Giá trị của bộ câu hỏi tự điền trong tầm soát giảm thính lực ở người lao động

Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014<br /> <br />  <br /> <br /> GIÁ TRỊ CỦA BỘ CÂU HỎI TỰ ĐIỀN TRONG TẦM SOÁT  <br /> GIẢM THÍNH LỰC Ở NGƯỜI LAO ĐỘNG <br /> Nguyễn Văn Chinh*, Hồ Hoàng Vân*, Phan Phúc Nguyên* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Đặt vấn đề: Kỹ thuật và chi phí tầm soát giảm thính lực bằng máy đo thính lực gặp nhiều khó khăn đặc biệt <br /> đối với y tế doanh nghiệp. Do vậy việc tạo ra một công cụ tầm soát điếc nghề nghiệp phù hợp với người lao động <br /> là cần thiết.  <br /> Mục tiêu: Xác định tính tin cậy, tính giá trị của bộ câu hỏi tự điền. <br /> Phương pháp nghiên cứu: Xây dựng bộ câu hỏi tầm soát giảm thính lực, sau đó đánh giá tính tin cậy nội <br /> bộ (alpha cronbach), tin cậy lặp lại, phân tích nhân tố và đánh giá giá trị tiên đoán dựa theo chuẩn vàng xác định <br /> giảm thính lực bằng máy đo thính lực.  <br /> Kết quả: Bộ câu hỏi đánh giá giảm thính lực gồm 12 câu hỏi, hệ số alpha cronbach của bộ câu hỏi là 0,89, <br /> đánh giá thính lực lần 1 và lần 2 bằng bộ câu hỏi khác biệt không có ý nghĩa thống kê. Có hai nhân tố đế đánh giá <br /> khả năng nghe trong bộ câu hỏi là “đánh giá khả năng nghe từ các phương tiện giải trí và khả năng giao tiếp khi <br /> hết ca làm việc” (bao gồm các câu hỏi 7, 8, 9, 10, 11) và “đánh giá và cảm nhận khả năng nghe của bản thân <br /> trong các hoạt động giao tiếp” (bao gồm các câu hỏi 1, 2, 3, 4, 5, 6, 12)với độ nhạy của bộ câu hỏi là 80,2 (70,2‐<br /> 88,0) và độ đặc hiệu là 56,2(51,2‐62,0).  <br /> Kết luận: Bộ câu hỏi có tính tin cậy và giá trị sử dụng trong tầm soát giảm thính lực trên người lao động. <br /> Từ khóa: Bộ câu hỏi, giá trị, độ nhạy, độ đặc hiệu, tin cậy, alpha cronbach. <br /> <br /> ABSTRACT <br /> THE VALIDITY OF SELF‐ADMINISTERED QUESTIONAIRE FOR SCREENING  <br /> HEARING IMPAIRMENT IN WORKERS <br /> Nguyen Van Chinh, Ho Hoang Van, Phan Phuc Nguyen <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 6‐ 2014: 518 – 524 <br /> Background:  Occupational  health  workers  offen  faced  difficulties  in  conducting  hearing  impairment <br /> screening at their workplace due to lacking of equipments. Thus, a valid tool for screeing hearing impairment at <br /> workplaces is needed. <br /> Objectives: Examine reliability and validity of hearing impairement self‐admistered questionnaire sentences <br /> tool for screening hearing loss in worker. <br /> Methods: A self‐administered questionnaire for screening occupational hearing impairement was developed, <br /> then,  evaluated  internal  consistency,  repeating  reliability,  factor  anylasis  and  predictive value based on the<br /> goldstandardinidentifyinghearing loss by audiometer. <br /> Result:  The  self‐administered  questionnaire  includes  12  sentences  with  Cronbach  alpha  indicator  is  0.89. <br /> Repeating measurement showed no significant difference between two measurements. The questionnaire contains <br /> two  main  components  namely  “measuring  ability of hearing fromtherecreational facilitiesandthe ability to<br /> communicateat the end ofthe work shift (questions from 7 to11)” and “Self-evaluate hearing ability when<br /> comunicating with others (questions from 1 to 6, and 12)”. Compared with audiological results, self‐administered <br /> questionnaire had sensitivity of 80.2% (95%CI: 70.2‐88.0), and specificity of 56.2% (95% CI: 51.2‐62.0). <br /> * Trung tâm sức khỏe lao động môi trường tỉnh Bình Dương <br /> Tác giả liên lạc: Ths. Nguyễn Văn Chinh  ĐT: 0988341427 <br /> <br /> 518<br /> <br /> Email: vanchinhcc@yahoo.com <br /> <br /> Chuyên Đề Y Tế Công Cộng <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br />  <br /> Conclusion:  Self‐administered  questionnaire  has an acceptablereliabilityandvalidity forscreeninghearing<br /> impairementinworkers. <br /> Key words: Questionaire, validity, sensitivity, specificity, reliability, Cronbach’salpha. <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> Bệnh điếc nghề nghiệp là bệnh khá phổ biến <br /> trong  số  những  bệnh  nghề  nghiệp  được  công <br /> nhận tại Việt Nam. Tuy vậy công việc tầm soát <br /> giảm thính lực gặp không ít khó khăn không chỉ <br /> về nhân lực mà còn thiếu thốn trang thiết bị đặc <br /> biệt  là  với  y  tế  doanh  nghiệp.  Hiện  tại  chỉ  có <br /> trung tâm bảo vệ sức khỏe lao động từ cấp tỉnh <br /> trở lên mới có khả năng thực hiện công việc tầm <br /> soát cũng như xác định điếc nghề nghiệp. Trong <br /> khi đó Y tế doanh nghiệp  chưa thực  hiện  được <br /> điều này bởi thiếu trang thiết bị, nhân lực cũng <br /> như  chi  phí  khá  cao  khi  khám  phát  hiện  giảm <br /> thính lực bằng máy đo thính lực. Các nghiên cứu <br /> trên thế giới chỉ ra rằng phương pháp phỏng vấn <br /> được sử dụng như một công cụ phát hiện giảm <br /> thính  lực(1,6,8,11‐14).  Tuy  nhiên  các  nghiên  cứu <br /> thường chỉ sử dụng một câu hỏi tự đánh giá về <br /> khả  năng  nghe  nhưng  chưa  quan  tâm  câu  hỏi <br /> đánh giá về khả năng nghe trong các giao tiếp xã <br /> hội, câu hỏi về những khả năng nghe trong các <br /> hoạt  động  thường  ngày,  những  câu  hỏi  về  khả <br /> năng nghe khi giao tiếp trong công việc, những <br /> câu  hỏi  đánh  giá  tự  nhận  thức  khả  năng  nghe <br /> của bản thân cũng như từ người thân của tượng <br /> được  điều  tra.  Do  vậy  việc  tạo  ra  một  công  cụ <br /> tầm  soát  điếc  nghề  nghiệp  phù  hợp  với  người <br /> lao động tại Việt Nam là hết sức cần thiết.  <br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu <br /> Xác định tính tin cậy (nội bộ, tin cậy lặp lại), <br /> tính  giá  trị (nhân  tố,  độ nhạy,  độ đặc  hiệu)  của <br /> bộ câu hỏi tự điền trên cơ sở so sánh kết quả đo <br /> thính  lực  bằng  máy  đo  thính  lực  trên  những <br /> công nhân kiểm tra thính lực tại Trung tâm bảo <br /> vệ  sức  khỏe  lao  động  môi  trường  tỉnh  Bình <br /> Dương. <br /> <br /> ĐỐI  TƯỢNG ‐ PHƯƠNG  PHÁP  NGHIÊN  CỨU <br /> Thiết kế nghiên cứu cắt ngang mô tả được sử <br /> dụng  thông  qua  việc  chọn  toàn  bộ  công  nhân <br /> <br /> Chuyên Đề Y Tế Công Cộng <br /> <br /> kiểm  tra  thính  lực  tại  Trung  tâm  Sức  khỏe  lao <br /> động  môi  trường  tỉnh  Bình  Dương  với  tiêu  chí <br /> loại  ra  là  từ  chối  trả  lời  câu  hỏi  hoặc  không  có <br /> khả năng trả lời câu hỏi. Tất cả đối tượng tham <br /> gia nghiên cứu được hướng dẫn tự trả lời những <br /> câu hỏi soạn sẵn về tuổi, giới, trình độ học vấn, <br /> thời gian làm việc, thói quen sử dụng bảo hộ lao <br /> động,  nhận  định  mức  ồn  tại  nơi  làm  việc,  thói <br /> quen sử dụng tai nghe, các triệu chứng về tai và <br /> 12 câu hỏi đánh giá khả năng nghe (30 đối tượng <br /> được yêu cầu trả lời lần thứ 2 sau lần trả lời thứ <br /> nhất  15  phút),  sau  đó  được  kiểm  tra  thính  lực <br /> bằng máy đo thính lực ở các tần số 1 và 4 kHz. <br /> Người đo thính lực bằng máy được làm mù về <br /> kết quả trả lời của đối tượng nghiên cứu. Tất cả <br /> các đối tượng tham gia nghiên cứu được thông <br /> báo kết quả cũng như tham vấn điều trị.  <br /> Bộ câu hỏi phỏng vấn để đánh giá thính lực <br /> được xây dựng trên cơ sở lý thuyết cũng như các <br /> nghiên cứu trước đây trên thế giới(4,6,8‐15), sau đó <br /> đánh  giá  tính  hằng  định  trên  chỉ  số  Alpha <br /> cronbach cũng như phân tích nhân tố. Có 12 câu <br /> hỏi được xét đến: <br /> Câu 1: Mọi người có thường than phiền về khả năng nghe<br /> của anh chị không?<br /> Câu 2: Anh chị có thường xuyên yêu cầu “người khác nhắc<br /> lại những câu nói của họ” khi nói chuyện ngay cả khi môi<br /> trường xung quanh yên tĩnh không?<br /> Câu 3: Anh chị có cảm thấy “dường như mọi người nói quá<br /> nhỏ” khi nói chuyện với anh chị không?<br /> Câu 4: Anh chị có thấy khó nghe ở những nơi công cộng<br /> như rạp chiếu phim, nhà sách… không?<br /> Câu 5: Anh chị có cảm thấy khó nghe khi “phải nói chuyện<br /> với nhiều người cùng một lúc” không?<br /> Câu 6: Anh chị có thường xuyên phải “lắng tai để nghe<br /> “những gì mọi người nói không?<br /> Câu 7: Anh chị có cảm thấy âm lượng chuông điện thoại<br /> của anh chị rất nhỏ mặt dù đã bật hết âm lượng không?<br /> Câu 8: Anh chị có thường xuyên khó nghe khi nghe điện<br /> thoại (hoặc xem tivi, nghe nhạc) không?<br /> Câu 9: Anh chị có thường xuyên bị than phiền là có thói<br /> quen mở ti vi, radio quá lớn không?<br /> Câu 10: Khi hết ca làm việc, anh chị có thường xuyên yêu<br /> cầu mọi người nói lớn hơn không?<br /> <br /> 519<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014<br /> <br />  <br /> Câu 11: Anh chị có thường xuyên nghe thấy tiếng lạ trong<br /> tai (tiếng như gió rít, tiếng chuông reo, tiếng ù ù…) sau mỗi<br /> ca làm việc không?<br /> Câu 12: Anh chị có cảm thấy mình bị giảm khả năng nghe<br /> so với trước kia không?<br /> <br /> Một người được đánh giá giảm thính lực khi <br /> có  bất  kỳ  “một  câu  trả  lời  là  có”  trong  tất  cả <br /> những câu hỏi được hỏi, thính lực bình thường <br /> khi tất cả các câu hỏi đều trả lời là không. Chuẩn <br /> vàng được xây dựng trên cơ sở kết quả đo thính <br /> lực  bằng  máy.  Một  người  được  xem  là  giảm <br /> thính lực khi khả năng nghe đường khí của hai <br /> tai ở tần số 1 kHZ hoặc 4 kHZ là trên 25 dB. Kết <br /> quả được mã hóa và nhập liệu bằng phần mềm <br /> Epidata,  xử  lý  bằng  Stata  10.0,  khoảng  tin  cậy <br /> 95% được sử dụng.  <br /> Nghiên  cứu  thử  bộ  câu  hỏi  với  thang  đo  3 <br /> lựa  chọn  (thường  xuyên,  thỉnh  thoảng,  không) <br /> trên 120 đối tượng cho thấy bộ câu hỏi không có <br /> giá  trị  bởi  ROC  của  từng  câu  hỏi  và  của  cả  bộ <br /> câu hỏi đều nhỏ hơn  0,5.  Do  đó,  quyết  định  sử <br /> dụng  thang  đo  2  lựa  chọn  (có  và  không)  để <br /> nghiên cứu.  <br /> <br /> KẾT QUẢ <br /> Đặc điểm đối tượng nghiên cứu <br /> Tỷ lệ người tham gia nghiên cứu từ 26 tuổi <br /> chiếm  gần  2/3,  nam  (60%)  cao  hơn  nữ,  học  vấn <br /> từ cấp 3 trở xuống chiếm đa số (86%), đa số làm <br /> <br /> việc  trong  lĩnh  vực  cơ  khí,  dệt  may  và  giày  da <br /> (98%) và nơi làm việc ồn (80%) (theo nhận định <br /> của  đối  tượng  tham  gia  nghiên  cứu)  với  thời <br /> gian làm việc trên 1 năm chiếm 74% nhưng vẫn <br /> còn 30% không bao giờ sử dụng bảo hộ lao động <br /> và  14%  thỉnh  thoảng  sử  dụng.  Chỉ  4%  thường <br /> xuyên  sử  dụng  tai  nghe,  23%  thỉnh  thoảng  sử <br /> dụng. Đáng chú ý là 15% có cảm giác ù tai, 4% <br /> đau tai và 1% chảy mủ tai.  <br /> Bảng 1: Đặc điểm đối tượng tham gia nghiên cứu <br /> (n=432) <br /> Đặc điểm đối tượng nghiên cứu Tần số (n) Tỷ lệ (%)<br /> Nhỏ hơn 26 tuổi<br /> 148<br /> 35<br /> Nam giới<br /> 257<br /> 60<br /> Học vấn trên cấp 3<br /> 60<br /> 14<br /> Cơ khí<br /> 24<br /> 6<br /> Dệt may<br /> 176<br /> 41<br /> Ngành nghề làm<br /> việc<br /> Giày da<br /> 223<br /> 51<br /> Khác<br /> 9<br /> 2<br /> Nơi làm việc ồn<br /> 343<br /> 80<br /> Thời gian làm việc trên 1 năm<br /> 305<br /> 74<br /> Thường xuyên<br /> 241<br /> 56<br /> Sử dụng bảo hộ<br /> Thỉnh thoảng<br /> 61<br /> 14<br /> lao động<br /> Không<br /> 129<br /> 30<br /> Thường<br /> xuyên<br /> 15<br /> 4<br /> Thói quen nghe<br /> Thỉnh thoảng<br /> 98<br /> 23<br /> nhạc bằng<br /> headphone<br /> Không<br /> 316<br /> 73<br /> Đau tai<br /> 16<br /> 4<br /> Chảy<br /> mủ<br /> tai<br /> 4<br /> 1<br /> Triệu chứng về<br /> tai<br /> Ù tai<br /> 62<br /> 15<br /> Bình thường<br /> 343<br /> 80<br /> <br /> Tỷ lệ giảm thính lực kết quả đo thính lực bằng máy (chuẩn vàng) <br /> Series1, Tai <br /> Series1, Tai  Series1, Tai <br /> trái ở tần số 1 <br /> trái ở tần số 4  phải ở tần số <br /> Series1, Tai <br /> Hz, 10<br /> Hz, 10<br /> 4 Hz, 9<br /> phải ở tần số <br /> 1 Hz, 6<br /> <br /> Series1, <br /> Chung, 20<br /> <br /> Hình 1: Tỷ lệ giảm thính lực theo kết quả kiểm tra bằng máy (n=432) <br /> Tỷ lệ bị giảm thính lực chung là 20%, trong <br /> đó thì tỷ lệ giảm thính lực tai trái ở tần số 1 Hz <br /> và 4 Hz là 10%, tỷ lệ giảm thính lực tai phải ở tần <br /> số 1 Hz 6% và tần số 4 Hz là 9%. <br /> <br /> 520<br /> <br /> Chuyên Đề Y Tế Công Cộng <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br />  <br /> Tính tin cậy của bộ câu hỏi với thang đo 2 <br /> lựa chọn (có và không) <br /> Tất  cả  các  câu  hỏi  đánh  giá  khả  năng  nghe <br /> đều có hệ số Apha Cronbach khoảng 0,88, giá trị <br /> hệ số Apha Cronbach của bộ câu hỏi là 0,88 <br /> Bảng 2: Tính tin cậy nội bộ <br /> Câu hỏi<br /> Câu 1<br /> Câu 2<br /> Câu 3<br /> Câu 4<br /> Câu 5<br /> Câu 6<br /> Câu 7<br /> Câu 8<br /> Câu 9<br /> Câu 10<br /> Câu 11<br /> Câu 12<br /> Chung<br /> <br /> Hệ số tương quan<br /> giữa các câu<br /> 0,61<br /> 0,63<br /> <br /> Hệ số Alpha<br /> Cronbach<br /> 0,88<br /> 0,88<br /> <br /> 0,69<br /> 0,71<br /> 0,72<br /> 0,69<br /> 0,60<br /> 0,67<br /> 0,63<br /> 0,66<br /> 0,66<br /> 0,68<br /> <br /> 0,87<br /> 0,87<br /> 0,87<br /> 0,87<br /> 0,88<br /> 0,87<br /> 0,88<br /> 0,88<br /> 0,88<br /> 0,87<br /> 0,88<br /> <br /> Bảng 3: Tính hằng định của bộ câu hỏi (n=33) <br /> Câu hỏi<br /> Câu 1<br /> Câu 2<br /> Câu 3<br /> Câu 4<br /> Câu 5<br /> Câu 6<br /> Câu 7<br /> Câu 8<br /> Câu 9<br /> Câu 10<br /> Câu 11<br /> Câu 12<br /> <br /> Giá trị so sánh lần 1 và lần 2<br /> Dương tính Âm tính<br /> Zero<br /> 1<br /> 2<br /> 30<br /> 2<br /> 0<br /> 31<br /> 2<br /> 1<br /> 30<br /> 2<br /> 0<br /> 31<br /> 0<br /> 2<br /> 31<br /> 1<br /> 2<br /> 30<br /> 2<br /> 0<br /> 31<br /> 1<br /> 1<br /> 31<br /> 0<br /> 0<br /> 33<br /> 1<br /> 0<br /> 32<br /> 0<br /> 1<br /> 32<br /> 0<br /> 2<br /> 31<br /> <br /> *Kiểm định Wilcoxson Rank signed Test <br /> <br /> p*<br /> 0,56<br /> 0,16<br /> 0,56<br /> 0,16<br /> 0,16<br /> 0,56<br /> 0,16<br /> 1,0<br /> 1,0<br /> 0,32<br /> 0,32<br /> 0,16<br /> <br />  <br /> <br /> Câu hỏi<br /> <br /> Nhân tố Nhân<br /> 1<br /> tố 2<br /> 0,81<br /> Câu 1 Mọi người có thường than phiền về<br /> khả năng nghe của anh chị không?<br /> 0,73<br /> Câu 2 Anh chị có thường xuyên yêu cầu<br /> “người khác nhắc lại những câu nói của<br /> họ” khi nói chuyện ngay cả khi môi trường<br /> xung quanh yên tĩnh không?<br /> 0,73<br /> Câu 3 Anh chị có cảm thấy “dường như<br /> mọi người nói quá nhỏ” khi nói chuyện với<br /> anh chị không?<br /> 0,55<br /> Câu 4 Anh chị có thấy khó nghe ở những<br /> nơi công cộng như rạp chiếu phim, nhà<br /> sách… không?<br /> 0,45<br /> Câu 5 Anh chị có cảm thấy khó nghe khi 0,55<br /> phải nói chuyện với nhiều người cùng một<br /> lúc không?<br /> 0,53<br /> Câu 6 Anh chị có thường xuyên phải “lắng<br /> tai để nghe “những gì mọi người nói<br /> không?<br /> 0,56<br /> Câu 7 Anh chị có cảm thấy âm lượng<br /> chuông điện thoại của anh chị rất nhỏ mặt<br /> dù đã bật hết âm lượng không<br /> Câu 8 Anh chị có thường xuyên khó nghe 0,70<br /> khi nghe điện thoại (hoặc xem tivi, nghe<br /> nhạc) không?<br /> 0,74<br /> Câu 9 Anh chị có thường xuyên bị than<br /> phiền là có thói quen mở ti vi, radio quá<br /> lớn không?<br /> 0,68<br /> Câu 10 Khi hết ca làm việc, anh chị có<br /> thường xuyên yêu cầu mọi người nói lớn<br /> hơn không?<br /> 0,63<br /> Câu 11 Anh chị có thường xuyên nghe<br /> thấy tiếng lạ trong tai (tiếng như gió rít,<br /> tiếng chuông reo, tiếng ù ù…) sau mỗi ca<br /> làm việc không?<br /> 0,53<br /> Câu 12 Anh chị có cảm thấy mình bị giảm<br /> khả năng nghe so với trước kia không?<br /> Giá trị Eigenvalues<br /> 5,23<br /> 1,01<br /> Phần trăm giải thích sự biến thiên của dữ<br /> liệu<br /> <br /> 52,11<br /> <br /> Bộ câu hỏi đủ tiêu chí phân tích nhân tố (hệ <br /> số KHO >0,5), đồng thời các biến có tương quan <br /> với nhau trong tổng thể (p 0,05). <br /> <br /> Có hai nhân tố để đánh giá sức nghe: nhân tố <br /> 1 bao gồm các câu hỏi 7, 8, 9, 10, 11 và nhân tố 2 <br /> gồm bao gồm các câu hỏi 1, 2, 3, 4, 5, 6, 12. <br /> <br /> Giá  trị  nhân  tố  của  bộ  câu  hỏi  kiểm  tra <br /> thính lực với thang đo 2 mức độ lựa chọn <br /> <br /> Bảng 5: Giá trị của bộ câu hỏi kiểm tra thính lực với <br /> thang đo 2 mức độ lựa chọn (n=432) <br /> <br /> Bảng 4: Tính giá trị nhân tố <br /> Hệ số KMO là 0,92<br /> Kiểm định Bartlett: p