intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài về: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY QUÁ TRÌNH CỔ PHẦN HOÁ Ở VIỆT NAM”.

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:37

Thêm vào BST
Báo xấu
61
lượt xem 11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI ĐẢNG LẦN THỨ VI, VII, VIII VÀ HIẾN PHÁP 1992 ĐỀU KHẲNG ĐỊNH: NỀN KINH TẾ NƯỚC TA HIỆN NAY LÀ NỀN KINH TẾ HÀNG HOÁ NHIỀU THÀNH PHẦN THEO CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC, THEO ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. TRONG NỀN KINH TẾ NHIỀU THÀNH ĐÓ, KINH TẾ QUỐC DOANH ĐƯỢC XÁC ĐỊNH GIỮ VAI TRÒ CHỦ ĐẠO.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài về: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY QUÁ TRÌNH CỔ PHẦN HOÁ Ở VIỆT NAM”.

  1. ĐỀ TÀI: “THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY QUÁ TRÌNH CỔ PHẦN HOÁ Ở VIỆT NAM”
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø VI, VII, VIII vµ HiÕn ph¸p 1992 ®Òu kh¼ng ®Þnh: NÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh ®ã, kinh tÕ quèc doanh ®­îc x¸c ®Þnh gi÷ vai trß chñ ®¹o. XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ cña hÖ thèng doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ ®Ó kinh tÕ quèc doanh gi÷ ®­îc vai trß chñ ®¹o, cÇn ph¶i ®æi míi mét c¸ch c¨n b¶n ho¹t ®éng cña lo¹i h×nh doan nghiÖp nµy. Môc tiªu cña qu¸ tr×nh ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ tõng b­íc ph¸t huy cã hiÖu qu¶ vai trß cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc nh­ mét c«ng cô vËt chÊt quan träng ®Ó Nhµ n­íc chi phèi ®iÒu tiÕt sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ theo ®Þnh h­íng ®· v¹ch ra. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ mét gi¶i ph¸p quan träng ®Ó ®æi míi quan hÖ së h÷u trong doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc nh»m ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u, ®æi míi ph­¬ng thøc qu¶n lý nhµ n­íc, t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng lµm chñ doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, cæ phÇn ho¸ lµ mét gi¶i ph¸p quan träng gãp phÇn h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n ë n­íc ta - mét c«ng cô quan träng, thiÕt yÕu cho sù vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ mét chñ tr­¬ng ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhµ n­íc nh­ng ®Õn nay viÖc thùc hiÖn cßn chËm. XuÊt ph¸t tõ môc tiªu, lîi Ých còng nh­ t×nh h×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta, víi viÖc nghiªn cøu thùc tr¹ng cæ phÇn ho¸ ®Ó tæng kÕt nh÷ng mÆt ®­îc vµ nh÷ng mÆt cßn tån t¹i nh»m ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Èy nhanh h¬n, hoµn thiÖn h¬n qu¸ tr×nh nµy lµ mét viÖc lµm cã ý nghÜa rÊt quan träng, cÊp thiÕt trong giai ®o¹n hiÖn nay. Do vËy em ®· chän ®Ò tµi “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam”. MÆc dï ®· ®Ó t©m nghiªn cøu ®Ò tµi nµy nh­ng do cßn cã nh÷ng h¹n chÕ vÒ kinh nghiÖm thùc tiÔn, vÒ nguån tµi liÖu... nªn ®Ò ¸n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý phª b×nh cña c¸c thÇy c« ®Ó cã thÓ hoµn thiÖn h¬n ®Ò ¸n nµy. Còng qua ®©y, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn cña c« gi¸o NguyÔn Thu Thñy ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. Hµ néi, ngµy th¸ng n¨m 2000 Sinh viªn Lª Kiªn 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng I: Lý luËn c¬ b¶n vÒ c«ng ty cæ phÇn vµ cæ phÇn ho¸ 1.1. C«ng ty cæ phÇn 1.1.1. Kh¸i niÖm: C«ng ty cæ phÇn lµ doanh nghiÖp trong ®ã c¸c thµnh viªn cïng nhau gãp vèn, cïng nhau chia lîi nhuËn, cïng nhau chÞu lç t­¬ng øng víi phÇn vèn gãp vµ chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî cña c«ng ty trong ph¹m vi vèn cña m×nh gãp vµo c«ng ty. LuËt c«ng ty n­íc ta (bµn hµnh 21/12/1990) vµ ®­îc söa ®æi ngµy 22/6/1994 quy ®Þnh c«ng ty cæ phÇn lµ c«ng ty trong ®ã: - Sè thµnh viªn gäi lµ cæ ®«ng ph¶i cã trong suèt thêi gian ho¹t ®éng Ýt nhÊt lµ b¶y. - Vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty ®­îc nhiÒu phÇn b»ng nhau gäi lµ cæ phÇn. Gi¸ trÞ mçi cæ phÇn gäi lµ mÖnh gi¸ cæ phiÕu. Mçi cæ ®«ng cã thÓ mua mét hoÆc nhiÒu cæ phiÕu. - Cæ phiÕu ®­îc ph¸t hµnh cã thÓ cã ghi tªn hoÆc kh«ng ghi tªn. Cæ phiÕu cña s¸ng lËp viªn, cña thµnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ ph¶i lµ cæ phiÕu cã ghi tªn. - Cæ phiÕu kh«ng ghi tªn cã thÓ tù do chuyÓn nh­îng. Cæ phiÕu cã ghi tªn chØ ®­îc chuyÓn nh­îng nÕu cã sù ®ång ý cña héi ®ång qu¶n trÞ. 1.1.2.¦u ®iÓm cña c«ng ty cæ phÇn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. * C«ng ty cæ phÇn lµ h×nh thøc tæ chøc kinh doanh huy ®éng tËp trung ®­îc nhanh sè vèn quy m« lín vµ hiÖu qu¶ cao. B»ng viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu, c«ng ty cæ phÇn cã thÓ huy ®éng thu thó ®­îc nh÷ng kho¶n tiÒn nhá bÐ, t¶n m¹n nhµn rçi trong x· héi, tËp trung l¹i thµnh nh÷ng kho¶n vèn lín ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc ®ßi hái l­îng vèn lín vµ dµi h¹n, mµ mçi c¸ nh©n hoÆc doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng tÝch luü ®­îc. §©y lµ ­u ®iÓm lín nhÊt cña c«ng ty cæ phÇn, kh¸c biÖt so víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c bëi v× c«ng ty cæ phÇn lµ lo¹i h×nh doanh 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nghiÖp duy nhÊt ®­îc phÐp ph¸t hµnh c¶ cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu ®Ó huy ®éng vèn. Th«ng qua viÖc mua cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu, c¸c nhµ ®Çu t­ sÏ ®­îc nhËn c¸c cæ tøc cao. C¸c cæ ®«ng mua cæ phiÕu cßn ®­îc quyÒn tham dù ®¹i héi cæ ®«ng, cã quyÒn biÓu quyÕt c¸c quyÕt ®Þnh ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng, quyÕt ®Þnh viÖc ph©n chia lîi nhuËn, bÇu vµ b·i miÔn c¸c thµnh viªn cña Héi ®ång qu¶n trÞ vµ nÕu ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng cho phÐp cã thÓ ®­îc ®Ò cö vµo ban l·nh ®¹o cña c«ng ty. Còng chÝnh v× nh÷ng lîi Ých trªn mµ viÖc mua cæ phiÕu hÊp dÉn h¬n göi tiÒn vµo quü tiÕt kiÖm hoÆc c¸c ng©n hµng. * C«ng ty cæ phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh. Vèn ®­îc tËp trung tõ nhiÒu ng­êi víi khèi l­îng lín kh«ng chØ cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh ®ßi hái vèn lín, nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp sö dông c«ng nghÖ cao mµ cßn thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ph¶i ra søc hoµn thiÖn tæ chøc qu¶n lý cho phï hîp víi s¶n xuÊt kinh doanh kiÓu míi, t¹o ®­îc uy tÝn thËt sù, g©y ®­îc tin t­ëng ®èi víi ng­êi gãp vèn. XÐt vÒ c¬ cÊu kinh tÕ, c«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn còng sÏ lµm biÕn ®æi c¬ cÊu Êy trªn c¬ së sö dông ®ång vèn, khai th¸c tiÒm n¨ng lao ®éng ®Êt n­íc mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi tèt nhÊt, phôc vô nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n¨ng ®éng nhÊt. * C«ng ty cæ phÇn t¹o ra mét c¬ chÕ ph©n t¸n rñi ro, nh»m h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng tiªu cùc vÒ kinh tÕ x· héi, doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ®×nh ®èn ph¸ s¶n. C«ng ty cæ phÇn ho¹t ®éng theo chÕ ®é chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n. Theo chÕ ®é nµy th× cã sù ph©n biÖt râ rµng tµi s¶n cña c«ng ty vµ phÇn vèn cña cæ ®«ng. Tr¸ch nhiÖm tµi chÝnh cña c«ng ty giíi h¹n trong ph¹m vi tµi s¶n cña c«ng ty vµ phÇn vèn cña cæ ®«ng theo tû lÖ ®ãng gãp cña mçi ng­êi. §iÒu ®ã ®· h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt nh÷ng thiÖt h¹i rñi ro, thua lç. D­íi h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn, ng­êi cã nhiÒu vèn muèn ®Çu t­ cã thÓ mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu ë nhiÒu c«ng ty kh¸c nhau, do ®ã, sù rñi ro vµ m¹o hiÓm cña ®Çu t­ ®­îc ph©n t¸n vµo nhiÒu ngµnh, nhiÒu lÜnh vùc nhiÒu c«ng ty, lµm gi¶m bít ®­îc thiÖt h¹i cña ng­êi ®Çu t­ gãp vèn h¬n lµ tËp trung vµo mét c«ng ty khi c«ng ty bÞ ph¸ s¶n. C¬ chÕ ph©n bè rñi ro nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nh÷ng ng­êi cã vèn m¹nh d¹n ®Çu t­ theo sù tÝnh to¸n, c©n nh¾c lùa chän vµo nhiÒu c«ng ty mµ hä tÝn nhiÖm, lµm cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ cã xu thÕ æn ®Þnh. * C«ng ty cæ phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸. Víi kh¶ n¨ng tËp trung vèn t­¬ng ®èi lín, c¸c c«ng ty cæ phÇn cã thÓ tranh thñ khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, m¹nh d¹n ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh nghÒ míi, cã triÓn väng ®¹t lîi nhuËn cao lµm biÕn ®æi c¬ cÊu nÒn kinh tÕ, tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn ph©n c«ng lao ®éng x· héi. C¬ cÊu ®éi ngò c«ng nh©n còng biÕn ®æi kh«ng chØ t¨ng vÒ sè l­îng mµ cßn tr×nh ®é lµnh nghÒ, c¸c chøc n¨ng cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ®iÒu hµnh còng chuyªn s©u vµ ®a d¹ng h¬n. Trong néi bé c«ng ty do ph©n ®Þnh râ rµng gi÷a quyÒn së h÷u vµ quyÒn kinh doanh nªn t¹o cho nh÷ng ng­êi gãp vèn tham gia qu¶n lý thËt sù c«ng ty vµ lùa chän nh÷ng gi¸m ®èc, nh÷ng thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ cã tµi n¨ng vµ tÝch cùc, ®ñ søc ®¶m nhiÖm chøc tr¸ch, b¶o ®¶m ®­îc quyÒn lîi, lîi Ých tr¸ch nhiÖm cña c¸c chñ së h÷u. Víi h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn, ng­êi kh«ng th«ng th¹o kinh doanh còng yªn t©m v× ®ång vèn cña hä ®ãng gãp vµo c«ng ty vÉn ®em l¹i thu nhËp do ®· ®­îc c¸c nhµ chuyªn nghiÖp sö dông. Nh­ vËy, qua nghiªn cøu vÒ c«ng ty cæ phÇn trªn ®©y ta cã thÓ thÊy c«ng ty cæ phÇn cã mét vai trß hÕt søc quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. §ã lµ mäi lo¹i h×nh c«ng ty cã cÊu tróc kh¸ phøc t¹p - mét kÕt cÊu kinh tÕ t¸ch biÖt quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông ®Ó chuyªn m«n ho¸ kinh doanh nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. §ång thêi c«ng ty cæ phÇn gi¶i quyÕt ®­îc mét c¸ch hîp lý vÊn ®Ò lîi Ých t¹o ®éng lùc kinh doanh cã hiÖu qu¶ cña c¸c nhãm thµnh viªn trong c«ng ty: cæ ®«ng, Héi ®ång qu¶n trÞ vµ ng­êi qu¶n lý (Ban gi¸m ®èc). Cã thÓ nãi c«ng ty cæ phÇn lµ kiÓu tæ chøc kinh doanh tiÕn bé v¨n minh nhÊt, ­u viÖt nhÊt cña x· héi nh©n lo¹i so víi c¸c kiÓu c«ng ty kh¸c. Vµ ®©y lµ lo¹i h×nh c«ng ty kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. ë ViÖt Nam, tõ khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· h×nh thµnh mét m¹ng l­íi c¸c c«ng ty cæ phÇn. Tuy sè l­îng ch­a ph¶i lµ nhiÒu song lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy ®· tá râ tÝnh hiÖu qu¶ cña nã. V× vËy, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· chñ tr­¬ng ph¸t triÓn m¹nh hÖ thèng c«ng ty cæ phÇn mµ mét trong c¸c c¸ch ®Ó thùc hiÖn viÖc ®ã lµ cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1.2. Cæ phÇn ho¸. * Kh¸i niÖm vµ thùc chÊt cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Cæ phÇn ho¸ lµ mét kh¸i niÖm cßn kh¸ míi mÎ ë n­íc ta. VÒ thùc chÊt cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc cã ng­êi cho r»ng ®ã lµ viÖc t­ nh©n ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc. ý kiÕn nµy chØ ®óng víi mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc nhÊt ®Þnh. Khi mµ c¸c doanh nghiÖp Êy xÐt thÊy quèc doanh lµm kh«ng hiÖu qu¶ cã thÓ cho t­ nh©n mua l¹i vµ nh­ vËy lµ t­ nh©n ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc. Nh­ng ý kiÕn ®ã kh«ng ®óng ë nhiÒu ®iÓm:  LÉn lén kh¸i niÖm cæ phÇn ho¸ víi t­ nh©n ho¸. T­ nh©n ho¸ lµ biÕn mét tµi s¶n vèn thuéc së h÷u c«ng thµnh së h÷u t­, cã thÓ diÔn ra c¶ ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ tËp thÓ. Cßn cæ phÇn ho¸ lµ ®a së h÷u ho¸ tµi s¶n, tøc lµ chÊp nhËn nhiÒu ng­êi cïng së h÷u tµi s¶n - së h÷u hçn hîp.  Ph­¬ng ph¸p t­ nh©n ho¸ lµ b¸n tµi s¶n doanh nghiÖp nhµ n­íc cho t­ nh©n hoÆc thËm chÝ cho kh«ng t­ nh©n tµi s¶n ®ã. Cßn ph­¬ng ph¸p cæ phÇn ho¸ lµ huy ®éng nhiÒu chñ thÓ ®Çu t­ thuéc c¸c thµnh phÇn kh¸c nhau vµ còng cã thÓ lµ c¸c chñ thÓ trong mét thµnh phÇn kinh tÕ cïng gãp vèn ®Ó chuyÓn tõ mét chñ së h÷u sang ®a së h÷u. Khi ®¸nh gi¸ phÇn gi¸ trÞ tµi s¶n ®Ó cæ phÇn ho¸ cã thÓ nhµ n­íc còng gãp cæ phÇn vµo doanh nghiÖp vèn cña m×nh ®· cæ phÇn ho¸.  H×nh thøc cæ phÇn ho¸ rÊt ®a d¹ng: - B¸n cho c¸c t­ nh©n kh¸c nhau cïng gãp cæ phÇn thµnh mét c«ng ty cæ phÇn. H×nh thøc nµy ®ång d¹ng víi t­ nh©n h¬n nh­ng l¹i kh¸c lµ ®a sè h¬n. - TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng gãp cæ phÇn ®Ó mua doanh nghiÖp nhµ n­íc (kÓ c¶ quèc doanh) ®Ó chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn. H×nh thøc nµy võa ®a së h÷u võa ®a thµnh phÇn, nãi ®óng h¬n lµ ®a së h÷u ®a thµnh phÇn. Trong h×nh thøc nµy tuú thuéc vµo phÇn tr¨m cæ phÇn trong doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh vai trß cña ng­êi chñ së h÷u chñ yÕu. - ChØ cã nhµ n­íc vµ t­ nh©n cïng gãp vèn cæ phÇn ®Ó mua l¹i. - TËp thÓ vµ t­ nh©n cïng gãp cæ phÇn ®Ó mua l¹i. - C¸c doanh nghiÖp kh¸c cïng nhauu gãp cæ phÇn ®Ó mua l¹i, nhµ n­íc còng cã thÓ tham gia mét phÇn. 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - C¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau cïng gãp cæ phÇn ®Ó mua l¹i. - C«ng nh©n vèn cña doanh nghiÖp Êy ®øng ra gãp vèn ®Ó mua l¹i doanh nghiÖp ®Ó cæ phÇn ho¸, hoÆc Nhµ n­íc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn doanh nghiÖp Êy vµ chia cæ phÇn cho c«ng nh©n. - Nhµ n­íc cïng c¸c c«ng ty n­íc ngoµi cïng gãp vèn ®Ó cæ phÇn ho¸. - B¸n h¼n cho c¸c c«ng ty n­íc ngoµi gãp vèn môa ®Ó thµnh c«ng ty cæ phÇn... Nh­ vËy, kh«ng thÓ quan niÖm cæ phÇn ho¸ thùc chÊt lµ t­ nh©nho¸. Mµ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc nªn ®­îc hiÓu lµ qu¸ tr×nh chuyÓn doanh nghiÖp Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn víi hai néi dung lµ chuyÓn toµn bé hay mét phÇn vèn vµ tµi s¶n thuéc së h÷u Nhµ n­íc vµ c¸c lÜnh vùc l©u nay nhµ n­íc ®éc quyÒn cho c¸c cæ ®«ng. 1.3. Nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn ph¶i tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. - T×nh tr¹ng ho¹t ®éng thiÕu hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. §©y lµ nguyªn nh©n quan träng khiÕn hÇu hÕt c¸c chÝnh phñ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. Do ®©u mµ cã t×nh tr¹ng nµy? Mét ®iÒu dÔ nhËn thÊy lµ ngay c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi th× hiÖu qu¶ cña c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh còng chØ ®¹t møc thÊp h¬n nhiÒu so víi møc trung b×nh cña khu vùc t­ nh©n. Nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n­íc th­êng cã vÞ thÕ ®éc quyÒn, ®­îc nhµ n­íc b¶o hé vµ kh«ng cã sù c¹nh tranh víi hµng nhËp khÈu, mÆc dï vÒ qu¶n lý ®· ®­îc ®iÒu hµnh kh«ng cã hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc trong b¶n th©n së h÷u nhµ n­íc víi sù ®iÒu tiÕt trùc tiÕp cña nhµ n­íc ë c¸c doanh nghiÖp nµy. §ã lµ: + HÖ thèng kÕ ho¹ch vµ tµi chÝnh cøng nh¾c kh«ng cã tÝnh chÊt thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ tr­êng v× ®­îc qu¶n lý theo hÖ thèng chÝnh s¸ch tõ trªn xuèng víi nhiÒu cÊp trung gian. Nguån tµi chÝnh ®­îc sö dông hoµn toµn theo kÕ ho¹ch ®­îc duyÖt tõ ®Çu n¨m, kh«ng cã sù chuyÓn ®æi linh ho¹t nh»m sö dông hîp lý nguån vèn vµ còng kh«ng ®­îc chuyÓn sang cho n¨m sau. §iÒu nµy lµm cho c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp kh«ng cã ®éng c¬ tiÕt kiÖm v× vËy kh«ng hîp lý ho¸ ®­îc s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh lu«n lu«n ph¶i céng nhiÒu chi phÝ so víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n. + TÝnh tù chñ trong qu¶n lý vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc bÞ h¹n chÕ v× nhiÒu qui chÕ liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u cña nhµ n­íc, do ®ã g©y ra nh÷ng yÕu tè lµm c¶n trë ®Õn ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. Ch¼ng h¹n, viÖc bæ nhiÖm l·nh ®¹o doanh nghiÖp nhµ 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. n­íc ®­îc quyÕt ®Þnh tõ c¬ quan cÊp trªn, nªn sÏ xuÊt hiÖn xu h­íng lµ c¸c nhµ qu¶n lý cao cÊp cè g¾ng thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ th©n thiÖn víi cÊp trªn hoÆc c¸c nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vµ tranh thñ t×m nh÷ng doanh nghiÖp ë nh÷ng vÞ trÝ bÐo bë h¬n lµ t×m c¸ch n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp hoÆc lµ v× nhµ n­íc lµ chñ së h÷u c¸c doanh nghiÖp nªn c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh vÒ ®Çu t­, gi¸ c¶ thÞ tr­êng cung øng vµ tiªu thô... cña doanh nghiÖp l¹i do hÖ thèng phøc t¹p cña chñ thÓ cÊp trªn ®iÒu tiÕt võa thiÕu thèng nhÊt v­µ kh«ng râ rµng vÒ tr¸ch nhiÖm víi c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh, g©y trë ng¹i tíi hiÖu qu¶ c«ng viÖc cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. + T×nh tr¹ng ®éc quyÒn cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc trªn thÞ tr­êng ®­îc ph¸p luËt cña nhµ n­íc cñng cè ®· ®¸nh mÊt nh÷ng ®éng lùc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nµy, ®­a ®Õn t×nh tr¹ng x· héi buéc ph¶i chÊp nhËn tiªu dïng c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô cho chóng s¶n xuÊt ra víi chÊt l­îng Ýt ®­îc c¶i tiÕn nh­ng gi¸ c¶ ngµy cµng t¨ng kh«ng hîp lý vµ nÕu kh«ng t¨ng gi¸ th× nhµ n­íc ph¶i chÞu nh÷ng g¸nh nÆng trî cÊp ngµy cµng lín. + C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc thµnh lËp nhê nguån vèn cña nhµ n­íc, kh«ng ®­îc phÐp ph¸ s¶n vµ ®­îc che ch¾n tõ c¸c kho¶n trî cÊp tõ ng©n s¸ch hoÆc ®­îc sö dông c¸c nguån vèn néi bé víi l·i suÊt thÊp hoÆc ®­îc ­u tiªn tiÕp cËn víi c¸c nguån tµi chÝnh n­íc ngoµi. V× vËy c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc kh«ng cã c¸c yÕu tè kÝch thÝch ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ ®Ó tån taÞ trong c¹nh tranh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n. + §éng c¬ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc chØ nh»m cñng cè tr¸nh nÐ sù thÈm xÐt cña c¸c c¬ quan cÊp trªn tr­íc nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô ®èi víi ng­êi tiªu dïng còng nh­ tr¸nh nÐ sù xung ®ét trong néi bé, tr¸nh nÐ nh÷ng sù c¶i tæ ®æi míi tæ chøc qu¶n lý ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶, ®¶m b¶o cho xÝ nghiÖp cã ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng dÔ chÞu vµ æn ®Þnh. Do ®ã, mua s¾m trang thiÕt bÞ ngµy cµng d­ thõa, biªn chÕ ngµy cµng ph×nh to dÉn ®Õn chi phÝ qu¸ møc so víi nguån thu. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn “chi phÝ chÝnh trÞ” to lín ®Ó trèn tr¸nh nh÷ng cuéc kiÓm tra cña c¸c c¬ quan cÊp trªn nh­ quèc héi hoÆc bé chñ qu¶n. T×nh tr¹ng nµy ®· g©y ra nh÷ng ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn viÖc tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta hiÖn nay. 2.1. Thùc tr¹ng c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ n­íc ta. 2.1.1. Sù ra ®êi cña doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ ho¹t ®éng cña nã trong c¬ chÕ cò. HÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc ta ®· cã h¬n 40 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn. Trong thêi kú c¶i t¹o vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë n­íc ta, c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh (doanh nghiÖp nhµ n­íc) lµ lùc l­îng chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Chóng ®­îc h×nh thµnh tõ 3 nguån sau: Thø nhÊt, x©y dùng b»ng nguån vèn cña ng©n s¸ch nhµ n­íc, nguån viÖn trî hoÆc ®i vay (cña Liªn x« cò, Trung Quèc vµ c¸c n­íc XHCN kh¸c trong thêi kú ®ã). Thø hai, quèc h÷u ho¸ xÝ nghiÖp cña c¸c nhµ t­ s¶n m¹i b¶n, t­ s¶n d©n téc ®· bá ra n­íc ngoµi hoÆc xÝ nghiÖp nhµ n­íc cña chÕ ®é cò. H×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông réng r·i trong nh÷ng n¨m 50, 60 ®­îc tiÕp tôc trong nh÷ng n¨m 70 vµ ®Ønh cao vµo n¨m 1975, 1976. Thø ba, biÕn c¸c xÝ nghiÖp t­ nh©n cña c¸c nhµ t­ s¶n d©n téc thµnh c¸c xÝ nghiÖp c«ng t­ hîp doanh vµ sau ®ã thµnh c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh. Còng gièng c¸c n­íc theo nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa kh¸c ViÖt Nam ®· vËn dông häc thuyÕt M¸c - Lªnin ®Ó thùc hiÖn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt, coi chÕ ®é c«ng h÷u lµ nÒn t¶ng kinh tÕ ®Ó xo¸ bá sù ph©n ho¸ giµu nghÌo, bÊt c«ng x· héi do nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ chÕ ®é t­ h÷u g©y ra, ®Ó x©y dùng mét chÕ ®é c«ng h÷u do nh©n d©n lao ®éng lµm chñ. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi n­íc ta ®· nhÊn m¹nh vµo nhiÖm vô vµ vai trß cña kinh tÕ nhµ n­íc, coi ®ã lµ hiÖn th©n cña chÕ ®é c«ng h÷u cã søc m¹nh toµn n¨ng trong viÖc tæ chøc mäi ho¹t ®éng kinh tÕ cña x· héi ®ång thêi phñ nhËn vai trß cña thÞ tr­êng, cña kinh tÕ t­ nh©n. 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. V× vËy nÒn kinh tÕ quèc d©n ë n­íc ta kh«ng ph¶i lµ mét nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ mµ lµ mét nÒn kinh tÕ hiÖn vËt vµ x· héi ho¸ ®­îc qu¶n lý theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu, bao cÊp: Nhµ n­íc XHCN võa tËp trung quyÒn lùc chÝnh trÞ võa lµ chñ së h÷u duy nhÊt vµ thèng nhÊt ®èi víi tuyÖt ®¹i ®a sè c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt cña x· héi. Vµ nhµ n­íc võa lµ ng­êi chØ huy, võa lµ ng­êi tæ chøc thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh. ë n­íc ta, trong thêi gian dµi tr­íc ®¹i héi §¶ng lÇn thø VI (12 - 1986) doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn víi mét c¬ cÊu t­¬ng ®èi hoµn chØnh, ë tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n nh­ hµng kh«ng, hµng h¶i, b­u ®iÖn, ®­êng s¾t, n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ®¸nh c¸ ®Õn c¸c dÞch vô ®¬n gi¶n. Doanh nghiÖp nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ n¾m 100% c¸c ngµnh then chèt nh­ ®iÖn, khai kho¸ng, luyÖn kim, chÕ t¹o m¸y c«ng cô, ho¸ chÊt, nhiªn liÖu, xi m¨ng, b­u ®iÖn viÔn th«ng, giao th«ng ®­êng s¾t, ®­êng thñy, ngo¹i th­¬ng, ng©n hµng, quèc phßng vµ an ninh. Trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng néi ®Þa vµ xuÊt khÈu, lùc l­îng doanh nghiÖp nhµ n­íc còng chiÕm tØ träng tuyÖt ®èi lín hoÆc phÇn lín ®èi víi c¸c s¶n phÈm chñ yÕu nh­: 100% hµng dÖt kim, thuèc ch÷a bÖnh, bia, 90% qu¹t ®iÖn, 85% giÊy viÕt, 85% v¶i mÆc, 70% xe ®¹p hoµn chØnh. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc chiÕm kho¶ng 85% vèn cè ®Þnh cña nÒn kinh tÕ, 90% lao ®éng cã kü thuËt, c¸n bé khoa häc vµ qu¶n lý ®­îc ®µo t¹o cña c¶ n­íc. Nhµ n­íc còng ­u tiªn dµnh nhiÒu nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. ChØ tÝnh riªng trong kho¶ng m­êi n¨m, tõ 1976 ®Õn 1985, nhµ n­íc ®· ph©n bè tõ 60 - 70% vèn ®Çu t­ cña toµn bé nÒn kinh tÕ vµ trªn 90% vèn tÝn dông víi l·i suÊt ­u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. Hµng n¨m c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®ãng gãp kho¶ng 30 - 40% tæng s¶n phÈm x· héi vµ 28 - 30% thu nhËp quèc d©n. PhÇn thu cña doanh nghiÖp nhµ n­íc tõ doanh nghiÖp nhµ n­íc th«ng qua doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ phÇn thu lín nhÊt, dao ®éng hµng n¨m trong kho¶ng 60 - 70%. Do chóng ta duy tr× qu¸ l©u c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp trong khu vùc doanh nghiÖp nhµ n­íc nªn khu vùc kinh tÕ nµy ®· béc lé nh÷ng yÕu kÐm nghiªm träng. §ã lµ: - N¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ rÊt thÊp. Toµn bé khu vùc doanh nghiÖp nhµ n­íc kh«ng v­ît qua ng­ìng cöa t¸i s¶n xuÊta gi¶n ®¬n. TÝnh 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chung trong vßng m­êi n¨m 1976 - 1985 tØ lÖ chi cña nhµ n­íc vµ thu cña doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ 3:1. - Doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thùc thanh - thùc chi, giao ®ñ nép ®ñ. Nhµ n­íc bao cÊp vµ quyÕt ®Þnh gi¸ ®Çu vµo, ®Çu ra, nªn doanh nghiÖp kh«ng ph¶i tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh doanh. Ho¹t ®éng thua lç cã nhµ n­íc g¸nh chÞu. - Sù ph©n phèi thu nhËp trong doanh nghiÖp theo c¸ch b×nh qu©n ®· lµm suy yÕu ®éng lùc kÝch thÝch lao ®éng, lµm viÖc cã n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. - Bé m¸y doanh nghiÖp cång kÒnh, nhiÒu cÊp trung gian víi chøc n¨ng chång chÐo. C¸c c¬ quan qu¶n lý th­êng can thiÖp s©u vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngµy ngµy cña doanh nghiÖp. 2.1.2. Vai trß cña doanh nghiÖp nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng n­íc ta hiÖn nay. Trong mét thêi kú dµi chóng ta ®· m¾c sai lÇm qu¸ sïng b¸i kinh tÕ quèc doanh, ®· thµnh lËp trµn lan c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. Trong c¬ chÕ cò c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· béc lé c¸c yÕu kÐm nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc, hÖ thèng kinh tÕ quèc doanh vÉn ®­îc x¸c ®Þnh vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n cÇn ph¶i cñng cè vµ ph¸t triÓn nhÊt lµ trong ngµnh vµ lÜnh vùc then chèt, quan träng, cã t¸c dông më ®­êng vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. Doanh nghiÖp nhµ n­íc cã vai trß chñ ®¹o theo nghÜa lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. Vai trß chñ ®¹o cña nã g¾n liÒn víi vai trß qu¶n lý cña Nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. §©y lµ yªu cÇu cã tÝnh quy luËt chung cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, v× b¶n th©n nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng chøa ®ùng nh÷ng khuyÕt tËt mµ muèn kh¾c phôc nhÊt thiÕt ph¶i cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc bao gåm c¸c c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých ®­îc cñng cè vµ ph¸t triÓn trong c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc then chèt, t¹o c¬ së h¹ tÇng vµ tiÒn ®Ò tèt cho sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Th«ng qua doanh nghiÖp nhµ n­íc, nhµ n­íc t¹o ra nguån dù tr÷ ®ñ m¹nh ®Ó cã thÓ can thiÖp 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vµo thÞ tr­êng, thùc hiÖn ®iÒu chØnh c¸c c©n ®èi c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ. Doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc ®Çu t­ cã ®Þnh h­íng ®Ó kh¾c phôc b¶n chÊt “v« chÝnh phñ” cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, duy tr× m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh, chèng xu h­íng ®éc quyÒn cña tËp ®oµn t­ nh©n, ®i ®Çu trong ®æi míi c«ng nghÖ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo xu h­íng n¨ng suÊt - chÊt l­îng - hiÖu qu¶. Nh­ vËy, vai trß chñ ®¹o cña doanh nghiÖp nhµ n­íc xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng n­íc ta vµ ®­îc ghi thµnh chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt cña nhµ n­íc. Vai trß luËt ®Þnh nµy lµ yÕu tè quan träng chi phèi sù ®iÒu chØnh ph¸p lý ®èi víi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhµ n­íc. §Ó thùc hiÖn ®­îc vai trß ®ã tr­íc hÕt ph¶i kiªn quyÕt ®æi míi hÖ thèng doanh nghiÖp nµy. ViÖc ®æi míi ph¶i ®­îc ®Æt trong sù ph¸t triÓn tæng thÓ nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ph¶i xuÊt xø tõ thùc tr¹ng doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta. 2.1.3. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhµ n­íc ta hiÖn nay. Trong c¬ chÕ cò, ë n­íc ta doanh nghiÖp nhµ n­íc tån t¹i víi mét sè l­îng khæng lå. Theo sè liÖu cña tæng côc thèng kª, tÝnh ®Õn ngµy 1 - 9 - 1990 c¶ n­íc cã 12.084 doanh nghiÖp trong tÊt c¶ c¸c ngµnh c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ do nhiÒu cÊp qu¶n lý. Sau khi thùc hiÖn viÖc tæ chøc s¾p xÕp l¹i theo quyÕt ®Þnh 315/H§BT ngµy 1 - 9 - 1990 vµ thµnh lËp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc theo nghÞ ®Þnh 388/ H§BT vµ ngµy 20 - 11 - 1991 vµ sau hµng lo¹t c¶i c¸ch, ®Õn nay doanh nghiÖp nhµ n­íc vÉn cßn kho¶ng 5800 doanh nghiÖp (theo sè liÖu cña vô ®¨ng ký kinh doanh - Bé kÕ ho¹ch ®Çu t­). Trong ®ã cã kho¶ng 30% lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc do c¸c bé ngµnh trung ­¬ng qu¶n lý vµ kho¶ng 70% doanh nghiÖp do uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng qu¶n lý. §Õn n¨m 1995, sè l­îng c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vÉn chiÕm tû träng lín so víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh: trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp lµ 78,8%; X©y dùng c¬ b¶n: 49%; tµi chÝnh, ng©n hµng, b¶o hiÓm: 99,6%, giao th«ng vËn t¶i, b­u ®iÖn: 54%; th­¬ng nghiÖp, vËt t­: 46,5%. Sau 5 n¨m ®æi míi vµ ®iÒu hµnh, sè l­îng c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta gi¶m gÇn song nh­ vËy vÉn cßn qu¸ nhiÒu. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc hiÖn nay vÉn cßn tån t¹i ë hÇu hÕt c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc, ®iÒu ®ã lµ kh«ng 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cÇn thiÕt. H¬n n÷a víi sè l­îng doanh nghiÖp nhµ n­íc nhiÒu nh­ vËy lµm v­ît qu¸ kh¶ n¨ng nguån lùc vÒ vèn vµ c¸n bé qu¶n lý cña n­íc ta hiÖn cã. HÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc ph©n bè cßn nhiÒu bÊt hîp lý. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc chñ yÕu tËp trung ë c¸c thµnh phè lín nh­ Hµ Néi, H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh, thµnh phè Hå ChÝ Minh. NhiÒu vïng cña ®Êt n­íc cã nguån tµi nguyªn phong phó, lao ®éng dåi dµo ë miÒn nói phÝa B¾c hÇu nh­ kh«ng cã doanh nghiÖp nhµ n­íc. Sù ph©n t¸n cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë c¸c ngµnh c¸c lÜnh vùc dÉn ®Õn c¸c t×nh tr¹ng trªn cïng mét ®Þa bµn l·nh thæ doanh nghiÖp nhµ n­íc cña Trung ­¬ng, ®Þa ph­¬ng ho¹t ®éng chång chÐo, c¹nh tranh lÉn nhau mét c¸ch v« tæ chøc, g©y khã kh¨n cho nhau trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖn nay, phÇn lín c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ta cã quy m« nhá vµ ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. Theo sè liÖu thèng kª cña Bé Tµi chÝnh, tæng sè vèn Nhµ n­íc t¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ 70.184 tû ®ång, b×nh qu©n mét doanh nghiÖp lµ 11,6 tû ®ång t­¬ng ®­¬ng víi vèn mét doanh nghiÖp lo¹i nhá ë c¸c n­íc nh­ Th¸i Lan, In®«nªxia, Malaysia. §Õn nay vÉn cßn 46,1% doanh nghiÖp nhµ n­íc cã sè lao ®éng d­íi 100 ng­êi vµ gÇn 50% doanh nghiÖp nhµ n­íc cã møc vèn d­íi 1 tû ®ång, trong ®ã gÇn mét nöa sè vèn d­íi 500 triÖu ®ång. C¸c doanh nghiÖp cã sè vèn lín tõ 100 tû trë lªn chØ chiÕm 1,5% tæng sè doanh nghiÖp. Sè doanh nghiÖp cã tõ 1000 lao ®éng trë lªn chØ chiÕm 4% trong tæng sè doanh nghiÖp. Vèn thùc tÕ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhµ n­íc chØ b»ng 80% vèn hiÖn cã do kinh doanh thua lç, c«ng nî khã ®ßi, tµi s¶n mÊt m¸t, kÐm phÈm chÊt ch­a ®­îc xö lý. Riªng vèn l­u ®éng cã 14.239 tû ®ång vµ chØ cã 50% ®­îc huy ®éng vµo kinh doanh, 50% cßn l¹i n»m ë lç, c«ng nî khã ®ßi. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta hiÖn nay, do quy m« nhá, vèn Ýt kh«ng cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, më réng s¶n xuÊt kinh doanh nªn yÕu søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Tr×nh ®é kü thuËt, c«ng nghÖ còng ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc. Trõ mét sè rÊt Ýt (18%) doanh nghiÖp nhµ n­íc míi ®­îc ®Çu t­ (sau n¨m 1986) cßn chñ yÕu ®­îc thµnh lËp 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tõ l©u cã tr×nh ®é kü thuËt thÊp, c«ng nghÖ l¹c hËu. Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ 61,4% so víi nguyªn gi¸. Theo ®¸nh gi¸ cña Bé khoa häc vµ c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng: m¸y mãc thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp nhµ n­íc l¹c hËu víi thÕ giíi tõ 10 - 20 n¨m. Theo ®iÒu tra cña Tæng côc thèng kª: thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp nhµ n­íc l¹c hËu tõ 2 - 3 thÕ hÖ. C¸c doanh nghiÖp TW cã tíi 54,3% tr×nh ®é thñ c«ng, 41% tr×nh ®é c¬ khÝ vµ 3,7% tr×nh ®é tù ®éng. Doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng cßn l¹c hËu h¬n; chØ cã 2% tr×nh ®é tù ®éng, 24% tr×nh ®é c¬ khÝ vµ 74% tr×nh ®é thñ c«ng. NhiÒu thiÕt bÞ trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc sau 14 - 15 n¨m míi ®­îc thay ®æi, thËm chÝ trong mét sè ngµnh vÉn sö dông thiÕt bÞ tõ n¨m 1938 - 1940 trong khi ®ã thêi gian ®æi míi thiÕt bÞ ë c¸c n­íc kh¸c trung b×nh lµ 5 n¨m. C¸c b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhµ n­íc cho thÊy chØ cã kho¶ng 15% s¶n phÈm c«ng nghiÖp cña ta ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu: 65% sè s¶n phÈm ®¹t møc d­íi trung b×nh ®Ó tiªu dïng néi ®Þa, 20% sè s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng. HiÖn t­îng hµng ho¸ ø ®äng víi khèi l­îng lín vµ chiÕm h¬n 10% sè vèn l­u ®éng cña toµn x· héi. ChÝnh do c«ng nghÖ l¹c hËu nªn n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nhµ n­íc kÐm. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra xÐt vÒ mÆt hiÖn vËt, n¨ng suÊt lao ®éng cña ta vÒ chÕ biÕn dÇu thùc vËt chØ b»ng 10% møc thÕ giíi, vÒ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm dÖt, giÊy, may chØ b»ng 30% ®Õn 40% møc cña thÕ giíi, vÒ thi c«ng cÇu ®­êng chØ b»ng 1/20 møc cña Ph¸p. HiÖn nay, viÖc qu¶n lý cña Nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc ch­a hîp lý. Mét mÆt c¸c c¬ quan chñ qu¶n vÉn can thiÖp kh¸ s©u vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, mÆt kh¸c trong nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng ®Æc biÖt lµ qu¶n lý tµi chÝnh l¹i bÞ bu«ng láng. §iÒu nµy h¹n chÕ quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ång thêi lµm cho Nhµ n­íc mÊt vai trß thùc sù lµ ng­êi chñ së h÷u vµ t¹o c¬ héi cho nhiÒu c¸ nh©n l¹m dông, chiÕm ®o¹t tµi s¶n c«ng ®Ó lµm giµu c¸ nh©n, hoÆc lµm ¨n phi ph¸p. Trong mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc, ®éi ngò c¸n bé chñ chèt cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ tæ chøc qu¶n lý ch­a ®ñ tiªu chuÈn v× kh«ng ®ñ søc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong s¶n xuÊt kinh doanh. NhiÒu gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr­ëng ®· ph¶i vµo tï v× tham « tµi s¶n cña Nhµ n­íc, vi ph¹m chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh. 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ n­íc cßn thÊp. MÊy n¨m gÇn ®©y, s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc b¾t ®Çu ®­îc phôc håi vµ ph¸t triÓn, nh­ng nh×n chung hiÖu qu¶ vÉn cßn thÊp, thÊp nhÊt lµ ë c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt. Trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®ang ho¹t ®éng chØ cã 11,28% doanh nghiÖp cã tû suÊt lîi nhuËn tõ 15%/n¨m trë lªn trong ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt vµ 4,3% doanh nghiÖp nhµ n­íc cã tû suÊt lîi nhuËn tõ 20%/n¨m trong c¸c ngµnh dÞch vô. Tû träng tiªu hao vËt chÊt trong tæng s¶n phÈm x· héi cña khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc cao gÊp 2 lÇn so víi kinh tÕ t­ nh©n. HÖ sè sinh lêi cña khu vùc doanh nghiÖp nhµ n­íc rÊt thÊp. HÖ sè sinh lêi cña vèn l­u ®éng tÝnh chung chØ ®¹t 7%/n¨m trong ®ã ngµnh giao th«ng vËn t¶i 2%/n¨m, ngµnh c«ng nghiÖp kho¶ng 3%/n¨m, ngµnh th­¬ng nghiÖp ®¹ta 22%/n¨m. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng thu lç chiÕm tû träng lín. Cô thÓ ë thêi ®iÓm 1997 chØ cã 76% ho¹t ®éng cã l·i ë møc thÊp, 22% doanh nghiÖp bÞ thua lç, b×nh qu©n mçi doanh nghiÖp lç 0,6 tû ®ång/n¨m, 2% doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng thua lç, nh­ng kh«ng cã l·i. C¸c sè liÖu ®ã cho thÊy viÖc lµm ¨n thua lç cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· g©y ra tæn thÊt lín cho ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n ®­a ®Õn viÖc béi chi ng©n s¸ch. Tõ n¨m 1989 ®Õn nay, nÒn kinh tÕ ®· thùc sù b­íc sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· ®­îc thay ®æi theo h­íng tù do ho¸ gi¸ c¶, chi phÝ ng©n s¸ch nhµ n­íc cho bï lç, bï gi¸, bæ sung vèn l­u ®éng cho khu vùc nµy ®· gi¶m ®¸ng kÓ. Nh­ng t­ t­ëng bao cÊp trong ®Çu t­ vÉn cßn nÆng nÒ. Hµng n¨m 85% vèn tÝn dông víi l·i suÊt ­u ®·i ®­îc dµnh cho doanh nghiÖp nhµ n­íc vay. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc kh«ng b¶o toµn ®­îc nguån vèn nhµ n­íc ®Çu t­. Theo b¸o c¸o cña Tæng côc thèng kª, nh×n chung c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc míi chØ b¶o toµn ®­îc vèn l­u ®éng, cßn vèn cè ®Þnh th× míi b¶o toµn ë møc 50% so víi chØ sè l¹m ph¸t. Hai ngµnh chiÕm gi÷ vèn lín nhÊt lµ c«ng nghiÖp vµ th­¬ng nghiÖp (72,52%) l¹i lµ ngµnh cã tû lÖ thÊt tho¸t vèn lín nhÊt (16,41% vµ 14,95%). VÊn ®Ò nî nÇn vßng vo mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n cßn diÔn ra kh¸ nghiªm träng do t×nh tr¹ng qu¶n lý cña nhµ n­íc vÒ tµi chÝnh cßn láng lÎo, tõ ®ã n¹n tham nhòng l·ng phÝ diÔn ra møc b¸o ®éng. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Tõ sù ph©n tÝch trªn ta cã thÓ rót ra kÕt luËn vÒ thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta hiÖn nay. - Sè l­îng c¸c doanh nghiÖp qu¸ nhiÒu vµ bè trÝ kh«ng hîp lý. - Quy m« cña doanh nghiÖp nhµ n­íc cßn nhá bÐ. - Kü thuËt vµ c«ng nghÖ ë c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cßn l¹c hËu. - ViÖc qu¶n lý ®èi víi hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc cßn yÕu kÐm. - HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cßn thÊp. Tõ b¶n chÊt còng nh­ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhµ n­íc, chóng ta cã thÓ thÊy mét vÊn ®Ò lín trong c¬ chÕ qu¶n lý hiÖn nay lµm cho doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng ch­a cã hiÖu qu¶ lµ: C¬ chÕ thùc hiÖn quyÒn së h÷u toµn d©n trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ ch­a râ rµng. Ng­êi ®¹i diÖn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp nhµ n­íc ch­a ®­îc x¸c ®Þnh cô thÓ do ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng v« chñ hoÆc qu¸ nhiÒu chñ trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Do kh«ng cã sù ph©n biÖt ®Çy ®ñ quyÒn së h÷u Nhµ n­íc vµ quyÒn qu¶n lý kinh doanh cña gi¸m ®èc vµ tËp thÓ ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp nªn tµi s¶n cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc kh«ng ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶. Ng­êi lao ®éng ch­a thùc sù g¾n bã, lµm viÖc hÕt søc v× doanh nghiÖp. Mét sè nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®· lîi dông chøc quyÒn bßn rót tµi s¶n cña Nhµ n­íc lµm giµu cho c¸ nh©n. 2.2. Chñ tr­¬ng cña nhµ n­íc ta vÒ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. XuÊt ph¸t tõ t×nh tr¹ng ho¹t ®éng yÕu kÐm cña hÖ thèng doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ nh÷ng ®ßi hái cÊp b¸ch ph¶i cã mét gi¶i ph¸p thÝch hîp cho khu doanh nghiÖp Nhµ n­íc. §©y lµ mét chñ tr­¬ng lín cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta trong lÜnh vùc c¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Gi¶i ph¸p chuyÓn xÝ nghiÖp quèc doanh thµnh c«ng ty cæ phÇn lÇn ®Çu ®­îc ®Ò cËp trong QuyÕt ®Þnh sè 143 - H§BT ngµy 10 - 5 - 1990 cña Héi ®ång bé tr­ëng vÒ viÖc tæng kÕt thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 217 - H§BT ngµy 14 - 11 - 1987, c¸c nghÞ ®Þnh 50 - H§BT ngµy 22 - 3 - 1988 vÒ lµm thö viÖc tiÕp tôc ®æi míi qu¶n lý xÝ nghiÖp quèc doanh. V¨n b¶n nµy ®Ò cËp viÖc nghiªn cøu vµ lµm thö vÒ m« hh×nh chuyÓn xÝ nghiÖp quèc doanh thµnh c«ng ty cæ phÇn. ViÖc 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chuyÓn xÝ nghiÖp quèc doanh thµnh c«ng ty cæ phÇn trong giai ®o¹n nµy lµ hÕt søc míi mÎ ë n­íc ta v× lóc ®ã luËt c«ng ty ch­a ®­îc ban hµnh. QuyÕt ®Þnh 143 - H§BT ngµy 5 - 10 - 1990 chØ quy ®Þnh mét vµi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn cæ phÇn ho¸ ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc nh­: môc ®Ých cña viÖc lµm thö, ®iÒu kiÖn c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh ®­îc chän ®Ó tæ chøc thµnh c«ng ty cæ phÇn. Cã thÓ nãi chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta vÒ cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp ®· cã tõ rÊt sím, chØ sau vµi n¨m khi n­íc ta chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. Nã chøng tá sù nhËn thøc ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta vÒ vai trß cña c«ng ty cæ phÇn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp quèc doanh vµ chän ®óng h­íng ®i ®óng trong viÖc c¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp nµy. Chñ tr­¬ng ®ã cßn ®­îc thÓ hiÖn râ trong NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 2 - Ban hµnh Trung ­¬ng kho¸ VII (11/1991):”ChuyÓn mét sè doanh nghiÖp quèc doanh cã ®iÒu kiÖn thµnh c«ng ty cæ phÇn vµ thµnh mét sè c«ng ty quèc doanh cæ phÇn míi, ph¶i lµm thÝ ®iÓm, chØ ®¹o chÆt chÏ, rót kinh nghiÖm chu ®¸o tr­íc khi më réng trong ph¹m vi thÝch hîp. Ngµy 8 - 6- 1992, Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr­ëng (nay lµ Thñ t­íng ChÝnh phñ) ban hµnh quyÕt ®Þnh 202/CT vÒ viÖc tiÕp tôc lµm thÝ ®iÓm chuyÓn mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn ¸p dông t¹i c¸c doanh nghiÖp ®­îc chän lµm thÝ ®iÓm. QuyÕt ®Þnh vµ ®Ò ¸n nµy sÏ quy ®Þnh t­¬ng ®èi râ vÌ môc tiªu, ®èi t­îng, c¸ch thøc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ còng nh­ c¸ch thøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp, quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. Còng trong ngµy 8 - 6 - 1992, Chñ tÞch H§BT ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh 203/CT kÌm theo danh s¸ch cña 7 doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc chän ®Ó ChÝnh phñ chØ ®¹o thùc hiÖn thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸. Theo ®iÒu 2 Q§ 202/CT, Chñ tÞch H§BT uû quyÒn cho Bé tr­ëng Tµi chÝnh xem xÐt vµ ra quyÕt ®Þnh vÒ danh s¸ch c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc phÐp lµm thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ do c¸c bé vµ uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng ®Ò nghÞ. Tuy nhiªn, quyÕt ®Þnh 202/CT vµ chØ thÞ 84/TTg cña Thñ t­íng chÝnh phñ ch­a cã nh÷ng quy ®Þnh hîp lý vÒ quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng vµ doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ còng nh­ ch­a cã quy ®Þnh râ rµng chÆt chÏ vÒ quy tr×nh thùc hiÖn. §Ó kh¼ng ®Þnh quyÕt t©m cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc, c¸c v¨n kiÖn cña §¶ng ban hµnh trong c¸c n¨m 1994, 1995, 1996, 1997 ®Òu ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò nµy. Cô thÓ: NghÞ quyÕt héi nghÞ toµn quèc ban chÊp hµnh TW 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kho¸ II, NghÞ quyÕt sè 10 NQ/TW cña Bé chÝnh trÞ ®Òu kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc. §Æc biÖt, NghÞ quyÕt §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII (th¸ng 7/1996) kh¼ng ®Þnh: “Tæng kÕt kinh nghiÖm, hoµn chØnh khu«n khæ ph¸p lý ®Ó triÓn khai tÝch cùc vµ v÷ng ch¾c viÖc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc nh»m t¹o thªm ®éng lùc míi trong qu¶n lý, huy ®éng vèn thªm cho yªu cÇu ph¸t triÓn vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu doanh nghiÖp nhµ n­íc. Trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸, tiÒn thu ®­îc do b¸n cæ phÇn cña doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t­ l¹i ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh”. C¸c v¨n kiÖn cña ®¶ng nªu trªn ®· thÓ hiÖn quyÕt t©m ®Èy nhanh tèc ®é cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc víi quy m« vµ trªn lÜnh vùc réng lín h¬n. §Ó ®¸p øng nhu cÇu cÊp thiÕt ®ã, ngµy 7/5/1996, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 28/CP vÒ viÖc chuyÓn mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc sang c«ng ty cæ phÇn. Cã thÓ nã NghÞ ®Þnh 28/CP lµ mét mèc quan träng ®¸nh dÊu b­íc chuyÓn tõ giai ®o¹n thÝ ®iÓm sang giai ®o¹n thùc sù triÓn khai ch­ong tr×nh cæ phÇn ho¸. Vµ míi ®©y chÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 44/CP ngµy 29/6/1998 vÒ chuyÓn doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn thay thÕ cho NghÞ ®Þnh 28/CP, trong ®ã c¸c vÊn ®Ò nh­ môc tiªu cæ phÇn ho¸, ®iÒu kiÖn ®Ó lùa chän doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸, nguyªn t¾c x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp, h×nh thøc cæ phÇn ho¸, viÖc tæ chøc thùc hiÖn... ®· quy ®Þnh râ rµng vµ cô thÓ h¬n NghÞ ®Þnh 28/CP tr­íc ®ã. 2.3. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ kÕt qu¶ b­íc ®Çu. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta vÒ c¬ b¶n cã thÓ chia lµm hai giai ®o¹n: 2.3.1. Thêi kú thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ (6/1992 ®Õn hÕt n¨m 1996) Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 202/CT ngµy 8/6/1992 cña Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr­ëng (nay lµ Thñ t­íng ChÝnh phñ) vÒ viÖc tiÕp tôc thÝ ®iÓm chuyÓn mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn, c¸c Bé, ngµnh ®· h­íng dÉn doanh nghiÖp nhµ n­íc ®¨ng ký thùc hiÖn thÝ ®iÓm chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn. Trªn c¬ së sè l­îng doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· ®¨ng ký, Chñ tÞch héi ®ång Bé tr­ëng (nay lµ Thñ t­íng chÝnh phñ) ®· chän 7 doanh nghiÖp nhµ n­íc do ChÝnh phñ chØ ®¹o thÝ ®iÓm chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn, ®ã lµ: 1. Nhµ m¸y xµ phßng ViÖt Nam (Bé c«ng nghiÖp) 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2. Nhµ m¸y diªm Thèng nhÊt (Bé c«ng nghiÖp) 3. XÝ nghiÖp nguyªn vËt liÖu chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc Hµ Néi (Bé N«ng nghiÖp). 4. XÝ nghiÖp chÕ biÕn gç l¹ng Long b×nh (Bé n«ng nghiÖp), 5. C«ng ty vËt t­ tæng hîp H¶i H­ng (Bé Th­¬ng m¹i). 6. XÝ nghiÖp s¶n xuÊt bao b× (thµnh phè Hµ Néi). 7. XÝ nghiÖp dÖt da may Lagamex (thµnh phè Hå ChÝ Minh). Sau mét thêi gian lµm thö, 7 doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc ChÝnh phñ chän lµm thÝ ®iÓm ®Òu xin rót lui, hoÆc kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ nh­ Legamex, nhµ m¸y xµ phßng ViÖt Nam... H¬n 30 doanh nghiÖp ®· ®¨ng ký víi Bé tµi chÝnh ®Ó thÝ ®iÓm thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ vµ 3 doanh nghiÖp nhµ n­íc xin chuyÓn thµnh c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n theo chØ thÞ 84/TTg. Cã 5 doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc phÐp chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn, ®ã lµ: 1. C«ng ty cæ phÇn §¹i lý liªn hiÖp vËn chuyÓn (thuéc Bé giao th«ng). 2. C«ng ty cæ phÇn C¬ ®iÖn l¹nh (TP Hå ChÝ Minh) 3. C«ng ty cæ phÇn giÇy HiÖp An ( Bé C«ng nghiÖp). 4. C«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu Long An (tØnh Long An) 5. C«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc (Bé c«ng nghiÖp). Trong mét thêi gian thùc hiÖn thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸, tuy sè l­îng c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn cßn Ýt song giai ®o¹n thÝ ®iÓm ®· ®em l¹i mét sè kÕt qu¶ ®¸ng chó ý:  Qu¸ tr×nh thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ ®· huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn quan träng trong nh©n d©n. Qua b¸n cæ phiÕu, nhµ n­íc ®· thu ®­îc 14,165 tû ®ång tiÒn mÆt nép vµo ng©n s¸ch. §©y lµ sè vèn quan träng lµm t¨ng tµi s¶n thuéc së h÷u nhµ n­íc ®Ó ®Çu t­ vµo chiÒu s©u, ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc.  T¹i c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸, 100% c¸n bé c«ng nh©n viªn tham gia mua cæ phiÕu. Khi ng­êi lao ®éng cã vèn trong c«ng ty, lîi Ých cña hä g¾n víi lîi Ých c«ng ty v× vËy hä lµm viÖc víi tr¸ch nhiÖm cao v× quyÒn lîi 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cña m×nh; mÆt kh¸c hä còng yªu cÇu héi ®ång qu¶n trÞ vµ gi¸m ®èc ®iÒu hµnh ph¶i chØ ®¹o vµ tæ chøc ®Ó c«ng ty ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.  HiÖu qu¶ cña c¸c c«ng ty nµy t¨ng lªn râ rÖt. C¸c chØ tiªu kinh tÕ nh­ doanh thu t¨ng b×nh qu©n 56,9%/n¨m; lîi nhuËn t¨ng 70,2%; nép ng©n s¸ch t¨ng 89%/n¨m; tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu lµ 14,10%.  Vèn cña c¸c doanh nghiÖp nµy t¨ng lªn ®¸ng kÓ. TÝnh b×nh qu©n vèn cña c¸c doanh nghiÖp mçi n¨m t¨ng 45%.  Ng­êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp nµy t¨ng 46,8%, thu nhËp cña ng­êi lao ®éng t¨ng 20%/n¨m.  Nhµ n­íc vÉn gi÷ ®­îc vai trß l·nh ®¹o doanh nghiÖp nhê duy tr× tû lÖ cæ phiÕu chi phèi, gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng b»ng luËt ph¸p vµ néi dung c¸c ®iÒu lÖ ho¹t ®éng phï hîp víi quy ®Þnh cña nhµ n­íc. TÝnh ®Õn hÕt thêi gian thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ (hÕt n¨m 1996) tæng sè doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn lµ 12 doanh nghiÖp. D­íi ®©y lµ danh s¸ch c¸c doanh nghiÖp vµ mét sè chØ tiªu tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp ®ã sau thêi gian cæ phÇn ho¸. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0