Đề tài : “Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens”
lượt xem 44
download
Đất nước ta đang trên đường hội nhập, mức tăng trưởng hàng năm luôn khá cao và là điểm đến của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Trước sự lớn mạnh của nền kinh tế thì việc gia tăng nhanh chóng phụ tải điện đã gây sức ép rất lớn cho ngành điện. Mặc dù đã xây thêm rất nhiều nhà máy thủy điện, nhiệt điện hoặc nâng công suất của các nhà máy cũ nhưng cũng không thể khắc phục được tình trạng thiếu điện. Chính vì thế mà Chính Phủ và Tập đoàn điện lực Việt...
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Đề tài : “Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens”
- Đề tài : “Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens”
- LỜI MỞ ĐẦU Đất nước ta đang trên đường hội nhập, mức tăng trưởng hàng năm luôn khá cao và là điểm đến của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Trước sự lớn mạnh của nền kinh tế thì việc gia tăng nhanh chóng phụ tải điện đã gây sức ép rất lớn cho ngành điện. Mặc dù đã xây thêm rất nhiều nhà máy thủy điện, nhiệt điện hoặc nâng công suất của các nhà máy cũ nhưng cũng không thể khắc phục được tình trạng thiếu điện. Chính vì thế mà Chính Phủ và Tập đoàn điện lực Việt Nam đã đề các biện pháp để thiết kiệm điện như dùng các thiết bị tiết kiệm điện và đặc biệt là giảm tổn thất điện năng. Tổn thất điện năng ở nước ta thuộc loại cao trong khu vực. Nhiều vùng của nước ta tổn thất điện năng lên tới hàng chục phần trăm. Điều này gây sức ép cho ngành điện buộc ngành điện phải vào cuộc nhằm giảm tổn thất điện năng tới mức thấp nhất. Tổn thất điện năng có thể kể đến bốn nguyên nhân sau : Một số thiết bị sử dụng trên lưới cũ và làm việc kém hiệu quả, Ở nhiêù nơi đường dây dài và xuống cấp, hệ số cosphi trên lưới thấp và méo dạng sóng làm giảm chất lượng điện năng. Đề tài tốt nghiệp đã đi sâu vào nguyên nhân thứ tư tức là nghiên cứu về sóng hài, ảnh hưởng của nó tới chất lượng điện năng và các giải pháp hạn chế nó. Đề tài về sóng hài còn khá mới mẻ với sinh viên chúng em. Để nghiên cứu chúng đòi hỏi phải tìm tòi, nghiên cứu rất nhiều tài liệu chủ yếu là tài liệu nước ngoài, nhất là khi tính toán và chế tạo thử nghiệm bộ lọc sóng hài. Tuy nhiên với sự giúp đỡ của thầy BùiĐức Hùng và thầy Phạm Hùng Phi em đã hoàn thành đồ án tốt ngiệp này với kết quả khá khả quan. Cuối cùng em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong Bộ môn Thiết Bị Điện- Điện Tử và đặc biệt là hai thầy Bùi Đức Hùng và thầy Phạm Hùng Phi đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành đồ án này. Hà Nội Ngày 22 Tháng 05 Năm 2008 Sinh viên thực hiện :
- Mục lục CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐIỆN NĂNG VÀ CÁC ĐIỀU HOÀ BẬC CAO ...................................................................................................................... 6 1 Chất Lượng Điện Năng .............................................................................................. 6 2 Các hiện tượng xảy ra trên lưới điện ......................................................................... 7 2.1 Phi tuyến .................................................................................................................. 7 2.1.1 Xung phi tuyến ................................................................................................ 8 2.1.2 Dao động phi tuyến.......................................................................................... 8 2.2 Các biến thiên điện áp trong thời gian ngắn .............................................................. 9 2.2.1 Điện áp lõm ..................................................................................................... 9 2.2.2 Điện áp lồi ..................................................................................................... 10 2.2.3 Ngắt ............................................................................................................... 11 2.3 Các biến thiên điện áp trong thời gian dài .............................................................. 11 2.3.1 Dưới điện áp .................................................................................................. 12 2.3.2 Quá điện áp ................................................................................................... 12 2.3.3 Ngắt duy trì ................................................................................................... 12 2.4 Méo dạng sóng ....................................................................................................... 12 2.4.1 Khoảng một chiều .......................................................................................... 12 2.4.2 Điều hòa ........................................................................................................ 12 2.4.3 Nội điều hòa .................................................................................................. 12 2.4.4 Nhiễu sinh ra do trùng dẫn ( Notching ) ......................................................... 13 2.4.5 Nhiễu ............................................................................................................. 13 2.5 Dao động điện áp ................................................................................................... 13 2.6 Các biến đổi tần số ................................................................................................. 13 2.7 Mất cân bằng điện áp ............................................................................................. 13 3 Tổng quan về sóng hài và các chỉ số đánh giá ......................................................... 14 3.1 Sóng hài và phân tích sóng hài ............................................................................... 14 3.2 Các chỉ số đánh giá ................................................................................................ 18 3.2.1 Tổng méo điều hòa THD ............................................................................... 18 3.2.2 Tổng méo nhu cầu TDD ................................................................................ 18 4 Nguồn phát sinh sóng hài ......................................................................................... 18 4.1 Các thiết bị có hiện tượng bão hòa mạch từ ............................................................ 18 4.2 Các thiết bị có hiện tượng phóng tia lửa điện.......................................................... 19 4.2.1 Lò hồ quang điện ........................................................................................... 19 4.2.2 Các loại đèn phóng điện................................................................................. 19 4.3 Chỉnh lưu một pha.................................................................................................. 20 4.4 Bộ biến đổi ba pha nguồn áp .................................................................................. 22 4.5 Bộ biến đổi ba pha nguồn dòng .............................................................................. 22 4.5.1 Mạch 6 xung .................................................................................................. 24 4.5.2 Mạch 12 xung ................................................................................................ 25 4.5.3 Ảnh hưởng của máy biến áp và trở kháng hệ thống đến sự phát sinh
- sóng hài ...................................................................................................................... 25 4.6 Các cuộn kháng điều khiển bằng thyristor .............................................................. 27 4.6.1 Bộ bù công suất phản kháng tĩnh ................................................................... 27 CHƯƠNG II.CÁC BIỆN PHÁP CẢI THIỆN CHẤT LƯỢNG ĐIỆN NĂNG VÀ HẠN CHẾ SÓNG HÀI ......................................................................................................... 31 1 Đánh giá méo điều hòa ............................................................................................. 31 1.1 Điểm đổi nối chung ................................................................................................ 31 1.2 Đánh giá méo điều hòa ở hệ thống phân phối ......................................................... 31 1.3 Đánh giá điều hòa ở phía người sử dụng ................................................................ 32 2 Các biện pháp hạn chế sóng hài............................................................................... 33 2.1 Hạn chế công suất các tải phi tuyến ........................................................................ 33 2.2 Tăng điện kháng phía nguồn xoay chiều đầu vào tải phi tuyến ............................... 33 2.3 Phương pháp đa xung............................................................................................. 35 2.4 Dùng các bộ lọc ..................................................................................................... 37 2.4.1 Bộ lọc thụ động ............................................................................................. 38 2.4.1.1 Bộ lọc thụ động rẽ nhánh........................................................................... 40 2.4.1.2 Bộ lọc thụ động kiểu nối tiếp ..................................................................... 41 2.4.1.3 Bộ lọc thông thấp ...................................................................................... 42 2.4.1.4 Bộ lọc tụ C ................................................................................................ 42 2.4.2 Bộ lọc tích cực............................................................................................... 44 2.5 Các biện pháp khắc phục hài thứ tự không ............................................................. 44 3 Mối quan tâm và các giải pháp đã sử dụng ở Việt Nam ......................................... 46 CHƯƠNG III. .................................................................................................................... K HẢO SÁT HỆ BIẾN TẦN - ĐỘNG CƠ............................................................................... 48 1 Lý thuyết chung về hệ biến tần-động cơ.................................................................. 48 1.1 Sự cần thiết của các bộ điều tốc.............................................................................. 48 1.2 Nguyên lý của các bộ điều tốc................................................................................ 48 1.3 Sóng hài phát sinh từ biến tần ................................................................................ 50 2 Biến tần Micromaster 420 của Siemens................................................................... 50 3 Mô phỏng hệ biến tần động cơ ................................................................................. 52 4 Đo đạc với hệ biến tần động cơ thực tế.................................................................... 53 4.1 Nhiệm vụ thí nghiệm.............................................................................................. 53 4.2 Giới thiệu các thiết bị đo lường dùng trong thí nghiệm ........................................... 54 4.2.1 Máy đo dạng sóng và phân tích phổ tần Energytest 2020E............................. 54 4.3 Hệ động cơ-máy phát ............................................................................................. 57 4.4 Sơ đồ thí nghiệm .................................................................................................... 57 4.5 Cách tiến hành đo đạc số liệu ................................................................................. 58 4.6 Kết quả thí nghiệm ................................................................................................. 58 CHƯƠNG IV. .................................................................................................................... T HIẾT KẾ, CHẾ TẠO BỘ LỌC SÓNG HÀI CHO HỆ THỐNG ........................................ 60 1 Lựa chọn kiểu bộ lọc ................................................................................................ 60
- 1.1 Bộ lọc thông thấp LC ............................................................................................. 60 1.2 Ưu điểm của bộ lọc LC .......................................................................................... 60 1.3 Nhược điểm của bộ lọc LC..................................................................................... 60 2 Phương án thiết kế bộ lọc......................................................................................... 60 3 Chế tạo bộ lọc và thử nghiệm cuộn kháng. ............................................................. 63 3.Thử nghiệm tác dụng của bộ lọc trong mạch thực ....................................................... 64 KẾT LUẬN ................................................................................. Error! Bookmark not defined. Các tài liệu tham khảo .......................................................................................................... 69
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 6 - Chương1 TỔNG QUAN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐIỆN NĂNG VÀ CÁC ĐIỀU HOÀ BẬC CAO Chất Lượng Điện Năng Ngay từ những năm đầu của thế kỷ 20 người ta đã đưa ra các khái niệm về "chất lượng điện năng ", lúc đó nó đã trở thành một khái niệm gây tranh cãi, cho đến ngày nay thì còn nhiều bất đồng về việc sử dụng khái niệm này, về cách định nghĩa và áp dụng nó thế nào cho chính xác. Trong nhiều tài liệu của châu Âu và Mỹ, "chất lượng điện năng" được hiểu là chất lượng của sản phẩm điện được nhà cung cấp phân phối cho các hộ sử dụng . Còn các nhà chuyên môn thì đưa ra những nhận định của riêng mình. Theo Roger.C.Dugan : có rất nhiều định nghĩa khác nhau về chất lượng điện năng , điều này phụ thuộc vào vị trí người đưa ra định nghĩa này. Ví dụ các nhà cung cấp điện thì định nghĩa "chất lượng điện năng" là độ tin cậy và khẳng định độ tin cậy đó. Các nhà quản lý điện cũng đưa ra các tiêu chuẩn dựa trên quan điểm này . Còn các nhà sản xuất thì định nghĩa "chất lượng điện năng" là những đặc tính của nguồn điện cho phép thiết bị làm việc ổn định. Ngoài ra ông cũng đã viết "chất lượng điện năng" = "chất lượng điện áp" và phân tích rằng hệ thống cung cấp điện chỉ có thể điều chỉnh chất lượng của điện áp chứ không thể điều chỉnh được dòng điện do các tải đặc biệt sinh ra [14].Từ đó Roger.C. Dugan đưa ra định nghĩa : chất lượng điện năng là bất kỳ một vấn đề điện năng nào thể hiện qua sai lệch của điện áp , dòng điện hay tần số dẫn đến các thiết bị của người sử dụng bị hỏng hay hoạt động sai.[14] Với Barry. W. Kennedy, ông nhận định chất lượng điện năng theo hai quan điểm nó là một vấn đề hay một sản phẩm tuỳ thuộc theo quan điểm của từng người. Ông viết:Nếu bạn là một kỹ sư điện,một nhà nghiên cứu về điện hay một thợ điện thì bạn có thể nhìn nhận chất lượng điện năng là một vấn đề và cần phải được giải quyết. Còn nếu bạn là nhà kinh doanh , người mua bán điện hay một khách hàng tiêu thụ điện thì Sinh Viên Thực Hiện : Đỗ Gia Nam Lớp : TBĐ-ĐT4 K48
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 7 - điện năng là một sản phẩm và chất lượng điện năng là một phần quan trọng trong đó. Từ đó ông đưa ra định nghĩa của Gerry Heydt về chất lượng điện năng “là biện pháp, sự phân tích,cải thiện cho điện áp, thông thường là điện áp trên tải , để duy trì điện áp này ở dạng sin theo điện áp và tần số định mức” [15] Trong một số tài liệu khác, Maura.C.Ryan định nghĩa: chất lượng điện năng là mức độ trong đó việc sử dụng và phân phối năng lượng điện đều tác động đến sự hoạt động của thiết bị điện. Bất kỳ một sai lệch nào so với biên độ, tần số của dạng sóng điện áp hình sin lý tưởng đều xem như là các vấn đề chất lượng điện năng. [17] Còn Kabelo Klifford Modipance cho rằng: chất lượng điện năng là bất kỳ phản ứng nào không bình thường trên hệ thống điện xảy ra đối với dạng sóng của dòng điện hay /và điện áp, tác động có hại đối với sự hoạt động bình thường của thiết bị điện tử hay điện [18] Các cơ quan tiêu chuẩn hoá quốc tế như IEEE (Institue of Electric and Electronic Engineers) và IEC (International Electronical Commision) cũng đã bắt đầu định nghĩa và phân loại các hiện tượng liên quan đến chất lượng điện năng. Theo IEEE thì : chất lượng điện năng là một khái niệm của việc nối nguồn và nối đất cho các thiết bị nhạy cảm mà theo cách đó phù hợp cho việc hoạt động của thiết bị. Vào năm 2000 IEC đã đưa ra bản dự thảo và đề nghị định nghĩa về chất lượng điện năng theo cách sau : chất lượng điện năng là tính chất điện tại một điểm cho trước trên một hệ thống điện được đánh giá so sánh với một bộ các thông số kỹ thuật tham khảo (với một chú ý đi kèm : trong một vài trường hợp các thông số này có liên quan đến độ tương thích giữa năng lượng cung cấp trên mạng và các tải được kết nối với mạng đó). Các hiện tượng xảy ra trên lưới điện Phi tuyến Phi tuyến là các nhiễu mà có thời gian kéo dài lớn hơn ba chu kì (50Hz-60ms)[14]. Các nhiễu này xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân: ví dun đống cắt tụ điện, phóng điện trong đèn huỳnh quang, chúng có thể được xếp vào các loại nhiễu xung và nhiễu dao động. Các nhiễu xung xuất hiện trong một thời gian nhỏ hơn 1ms, đạt giá trị đỉnh và từ giá trị đỉnh xuống rất nhanh. Các dao động phi tuyến nói chung là có thời gian tông tại Sinh Viên Thực Hiện : Đỗ Gia Nam Lớp : TBĐ-ĐT4 K48
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 8 - nhỏ hơn một chu kì dao động (tần số của nguồn kích thích) và thường có tần số dao động trên 5kHz. Thuật ngữ phi tuyến đã được sử dụng trong phân tích các biến đổi hệ thống điện năng để chỉ ramột sự kiện không theo mong muốn hoặc mang tính chất tức thời của tự nhiên [14]. Phi tuyến có thể được phân loại thành hai dạng: Xung phi tuyến Xung phi tuyến là sự thay đổi đột nhiên trong điều kiện làm việc ổn định của điện áp hoặc dòng điện hay cả hai mà sự thay đổi này không làm thay đổi giá trị cực tính của điện áp hay dòng điện (Khởi đầu điện áp hay dòng điện có thể là âm hay dương). Hình 1 Phi tuyến xung dòng điện do sét đánh [14] Dao động phi tuyến Dao động phi tuyến là sự thay đổi đột nhiên trong các điều kiện ổn định của điện áp và dòng điện hoặc cả hai mà sự thay đổi này làm thay đổi chiều cực tính của điện áp hay dòng điện bao gồm cả hai giá trị âm và dương.Tùy theo tần số dao dộng mà chúng được phân loại vào tấn số thấp ( fdđ < 5 kHz ), trung bình ( 5 kHz ≤ fdđ
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 9 - Hình 2Dòng dao động phi tuyến [14] Các biến thiên điện áp trong thời gian ngắn Các biến đổi này bao gồm các loại ngắt thời gian ngắn, điện áp lõm và điện áp lồi được xếp trong tiêu chuẩn IEC [14]. Mỗi loại khác nhau có thể được xếp loại vào trường hợp tức thời (instaneous), thoáng qua (momentary), tạm thời (temporary), điều này phụ thuộc vào khoảng thời gian tồn tại của chúng. Biến đổi điện áp trong thời gian ngắn được chia thành ba loại khác nhau: tức thời 0,5 ≤ t < 30 chu kỳ ( 600ms ), thoáng qua 30 chu kỳ ≤ t < 3 s, tạm thời 3 giây ≤ t < 1 phút. Điện áp lõm Thuật ngữ lõm điện áp (Sag-Dip) đã được sử dụng trong nhiều năm đêt mô tả độ suy giảm của điện áp tong một khoảng thời gian nào đấy. Mặc dù lõm điện áp không được chính thức định nghĩa, nhưng các nhà phân phối điện năng ngày càng sử dụng nhiều thuật ngữ này, các nhà sản xuất thiết bị và hộ tiêu dùng tương tự cũng chấp nhận và sử dụng. Điện áp lõm được hiểu lầ mức suy giảm điện áp trong khoảng 10% đến 90% giá trị hiệu dụng định mức trong khoảng thời gian từ nửa chu kì (50Hz-10ms) đến một phút.
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 10 - Hình 3 Điện áp lõm gây ra bởi lỗi chạm đất một pha (a) Giá trị hiệu dụng (b) Dạng sóng[14] Điện áp lồi Được định nghĩa là sự tăng của điện áp trong khoảng 1,1 đến 1,8 lần giá trụ hiệu dụng điện áp định mức tại tấn số công nghiệp (50Hz-60Hz) và tôn tại trong khoảng thời gina từ 0,5 chu kì (10ms-50Hz) cho đến một phút. Điện áp lồi (hay quá áp tức thời) là do sự phóng nạp của các tụ bù trên lưới và sự cố do sét đánh.[14]
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 11 - Hình 4 Điện áp lồi tức thời gây ra bởi sự cố chạm đất một pha [14] Ngắt Xuất hiện khi điện áp nguồn cung cấp giảm xuống dưới 10% giá trị định mức trong khoảng thời gian không quá một phút.Nó là kết quả của các sự cố hệ thống, các sự cố vận hành và điều khiển không chuẩn Hình 5 Trị hiệu dụng của điện áp ba pha khi xảy ra ngắt do sự cố [14] Các biến thiên điện áp trong thời gian dài Là sự quá điện áp,dưới điện áp, hay trạng thái duy trì ngắt ở điều kiện làm việc ổn
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 12 - định. Các ảnh hưởng này có khoảng thời gian xuất hiện trên một phút.[14] Dưới điện áp Là sự suy giảm điện áp bên dưới 90% điện áp hiệu dụng định mức và thời gian tồn tại của nó phải lớn hơn một phút. Dưới điện áp đôi khi được gọi là “Brownout” mặc dù thuật ngữ này không được định nghĩa một cách rõ ràng. Brownout thường được các nhà cung cấp điện năng sử dụng khi họ cố tình giảm điện áp hệ thống xuống cho phù hợp với nhu cầu sử dụng điện cao điểm hoặc một lý do đáng quan tâm nào đó. [14] Quá điện áp Là hiện tượng điện áp đặt vào thiết bị có giá trị vượt quá 110% giá trị điện áp hiệu dụng định mức trong khoảng thời gian lớn hơn 1 phút [14] Ngắt duy trì Khi điện áp của nguồn cung cấp bằng không trong khoảng thời gian lớn hơn một phút thì được gọi là ngắt duy trì. Nói chung các ngắt điện áp kéo dài quá một phút thì thường là kéo dài vĩnh viễn, do đó cần có sự tác động của người sửa chữa và vận hành để phục hồi lại hệ thống. Tuy nhiên ngắt duy trì phải được hiểu là các hiện tượng của hệ thống điện năng và chúng không hệ có sự liên hệ nào với tình trạng mất điện của lưới. [14] Méo dạng sóng Được định nghĩa là sự sai lệch ổn định so với dạng sóng tần số lý tưởng của điện năng, được xác định bằng cách phân tích phổ tần số của sự sai lệch [14]. Méo dạng sóng được xếp vào năm loại cơ bản. Khoảng một chiều Sự xuất hiện của dòng điện hay điện áp một chiều trong mạng điện xoay chiều được gọi là khoảng một chiều. Khoảng một chiều xuất hiện do nhiễu từ trường trái đất hoặc do tác động của chỉnh lưu nửa chu kỳ.[14] Điều hòa Các điều hòa (hay sóng hài): là các dòng điện hay điện áp có tần số bằng số nguyên lần tần số của nguồn cung cấp (thường được gọi là tần số sóng cơ bản, thông thường là 50 Hz, 60Hz). Các dòng điện, điện áp bị méo có thể được phân tích thành tổng của sóng các tần số cơ bản và các điều hòa.Các điều hoà này do các tải phi tuyến sinh ra. Chúng thường gây ra các sự cố cho các thiết bị như quá nhiệt, tác động nhầm…[14] Nội điều hòa Các dòng điện hay điện áp chứa các thành phần tần không phải là số nguyên lần tần số cơ bản được gọi là các nội điều hòa. Chúng dường như là các tần số rời rạc hay là các phổ tần số mở rộng. [14] Sinh Viên Thực Hiện : Đỗ Gia Nam Lớp : TBĐ-ĐT4 K48
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 13 - Nhiễu sinh ra do trùng dẫn ( Notching ) Là các nhiễu điện áp tuần hoàn xuất hiện trong các thiết bị điện tử công suất khi dòng diện đảo mạch từ pha này sang pha khác. Khi notching xuất hiện trong mạch, nó có thể được nhận dạng thông qua phân tích phổ tần của điện áp chịu tác động. [14] Hình 6Notching gây ra bởi bộ biến đổi điện tử công suất ba pha [14] Nhiễu Được định nghĩa là các tín hiệu điện không mong muốn vói phổ tần rất rộng nhưng nhỏ hơn 200kHz, được xếp chồng lên điện áp hay dòng điện của hệ thống trong các đường dây pha, đường dây trung tính hay các đường dây tín hiệu. [14] Dao động điện áp Dao động điện áp là các biến đổi có hệ thống của điệnáp hay là một chuỗi thay đổi các điện áp ngẫu nhiên, nhưng biên độ của các thay đổi điên áp thay đổi này thường là không vượt quá cùng giới hạnđã được xác định theo tiêu chuẩn ANSI C 84.1 là 0,9 ÷ 1,1 giá trị tương đối (pu).[14] Các biến đổi tần số Các biến đổi tần số được định nghĩa là sự sai lệch tấn số cơ bản hệ thống định mức được xác định của nó (thường là 50Hz-60Hz) trong khoảng thời gian
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 14 - Tổng quan về sóng hài và các chỉ số đánh giá Sóng hài và phân tích sóng hài Công cụ để phân tích mức độ méo của dạng sóng dòng điện có chu kỳ là phân tích Fourier. Phương pháp này dựa trên nguyên lý là một dạng sóng méo, có chu kỳ ( không sin ) thì tương đương và có thể được thay thế bởi tổng của các dạng sóng điều hòa hình sin, chúng bao gồm: - Một sóng hình sin với tần số cơ bản ( 50 Hz ) - Một số các sóng hình sin khác với tần số hài cao hơn, đó là bội của tần số cơ bản. Dạng sóng méo ở hình dưới đây được phân tích thành một thành phần sóng cơ bản và một thành phần sóng hài bậc 3. Tổng giá trị hiệu dụng của dòng điện méo này được tính bằng căn bậc hai của tổng các bình phương của dòng cơ bản và dòng hài. Hình 7 Dạng sóng với thành phần cơ bản và hài bậc ba Dấu hiệu để xác định một dạng sóng méo có thành phần hài bậc chẵn hay bậc lẻ như sau: [10] - Hài bậc lẻ xuất hiện khi nửa chu kỳ âm của dạng sóng méo lập lại y hệt nửa chu kỳ dương, nhưng với chiều âm. Nói cách khác, hài bậc lẻ xuất hiện khi phần tư chu kỳ đầu tiên và phần tư chu kỳ thứ ba là giống nhau, phần tư chu kỳ thứ hai và thứ tư là giống nhau. Hài bậc lẻ xuất hiện với chỉnh lưu cầu vì nửa chu kỳ dương và nửa chu kỳ âm là đối xứng nhau ( do đó các hài bậc chẵn bị triệt tiêu ) - Hài bậc chẵn xuất hiện khi nửa chu kỳ âm không lặp lại nửa chu kỳ dương. Một đặc điểm khác khi có hài bậc chẵn đó là phần tư thứ nhất và thứ tư là giống nhau, phần tư thứ hai và thứ ba là giống nhau. Thường ít khi thấy hài bậc chẵn trong các hệ thống điện công nghiệp. [10]
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 15 - Hình 8 Liên quan giữa dạng sóng và các thành phần bậc lẻ, bậc chẵn Mức độ méo sóng hài sinh ra do bộ VSD phụ thuộc vào rất nhiều biến số và nhiều biến số rất khó để định lượng, ví dụ: Biên độ của dòng điện chảy qua bộ biến đổi Cấu trúc của mạch điện tử công suất (6 xung, 12 xung) Đặc tính và trở kháng của hệ thống cung cấp điện nối đến tải [10] Nguyên nhân chính tại sao bộ biến đổi điện tử công suất sinh ra dòng điện hài là vì dòng điện không liên tục trong mỗi pha. Xét về khía cạnh sinh ra sóng hài thì việc cầu chỉnh lưu dùng van diode hay van thyristor đều không quan trọng vì chúng đều hoạt động tương tự nhau. Trong một cầu chỉnh lưu, chỉ có hai thyristor ( hoặc diode ) được dẫn tại một thời điểm bất kỳ, và khoảng thời gian được dẫn này sẽ lần lượt đến phiên các thyristor ( diode ) kế tiếp. Trong một chu kỳ của điện áp nguồn cấp, mỗi một pha trong ba pha đều dẫn một xung dương trong 120o và một xung âm trong 120o.[10] Các dòng điện pha gián đoạn này kết hợp lại ở phía một chiều để tạo ra dòng điện một chiều DC nhấp nháy ( rippled ), dòng điện này được làm trơn bằng một cuộn kháng ở phía một chiều. Như vậy, bộ chỉnh lưu có thể được xem như một nguồn phát sóng hài về phía lưới. [10] Các bộ biến đổi điện tử công suất không sinh ra tất cả các bậc hài mà chỉ một số bậc hài nhất định. Bậc và biên độ của một sóng hài dòng điện sinh ra bởi bộ biến đổi điện tử công suất phụ thuộc vào 3 yếu tố chính sau:[10] Số xung của một bộ biến đổi (p). Số xung của bộ biến đổi là số xung một chiều ở đầu ra của bộ chỉnh lưu trong một chu kỳ của điện áp nguồn cấp. Bậc của sóng hài sinh ra được xác định theo công thức n = kp ± 1 [10] Với n: bậc của sóng hài k: số nguyên dương bất kỳ p: số xung của bộ biến đổi Biên độ của dòng tải, dòng điện phía một chiều của bộ chỉnh lưu ảnh hưởng tới biên độ của dòng điện hài Biên độ của điện áp tải, áp một chiều của bộ chỉnh lưu ảnh hưởng tới dòng tải Chuỗi phân tích Fourier của một hàm có chu kỳ x(t) được biểu diễn bằng biểu thức sau [8]
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 16 - 2πnt 2πnt x t = a0 + ancos + bnsin (1) n=1 T T trong biểu thức này a0 là giá trị trung bình của hàm số x(t), các hệ số của chuỗi an và bn là các thành phần vuông góc của hài bậc n. Vectơ hài bậc n tương ứng là Anφn = an + jbn Với biên độ An = an + bn2 2 Và góc pha là b φn = arctan n an Hệ số a0 trong biểu thức trên có thể được rút ra bằng cách lấy tích phân cả hai vế của phương trình từ -T/2 tới T/2 T /2 T /2 2πnt 2πnt x t dt = a0 + ancos / 2 n=1 +bnsin dt T / 2 T T T Ta lấy tích phân từng số hạng vế phải T /2 T /2 T /2 T /2 2πnt 2πnt x t dt = a0 dt + an cos dt + bn sin dt T / 2 T / 2 n=1 T / 2 T T / 2 T Số hạng đầu tiên ở vế phải có giá trị là Ta0 , các biểu thức tích phân còn lại đều có giá trị là không. Vậy a0 được tính theo công thức sau T /2 a0 = 1/ T x t dt T / 2 với T là chu kỳ của x t Tính hệ số an bằng cách nhân cả hai vế phương trình (1) với cos 2πmt / T , với m là một số nguyên dương bất kỳ, sau đó lấy tích phân từ T / 2 đến T / 2 T /2 T /2 2 mt 2 nt 2 nt 2 mt / 2 x(t ) cos dt a0 an cos bn sin cos T T T / 2 n 1 T T T T /2 T /2 2 mt 2 nt 2 mt a0 cos dt an cos cos dt T / 2 T n 1 T / 2 T T T /2 2 nt 2 mt bn T T dt sin cos T / 2 Số hạng đầu tiên ở vế phải bằng không. Xét thừa số với bn Sinh Viên Thực Hiện : Đỗ Gia Nam Lớp : TBĐ-ĐT4 K48
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 17 - T /2 T /2 2 nt 2 mt 1 2 ( m n)t 2 (m n)t / 2 sin T cos T dt T/ 2 2 sin T T sin T dt 0 víi m, n Xét thừa số với an T /2 T /2 2 nt 2 mt 1 2 (m n )t 2 ( m n)t cos cos / 2 T T T / 2 2 dt cos cos dt T T T 0 víi m, n Với m = n ta có T /2 T /2 2 mt 2 2 nt / 2 x(t )cos T dt an T/ 2 cos T dt T T /2 T /2 a 4 nt an n cos dt 2 T/ 2 dt 2 T / 2 T anT 2 Hệ số an được tính theo công thức T /2 2 2πnt an = / 2 x t cos T dt với n = 1 T T Tương tự ta có T /2 2 2πnt bn = x t sin dt với n = 1 T T/ 2 [8] T Ta thấy khi hàm x(t) là đối xứng lẻ, tức là x t = x t thì an bằng không với tất cả các giá trị n . Như vậy chuỗi Fourier của một hàm lẻ chỉ có các thành phần sin. Còn khi hàm x(t) đối xứng chẵn, tức là x t = x t thì bn bằng không với tất cả các giá trị của n. Chuỗi Fourier của một hàm chẵn chỉ có các thành phần cos. Một dạng sóng có thể là chẵn hoặc lẻ tùy thuộc vào khoảng thời gian tham chiếu được lựa chọn. Hàm x(t) gọi là đối xứng nửa sóng khi x t = x t +T / 2 dạng sóng của tín hiệu kiểu này có hình dạng tại thời gian từ t T / 2 tới t T là dạng âm của dạng sóng từ t tới t T / 2 . Sau một số biến đổi ta có: Với n lẻ T /2 4 2πnt an = x t cos dt T 0 T T /2 4 2 πnt bn = x t sin T dt T 0 Với n chẵn an = 0 bn = 0 Sinh Viên Thực Hiện : Đỗ Gia Nam Lớp : TBĐ-ĐT4 K48
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 18 - Như vậy dạng sóng đối xứng nửa sóng chỉ chứa các hài bậc lẻ. Các chỉ số đánh giá Tổng méo điều hòa THD Là chỉ số đánh giá độ méo của các thành phần điều hòa của một sóng bị méo so với thành phần cơ bản, được áp dụng để tính toán cho cả dòng điện và điện áp, được tính bằng công thức sau kmax 2 M k=2 k THD = M1 Trong đó M k là giá trị hiệu dụng của thành phần điều hòa bậc k. Chỉ số THD cho biết lượng năng lượng nhiệt tổn hao khi cung cấp điện áp méo cho một tải trở. THD hầu hết được sử dụng để mô tả méo điện áp điều hòa Tổng méo nhu cầu TDD Chỉ số THD có thể được dùng để nhận biết mức độ méo của dòng điện, nhưng điều này đôi khi dẫn đến những hiểu lầm. Một dòng điện rất nhỏ nhưng lại có thể có chỉ số THD rất cao khi giá trị của dòng cơ bản thấp. Như vậy khi tải bé thì THD của dòng điện không có nhiều ý nghĩa. Để tránh nhầm lẫn, các nhà phân tích đưa ra chỉ số tổng méo nhu cầu TDD kmax 2 I k=2 k TDD = IR Công thức này tương tự như THD nhưng độ méo được tính bằng phần trăm so với biên độ của dòng định mức hay là dòng tải lớn nhất chứ không phải theo phần trăm so với dòng điện cơ bản. Nếu tải đã có trong hệ thông từ trước thì I R là giá trị trung bình của dòng tải nhu cầu đỉnh của 12 tháng trước đây, nếu các thiết bị mới thì I R có thể được tính toán bằng cách ước lượng dựa trên các tài liệu của thiết bị tiêu dùng. Nguồn phát sinh sóng hài Trước khi có sự xuất hiện của các linh kiện bán dẫn công suất, nguyên nhân chính gây ra méo dạng sóng là các lò hồ quang, đèn huỳnh quang, và ở mức độ thấp hơn là từ máy biến áp và máy điện quay. Các thiết bị có hiện tượng bão hòa mạch từ Các thiết bị loại này bao gồm các máy biến áp và các thiết bị điện từ khác với cấu trúc có lõi thép tại đó điều hòa được sinh ra do các tính chất từ hóa phi tuyến của lõi sắt. Các máy biến áp thường được thiết kế để hoạt động ở dưới điểm bão hòa, mật độ từ cảm của máy biến áp được lựa chọn dựa trên các yếu tố như giá thành thép, các tổn hao không tải, độ ồn và các nhân tố khác. Thông thường dòng từ hóa của máy biến áp Sinh Viên Thực Hiện : Đỗ Gia Nam Lớp : TBĐ-ĐT4 K48
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 19 - chứa rất nhiều các điều hòa, nó có giá trị nhỏ hơn 1% dòng đầy tải. Mặc dù điều hòa sinh ra bởi máy biến ap rõ ràng là nhỏ hơn các thiết bị điện tử công suất nhưng trong hệ thống điện, nhất là hệ thống điện phân phối có đến hàng trăm máy biến áp cho nên điều hòa gây bởi máy biến áp cũng cần được chú ý. Các thiết bị có hiện tượng phóng tia lửa điện Lò hồ quang điện Sóng hài sinh ra từ các lò hồ quang sử dụng trong sản xuất thép là không thể dự đoán được vì tia lửa điện thay đổi liên tục, không tuần hoàn theo chu kỳ. Phân tích cho thấy dòng điện hồ quang bao gồm một dải liên tục các bậc sóng hài cả nguyên và không nguyên. Tuy nhiên các sóng hài bậc nguyên, đặc biệt là từ bậc hai đến bậc bẩy, có vị trí quan trọng hơn nhiều so với hài bậc không nguyên. Biên độ của sóng hài cũng giảm tương ứng theo bậc hài của nó. Khi mức kim loại nóng chảy trong bể chứa tăng dần, tia hồ quang trở nên ổn định hơn, dẫn đến mức độ méo dạng sóng giảm. Dòng điện trở nên đối xứng ở đoạn gần trục không và như vậy sẽ triệt tiêu các bậc hài chẵn và bậc hài không nguyên. Bảng dưới đưa ra giá trị của các bậc sóng hài theo hai giai đoạn của quá trình luyện thép. Các lò khác nhau sẽ có các giá trị khác nhau. Phần trăm thành phần hài theo thành phần cơ bản Bậc hài Giai đoạn luyện thép 2 3 4 5 7 Nung nóng chảy ( tia lửa điện không ổn định 7.7 5.8 2.5 4.2 3.1 ) Luyện ( tia lửa điện ổn định ) 0.0 2.0 0.0 2.1 0.0 Bảng 1 Các thành phần hài của dòng điện lò hồ quang trong hai giai đoạn của quá trình luyện thép [8] Các loại đèn phóng điện Đây là loại tải có tính phi tuyến cao. Hình dưới chỉ ra dạng sóng dòng điện và phổ tần sóng hài của loại đèn hiệu suất cao Sinh Viên Thực Hiện : Đỗ Gia Nam Lớp : TBĐ-ĐT4 K48
- Đề Tài : Thiết kế bộ lọc sóng hài cho biến tần 0.75 kW của Siemens - 20 - 0.6 0.4 Dßng ®iÖn (A) 0.2 0.0 -0.2 -0.4 -0.6 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 Thêi gian (ms) 0.14 0.12 Dßng ®iÖn (A) 0.10 0.08 0.06 0.04 0.02 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 BËc ®iÒu hßa Hình 9 Dạng sóng dòng điện (a) và phổ tần (b) của đèn phóng điện hiệu suất cao [8] Tác hại của loại tải này cần đặc biệt chú ý trong trường hợp đèn huỳnh quang. Khi đó phải cần thêm các chấn lưu từ để hạn chế dòng điện trong giới hạn của ống đèn huỳnh quang và ổn định tia hồ quang. Chỉnh lưu một pha Có rất nhiều thiết bị điện đòi hỏi phải có nguồn cấp một chiều để hoạt động. Cầu chỉnh lưu diode một pha được dùng phổ biến để tạo nên những nguồn một chiều này bởi giá thành hạ và áp cung cấp khá ổn định trong những điều kiện làm việc bình thường. Mạch điện trong hình 10 sinh ra các xung dòng điện khá hẹp tại mỗi nửa chu kỳ của điện áp nguồn cấp. Do tụ điện dc chỉ được tích điện khi điện áp nguồn vượt qua mức điện áp dc ( đó là đoạn gần với đỉnh của sóng điện áp hình sin ).
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Thực tập Mạng máy tính đề tài thiết kế và mô phỏng mạng cục bộ ( Lan)
39 p | 1195 | 527
-
Đề tài :”Thiết kế dây quấn động cơ không đồng bộ ba pha Roto lồng sóc”
58 p | 869 | 381
-
Đề tài: Thiết kế, chế tạo và điều khiển cánh tay robot 3 bậc tự do
59 p | 1577 | 294
-
Đồ án: Thiết kế bộ nguồn áp một chiều có điện áp 5v, 12v: dòng 2A
27 p | 1114 | 238
-
Đồ án về Chi tiết máy: Thiết kế hệ dẫn động băng tải
42 p | 1204 | 133
-
Đề tài: Thiết kế điều khiển truyền động bàn máy cho máy phay CNC
64 p | 330 | 117
-
Đề tài “Thiết kế phần chỉnh lưu cho bộ nguồn lò nấu thép”
20 p | 381 | 110
-
Đề tài: Thiết kế hệ thống cung cấp điện cho xưởng cơ khí
63 p | 432 | 108
-
Đề tài: Thiết kế bộ khởi động động cơ không đồng bộ ba pha
72 p | 275 | 99
-
ĐỀ TÀI: THIẾT KẾ HỆ THỐNG QUẢN LÝ CHO CÔNG TY SẢN XUẤT ĐỒ GỖ.GIỚI
122 p | 300 | 77
-
Đề tài: Thiết kế chiếu sáng cho hội trường của Đại học Công nghiệp Hà Nội
18 p | 401 | 66
-
Đề tài: Thiết kế nhà máy sản xuất cao su SVR10 năng suất 4.000 tấn/năm
47 p | 211 | 40
-
Đề tài: Thiết kế giải pháp tiết kiệm năng lượng cho động cơ điện không đồng bộ
30 p | 169 | 21
-
Đề tài: Thiết kế bộ đo và khống chế nhiệt độ hiện thị bằng led 7 đoạn
25 p | 97 | 21
-
Đề tài nghiên cứu khoa học: Thiết kế bộ điều khiển và bộ quan sát bền vững cho hệ thống con lắc ngược với sự ảnh hưởng của thành phần bất định dựa trên cách tiếp cận LMIs
84 p | 17 | 8
-
Luận văn Thạc sĩ Kỹ thuật: Thiết kế bộ cảnh báo tự động đa dụng bằng hệ thống quay số nhắn tin tự động
86 p | 22 | 5
-
Luận văn Thạc sĩ Kỹ thuật: Thiết kế bộ tách sóng cho truyền thông MIMO-SDM chuyển tiếp hai chiều sử dụng PNC
90 p | 20 | 4
-
Luận văn Thạc sĩ Kỹ thuật: Thiết kế bộ điều khiển mờ để điều khiển động cơ tích hợp ổ đỡ từ
73 p | 26 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn