intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: " sử dụng phương pháp thống kê trong việc đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp"

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:66

98
lượt xem
19
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: " sử dụng phương pháp thống kê trong việc đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp"', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: " sử dụng phương pháp thống kê trong việc đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp"

  1. Đề tài: " Sử dụng phương pháp thống kê trong việc đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr­êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n khoa thèng kª  chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp §Ò tµi : " Sö dông ph­¬ng ph¸p thèng kª trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty kinh doanh vËn t¶i l­¬ng thùc" Gi¸o viªn h­íng dÉn : Ph¹m Ngäc KiÓm Sinh viªn thùc hiÖn : Hoµng VÜnh Nam Líp : Thèng kª 39A Niªn kho¸ : 1997 - 2001
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Hµ Néi 2001 Lêi nãi ®Çu Tõ khi chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n­íc , nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nhiÒu khëi s¾c ®¸ng mõng. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã quyÒn tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tù do c¹nh tranh trong khu«n khæ ph¸p luËt cho phÐp. §Ó ®¶m b¶o c¹nh tranh th¾ng lîi, gióp cho doanh nghiÖp ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù ®æi míi phï hîp víi sù ph¸t triÓn chung cña x· héi vµ ph¶i tù v­¬n lªn, tù kh¼ng ®Þnh m×nh. ChØ cã nh÷ng doanh nghiÖp tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh mét c¸ch hiÖu qu¶ th× míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. V× thÕ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét vÊn ®Ò v« cïng quan träng ®èi víi mäi doanh nghiÖp. Kh«ng doanh nghiÖp nµo ho¹t ®éng l¹i kh«ng tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh. V× vËy, trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty kinh doanh vËn t¶i l­¬ng thùc, em ®· chän vÊn ®Ò " sö dông ph­¬ng ph¸p thèng kª trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp" lµm ®Ò tµi thùc tËp. Néi dung ®Ò tµi gåm 3 ch­¬ng kh«ng kÓ lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn. Ch­¬ng I : nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ch­¬ng II : x¸c ®Þnh hÖ thèng chØ tiªu vµ mét sè ph­¬ng ph¸p thèng kª ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng III : vËn dông hÖ thèng chØ tiªu vµ mét sè ph­¬ng ph¸p th«ngs kª ®Ó ®¸nh gi¸, ph©n tÝch hiÖu qu¶ vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty kinh doanh vËn t¶i l­¬ng thùc. Ch­¬ng I : nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. I.Kh¸i niÖm, c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ®· vµ ®ang ®­îc nhiÒu doanh nghiÖp quan t©m ®Õn. Khi bµn vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, c¸c nhµ kinh tÕ ®· ®­a ra rÊt nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau. -HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ møc ®é h÷u Ých cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ra tøc lµ gi¸ trÞ sö dông cña nã : hoÆc lµ doanh thu vµ nhÊt lµ lîi nhuËn thu ®­îc sau qu¸ tr×nh kinh doanh. Quan ®iÓm nµy lÉn lén gi÷a hiÖu qu¶ víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, gi÷a hiÖu qu¶ víi môc tiªu kinh doanh. -HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®­îc ph¶n ¸nh qua nhÞp ®é t¨ng vµ c¸c chØ tiªu kinh tÕ. Quan ®iÓm nµy lµ phiÕn diÖn trªn gi¸c ®é biÕn ®éng theo thêi gian. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ ph¹m trï kinh tÕ quan träng biÓu hiÖn quan hÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®¹t ®­îc víi chi phÝ nguån lùc ®· bá ra ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh ®ã. Tõ nhËn xÐt vÒ c¸c kh¸i niÖm cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë trªn, ta cã mét kh¸i niÖm tæng hîp vµ bao qu¸t h¬n : HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ biÓu hiÖn tËp trung cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u, ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c c¸c nguån lùc vµ 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tr×nh ®é chi phÝ c¸c nguån lùc ®ã trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh. * C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh : + ThÞ tr­êng ®Çu vµo vµ thÞ tr­êng ®Çu ra cña doanh nghiÖp : ThÞ tr­êng lµ n¬i diÔn ra mäi ho¹t ®éng giao dÞch bu«n b¸n, lµ n¬i xuÊt hiÖn c¸c cuéc c¹nh tranh g¨y g¾t c¶ vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng mÉu m·, quy c¸ch, chñng lo¹i... s¶n phÈm. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cÇn chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng. §ã lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh còng lµ yÕu tè ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. ThÞ tr­êng ®Çu vµo ¶nh h­ëng tíi tÝnh liªn tôc vµ tÝnh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. Nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn kh¶ n¨ng cung øng cho thÞ tr­êng ®Çu ra cña doanh nghiÖp. ThÞ tr­êng ®Çu ra cña doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Muèn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®¹t hiÖu qu¶ cao ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr­êng, thÞ hiÕu kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng cña b¶n th©n doanh nghiÖp ®èi víi c¸c yÕu tè ®Çu vµo c¶u s¶n xuÊt. + Nh©n tè con ng­êi : Nh©n tè con ng­êi trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ãng vai trß cùc kú quan träng v× con ng­êi lµ chñ thÓ qu¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, trùc tiÕp tham gi¸ vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Do ®ã nh©n tè con ng­êi ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Do nh©n tè con ng­êi cã tÇm quan träng, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o tay nghÒ cho lao ®éng, ®¶m b¶o quyÒn lµm chñ cña mçi c¸ nh©n, ch¨m lo tíi ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho c«ng nh©n viªn, ®ång thêi cã h×nh thøc th­ëng ph¹t hîp lý nh»m khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng cã ý thøc tr¸ch nhiÖm, t©m huyÕt víi doanh nghiÖp vµ tõ ®ã lu«n s½n sµng lµm viÖc hÕt kh¶ n¨ng. + Nh©n tè vÒ qu¶n lý : Bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cao sÏ cho phÐp doanh nghiÖp sö dông hîp lý vµ tiÕt kiÖm c¸c yÕu tè vËt ch¸t cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. doanh, gióp l·nh ®¹o doanh nghiÖp ®Ò ra nh÷ng quyÕt ®Þnh chØ ®¹o kinh doanh chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ n¾m b¾t ®­îc thêi c¬. §Ó qu¶n lý tèt, doanh nghiÖp ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý nhanh nh¹y, nhiÖt t×nh vµ cã kinh nghiÖm. + Nh©n tè vÒ kü thuËt vµ c«ng nghÖ : Kü thuËt vµ c«ng nghÖ cã ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nã cho phÐp doanh nghiÖp n©ng cao n¨ng xuÊt chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. * Nh÷ng biÖn ph¸p chñ yÕu n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh : §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ta so s¸nh kÕt qu¶ ®Çu ra vµ chi phÝ ®Çu vµo cña mét qu¸ tr×nh. Ta cã : Q KÕt qu¶ ®Çu ra H= = C Chi phÝ ®Çu vµo Muèn t¨ng H th­êng cã nh÷ng biÖn ph¸p sau : -Thø nhÊt : gi¶m ®Çu vµo, ®Çu ra kh«ng ®æi. -Thø hai : gi÷ nguyªn ®Çu vµo , t¨ng ®Çu ra. -Thø ba : gi¶m ®Çu vµo, t¨ng ®Çu ra. -Thø t­ : t¨ng ®Çu vµo, t¨ng ®Çu ra nh­ng tèc ®é t¨ng ®Çu ra lín h¬n tèc ®é t¨ng ®Çu vµo. Thùc tÕ cho thÊy, ®Êt n­íc ta ®ang chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ n­íc ®· cã nhiÒu ®æi s¾c vÒ mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi. Song qu¸ tr×nh qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt cßn bÊt hîp lý dÉn ®Õn viÖc sö dông l·ng phÝ c¸c nguån lùc lµm gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖn nay cã hai biÖn ph¸p chñ yÕu ®­îc c¸c doanh nghiÖp chó ý quan t©m ®ã lµ biÖn ph¸p thø hai vµ biÖn ph¸p thø t­. Trong sù c¹nh tranh g¨y g¾t cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, doanh nghiÖp muèn ®øng v÷ng vµ ®i lªn ®ßi hái ph¶i th­êng xuyªn ®æi míi n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Nh­ng ®Ó s¶n phÈm ®¸p øng 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®­îc nhu cÇu thÞ tr­êng vµ mang l¹i lîi nhuËn cho doanh nghiÖp th× doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt viÖc quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã cã tèi ­u kh«ng. V× vËy, ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, doanh nghiÖp cÇn chó ý c¸c vÊn ®Ò sau : -Nghiªn cøu n¾m b¾t thÞ tr­êng. -ChuÈn bÞ tèt c¸c ®iÒu kiÖn, yÕu tè cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. -N©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng. -M¹nh d¹n chñ ®éng ®­a tiÕn bé khoa häc céng nghÖ vµo s¶n xuÊt. -N©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. -X¸c ®Þnh môc tiªu vµ chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp. -S¾p xÕp l¹i c¬ cÊu tæ chøc cho hîp lý. II. C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sù dông lùc s½n cã cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ cao nhÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu vµ nhËn thøc mét c¸ch ®Çy ®ñ b¶n chÊt vµ c¸c quan ®iÓm ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ viÖc ®¸nh gi¸ ®óng hiÖu qu¶, cho phÐp doanh nghiÖp ph¸t hiÖn kh¶ n¨ng vµ t×m ®óng biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Thø nhÊt cÇn ph©n biÖt kÕt qu¶ víi hiÖu qu¶. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc x©y dùng b»ng c¸ch so s¸nh gi÷a ®Çu vµo vµ ®Çu ra, so s¸nh gi÷a chi phÝ bá ra vµ kÕt qu¶ thu ®­îc. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ nh÷ng s¶n phÈm ®­îc con ng­êi t¹o ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ mang l¹i lîi Ých tiªu dïng x· héi. Thø hai, ph©n biÖt hiÖu qu¶ kinh tÕ víi hiÖu qu¶ x· héi. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp lµ ph¹m trï kinh tÕ biÓu hiÖn quan hÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ kinh tÕ mµ doanh nghiÖp ®¹t ®­îc víi chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®ã. HiÖu qu¶ x· héi cña doanh nghiÖp cßn thÓ hiÖn ë ®ãng gãp cña doanh nghiÖp vµo viÖc ®¹t môc tiªu kinh tÕ x· héi cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n nh­ ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch, vµo sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ, gi¶i quyÕt viÖc lµm... HiÖu qu¶ kinh tÕ lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt cña hiÖu qu¶ x· héi. NÕu hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp gi¶m tøc lµ doanh nghiÖp mÊt ®i kh¶ n¨ng c¹nh tranh thiÕu søc sèng vµ trë thµnh g¸nh nÆng cho nhµ n­íc. V× thÕ doanh nghiÖp kh«ng thÓ ®¹t ®­îc môc tiªu x· héi. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh liªn quan ®Õn nhiÒu yÕu tè vµ ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c yÕu tè ®ã. Khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh cÇn chó ý c¸c quan ®iÓm sau : 1.B¶o ®¶m sù thèng nhÊt gi÷a nhiÖm vô chÝnh trÞ vµ s¶n xuÊt kinh doanh trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 2.B¶m ®¶m sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c lîi Ých : lîi Ých x· héi, lîi Ých tËp thÓ, lîi Ých ng­êi lao ®éng. 3.§¶m b¶o tÝnh thùc tiÔn trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 4.HiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i ®­îc xem xÐt mét c¸ch toµn diÖn c¶ vÒ thêi gian vµ kh«ng gian trong mèi quan hÖ víi hiÖu qu¶ chung toµn bé nÒn kinh tÕ. III.ý nghÜa, nhiÖm vô cña thèng kª hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh : 1. ý nghÜa cña thèng kª hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh : N¨m 2000 lµ n¨m ®¸nh dÊu b­íc thµnh c«ng cña nÒn kinh tÕ trªn con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. §Êt n­íc dÇn v­ît qua t×n tr¹ng tôt hËu vµ kÐm ph¸t triÓn, ®· n©ng cao møc sèng d©n c­, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ®Êt n­íc ph¸t triÓn cïng víi c¸c n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. Nh÷ng nguyªn nh©n kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cña nÒn kinh tÕ ®ã lµ do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng cã hiÖu qu¶. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. HiÖu qu¶ kinh tÕ nÒn s¶n xuÊt x· héi lµ mét ph¹m trï kinh tÕ quan träng biÓu hiÖn quan hÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ kinh tÕ mµ x· héi ®¹t ®­îc víi chi phÝ bá ra ®Ó cã ®­îc kÕt qu¶ ®ã. Trong giíi h¹n c¸c doanh nghiÖp th× hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc xem lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña doanh nghiÖp. V× vËy vai trß cña thèng kª hiÖu qu¶ s¶n xuÊt lµ rÊt quan träng trong viÖc nghiªn cøu, ®¸nh gi¸, ph©n tÝch hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Khi phÊn ®Êu ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong nÒn kinh tÕ quèc d©n cã ý nghÜa rÊt lín, biÓu hiÖn : -TËn dông vµ tiÕt kiÖm nguån lùc hiÖn cã. -N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ yÕu tè thóc ®Èy tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ. -N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cã ya nghÜa lµ ®­a doanh nghiÖp ph¸t triÓn theo chiÒu s©u víi tèc ®é nhanh. -N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh sÏ ®­a ®Õn kÕt qu¶ cuèi cïng lµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng. N©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ nÒn s¶n xuÊt x· héi cã ý nghÜa quan träng ®èi víi yªu cÇu t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nãi riªng vµ sù ph¸t triÓn cña loµi ng­êi nãi chung. N©ng cao hiÖu qu¶ nÒn s¶n xuÊt x· héi lµ c¬ së vËt chÊt ®Ó kh«n ngõng n©ng cao møc sèng d©n c­. Nh­ vËy, t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ nÒn s¶n xuÊt x· héi lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu kh¸ch quan trong tÊt c¶ h×nh th¸i kinh tÕ x· héi. N©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ nÒn s¶n xuÊt x· héi ngµy cµng cã ý nghÜa ®Æc biÖt trong mét sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh: Khi kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt theo chiÒu réng (t¨ng nguån lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn, vèn... ) bÞ h¹n chÕ, khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. T¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ nÒn s¶n xuÊt x· héi lµ mét trong nh÷ng yÕu tè lµm t¨ng thªm søc c¹nh tranh, cho phÐp giµnh lîi thÕ trong quan hÖ kinh tÕ. Nh­ trªn ta thÊy, b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ tiÕt kiÖm lao ®éng x· héi. §©y lµ hai mÆt cã quan hÖ mËt thiÕt cña vÊn ®Ò hiÖu qu¶ kinh tÕ, g¾n liÒn víi hai quy luËt t­¬ng øng 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cña nÒn s¶n xuÊt x· héi lµ quy luËt t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ quy luËt tiÕt kiÖm thêi gian. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu kinh doanh c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i chó träng c¸c ®iÒu kiÖn néi t¹i, ph¸t huy n¨ng lùc hiÖu n¨ng cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµ tiÕt kiÖm mäi chi phÝ. Thèng kª nghiªn cøu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña mét doanh nghiÖp còng nh­ mét quèc gia trong tõng thêi kú. Do ®ã, tuú theo yªu cÇu tõng giai ®o¹n mµ mçi doanh nghiÖp, mçi quèc gia chän cho m×nh mét h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu réng hay chiÒu s©u. Ph¸t triÓn kinh tÕ heo chiÒu réng tøc lµ ph¸t huy mäi nguån lùc vµo s¶n xuÊt, t¨ng thªm vèn, bæ sung lao ®éng vµ kü thuËt, më mang thªm nhiÒu ngµnh nghÒ, x©y dùng thªm nhiÒu xÝ nghiÖp, t¹o ra nhiÒu mÆt hµng míi... Ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu réng ¸p dông chñ yÕu cho thêi kú ®Çu cña sù ph¸t triÓn. Ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u lµ ®Èy m¹nh c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt, tiÕn nhanh lªn hiÖn ®¹i ho¸, t¨ng c­êng chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸, n©ng cao c­êng ®é sö dông c¸c nguån lùc, chó träng l­îng s¶n phÈm vµ dÞch vô. Ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u ®­îc ¸p dông trong giai ®o¹n ph¸t triÓn. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay, viÖc chó träng ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu réng lµ chñ yÕu. Bëi v× ®Êt n­íc ta ®ang trong giai ®o¹n ®Çu cña sù ph¸t triÓn. Do vËy rÊt cÇn c¸c yÕu tè ph¸t triÓn nh­ vèn, lao ®éng vµ kü thuËt... nh»m t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü thuËt tèt t¹o ®µ cho ph¸t triÓn. Tuy nhiªn n­íc ta còng cÇn chó träng ngµy cµng nhiÒu h¬n tíi ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u v× môc tiªu ph¸t triÓn l©u dµi cña ®Êt n­íc. Nghiªn cøu thèng kª hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ hiÓu s©u h¬n vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp m×nh, tõ ®ã ®­a ra c¬ chÕ ®iÒu hµnh ®¶m b¶o t¹o ra kÕt qu¶, hiÖu qu¶ cao nhÊt cña mäi qu¸ tr×nh, mäi giai ®o¹n. V× hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ th­íc ®o chÊt l­îng, ph¶n ¸nh tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý kinh doanh vµ sù sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp. 2.NhiÖm vô cña thèng kª hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh : 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. -Thu thËp th«ng tin ban ®Çu mét c¸ch ®Çy ®ñ, c¸c th«ng tin ®ã lµ : GO, VA, IC, doanh thu, lîi nhuËn, lao ®éng m×nh qu©n, vèn ®Çu t­, vèn s¶n xuÊt kinh doanh. -X©y dùng hÖ thèng chØ tiªu vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. -Trªn c¬ së hÖ thèng chØ tiªu ®­îc x©y dùng, ta tÝnh to¸n tæng hîp c¸c chØ tiªu. -§¸nh gi¸ chung vµ ph©n tÝch chi tiÕt t×nh h×nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. -Dù b¸o vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi kú tíi vµ ®Ò xuÊt nh÷ng kiÕn nghÞ, biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp. Ch­¬ng II : X¸c ®Þnh hÖ thèng chØ tiªu vµ mét sè ph­¬ng ph¸p thèng kª ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. I.Môc tiªu, yªu cÇu cña hÖ thèng chØ tiªu : Cïng víi sù më cöa nÒn kinh tÕ lµ sù thay ®æi lín lao trong t­ duy kinh tÕ cña nhµ n­íc, mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã ®iÒu kiÖn tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Hä ho¹t ®éng víi ph­¬ng thøc tù chñ vÒ tµi chÝnh vµ tù thùc hiÖn h¹ch to¸n thu chi. Do ®ã hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ cò kh«ng cßn hîp lý, ®ßi hái ph¶i cã sù thay ®æi trong hÖ thèng chØ tiªu nãi chung vµ thèng kª hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nãi riªng. 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. HÖ thèng chØ tiªu thèng kª hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i ®¶m b¶o bao qu¸t ®­îc mäi mÆt cña c¸c yÕu tè cÊu thµnh hiÖu qu¶, ph¶i mang l¹i tÝnh tæng hîp bao gåm c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ bé phËn vµ ph¶n ¸nh c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau cña hiÖu qu¶ nãi chung. HÖ thèng chØ tiªu thèng kª hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cÇn b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu sau. -Sè l­îng c¸c chØ tiªu ph¶i ®ñ lín ®Ó bao qu¸t hÕt nh÷ng mÆt c¬ b¶n cã liªn quan ®Õn hiÖu qu¶ chung. -C¸c chØ tiªu ®­îc chän ph¶i lµ nh÷ng chØ tiªu ®Æc tr­ng nhÊt, ®ång thêi ph¶i ph¶n ¸nh vµ ph©n tÝch ®­îc mèi quan hÖ tån t¹i kh¸ch quan gi÷a c¸c mÆt, c¸c bé phËn. -C¸c chØ tiªu ®­îc chän ph¶i ®¶m b¶o cã néi dung, ph¹m vi vµ ®¬n vÞ tÝnh phï hîp víi yªu cÇu ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn môc tiªu hiÖu qu¶, lîi nhuËn c¶u doanh nghiÖp. -HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc chia lµm hai phÇn : HiÖu qu¶ sö dông nguån lùc vµ hiÖu qu¶ chi phÝ th­êng xuyªn, trong ®ã mçi lo¹i l¹i bao gåm hiÖu qu¶ toµn phÇn vµ hiÖu qu¶ cËn biªn. -B¶o ®¶m vµ ph¸t triÓn ®­îc vèn kinh doanh, trÝcha khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo ®óng quy ®Þnh cña chÕ ®é hiÖn hµnh. -Kinh doanh cã l·i, nép ®ñ tiÒn thu sö dông vèn vµ lËp ®ñ c¸c quü doanh nghiÖp : dù phßng tµi chÝnh, trî cÊp mÊt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, ®Çu t­ ph¸t triÓn, khen th­ëng, phóc lîi... -Tr¶ ®Çy ®ñ c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n. -Nép ®ñ tiÒn b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ cho ng­êi lao ®éng theo quy ®Þnh. -Nép ®ñ c¸c kho¶n thuÕ theo quy ®Þnh. -Tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng tèi thiÓu ph¶i b»ng møc l­¬ng b×nh qu©n cña c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn. 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. II.X¸c ®Þnh hÖ thèng chØ tiªu vµ mét sè ph­¬ng ph¸p thèng kª ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.C«ng th­c tæng qu¸t x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc ®o l­êng b»ng c¸c chØ tiªu t­¬ng ®èi c­êng ®é ph¶n ¸nh mèi quan hÖ so s¸nh gi÷a ®Çu vµo (chi phÝ kinh tÕ: C) vµ ®Çu ra (kÕt qu¶ kinh tÕ: Q). Quan hÖ so s¸nh ®ã ®­îc x¸c lËp theo ph­¬ng ph¸p ma trËn, tøc lµ nÕu cã M chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh tÕ Q vµ N chØ tiªu ph¶n ¸nh chi phÝ kinh tÕ C th× ta cã 2 x M x N chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, trong ®ã cã Ýt nhÊt M x N chØ tiªu cã ý nghÜa. §Ó ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ta x¸c lËp hai lo¹i chØ tiªu : KÕt qu¶ kinh tÕ Q a.D¹ng thuËn : H= = Chi phÝ kinh tÕ C ChØ tiªu H biÓu thÞ mçi ®¬n vÞ ®Çu vµo cã kh¶ n¨ng t¹o ra bao nhiªu ®¬n vÞ ®µu ra. ChØ tiªu H ®­îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh ¶nh h­ëng cña hiÖu qu¶ sö dông nguån lùc hay chi phÝ th­êng xuyªn ®Õn kÕt qu¶ kinh tÕ. Chi phÝ kinh tÕ C b.D¹ng nghÞch : E= = KÕt qu¶ kinh tÕ Q ChØ tiªu E cho biÕt ®Ó cã ®­îc mét ®¬n vÞ ®Çu ra cÇn bao nhiªu ®¬n vÞ ®Çu vµo. ChØ tiªu E lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh quy m« tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ nguån lùc hay chi phÝ th­êng xuyªn. 2.Nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh tÕ (Q) vµ chi phÝ kinh tÕ (C): 2.1.Nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh tÕ (Q) : KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ nh÷ng s¶n phÈm mang l¹i lîi Ých tiªu dïng x· héi ®­îc thÓ hiÖn lµ s¶n phÈm vËt chÊt hoÆc s¶n phÈm dÞch vô. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Nh÷ng s¶n phÈm nµy ph¶i phï hîp víi lîi Ých kinh tÕ vµ tr×nh ®é v¨n minh cña tiªu dïng x· héi. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc biÓu thÞ b»ng c¸c chØ tiªu hiÖn vËt vµ c¸c chØ tiªu gi¸ trÞ. KÕt qu¶ kinh doanh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh, ph©n tÝch kÕt qu¶ cïng víi ph©n tÝch ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh gióp ta ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. V× thÕ viÖc ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ v« cïng quan träng vµ cÇn thiÕt. a.C¸c chØ tiªu tÝnh b»ng ®¬n vÞ hiÖn vËt : -Nöa thµnh phÈm lµ chØ tiªu theo dâi kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña mét s¶n phÈm hoÆc mét chi tiÕt s¶n phÈm. Nöa thµnh phÈm lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt ®· qua chÕ biÕn ë mét hoÆc mét sè giai ®o¹n c«ng nghÖ nh­ng ch­a qua chÕ biÕn ë c«ng nghÖ giai ®o¹n cuèi cïng trong quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ biÕn s¶n phÈm. -ChØ tiªu s¶n phÈm hoµn thµnh ( thµnh phÈm ) lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· qua chÕ biÕn ë tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ cÇn thiÕt trong quy tr×nh chÕ t¹o c«ng nghÖ s¶n phÈm vµ ®· hoµn thµnh viÖc chÕ biÕn ë giai ®o¹n cuèi cïng, ®· qua kiÓm tra vµ ®¹t tiªu chuÈn chÊt l­îng s¶n phÈm. -ChØ tiªu s¶n phÈm quy ­íc (TÝnh theo s¶n phÈm tiªu chuÈn) ph¶n ¸nh l­îng s¶n phÈm tÝnh ®æi tõ c¸c l­îng s¶n phÈm cïng tªn nh­ng kh¸c nhau vÒ møc ®é phÈm chÊt vµ quy c¸ch. S¶n phÈm quy ­íc ®­îc tÝnh theo c«ng thøc : L­îng s¶n phÈm quy ­íc = (L­îng s¶n phÈm hiÖn vËt lo¹i i x hÖ sè tÝnh ®æi) b.C¸c chØ tiªu tÝnh b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ. *ChØ tiªu tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) -Kh¸i niÖm : tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt lµ toµn bé cña c¶i vËt chÊt vµ dÞch vô ®­îc t¹o ra trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh cña doanh nghiÖp, th­êng tÝnh cho mét n¨m. Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt bao gåm : gi¸ trÞ nh÷ng s¶n phÈm vËt chÊt vµ gi¸ trÞ nh÷ng ho¹t ®éng dÞch vô phi vËt chÊt. Mçi doanh nghiÖp th­êng ho¹t ®éng trªn nhiÒu lÜnh vùc, v× vËy ®Ó tÝnh tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, thèng kª cÇn tÝnh ra gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña tõng 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lo¹i ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, sau ®ã tæng hîp l¹i míi cã chØ tiªu tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt. ChØ tiªu tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt ph¶n ¸nh quy m« kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp trong thêi kú nghiªn cøu, chØ tiªu nµy biÓu hiÖn thµnh tùu hoÆc kÕt qu¶ cña tËp thÓ lao ®éng cña mét doanh nghiÖp. Theo hÖ thèng tµi kho¶n quèc gia (SNA), GO ®­îc x¸c ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p xÝ nghiÖp, ph­¬ng ph¸p ngµnh, ph­¬ng ph¸p nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Ó x¸c ®Þnh GO cña mét doanh nghiÖp, trong thèng kª sö dông ph­¬ng ph¸p xÝ nghiÖp, GO cña doanh nghiÖp c«ng nghiÖp lµm c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh GO cña ngµnh vµ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. -Néi dung kinh tÕ : tuú tõng ®iÒu kiÖn cña mçi doanh nghiÖp cã thÓ t×m GO theo hai lo¹i gi¸ : +ChØ tiªu GO theo gi¸ so s¸nh ( cè ®Þnh ) bao gåm : Gi¸ trÞ thµnh phÈm b»ng nguyªn vËt liÖu cña xÝ nghiÖp gåm c¶ thµnh phÈm b¸n ra ngoµi, tån kho vµ göi b¸n. Gi¸ trÞ thµnh phÈm b»ng nguyªn vËt liÖu cña kh¸ch hµng. Gi¸ trÞ phÕ liÖu, phÕ phÈm, thø phÈm thu håi ®· tiªu thô ®­îc. Gi¸ trÞ dÞch vô c«ng nghiÖp ®· hoµn thµnh cho bªn ngoµi nh­ (Söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­ng tiÖn vËn t¶i cho kh¸ch hµng). Nh÷ng chªnh lÖch gi÷a cuèi kú vµ ®Çu kú cña s¶n phÈm trung gian (s¶n phÈm dë dang vµ nöa thµnh phÈm). Gi¸ trÞ cho thuª m¸y mãc thiÕt bÞ +ChØ tiªu GO theo gi¸ hiÖn hµnh bao gåm : Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm chÝnh Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm phô Doanh thu b¸n phÕ liÖu phÕ phÈm trong kú Doanh thu cho thuª m¸y mãc thiÕt bÞ trong kú Doanh thu do chªnh lÖch cuèi vµ ®Çu kú thµnh phÈm tån kho. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chªnh lÖch gi÷a cuèi vµ ®Çu kú thµnh phÈm göi b¸n. Chªnh lÖch gi÷a cuèi vµ ®Çu kú s¶n phÈm trung gian. Gi¸ trÞ c«ng viÖc dÞch vô c«ng nghiÖp. -ý nghÜa : chØ tiªu tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt ®­îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n hµng lo¹t c¸c chØ tiªu kinh tÕ kh¸c nh­ (n¨ng suÊt lao ®éng gi¸ thµnh, hiÖu n¨ng sö dông lao ®éng...) *ChØ tiªu gi¸ trÞ gia t¨ng (VA) : -Kh¸i niÖm : gi¸ trÞ gia t¨ng ;lµ mét chØ tiªu tæng hîp tÝnh b»ng tiÒn biÓu hiÖn phÇn gi¸ trÞ do hai yÕu tè tÝch cùc cña s¶n xuÊt t¹o ra lµ lao ®éng vµ t­ liÖu lao ®éng. ChØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé kÕt qu¶ cuèi cïng cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ dÞch vô ®­îc t¹o ra ë doanh nghiÖp ®ã trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh ( th­êng lµ 1 n¨m ). -Néi dung kinh tÕ : chØ tiªu gi¸ trÞ gia t¨ng xÐt theo yÕu tè bao gåm +Thu nhËp cña ng­êi lao ®éng ( TNI cña ng­êi lao ®éng ) bao gåm c¸c kho¶n sau : TiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng. TiÒn th­ëng cã liªn quan ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c kho¶n trÝch nép b¶o hiÓm y tÕ... mµ doanh nghiÖp trÝch tr¶ thay cho ng­êi lao ®éng. C¸c kho¶n trî cÊp mµ doanh nghiÖp hoÆc c¬ quan b¶o hiÓm tr¶ theo l­¬ng do bÞ èm, trî cÊp khã kh¨n... Chi phÝ ®i du lÞch lÊy tõ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. TiÒn phô cÊp c«ng t¸c phÝ. +KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh : gi¸ trÞ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¸t sinh trong n¨m ®­îc coi lµ mét bé phËn gi¸ trÞ gia t¨ng cña doanh nghiÖp. +ThuÕ s¶n xuÊt bao gåm tÊt c¶ c¸c lo¹i thuÕ ®¸nh vµo s¶n xuÊt nh­ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu... +L·i (lç) cña doanh nghiÖp : ®©y lµ phÇn l·i gép mµ doanh nghiÖp thu ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. -ý nghÜa : chØ tiªu gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶n ¸nh tæng hîp toµn bé thµnh qu¶ cña ®¬n vÞ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Nã lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng, c¶i thiÖn ®êi sèng ng­êi lao ®éng vµ lµ c¬ së ®Ó tÝnh thuÕ VAT thay cho thuÕ doanh thu. ThuÕ doanh thu ®¸nh vµo doanh thu cña doanh nghiÖp ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ thu nhËp cña doanh nghiÖp. ThuÕ VAT lµ thuÕ gi¸n thu, ng­êi tiªu dïng ph¶i chÞu nh­ng l¹i th«ng qua kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nªn kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ thu nhËp cña doanh nghiÖp. ChØ tiªu VA ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p SNA, lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së ®Ó tÝnh tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP) vµ tæng s¶n phÈm quèc d©n (GNP) cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã ph¶n ¸nh phÇn gi¸ trÞ míi s¸ng t¹o ra cña tõng doanh nghiÖp ®ãng gãp vµo chØ tiªu chung cña nÒn kinh tÕ. *ChØ tiªu doanh thu: -Kh¸i niÖm : doanh thu lµ chØ tiªu tæng hîp tÝnh b»ng tiÒn bao gåm toµn bé gi¸ trÞ s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp ®· tiªu thô vµ thu tiÒn vÒ trong mét thêi kú d­íi d¹ng tiÒn mÆt hay th«ng qua chuyÓn kho¶n ë ng©n hµng. -Néi dung kinh tÕ : chØ tiªu doanh thu ®­îc tÝnh theo gi¸ hiÖn hµnh bao gåm : +Gi¸ trÞ s¶n phÈm vËt chÊt vµ c¸c dÞch vô ®· hoµn thµnh ®­îc tiªu thô ngay trong kú b¸o c¸o. +Gi¸ trÞ s¶n phÈm vËt chÊt hoµn thµnh trong c¸c kú tr­íc tiªu thô ®­îc trong kú b¸o c¸o. +gi¸ trÞ s¶n phÈm vËt chÊt vµ dÞch vô hoµn thµnh ®· giao cho ng­êi mua trong kú tr­íc vµ nhËn ®­îc thanh to¸n trong kú b¸o c¸o. -Møc ®é kh¸c : doanh thu thuÇn lµ tæng doanh thu b¸n hµng ®· trõ c¸c kho¶n gi¶m trõ nh­ thuÕ, thuÕ s¶n xuÊt, gi¶m gi¸ hµng, c¸c kho¶n ®Òn bï söa ch÷a hµng h­ háng cßn trong thêi gian b¶o hµnh. Doanh thu thuÇn lµ chØ tiªu dïng ®Ó tÝnh l·i lç kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. -ý nghÜa : doanh thu lµ chØ tiªu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ quan hÖ 5tµi chÝnh, x¸c ®Þnh lç l·i hiÖu qu¶ kinh doanh, ®ång thêi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ x¸c ®Þnh sè vèn ®· thu håi. ChØ tiªu nµy cã t¸c dông khuyÕn khÝch ch¼ng nh÷ng ë kh©u s¶n xuÊt t¨ng thªm sè l­îng, chÊt l­îng mµ cßn c¶ ë kh©u tiªu thô. *ChØ tiªu lîi nhuËn. -Kh¸i niÖm : lîi nhuËn lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp sau khi ®· trõ ®i chi phÝ s¶n xuÊt hay gi¸ thµnh s¶n phÈm. -Néi dung kinh tÕ : l·i kinh doanh lµ phÇn chªnh lÖch d­¬ng gi÷a doanh thu vµ chi phÝ bao gåm : +L·i thu tõ kÓt qu¶ tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ vµ c¸c c«ng viÖc cã tÝnh chÊt c«ng nghiÖp cña doanh nghiÖp. +L·i thu tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh. +L·i thu tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng bÊt th­êng nh­ : kÕt qu¶ kinh doanh bÞ bá xãt tõ c¸c kú tr­íc, kú nµy t×m ra, tiÒn ph¹t vi ph¹m hîp ®ång. Trong 3 bé phËn nãi trªn l·i thu tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chiÕm tû träng lín nhÊt. Tæ chøc h¹ch to¸n doanh nghiÖp th­êng tÝnh c¸c chØ tiªu l·i sau : Tæng l·i gép (LG) lµ chØ tiªu l·i ch­a trõ ®i chi phÝ qu¶nt lý doanh nghiÖp, hay nãi c¸ch kh¸c chØ tiªu l·i ch­a trõ ®i c¸c kho¶n chi phÝ tiªu thô. Tæng l·i thuÇn tr­íc thuÕ (LT) lµ chØ tiªu l·i sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n chi phÝ tiªu thô. Tæng l·i thuÇn sau thuÕ (L) lµ chØ tiªu l·i sau khi ®· trõ ®i thuÕ thu nhËp cña doanh nghiÖp nép ng©n s¸ch nhµ n­íc. -ý nghÜa : lîi nhuËn lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh mét trong môc tiªu quan träng vÒ kinh doanh vµ dïng ®Ó tÝnh c¸c chØ tiªu kinh tÕ nh­ : møc lîi nhuËn b×nh qu©n mçi lao ®éng, møc doanh lîi c¶ vèn... Lîi nhuËn quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. 2.2.Nhãm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh chi phÝ kinh tÕ (C) : 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2.2.1.Chi phÝ t¹o ra nguån lùc : *ChØ tiªu vèn ®Çu t­ : Vèn ®Çu t­ c¬ b¶n lµ viÖc bá tiÒn ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n gåm x©y dùng míi, x©y dùng l¹i, më réng vµ kh«i phôc c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. §Ó nghiªn cøu hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­, thèng kª tÝnh c¸c chØ tiªu : thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t­, hÖ sè thu håi vèn ®Çu t­, xuÊt vèn ®Çu t­, hÖ sè vèn ®Çu t­, hÖ sè hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­. Trong ®ã chØ tiªu hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ lµ quan träng nhÊt. *ChØ tiªu vèn s¶n xuÊt kinh doanh : vèn s¶n xuÊt kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt ®Ó doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn s¶n xuÊt kinh doanh gióp doanh nghiÖp ho¹t ®éng liªn tôc, ®¶m b¶o môc tiªu ®Ò ra. Quy m« cña doanh nghiÖp lín hay nhá còng phô thuéc vµo vèn s¶n xuÊt kinh doanh. -NÕu xÐt theo nguån vèn h×nh thµnh th× vèn s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån sau : +Vèn do ng©n s¸ch nhµ n­íc cÊp. +Vèn tù bæ sung. +Vèn ®i vay. +Vèn huy ®éng kh¸c. -NÕu xÐt theo tÝnh chÊt ho¹t ®éng th× vèn s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm hai bé phËn lµ vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng : +Vèn cè ®Þnh lµ mét bé phËn cña vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, gi÷ chøc n¨ng cña c¸c t­ liÖu lao ®éng, chóng tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt, sau mçi chu kú s¶n xuÊt gi¸ trÞ cña chóng chuyÓn tõng phÇn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ gi÷ nguyªn h×nh th¸i hiÖn vËt ban ®Çu cña nã. Vèn cè ®Þnh lµ phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh sau khi ®· trõ ®i phÇn khÊu hao. +Vèn l­u ®éng lµ mét bé phËn thø hai cña vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng ®­îc sö dông vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Nã chñ yÕu gi÷ chøc n¨ng cña ®èi t­îng lao ®éng, sau 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. khi hoµn thµnh mét chu kú cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®èi t­îng lao ®éng bÞ biÕn ®æi hoµn toµn vÒ h×nh th¸i vËt chÊt vµ ®­îc chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ cña nã vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm. *ChØ tiªu gi¸ trÞ b×nh qu©n cña tµi s¶n cè ®Þnh : Tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng t­ liÖu lao ®éng cã gi¸ trÞ lín, cã thêi gian sö dông qua nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. Tµi s¶n cè ®Þnh lµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× thÕ chñ doanh nghiÖp nµo chó träng ®Çu t­ vµo ®æi míi c¬ cÊu ®Çu t­ trang bÞ kü thuËt cho s¶n xuÊt kinh doanh sÏ t¹o ®iÒu kiÖn gi¶i phãng søc lao ®éng cña con ng­êi, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ do ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn. §©y lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi mäi doanh nghiÖp. Tµi s¶n cè ®Þnh lµ chØ tiªu thêi ®iÓm. Cho nªn ®Ó ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh th× cÇn tÝnh gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n dïng vao s¶n xuÊt kinh doanh theo kú : Gi¸ trÞ tµi s¶n ®Çu kú + gi¸ trÞ tµi s¶n cuèi kú Gi¸ trÞ TSC§BQ trong kú () = 2 *ChØ tiªu gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng b×nh qu©n. Tµi s¶n l­u ®éng kh¸c tµi s¶n cè ®Þnh ë tÝnh chÊt t¸i s¶n xuÊt vµ møc ®é chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña chóng vµo s¶n phÈm. Tµi s¶n l­u ®éng tham gia mét lÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt do ®ã toµn bé gi¸ trÞ cña nã ®­îc chuyÓn dÞch mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm. V× thÕ tµi s¶n l­u ®éng cã tèc ®é chu chuyÓn nhanh h¬n, kh«ng ph¶i nhiÒu n¨m nh­ tµi s¶n cè ®Þnh mµ th«ng th­êng thêi h¹n quay vßng tèi ®a lµ mét n¨m. V× vËy trong mçi vßng quay, khèi l­îng vèn l­u ®éng kh«ng cÇn nhiÒu nh­ khèi l­îng vèn cè ®Þnh. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n l­u ®éng ta tÝnh gi¸ trÞ b×nh qu©n theo c«ng thøc : Gi¸ TSL§ ®Çu kú + Gi¸ trÞ TSL§ cuèi kú Gi¸ trÞ TSL§ b×nh qu©n trong kú (V) = 2 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2