Đ c tính c a hóa ch tộ ủ ấ
H iỏ : Tr c h t xin Ts MTT nói ti p v hóa ch t dùng đ b o qu n th c ph m nh sodiumướ ế ế ề ấ ể ả ả ự ẩ ư
benzoate?
Đáp : Th a Anh, trong k ngh , sodium benzoate là m t hóa ch t dùng đ b o qu n th cư ỹ ệ ộ ấ ể ả ả ự
ph m đ kh i b h và có tính ch ng m c. Hóa ch t này s giúp th c ph m không b đ iẩ ể ỏ ị ư ố ố ấ ẽ ự ẩ ị ổ
màu, gi mùi nguyên th y, và sau cùng b o qu n các thành ph n c u t o s n ph m cũngữ ủ ả ả ầ ấ ạ ả ẩ
nh không làm bi n d ng. Công th c hóa h c c a sodium benzoate là NaO-C6H5.ư ế ạ ứ ọ ủ
Theo C quan Qu n lý Th c ph m Hoa Kỳ, m c ch p nh n c a hóa ch t n y trong th cơ ả ự ẩ ứ ấ ậ ủ ấ ầ ự
ph m là 0,1%. Và n ng đ có th gây t vong khi xâm nh p vào c th là 2g/Kg/tr ng l ngẩ ồ ộ ể ử ậ ơ ể ọ ượ
c th . Hóa ch t trên th ng đ c dùng trong xì d u, t ng, chao và các lo i n c ch mơ ể ấ ườ ượ ầ ươ ạ ướ ấ
khác. Qua đ c tính k trên, chúng ta c n ph i nói đ n quá trình đi u ch hóa ch t trên. Theoộ ể ầ ả ế ề ế ấ
quy trình s n xu t sodium benzoate, m t ph ph m đ c h i là phenol luôn hi n di n trongả ấ ộ ế ẩ ộ ạ ệ ệ
thành ph m. Do đó, sodium benzoate sau khi s n xu t c n ph i kh phenol tr c khi tung raẩ ả ấ ầ ả ử ướ
th tr ng cho k ngh th c ph m. N u không, nguy c b nhi m đ c do phenol r t l n, vàị ườ ỹ ệ ự ẩ ế ơ ị ễ ộ ấ ớ
hóa ch t n y nh h ng đ n h th n kinh, nh t là đ i v i tr em và thai nhi trong b ng mấ ầ ả ưở ế ệ ầ ấ ố ớ ẻ ụ ẹ
khi b ti p nhi m qua đ ng th c ph m.ị ế ễ ườ ự ẩ
Hi n t i hóa ch t trên đ c nh p c ng t Trung Qu c và dĩ nhiên có ch a r t nhi u t p ch tệ ạ ấ ượ ậ ả ừ ố ứ ấ ề ạ ấ
nh phenol. Vì v y, c n ph i xem xét xu t x c a hóa ch t tr c khi đem áp d ng vào th cư ậ ầ ả ấ ứ ủ ấ ướ ụ ự
ph m.ẩ
H iỏ : Còn các hóa ch t làm tr ng trong th c ph m có nh h ng lên s c kh e con ng iấ ắ ự ẩ ả ưở ứ ỏ ườ
không th a ông?ư
Đáp : Anh mu n nói đ n thu c t y tr ng chloride sodium hydrosufite.ố ế ố ẩ ắ
H iỏ : Đúng nh v y th a Ti n sĩ.ư ậ ư ế
Đáp : Th a Anh. Đây là m t lo i b t tr ng, khi b ti p nhi m qua đ ng khí qu n, căn cư ộ ạ ộ ắ ị ế ễ ườ ả ứ
theo C quan Quy n l c Âu châu v An toàn Th c Ph m (AESA), c th con ng i s c mơ ề ự ề ự ẩ ơ ể ườ ẽ ả
th y b khó th và có th b ngh t th . Đôi khi b ho rũ r i. S hi n di n c a nguyên tấ ị ở ể ị ẹ ở ị ượ ự ệ ệ ủ ố
chlor cũng là nguyên nhân c a nguy c ung th n u b ti p nhi m lâu dài.ủ ơ ư ế ị ế ễ
Trong k ngh th c ph m, hóa ch t n y đ c dùng đ làm tr ng các s n ph m đ làm b tỹ ệ ự ẩ ấ ầ ượ ể ắ ả ẩ ể ắ
m t ng i tiêu dùng. Các s n ph m đ c nhà s n xu t áp d ng tính ch t n y là: bánh tráng,ắ ườ ả ẩ ượ ả ấ ụ ấ ầ
các lo i b t d i d ng s i nh bánh canh, bánh h i, bún, mi ng v.v…ạ ộ ướ ạ ợ ư ỏ ế
M t thí d đi n hình là tr c kia, bánh tráng s n xu t t Vi t Nam có màu ngà, và hay bi bộ ụ ể ướ ả ấ ừ ệ ể
vì dòn. Trong th i gian sau nay, bánh tráng tr nên tr ng phau, đ c cán mõng, và đ c bi tờ ở ắ ượ ặ ệ
r t dai, nhúng n c và cu n không b b ra. Đó là do công lao c a borax và chlorite sodiumấ ướ ố ị ể ủ
hydrosulfite.
H iỏ : Còn các ph m màu d ph n nh th nào trong th c ph m th a TS?ẩ ự ầ ư ế ự ẩ ư
Đáp : Trong th c ph m, màu gi m t đ a v r t quan tr ng. Nó làm cho s n ph m b t m tự ẩ ữ ộ ị ị ấ ọ ả ẩ ắ ắ
h n, gây chú ý cho ng i mua và gây nh h ng t t v ph m ch t c a món hàng. Có haiơ ườ ả ưở ố ề ẩ ấ ủ
lo i màu: màu t ng h p và màu thiên nhiên. Màu thiên nhiên đ c trích t các mô c a câyạ ổ ợ ượ ừ ủ
c . Vi c x d ng lo i màu n y n y sinh ra nhi u v n đ nh : màu không c đ nh có th thayỏ ệ ử ụ ạ ầ ả ề ấ ề ư ố ị ể
đ i hay bi n d ng theo th i gian, nhi t đ , ánh sáng, và nh t là có th làm bi n d ng ph mổ ế ạ ờ ệ ộ ấ ể ế ạ ẩ
ch t c a th c ph m đ c nhu m màu.ấ ủ ự ẩ ượ ộ
Còn màu t ng h p th ng tan trong n c và n đ nh h n. Trên th tr ng, màu t ng h p cóổ ợ ườ ướ ổ ị ơ ị ườ ổ ợ
d i d ng h t, b t, dung d ch, hay d ng d o. Màu t ng h p tác d ng v i hydroxid nhômướ ạ ạ ộ ị ạ ẽ ổ ợ ụ ớ
Al(OH)3 đ cho ra dung d ch g i là h (lakes) s n sàng đ nhu m màu trong th c ph m. L iể ị ọ ồ ẵ ể ộ ư ẩ ợ
đi m c a màu t ng h p là màu r t b n không b tác d ng do th i gian, nhi t đ hay ánhể ủ ổ ợ ấ ề ị ụ ờ ế ộ
sáng. Các nhà s n xu t th c ph m r t thích dùng lo i màu t ng h p nay.ả ấ ự ẩ ấ ạ ổ ợ
Chúng tôi xin đan c ra hai màu căn bàn là màu tartrazine có màu vàng và màu carmine màuử
đ ngã qua cam. Đ ng v ph ng di n đ c h i, màu r t nh y c m cho da, có th làm n tỏ ứ ề ươ ệ ộ ạ ấ ạ ả ể ứ
da, t o ra nh ng v y n n, hay làm d ng cũng nh ngh t mũi căn c theo báo cáo c a yạ ữ ả ế ị ứ ư ẹ ứ ủ Ủ
ban Khoa h c Th c ph m cho con ng i c a EU (CSAH).ọ ự ẩ ườ ủ
nh h ng đ i v i th c ph mẢ ưở ố ớ ự ẩ
H iỏ : Sau cùng còn vi c các hóa ch t b o v th c v t nh h ng lên th c ph m nh thệ ấ ả ệ ự ậ ả ưở ự ẩ ư ế
nào th a TS?ư
Đáp : Đây là m t v n n n l n cho dân t c, vì nó nh h ng dài h n lên nhi u th h trongộ ấ ạ ớ ộ ả ưở ạ ề ế ệ
t ng lai. Theo báo chí Vi t Nam, các v ng đ c chi m đ n 25% trên t ng s nh ng ca bươ ệ ụ ộ ộ ế ế ổ ố ữ ị
trúng th c. Đi u nay nói lên tính cách quan tr ng c a v n đ .ự ề ọ ủ ấ ề Xin hãy nghe ti ng nói c a tácế ủ
gi Liêu T Vi t Nam: “Các b n ph i luôn đ cao c nh giác, và nh lu t n y: các th rau,ả ử ở ệ ạ ả ề ả ớ ậ ầ ứ
c , qu , ngó th y ngon ch mà ham. Trái kh qua, ngó nh trái b đèo thì hãy mua. C c iủ ả ấ ớ ổ ư ị ủ ả
tr ng, c cà r t cũng v y. Ng i tr ng tr t x mình ch ham tr ng đ c rau c qu to b ,ắ ủ ố ậ ườ ồ ọ ứ ỉ ồ ượ ủ ả ự
cân có ký, bán có giá, m c s c hóa ch t t ng vào trong đó".ặ ứ ấ ố
Xin th a hóa ch t t ng vào đó chính là hóa ch t b o v th c v t t c là hóa ch t di t c , trư ấ ố ấ ả ệ ự ậ ứ ấ ệ ỏ ừ
sâu r y, tr n m m c v.v... Các hoá ch t di t tr c d i n u dùng li u l ng thích h p sầ ừ ấ ố ấ ệ ừ ỏ ạ ế ề ượ ợ ẽ
bi n thành các hóa ch t "kích thích tăng tr ng". Đó chính là lý do t i sau rau đ u, qu d a,ế ấ ưở ạ ậ ả ư
trái cà, th m chí đ m c ng giá, c ng rau mu ng cũng to l n, xanh m t r t b t m t.ậ ế ọ ọ ố ớ ướ ấ ắ ắ
Ti n sĩ Nguy n Qu c Tu n, Tr ng phòng thí nghi m Môi tr ng thu c Trung tâm K thu tế ễ ố ấ ưở ệ ườ ộ ỹ ậ
Tiêu chu n Đo l ng Ch t l ng I đã cho bi t nh sau:"K t qu nhi u đ t phân tích choẩ ườ ấ ượ ế ư ế ả ề ợ
th y t t c các lo i hoa qu TQ và cam Vi t Nam đ u có ch a thu c di t c 2,4-D và 2,4,5-ấ ấ ả ạ ả ệ ề ứ ố ệ ỏ
T. Các lo i hóa ch t n y đang đ c nông dân x d ng đ b o qu n hoa qu . Trung tâmạ ấ ầ ượ ử ụ ể ả ả ả
Thông tin và Chuy n giao Hà Giang đã chuy n đ n chúng tôi hai gói b t in ch TQ v i hìnhể ể ế ộ ữ ớ
nh qu h ng t i rói.ả ả ồ ươ
Qua phân tích chúng tôi tìm th y nhi u h p ch t trong đó có hóa ch t 2,4-D có hàm l ngấ ề ợ ấ ấ ượ
đ n 70%. Riêng gói thu c di t c có băng màu xanh đ m còn tìm th y hóa ch t 2,4,5-T".ế ố ệ ỏ ậ ấ ấ
Các gói hóa ch t n y đ c bày bàn t do ngoài th tr ng Hà N i và TP **** d i giáấ ầ ượ ự ị ườ ở ộ ướ
kho ng 2.000 Đ ng Vi t Nam m t gói đ 2g.ả ồ ệ ộ ộ
Li n ngay khi k t qu trên đ c công b , ngày 13/5/2004, ông Hoàng Th y Ti n, Phó C cề ế ả ượ ố ủ ế ụ
tr ng C c An toàn V sinh Th c Ph m đã tuyên b : “Các hóa ch t b o v th c v t 2,4-Dưở ụ ệ ự ẩ ố ấ ả ệ ự ậ
và 2,4,5-T trong táo, m , tr ng, s a và các lo i qu m ng khác có hàm l ng không quáơ ứ ữ ạ ả ọ ượ
0,05 mg/kg hoa qu . Nh v y, l ng hóa ch t đ c h i t n d trong hoa qu v n d iả ư ậ ượ ấ ộ ạ ồ ư ả ẫ ướ
ng ng c a cho phép. Ng i tiêu dùng không nên quá lo l ng".ưỡ ữ ườ ắ
Chúng tôi mi n bình lu n v l i tuyên b n y vì không bi t "ng ng c a cho phép" c a Vi tễ ậ ề ờ ố ầ ế ưỡ ữ ủ ệ
Nam là bao nhiêu?
H iỏ : Ti n sĩ đã phát h a m t hình nh r t tiêu c c trong th tr ng th c ph m, có hình nhế ọ ộ ả ấ ự ị ườ ự ẩ ả
nào trong v n n n n y, TS th y tích c c hay không?ấ ạ ầ ấ ự
Đáp : D có th a anh. G n đây nh t, vào ngày 29/9 v a qua, T ch c Tr giúp HK (USAID)ạ ư ầ ấ ừ ổ ứ ợ
và T ch c Tr Giúp Úc (AusAID) đã ký m t b n th a hi p v i Vi n Nghiên c u Cây Ăn Quổ ứ ợ ộ ả ỏ ệ ớ ệ ứ ả
Mi n Nam nh m m c đích ph i h p phát tri n ngành s n xu t cây ăn trái qua d án ngề ằ ụ ố ợ ể ả ấ ự Ứ
d ng Nông nghi p T t (Good Agricultural Practices - GAP).ụ ệ ố
Trong d án n y các doanh nghi p và nông dân s n xu t cây trái s đ c h c h i đúng tiêuự ầ ệ ả ấ ẽ ượ ọ ỏ
chu n b o đ m an toàn s n ph m theo quy trình v sinh và an toàn cho con ng i và môiẩ ả ả ả ẩ ệ ườ
tr ng d a theo tiêu chu n th gi i.ườ ự ẩ ế ớ
Hy v ng đây là m t b c đ u đ Vi t Nam đi vào n n p trong s n xu t th c ph m nh t làọ ộ ướ ầ ể ệ ề ế ả ấ ự ẩ ấ
các s n ph m dành cho xu t kh u.ả ẩ ấ ẩ
H iỏ : Đ k t thúc câu chuy n hóa ch t trong th c ph m và trái cây, Ti n sĩ nh n xét nh thể ế ệ ấ ự ẩ ế ậ ư ế
nào v tình tr ng chung hi n t i và ý ki n cá nhân c a ông v vi c gi i quy t v n n n n y?ề ạ ệ ạ ế ủ ề ệ ả ế ấ ạ ầ
Đáp : Th a Anh, vi c ng i dân trong n c hoài nghi h u h t nh ng lo i th c ph m bày bánư ệ ườ ướ ầ ế ữ ạ ự ẩ
th tr ng. Nh ng dù hoài nghi hay c n th n đ n đâu đi n a thì cũng ph i tiêu th th cở ị ườ ư ẩ ậ ế ữ ả ụ ự
ph m n y. Ngo i tr m t thi u s có nhi u ti n đ có th mua th c ph m "an toàn" nh pẩ ầ ạ ừ ộ ể ố ề ề ể ể ự ẩ ậ
c ng t bên ngoài, thâm chí u ng n c l c nh p c ng luôn. Còn tuy t đ i đa s bà con v nả ừ ố ướ ọ ậ ả ệ ạ ố ẫ
ph i ch p nh n và tiêu th ngu n th c ph m làm t trong n c cũng nh ph i dùng ngu nả ấ ậ ụ ồ ự ẩ ừ ướ ư ả ồ
n c cung c p t T ng công ty C p n c.ướ ấ ừ ổ ấ ướ
Tình tr ng trên c n ph i đ c ch m d t. N u không, nhi u h l y không nh s x y ra vàạ ầ ả ượ ấ ứ ế ề ệ ụ ỏ ẽ ả
đã x y ra trong tr ng h p các th c ph m xu t c ng nh xì d u, cá basa, và tôm.ả ườ ợ ự ẩ ấ ả ư ầ
Cá basa đã b tr v vì dung l ng hóa ch t fluoro-quinolones t n t i trong cá, và m i đâyị ả ề ượ ấ ồ ạ ớ
nh t, ti u bang Goergia đã khám phá ra thêm ch t kháng sinh enrofloxacin trong cá n a. Xìấ ể ấ ữ
d u b tr v vì s hi n di n c a 3-MCPD. Còn tôm và m t s th y s n khác b tr v vìầ ị ả ề ự ệ ệ ủ ộ ố ủ ả ị ả ề
ch t kháng sinh chloramphenicol tr c kia, nay l i b tr vì s hi n di n c a nitrofuran, vì 3-ấ ướ ạ ị ả ự ệ ệ ủ
amino-2-oxazole, vì semicarbazide.
Riêng trong tr ng h p tôm, Vi t Nam đã b Ngân hàng Th gi i c nh báo vì đã dùngườ ợ ệ ị ế ớ ả
rhotenone, m t đ c ch t có trong cây thu c cá đ thay th chloramphenicol vì hóa ch t n yộ ộ ấ ố ể ế ấ ầ
không n m trong danh m c ki m soát c a C quan FDA HK.ằ ụ ể ủ ơ
Các hành đ ng trên ch ng t r ng, n u Vi t Nam ti p t c đi theo con đ ng n y s khó h iộ ứ ỏ ằ ế ệ ế ụ ườ ầ ẽ ộ
nh p vào cu c ch i toàn c u, vì n i đây đòi h i m t s xuyên su t v các thông tin an toànậ ộ ơ ầ ơ ỏ ộ ự ố ề
th c ph m trong trao đ i qu c t .ự ẩ ổ ố ế
Đ k t lu n v các v n n n qua s hi n di n c a hóa ch t trong th c ph m và trái cây,ể ế ậ ề ấ ạ ự ệ ệ ủ ấ ự ẩ
chúng tôi có suy nghĩ nh sau:ư Tr c h t, c n ph i xem l i cung cách qu n lý c a VN đ iướ ế ầ ả ạ ả ủ ố
v i công ngh s n xu t xì d u. Vi t Nam không lý nào l i không quan tâm trong vi c ki mớ ệ ả ấ ầ ệ ạ ệ ể
soát môi tr ng.ườ
Và m t khi môi tr ng đã b l m d ng, tình tr ng xáo tr n xã h i ch c ch n s x y ra qua sộ ườ ị ạ ụ ạ ộ ộ ắ ắ ẽ ả ự
ph n kháng c a ng i dân. Sau cùng, s b t n chính tr s kéo theo cùng v i nh ng b tả ủ ườ ự ấ ổ ị ẽ ớ ữ ấ
tr c c a qu c gia mà lãnh đ o VN s khó tiên li u đ c.ắ ủ ố ạ ẽ ệ ượ
Đã đ n lúc Vi t Nam c n ph i ch p nh n th c t n y. N u không Vi t Nam khó có c mayế ệ ầ ả ấ ậ ự ế ầ ế ệ ơ
làm thành viên c a T ch c Th ng mãi toàn c u (WTO).ủ ổ ứ ươ ầ