Giáo án bài Hai chữ nước nhà - Ngữ văn 8

Chia sẻ: Trần Đức Việt | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

377
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

TiÕt 66 - V¨n ban:.. HAI CHỮ NƯỚC NHÀ. - Trần Tuấn Khải -.1. Mục tiêu:..a. kiến thức:.. - Cảm nhận được nội dung trữ tình yêu nước trong đoạn thơ trích : "Nỗi đau.mất nước và ý chí phục thù cứu nước.".. - Tìm hiểu sức hấp dẫn nghệ thuật của ngòi bút Trần Tuấn Kh ải cách khai.thác đề tài lịch sử, sự lựa chọn thể thơ thích h ợp, vi ệc t ạo d ựng không khí, tâm.trạng giọng điệu thơ thống thiết... b. Kĩ năng:.. - Rèn kĩ năng phân tích tác phẩm... - Cảm thụ được cảm xúc mãnh liệt thể hiện bằng thơ song thất lục bát... - Rèn KN tự nhận thức, KN tư duy sáng tạo.... c. Thái độ: Giáo dục Hs ý thức đọc - hiểu Vb, cảm nhận được giá trị c ủa tác.phẩm, phân tích tác phẩm...2. Chuẩn bị:.. - Gv: Giáo án, SGV, bài tập TN... - Hs: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới...3. Các hoạt động dạy và học: (16p).. a. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15p.. Câu 1: Chép thuộc lòng bài thơ “Muốn làm thằng Cuội”?.. Câu 2: Phân tích cái "Ngông " của Tản Đà trong bài thơ này?.. b. Bài mới: Giới thiệu bài:.. Trần Tuấn Khải: Là 1 nhà thơ yêu nước đầu thể kỷ 20, mượn 1 câu chuy ện.lịch sử: Lời dặn dò con trai Nguyễn Trãi khi Nguyễn Phi Khanh b ị gi ặc Minh.bắt về TQ để giãi bầy tâm sự yêu nước thương nòi và khích động tinh th ần c ứu.nước của nhân dân ta đầu thể kỷ 20.... Hoạt động của Thầy HĐ của Trò ND cần đạt... HĐ1: HD HS tìm hiểu về tác giả tác phẩm.(3p)... I. Tác giả, tác phẩm...- Theo dõi CT trình bầy 1. Tác giả..nét chính về tác giả?. Trần tuấn Khải. ( 1885 - 1983 ) bút. hiệu á Nam..... 2. Tác phẩm..- Nêu xuất xứ của văn.bản ? Là bài thơ mở đầu. tập: "Bút quan hoài" I,. Văn bản là đoạn đầu. của bài thơ.... HĐ2: HD HS đọc hiểu văn bản.(7p).. II. Đọc - hiểu văn. bản..- HD đọc, đọc mẫu, gọi - Nghe, đọc..HS đọc văn bản...- Nhận xét về giọng điệu 1. Đọc..trong đoạn trích ? - Khi nuối tiếc, tự hào, khi. căm uất, khi thiết tha... - Thường mượn đề tài lịch sử. hoặc những biển tượng NT. bóng gió để bộc lộ nỗi đau. mất nước , nỗi căm hận bọn. cướp nước và bè lũ tay sai... Tác phẩm chính : Bút quan.- Gọi HS đọc chú thích hoài : I ; II, "Với sơn hà" I ;.từ? II....... - Học sinh đọc..- Cảm xúc bao trùm đoạn.thơ là gì ?. 2. Từ khó.... - Đây là lời trăng trối của.- Nhận xét về thể thơ? người cha với con trước giờ.Trình bầy hiểu biết của vĩnh biệt, trong bối cảnh nước.em về thể thơ này ? mất nhà tan. Nó nặng ân tình. và cũng tràn đầy nỗi xót xa,. đau đớn. 3. Thể thơ: Thể thơ. song thất lục bát.. - Thể thơ song thất lục bát... - Học sinh trình bầy ...- Thể thơ này góp phần.vào việc miêu tả giọng.điệu như thế nào? - Cách ngắt nhịp và những. thanh trắc nằm ở giữa hai câu. 7, kết hợp với âm điệu của.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án bài Hai chữ nước nhà - Ngữ văn 8

TiÕt 66 - V¨n ban: HAI CHỮ NƯỚC NHÀ - Trần Tuấn Khải - 1. Mục tiêu: a. kiến thức: - Cảm nhận được nội dung trữ tình yêu nước trong đoạn thơ trích : "Nỗi đau mất nước và ý chí phục thù cứu nước." - Tìm hiểu sức hấp dẫn nghệ thuật của ngòi bút Trần Tuấn Kh ải cách khai thác đề tài lịch sử, sự lựa chọn thể thơ thích h ợp, vi ệc t ạo d ựng không khí, tâm trạng giọng điệu thơ thống thiết. b. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng phân tích tác phẩm. - Cảm thụ được cảm xúc mãnh liệt thể hiện bằng thơ song thất lục bát. - Rèn KN tự nhận thức, KN tư duy sáng tạo.. c. Thái độ: Giáo dục Hs ý thức đọc - hiểu Vb, cảm nhận được giá trị c ủa tác phẩm, phân tích tác phẩm. 2. Chuẩn bị: - Gv: Giáo án, SGV, bài tập TN. - Hs: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới. 3. Các hoạt động dạy và học: (16p) a. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15p
Câu 1: Chép thuộc lòng bài thơ “Muốn làm thằng Cuội”? Câu 2: Phân tích cái "Ngông " của Tản Đà trong bài thơ này? b. Bài mới: Giới thiệu bài: Trần Tuấn Khải: Là 1 nhà thơ yêu nước đầu thể kỷ 20, mượn 1 câu chuy ện lịch sử: Lời dặn dò con trai Nguyễn Trãi khi Nguyễn Phi Khanh b ị gi ặc Minh bắt về TQ để giãi bầy tâm sự yêu nước thương nòi và khích động tinh th ần c ứu nước của nhân dân ta đầu thể kỷ 20. Hoạt động của Thầy HĐ của Trò ND cần đạt HĐ1: HD HS tìm hiểu về tác giả tác phẩm.(3p) I. Tác giả, tác phẩm. - Theo dõi CT trình bầy 1. Tác giả. nét chính về tác giả? Trần tuấn Khải ( 1885 - 1983 ) bút hiệu á Nam. 2. Tác phẩm. - Nêu xuất xứ của văn bản ? Là bài thơ mở đầu tập: "Bút quan hoài" I, Văn bản là đoạn đầu của bài thơ. HĐ2: HD HS đọc hiểu văn bản.(7p)
II. Đọc - hiểu văn bản. - HD đọc, đọc mẫu, gọi - Nghe, đọc. HS đọc văn bản. - Nhận xét về giọng điệu 1. Đọc. trong đoạn trích ? - Khi nuối tiếc, tự hào, khi căm uất, khi thiết tha. - Thường mượn đề tài lịch sử hoặc những biển tượng NT bóng gió để bộc lộ nỗi đau mất nước , nỗi căm hận bọn cướp nước và bè lũ tay sai. Tác phẩm chính : Bút quan - Gọi HS đọc chú thích hoài : I ; II, "Với sơn hà" I ; từ? II... - Học sinh đọc. - Cảm xúc bao trùm đoạn thơ là gì ? 2. Từ khó. - Đây là lời trăng trối của - Nhận xét về thể thơ? người cha với con trước giờ Trình bầy hiểu biết của vĩnh biệt, trong bối cảnh nước em về thể thơ này ? mất nhà tan. Nó nặng ân tình và cũng tràn đầy nỗi xót xa, đau đớn. 3. Thể thơ: Thể thơ song thất lục bát. - Thể thơ song thất lục bát. - Học sinh trình bầy .
- Thể thơ này góp phần vào việc miêu tả giọng điệu như thế nào? - Cách ngắt nhịp và những thanh trắc nằm ở giữa hai câu 7, kết hợp với âm điệu của câu lục bát làm cho nhạc tính của từng khổ thơ trở nên phong phú hơn, rất thích hợp với diễn tả những tiếng lòng sầu thảm hay là vì nỗi giận dữ, oán thán . - Bài thơ có 3 phần: + 8 câu đầu: Tâm trạng của người cha trong cảnh ngộ éo le, đau đớn. + 20 câu tiếp: Tình trạng đất nc trong cảnh đau thương, tang tóc. - Bố cục của đoạn trích và ý chính của từng phần? + 8 câu cuối: Thế bất lực của người cha và lời trao gửi cho con. 4. Bố cục: 3 phần HĐ3: HD tìm hiểu văn bản. (15p) III. Tìm hiểu chi tiết. - Nhận xét về bối cảnh - Biên ải là nơi tận cùng của không gian của cuộc chia đất nước phủ lên cảnh vật 1
ly ? màu tang tóc, thê lương và cảnh vật ấy lại càng giục cơn sầu trong lòng người. Sức gợi 1. Tâm trạng người tả là ở đó. cha trong cảnh ngộ - Bối cảnh đó có ý nghĩa éo le đau đớn. như thế nào ? - Cuộc chia ly diễn ra ở nơi biên giới ảm đạm, heo hút: ải Bắc, mâu sầu, gió thảm, hổ thét, chim kêu... - H/C: Cha bị giải - Em hãy phân tích hoàn sang Tàu, ko mong cảnh éo le và tâm trạng ngày trở lại, con nhân vật cha và con. - Đối với cả 2 cha con tình nhà muốn đi theo cha để nghĩa nước đều sâu đậm, da phụng dưỡng cho tròn diết và để tột cùng đau đớn đạo hiếu. xót xa. Nước mất nhà tan, cha con ly biệt cho nên máu và lệ hoà quyện là sự chân thật tậm đáy lòng, không có chút sáo mòn nào cả . - Có ý nghĩa như 1 lời trăng trối. Nó thiêng liêng súc động và có sức truyền cảm mạnh hơn bao giờ hết khiến người - Trong bối cảnh và tâm nghe phải khắc cố ghi tâm. trạng như vậy lời khuyên của cha có ý nghĩa như thế nào ? - Đọc. "Giống Hồng Lạc hoàng thiên 2. Nỗi lòng người
- Gọi hs đọc 20 câu thơ đã định", Anh hùng hiệp nữ cha trước cảnh tiếp. xưa nay kém gì! nước mất nhà tan. - Người cha nhắc đến lịch sử DT qua những lời khuyên nào? - Đặc điểm truyền thống dân tộc: Nòi giống cao quý, lịch sử - Qua các sự tích "Giống lâu đời, nhiều anh hùng hào Hồng Lạc" "Giời Nam kiệt. riêng một cõi", "Anh hùng hiệp nữ". Đặc điểm nào của dân tộc được nói tới ? - Vì DT ta vốn có lsử hào - Tại sao khi khuyên con hùng. trở về tìm cách cứu nước, cứu nhà, người cha lại - Vì người cha muốn khích lệ nhắc đến lsử của anh dòng máu anh hùng DT ở hùng dân tộc? người con. - Điều này thể hiện sâu sắc tình cảm sâu đậm - Niềm tự hào DT:1 Biểu hiện nào của người cha? ở lòng yêu nước . - Những hình ảnh: "Bốn phương khói lửa bừng bừng", " Xương rừng máu sông", " thành tung quách vỡ ", "bỏ vợ lìa con"mang t/c ? Những hình ảnh đó gợi cho người đọc liên tưởng tới hình ảnh 1 đất nước như thế nào? - ước lệ, tượng trưng. Giáo viên:
- Những h/a trên nói về tình hình đnước ĐV chúng ta dưới ách đô hộ của - Hình ảnh ước lệ giặc Minh. Cảnh đnước tượng trưng. tơi bời trong khói lửa, đốt - Có giặc giã, bị huỷ hoại. phá giết chóc của bọn xl tàn bạo. Quyết tâm tàn hại cả giống côn trùng cây cỏ, làm cho bao người dân con đỏ nheo nhóc khôn cùng( Cáo Bình Ngô ). Nhưng chú ý của tác giả không phải nói tới thời đã qua mà muốn người đọc liên tưởng tới tình hình đất nước hiện thời . - Tâm trạng của người cha trước lúc qua biên Nghe tiếp thu giới, nghĩ về tình hình đất nước được miêu tả như thế nào? - Đó còn là tâm trạng của ai, trong hoàn cảnh nào? - Giọng điệu của đoạn
thơ có còn tự hào như ở đoạn trên nữa không, đó là giọng điệu như thế nào? Giáo viên : Giọng thơ tâm huyết đầy bi phẫn này là sở trường của Trần tuấn Khải, có sức rung động lớn nhất là đối với những - Cảnh nước mất nhà tan. tâm hồn đồng điệu ở thời điểm đó ! - Đó là những tâm trạng: - Để diễn tả tâm trạng bi " Xé tâm can", "Ngậm ngùi" " thương ấy tác giả đã sử khóc than", "thương tâm", "xây dụng biện pháp NT gì ? khối nát" "Vật cơm sầu", tác dụng của biện pháp "càng nói càng đau". NT đó? - Đó vừa là tâm trạng của Nguyễn phi Khanh, vừa là tâm trạng của tác giả và nhân dân - Nỗi đau mất nước. Đại Việt đầu thể kỷ XV. - Gọi HS đọc đoạn thơ - Giọng điệu không còn tự hào - Nỗi đau thiêng liêng cuối. cao cả, vượt lên trên như đoạn trên nữa mà trở nên số phận cá nhân mà lâm ly, thống thiết lẫn phần trở thành nỗi đau non phẫn uất hờn căm. Mỗi dòng nước, kinh động trời - Những lời thơ nào diễn thơ là 1 tiếng than, tiếng nấc đất. tả tình cảm thực của xót xa cay đắng. người cha. - Các chi tiết "tuổi già sức yếu", "đành chịu bó tay", " thân lươn bao quản " cho - Giọng điệu: thấy người cha đang trong + Lâm ly thống thiết. - Sử dụng nhân hoá và so sánh
cảnh ngộ như thế nào? để tả nỗi đau mất nước thấu + Phẫn uất,hờn căm. đến cả trời đất, sông núi Đại - Người cha nói tới cạnh Việt. ngộ bất lực của mình nhằm mục đích gì? - Người cha đã dặn con những lời cuối cùng như thế nào? - Học sinh đọc. Giáo viên : - Biện pháp NT: Nhân hoá SS. Người cha hoàn toàn tin " Cha sót phận tuổi già sức tưởng và trông cậy vào yếu, lỡ sa cơ đành chịu bó tay: -> Nhấn mạnh nỗi con trai sẽ thay mình rửa "Thân lươn bao quản vùng lầy đau mất nước. nhục cho nhà, cho nước. " Đó là nhiệm vụ trọng đại vô cùng, khó khăn vô 3. Thế bất lực của cùng, thiêng liêng vô cùng. người cha và lời - Tuổi già sức yếu, bất lực. trao gửi cho con. - Tại sao ngườ cha lại mong con nhớ tổ tông khi trước? - Lời khuyên nhủ của - Khích lệ con làm tiếp những người cha được tác giả điều cha chưa làm được, giúp - Tuổi già sức yếu, diễn tả bằng giọng điệu ích cho nước nhà . bất lực. như thế nào? - Nỗi lòng nào của người cha được gửi gắm qua lời " Giang sơn gánh vác... cậy - Khích lệ con làm khuyên nhủ chân thành, con. thếp những điều cha thống thiết ấy ? chưa làm được. Con nên nhớ tổ tông khi trước. - Khích lệ con nối
Đã từng phen vì nước gian lao nghiệp vẻ vang của tổ tông. Bắc nam bờ cõi phân mao, - Giọng điệu: thống Ngọn cờ đl máu đào còn đây" thiết chân thành. - đặt niềm tin vào con và đất nước. - Tình yêu con hoà trong tình yêu đất nước DT. - Để khích lệ con nối nghiệp vẻ vang của tổ tông. - Thống thiết chân thành. - Yêu con yêu nước. - Đặt ntin vào con và đất nước . - Tình yêu con hoà trong tình yêu đất nước, dân tộc. HĐ 4: HD tổng kết.(2p) - GV tổng kết, IV. Tổng kết.
Gọi HS đọc GN. - Đọc ghi nhớ. * Ghi nhớ: SGK HĐ5: HD luyên tập. (8p) - Có người nhận xét thơ - Một số hình ảnh có tính chất V. Luyện tập. Trần tuấn Khải vẫn sử ước lệ, sáo mòn: "ải bắc", dụng nhiều hình ảnh, từ "gío thảm", "mây sầu", hỏ Bài tập 1. ngữ có tính chất ước lệ, thét", "chim kêu", máu nóng", sáo mòn. Hãy tìm trong hồn nước", "Hồng lạc","Vong đoạn thơ 1 số hình ảnh, quốc" , "héo hon tấc da". "Là từ ngữ như thế và cho chã dòng châu"... Tuy nhiên biết tại sao nó vẫn có sức các hình ảnh này gắn với lòng truyền cảm mạnh mẽ ? yêu nước thiết tha, nối đau sâu sắc trước tình cảm chân thành của tác giả trước tình cảnh đất nước bị xâm lược nên vẫn gây xúc động lòng người. - Sức hấp dẫn của đoạn thơ xuất phát thừ cảm xúc mãnh liệt, lòng yêu nước thiết tha của Trần Tuấn Khải. - Theo em sức hấp dẫn > - Thể loại STLB ( Chinh phụ nhất của đoạn thơ XP từ ngâm) là thể loại phù hợp vớiviệc diễn tả tâm trạng u đâu? buồn, sầu thảm hay nỗi oán thán, căm hờn. Bài tập 2.
- Vì sao Trần Tuấn Khải chọn thể loại song thất lục bát để gửi gắm niềm tâm sự của mình? Bài tập 3. c. Củng cố: (3p) Khái quát ND, NT của VB. d. Dặn dò: (2p)Về nhà: - Học ND, NT của VB. Ôn tập tất cả các kiến thức đã h ọc chu ẩn b ị KT h ọc kì I. - Chuẩn bị hoạt động ngữ văn: Làm thơ 7 chữ. _______________________________________