát triển kinh tế

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:30

Thêm vào BST
Báo xấu
214
lượt xem 63
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Như chúng ta đã biết, lãi suất là một trong những biến số dược theo dõi một cách chặt chẽ nhất trong nền kinh tế. Diễn biến của nó được đưa tin hàng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng. Sự dao động của lãi suất ảnh hưởng trực tiếp đến các quyết định của cá nhân, doanh nghiệp cũng như hoạt động của các tổ chức tín dụng và toàn bộ nền kinh tế. Bài viết này sẽ cho người đọc thấy được và hiểu được một số vấn đề cơ bản về lãi suất, phân biệt...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Lãi suất và vai trò của lãi suất đối với quá trình phát triển kinh tế

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài Lãi suất và vai trò của lãi suất đối với quá trình phát triển kinh tế
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi më ®Çu Nh­ chóng ta ®· biÕt, l·i suÊt lµ mét trong nh÷ng biÕn sè d­îc theo dâi mét c¸ch chÆt chÏ nhÊt trong nÒn kinh tÕ. DiÔn biÕn cña nã ®­îc ®­a tin hµng ngµy trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Sù dao ®éng cña l·i suÊt ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh cña c¸ nh©n, doanh nghiÖp còng nh­ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông vµ toµn bé nÒn kinh tÕ. Bµi viÕt nµy sÏ cho ng­êi ®äc thÊy ®­îc vµ hiÓu ®­îc mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ l·i suÊt, ph©n biÖt l·i suÊt víi mét sè ph¹m trï kinh tÕ, c¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn l·i suÊt, vµ vai trß cña l·i suÊt ®èi víi nÒn kinh tÕ. Tõ ®ã ng­êi ®äc sÏ thÊy ®­îc vai trß, sù cÇn thiÕt cña l·i suÊt. Tõ viÖc nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ l·i suÊt, thÊy râ tÇm quan träng cña l·i suÊt,tõ ®ã vËn dông vµo thùc tiÔn vµo ViÖt nam nhËn thÊy l·i suÊt ®­îc ®iÒu hµnh d­íi h×nh thøc c¸c chÝnh s¸ch l·i suÊt trong tõng thêi kú. ChÝnh s¸ch l·i suÊt lµ mét c«ng cô quan träng trong ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia, nh»m thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t.l·i suÊt ®­îc sö dông linh ho¹t sÏ cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn nÒn kinh tÕ. Ng­îc l¹i l·i suÊt ®­îc gi÷ mét c¸c cè ®Þnh, cã thÓ kÝch thÝch t¨ng tr­ëng kinh tÕ nh÷ng sang thêi kú kh¸c, nã trë thµnh vËt c¶n cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy t¸c gi¶ chän ®Ò tµi “ …..” ®Ó viÕt ®Ò ¸n. Bè côc gåm 2 phÇn chÝnh PhÇn I: Lý luËn chung vÒ l·i suÊt vµ vai trß cña l·i suÊt ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. PhÇn II: C¸c chÝnh s¸ch l·i suÊt ®­îc thùc hiÖn ë ViÖt Nam trong thêi gian qua.
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn I : Lý luËn chung vÒ l·i suÊt vµ vai trß cña l·i suÊt ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. I - l·i suÊt – kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng l·i suÊt lµ mét trong nh÷ng biÕn sè ®­îc theo dâi mét c¸ch chÆt chÏ nhÊt bëi nã quan hÖ mËt thiÕt ®èi víi lîi Ých kinh tÕ cña tõng ng­êi trong x· héi. L·i suÊt t¸c ®éng ®Õn quyÕt ®Þnh cña mçi c¸ nh©n: chi tiªu hay tiÕt kiÖm ®Ò ®Çu t­. Sù thay ®æi l·i suÊt cã thÓ dÉn tíi sù thay ®æi quyÕt ®Þnh cña mçi doanh nghiÖp: vay vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt hay cho vay tiÒn ®Ó h­ëng l·i suÊt, hoÆc ®Çu t­ vµo ®©u th× cã lîi nhÊt. Th«ng qua nh÷ng quyÕt ®Þnh cña c¸c c¸ nh©n, doanh nghiÖp l·i suÊt ¶nh h­ëng ®Õn møc ®é ph¸t triÓn còng nh­ c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. 1. C¸c lý thuyÕt kinh tÕ vÒ b¶n chÊt cña l·i suÊt 1.1. lý thuyÕt cña C.M¸c vÒ l·i suÊt. * Lý thuyÕt cña M¸c vÒ nguån gèc, b¶n chÊt l·i suÊt trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ TBCN Qua qóa tr×nh nghiªn cøu b¶n chÊt cña cntb M¸c ®· v¹ch ra r»ng quy luËt gi¸ trÞ thÆng d­ tøc gi¸ trÞ lao ®éng kh«ng cña c«ng nh©n lµm thuª t¹o ra lµ quy luËt kinh tÕ c¬ b¶n cña chñ nghia t­ b¶n vµ nguån gèc cña mäi l·i suÊt ®Òu xuÊt ph¸ttõ gi¸ trÞ thÆng d­. Theo M¸c, khi x· héi ptr th× t­ b¶n tµi s¶n t¸ch rêi T­ b¶n chøc n¨ng, tøc lµ quyÒn së h÷u t­ b¶n t¸ch rêi quyÒn sö dông t­ b¶n nh­ng môc ®Ých cña t­ b¶n lµ gi¸ trÞ mang l¹i gi¸ trÞ thÆng d­ th× kh«ng thay ®æi. V× vËy, trong x· héi ph¸t sinh quan hÖ dho vay vµ ®i vay, ®· lµ t­ b¶n th× sau mét thêi gian giao cho nhµ t­ b¶n ®i vay sö dông, t­ b¶n cho vay ®­îc hoµn tr¶ l¹i cho chñ së h÷u nã kÌm theo mét gi¸ trÞ t¨ng thªm gäi lµ lîi tøc. VÒ thùc chÊt lîi tøc chØ lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ thÆng d­ mµ nhµ t­ b¶n ®i vay ph¶i cho nhµ t­ b¶n vay. Trªn thùc tÕ nã lµ mét bé phËn cña lnh b×nh qu©n mµ c¸c nhµ t­ b¶n c«ng th­¬ng nghiÖp ®i vay ph¶i chia cho c¸c nhµ t­ b¶n cho vay. Do ®ã nã lµ biÓu hiÖn quan hÖ bãc lét t­ b¶n chñ nghÜa ®­îc më réng trong lÜnh vùc ph©n phèi vµ gi¬Ý h¹n tèi ®a cña lîi tøc lµ lnh b×nh qu©n, cßn giíi h¹n tèi thiÓu th× kh«ng cã nh­ng lu«n lín h¬n kh«ng.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. V× vËy sau khi ph©n tÝch c«g thøc chung cña t­ b¶n vµ h×nh th¸i vËn ®éng ®Çy ®ñ cña t­ b¶n M¸c ®· kÕt luËn:”L·i suÊt lµ phÇn gi¸ trÞ thÆng d­ ®­îc t¹o ra do kÕt qu¶ bãc lét lao ®éng lµm thuª bÞ t­ b¶n bÞ t­ b¶n – chñ ng©n hµng chiÕm ®o¹t”. * Lý thuyÕt cña M¸c vÒ nguån gèc, b¶n chÊt l·i suÊt trong nÒn kinh tÕ XHCN C¸c nhµ kinh tÕ häc M¸c xÝt nh×n nhËn trong nÒn kinh tÕ XHCN cïng víi tÝn dông, sù tån t¹i cña l·i suÊt vµ t¸c ®éng cña nã do môc ®Ých kh¸c quyÕt ®Þnh, ®ã lµ môc ®Ých tho¶ m·n ®Çy ®ñ nhÊt c¸c nhu cÇu cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong x· héi. L·i suÊt kh«ng chØ lµ ®éng lùc cña tÝn dông mµ t¸c dông cña nã ®èi víi nkt ph¶i b¸m s¸t c¸c môc tiªu kinh tÕ. Trong XHCN kh«ng cßn ph¹m trï t­ b¶n vµ chÕ ®é ng­êi bãc lét ng­êi song ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ ta kh«ng thÓ x¸c ®Þnh b¶n chÊt cña l·i suÊt. B¶n chÊt cña l·i suÊt trong x· héi chñ nghÜa lµ “gi¸ c¶ cña vèn cho vay mµ nn sd víi t­ c¸ch lµ c«ng cô ®iÒu hoµ ho¹t ®äng h¹ch to¸n kinh tÕ ” Qua nh÷ng l·i suÊt luËn trªn ta thÊy c¸c nhµ kinh tÕ häc M¸c xÝt ®· chØ râ nguån gèc vµ b¶n chÊt l·i suÊt. Tuy nhiªn quan ®iÓm cña hä kh«ng thÓ hiÖn ®­îc vai trß cña l·i suÊt vµ c¸c biÕn sè kinh tÕ vÜ m« kh¸c. ngµy nay tr­íc sù ®æ vì cña hÖthèng XHCN, cïng víi chÝnh s¸ch lµm giµu chÝnh ®¸ng , chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ l©u dµi… ®· kh«ng phï hîp víi c¸c chÝnh s¸ch tr­íc ®©y v× nã t«n träng quyÒn lîi ng­êi ®Çu t­, ng­êi cã vèn, thõa nhËn thu nhËp tõ t­ b¶n. 1.2 Lý thuyÕt cña J.M. Keynes vÒ l·i suÊt: J.M. KEYNES (1833-1946) nhµ kinh tÕ häc næi tiÕng ng­êi Anh cho r»ng l·i suÊt kh«ng ph¶i lµ sè tiÒn tr¶ c«ng cho viÖc tiÕt kiÖm hay nhÞn chi tiªu v× khi tÝch tr÷ tiÒn mÆt ng­êi ta kh«ng nhËn ®­îc mét kho¶n tr¶ c«ng nµo, ngay c¶ khi tr­êng hîp tÝch tr÷ rÊt nhiÒu tiÒn trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh nµo ®ã. V× vËy: “L·i suÊt chÝnh lµ sù tr¶ c«ng cho sè tiÒn vay, lµ phÇn th­ëng cho “së thÝch chi tiªu t­ b¶n”. l·i suÊt do ®ã cßn ®­îc gäi lµ sù tr¶ c«ng cho sù chia l×can víi cña c¶i, tiÒn tÖ.” 1.3 Lý thuyÕt cña tr­êng ph¸i träng tiÒn vÒ l·i suÊt: M.Friedman, ®¹i diÖn tiªu biÓu cña tr­êng ph¸i träng tiÒn hiÖn ®¹i, còng cã qu¶n ®iÓm t­¬ng tù J.M.KEYNES r»ng l·i suÊt lµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng tiÒn tÖ. Tuy nhiªn quan ®iÓm cña M. Friedman kh¸c c¬ b¶n víi Keynes ë viÖc x¸c ®Þnh vai trß cña l·i suÊt. Nõu Keynes cho r»ng cÇu tiÒn lµ mét hµm cña l·i suÊt cßn M.Friedman dùa vµo nghiªn cøu c¸c tµi liÖu thùc tÕ thèng kª trong mét thêi gian dµi, «ng ®i ®Õ kh¼ng ®Þnh møc l·i suÊt kh«ng cã ý nghÜa t¸c ®éng ®Õn
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. l­îng cÇu vÒ tiÒn mµ cÇu tiÒn biÓu hiÖn lµ mét hµm cña thu nhËp vµ ®­a ra kh¸i niÖm tÝnh æn ®Þnh cao cña cÇu tiÒn tÖ. Cã thÓ thÊy r»ng : quan ®iÓm coi l·i suÊt lµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña tiÒn tÖ ®· rÊt thµnh c«ng trong viÖc x¸c ®Þnh c¸c nh©n tè cô thÓ ¶nh h­ëng ®Õn l·i suÊt tÝn dông. Tuy nhiªn h¹n chÕ cña c¸ch tiÕp cËn nµy lµ suy b¶n chÊt cña lîi tøc lµ b¶n chÊt cña tiÒn vµ dõng l¹i ë viÖc nghiªn cøu cô thÓ. Tãm l¹i, l·i suÊt lµ tû lÖ % gi÷a kho¶n tiÒn ng­êi ®i vay ph¶i tr¶ thªm cho ng­êi cho vay trªn tæng sè tiÒn vay ®Çu mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh ®Ó ®­îc sd tiÒn vay ®ã. 2 - C¸c phÐp ®o l·i suÊt PhÐp ®o chÝnh x¸c nhÊt lµ l·i suÊt hoµn vèn. Nã lµ l·i suÊt lµm c©n b»ng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n tiÒn tr¶ trong t­¬ng lai víi gi¸ trÞ h«m nay cu¶ nã. V× kh¸i niÖm tiÒm Èn trong viÖc tÝnh l·i suÊt hoµn vèn cã ý nghÜa tèt vÒ mÆt kinh tÕ. Nã tÝnh cho 4 c«ng cô thÞ thÞ tr­êng tÝn dông: 2.1. Vay ®¬n: n Fn  P 1  i  Fn: sè tiÒn vay vµ l·i thu vÒ trong t­¬ng lai. P,n,i: sè tiÒn vay ban ®Çu, thêi h¹n vay tÝn dông vµ l·i suÊt ®¬n. 2.2. Vay hoµn tr¶ cè ®Þnh: FP FP FP FP  TV    2 3 1  i n 1  i 1  i  1  i  TV: toµn bé mãn tiÒn vay FP: sè tiÒn tr¶ cè ®Þnh hµng n¨m. N: sè n¨m cho tíi m·n h¹n 2.3. tr¸i kho¸n coupon: C C C F  Pb    2 3 1  i n 1  i 1  i  1  i 
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Pb: gi¸ tr¸i kho¸n C : TiÒn coupon hµng n¨m F : MÖnh gi¸ tr¸i kho¸n n : sè n¨m tíi ngµy m·n h¹n. 2.4. Tr¸i kho¸n gi¶m gi¸. F  Pd i Pd F: mÖnh gi¸ cña tr¸i kho¸n gi¶m gi¸ Pd: Gi¸ hiÖn thêi cña tr¸i kho¸n. 3. Ph©n biÖt l·i suÊt víi mét sè ph¹m trï kinh tÕ kh¸c: 3.1. l·i suÊt víi gi¸ c¶ L·i suÊt ®­îc coi lµ h×nh th¸i bÝ Èn cña gi¸ c¶ vèn vay, v× nã tr¶ cho gi¸ trÞ sd cña vèn vay - ®ã chÝnh lµ kh¶ n¨ng ®Çu t­ sinh lêi hoÆc ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng. L·i suÊt còng biÕn ®éng theo quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng vèn nh­ gi¸ c¶ hµng ho¸ th«ng th­êng. Nh­ng l·i suÊt lµ gi¸ c¶ cho quyÒn sö dông mµ kh«ng ph¶i quyÒn së h÷u, h¬n n÷a kh«ng ph¶i quyÒn sö dông vÜnh viÔn mµ chØ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Thªm vµo ®ã, l·i suÊt kh«g ph¶i lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn gi¸ trÞ vèn vay nh­ gi¸ c¶ hµng ho¸ th«ng th­êng, mµ nã ®éc lËp t­¬ng ®èi – th­êng nhá h¬n nhiÒu so víi gi¸ trÞ vèn vay. 3.2. L·i suÊt víi lîi tøc. §èi víi mét chøng kho¸n bÊt kú, lîi tøc ®­îc ®Þnh nghÜa lµ tiÒn l·i tr¶ cho chñ së h÷u céng víi nh÷ng thay ®æi vÒ gi¸ trÞ cña chøng kho¸n ®ã. Tû suÊt lîi tøc lµ tû sè lîi tøc chia cho gi¸ mua. VÝ dô: Mét ng­êi mua mét tr¸i kho¸n chÝnh phñ mÖnh gi¸ 1 triÖu VND, thêi h¹n 5 n¨m, l·i suÊt 12% n¨m. sau mét n¨m anh ta b¸n tr¸i kho¸n ®ã víi gi¸ 1,2 triÖu VND. TiÒn l·i: 12%*1.000.000 = 120.000 VND Lîi tøc chøng kho¸n:
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. (12%*1.000.000) + (1.200.000 – 1.000.000) = 320.000 VND. Tû suÊt lîi tøc: 320.000/1.000.000 = 32% Qua vÝ dô trªn ta cã thÓ thÊy râ sù kh¸c nhau gi÷a l·i suÊt vµ lîi tøc cña mét chøng kho¸n bÊt kú. 3.3.L·i suÊt thùc víi l·i suÊt danh nghÜa. Tõ l©u nay chóng ta ®· quªn mÊt t¸c dông cña l¹m ph¸t ®èi víi chi phÝ vay m­în. C¸i mµ chóng ta gäi lµ l·i suÊt kh«ng kÓ ®Õn l¹m ph¸t cÇn ®­îc gäi mét c¸c chÝnh x¸c h¬n lµ l·i suÊt danh nghi· ®Ó ph©n biÖt víi l·i suÊt thùc. L·i suÊt danh nghÜa lµ l·i suÊt cho ta biÕt sÏ thu ®­îc bao nhiªu ®ång hiÖn hµnh vÒ tiÒn l·i nÕu cho vay mét tr¨m ®ång trong mét ®¬n vÞ thêi gian(n¨m, th¸ng…). Nh­ vËy sau kho¶ng thêi gian ®ã ta sÏ thu ®­îc mét kho¶n tiÒn gåm gèc vµ l·i. Tuy nhiªn gi¸ c¶ hµng ho¸ kh«ng ngøng biÕn ®éng do l¹m ph¸t, ®iÒu chóng ta quan t©m lµ lóc ®ã sè tiÒn gèc vµ l·i sÏ mua ®­îc bao nhiªu hµng ho¸. L·i suÊt thùc lµ l·i suÊt danh nghÜa ®­îc chØnh l¹i cho ®óng theo nh÷ng thay ®æi dù tÝnh vÒ møc gi¸, thÓ hiÖn møc l·i theo sè l­îng hµng ho¸ vµ dÞch vô. Mèi quan hÖ gi÷a l·i suÊt danh nghÜa vµ l·i suÊt thùc ®­îc Fisher ph¸t biÓu th«ng qua ph­¬ng tr×nh mang tªn «ng nh­ sau: L·i suÊt thùc = l·i suÊt danh nghÜa – tû lÖ l¹m ph¸t dù tÝnh C«ng thøc x¸c ®Þnh l·i suÊt thùc nµy ®­îc sö dông phæ biÕn hiÖn nay. Tuy nhiªn, c«ng thøc nµy kh«ng chó ý ®Õn tæng l·i thu ®­îc ph¶i chÞu thuÕ thu nhËp. NÕu tÝnh ®Õn yÕu tè thuÕ th×: L·i suÊt thùc = l·i suÊt danh nghÜa – ThuÕ thu nhËp biªn thùc tÕ – Tû lÖ l¹m ph¸t dù tÝnh II. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn l·i suÊt Nh­ chóng ta ®· biÕt l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c©n b»ng cung cÇu tiÒn göi, tiÒn cho vay trªn thÞ tr­êng. Do ®ã nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng tíi h×nh th¸i diÔn biÕn cña l·i suÊt chÝnh lµ nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng lµm thay ®æi cung cÇu tiÒn vay. Ph©n tÝch diÔn biÕn l·i suÊt trªn thÞ tr­êng tr¸i kho¸n (khu«n mÉu tiÒn vay) vµ trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ (khu«n mÉu ­a thÝch tiÒn mÆt) tuy cã nh÷ng ®Æc ®iÓm
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kh¸c nhau nh­ng ®Òu mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ t­¬ng ®­¬ng nhau trong viÖc xem xÐt vÊn ®Ò l·i suÊt ®­îc x¸c ®Þnh nh­ thÕ nµo. B©y giê sÏ sö dông tæng hîp hai ph­¬ng ph¸p: khu«n mÉu tiÒn vay vµ khu«n mÉu tiÒn mÆt, ®ång thêi chó ý ®Õn nh÷ng ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i ®Ó ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi l·i suÊt. 1. Cña c¶i – t¨ng tr­ëng. Ph©n tÝch khu«n mÉu tiÒn mÆt cho thÊy khi cña c¶i t¨ng lªn trong thêi kú t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña mét chu kú kinh tÕ, l­îng cÇu tiÒn sÏ t¨ng do mäi ng­êi gia t¨ng tiªu dïng hoÆc ®Çu t­ hay chØ ®¬n gi¶n lµ muèn gi÷ thªm tiÒn lµm n¬i tr÷ gÝa trÞ. KÕt qu¶ lµ ®­êng cÇu tiÒn dÞch chuyÓn vÒ bªn ph¶i trong khi ®­êng cung tiÒn do chÝnh phñ quy ®inhj ®­êng th¼ng ®øng. Nh­ vËy khu«n mÉu tiÒn mÆt ph©n tÝch diÔn biÕn l·i suÊt trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®­a ®Õn kÕt luËn: “Khi cña c¶i t¨ng lªn trong giai ®o¹n t¨ng tr­ëng cña chu kú kinh tÕ(c¸c biÕn sè kh¸c kh«ng ®æi) l·i suÊt sÏ t¨ng lªn vµ ng­îc l¹i”. Ms L·i suÊt i E2 i2 E1 Md2 i1 Md1 H×nh 1.1: M« t¶ mèi liªn hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng vµ l·i suÊt. Khi cña c¶i t¨ng lªn ®­êng cÇu tiÒn dÞch chuyÓn sang ph¶i tõ Md1 ®Õn Md2 lµm l·i suÊt tõ i1 ®Õn i2 2. Kh¶ n¨ng sinh lêi dù tÝnh cña c¸c c¬ hé ®Çu t­ cµng cã nhiÒu c¬ héi ®Çu t­ sinh lîi mµ mét doanh nghiÖp dù tÝnh cã thÓ lµm th× doanh nghiÖp sÏ cµng cã nhiÒu ý ®Þnh vay vèn vµ t¨ng sè d­ vay nî nh»m tµi trî cho c¸c cuéc ®Çu t­ nµy. Khi nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn nhanh cã rÊt nhiÒu c¬ héi ®Çu t­ ®­îc tr«ng ®îi lµ sinh lîi, do ®ã l­îng cÇu tiÒn cho vay ë mçi gi¸ trÞ l·i suÊt t¨ng lªn.
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. S H×nh 1.2: ¶nh h­ëng t¨ng kh¶ L·i suÊt i n¨ng sinh lêi dù tÝnh cña c¸c c¬ héi ®Çu t­ tíi l·i suÊt. §­êng cÇu t¨ng dÞch chuyÓn tõ i2 D1 tíi D2. l·i suÊt t»ng tõ i1 tíi i2. Vëy t¨ng c¬ héi ®Çu t­ sinh Md2 i1 lîi sÏ lµm t¨ng l·i suÊt do t¨ng Md1 cÇu vÒ t­ b¶n cho vay vµ ng­îc l¹i. L­îng tiÒn 3. L¹m ph¸t dù tÝnh: Nh­ ta ®· biÕt, chi phÝ thùc cña viÖc vay tiÒn ®­îc ®o mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n b»ng l·i suÊt thùc lµ l·i suÊt danh nghÜa trõ ®i l¹m ph¸t dù tÝnh. Do ®ã mét l·i suÊt cho tr­íc, khi l¹m phta dù tÝnh t¨ng lªn, chi phÝ thùc hiÖn viÖc vay tiÒn gi¶m xuèng nªn cÇu tiÒn vay t¨ng lªn. MÆt kh¸c khi l¹m ph¸t dù tÝnh t¨ng lªn th× lîi tøc dù tÝnh cña nh÷ng kho¶n tiÒn göi gi¶m xuèng. Nh÷ng ng­êi cho vay lËp tøc chuyÓn vèn tiÒn tÖ vµo mét thÞ tr­êng kh¸c nh­ thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n hay dù tr÷ hang ho¸, vµng b¹c… KÕt qu¶ l­îng cung t­ b¶n cho vay gi¶m ®èi víi bÊt kú l·i suÊt nµo cho tr­íc. Nh­ mét sù thay ®æi vÒ l¹m ph¸t dù tÝnh sÏ t¸c ®éng ®Õn cung cÇu t­ b¶n cho vay. Cô thÓ, t¨ng l¹m ph¸t dù tÝnh sÏ lµm t¨ng l·i suÊt do gi¶m l­îng cung øng vµ t¨ng cÇu vÒ t­ b¶n. S2 S1 L·i suÊt i H×nh 1.2: M« t¶ mèi liªn hÖ i2 gi÷a l¹m ph¸t dù tÝnh vµ l·i suÊt. L¹m ph¸t dù tÝnh t¨ng D2 dÇn ®Õn cÇu vÒ t­ b¶n cho vay t¨ng tõ D1 ®Õn D2 ®ång thêi i1 D1 cung gi¶m tõ S1 ®Õn S2, l·i suÊt t¨ng tõ i1 ®Õn i2 L­îng tiÒn 4. Thay ®æi møc gi¸ khi møc gi¸ t¨ng lªn, cïng víi mét l­îng tiÒn nh­ cò hµng mµ nã mua ®­îc sÏ Ýt h¬n, nghÜa lµ gi¸ trÞ ®ång tiÒn bÞ gi¶m xuèng. §Ó kh«i phôc l¹i tµi s¶n cña
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. m×nh d©n chóng muèn gi÷ mét l­îng tiÒn danh nghÜa lín h¬n do ®ã lµm ®­êng cÇu tiÒn dÞch chuyÓn sang ph¶i. §iÒu ®ã chøng tá r»ng khi mùc gi¸ t¨ng lªn, c¸c biÕn sè kh¸c kh«ng ®æi, l·i suÊt sÏ t¨ng. Ms H×nh 1.4: Quan hÖ gi÷a møc L·i suÊt i gi¸ vµ l·i suÊt P t¨ng lµm dÞch chuyÓn tõ Md1 ®Õn d2, l·i suÊt t¨ng tõ i1 ®Õn i2 E2 i2 Md2 i1 E1 Md1 L­îng tiÒn 5. Ho¹t ®éng thu, chi cña Nhµ n­íc Ng©n s¸ch Nhµ n­íc võa lµ nguån cung tiÒn göi võa lµ nguån cÇu tiÒn vay ®èi víi ng©n hµng. Do ®ã, sù thay ®æi gi÷a thu, chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc lµ mét trong nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn l·i suÊt. Ng©n s¸ch béi chi hay thu kh«ng kÞp tiÕn ®é sÏ dÉn ®Õn l·i suÊt t¨ng. §Ó bï ®¾p, chÝnh phñ sÏ vay d©n b»ng c¸ch ph¸t hµnh tr¸i phiÕu. Nh­ vËy l­îng tiÒn trong d©n chóng sÏ bÞ thu hÑp lµm t¨ng l·i suÊt. Ngoµi ra khi th©m hôt ng©n s¸ch ®· trùc tiÕp lµm cÇu vÒ quü cho vay trong c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh t¨ng lªn, trong khi cung l¹i gi¶m vµ n©ng cao l·i suÊt hoÆc ng­êi d©n dù ®o¸n l¹m ph¸t sÏ t¨ng cao do Nhµ n­íc t¨ng khèi l­îng cung øng tiÒn tÖ, dÉn tíi viÖc g¨m tiÒn l¹i ®Ó mua tµi s¶n kh¸c lµm cung quü cho vay bÞ gi¶m mét c¸ch t­¬ng øng vµ l·i suÊt t¨ng lªn. Tr­êng hîp béi thu ng©n s¸ch sÏ dÉn ®Õn l·i suÊt gi¶m do sù vËn ®éng ng­îc l¹i víi tr­êng hîp chi ng©n s¸ch. 6. Tû gi¸ hèi ®o¸i Tû gi¸ lµ gi¸ c¶ tiÒn tÖ cña n­íc nµy thÓ hiÖn b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ cña n­íc kh¸c. Tû gi¸ do quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi quyÕt ®Þnh vµ chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè nh­ gi¸ c¶, thuÕ… trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ hiÖn nay lµm cho kh«ng mét quèc gia nµo, nÕu muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, l¹i kh«ng tham gia thùc hiÖn ph©n c«ng lao ®éng vµ th­¬ng m¹i quèc tÕ. Th«ng qua qu¸ tr×nh trao ®æi bu«n b¸n gi÷a c¸c nv tû gi¸ hèi ®o¸i gi¶m, xuÊt khÈu t¨ng lªn
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nguån thu ngo¹i tÖ t¨ng lªn. §iÒu ®ã lµm t¨ng cung ngo¹i tÖ, t­¬ng ®­¬ng víi viÖc t¨ng cÇu néi tÖ kÕt qu¶ lµ lµm l·i suÊt t¨ng lªn. B»ng c¸ch lËp luËn t­¬ng tù, chóng ta sÏ thu ®­îc mét møc l·i suÊt néi tÖ thÊp h¬n nÕu tû gi¸ hèi ®o¸n t¨ng lªn, ®ång néi tÖ cã gi¸ h¬n. Tãm l¹i, khi møc gi¸ cña ®ång tiÒn mét n­íc so víi c¸c nc kh¸c gi¶m xuèng th× mét ­íc ®o¸n hîp lý lµ l·i suÊt trong nc sÏ t¨ng lªn vµ ng­îc l¹i. H×nh 1.7: M« t¶ S2(®) khi ®ång néi tÖ E ($/®) e ($/®) S(®) S1(®) gi¶m gi¸, e($/®) gi¶m lµm xuÊt E2 khÈu t¨ng, S($) t¨ng hay D(®) e E1 D(®) D2(®) t¨ng lµm ®ång e Q néi tÖ T¨ng gi¸ D1(®) vµ l·i suÊt néi Q tÖ t¨ng 7. L­îng tiÒn cung øng Qua ph©n tÝch trªn cho thÊy cã rÊt nhiÒu nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn l·i suÊt nh­ng nh©n tè ¶nh h­ëng lín vµ nh¹y c¶m víi l·i suÊt lµ l­îng tiÒn cung øng. VËy l­îng tiÒn cung øng thay ®æi th× nã cã t¸c ®éng ®Õn l­îng tiÒn cung øng nh­ thÕ nµo? Mét sù t¨ng lªn cña l­îng tiÒn cung øng g©y ra 4 t¸c ®éng ®èi víi l·i suÊt: t¸c dông tÝnh láng, t¸c dông tÝnh thu nhËp, t¸c dông møc gi¸, t¸c dông l¹m ph¸t dù tÝnh. - T¸c dông tÝnh láng cho biÕt mét sù t¨ng lªn cña l­îng tiÒn cung øng sÏ lµm gi¶m nhÑ l·i suÊt, bëi v× ®­êng cung tiÒn sÏ dÞch chuyÓn sang ph¶i. - T¸c dông thu nhËp chØ ra r»ng do t¨ng l­îng tiÒn cung øng sÏ cã ¶nh tèt ®Õn nÒn kinh tÕ, sÏ lµm t¨ng thu nhËp khi ®ã l·i suÊt sÏ t¨ng lªn. V× ®­êng cÇu tiÒn lóc nµy sÏ dÞch chuyÓn sang ph¶i. - T¸c dông møc gi¸ cho biÕt mét sù t¨ng l­îng tiÒn cung øng sÏ lµm møc gi¸ chung t¨ng lªn vµ kÕt qña l·i suÊt c©n b»ng t¨ng.
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - T¸c dông l¹m ph¸t dù tÝnh: sù t¨ng lªn l­îng tiÒn cung wngs sÏ lµm d©n cóng dù tÝnh mét møc l¹m ph¸t cao h­n trong t­¬ng lai. KÕt qu¶ lµ l·i suÊt t¨ng lªn. Trong 4 t¸c dông trªn chØ cã t¸c dông tÝnh láng chØ ra r»ng mét sù t¨ng lªn cña l­îng tiÒn cung ­ngs sÏ lµm gi¶m l·i suÊt trong khi c¸c t¸c dông kh¸c th× ng­îc l¹i. Nghiªn cøu thùc tiÔn cho thÊy t¸c dông thu nhËp, møc gi¸ vµ l¹m ph¸t dù tÝnh v­ît tréi so víi tÝnh láng. V× vËy mét sù t¨ng l­îng tiÒn cung øng dÉn ®Õn viÖc t¨ng l·i suÊt trong dµi h¹n. III. Vai trß cña l·i suÊt trong nÒn kinh tÕ 1. L·i SuÊt víi qu¸ tr×nh huy ®éng vèn. Lý thuyÕt vµ thùc tiÔn ®Òu cho thÊy ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ cÇn ph¶i cã vèn vµ thêi gian. C¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn ph¶i mÊt hµng tr¨m n¨m ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ qu¸ tr×nh l©u dµi tÝch tô vèn tõ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. §èi víi ViÖt Nam trªn con ®­êng ph¸t triÓn kinh tÕ th× vÊn ®Ò tÝch luü vµ sö dông vèn cã tÇm quan träng ®Æc biÖt c¶ vÒ ph­¬ng ph¸p nhËn thøc vµ chØ ®¹o thùc tiÔn. V× vËy chÝnh s¸ch l·i suÊt cã vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc huy ®éng nguån vèn nhµn rçi trong x· héi vµ cacs tæ chøc kinh tÕ ®¶m b¶o ®óng ®Þnh h­íng vèn trong n­íc lµ quyÕt ®Þnh, vèn ngoµi n­íc lµ quan träng trong chiÕn l­îc CNH- H§H n­íc ta hiÖn nay. ViÖc ¸p dông mét chÝnh s¸ch l·i suÊt hîp lý ®¶m b¶o nguyªn t¾c: l·i suÊt ph¶i bo¶ tån ®­îc gi¸ trÞ vèn vay, ®¶m b¶o tÝch luü cho c¶ ng­êi cho vay vµ ng­êi ®i vay. Cô thÓ: + Tû lÖ l¹m ph¸t< l·i suÊt tiÒn göi < l·i suÊt tiÒn vay < tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n. + L·i suÊt ng¾n h¹n < l·i suÊt dµi h¹n (®èi víi c¶ tiÒn göi vµ tiÒn vay) 2. L·i suÊt víi qu¸ tr×nh ®Çu t­ Qu¸ tr×nh ®Çu t­ cña doanh nghiÖp vµo tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc thùc hiÖn khi mµ hä dù tÝnh lîi nhuËn thu ®­îc tõ ta× s¶n cè ®Þnh nµy nhiÒu h¬n sè l·i ph¶i tr¶ cho c¸c kho¶n ®i vay ®Ó ®Çu t­. Do ®ã khi l·i suÊt xuèng thÊp c¸c h·ng kinh doanh cã ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh më réng ®©u t­ vµ ng­îc l¹i. Trong m«i tr­êng tiÒn tÖ hoµn chØnh, ngay c¶ khi mét doanh nghiÖp thõa vèn th× chi tiªu ®Çu t­ cã kÕ ho¹ch vÉn bÞ ¶nh h­ëng bëi l·i suÊt, bëi v× thay cho viÖc ®Çu t­ vµo më réng
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. s¶n xuÊt doanh nghiÖp cã thÓ mua chøng kho¸n hay göi vµo ng©n hµng nÕu l·i su©t cña nã cao §Æc biÖt trong thêi kú nÒn kinh tÕ bÞ ®×nh trÖ, hµng ho¸ ø ®äng vµ xuèng gi¸, cã dÊu hiÖu thõa vèn vµ ¸p lùc l¹m ph¸t thÊp cÇn ph¶i h¹ l·i suÊt v× nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ l·i suÊt ph¶i nhá h¬n lîi nhuËn b×nh qu©n cña ®Çu t­, sù chªnh lÖch nµy sÏ t¹o ®éng lùc cho c¸c doanh nghiÖp më réng quy m« ®Çu t­. Mèi quan hÖ gi÷a ®Çu t­ vµ l·i suÊt ®­îc thÓ hiÖn qua ®å thÞ sau: L·i suÊt H×nh 1.8: BiÓu diÔn _ I = I – b*i mèi quan hÖ tû lÖ i1 nghÞch gi÷a ®Çu t­ vµ l·i suÊt. i2 I1 I2 §Çu t­ 3. L·i suÊt víi tiªu dïng vµ tiÕt kiÖm: Thu nhËp cña mét hé gia ®×nh th­êng ®­îc chia thµnh hai bé phËn: tiªu dïng vµ tiÕt kiÖm. Tû lÖ ph©n chia nµy phô thuéc vµo nhiÒu nh©n tè nh­ thu nhËp, vÊn ®Ò hµng ho¸ l©u bÒn vµ tÝn dông tiªu dïng, hiÖu qu¶ cña tiÕt kiÖm trong ®ã l·i suÊt cã t¸c dông tÝch cùc tíi c¸c nh©n tè ®ã. Khi l·i suÊt thÊp chi phÝ tÝn dông tiªu dïng thÊp, ng­êi ta vay nhiÒu cho viÖc tiªu dïng hµng ho¸ nghÜa lµ tiªu dïng nhiÒu h¬n. khi l·i suÊt cao ®em l¹i thu nhËp tõ kho¶n tiÒu ®Ó dµnh nhiÒu h¬n sÏ khuyÕn khÝch tiÕt kiÖm, do ®ã tiÕt kiÖm t¨ng. 4. L·i suÊt víi tû gi¸ hèi ®o¸i vµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu Tû gi¸ chÞu ¶nh h­ëng cña sù thay ®æi l·i suÊt tiÒn göi néi tÖ vµ ngo¹i tÖ. Sù thay ®æi l·i suÊt tiÒn göi néi tÖ ë ®©y lµ sù thay ®æi trong l·i suÊt danh nghÜa. Nõu l·i suÊt danh nghÜa t¨ng do tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng (l·i suÊt thùc kh«ng ®æi) th× tû gi¸ gi¶m. NÕu l·i suÊt danh nghÜa t¨ng do l·i suÊt thùc tÕ t¨ng (tû lÖ l¹m ph¸t kh«ng ®æi) th× tû gi¸ t¨ng. khi tû gi¸ ®ång ngo¹i tÖ t¨ng ®ång néi tÖ sÏ gi¶m gi¸ (tû gi¸ gi¶m) vµ ng­îc l¹i.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + Vai trß cña l·i suÊt trong n­íc víi qu¸ tr×nh XuÊt NhËp KhÈu: khi l·i suÊt thùc tÕ t¨ng lªn lµm cho tû gi¸ hèi ®o¸i t¨ng lªn. tû gi¸ hèi ®o¸i cao h¬n lµm hµng ho¸ cña nc ®ã ë n­íc ngoµi trë nªn ®¾t h¬n lªn vµ hµng ho¸ n­íc ngoµi ë n­íc ®ã sÏ trë nªn rÎ h¬n, dÉn ®Õn gi¶m xuÊt khÈu rßng. Mèi quan hÖ nµy ®­îc biÓu thÞ bëi ®å thÞ sau: L·i suÊt H×nh 1.9: Víi mét møc l·i suÊt thùc tÕ thÊp, tû gi¸ thÊp vµ xuÊt NX = NX(i) khÈu rßng cao víi møc l·i suÊt i1 cao tû gi¸ cao vµ xuÊt khÈu rßng thÊp i2 NX1 NX2 + Vai trß cña l·i suÊt n­íc ngoµi víi xuÊt khÈu rßng: Khi l·i suÊt tiÒn göi b»ng ngo¹i tÖ t¨ng lªn, ®­êng lîi tøc dù tÝnh cña ®ång ngo¹i tÖ dÞch chuyÓn sang ph¶i lµm gi¶m tû gi¸ hèi ®o¸i. Hµng xuÊt khÈu trë nªn rÎ h¬n so víi c¸c quèc gia kh¸c. RET1 e(USD/VND) H×nh 1.10: L·i suÊt n­íc ngoµi t¨ng, RET2 ®­êng lîi tøc dù tÝnh cña ®ång ngo¹i tÖ dÞch chuyÓn sang i1 ph¶i, vµ TGH§ gi¶m i2 Lîi tøc dù tÝnh 5. L·i suÊt víi l¹m ph¸t
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lý luËn vµ thùc tiÔn ®· thõa nhËn mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a l·i suÊt vµ l¹m ph¸t. Fishes chØ ra r»ng l·i suÊt t¨ng cao trong thêi kú l¹m ph¸t, do ®ã l·i suÊt ®­îc sö dông ®Ó ®iÒu chØnh l¹m ph¸t cô thÓ t¨ng l·i suÊt, thu hÑp ®­îc l­îng tiÒn trong l­u th«ng, l¹m ph¸t ®­îc k×m chÕ Tuy nhiªn, dïng l·i suÊt ®Ó chèngl¹m ph¸t kh«ng thÓ duy tr× l©u dµi v× nã sÏ lµm gi¶m ®Çu t­, tæng cÇu, s¶n l­îng. Do vËy ph¶i kÕt hîp nã víi c¸c c«ng cô kh¸c. 6. L·i suÊt víi qu¸ tr×nh ph©n bæ c¸c nguån lùc. TÊt c¶ c¸c nguån lùc ®Òu cã tÝnh khan hiÕm. VÊn ®Ò lµ x· héi ph¶i ph©n bæ vµ sö dông c¸c nguån lùc sao cho hiÖu qu¶. Nghiªn cøu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cho thÊy gi¸ c¶ ®ãng vai trß cùc kú quan träng trong viÖc ph©n bæ c¸c nguån lùc gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ. Nh­ ta ®· biÕt, l·i suÊt lµ mét lo¹i gi¸ c¶, nghÜa lµ l·i suÊt cã vai trß ph©n bæ hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc khan hiÕm cña x· héi. §Ó quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµo mét ngµnh kinh tÕ mét dù ¸n hay mét tµi s¶n nµo ®ã chóng ta ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ tû suÊt lîi tøc thu ®­îc víi chi phÝ ban ®Çu. §iÒu nµy cã nghÜa lµ ph¶i xem viÖc ®Çu t­ nµy cã mang l¹i lîi nhuËn hay kh«ng vµ cã ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh ®Ó tr¶ kho¶n tiÒn l·i cña sè tiÒn vay cho chi phÝ ban ®Çu hay kh«ng. Khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµo mét ngµnh kinh tÕ, mét dù ¸n hay mét tµi s¶n ta ph¶i quan t©m tíi chªnh lÖch gi÷a lîi nhuËn ®em l¹i vµ sè tiÒn vay ph¶i tr¶. Khi chªnh lÖch nµy lµ d­¬ng, th× nguån lùc sÏ ®­îc ph©n bæ tíi ®ã vµ lµ sù ph©n bæ hiÖu qu¶. 7. L·i suÊt vai trß cña nã ®èi víi Ng©n Hµng Th­¬ng m¹i NHTM víi hai nghiÖp vô chÝnh trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh lµ huy ®éng vèn vµ sö dông vèn ®· ph¶n ¸nh quy m« ho¹t ®éng cña c¸c NHTM. Víi ph­¬ng ch©m “®i vay ®Ó cho vay”, NHTM huy ®éng vèn t¹m thêi nhµn rçi trong c¸c doanh nghiÖp vµ d©n c­ ®Ó cho vay ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¸c nhu cÇu tiªu dïng kh¸c cña nh©n d©n. §Ó huy ®éng vèn vµ cho vay cã hiÖu qu¶, NHTM ph¶i x¸c ®Þnh l·i suÊt tiÒn göi vµ l·i suÊt tiÒn vay mét c¸ch hîp lý. Nõu l·i suÊt huy ®éng tiÒn göi qu¸ thÊp th× kh«ng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp vµ d©n c­ göi tiÒn vµo, dÉn ®Õn NHTM kh«ng ®ñ vèn cho vay ®Ó ®¸p øng yªu cÇu kh¸ch hµng. L·i suÊt Ng©n hµng lµ nh©n tè quan träng quyÕt ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña NHTM vµ kh¸ch hµng. Nõu l·i suÊt hîp lý sÏ lµ ®ßn bÈy quan träng thóc ®Èy s¶n xuÊt l­u th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn vµ ng­îc l¹i. Bëi vËy l·i suÊt Ng©n hµng võa lµ c«ng cô qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc võa lµ c«ng cô ®iÒu hµnh vi m« cña c¸c NHTM.
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Do vËy, khi huy ®éng tiÒn göi mµ víi l·i suÊt thÊp th× kh«ng khuyÕn khÝch doanh nghiÖp vµ d©n c­ göi tiÒn nhµn rçi vµo ng©n hµng, sÏ dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ NHTM kh«ng ®ñ vèn ®Ó cho vay ®¸p øng yªu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng. Ng­îc l¹i, nÕu l·i suÊt cho vay cao, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cã l·i hoÆc l·i qu¸ thÊp sÏ thu hÑp s¶n xuÊt hoÆc ngõng ho¹t ®éng ®Ó göi vèn vµo ng©n hµng.
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn II. C¸c chÝnh s¸ch l·i suÊt ®­îc thùc hiÖn ë vn trong thêi gian qua I . Giai ®o¹n tõ th¸ng 3/1989 trë vÒ tr­íc. §©y lµ thêi kú ®iÒu hµnh l·i suÊt theo c¬ chÕ l·i suÊt thùc ©m, chÝnh s¸ch l·i suÊt cøng nh¾c bÞ ¸p ®Æt theo kiÓu hµnh chÝnh. Tuy ng©n hµng Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng ®iÒu chØnh theo tõng thêi kú nh÷ng do giai ®o¹n nµy cã l¹m ph¸t phi m· nªn l·i suÊt lu«n trong t×nh tr¹ng ©m. NghÜa lµ: + L·i suÊt tiÒn göi < møc l¹m ph¸t + L·i suÊt cho vay < l·i suÊt huy ®éng < møc l¹m ph¸t ChÝnh s¸ch l·i suÊt nh­ vËy ®· cã t¸c ®éng xÊu ®Õn hd cña NHTM vµ doanh nghiÖp. 1. §èi víi NHTM - ChÝnh s¸ch l·i suÊt cøng nh¾c khiÕn cho c¸c NHTM kh«ng linh ho¹t trong ho¹t ®éng tÝn dông tr­íc mäi biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ. - L·i suÊt tÝn dông lu«n ë møc quy ®Þnh b¾t buéc nªn kh«ng khuyÕn khÝch c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c NHTM. - L·i suÊt tiÒn göi < l¹m ph¸t nªn kh«ng khuyÕn khÝch ng­êi d©n vµ c¸c tæ chøc göi tiÒn vµo ng©n hµng. Do ®ã chØ huy ®éng ®­îc vèn ng¾n h¹n mµ l¹i cho vay trung vµ dµi h¹n, kÕt qu¶ lµ lç. - L·i suÊt cho vay < l·i suÊt huy ®éng vèn vµ møc l¹m ph¸t nªn ng©n hµng trong t×nh tr¹ng bao cÊp ®èi víi doanh nghiÖp vay vèn vµ th«ng qua hÖ thèng tÝn dông l·i suÊt thÊp lu«n trong t×nh tr¹ng lç ho¹t ®éng Ng©n hµng kh«ng æn ®Þnh. 2. §èi víi doanh nghiÖp. - V× l·i suÊt cho vay < l¹m ph¸t nªn c¸c doanh nghiÖp thÞ nhau vay vèn, t×m mäi c¸ch , mäi c¬ héi vay vèn ®Ó ®­îc h­ëng bao cÊp. - doanh nghiÖp vay nhiÒu nh­ng lîi nhuËn thu ®­îc kh«ng ph¶i do s¶n xuÊt kinh doanh mµ do h­ëng bao cÊp cña NHTM t¹o møc lîi nhuËn gi¶ cho c¸c doanh nghiÖp.
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. II. Tõ th¸ng 3/1989 ®Õn 1993 ChÝnh s¸ch l·i suÊt thùc d­¬ng ®· ph¸t huy hiÖu qu¶ víi l·i suÊt tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n lµ 109% n¨m, l·i suÊt tiÕt kiÖm 3 th¸ng lµ 12% th¸ng, huy ®éng ®­îc nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­, cã nh÷ng ¶nh h­ëng tÝch cùc vµ tiªu cùc tíi NHTM vµ doanh nghiÖp. 1. T¸c ®éng tÝch cùc cña chÝnh s¸ch l·i suÊt thùc d­¬ng. * §èi víi NHTM ChuyÓn tõ l·i suÊt ©m sang l·i suÊt d­¬ng tøc lµ ngµnh ng©n hµng ®· tõng b­íc thùc hiÖn mét c¸ch nhÊt qu¸n ®¼ng thøc quan träng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng: l·i suÊt cho vay tÝn dông> l·i suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm> tû lÖ l¹m ph¸t. Do ®ã NHTM kh«ng cßn ph¶i bao cÊp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vay vèn th«ng qua tÝn dông n÷a. L·i suÊt thùc d­¬ng cao ®· thu hót mét sè l­îng tiÒn göi lín vµo c¸c ng©n hµng lµm l­îng tiÒn dù tr÷ cu¶ c¸c ng©n hµng t¨ng cao ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vay vèn cña doanh nghiÖp. * §èi víi doanh nghiÖp. L·i suÊt tiÒn göi cao dÉn ®Õn l·i suÊt cho vay cao buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i c©n nh¾c viÖc vay vèn ®Çu t­, ph¶i xem xÐt vµ lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ nhÊt. C¬ cÊu tæ chøc c¸c doanh nghiÖp ®­îc tæ chøc mét c¸ch hîp lý h¬n, gi¶m thiÓu bé phËn qu¶n lý cång kÒnh ®Ó gi¶m thiÓu chi phÝ. 2. T¸c ®éng tiªu cùc * §èi víi NHTM. Do l·i suÊt tiÒn göi cao dÉn ®Õn l·i suÊt cho vay cao nªn cµng khuyÕn khÝch göi tiÒn h¬n lµ vay tiÒn. Bªn c¹nh ®ã, l·i suÊt thùc d­¬ng cao cña ng©n hµng ®em l¹i kh¶ n¨ng thu ®­îc lîi nhuËn > lµ ®­a tiÒn vµo ®Çu t­ mµ rñi ro l¹i th©p nªn còng khuyÕn khÝch cac doanh nghiÖp göi tiÒn vµo ng©n hµng vay gi¶m dÉn ®Õn tµi s¶n nî trong b¶ng c©n ®èi cña NHTM lín h¬n tµi s¶n cã. Nh­ vËy cho dïngls thùc d­¬ng th× ch­a ch¾c ch¾n NHTM ®· ho¹t ®éng kinh doanh cã l·i. * §èi víi doanh nghiÖp.
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. L·i suÊt vay vèn kh«ng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ mµ c¸c doanh nghiÖp tÝch cùc göi tiÒn vµo ng©n hµng h¬n. Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp còng gi¶m quy m« ®Çu t­ dÉn ®Õn mét lùc l­îng lín thÊt nghiÖp kh«ng cã lîi cho sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. Trong tæng sè vèn ®Çu t­ s¶n xuÊt kinh doanh, mét phÇn lín lµ ®i vay cña ng©n hµng, bëi l·i suÊt vèn cao dÉn ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lín do ®ã gi¸ thµnh phÈm cao, gi¸ hµng ho¸ cao vµ nh­ vËy hµng ho¸ sÏ gi¶m tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. III. Tõ 1993 ®Õn 1996 Thêi gian nµy NHNN võa cÇn l·i suÊt trÇn, võa cÇu l·i suÊt tho¶ thuËn. + TrÇn l·i suÊt cho vay ®èi víi DNNN lµ 1,8% th¸ng, kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ 2,1% th¸ng. + Tho¶ thuËn tr­êng hîp ng©n hµng kh«ng huy ®éng ®ñ vèn ®Ó cho vay theo l·i suÊt quy ®Þnh ph¶i ph¸t hµnh kú phiÕu víi l·i suÊt cao h¬n th× ®­îc cÇu l·i suÊt tho¶ thuËn. L·i suÊt huy ®éng cã thÓ cao h¬n l·i suÊt tiÕt kiÖm cïng thêi h¹n lµ 0,2%/ th¸ng vµ cho vay cao h¬n møc l·i suÊt trÇn lµ 2,1%/th¸ng. chÕ ®é l·i suÊt nµy ®· Ýt nhiÒu gióp cho hd cña NHTM vµ DN cã nh÷ng chuyÓn biÕn tèt. 1. T¸c ®éng tÝch cùc - Nhê nh÷ng ®Þnh møc trÇn l·i suÊt mµ h¹n chÕ ®­îc phÇn nµo t×nh tr¹ng l·i suÊt thùc d­¬ng qu¸ cao trong thêi kú tr­íc vµ do ®ã trong c¸c NHTM còng dÇn c©n b»ng gi÷a tµi s¶n nî vµ tµi s¶n cã, ®¶m b¶o ®­îc lîi nhuËn. C¸c doanh nghiÖp còng cÇn cã thªm c¬ héi vay vèn kinh doanh vµ më réng quy m« vèn ®Çu t­. - Nhê cã l·i suÊt tho¶ thuËn mµ ho¹t ®éng tÝn dông gi÷a NHTM vµ doanh nghiÖp linh ho¹t h¬n phï hpj víi ccs ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng vµ t×nh h×nh cung cÇu vèn, chÝnh s¸ch kh¸ch hµng vµ c¹nh tranh cña tõng tæ chøc tÝn dông vµ chñ ®éng ®iÒu hoµ quan hÖ cung cÇu vÒ vèn kinh doanh b»ng c«ng cô l·i suÊt. 2. T¸c ®éng tiªu cùc - Trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t gia t¨ng l·i suÊt thùc kh«ng cßn bao nhiªu vµ nhiÒu lo¹i tiÌn göi kh«ng cßn ®­îc b¶o toµn gi¸ trÞ khi göi.
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Nguån vèn ®Ó cho vay trung h¹n kh«ng cã. - Lo¹i tiÕt kiÖm 12 th¸ng l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt cho vay trung h¹n nªn c¸c NHTM kh«ng huy ®éng lo¹i tiÕt kiÖm nµy. - L·i suÊt cho vay trung h¹n thÊp h¬n l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n lµ tr¸i víi th«ng lÖ quãc tÕ, ®èi lËp víi huy ®éng vèn cã thêi h¹n 6 th¸ng. *§èi víi NHTM nguyªn lý phæ biÕn vÒ mÆt thêi h¹n sö dông vèn tÝn dông trong cïng mét thêi ®iÓm cho vay cho thÊy, møc l·i suÊt cao th­êng ®¸p øng cho nhu cÇu vay vèn dµi h¹n, l·i suÊt thÊp cÇn cho viÖc huy ®éng vèn ng¾n h¹n. Nh­ng trong giai ®o¹n nµy l·i suÊt tÝn dông ng¾n h¹n l¹i ®­îc quy ®Þnh cao h¬n dµi h¹n, do ®ã NHTM chñ yÕu huy ®éng ®­îc vèn ng¾n h¹n trong khi tû lÖ vèn huy ®éng trung bµ dµi h¹n rÊt nhá. Nõu lÊy vèn ng¾n h¹n cho vay ®Çu t­ trung vµ dµi h¹n thÞ NHTM ph¶i chÞu thua thiÖt. Thêi gian nµy, do thiÕu nguån vèn cho vay trung h¹n, ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn vµ ng©n hµng n«ng nghiÖp ®· lÇn l­ît ph¸t hµnh tr¸i phiÕu dµi h¹n l·i suÊt 21%/n¨m tr¶ l·i tr­íc t­¬ng ®­¬ng víi 26,6%. §©y lµ tr¸i phiÕu cã l·i cao h¬n tÊt c¶ c¸c lo¹i l·i suÊt huy ®éng vèn thêi kú ®ã. Nõu tõ chØ sè l¹m ph¸t n¨m 1994 lµ 14,4% th× l·i suÊt thùc cña tr¸i phiÕu NHTM lµ 12,6%. §©y lµ lùc hÊp dÉn m¹nh mÏ ®èi víi kh¸ch hµng. - ViÖc quy ®Þnh l·i suÊt trÇn vÉn mang d¸ng dÊp qu¶n lý hµnh chÝnh ®èi víi mét c«ng cô v« cïng nh¹y bÐn vµ mang ®Ëm tÝnh thÞ tr­êng vµ do ®ã vÊn h¹n chÕ t×nh linh ho¹t cña NHTM trong ho¹t ®éng tÝn dông, kh«ng t¹o ra sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c ng©n hµng. - Sù chÖnh lÖch cao gi÷a l·i suÊt tiÒn göi vµ l·i suÊt tiÒn vay ®· ®em l¹i cho c¸c NHTM mét sè lîi nhuËn ®· khiÕn cho c¸c ng©n hµng kh«ng chó träng viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ ho¹t ®éng. * §èi víi doanh nghiÖp. - C¬ chÕ l·i suÊt hiÖn hµnh thùc sù g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc vay vèn s¶n xuÊt nhÊt lµ ®Çu t­ s¶n xuÊt trong trung vµ dµi h¹n do chÝnh c¸c ng©n hµng còng khã huy ®éng vµ cã thÓ cho vay ë møc l·i suÊt cao. - L·i suÊt cao llµm cho ng­êi kinh doanh chñ yÕu ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt cã lîi nhuËn cao tøc thêi vµ thu håi vèn nhanh nh­: dÞch vô , th­¬ng m¹i, s¶n xuÊt nhá mÊt c©n ®èi trong nÒn kinh tÕ
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2070 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
12=>0