Dự phòng thiếu máu, dinh dưỡng ở phụ nữ

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

182
lượt xem 48
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thiếu máu do thiếu sắt là vấn đề có ý nghĩa trong sức khoẻ cộng đồng ở nước ta do khẩu phần ăn của gia đình thường nghèo sắt, nhất là sắt nguồn gốc động vật. Bài PGS.TS NGUYỄN THỊ LÂM PHÓ VIỆN TRƯỞNG - VIỆN DINH DƯỠNG QUỐC GIA. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, thiếu máu dinh dưỡng là tình trạng bệnh lý xảy ra khi hàm lượng Hemoglobin (Hb) trong máu xuống thấp hơn bình thường do thiếu một hay nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình tạo máu. Thiếu máu do thiếu sắt...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Dự phòng thiếu máu, dinh dưỡng ở phụ nữ

D phòng thi u máu, dinh dư ng ph n Thi u máu do thi u s t là v n có ý nghĩa trong s c kho c ng ng nư c ta do kh u ph n ăn c a gia ình thư ng nghèo s t, nh t là s t ngu n g c ng v t. Bài PGS.TS NGUY N TH LÂM PHÓ VI N TRƯ NG - VI N DINH DƯ NG QU C GIA
Theo T ch c Y t Th gi i, thi u máu dinh dư ng là tình tr ng b nh lý x y ra khi hàm lư ng Hemoglobin (Hb) trong máu xu ng th p hơn bình thư ng do thi u m t hay nhi u ch t dinh dư ng c n thi t cho quá trình t o máu. Thi u máu do thi u s t là lo i thi u máu dinh dư ng hay g p nh t, có th k t h p v i thi u acid folic, nh t là trong th i kỳ có thai. Các lo i thi u máu dinh dư ng khác như thi u vi- tamin B12, piridoxin (B6) và ng thì ít g p hơn. Các i tư ng thư ng b e d a thi u máu dinh dư ng là tr em, h c sinh, ph n tu i sinh và nh t là ph n có thai. Cu c i u tra toàn qu c v thi u máu dinh dư ng năm 1995 cho th y thi u máu dinh dư ng là v n có ý nghĩa s c kh e c ng ng quan tr ng nư c ta. T l thi u máu ph n mang thai là 52,7%, ã gi m xu ng còn 32,4% năm 2000. Cu c i u tra ã xác nh thi u máu do thi u s t óng vai trò ch y u nư c ta do kh u ph n ăn c a gia ình thư ng nghèo s t, nh t là s t ngu n g c ng v t. Nguyên nhân c a thi u máu thi u s t ph n mang thai Nhu c u s t cao th i kỳ mang thai S hi u bi t nhu c u s t c a cơ th cũng như giá tr sinh h c c a s t trong th c ăn s giúp chúng ta gi i thích vì sao m t s i tư ng như ph n có thai, ph n l a tu i sinh , tr em ang phát tri n l i có nguy cơ cao v thi u máu dinh dư ng. Ngu n s t trong th c ăn và các y u t nh hư ng t i h p thu s t S t ư c cung c p cho cơ th t hai ngu n: S t d ng Hem và không d ng Hem. Hem là thành ph n c a hemoglobin và myoglobin, do ó có trong th t, cá và máu. T l h p thu lo i s t này cao 20-30%. S t không d ng Hem có ch y u ngũ c c rau c và các lo i h t, t l h p thu th p hơn
nhi u và ph thu c vào s có m t c a các ch t h tr hay c ch trong kh u ph n ăn như sau: - Các ch t h tr h p thu s t d ng không Hem là: Vitamin C, th c ăn giàu protein như th t, cá, th c ăn bi n, tr ng. - Các y u t h n ch h p thu s t không Hem: Phytat, có nhi u trong ngũ c c u ; Polyphenols, tanin có nhi u trong nư c chè. - Y u t con ngư i: Tình tr ng s t: n u tình tr ng d tr s t c a cơ th th p thì th p t l h p thu s t cao, và ngư c l i. Tình tr ng s c kh e: b nh nhi m khu n và ký sinh v t, h p thu kém… Ngư i ta chia các lo i kh u ph n thư ng g p ra làm 3 lo i theo giá tr sinh h c c a s t: - Kh u ph n có giá tr sinh h c th p (s t h p thu kho ng 5%): Ch ăn ơn i u ch y u là ngũ c c, rau, c , còn lư ng th t ho c cá dư i 30g ho c lư ng Vitamin C dư i 25mg. - Kh u ph n có giá tr sinh h c trung bình (h p thu s t kho ng 10%): Kh u ph n có t 30-90 g th t cá ho c 25-75mg vitamin C. - Kh u ph n có giá tr sinh h c cao (s t h p thu kho ng 15%): Ch ăn có trên 90g th t cá ho c trên 75mg vitamin C. Căn c vào nhu c u s t và t l h p thu s t theo lo i giá tr sinh h c c a kh u ph n, ta có th tính nhu c u s t th c t cho t ng lo i i tư ng khác nhau.
H u qu c a thi u máu dinh dư ng ph n mang thai nh hư ng t i kh năng lao ng Thi u máu gây nên tình tr ng thi u oxy các t ch c, c bi t m t s cơ quan như tim, não. Nghiên c u nhi u nơi trên th gi i cho th y năng su t lao ng c a nh ng ngư i b thi u máu th p hơn h n nh ng ngư i bình thư ng. Khi tình tr ng s t ư c c i thi n thì năng su t lao ng cũng tăng lên rõ r t. Ngư i ta cũng nh n th y tình tr ng thi u s t ti m tàng (chưa có bi u hi n thi u máu) cũng làm gi m kh năng lao ng. nh hư ng t i thai s n Thi u máu tăng nguy cơ non, tăng t l m c b nh và t vong c a m và con. Nh ng bà m b thi u máu có nguy cơ con nh cân và d b ch y máu th i kỳ h u s n; và l i sinh ra nh ng a con có tình tr ng d tr s t th p. Vì v y ngư i ta ã coi thi u máu thi u s t trong th i kỳ thai nghén là m t e d a s n khoa (WHO ư c tính thi u máu óng góp t i 26% nguyên nhân t vong c a m sau sinh). Phòng ch ng thi u máu dinh dư ng cho ph n mang thai, ph n l a tu i sinh B sung viên s t, và acid folic cho ph n mang thai - B sung viên s t cho bà m có thai: Bên c nh ch ăn a d ng th c ph m góp ph n cung c p s t và acid folic vi c b sung có th ti n hành ngay khi bà m có thai n khám l n u và u n su t th i gian
mang thai cho t i sau khi sinh 1 tháng. Li u b sung là 60 mg s t nguyên t (1 viên/ngày) hàng ngày, thư ng kèm theo c acid folic 250mcg/ngày. - Ph n tu i sinh : Li u b sung là 60 mg s t nguyên t (1 viên/tu n) thư ng kèm theo c acid folic 250mcg. - Nên u ng viên multi-vitamin-khoáng ch t có ch a s t+acid folic t t hơn là ch dùng viên s t+acid folic. Bi n pháp c i thi n ch ăn C i thi n b a ăn c a ph n mang thai, l a ch n các th c ăn ng v t giàu s t: gan ng v t, th t các lo i, ti t; th c ăn th c v t giàu s t, giàu vitamin C, giàu acid folic: các lo i rau có lá màu xanh th m, u qu , u h t... H n ch các y u t gây c ch h p thu s t trong th c ăn. Phòng ch ng giun móc và v sinh môi trư ng Giun móc là y u t tăng cao nguy cơ thi u máu dinh dư ng nư c ta sau y u t dinh dư ng và t n t i các a phương trong c nư c. Do ó ph i c i thi n tình tr ng môi trư ng. Tăng cư ng s t, acid folic vào th c ph m Trên th gi i s t ư c nghiên c u b sung vào các lo i th c ăn như s a, b t ngũ c c, bánh mì, mì ăn li n, s a b t u tương, bánh bích qui. Vi t Nam ã có s t tăng cư ng vào nư c m m, bánh bích qui dinh dư ng, s a tăng cư ng các vitamin và khoáng ch t khác có th l a ch n cho ph n mang thai, cho con bú và ph n l a tu i sinh .