intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đổi mới quản lý đất đai trong nông nghiệp ở Việt Nam: Thành tựu và những vấn đề đặt ra

Chia sẻ: Cothumenhmong Cothumenhmong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

51
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết tập trung phân tích thực trạng đổi mới quản lý đất đai trong nông nghiệp thời gian qua, chỉ ra những thành công, tồn tại, nguyên nhân của tình hình và gợi ý những vấn đề chính sách. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đổi mới quản lý đất đai trong nông nghiệp ở Việt Nam: Thành tựu và những vấn đề đặt ra

QUAN LY KINH TE<br /> <br /> ^'>.<br /> Ooi m6i quan ly ddt dai trong nong nghiep 6<br /> Viet Nann: thanh tau va vdn de dot ra<br /> NGUYEN TAN PHAT<br /> <br /> <br /> '/ffrong thdi ky chuye'n ddi kinh ti' d Viet Nam, udn di ddt dai hiin dang co tinh thdi sii<br /> Su/ thu hilt sU quan tdm nhiiu phia tii ngUdi nong ddn din cU ddn thdnh thi, chinh quyin<br /> cdc cdp, nhd ddu tU. NhUng phdt sinh tU quan he to chUc - qudn ly ddt dai, tranh chdp, xung<br /> dot liin quan din ddt dai giUa cdc chu thi ngdy cdng pho bien, gay gdt, phUc tap... gdy mdt<br /> trat tu an ninh xd hgi. NhUng uu viec tieu ciic lien quan de'n ddt dai trUdc hit xudt phdt tii<br /> nhiing quy dinh, cdch hieu vd qudn triet chinh sdch ddt dai chUa day du; thU hai la khdu to<br /> chUc, qudn ly vd trinh do, dqo dUc cua cdn bg qudn ly ddt dai d cd sd. Bdi viit tap trung phdn<br /> tich thtic trqng doi mdi qudn ly ddt dai trong nong nghiep thdi gian qua, chi ra nhiing thdnh<br /> cong, ton tqi, nguyin nhdn cua tinh hinh vd gdi y nhiing vdn di chinh sdch.<br /> <br /> <br /> 1. Tong quan doi mdi he thong to chiic, thfla nhan cac hd gia dinh la dPn vi kinh te<br /> quan ly da't dai trong nong nghiep tfl chil, da budc cac hpp tac xa ndng nghiep<br /> va ndng trfldng qud'c doanh tien hanh giao<br /> TrUdc khi cd Luat Da't dai nam 1993, he<br /> dat cho cac xa vien vii ndng dan. Ddng thdi,<br /> thd'ng td chflc, quan ly da't dai trong ndng<br /> chu trUdng ddi mdi kinh te da dUdc thiic hien<br /> nghiep chu yeu la ciic hpp tac xa ndng nghiep<br /> sau Dili hdi VI ciia DCSVN nam 1986, da<br /> va ndng trflpng qud'c doanh. Chflc nang quiin<br /> lam gia tang qua trinh tan ra he thd'ng td<br /> ly nhii nfldc ve da't dai trong ndng nghiep<br /> chflc, quiin ly dat dai theo kieu cu. Sd' lupng<br /> nhfl: quy hoach sit dung da't, phan chia rudng<br /> cac hpp tiic xa va ndng trttdng sut giiim<br /> da't cho ndng dan, quye't dinh quy md san<br /> nhanh chdng tren toan qud'c. Dieu nay ddng<br /> xua't... deu dflpc thtic hien bdi cac hpp tac xa<br /> nghia vdi viec de lai mdt khoiing trdng trong<br /> ndng nghiep va ndng trfldng qud'c doanh. Ltlc<br /> quiin ly da't dai. Ciic hdp tac xii ndng nghiep<br /> Iflpng can bd dia chfnh de thflc hien chflc<br /> v£i ndng trUdng qud'c doanh da giao dat cho<br /> nang quan ly nha nfldc ve da't dai ndng<br /> cac thanh vien nhUng nhieu trudng hdp tuy<br /> nghiep cung chfnh la so' Iflpng can bd quiin ly<br /> tien va khdng dung tham quyen, vupt hiin<br /> cac hpp tac xa va ndng trfldng. Cac cdng cu<br /> mflc qui dinh, quiin ly hd sP dia chfnh long<br /> dieu tiet va phan phdi lpi fch tfl dat dai ctia<br /> leo, lam that lac... da de lai he luy- dd la tinh<br /> Nhii nfldc nhu he thd'ng thue dat dai va thue<br /> trang thieu hd sP phap ly gay khd khan cho<br /> ndng nghiep cung dUdc cac hpp tac xa va<br /> cdng tac ke khai, thu thap thdng tin cua cac<br /> ndng trudng thtic hien theo hinh thflc ke<br /> CP quan quiin ly nha nUdc vii thiet hai de'n<br /> hoiich hda tap trung. Nhfl vay, cac hpp tac xa<br /> quyen ldi hpp phiip cua ndng diin. Dd la mdt<br /> ndng nghiep vii ndng trUPng qud'c doanh da<br /> trong nhflng nguyen nhan cila tinh trang<br /> vUpt qua chflc nang la cac ddn vi san xuat<br /> tranh chap cila cac hd ndng dan, khieu kien,<br /> kinh doanh ma kiem ludn vai trd quan ly nha<br /> khieu nai da't dai keo dai, tham chf lii tinh<br /> nudc ve da't dai trong ndng nghiep va phat<br /> trang tham nhung da't, tuy tien trong thu<br /> trien ndng thdn.<br /> hdi va cap dat d cac dia phtidng.<br /> Khi thuc hien chu trUdng ddi mdi ve td<br /> chflc, quiin ly da't dai trong ndng nghiep vao<br /> dIu nhflng nam 80s, nhfl "khoan 100" nam Nguyen Tiin Phiit, ThS, Khoa Kinh te, Dai hgc Qudc<br /> 1981 vii "khoiin 10" nam 1988, nhat Iii sii gia Tp Hd Chi Minh.<br /> <br /> 23<br /> Doi mofi quan iy flat flai<br /> <br /> <br /> De ddi mdi viec td chflc, quan ly dat dai xa, phflpng, thi tran do UBND huyen, quan,<br /> trong ndng nghiep va phat trien ndng thdn, thi xa, thanh phd' thudc tinh bd nhiem, mien<br /> bp may quan ly nha nfldc da tham gia vao nhiem.<br /> viec thiet lap va thtic hien chinh sach da't 2. T h a n h tvfu v a nhiJfng v a n de mdi<br /> dai tren ca ba phflpng dien: lap phap, hanh nay sinh<br /> phap va tfl phap. Trong dd, ve lap phap, 2.1. Ve td chiic, qudn ly ddt dai tU liic<br /> Qud'c hdi da xay dflng va hoan thien he chuyen ddi kinh te den nay<br /> thd'ng Luat Dat dai va cac sic thue da't dai,<br /> Thic nhdt, ddi vdi he thdng phdp luat vi<br /> thue ndng nghiep tfl nam 1993 de'n nay; ve<br /> ddt dai: tfnh tfl Luat Dat dai nam 1987 cho<br /> phfa hanh phap, Bd Tai nguyen va Mdi<br /> den nay cd tren 300 van ban phap luat hen<br /> trfldng da xay dflng bd miiy quan ly dat dai<br /> quan den da't dai. Chi tfnh rieng Luat Dat<br /> tfl cap trung fldng den cap cd sd vdi he thd'ng<br /> dai mdi nhat (nam 2003) de'n nay, da cd<br /> can bd dia chfnh cac cap vii ban hanh thflc<br /> hang loat nghi dinh hfldng d i n thi hanh<br /> hien cac nghi dinh hfldng dan tUdng flng vdi<br /> Luat Da't dai (vi du: Nghi dinh<br /> ciic luat lien quan de'n da't dai va thue ndng 181/2004/ND-CP ve thi h a n h Luat Da't dai,<br /> nghiep; ddng thdi, he thd'ng tfl phap ve da't Nghi dinh sd 182/2004/ND-CP ve xfl ly vi<br /> dai trong ndng nghiep va phat trien ndng pham hanh chfnh trong linh vflc dat dai,<br /> thdn cung dflpc van hanh tfldng flng. Ngoai Nghi dinh 188/2004/ND-CP ve phflpng phap<br /> ra, cac linh viic d i u tU, thUPng mai, san xac dinh gia da't va khung gia cac loai dat,<br /> xua't kinh doanh khac cung cd nhflng quy Nghi dinh sd 198/2004/ND-CP ve thu tien sil<br /> dinh phu hpp vdi viec td chflc, quan ly da't dung da't, Nghi dinh 197/2004/ND-CP ve bdi<br /> dai trong thdi ky ddi mdi. Trong giai doan thfldng, hd trp, tai dinh cfl khi Nha nfldc thu<br /> nay, cac hpp tac xa va ndng trfldng trd ve hdi da't, Nghi dinh 142/2005/ND-CP ve thu<br /> chflc nang san xuat kinh doanh thuan tuy. tien thue dat, thue mat nfldc; Nghi dinh<br /> NhQng ndi dung ddi mdi he thd'ng td chflc, 84/2007/ND-CP ngay 25-05-2007 Quy dinh<br /> quan ly da't dai trong ndng nghiep va phat bd sung ve viec cap Giay chflng nhan quyen<br /> trien ndng thdn dflpc the hien tap trung sil dung da't, thu hdi dat, thflc hien quyen sil<br /> nhat d Luat Da't dai nam 2003' chil yeu la dung da't, trinh tU, thu tuc bdi thudng, hd<br /> quy dinh ve quyen ban va triich nhiem cila trp, tai dinh cU khi Nha nUdc thu hdi da't va<br /> Nhii nfldc dai dien chu sd hflu toan dan ve giai quyet khieu nai ve da't dai...), de'n nay<br /> da't dai va thd'ng nha't quiin ly ve da't dai, cac Nghi dinh thi h a n h v i n chUa du vi<br /> che dp quan ly va sil dung da't dai, quyen va nhflng khoang trdng chfla cd quy dinh de<br /> nghia vu cua ngfldi sti dung da't. dieu chinh, cdn nhflng chd chdng cheo vdi<br /> quy dinh khac nhau.<br /> Ve td chflc cP quan quiin ly da't dai: he<br /> thd'ng td chflc, quan ly da't dai dfldc thanh ThU hai, ddi vdi hi thdng quy hoqch sti<br /> lap thd'ng nha't tfl trung fldng de'n cd sd. Cd dung ddt: cho de'n nay cd the ndi ve hinh<br /> quan quan ly nha nfldc ve da't dai P trung thflc quy hoach, ke hoach sil dung da't cila ca<br /> tiPng la Bp Tai nguyen va Mdi trfldng. Cp nfldc va cap tinh da di vao ne nep, du ndi<br /> quan quan ly d dia phfldng dupc thanh lap d dung va dung dinh ky. Quy hoach, ke hoach<br /> tinh, thanh phd' trflc thudc trung Udng; sil dung dat cap huyen va cap xa van cdn thieu<br /> huyen, thi xa, thanh phd' thudc tinh. Cd<br /> quan quan ly da't dai cap nao trilc thudc cd 1. Luat Dal dai da triii qua mgt qua Irinh sira ddi, bd<br /> quan hiinh chfnh nha nUdc cap dd. Can bp sung nhidu liin: Luat Dat dai nam 1987, 1993, 1998,<br /> dia chinh xa, phudng, thi tran cd trach 2001, 2003 va du kien tiep tue sira ddi vao nam 2009 ii<br /> nhiem giflp UBND xa, phudng, thi tran hoan thien ve ngi dung vd td chu:c, quiln ly cho hieu qua<br /> trong viec quan ly da't dai. Can bp dia chfnh va gan vdi thuc tiSn hien nay.<br /> <br /> <br /> 24 Nghien ctiu Kinh te sd 374 - Thang 7/2009<br /> Doi moii quan iy flat dai<br /> <br /> <br /> nhieu, mdi cd 60% cac dia phUdng cap huyen Tha tu, dd'i vdi hi thd'ng hdnh chinh vi ddt<br /> va 40% sd dia phupng cap xa cd quy hoach, dai: h e thd'ng h a n h chfnh ve da't dai bao gdm<br /> ke hoach sti dung da't dupc xet duyet. •viec lap h e thd'ng hd sd dia chfnh (gdm b a n dd<br /> Thu ba, dot vdi hi thd'ng tdi chinh ddt dia chfnh), giay chflng n h a n quyen sil d u n g<br /> dai: he thd'ng tai chfnh dat dai da dUdc ddi da't, cac t h u t u c h a n h chfnh, bd m a y va can bd<br /> mdi toan bd trong Luat Da't dai nam 2003, q u a n ly da't dai. T r e n p h a m vi ca nfldc, hd sP<br /> tren cP sd xac lap he thd'ng mdt gia da't va dia chfnh va giay chflng n h a n da hoan t h a n h<br /> xay dflng thue thu nhap tfl chuyen quyen sil CP b a n cho d a t ndng nghiep, d a t P t a i ndng<br /> dung dat, thue sil dung da't. Ve gia da't, muc thdn va d a t chuyen d u n g phi ndng nghiep. D a<br /> tieu dat ra la mdt gia dat nhflng tren thflc te hoan t h a n h k h o a n g 6 5 % ddi vdi da't l a m<br /> gia da't do UBND cap tinh quy dinh mdi chi nghiep va 5 5 % ddi vdi d a t d tai dd thi^ Rieng<br /> dat tfl 50% - 70% gia thi trfldng. Ve thue 81 xa k h a o s a t cho tha'y, cac mflc dp hoiin<br /> da't, den nay thue thu nhap tfl chuyen quyen t h a n h qui hoach tdng t h e d a t dai ndng nghiep<br /> sul dung dat mdi cd quy dinh cho td chflc nhfl sau: mflc dp h o a n t h a n h 100% la 39,51%,<br /> kinh te, sap ban hanh quy dinh cho hd gia tfl 80%-90% la 33,33%, tfl 50%-70% la 11,11%,<br /> dinh, ca nhan va thue sil dung dat van chfla cdn sd Iflpng k h a ldn 16,05% la chfla hoan<br /> dflpc ban hanh^. t h a n h qui hoach tdng t h e .<br /> BANG 1: Mufc d o h o a n t h a n h q u i h o a c h t o n g t h e d a t d a i c i l a 8 1 x a oi 9 t i n h v u n g<br /> _. Dong N a m Bo, Tay Nguyen va DBSCL<br /> <br /> Cac mure do hoan thanh 100% 80% - 90% 50% - 70% Chua hoan thanh<br /> Sd lugng cac xa 32 27 9 13<br /> Tyle(%) 39,51 33,33 11,11 16,05<br /> <br /> Ngndn: Kei quii khao sat can bg dia chinh 81 xa d ndng thon, thang 1 - 2009.<br /> • Tinh h i n h cap giay chflng n h a n quyen sti n a m da cd 62,2% dflpc cap giay chflng n h a n<br /> d u n g da't ndng nghiep q u a k h a o s a t 81 xa nhfl vdi mflc dp cap giay 90% - 100%, tfldng tfl da't<br /> sau: ddi vdi da't ndng nghiep t r d n g cay h a n g ndng nghiep trdng cay l a u n a m la 65,21%.<br /> BANG 2: T i n h h i n h c a p g i a y chufng n h a n q u y e n sii d u n g d a t n o n g n g h i e p c u a 8 1<br /> x a of 9 t i n h v i i n g D o n g N a m B o , T a y N g u y e n v a D B S C L<br /> <br /> Miirc do cap giay chiing Da't trdng cay hang nam Dat trdng cay lau nam<br /> nhan QSD dat Sdlugng xa Tyle(%) Sdlugng xa Tyle(%)<br /> 90%- 100% 46 62.2 45 65,21<br /> 70 - 89% 18 24,3 15 21,73<br /> 50 - 69% 5 6,75 5 7,24<br /> < 50% 5 6,75 4 5.82<br /> <br /> Ngudn: Ket quii khao sat can bg dia chi'nh 81 xa d nong thon, thang 1 - 2009.<br /> <br /> 2. Dang Hiing Vo (2004), Ddi mai he thd'ng tdi chinh ddt dai id trqng tdm ciia ddi mai trong Litdl Ddt dai 2003.<br /> Bao eao lai Chircfng trinh Giang day kinh te Fulbright.<br /> 3. Theo Bg Irudng Bg Tai nguyen - Moi trudng Pham Khoi Nguyen bao cao trudc Qudc hgi ngay 6-11-2007 rang<br /> Luat Dai dai cd hieu lire tir nam 2003, ehii trucmg ca'p sd dd ciing khoi dgng ttr dd. Theo ke hoiich, de'n het nam 2005,<br /> 64 tinh thanh se phai hoan thanh. Mde han nay da dugc ddi sang nam 2006. Tuy nhien de'n ngiiy 30-9-2007 mdi ed 37<br /> dia phucmg dat dirge 70% ke hoach, trong dd cd 11 tinh hoan thanh co ban (90%) viec cap sd dd, 27 tinh thanh cdn ki<br /> van edn hem nira phan viec chira xong. Tai mgt sd dia phircmg, gia'y da hoan thanh nhung ngudi dan chua den nhan. Cd<br /> noi nhu Ha Ngi chi cd 23,8% cac td chirc dugc ca'p sd dd, Bac Giang la 37,08%. Rieng van ban hucmg dan cap sd dd tCr<br /> nam 2003 de'n nam 2007 bao gdm 40 van ban ttr Chi'nh phii de'n cac bg, nganh.<br /> <br /> <br /> Nghien ciiu Klnh tesd374 - Thang 7/2009 25<br /> Doi mdi quan iy dat dai<br /> <br /> <br /> 2.2. Quan he gida cdc ndng hq trong xuat ldn da dien ra qua trinh tfch tu va tap<br /> giao dich trao doi, mua bdn ddt d trung rudng da't vao trong tay nhflng ngfldi<br /> nong thon vd sU xudt hien tinh trqng san xuat gidi. Mdt sd' ndng dan, doanh nghiep<br /> nong ddn khong cd ddt, thieu ddt san b i t d i u quan tam den viec mua rudng dat<br /> xudt cua nhflng ndng dan khac de md rdng quy md<br /> Khi 5 quyen kem theo quyen sii dung da't san xuat dap flng nhu ciu phat trien san<br /> cila ndng dan dflpc thfla nhan ve mat phap xuat. Giao dich mua da't, thue dat bat diu<br /> ly, trd thanh cd sd cho sU trao ddi, mua ban, xua't hien P ndng thdn Viet Nam, khiic han<br /> thfla ke, chuyen nhupng rudng da't d ndng vdi thdi ky trflde ddi mdi, viec mua ban da't<br /> thdn. Qua trinh chuyen ddi sang kinh te xua't hien k h i p cac mien/vung trong cii nfldc,<br /> hiing hda, khuyen khfch ndng dan di vao san dac biet la vung Tay nguyen va DBSCL.<br /> HINH 1: Cac hinh thufe giao dich dat dai cila n o n g ho<br /> <br /> 11^°'<br /> <br /> 70<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1^^55.56<br /> 75.61<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> to<br /> 60 • 1^<br /> <br /> <br /> 50 • at<br /> <br /> m<br /> 40 • Q'<br /> 30 •<br /> <br /> <br /> i 14.75<br /> 26.05|<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1 IHII<br /> 20 • 16<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 89<br /> 1.33<br /> lo- ^3 ^ 'en Cii'p p h a t cflng da tao ra sfl "thfla - chieu tinh Ciinh danh sd de, bai biic thudng xuyen diin ra.<br /> <br /> Nghien ciiu Kinh le sd374 • Thing 7/2009 29<br /> Doi moll quan iy dat d a i . .<br /> <br /> <br /> - "Ve nghe nghiep: chi cd 10% hd lam ndng phep tren dat ndng nghiep, nhUng cung<br /> nghiep, 36% budn ban nhd, 26% cdng nhan khdng the ngan can qua trinh nay vi suy cho<br /> vien. cung dd la ldi cua quy hoach "treo".<br /> - Ve tinh trang giay td nha da't: 100% nha Hop 1: y k i e n ciia ngifdii dan oi ap 3,<br /> khdng sd', 48%i nha chfla cd giay chflng nhan xa Binh Hifng, h u y e n Binh Chanh,<br /> quyen sd hflu nha, 48% nha dang trong tinh TP.Ho Chi Minh ve t i n h trang quy<br /> trang quy hoach chd gili tda. Chi cd 6% dat h o a c h treo<br /> cd giay chflng nhan quyen sii dung da't, 4%<br /> - Li Vdn Nghiep: dan cd nhu ciu ve<br /> nha cd giay chflng nhan quyen sd hflu, 15%<br /> dat trong tinh trang quy hoach chd giai tda. nha P thuc sfl nhflng khdng cho phep xay<br /> dflng de da't cho dii an "treo"!<br /> - Ve cdng tac giai tda nha xay trai phep:<br /> - TrUdng Ky Quyt: qua khd cho ngfldi<br /> 36% ngudi dan cho r i n g giiii tda dung luat,<br /> dani Cdn ep dan qua dang, neu giao da't<br /> 8% cdng bing nhUng cd den 60% cho r i n g<br /> chua thda dang, 15% tra ldi thieu cdng bang. cho chu d i u tu, ngudi dan chuyen di nPi<br /> khac thi biet d dau?<br /> - Ve nguyen vpng cap giay chflng nhan<br /> quyen sii dung dat va dflpc phep xay nha de d 2.5. Cong tdc td chdc, qudn ly ddt dai<br /> lau dai: 80% y kie'n ciia hd dan cin chfnh trong nong nghiep cua Nhd nUdc cd<br /> quyen dia phfldng cap giay chflng nhan bdn hodn thien nhung lai xudt hien<br /> quyen sfl dung da't de hp cd cP sd phap ly tinh trqng qui mo sdn xudt nho vd<br /> trong giao dich va quan ly dat dai, 48%o mong manh miin<br /> mudn dflpc chuyen da't ndng nghiep sang da't<br /> Tha nhdt, chfnh sach da't dai ngay cang<br /> thd cfl. Dang chu y khdng cd y k^en nao ddng<br /> hoan thien theo hudng dieu chinh dap flng<br /> y giao da't cho cac nha d i u tfl de quy hoach<br /> quyen hfldng dung da't dai ciia ndng dan. Tfl<br /> thanh cac khu dd thi. khu cdng nghiep.<br /> chfnh sach "khoan hd 100" mang tfnh tham<br /> - Ve mflc giii bdi thflpng: 20% nguyen dd nam 1981, de'n viec "cdi trdi" bdi Nghi<br /> vpng khdng mudn giao dat de lap dfl iin, cdn quyet 10 nam 1988 la cd sd de ban hanh va<br /> trong trfldng hpp phai giao da't de thflc hien hoan thien d i n d i n he thd'ng luat phap dat<br /> du an thi 72% nguyen vpng phai cho ngUdi dai nam 1993, nam 1998, nam 2001. nam<br /> diin dupc phep thUdng Iflpng gia vdi nha dau 2003, cung vdi hang tram nghi dinh lien<br /> tu theo gia thi trfldng hien tai. quan den ddi mdi dat dai trong ndng nghiep<br /> - Ve cdng tac quan ly, quy hoach cua va phat trien ndng thdn. Chfnh sach ddi mdi<br /> chinh quyen dia phUPng: 18% hd dan danh da't dai trong ndng nghiep va phat trien ndng<br /> gia chfnh quyen dia phUPng trong" thdi gian thdn chfla dflng cac ndi dung md rdng quyen<br /> qua la td't; 30% chUa td't; 48% cdn nhieu bat Sli dung da't g i n nhfl quyen sd hflu da't cd<br /> cap; 36% thieu minh bach va 12% yeu kem. han che; tao dieu kien de ndng dan tham gia<br /> Quy hoach "treo" 17 nam qua da gay lang thi trudng dat dai ndng thdn va quyen sii<br /> phf va gay xao trdn cupc sd'ng cua ngudi dan dting da't trd thanh hang hda trong thi<br /> nPi day. Tren giay td phap ly da't dai d ap 3 trUdng bat ddng san; nhflng qui dinh ve<br /> van la da't ndng nghiep nhUng vi cd chu chuyen ddi, chuyen nhupng tao dieu kien de<br /> trUPng quy hoach thanh khu dan cU nen ndng dan tich tu va tap trung da't dai de phat<br /> hau nhu khdng the td chflc san xua't ndng trien kinh te trang trai; viec giao da't stt dung<br /> nghiep; da sd ngudi dan y thflc rang da't ndi lau dai gdp p h i n nang cao hieu qua quan ly,<br /> diiy se la dat thd cfl nen hp tu y chuyen ddi sti dung da't dai cho ndng dan; van de thu hdi<br /> muc dich de xay nhii hoac chia Id da't ndng dat, bdi thudng, hd trp va tai dinh cU da va<br /> nghiep de biin thanh da't thd cu. Chfnh dang tiep tuc dieu chinh theo hudng thda<br /> quyen khdng sai khi cUdng che xay nha trai dang cho ndng dan...<br /> <br /> 30 Nghien ctiu Kinh te sd374 - Thang 7/2009<br /> Doi mdii quan iy dat dai<br /> <br /> <br /> HINH 3: Y kien danh gia cua nong dan ve chinh sach giao da't lau dai va cac quyen<br /> s i dung da't trong thdi ky doi mdi<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Mien Bac Mien Trung Tay Nguyen Dong Nam Bg DBSCL<br /> <br /> 3 Td't hon trade i3d'i mdi<br /> n Khdng tdt hon tri/dc doi mdi<br /> 0 Van chtra dam bao day 6u cac quyen hifdng dijng da't dai<br /> • Can cd them quyen tham gia qui hoach va thtiong It/png ve bdi thudng<br /> <br /> Ngudn: Kdt qua khiio sat 544 ndng hd, thang 1 - 2009.<br /> <br /> Theo ket qua khao siit 544 ndng hd ky, chung ta tha'y r i n g tfl thdi ky chuyen<br /> tren ca nUdc cho tha'y, h i u het ndng dan ddi kinh te den nay, cdng tac td chflc,<br /> cac mien/vung deu xac dinh chfnh sach va quan ly da't dai trong ndng nghiep vii phiit<br /> td chflc quan ly dat dai trong thdi ky ddi trien ndng thdn dflpc td chflc chuyen<br /> mdi td't hpn nhieu so vdi trflde dd: 70% nghiep hdn. Bd may quan ly nha nfldc ve<br /> ndng dan d DBSCL, 66,07% d Ddng Nam da't dai da hinh thanh mpt he thd'ng<br /> Bd, 52,1% P Tay Nguyen, 51,22% d Mien xuyen sud't tfl trung fldng de'n dia phfldng.<br /> Trung va 37,5% d Bic Bd. Khdng cd y kien Cdng tac quy hoach sfl dung da't, thflc thi<br /> nao cho rang chfnh sach va td chflc quan chinh sach da't dai, cap giay chflng nhan<br /> ly dat dai hien nay khdng bang thdi ky quyen sii dung da't, lap ban dd dia chinh<br /> ddi mdi. Mac dfl vay, ngfldi ndng dan van da di vao ne nep. Cdng tac t r a n h tra dat<br /> cho rang chfnh sach va td chflc quan ly dai cung phat huy tac dung, trong nhieu<br /> da't dai hien nay van chfla dam bao day trfldng hpp da phat hien dupc tinh trang<br /> du Ciic quyen hfldng dung da't dai va ho tham nhung dat, xii phat va thu hdi diit<br /> mong mud'n dflpc t h a m gia cdng tac qui dai sti dung khdng hieu qua.<br /> hoach da't ndng nghiep P dia phUdng cung Ben canh dd, viec td chflc quan ly dat<br /> nhu quyen dUpc thUPng lUpng, dam phan dai P cac dia phUdng hien nay chUa td't.<br /> ve va'n de bdi thudng, hd trp va tai dinh yeu kem va nhieu bat cap, thieu minh<br /> cU. bach gay bflc xflc cho ndng dan. Cd den<br /> ThU hai, cdng tac quan ly da't dai cua 75% y kien ndng dan mien Bac cho rang<br /> cac cd quan quan ly nha nUdc ngay cang qui hoach va quan ly da't dai thieu minh<br /> dupc td chflc chuyen nghiep va hieu qua. biach, tfldng tfl P Tay Nguyen 64,71%,<br /> Xet trong bdi canh phflc tap cua tinh mien Trung 53,66%, Ddng Natn Bii<br /> trang da't dai d "Viet Nam trong cac thdi 35,66% va DBSCL 23,33%.<br /> <br /> Nghien ciiu Klnh te sd374 - Thang 7/2009 31<br /> Doi moii quan iy dat dai<br /> <br /> <br /> BANG 5: Y kien cua nong dan ve viec to chiic, quan ly va qui h o a c h dat dai hien<br /> nay (%)<br /> Chua tdt, yeu Cdn nhieu bai cap va thieu minh<br /> Mien, vCing Tdt bach trong khau qui hoach<br /> kem<br /> Midn Bae 12,5 29,17 75<br /> Mien Trung 34,14 21,95 53,66<br /> Tav Nguyen 21,01 27,73 64,71<br /> Ddng Nam Bg 45,90 44,54 35,66<br /> Ddng bang sdng Ciru Long 64,44 28.89 23,33<br /> <br /> Ngudn: Ke't qua khao sat 544 ndng hg, thang 01-2009.<br /> <br /> Qui mo sdn xudt nho vd manh mun: la cho cac mien/vflng trong nUdc cho thay, qui<br /> hau qua ciia viec phan chia rudng da't mang md san xua't dudi 1 ha chie'm ty le rat ldn:<br /> tfnh binh quiin (cd td't, cd xau, cd gin, cd xa) 88% P mien Bic, 87,8% d mien Trung,<br /> da de lai he quit la sfl manh mun dat dai va 77,78% P DBSCL, 73,77% d Ddng Nam Bd<br /> qui md san xua't nhd. Qui md san xuat ciia va 62,18% P Tay Nguyen, Trong khi dd qui<br /> ciic ndng hp Viet Nam da sd' la dfldi 1 ha, md san xuat tren 3 ha chie'm ty le rat nhd,<br /> rat hiem qui md tfl 3 ha trd len, trong khi d tham chf 0% P mien Bac, mien Trung,<br /> cac nfldc phat trien qui md s i n xua't ciia cac 3,33% P DBSCL, 4,1% P Ddng Nam Bd va<br /> ndng hd vai tram ha la chuyen binh ngay ca vung da't Tay Nguyen cung chi dat<br /> thudng. Qua khao siit 544 ndng hip dai dien 6,73%.<br /> BANG 6: Qui mo s a n xuat no ng nghiep c u a c a c ho n o n g dan<br /> Dien tich dat nong nghiep dang sii dung ciia cac ndng hg<br /> Sd<br /> Midn/viing < Iha 1 - 3 ha > 3 ha<br /> mau<br /> Sd lugng Ty le(%) Sdlugng Tyle(%) Sd lugng Ty le (%)<br /> Mien Bic 50 44 -88 6 12 0 0<br /> Mien Trung 41 36 87.8 5 12,20 0 0<br /> Tay Nguyen 119 74 62,18 37 31,09 8 6,73<br /> Dong Nam Bd 244 180 73,77 54 • 22,13 10 4,10<br /> DBSCL 90 70 77,78 17 18,89 3 3,33<br /> <br /> Ngudn: Ket quii khao sat 544 ndng hd, thang 1-2009.<br /> HINH 4: Qui mo dat san xua't nong n g h i e p ciia cac n o n g ho<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1 - 3 ha<br /> <br /> •Mien Bac - Mien Trung -Tay Nguyen -Dong Nam Bd -Dong bang song Ctru Long<br /> <br /> Ngudn: Ket qua khiio sat 544 ndng hd, thang 1-2009.<br /> <br /> 32 Nghien ciiu Klnh te sd 374 • Thang 7/2009<br /> Doi mai quan ly dat dai<br /> <br /> <br /> Cac dudng tren hinh 4 cd hinh ddng dang mun dd la do phUPng thflc giao dat theo tu<br /> phan anh tfnh tUPng ddng ve qui md san duy cd gan, cd xa, cd td't cd xau, nen da't dai<br /> xua't ndng nghiep nhd ciia cac ndng hd p cac ndng nghiep d 'Viet Nam bi xe nhd he't sflc<br /> mien/vung trong ca nUdc. Qui md san xua't manh mun. Ngoai ra, do tam ly cua ndng<br /> nhd va tinh trang manh mun dat dai la trd dan mud'n sti an toan triinh rui ro nen chpn<br /> ngai ldn cho viec hinh thanh nen ndng giai phap cd nhieu thfla rudng hdn la tap<br /> nghiep san xua't hang hda, can trd viec ap trung mdt chd. Ddng thdi, tap quan chia dat<br /> dung may mde thiet bi trong san xua't nhat cho con ciii sau khi ke't hdn lam cho sU manh<br /> la van de cd gidi hda va thuy lpi hda. 0 ddng mun da't cang gia tang.<br /> bang Bac Bip, binh quan mdi hp ndng dan chf Theo ket qua khao sat 544 ndng hd ca<br /> dupc giao tu 2000 - 4000 m^ dat nhflng cd nUdc cho tha'y mflc dp manh mun dat dai<br /> den gin chuc manh khac nhau. Dudi thdi nhu sau: sd' ndng hd cd 1-2 thfla dat tiip<br /> Phap thudc, 'Viet Nam chi cd khoang 15 trung nhieu nha't d nhflng vung nhfl<br /> trieu miinh rudng nhUng hien nay theo Bd DBSCL, Tay Nguyen, Ddng Nam Bd, mien<br /> Tai nguyen va Mdi trUdng con sd' dd khdng Trung va Bac Bd; sd' ndng hd cd tfl 3-4 thiia<br /> dudi 75 trieu. Nguyen nhan tdn tai sU manh da't trd len tap trung P Biac Bd, mien Trung.<br /> BANG 7: Tinh trang manh miin dat dai ciia cac mien/vung<br /> Sd thiia rudng diit<br /> <br /> Mien/vung<br /> Sd 1-2 3-4 5-6 >6<br /> miu<br /> Sd Tyle Sd Tyle Sd Tvle Sd Tvle<br /> lugng (%) lugng (%) lugng (%) lugng<br /> Mijn Bac 50 8 16 24 48 14 28 4 8<br /> Mi^n Trung 41 15 36,59 13 31,70 10 24,39 3 7,36<br /> Tay Nguyen 119 74 62,18 30 25,21 9 7,56 6 5,05<br /> Ddng Nam Bd 244 129 52,87 59 24,18 36 14,75 20 8,2<br /> DBSCL 90 61 67,78 24 26,67 5 5,55 0 0<br /> <br /> Ngudn: Ke't qua khiio sat 544 ndng hg, thang 1-2009.<br /> HINH 5: Tinh trang manh miin da't dai cua nong dan<br /> 80-<br /> <br /> 60-<br /> <br /> 40-<br /> <br /> 20-<br /> ^ ^ ° ^ *i i^ i<br /> 1<br /> <br /> 1-2 thijra dat 3-4 thiifa dat 4-5 thijra dat 6 da't dai: mien Bac mflc dd manh mun nhieu<br /> <br /> Nghien ciiu Kinh le sd374 - Thang 7/2009 33<br /> Do! mdii quan ly dat dai<br /> <br /> <br /> nhat, tiep de'n la mien Trung, Ddng Nam d nhieu dia phUdng d i n de'n budng long<br /> Bd, Tay Nguyen va DBSCL. quan ly dat dai, tao ra sU lan chie'm trai<br /> 3. Nguyen n h a n c h u y e u c u a nhufng phep da't dai va tfl chuyen ddi muc dich sti<br /> p h a t sinh t i e u ciic dung da't.<br /> Mot Id, td chdc nhdn sU ve cdn bg Hai Id, he thdng cdn bg dia chinh<br /> dia chinh cdp xd, phUdng khong hdp cdp cd sd vda thieu, vda ydu vd khong<br /> dUdc ddu tu diing mde, thieu tinh<br /> Chlng ban, Luat Da't dai nam 2003 qui chuyen nghiep. Do dd, khi thUc hien chfnh<br /> dinh trong p h i n "Td chflc cP quan quan ly sach gap nhieu khd khan, lung tung va din<br /> da't dai" nhfl sau: "Cp quan quan ly dat dai de'n tuy tien trong quy hoach, chuyen ddi<br /> dupc thanh lap thd'ng nha't tfl Trung UPng muc dich sii dung dat, budng ldng quan ly,<br /> de'n CP sd; cP quan quan ly dat dai cap nao tham chf tiep tay cho dau cd...gay bat binh<br /> thi trUc thupc cd quan hanh chfnh nha nfldc trong dfl luan va anh hfldng de'n quyen ldi<br /> cap dd; can bd dia chfnh cap xa, phfldng, thi chfnh dang cua ndng dan, dan de'n khieu<br /> tran la do UBND huyen, quan, thi xa tflpng kien, khieu nai ve rudng dat ciia ndng dan<br /> flng bd nhiem hoac mien nhiem". Nhfl vay, trong nhflng nam g i n day.<br /> mpi quyen hanh ve da't dai se tap trung Trong mdi xa, phUdng cd mdt can bd dia<br /> trong tay mdt ngfldi d cap hanh chfnh trong chfnh chuyen trach la hfldng lUPng tfl ngan<br /> nhiem ky lam viec va de'n nhiem ky hanh sach nha nfldc, cdn nhflng ngflpi khac tham<br /> chfnh khac thi can bp dia chfnh mdi se thay gia cong viec dia chfnh neu xet thay can<br /> the ngudi tien nhiem. Dieu dd, dan den thie't (nhieu trUdng hpp la can bd tang<br /> hien tUdng phd bien la khdng cd can bp dia cUdng) nhUng lai khdng n i m trong quy che<br /> chfnh chuyen sau nam vflng qui hoach, dia hudng lUdng nha nUdc, tflc la that sU ho<br /> ban cung nhfl qui trinh thii tuc da't dai. Do khdng phai la cdng chflc, hp chi la nhan<br /> vay, se khdng sau sat trong viec nam bat vien hpp ddng cua cap xa, phfldng. Neu xa,<br /> tinh hinh thay ddi dat dai d dia phflpng nao cd nhu cau va cd kha nang tai<br /> phfldng.Viec phan bd chi tieu can bd dia chfnh thi thue vai ngflpi giup viec neu<br /> chfnh cap xil, phflpng theo kieu binh quan khdng thi duy tri d mflc tdi thieu. Cac dam<br /> ma khdng chu trpng den quy md dan sd', bao ve ldi fch vat chat va cP hdi thang tien<br /> tfnh chat phflc tap cua dia ban da han che la mong manh, trong khi xii ly cdng viec<br /> rat nhieu de'n hieu qua quan ly dat dai phflc tap ddi hdi nhieu cdng sflc va trinh do<br /> ndng nghiep. Sd' lupng can bd dia chfnh d de thau hieu va van dung dung cac van ban<br /> cap xa, phudng chi dUpc phan bd chi tieu 1 phap luat da't dai vd'n phflc tap. Dia ban<br /> hoac 2 can bd dia chfnh - xay dting tuy theo rdng ldn giin vdi diin bien phflc tap trong<br /> dia phUPng. Neu dia phUPng nao cd nhu xay dflng nha d, lan ehiem, tfl y chuyen ddi<br /> ciiu them thi cd the thue lao ddng vdi tU dat dai ciia ndng dan... Trfldng hdp khao siit<br /> each la nhan vien hpp ddng vdi xa, phudng, 81 xa d 9 tinh, thanh khu vflc Tay Nguyen,<br /> trong khi khdi lUdng, ap lUc cdng viec ddi Ddng Nam Bd va DBSCL cho thay: da sd<br /> hdi tinh t h i n trach nhiem rat cao. Mpi mdi xa chi cd 1 can bp dia chinh chuyen<br /> trach nhiem trong td chflc - quan ly da't dai trach chie'm 71,6%; sd xa cd 2 can bd dia<br /> cfl nhfl vay trdi di va khdng ai phai chiu chfnh (cd trfldng hpp la can bd tang cfldng<br /> trach nhiem ve viec ciia ai. Hau qua tfl cua Phdng Tai nguyen va Mdi trUdng) chie'm<br /> nhflng sai pham ciia nhflng ngfldi tien 23,46%; hiem khi cd xa, phudng cd tfl 3 - 4<br /> nhiem khdng bi xii ly dan de'n ngfldi sau can bp dia chfnh, ty le 2,47%, day la trUPng<br /> biet sai nhflng v i n cfl lam. Dieu nay d i n hpp cac phudng ven dd thi ldn nhu d quan<br /> den thieu sdt trong quan ly hd sP dia chfnh Thu Dflc, TP.Hd Chf Minh.<br /> <br /> <br /> 34 Nghien cdu Kinh tesd374 - Thing 7/2009<br /> Doi mdfi quan iy dat dai ...<br /> <br /> <br /> BANG 8: So'lvfoing can bo dia chinh cua 81 xa d 9 tinh vung Dong Nam Bo, Tay<br /> Nguyen va DBSCL<br /> <br /> 4 can Tyle 3 can Tyle 2 can Tyle 1 can Ty le<br /> Sd lugng can bg<br /> bd/xa (%) bg/xa (%) bd/xa (%) bg/xa (%)<br /> (ngudi)/xa<br /> 2 2,47 2 2,47 19 23,46 58 71,6<br /> <br /> Ngudn: Ket quii khao sat can bd dia chinh 81 xa d ndng thdn, thang 1-2009.<br /> <br /> Ngoai ra, chat Ifldng can bd dia chfnh cap Trinh dp can bd dia chinh tha'p dan den<br /> xa yeu ve chuyen mdn: trinh dp can bd dia kha nang sii dung cac phUPng tien hien<br /> chfnh p cac xa chu yeu la trung hpc phd dai nhu may vi tfnh, dpc dflpc ban dd quy<br /> thdng 70,37%, ke de'n la dai hpc 22,22%, cao hoach, cac cdng cu do dac ...vao cdng tiic<br /> ding 4,94%, trung hpc cd sd 2,47%. quan ly gap nhieu khd khan.<br /> HINH 6: Trinh do can bo dia chinh dr HINH 8: Kha n a n g ciia can bo dia<br /> 81 xa khao sat c h i n h CO the sii d u n g cac phitdgn t i e n<br /> nhii may vi tinh, d u n g cu do dac, biin<br /> do dia chinh...<br /> Trung hoc<br /> cd SCI, 2,47%<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ngudn: Ket quii khiio silt can bd dia chinh 81 xii d<br /> ndng thdn, thiing 1-2009.<br /> Ddng thdi, thieu phfldng tien hd trp ky Ngudn: Ke't quii khiio sat Ciin bd dia chinh 81 xii<br /> thuiat nhu thiet bi do dac chfnh xac, biin dd, d ndng thdn, thang 1-2009.<br /> phUdng tien kiem tra anh hUdng den chat<br /> Khi thflc hien cdng tac ve bdi thudng, hd<br /> liipng quiin ly dat dai.<br /> trp va tai dinh cU ddi hdi tinh chuyen nghiep<br /> HINH 7: Y kien ciia can bo dia chinh ve kha nang van dipng, tuyen truyen va ky<br /> ve phvtdng tien ho trpt ky thuat trong nang phan tfch tai chfnh de thuyet phuc,<br /> cong tac quan ly da't dai d cac xa giai thich cho ngUdi dan thi lai la diem yeu<br /> cua can bp dia chfnh. Dan den viec thUdng<br /> lupng, giai thfch keo dai thdi gian nhung<br /> Day diJ<br /> ptiLic^ng tien<br /> tfnh thuyet phuc va hieu qua khdng cao.<br /> lio Iro, ThUc te P cac dia phupng hien nay cho tha'y,<br /> chi khi nao cd phat sinh van de bdi thudng,<br /> hd trp va tai dinh cU thi mdi thanh lap bd<br /> khung dpi ngu thUc hien tfl ciic ngudn can<br /> bp tang cudng d cac bp phan ciia xa phudng<br /> nhu can bd dia chfnh, can bp doiin, can bip<br /> van hda... do vay, hieu quit cdng viec thii'p.<br /> <br /> Nghien ciiu Kinh tesd374 • Thang 7/2009 35<br /> Do! mdil quan iy dat dai<br /> <br /> <br /> HINH 9: Y kien ciia nong dan ve c o n g tac t u y e n t r u y e n c h u triidng, p h o bien<br /> phap luat da't dai ciia c h i n h q u y e n<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Mien Bac Mien Trung Tay Nguyen Oong Nam Bo DBSCL<br /> <br /> 3 Ttiu'dng xuyen D Thinh thoang • it khi D Khong pho bien<br /> <br /> i\'gtidit: Ket qua khao Siit 544 nong hd. thiing 1-2009.<br /> <br /> <br /> Co che chfnh sach da't dai ndng nghiep TAI LIEU TH.AM KHAO<br /> 1. Pham Duy NghTa (2008), "Xdng thdn. ndng dan tu<br /> ngay cang hoan thien va de sfla ddi hPn<br /> gdc nhin sdhifu". Tiip chi Tia sang. (13). thang 7-2008.<br /> nhieu so vdi viec hoan thien cdng tac td 2. Le Du Phong (2007). "Van de dat dai d ndng<br /> chUc. quan ly dat dai. Hoan thien chfnh thdn". Tap chi Nghien ciiti kinh te. (355). thiing 2-2007.<br /> Siich chi la dieu kien c i n , hoan thien cdng 3. PV (2008). "Dien dan: ndng nghiep. ndng thdn<br /> trong tucmg lai". Tap chi Tia sang. (13).<br /> tac quan ly mdi la dieu kien du. Da den 4. Dang Hiing V5 (2004). Ddi mdi he thdng ldi chinh<br /> luc phai d i u tu m a n h me va quyet liet ddt dai Id trpng Idm ctia doi mcri Irong Ludt Ddt dai<br /> cho cdng tac can bd q u a n ly da't dai ve ca 2003. Biio Ciio till Chuong trinh Giang diiy kinh te<br /> sd lupng va chat lupng de thUc thi nhiem Fulbright.<br /> 6. Dilng Hung Vd (2006), Cdn ddi mdi han niia viec<br /> vu ciia minh trong hoan canh mdi - hdi gidi quyei tranh chdp, khieu nai. td cdo ve ddt dai, Biio<br /> nhap va phat trien ben t a m ndng./. cao tai Chucfng trinh Giana dav kinh te Fulbrisht.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 36<br /> Nghien ciiu Klnh tesd374 - Thang 7/2009<br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
8=>2