intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đồ án:Thực trạng phát triển chăn nuôi trâu và một số đặc điểm sinh học của đàn trâu ở xã Vân Hoà - huyện Ba Vì - Hà Nội

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:70

Thêm vào BST
Báo xấu
75
lượt xem 24
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhiều nhà khoa học cho rằng: có nhiều nguyên nhân làm cho số lượng đàn trâu nước ta không những không tăng trong những năm gần đây mà khối lượng cơ thể còn có xu hướng giảm. Một trong những nguyên nhân quan trọng là tỷ lệ sinh sản của đàn trâu thấp và một

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đồ án:Thực trạng phát triển chăn nuôi trâu và một số đặc điểm sinh học của đàn trâu ở xã Vân Hoà - huyện Ba Vì - Hà Nội

  1. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr-êng ®¹i häc d©n lËp H¶i Phßng -------------------------- §å ¸n Tèt NghiÖp Ngµnh: Kü thuËt n«ng nghiÖp Sinh viªn : Vò Tïng L©m Ng-êi h-íng dÉn: TS. Giang Hång TuyÕn TS. TrÞnh V¨n Trung H¶I Phßng - 2009 Tr-êng §HDL H¶i Phßng 1 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  2. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr-êng ®¹i häc d©n lËp H¶i Phßng -------------------------- §Ò tµi: Thùc Tr¹ng ph¸t triÓn ch¨n nu«i tr©u vµ mét sè ®Æc ®iÓm sinh häc cña ®µn tr©u ë x· V©n Hoµ - huyÖn Ba V× - Hµ Néi §å ¸n tè nghiÖp ®¹i häc hÖ chÝnh quy Ngµnh: Kü thuËt n«ng nghiÖp Sinh viªn : Vò Tïng L©m Ng-êi h-íng dÉn: TS. Giang Hång TuyÕn TS. TrÞnh V¨n Trung H¶i Phßng - 2009 Tr-êng §HDL H¶i Phßng 2 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  3. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr-êng ®¹i häc d©n lËp H¶i Phßng -------------------------- NhiÖm Vô ®Ò tµi tèt nghiÖp Sinh viªn: Vò Tïng L©m M· sè: 090600 Líp: Kn901 Ngµnh: Kü thuËt n«ng nghiÖp Tªn ®Ò tµi: Thùc tr¹ng ph¸t triÓn ch¨n nu«i tr©u vµ mét sè ®Æc ®iÓm sinh häc cña ®µn tr©u ë x· V©n Hoµ - huyÖn Ba V× - Hµ Néi Tr-êng §HDL H¶i Phßng 3 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  4. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 NhiÖm vô ®Ò tµi 1. Néi dung vµ c¸c yªu cÇu cÇn gi¶i quyÕt trong nhiÖm vô ®Ò tµi tèt nghiÖp ( vÒ lý luËn, thùc tiÔn, c¸c sè liÖu cÇn tÝnh to¸n vµ c¸c b¶n vÏ). …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. 2. C¸c sè liÖu cÇn thiÕt ®Ó thiÕt kÕ, tÝnh to¸n. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. 3. §Þa ®iÓm thùc tËp tèt nghiÖp. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. Tr-êng §HDL H¶i Phßng 4 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  5. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 C¸n bé h-íng dÉn ®Ò tµi tèt nghiÖp Ng-êi h-íng dÉn thø nhÊt: Hä vµ tªn:............................................................................................. Häc hµm, häc vÞ:................................................................................... C¬ quan c«ng t¸c:................................................................................. Néi dung h-íng dÉn:............................................................................ ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………….. Ng-êi h-íng dÉn thø hai: Hä vµ tªn:............................................................................................. Häc hµm, häc vÞ:................................................................................... C¬ quan c«ng t¸c:................................................................................. Néi dung h-íng dÉn:............................................................................ ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………….. §Ò tµi tèt nghiÖp ®-îc giao ngµy .... th¸ng .... n¨m 2008 Yªu cÇu ph¶i hoµn thµnh xong tr­íc ngµy …. th¸ng …. n¨m 2008 §· nhËn nhiÖm vô §TTN §· giao nhiÖm vô §TTN Sinh viªn Ng-êi h-íng dÉn H¶i Phßng, ngµy ......th¸ng........n¨m 2009 HiÖu tr-ëng GS.TS.NG¦T TrÇn H÷u NghÞ Tr-êng §HDL H¶i Phßng 5 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  6. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 PhÇn nhËn xÐt tãm t¾t cña c¸n bé h-íng dÉn 1. Tinh thÇn th¸i ®é cña sinh viªn trong qu¸ tr×nh lµm ®Ò tµi tèt nghiÖp: …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. 2. §¸nh gi¸ chÊt l-îng cña khãa luËn (so víi néi dung yªu cÇu ®· ®Ò ra trong nhiÖm vô §.T. T.N trªn c¸c mÆt lý luËn, thùc tiÔn, tÝnh to¸n sè liÖu…): …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. 3. Cho ®iÓm cña c¸n bé h-íng dÉn (ghi c¶ sè vµ ch÷): …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. H¶i Phßng, ngµy … th¸ng … n¨m 2008 C¸n bé h-íng dÉn (hä tªn vµ ch÷ ký) Tr-êng §HDL H¶i Phßng 6 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  7. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 NhËn xÐt ®¸nh gi¸ cña ng-êi chÊm ph¶n biÖn ®Ò tµi tèt nghiÖp 1. Hä vµ tªn sinh viªn: ………………………………………………………… 2. Tªn ®Ò tµi tèt nghiÖp: ……………………………………………………….. ………………………………………………………………………..……… 3. §¸nh gi¸ chÊt l-îng ®Ò tµi tèt nghiÖp vÒ c¸c mÆt: ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu, thu thËp vµ ph©n tÝch sè liÖu, c¬ së lý luËn, néi dung cña ®Ò tµi, gi¸ trÞ lý luËn vµ thùc tiÔn ®Ò tµi, kÕt cÊu cña ®å ¸n…. ……………………………………………………………………………..… …………………………………………………………………………..…… ………………………………………………………………………..……… ………………………………………………………………………………… ……………..………………………………………………………………… ……………..…………………………………………..……………………… ……………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………..… …………………………………………………………………………..…… ………………………………………………………………………………… …………………..…………………………… 4. Cho ®iÓm cña ng-êi chÊm ph¶n biÖn (®iÓm ghi b»ng sè vµ ch÷) …………………………………………………………………………..… Ngµy …..th¸ng……n¨m 2009 Ng-êi chÊm ph¶n biÖn Tr-êng §HDL H¶i Phßng 7 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  8. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 Lêi c¶m ¬n §Ó hoµn thµnh tèt ®Ò tµi tèt nghiÖp, ngoµi sù lç lùc cña b¶n th©n, t«i cßn nhËn ®-îc sù quan t©m gióp ®ì quý b¸u cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong vµ ngoµi tr-êng. Tr-íc hÕt t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi TS Giang Hång TuyÕn cïng TS TrÞnh V¨n Trung ®· giµnh nhiÒu thêi gian chØ dÉn vµ gióp ®ì t«i tËn t×nh trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi. Nh©n dÞp nµy t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n tíi c¸c thÇy c« trong ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp cña tr-êng §¹i Häc D©n LËp H¶i Phßng ®· trùc tiÕp gi¶ng d¹y vµ t¹o ®iÒu kiÖn gióp dì t«i trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp t¹i tr-êng. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña tËp thÓ c¸n bé - bé m«n nghiªn cøu Tr©u - ViÖn ch¨n nu«i quèc gia cïng gia ®×nh chó §inh C«ng KiÓm - x· V©n Hßa - huyÖn Ba V× - TP Hµ Néi ®· t¹o ®iÒu kiÖn tèt ®Ó t«i hoµn thµnh ®Ò tµi cña m×nh. Cuèi cïng t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n tíi ng-êi th©n vµ b¹n bÌ ®· gióp ®ì vµ ®éng viªn t«i trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp. H¶i Phßng, ngµy 8 th¸ng 6 n¨m 2009 Sinh viªn Vò Tïng L©m Tr-êng §HDL H¶i Phßng 8 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  9. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 MôC LôC PhÇn thø nhÊt: Më §ÇU ........................................................................... 1 1.1. §Æt vÊn ®Ò ............................................................................................. 1 1.2. Môc ®Ých vµ yªu cÇu cña ®Ò tµi .............................................................. 3 1.2.1. Môc ®Ých cña ®Ò tµi............................................................................. 3 1.2.2. Yªu cÇu cña §Ò tµi .............................................................................. 3 PhÇn thø hai: TæNG QUAN TµI LIÖU ................................................... 4 2.1. Nguån gèc vµ sù thuÇn hãa tr©u nhµ ...................................................... 4 2.1.1. Tr©u s«ng (River Buffalo) ................................................................... 5 2.1.2. Tr©u ®Çm lÇy (Swamp Buffalo) ........................................................... 6 2.1.3. Tr©u ViÖt Nam.................................................................................... 7 2.2. T×nh h×nh ch¨n nu«i tr©u ........................................................................ 9 2.2.1. T×nh h×nh ch¨n nu«i tr©u trªn thÕ giíi ................................................. 9 2.2.2. T×nh h×nh ch¨n nu«i tr©u ë ViÖt Nam ................................................. 11 2.3. §Æc ®iÓm sinh s¶n cña tr©u .................................................................... 13 2.3.1. §Æc ®iÓm hÖ sinh s¶n cña tr©u............................................................. 13 2.3.2. Ho¹t ®éng sinh dôc cña tr©u ®ùc ......................................................... 14 2.3.3. Ho¹t ®éng sinh dôc cña tr©u c¸i .......................................................... 14 2.3.4. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ søc s¶n xuÊt cña con tr©u .................................. 16 2.3.4.1. Tuæi thµnh thôc vÒ tÝnh .................................................................... 16 2.3.4.2. Tuæi ®Î løa ®Çu cña tr©u ................................................................... 17 2.3.4.3. Kho¶ng c¸ch gi÷a hai løa ®Î ............................................................ 18 2.3.4.4. Sè con ®Î ra trong mét ®êi tr©u c¸i ................................................... 19 2.3.4.5. NhÞp ®Î vµ tØ lÖ ®Î ............................................................................ 20 2.3.4.6. T×nh mïa vô trong sinh s¶n cña tr©u................................................. 21 PhÇn thø ba: §èI T¦îNG, NéI DUNG Vµ PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU ............................................................................................ 22 3.1. §èi t-îng nghiªn cøu ........................................................................... 22 3.2. Thêi gian, ®Þa ®iÓm nghiªn cøu.............................................................. 22 3.3. Néi dung vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu .................................................... 22 3.3.1. Néi dung nghiªu cøu........................................................................... 22 3.3.2. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu..................................................................... 22 Tr-êng §HDL H¶i Phßng 9 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  10. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 3.4. Ph-¬ng ph¸p xö lý sè liÖu ...................................................................... 23 phÇn thø t-: KÕT QU¶ Vµ TH¶O LUËN .............................................. 24 4.1. §Æc ®iÓm tù nhiªn-kinh tÕ, x· héi cña x· V©n Hoµ ................................ 24 4.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý, ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh ........................................................... 24 4.1.2. KhÝ hËu thuû v¨n ................................................................................ 25 4.1.3. §iÒu kiÖn kinh tÕ-X· héi..................................................................... 28 4.2. T×nh h×nh s¶n xuÊt ngµnh n«ng nghiÖp cña x· V©n Hoµ......................... 30 4.2.1. T×nh h×nh sö dông ®Êt ngµnh trång trät ............................................... 30 4.2.1.1. T×nh h×nh sö dông ®Êt ë V©n Hoµ .................................................... 30 4.2.1.2. T×nh h×nh s¶n xuÊt ngµnh trång trät ë x· V©n Hoµ ........................... 31 4.2.2. T×nh h×nh s¶n xuÊt ngµnh ch¨n nu«i.................................................... 33 4.3. T×nh h×nh ph¸t triÓn ch¨n nu«i tr©u cña x· V©n Hoµ .............................. 35 4.3.1. DiÔn biÕn ®µn tr©u qua c¸c n¨m .......................................................... 35 4.3.2. C¬ cÊu ®µn tr©u ë x· V©n Hoµ ............................................................ 37 4.3.3. Quy m« ch¨n nu«i tr©u ë x· V©n Hoµ ................................................. 39 4.3.4. Ph-¬ng thøc ch¨n nu«i tr©u................................................................. 39 4.3.5. HiÖn tr¹ng sö dông phô phÈm n«ng nghiÖp cho ch¨n nu«i tr©u t¹i x· V©n Hoµ ....................................................................................................... 41 4.3.5.1. Mét sè lo¹i phô phÈm chñ yÕu dïng cho ch¨n nu«i tr©u ë V©n Hoµ . 41 4.3.5.2. Tû lÖ vµ nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc sö dông phô phÈm n«ng nghiÖp trong ch¨n nu«i tr©u ë V©n Hoµ .................................................................... 42 4.4. §Æc ®iÓm sinh s¶n cña ®µn tr©u ë x· V©n Hoµ ....................................... 43 4.4.1. Tuæi ®Î løa ®Çu cña tr©u ...................................................................... 43 4.4.2. Kho¶ng c¸ch gi÷a hai løa ®Î ............................................................... 46 4.4.3. Tû lÖ ®Î............................................................................................... 49 4.4.4. Mïa sinh s¶n ...................................................................................... 50 4.4.5. BiÓu hiÖn ®éng dôc cña tr©u c¸i .......................................................... 54 PhÇn thø n¨m: KÕT LUËN Vµ §Ò NGHÞ ............................................... 56 5.1. KÕt luËn ................................................................................................. 56 5.2. §Ò nghÞ .................................................................................................. 57 Tµi LiÖu Tham Kh¶o Tr-êng §HDL H¶i Phßng 10 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  11. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 PhÇn thø nhÊt Më ®Çu 1.1. §Æt VÊn §Ò “Con tr©u lµ ®Çu c¬ nghiÖp”, c©u ch©m ng«n tõ xa x­a ®ã ®· nãi lªn ®Çy ®ñ vµ phong phó sù g¾n bã kh¨ng khÝt gi÷a con tr©u víi ®êi sèng ng-êi n«ng d©n ViÖt Nam trªn ®ång ruéng cïng víi nÒn v¨n minh lóa n-íc ë n-íc ta. Ng-êi n«ng d©n ViÖt Nam nu«i tr©u chñ yÕu ®Ó cµy bõa lµm ®Êt n«ng nghiÖp, cung cÊp ph©n bãn cho c©y trång vµ lµm søc kÐo cho c¸c ngµnh vËn t¶i kh¸c. Nguån thøc ¨n chÝnh cña tr©u l¹i lµ cá t-¬i vµ c¸c phô phÈm n«ng nghiÖp nh-: r¬m r¹, th©n c©y ng« ®· thu b¾p vµ d©y lang, d©y l¹c... V× vËy mµ ng-êi ta th­êng nãi r»ng con tr©u “¨n gi¶, lµm thËt” Song ngµy nay, cïng víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong n«ng nghiÖp, vai trß cña con tr©u trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®· dÇn dÇn cã sù thay ®æi. MÆc dï vËy con tr©u vÉn lµ nguån søc kÐo chÝnh trong n«ng nghiÖp ë mét sè vïng. Ngoµi cung cÊp søc kÐo con tr©u cßn cung cÊp thÞt, s÷a cho tiªu dïng hµng ngµy cña con ng-êi, da vµ sõng cho c¸c nghµnh thñ c«ng mü nghÖ. T¸c gi¶ ViÖt N«ng 2000 ®· viÕt “Ch¼ng dÔ g× mµ mét sím mét chiÒu bá ®-îc søc kÐo cña con tr©u”. Ngµy nay ®Ó thÝch øng víi xu thÕ ph¸t triÓn míi trong n«ng nghiÖp lµ s¶n xuÊt hµng ho¸, n«ng d©n ®· cã sù ®iÒu chØnh vÒ ph-¬ng thøc trong s¶n xuÊt nãi chung vµ trong ch¨n nu«i tr©u bß nãi riªng. §ã lµ chuyÓn tõ ch¨n nu«i tr©u bß cµy kÐo sang ch¨n nu«i trÇu bß cµy kÐo kÕt hîp víi sinh s¶n, lÊy s÷a, lÊy thÞt vµ ph-¬ng thøc ch¨n nu«i nµy ®· thÓ hiÖn ®-îc tÝnh -u viÖt cña nã. Nã ®· t¨ng nguån thu nhËp ®¸ng kÓ vµ gãp phÇn thùc hiÖn chñ tr-¬ng “xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo” cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Theo tµi liÖu cña tæng côc thèng kª n¨m 2009, tæng ®µn tr©u n-íc ta lµ 2966,4 ngh×n con, ®øng thø 7 trong 50 n-íc cã nu«i tr©u trªn thÕ giíi. S¶n Tr-êng §HDL H¶i Phßng 11 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  12. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 l-îng thÞt xuÊt chuång lµ 59,8 ngh×n tÊn chiÕm 42,1% tæng l-îng thÞt tr©u bß tiªu thô trªn thÞ tr-êng c¶ n-íc. Sù ph©n bè ®µn tr©u lµ kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng, nã tËp trung chñ yÕu ë miÒn nói phÝa B¾c (58,85%) vµ B¾c trung bé, ®ång thêi sù ph¸t triÓn sè l-îng cña ®µn tr©u còng rÊt kh¸c nhau gi÷a c¸c vïng. ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c vÉn cã sù t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m, trong khi ®ã ®µn tr©u ë c¸c tØnh ®«ng b»ng Nam bé vµ ®ång b»ng S«ng Hång l¹i cã xu h-íng gi¶m vÒ sè l-îng ®µn tr©u. NhiÒu nhµ khoa häc cho r»ng: cã nhiÒu nguyªn nh©n lµm cho sè l-îng ®µn tr©u n-íc ta kh«ng nh÷ng kh«ng t¨ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y mµ khèi l-îng c¬ thÓ cßn cã xu h-íng gi¶m. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng lµ tû lÖ sinh s¶n cña ®µn tr©u thÊp vµ mét sè ®µn tr©u ë mét sè vïng do tËp qu¸n ch¨n nu«i qu¶ng canh, sinh s¶n tù nhiªn g©y nªn hiÖn t-îng ®ång huyÕt do ®ã mµ ®µn tr©u cã chiÒu h-íng gi¶m vÒ tÇm vãc vµ chÊt l-îng. Trong thêi gian qua c«ng t¸c gièng cña ta lµm ch-a tèt, ®Æc biÖt lµ tr©u ®ùc gièng ch-a ®-îc chó ý chän läc. Tuy nhiªn mÊy n¨m trë l¹i d©y ngµnh ch¨n nu«i n-íc ta gÆp nhiÒu rñi ro (dÞch cóm ë gia cÇm vµ lë måm long mãng ë lîn th-êng xuyªn x¶y ra) do ®ã thÞt tr©u bß trªn thÞ tr-êng ®-îc tiªu thô m¹nh h¬n. §©y chÝnh lµ c¬ héi cho ngµnh ch¨n nu«i ph¸t triÓn. Lµ mét x· phÝa Nam cña huyÖn Ba V×, V©n Hoµ ®-îc ®¸nh gi¸ lµ cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn ch¨n nu«i ®¹i gia sóc, trong ®ã cã con tr©u. §Ó ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn cña ®µn tr©u, còng nh- nghiªn cøu biÖn ph¸p thóc ®Èy sù t¨ng tr-ëng cña ®µn tr©u chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “Thùc tr¹ng ph¸t triÓn ch¨n nu«i tr©u vµ mét sè ®Æc ®iÓm sinh häc cña ®µn tr©u ë x· V©n Hoµ - huyÖn Ba V× - Hµ Néi”. Tr-êng §HDL H¶i Phßng 12 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  13. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 1.2. Môc ®Ých vµ yªu cÇu cña ®Ò tµi 1.2.1.Môc ®Ých cña ®Ò tµi - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn ch¨n nu«i tr©u cña x· V©n Hoµ - huyÖn Ba V× - Hµ Néi. - X¸c ®Þnh mét sè ®Æc ®iÓm sinh s¶n cña ®µn tr©u ë x· V©n Hoµ tõ ®ã ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p t¸c ®éng nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng sinh s¶n cña ®µn tr©u t¹i ®Þa ph-¬ng. 1.2.2. Yªu cÇu cña ®Ò tµi Thùc hiÖn tèt môc ®Ých cña ®Ò tµi ®Æt ra. C¸c sè liÖu thu ®-îc ph¶i chÝnh x¸c, trung thùc vµ phôc vô tèt cho môc ®Ých cña ®Ò tµi. Tr-êng §HDL H¶i Phßng 13 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  14. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 PhÇn thø hai Tæng quan tµi liÖu 2.1. Nguån gèc vµ sù thuÇn ho¸ tr©u nhµ §Õn nay vÉn ch-a cã ghi chÐp nµo chÝnh x¸c vÒ thêi gian thuÇn ho¸ tr©u nhµ. Tuy nhiªn cã nhiÒu ý kiÕn cho r»ng tr©u nhµ ®· ®-îc thuÇn ho¸ tõ l©u. Theo Kenle (1910) th× tr©u ®-îc thuÇn ho¸ tõ c¸ch ®©y 5000 - 5500 n¨m (trÝch dÉn bëi NguyÔn §øc ThÆc (1983)). Cßn theo Agabayli (1977) th× tr©u ®· ®-îc thuÇn ho¸ tõ c¸ch ®©y h¬n 3000 n¨m. Nagacenka (1975) l¹i cho r»ng tr©u nhµ ®· ®-îc thuÇn ho¸ tõ 2750 - 3250 n¨m tr-íc c«ng nguyªn, (trÝch dÉn bëi TiÕn Hång Phóc (2002)). ë ViÖt Nam, n¬i cã nÒn v¨n minh lóa n-íc ®-îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tõ rÊt sím th× qua c¸c cæ vËt t×m thÊy ë c¸c di chØ kh¶o cæ nh- Phó Léc (HËu Léc - Thanh Ho¸), §ång §Ëu ( Yªn L¹c - VÜnh Phóc) cã niªn ®¹i 3330 + 100 n¨m ta thÊy ± 100 n¨m ta thÊy tr©u bß ®· ®-îc thuÇn ho¸ tõ thêi kú Hïng V-¬ng. Theo t¸c gi¶ NguyÔn §øc Th¹c (1983) th× ë ViÖt Nam tr©u ®· ®-îc thuÇn ho¸ tõ thêi ®å ®¸ míi, tøc c¸ch ®©y 4 - 5 ngh×n n¨m. Nh- vËy ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng c¸i n«i thuÇn ho¸ cña thÕ giíi. Trªn thÕ giíi hiÖn nay cã rÊt nhiÒu gièng tr©u, ®-îc nu«i ë nhiÒu vïng sinh th¸i kh¸c nhau. Song tÊt c¶ chóng ®Òu lµ tr©u n-íc (Water Buffalo) víi tªn la tinh lµ Bubalus Bulalis, chóng ®-îc thuÇn ho¸ tõ loµi tr©u rõng Ch©u ¸ (Bulalus Arnee). Loµi tr©u rõng Ch©u ¸ (Bulalus Arnee) thuéc Bé guèc ch½n (Artiodactyla), bé phô nhai l¹i (Ruminantia), hä sõng rçng (Bovidae), téc bß (Bovini) vµ nhãm tr©u Ch©u ¸ (Bubalina). MÆc dï cã chung nguån gèc, song gi÷a c¸c gièng tr©u hiÖn nay cã sù kh¸c nhau vÒ ®Æc ®iÓm ngo¹i h×nh, tÝnh n¨ng s¶n xuÊt vµ nh©n tè di truyÒn. Tr-êng §HDL H¶i Phßng 14 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  15. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 Dùa vµo sù kh¸c nhau Êy Macgregor (1941) ®· chia tr©u nhµ thµnh hai lo¹i h×nh lµ : lo¹i h×nh tr©u s«ng (River Buffalo) vµ lo¹i h×nh tr©u ®Çm lÇy (Swamp Buffalo). 2.1.1. Tr©u s«ng (River Buffalo) §©y lµ lo¹i h×nh tr©u ®-îc thuÇn ho¸ vµ nu«i chñ yÕu ë c¸c n-íc: Ên ®é, Pakistan, vïng CËn ®«ng, §Þa Trung H¶i, vïng Nam Liªn X« cò. Ngµy nay chóng ®· ®-îc du nhËp tíi c¸c n-íc §«ng Nam ¸, Australia, Nam Mü… Qua qu¸ tr×nh chän läc cña con ng-êi, lo¹i h×nh tr©u nµy ®· h×nh thµnh nªn kh¸ nhiÒu gièng kh¸c nhau vµ nh×n chung chóng ®Òu cã n¨ng suÊt s÷a, thÞt kh¸ cao. ChØ tÝnh riªng khu vùc Nam ¸ ®· cã tíi 18 gièng kh¸c nhau vµ chóng ®-îc tÝnh thµnh 5 nhãm, ®ã lµ: Nhãm tr©u Murrah víi c¸c gièng chÝnh lµ: Murrah, Nili – Ravi, Kundi. Nhãm tr©u Gujarak víi c¸c gièng chÝnh lµ: Surti, Mehsana, Jafarabadi. Nhãm tr©u Uttar Pradesh cã c¸c gièng chÝnh lµ: Bhadawadi, Tarai. Nhãm tr©u Trung Ên gåm c¸c gièng chÝnh lµ: Nagpuri, Panhharpuri, Manda, Kalahandi vµ Samblpur. Nhãm tr©u vïng Nam Ên gåm c¸c gièng chÝnh lµ: Toda, South Kanara. Trong c¸c gièng tr©u s«ng th× gièng tr©u Murrah lµ gièng næi tiÕng nhÊt vµ ®-îc nu«i nhiÒu nhÊt trªn thÕ giíi. Víi gièng tr©u Murrah nãi riªng vµ lo¹i h×nh tr©u s«ng nãi chung th× ®Æc tr-ng vÒ ngo¹i h×nh lµ cã th©n h×nh v¹m vì, khung x-¬ng s©u, réng, ch©n to vµ ng¾n. Sõng ph¸t triÓn xuèng phÝa d-íi, ra ®»ng sau, råi l¹i cong lªn phÝa trªn vµ th-êng t¹o thµnh h×nh xo¾n èc. Chóng cã mÆt dµi, tr¸n låi, cæ dµi m¶nh, vßng ngùc nhá. §u«i tr©u s«ng th-êng dµi kho¶ng 20 cm - 30 cm, m¶nh, ®o¹n chãt kh«ng cã x-¬ng vµ th-êng cã mét tóm l«ng tr¾ng. Mµu s¾c ®Æc tr-ng cña chóng lµ mµu ®en, chØ cã sè Ýt con mang mµu l«ng x¸m, n©u hay n©u nh¹t vµ rÊt Ýt tr©u s«ng cã l«ng mµu tr¾ng. Tr-êng §HDL H¶i Phßng 15 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  16. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 M«ng tr©u s«ng kh¸ ph¸t triÓn, hai ch©n sau h¬n do·ng t¹o kho¶ng kh«ng cho bÇu vó ph¸t triÓn. ë tr©u c¸i cã bÇu vó ph¸t triÓn, tÜnh m¹ch vó næi râ, c¸c nóm vó ph¸t triÓn vµ s¾p xÕp c©n ®èi thuËn lîi cho viÖc khai th¸c s÷a. Chóng cã cæ dµi m¶nh, l-ng h¬i tróc vÒ phÝa tr-íc, m«ng ph¸t triÓn h¬n vai. Nh×n chung ngo¹i h×nh cña chóng ph¸t triÓn theo h-íng cho s÷a. N¨ng suÊt s÷a cña tr©u Murrah ®¹t 1600 - 1800 Kg / chu kú 270 - 300 ngµy víi tû lÖ më s÷a tíi 7% (trÝch cÈm nang ch¨n nu«i gia sóc - gia cÇm, tËp III, trang 155). Víi tû lÖ mì s÷a, vËt chÊt kh« cao h¬n h¼n s÷a bß, s÷a tr©u lµ lo¹i s÷a cã chÊt l-îng cao thÝch hîp cho viÖc båi bæ c¬ thÓ. Kh¶ n¨ng s¶n xuÊt s÷a cña tr©u phô thuéc vµo di truyÒn, ch¨m sãc. HiÖn nay tr©u s«ng ®-îc nu«i chñ yÕu ®Ó lÊy s÷a vµ nã ®-îc nu«i nhiÒu nhÊt ë Ên ®é, Pakistan. ChØ riªng ë hai n-íc nµy hµng n¨m ®· s¶n xuÊt kho¶ng 38 triÖu tÊn s÷a, chiÕm tíi 89% l-îng s÷a tr©u s¶n xuÊt hµng n¨m cña thÕ giíi. 2.1.2. Tr©u ®Çm lÇy (Swamp Buffalo) Tr©u ®Çm lÇy lµ lo¹i h×nh tr©u ®-îc nu«i chñ yÕu ë c¸c n-íc vïng §«ng Nam ¸, n¬i cã nghÒ trång lóa n-íc ph¸t triÓn tõ l©u ®êi. MÆc dï ®· ®-îc thuÇn ho¸ tõ l©u, song kh«ng ®-îc chó ý chän läc, c¶i t¹o nªn hiÖn nay chóng cßn gi÷ h×nh d¸ng nguyªn thuû vµ chØ cã mét gièng duy nhÊt. GÇn ®©y lo¹i h×nh tr©u nµy ®· ®-îc du nhËp sang c¸c n-íc Nam Mü, Australia. §Æc tr-ng vÒ ngo¹i h×nh cña tr©u ®Çm lÇy lµ cã c¬ thÓ r¾n ch¾c, th©n nÆng, m×nh ng¾n, bông to, ch©n ng¾n, tr¸n ph¼ng, m¾t låi, sõng cong h×nh b¸n nguyÖt vµ n»m trªn mÆt ph¼ng tr¸n. Chóng cã m«ng kÐm ph¸t triÓn song l¹i cã vai ph¸t triÓn v¹m vì vµ khoÎ, ®u«i tr©u ng¾n, chãt ®u«i chØ ch¹m tíi khoeo. §iÓn h×nh nhÊt lµ tr©u cã hai ®ai tr¾ng (chevron) v¾t ngang cæ. Mét ë d-íi cæ ngang chç cuèng häng vµ mét ë phÝa tr-íc ngùc. MÇu l«ng cña tr©u th-êng lµ mµu x¸m tro hay x¸m ®¸. Ngoµi ra trong c¸c quÇn thÓ cßn cã nh÷ng con tr©u tr¾ng víi tû lÖ kh¸c nhau, thËm chÝ cßn cã c¶ mµu “hoa lau”, cá nh¹t víi tû lÖ Tr-êng §HDL H¶i Phßng 16 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  17. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 rÊt thÊp nh- ®· thÊy ë Australia, Lª Xu©n C-¬ng (1991) (trÝch NguyÔn V¨n Thanh (2000)). Tr©u c¸i cã ®Çu, cæ thanh, m¶nh h¬n so víi tr©u ®ùc, phÇn m«ng kÐm ph¸t triÓn, bÇu vó nhá vµ n»m lïi l¹i phÝa sau nªn nghÐ con th-êng bó mÑ tõ ®»ng sau. Kh¶ n¨ng tiÕt s÷a cña tr©u c¸i lµ rÊt thÊp, nã chØ ®ñ ®Ó nu«i con. Lo¹i h×nh tr©u nµy ®-îc nu«i chñ yÕu ®Ó lÊy søc kÐo phôc vô n«ng nghiÖp, kh¶ n¨ng cho thÞt, cho s÷a cña chóng cßn ch-a ®-îc quan t©m nghiªn cøu nhiÒu. 2.1.3. Tr©u ViÖt Nam Nh- trªn ®· nªu, ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng c¸i n«i thuÇn ho¸ tr©u sím nhÊt trªn thÕ giíi. Cã nhiÒu ý kiÕn vÒ vÊn ®Ò nµy, song tÊt c¶ ®Òu thõa nhËn r»ng ë ViÖt Nam con tr©u ®· ®-îc thuÇn ho¸ tõ thêi c¸c Vua Hïng dùng n-íc. Tr-êng §HDL H¶i Phßng 17 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  18. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 Còng nh- ë c¸c n-íc §«ng Nam ¸ kh¸c tr©u ViÖt Nam thuéc lo¹i h×nh tr©u ®Çm lÇy (Swamp Buffalo). Tæ tiªn cña chóng ta lµ loµi tr©u rõng Bubalus Arnee, mét trong ba loµi tr©u hoang d¹i cßn tån t¹i ë Th¸i Lan, MiÕn §iÖn, §«ng Nam Ên §é, Srilanca…loµi tr©u nµy cã tÇm vãc cao lín, sõng dµi vµ cong l¹i phÝa sau, cao v©y tíi 200 cm, khèi l-îng lªn tíi 1500 kg. MÆc dï cã tæ tiªn cao lín nh- vËy, song trong qu¸ tr×nh thuÇn hãa víi chÕ ®é nu«i d-ìng, sö dông kh«ng phï hîp nªn ngµy nay tÇm vãc cña tr©u ViÖt Nam bÐ h¬n tæ tiªn nã rÊt nhiÒu vµ chóng còng rÊt kh¸c nhau. C¨n cø sù kh¸c nhau vÒ thÓ vãc ®µn tr©u n-íc ta ng-êi ta chia thµnh hai lo¹i h×nh, ®ã lµ: Nhãm thø nhÊt - Nhãm tr©u to hay cßn gäi lµ tr©u ngè. ë nhãm nµy tr©u c¸i cã khèi l-îng kho¶ng 400 kg, cao v©y kho¶ng 120 cm, dµi th©n chÐo kho¶ng 130 cm, vßng ngùc kho¶ng 190 cm. C¸c con sè Êy t-¬ng øng ë tr©u ®ùc lµ 450 kg, 122 cm, 135 cm vµ 195 cm. Tr©u ®ùc thiÕn cã khèi l-îng c¬ thÓ lµ trªn 500kg. Nhãm thø hai - Nhãm tr©u nhá hay cßn gäi lµ tr©u giÐ. Trong nhãm nµy tr©u c¸i cã khèi l-îng c¬ thÓ vµo kho¶ng 300 - 349 kg, cao v©y 115 cm, dµi th©n chÐo 125 cm, vßng ngùc 175 cm. T-¬ng øng trªn con ®ùc cã c¸c gi¸ trÞ 350 - 399 kg, 117 cm, 127 cm, 178 cm. §ùc thiÕn cã khèi l-îng c¬ thÓ vµo kho¶ng 400 - 449 kg. B¶ng 2.1. KÝch th-íc cña tr©u tr-ëng thµnh ë ViÖt Nam chØ tiªu MiÒn trung MiÒn §«ng Nam Bé MiÒn B¾c §ùc C¸i §ùc C¸i §ùc C¸i Cao v©y (cm) 129,2 121.3 129,5 126,2 120,6 118,0 Cao khum (cm) 128,3 120,9 129,2 127,0 121,2 119,0 Vßng ngùc (cm) 197,6 192,4 197,0 192,9 189,9 179,5 Dµi th©n chÐo (cm) 135,6 128,0 135,2 132,1 133,5 127,7 Tr-êng §HDL H¶i Phßng 18 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  19. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 Theo Mai V¨n S¸ng vµ Lª ViÕt Ly (2004) kÝch th-íc mét sè chiÒu ®o cña tr©u ®Çm lÇy tr-ëng thµnh ë ViÖt Nam nh- b¶ng 2.1 trªn. Nh×n chung ë n-íc ta tr©u miÒn nói lín h¬n tr©u ®ång b»ng, tr©u vïng T©y B¾c lín h¬n vïng §«ng B¾c, tr©u miÒn Trung vµ miÒn Nam t-¬ng t- nh- tr©u to phÝa B¾c. MÆc dï vËy vÉn cã sù ®an xen c¸c nhãm tr©u ë c¸c vïng. Trong mét tØnh cã thÓ cã vïng tr©u to, nhá kh¸c nhau. §µn tr©u n-íc ta cã tØ lÖ sinh s¶n rÊt thÊp, ë vïng ®ång b»ng chØ lµ 20% thËm chÝ cã n¬i chØ cßn lµ 10%. Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn tíi t×nh tr¹ng Êy, tr-íc hÕt ph¶i kÓ tíi lµ nguyªn nh©n tõ b¶n chÊt sinh häc cña loµi nh- chËm thµnh thôc vÒ tÝnh, ®éng dôc thÇm lÆng, thêi gian mang thai dµi… KÕ tíi lµ nguyªn nh©n tõ ph-¬ng thøc ch¨n nu«i, chÕ ®é ch¨m sãc, nu«i d-ìng, khai th¸c, sö dông… §©y lµ nguyªn nh©n chÝnh h¹n chÕ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ c¶n trë sù ph¸t triÓn cña ®µn tr©u. §Ó n©ng cao sè l-îng ®µn tr©u, hiÖu qu¶ ch¨n nu«i tr©u th× vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ ph¶i n©ng cao tØ lÖ sinh s¶n cña chóng. VÊn ®Ò nµy ®· vµ ®ang ®-îc rÊt nhiÒu nhµ khoa häc quan t©m nghiªn cøu vµ ®· ®¹t ®-îc mét sè kÕt qu¶ kh¶ quan. 2.2. T×nh h×nh ch¨n nu«i tr©u 2.2.1. T×nh h×nh ch¨n nu«i tr©u trªn thÕ giíi So víi c¸c loµi gia sóc kh¸c, con tr©u ®-îc nu«i trªn ®Þa bµn hÑp h¬n. Chóng ®-îc nu«i chñ yÕu ë Ch©u ¸, n¬i cã khÝ hËu nhiÖt ®íi vµ cËn nhiÖt ®íi víi nhiÒu ®Çm lÇy, ao hå, s«ng suèi thÝch hîp cho viÖc th¶i nhiÖt cña tr©u. Theo t¸c gi¶ Mai V¨n S¸nh (2003) th× trªn toµn thÕ giíi cã kho¶ng 171142 ngh×n con tr©u, trong ®ã Ch©u ¸ chiÕm 95,9% tæng ®µn tr©u thÕ giíi. C¸c n-íc cã nhiÒu tr©u nhÊt lµ Ên ®é cã 97500 ngh×n con, Pakistan cã 25200 ngh×n con, Trung Quèc cã 22900 ngh×n con. Sè tr©u cßn l¹i trªn thÕ giíi ®-îc nu«i ë Nª Pan, Philippin, Indonesia, Ai cËp, Th¸i Lan... ViÖt Nam lµ n-íc cã tæng ®µn tr©u ®øng hµng thø b¶y cña ThÕ Giíi gÇn 3 triÖu con (sè liÖu cña FAO n¨m 2005) Tr-êng §HDL H¶i Phßng 19 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  20. §å ¸n tèt nghiÖp Vò Tïng L©m - Líp Kn901 B¶ng 2.2. Sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè ®µn tr©u trªn thÕ giíi (1000 con) N¨m 2000 2001 2002 2003 Ch©u Lôc Toµn ThÕ Giíi 165000 166447 168861 171142 Ch©u Phi 3300 3329 3215 3423 Ch©u Mü 1320 1331 1350 1369 Ch©u ¸ 159225 169622 162951 164153 Ch©u ¢u 115 127 141 120 (Nguån: theo sè liÖu cña FAO n¨m 2004) Qua sè liÖu cña b¶ng 2.2 ®-îc tr×nh bµy ë trªn, chóng t«i thÊy ®µn tr©u thÕ giíi tõ n¨m 2000 - 2003 cã møc t¨ng trung b×nh hµng n¨m lµ 1,13% ( n¨m 2001 t¨ng h¬n n¨m 2000 lµ 0,8%, n¨m 2002 so víi n¨m 2001 lµ 1,4% vµ n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 1,3%), trong ®ã chñ yÕu lµ t¨ng ë c¸c n-íc Ch©u ¸, cßn ë c¸c lôc ®Þa kh¸c ®µn tr©u hÇu nh- kh«ng t¨ng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, s¶n l-îng s÷a tr©u trªn toµn thÕ giíi cã xu h-íng t¨ng lªn hµng n¨m, n¨m 2000 s¶n l-îng s÷a ®¹t 51884 ngh×n tÊn vµ n¨m 2003 s¶n l-îng s÷a ®¹t 59566 ngh×n tÊn ( FAO, 2004). S÷a tr©u ®-îc s¶n xuÊt chñ yÕu t¹i Ên ®é vµ Pakistan. N¨m 2003, Ên §é s¶n xuÊt ®-îc 37120 ngh×n tÊn, Pakistan s¶n xuÊt ®-îc 18000 tÊn. ChiÕm h¬n 90% tæng s¶n l-îng sòa tr©u trªn thÕ giíi. S¶n l-îng thÞt tr©u còng cã xu h-íng t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. N¨m 2000, toµn thÕ giíi ®· mæ h¬n 20 triÖu con tr©u, thu ®-îc h¬n 3 triÖu tÊn thÞt tr©u. Tr-êng §HDL H¶i Phßng 20 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh
81 tài liệu
1643 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1