Mời các em học sinh cùng xem qua đoạn trích Giải bài tập Sự hấp thụ nước và muối khoáng SGK Sinh 11 để nắm rõ nội dung của tài liệu hơn.
A. Tóm Tắt Lý Thuyết: Sự hấp thụ nước và muối khoáng
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
Hình thái của rễ cây trên cạn thích nghi với chức năng hướng tới nguồn nước, hấp thụ nước và ion khoáng.
– Nước luôn di chuyển thụ động theo cơ chế thẩm thấu từ đất vào rễ nhờ sự thoát hơi nước ở lá và hoạt động trao đổi chất của cây.
– Các ion khoáng xâm nhập vào rễ cây theo hai cơ chế: thụ động và chủ động.
– Nước và các ion khoáng di chuyển từ đất vào mạch gỗ của rễ theo hai con đường: con đường thành tế bào – gian bào và con đường chất nguyên sinh – không bào.
– Các nhân tố ngoại cảnh như áp suất thẩm thấu của dịch đất, pH, độ thoáng của đất ảnh hưởng đến sự hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ.
II. Gợi ý trả lời câu hỏi sách giáo khoa
A. PHÂN TÌM HIỂU VÀ THẢO LUẬN
Hãy nêu vai trò của nước đối với tế bào.
Trả lời:
Nước là dung môi hòa tan nhiều chất. Trong môi trường nước, muối khoáng phân li thành các ion (Ví dụ: muối KC1 phân li thành K và Cl). Sự hấp thụ các ion khoáng luôn gắn với quá trình hấp thụ nước.
Quan sát hình 1.1 và hình 1.2, rồi mô tả đặc điểm hình thái của hệ rễ cây trên cạn thích nghi với chức năng hấp thụ nước và ion khoáng
Hình 1.1 — Cấu tạo bên ngoài của hệ rễ
Hướng dẫn:
Rễ cây sinh trưởng nhanh về chiều sâu, phân nhánh chiếm chiều rộng và đặc biệt, tăng nhanh số lượng lông hút (hình 1.1. Cấu tạo bên ngoài của hệ rễ; hình 1.2 Lông hút của rễ).Lông hút tạo ra bề mặt tiếp xúc giữa rễ cây và đất đến hàng chục, thậm chí hàng trăm m2, đảm bảo cho rễ cây hấp thụ nước và các ion khoáng đạt hiệu quả cao nhất.
Hãy kể các tác nhân ngoại cảnh ảnh hưởng đến lông hút và qua đó giải thích sự ảnh hưởng của môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và các ion khoáng ở rễ cây:
Trả lời:
– Các tác nhân ngoại cảnh ảnh hưởng đến lông hút là: độ thẩm thấu, độ axit (pH) và lượng ôxi của môi trường.
– Các yếu tố trên của môi trường ảnh hưởng xấu đến sự hình thành và sự phát triển của lông hút. Lông hút không phái triển được, cây sẽ không hấp thụ được nước và các ion khoáng.
B. Hướng dẫn giải bài tập SGK trang 9 Sinh Học lớp 11: Sự hấp thụ nước và muối khoáng
Bài 1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng (trang 9 SGK Sinh 11)
Rễ thực vật trên cạn có đặc điểm hình thái gì thích nghi với chức năng tìm nguồn nước, hấp thụ nước và ion khoáng?
Đáp án và hướng dẫn giải bài 1:
Rễ thực vật trên cạn sinh trưởng nhanh, đâm sâu lan tỏa hướng tới nguồn nước, đặc biệt, hình thành liên tục với số lượng khổng lồ các lông hút, tạo nên bề mặt tiếp xúc lớn giữa rễ và đất. Nhờ vậy, sự hấp thụ nước và các ion khoáng được thuận lợi.
________________________________________
Bài 2: Sự hấp thụ nước và muối khoáng (trang 9 SGK Sinh 11)
Hãy phân biệt cơ chế hấp thụ ion khoáng ở rễ cây?
Đáp án và hướng dẫn giải bài 2:
– Nước được hấp thụ vào rễ theo cơ chế thụ động (theo cơ chế thẩm thấu): nước di chuyển từ môi trường đất, nơi có nồng độ chất tan thấp (môi trường nhược trướng) vào tế bào rễ, nơi có nồng độ chất tan cao (dịch bào ưu trương, áp suất thẩm thấu cao).
– Khác với sự hẩp thụ nước, các ion khoáng di chuyển từ đất vào tế bào rễ một cách chọn lọc theo hai cơ chế:
+ Cơ chế thụ động: Các ion khoáng di chuyển từ đất (hoặc môi trường dinh dưỡng) vào rễ theo građien nồng độ (đi từ môi trường, nơi nồng độ của ion cao vào rễ, nơi nồng độ của ion độ thấp).
+ Cơ chế chủ động: Đối với một số ion cây có nhu cầu cao, ví dụ, ion kali (K+) di chuyển ngược chiều građien nồng độ. Sự di chuyển ngược chiều građien nồng độ như vậy đòi hỏi phải tiêu tốn năng lượng sinh học ATP từ hô hấp (phải dùng bơm ion, ví dụ, bơm natri: Na+– ATPaza, bơm kali: K+– ATPaza…).
Để xem đầy đủ nội dung của Giải bài tập Sự hấp thụ nước và muối khoáng SGK Sinh 11, các em có thể đăng nhập tài khoản trên trang TaiLieu.VN để tải về máy. Bên cạnh đó, các em có thể xem cách giải bài tập tiếp theo Giải bài tập Vận chuyển các chất trong cây SGK Sinh 11