Luận văn thạc sĩ kinh tế: Những giải pháp nhằm nâng cao hoạt động tài trợ tín dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng Ngoại thương chi nhánh TP.HCM

MUÏC LUÏC

Môû ñaàu

Chöông I: TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN CUÛA NEÀN KINH TEÁ GAÉN LIEÀN VÔÙI CAÙC DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ TREÂN ÑÒA BAØN TPHCM 1.1 Tín duïng ngaân haøng trong neàn kinh teá thò tröôøng --------------------------------trang 1 1.1.1 Khaùi nieäm veà tín dung ----------------------------------------------------------- 1 1.1.2 Cô sôû hình thaønh tín duïng ------------------------------------------------------- 1 1.1.3 Vai troø cuûa tín duïng trong neàn kinh teá ---------------------------------------------

1.1.3.1 Ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå duy trì quaù trình saûn xuaát lieân tuïc, ñoàng thôøi ñaàu

1.1.3.2 Tín duïng ngaân haøng laø coâng cuï taøi trôï cho caùc ngaønh kinh teá keùm phaùt trieån vaø ngaønh muõi nhoïn -------------------------------------------------------------- 1.1.3.3 Goùp phaàn taùc ñoäng ñeán vieäc taêng cöôøng cheá ñoä haïch toaùn kinh teá---------- 1.1.3.4 Taïo ñieàu kieän phaùt trieån caùc quan heä kinh teá vôùi nöôùc ngoaøi ---------------- 1.1.4 Caùc hình thöùc tín duïng trong neàn kinh teá thò tröôøng ----------------------------- 1.1.4.1 Tín duïng thöông maïi (tín duïng haøng hoaù)--------------------------------------- 1.1.4.2 Tín duïng ngaân haøng: --------------------------------------------------------------- 1.1.4.3 Tín duïng nhaø nöôùc ------------------------------------------------------------------ 1.1.4.4 Tín duïng quoác teá -------------------------------------------------------------------- 1.2 Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû trong neàn kinh teá thò tröôøng ôû nöôùc ta hieän nay ----------- 1.2.1 Ñaëc ñieåm cuûa DNVVN --------------------------------------------------------------- 1.2.2 Vò trí vaø vai troø cuûa DNVVN trong neàn kinh teá VN hieän nay ------------------ 1.2.3 Chieán löôïc phaùt trieån DNVVN cuûa Ñaûng vaø Nhaø Nöôùc ------------------------ 1.2.3.1 Chöông trình trôï giuùp ------------------------------------------------------------ 1.2.3.2 Khuyeán khích ñaàu tö-------------------------------------------------------------- 1.2.3.3 Thaønh laäp quyõ baûo laõnh tín duïng doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ----------------- 1.2.3.4 Chính saùch hoå trôï phaùt trieåu khaùc ----------------------------------------------- 1.2.4 Caùc hình thöùc taøi trôï voán cho DNVVN--------------------------------------------- 1.2.4.1 Giaûi phaùp thöù 1: taêng nguoàn voán chuû sôû höõu cuûa caùc doanh nghieäp

1.2.4.2 Giaûi phaùp thöù 2: vay voán ---------------------------------------------------------- 1.2.4.3 Giaûi phaùp thöù 3: thueâ taøi chính ---------------------------------------------------

1.3 Vai troø cuûa voán tín duïng ngaân haøng trong vieäc taøi trôï cho caùc DNVVN hieän nay--------------------------------------------------------------------------------------------- 1.4 Chính saùch taøi trôï tín duïng cho DNVVN taïi caùc Ngaân haøng hieän nay ---------------- 1.4.1 Caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh -------------------------------------------

1.4.2 Caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ----------------------------------------------- 1.4.3 Caùc ngaân haøng lieân doanh----------------------------------------------------------- 1.4.4 Chi nhaùnh Ngaân haøng nöôùc ngoaøi--------------------------------------------------

Chöông II: THÖÏC TRAÏNG VEÀ HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG TAØI TRÔÏ DNVVN TAÏI NGAÂN HAØNG NGOAÏI THÖÔNG CHI NHAÙNH TPHCM 2.1 Söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa heä thoáng Ngaân haøng ngoaïi thöông Vieät Nam vaø Ngaân haøng ngoaïi thöông Chi nhaùnh TPHCM --------------------------------------- 2.1.1 Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam ------------------------------------------------ 2.1.2 Ngaân haøng Ngoaïi thöông chi nhaùnh Tp Hoà Chí Minh --------------------------- 2.2 Hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng Ngoaïi thöông Chi nhaùnh TPHCM trong thôøi gian qua 2.2.1 Veà huy ñoäng voán----------------------------------------------------------------------- 2.2.1.1 Huy ñoäng voán taïi caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn Tp Hoà Chí Minh ----------------------------------------------------------------------------------------------- 2.2.1.2 Tình hình huy ñoäng voán taïi VCB HCM ------------------------------------------ 2.2.2 Taøi trôï voán tín duïng Ngaân haøng cho neàn kinh teá --------------------------------- 2.2.2.1 Tình hình dö nôï tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn Tp Hoà Chí Minh ------------------------------------------------------------------------- 2.2.2.2 Tình hình taøi trôï tín duïng Ngaân haøng cho neàn kinh teá vaø caùc DNVVN taïi VCB – HCM -------------------------------------------------------------------- 2.2.3 Muïc tieâu phaùt trieån cho vay DNVVN taïi VCB – HCM ------------------------- 2.2.3.1 Trieån voïng phaùt trieån DNVVN taïi Tp HCM ------------------------------------ 2.2.3.2 Tình hình caïnh tranh veà ñoái töôïng khaùch haøng cuûa caùc ngaân haøng treân ñòa baøn thaønh phoá ---------------------------------------------------------------------- 2.2.4 Thöïc traïng cho vay DNVVN taïi VCB- HCM-------------------------------------- 2.2.5 Nhöõng vöôùng maéc khoù khaên trong cho vay DNVVN taïi VCB- HCM ---------- 2.2.5.1 Caùc thuû tuïc vay voán Ngaân haøng -------------------------------------------------- 2.2.5.2 Thaùi ñoä cuûa Ngaân haøng ñoái vôùi cho vay DNVVN ------------------------------ 2.2.5.3 Moät soá khoù khaên khaùc --------------------------------------------------------------

Chöông III: NHÖÕNG GIAÛI PHAÙP ÑOÅI MÔÙI VAØ HOAØN THIEÄN HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG TAØI TRÔÏ DNVVN TAÏI NGAÂN HAØNG NGOAÏI THÖÔNG CHI NHAÙNH THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH 3.1 Nhöõng kieán nghò vôùi caùc cô quan ban ngaønh---------------------------------------------- 3.1.1 Ñoái vôùi Chính phuû ------------------------------------------------------------------- 3.1.2 Ñoái vôùi Ngaân haøng nhaø nöôùc ------------------------------------------------------ 3.1 3.2 Moät soá bieän phaùp naâng cao hoaït ñoäng cho vay DNVVN taïi VCB – HCM ----------- 3.2.1 Quaùn trieät nhaän thöùc veà vai troø vaø cô hoäi cuûa DNVVN ôû Vieät Nam ----------

3.2.2 Toå chöùc vaø cô caáu laïi söï saép xeáp toå chöùc phaân coâng coâng vieäc trong noäi boä ngaân haøng --------------------------------------------------------------------- 3.2.3 Tích cöïc vaø kieân trì trong coâng taùc tieáp caän khaùch haøng------------------------ 3.2.3.1 Nhaän thöùc veà khoù khaên trong coâng taùc tieáp thò cho vay DNVVN------------- 3.2.3.2 Tieáp thò nhöõng khaùch haøng hieän taïi ---------------------------------------------- 3.2.3.3 Tieáp thò nhöõng khaùch haøng môùi --------------------------------------------------- 3.2.3.4 Laäp keá hoaïch veà hoaït ñoäng tieáp thò----------------------------------------------- 3.2.3.5 Giaûi phaùp tieáp thò thaønh coâng ----------------------------------------------------- 3.2.4 Hoaït ñoäng theo quy trình thaåm ñònh ruûi ro tín duïng laønh maïnh---------------- 3.2.4.1 Nguyeân taéc chính ñeå phaân tích khaû naêng hoaøn traû voán vay cuûa DNVVN ---------------------------------------------------------------------------------------- 3.2.4.2 Phaân tích ñònh löôïng - Phaân tích taøi chính -------------------------------------- 3.2.4.3 Phaân tích ñònh tính - Phaân tích phi taøi chính------------------------------------ 3.2.5 Xaây döïng keá hoaïch kinh doanh cuøng vôùi khaùch haøng ---------------------------- 3.2.6 Duy trì moät quaù trình quaûn lyù, ñaùnh giaù vaø giaùm saùt tín duïng phuø hôïp --------------------------------------------------------------------------------------------- 3.2.6.1 Moâ hình thieát laäp heä thoáng giaùm saùt tín duïng: goàm naêm böôùc--------------- 3.2.6.2 Quaûn lyù ruûi ro baèng caùch taêng cöôøng naêng löïc cuûa DNVVN-----------------

Keát luaän. Danh muïc caùc chöõ vieát taét. Taøi lieäu tham khaûo

Lôøi môû ñaàu

Ở nöôùc ta, trong hôn 10 naêm qua, DNVVN ñaõ phaùt trieån rộng khaép caû

nöôùc, ñoùng goùp to lôùn vaøo phaùt trieån kinh teá, huy ñoäng caùc nguoàn löïc vaøo saûn

xuaát kinh doanh, taïo theâm vieäc laøm, caûi thieän ñôøi soáng nhaân daân, taêng Ngaân

saùch nhaø nöôùc… Söï phaùt trieån DNVVN hieän nay coøn nhieàu haïn cheá yeáu keùm:

voán ít, trình ñoä coâng ngheä saûn xuaát laïc haäu, hieäu quaû vaø söùc caïnh tranh yeáu, ít

ñaàu tö vaøo lónh vöïc saûn xuaát, coøn nhieàu khoù khaên vöôùng maéc veà voán, veà maët

baèng saûn xuaát kinh doanh vì moâi tröôøng phaùp lyù…

Ñaïi ña soá doanh nghiệp ôû nöôùc ta laø DNVVN, xaùc ñònh veà vai troø, vò trí

cuûa caùc DNVVN neàn kinh teá ñaát nöôùc noùi chung vaø TP Hoà Chí Minh noùi

rieâng, cuõng nhö nhöõng khoù khaên, vöôùng maéc cuûa caùc DN ñang gaëp phaûi. Nhaø

nöôùc ñaõ coù nhöõng chuû tröông chính saùch nhaèm hoã trôï, taïo ñieàu kieän ñeå caùc

DNVVN phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh. Theå hieän roõ neùt nhaát laø chính saùch hoã

trôï veà taøi chính, tín duïng.

Caùc DNVVN raát caàn söï quan taâm vaø giuùp ñôõ töø phía chính phuû vaø

TCTD ñeå khaéc phuïc, haïn cheá vaø phaùt huy tieàm naêng cuûa mình, goùp phaàn phaùt

trieån kinh teá ñaát nöôùc. Trong thôøi gian qua, tín duïng ngaân haøng goùp phaàn quan

troïng trong vieäc cung öùng voán cho söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi noùi chung vaø

cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû noùi rieâng. Voán tín duïng ngaân haøng khoâng

chæ boå sung voán löu ñoäng cho caùc DNVVN maø coøn coù vai troø quyeát ñònh ñoái

vôùi ñaàu tö cuûa doanh nghieäp ñeå môû roäng saûn xuaát kinh doanh, ñoåi môùi coâng

ngheä, maùy moùc thieát bò, töø ñoù naâng cao naêng löïc caïnh tranh trong nöôùc vaø treân

thò tröôøng quoác teá.

Baûn thaân toâi laø moät caùn boä tín duïng taïi VCB-HCM tuy chöa laâu nhöng

ñaõ coù nhieàu traên trôû veà thöïc traïng hoaït ñoäng taøi trôï tín duïng ñoái vôùi caùc

DNVVN, thaáy ñöôïc vai troø, vò trí cuûa caùc DNVVN trong söï nghieäp CNH-HÑH

ñaát nöôùc vaø vai troø cuûa TDNH ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa DNVVN. Töø thöïc teá

ñoù, toâi maïnh daïn nghieân cöùu vaø thöïc hieän luaän vaên Thaïc só kinh teá vôùi ñeà taøi

“Nhöõng giaûi phaùp nhaèm naâng cao hoaït ñoäng taøi trôï tín duïng cho doanh

nghieäp vöøa vaø nhoû taïi Ngaân haøng Ngoaïi thöông Chi nhaùnh TPHCM”.

Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø phaûn aùnh thöïc traïng hoaït ñoäng tín

duïng ngaân haøng ñoái vôùi caùc DNVVN taïi VCB-HCM; phaân tích nhöõng khoù

khaên vaø caùc nguyeân nhaân cuûa noù ñeå töø ñoù maïnh daïn ñöa ra moät soá giaûi phaùp

nhaèm phaùt trieån hoaït ñoäng tín duïng cho caùc DNVVN, goùp phaàn cung öùng voán

coù hieäu quaû cho neàn kinh teá.

Noäi dung cuûa luaän vaên ñöôïc nghieân cöùu theo phöông phaùp duy vaät bieän chöùng

keát hôïp vôùi phöông phaùp toång hôïp phaân tích, thoáng keâ, dieãn giaûi ñöôïc söû duïng

xuyeân suoát ñeà taøi.

Chöông I: TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI QUAÙ TRÌNH

PHAÙT TRIEÅN CUÛA NEÀN KINH TEÁ GAÉN LIEÀN VÔÙI CAÙC

DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ TREÂN ÑÒA BAØN TPHCM

1. TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN CUÛA NEÀN KINH TEÁ GAÉN LIEÀN VÔÙI CAÙC DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ TREÂN ÑÒA BAØN TPHCM

1.1 Tín duïng ngaân haøng trong neàn kinh teá thò tröôøng:

1.1.1 Khaùi nieäm veà tín duïng:

Tín duïng laø söï chuyeån nhöôïng taïm thôøi quyeàn söû duïng moät löôïng giaù

trò ñöôïc bieåu hieän döôùi hình thöùc tieàn teä hay hieän vaät, töø ngöôøi sôû höõu sang

ngöôøi söû duïng trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh vaø khi ñeán thôøi haïn cuûa

khoaûng thôøi gian treân, ngöôøi söû duïng phaûi hoaøn traû laïi cho ngöôøi sôû höõu moät

löôïng giaù trò lôùn hôn. Phaàn taêng theâm veà giaù trò ñöôïc goïi laø phaàn lôøi hay lôïi

töùc. Ñaây chính laø caùi giaù maø ngöôøi söû duïng phaûi traû cho ngöôøi sôû höõu ñeå ñöôïc

quyeàn söû duïng moät löôïng tieàn teä hay hieän vaät nhaát ñònh.

Khaùi nieäm veà tín duïng treân ñaây theå hieän 3 maët cô baûn:

o Coù söï chuyeån giao quyeàn söû duïng moät löôïng giaù trò töø ngöôøi naøy

sang ngöôøi khaùc

o Söï chuyeån giao naøy mang tính taïm thôøi

o Khi hoaøn laïi löôïng giaù trò ñaõ chuyeån giao cho ngöôøi sôû höõu phaûi

keøm theo moät löôïng giaù trò doâi theâm goïi laø lôïi töùc.

Tín duïng phaûi ñöôïc hieåu ñaày ñuû 3 maët treân thì môùi ñuùng laø phaïm truø tín duïng.

1.1.2 Cô sôû hình thaønh tín duïng

Söï phaân coâng lao ñoäng trong xaõ hoäi vaø söï xuaát hieän sôû höõu tö nhaân veà tö

lieäu saûn xuaát laø cô sôû ra ñôøi cuûa tín duïng.

Xeùt veà maët xaõ hoäi söï xuaát hieän cheá ñoä sôû höõu veà tö lieäu saûn xuaát laø cô sôû

hình thaønh söï phaân hoaù xaõ hoäi, cuûa caûi tieàn teä coù xu höôùng taäp trung vaøo moät

nhoùm ngöôøi, trong luùc ñoù moät nhoùm ngöôøi khaùc coù thu nhaäp thaáp hoaëc thu

nhaäp khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu toái thieåu cuûa cuoäc soáng, ñaëc bieät khi gaëp

nhöõng bieán coá ruûi ro baát thöôøng gaây ra. Trong ñieàu kieän nhö vaäy ñoøi hoûi söï ra

ñôøi cuûa tín duïng, ñeå giaûi quyeát nhöõng maâu thuaãn cuûa xaõ hoäi, thöïc hieän vieäc

ñieàu hoaø nhu caàu voán taïm thôøi trong cuoäc soáng.

Quaù trình tuaàn hoaøn vaø chu chuyeån voán trong neàn kinh teá thò tröôøng, traûi

qua caùc giai ñoaïn khaùc nhau. Ñieàu ñoù daãn ñeán qui moâ vaø thôøi gian nhu caàu

voán khoâng thoáng nhaát, söï thöøa thieáu voán trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh

dieãn ra lieân tuïc taïi cuøng moät thôøi ñieåm, moät soá toå chöùc kinh teá caù nhaân khaùc

laïi raát caàn voán ñeå môû mang, ñoåi môùi, phaùt trieån saûn xuaát, tín duïng ñaõ phaùt huy

ñöôïc taùc duïng tích cöïc cuûa mình, giuùp cung caàu voán gaëp nhau, ñaûm baûo cho

nguoàn voán nhaøn roãi sinh lôøi maø laïi ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu voán cho saûn xuaát.

Trong thöïc teá, quan heä tín duïng ñöôïc hình thaønh heát söùc ña daïng, coù ñuû

caùc chuû theå tham gia cuøng vôùi thôøi gian, söï chuyeân nghieäp hoaù xaûy ra. Khi noùi

ñeán tín duïng, ngöôøi ta nghó ñeán Ngaân haøng.

1.1.3 Vai troø cuûa tín duïng trong neàn kinh teá

1.1.3.1 Ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå duy trì quaù trình saûn xuaát lieân

tuïc, ñoàng thôøi ñaàu tö phaùt trieån kinh teá.

Thöøa voán vaø thieáu voán taïm thôøi thöôøng xuyeân xaûy ra ôû caùc doanh

nghieäp. Thoâng qua caùc nghieäp vuï tín duïng, ngaân haøng seõ taäp trung caùc nguoàn

voán taïm thôøi nhaøn roãi ôû caùc doanh nghieäp, sau ñoù ñem cho vay ôû caùc doanh

nghieäp ñang coù nhu caàu voán ñeå trang traûi chi phí saûn xuaát kinh doanh. Vieäc

phaân phoái tín duïng ñeå goùp phaàn ñieàu hoøa voán trong toaøn boä neàn kinh teá taïo

ñieàu kieän cho quaù trình saûn xuaát ñöôïc lieân tuïc.

Ngoaøi ra thoâng qua nghieäp vuï tín duïng, ngaân haøng huy ñoäng nguoàn voán

taïm thôøi nhaøn roãi trong caùc toå chöùc daân cö. Vôùi tö caùch laø ngöôøi cho vay,

ngaân haøng seõ huy ñoäng nguoàn voán tieát kieäm vaø cho vay caùc caù nhaân hoaëc toå

chöùc coù nhu caàu voán. Thoâng qua tín duïng, ngaân haøng roùt tieàn cho caùc doanh

nghieäp trang bò maùy moùc thieát bò, ñoåi môùi qui trình coâng ngheä nhaèm taêng

naêng suaát.

1.1.3.2 Tín duïng ngaân haøng laø coâng cuï taøi trôï cho caùc ngaønh

kinh teá keùm phaùt trieån vaø ngaønh muõi nhoïn

Nöôùc ta noâng nghieäp laø ngaønh saûn xuaát ñaùp öùng nhu caàu caàn thieát cho

xaõ hoäi vaø laø ngaønh chòu taùc ñoäng nhieàu nhaát veà thôøi tieát cuõng nhö moâi tröôøng

kinh doanh. Vì theá, Nhaø nöôùc caàn ñaàu tö phaùt trieån noâng nghieäp ñeå ñaùp öùng

nhu caàu toái thieåu cuûa xaõ hoäi, ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän ñeå phaùt trieån ngaønh

ngheà khaùc. Maëc khaùc, neàn kinh teá ñoøi hoûi söï phaùt trieån caân ñoái giöõa caùc

ngaønh, ñaëc bieät laø caùc ngaønh muõi nhoïn laøm ñaàu taøu. Nhaø nöôùc caàn taäp trung

tín duïng ñeå taøi trôï cho caùc ngaønh kinh teá muõi nhoïn, taïo cô sôû loâi cuoán caùc

ngaønh khaùc cuøng phaùt trieån nhö: khai thaùc daàu khí, haøng xuaát khaåu.

1.1.3.3 Goùp phaàn taùc ñoäng ñeán vieäc taêng cöôøng cheá ñoä haïch toaùn

kinh teá

Tín duïng ngaân haøng laø coâng cuï phuïc vuï vaø thuùc ñaåy vieäc thöïc hieän cheá

ñoä haïch toaùn kinh teá, taêng cöôøng quaûn lyù taøi chính.

Ñeå hoã trôï cho nguyeân taéc tín duïng, caùc ngaân haøng buoäc caùc toå chöùc

kinh teá phaûi thöïc hieän caùc cheá ñoä haïch toaùn kinh teá môùi theo ñuùng qui ñònh

Nhaø nöôùc, taêng cöôøng kieåm tra taøi chính nhaèm traùnh nhöõng thaát thoaùt xaûy ra,

ñoàng thôøi laø cô sôû ñeå ngaân haøng tieán haønh kieåm tra taøi chính cuûa ñôn vò.

1.1.3.4 Taïo ñieàu kieän phaùt trieån caùc quan heä kinh teá vôùi nöôùc

ngoaøi.

Nöôùc ta sau khi khai thoâng vaø bình thöôøng hoùa quan heä vôùi coäng ñoàng

taøi chính tieàn teä quoác teá, heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam ñaõ coù nhöõng ñoùng

goùp to lôùn trong vieäc thuùc ñaåy caùc nguoàn voán ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån kinh

teá cuûa ñaát nöôùc, ñoàng thôøi tranh thuû söï trôï giuùp kyõ thuaät cuûa nöôùc ngoaøi ñeå

ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi caùn boä, naâng cao naêng löïc quaûn lyù vaø ñoåi môùi, hieän ñaïi

hoaù neàn kinh teá ñaát nöôùc. Tín duïng ngaân haøng ñoùng vai troø quan troïng trong

vieäc môû roäng xuaát khaåu haøng hoùa.

Ngoaøi caùc vai troø quan troïng treân cuûa tín duïng ngaân haøng, tín duïng ngaân

haøng ngaøy coøn ñoùng vai troø tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp oån ñònh vaø thuùc ñaåy neàn

kinh teá phaùt trieån taïo ra moät löôïng buùt teä lôùn hôn raát nhieàu so vôùi löôïng tieàn

teä ban ñaàu huy ñoäng ñöôïc.

1.1.4 Caùc hình thöùc tín duïng trong neàn kinh teá thò tröôøng:

1.1.4.1 Tín duïng thöông maïi (tín duïng haøng hoaù):

Tín duïng thöông maïi laø quan heä tín duïng giöõa caùc Coâng ty, xí nghieäp,

caùc toå chöùc kinh teá vôùi nhau, ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc mua baùn chòu haøng

hoaù cho nhau.

Tín duïng thöông maïi ra ñôøi sôùm hôn caùc hình thöùc tín duïng khaùc vaø giöõ

vai troø laø cô sôû ñeå caùc hình thöùc tín duïng khaùc ra ñôøi.

Tín duïng thöông maïi ra ñôøi döïa treân neàn taûng khaùch quan ñoù laø quaù

trình luaân chuyeån voán vaø chu kyø saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc xí nghieäp, toå

chöùc kinh teá khoâng phuø hôïp vaø aên khôùp laãn nhau khoâng nhöõng giöõa caùc toå

chöùc kinh teá khaùc ngaønh (nhö coâng nghieäp, thöông maïi, xaây döïng) maø coøn

giöõa caùc toå chöùc kinh teá trong cuøng moät ngaønh. Söï khoâng aên khôùp naøy daãn ñeán

hieän töôïng trong cuøng moät thôøi ñieåm, moät soá doanh nghieäp ñaõ saûn xuaát ra moät

löôïng haøng hoaù ñang caàn baùn, nhöng chöa caàn phaûi thu tieàn ngay, trong khi

moät soá doanh nghieäp laïi caàn mua nhöõng saûn phaåm haøng hoaù aáy ñeå ñaùp öùng

nhu caàu saûn xuaát kinh doanh nhöng laïi chöa coù tieàn.

Hieän töôïng naøy coù theå ñöôïc giaûi quyeát neáu caùc doanh nghieäp tieán haønh

mua baùn chòu haøng hoaù cho nhau. Ñoù chính laø tín duïng thöông maïi.

Tín duïng thöông maïi laø tín duïng giöõa nhöõng ngöôøi saûn xuaát kinh doanh,

tuy laø hình thöùc tín duïng phaùt trieån roäng raõi nhöng khoâng phaûi laø moät loaïi hình

tín duïng chuyeân nghieäp. Söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa noù döïa treân söï tín nhieäm

cuõng nhö moái quan heä veà cung caáp haøng hoaù, dòch vuï giöõa nhöõng ngöôøi saûn

xuaát kinh doanh aáy. Söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa tín duïng thöông maïi bao

giôø cuõng phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn saûn xuaát vaø trao ñoåi haøng hoaù, khi

saûn xuaát haøng hoaù ñöôïc phaùt trieån môû roäng thì tín duïng thöông maïi cuõng ñöôïc

môû roäng vaø ngöôïc laïi khi saûn xuaát thu heïp laïi.

Haïn cheá cuûa tín duïng thöông maïi: maëc duø tín duïng thöông maïi ñoùng vai

troø tích cöïc trong neàn kinh teá nhöng noù khoâng theå thay theá caùc hình thöùc tín

duïng khaùc, vì noù coù nhöõng maët haïn cheá sau:

• Haïn cheá veà qui moâ tín duïng:

Tín duïng thöông maïi do caùc doanh nghieäp cung caáp vaø hoï chæ cung caáp

giôùi haïn khaû naêng cuûa mình. Neáu ngöôøi ñi vay coù nhu caàu cao hôn thì ngöôøi

cho vay khoâng theå ñaùp öùng ñöôïc.

• Haïn cheá veà thôøi haïn cho vay:

Ñieàu kieän kinh doanh vaø chu kyø saûn xuaát cuûa caùc xí nghieäp coù theå

khoâng phuø hôïp nhau, vì vaäy khi thôøi haïn maø ngöôøi cho vay muoán cung caáp vaø

ngöôøi ñi vay coù nhu caàu khoâng phuø hôïp nhau thì tín duïng khoâng theå xaûy ra.

Tuy nhieân, nhôø phöông phaùp caáp tín duïng cuûa Ngaân haøng döôùi hình thöùc chieát

khaáu ñaõ giaûi quyeát ñöôïc moät phaàn haïn cheá naøy.

• Haïn cheá veà phöông höôùng:

Tín duïng thöông maïi ñöôïc cung caáp döôùi hình thöùc haøng hoaù, vì vaäy

nhaø doanh nghieäp chæ cung caáp ñöôïc tín duïng cho moät soá xí nghieäp nhaát ñònh-

nhöõng xí nghieäp caàn haøng hoaù ñeå söû duïng cho saûn xuaát hay döï tröõ ñeå baùn ra.

Ngoaøi ra vieäc caáp tín duïng chæ ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû tín nhieäm laãn nhau.

1.1.4.2 Tín duïng ngaân haøng:

Tín duïng ngaân haøng laø quan heä tín duïng giöõa caùc ngaân haøng vôùi caùc xí

nghieäp, toå chöùc kinh teá, caùc toå chöùc vaø caù nhaân ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc

ngaân haøng ñöùng ra huy ñoäng voán baèng tieàn vaø cho vay (caáp tín duïng) ñoái vôùi

caùc ñoái töôïng noùi treân.

Tín duïng ngaân haøng laø hình thöùc tín duïng chuû yeáu, chieám vò trí ñaëc bieät

quan troïng trong neàn kinh teá.

Tín duïng ngaân haøng ra ñôøi vaø phaùt trieån cuøng vôùi söï ra ñôøi vaø phaùt trieån

cuûa heä thoáng ngaân haøng. Khaùc vôùi tín duïng thöông maïi, tín duïng ngaân haøng laø

hình thöùc tín duïng chuyeân nghieäp, hoaït ñoäng cuûa noù heát söùc ña daïng vaø phong

phuù.

Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng

Ñoái töôïng cuûa tín duïng ngaân haøng laø voán tieàn teä, nghóa laø ngaân haøng

huy ñoäng voán vaø cho vay baèng tieàn.

Trong tín duïng ngaân haøng, caùc chuû theå cuûa noù ñöôïc xaùc ñònh moät caùch

roõ raøng, trong ñoù ngaân haøng laø ngöôøi cho vay, coøn caùc doanh nghieäp, toå chöùc

kinh teá, caù nhaân laø ngöôøi ñi vay.

Tín duïng ngaân haøng vöøa laø tín duïng mang tính chaát saûn xuaát kinh doanh

gaén vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp, vöøa laø tín duïng

tieâu duøng khoâng gaén vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp,

vì vaäy quaù trình vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa tín duïng ngaân haøng khoâng hoaøn

toaøn phuø hôïp vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù.

Taùc duïng cuûa tín duïng ngaân haøng:

So vôùi tín duïng thöông maïi thì tín duïng ngaân haøng coù nhöõng öu theá:

Neáu TDTM chæ boù heïp giöõa nhöõng nhaø SXKD quen bieát nhau hoaëc coù

moái quan heä vôùi nhau veà cung öùng haøng hoaù, dòch vuï thì traùi laïi TDNH coù theå

môû roäng cho moïi ñoái töôïng trong xaõ hoäi: noù coù theå xaâm nhaäp vaøo caùc ngaønh,

vôùi nhieàu loaïi hình vaø qui moâ hoaït ñoäng lôùn, vöøa vaø nhoû; khoâng nhöõng xaâm

nhaäp vaøo lónh vöïc SXKD maø coøn thaâm nhaäp vaøo nhieàu lónh vöïc nhö dòch vuï,

ñôøi soáng. Vì vaäy, coù theå khaúng ñònh vai troø to lôùn cuûa TDNH trong vieäc thuùc

ñaåy söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi.

TDTM thöôøng bò giôùi haïn bôûi soá löôïng vaø qui moâ hoaït ñoäng thì traùi laïi

TDNH coù theå cung öùng voán cho neàn kinh teá vôùi soá löôïng raát lôùn, vôùi nhieàu

thôøi gian khaùc nhau, nhôø ñoù giuùp caùc doanh nghieäp khoâng nhöõng coù voán ñeå

kinh doanh maø coøn coù voán ñeå môû roäng ñaàu tö, ñoåi môùi thieát bò, nhaèm naâng cao

naêng löïc saûn xuaát, nhö vaäy TDNH coù taùc duïng ñaåy nhanh toác ñoä phaùt trieån cuûa

neàn kinh teá.

Hoaït ñoäng cuûa TDNH coøn coù taùc ñoäng vaø aûnh höôûng lôùn ñoái vôùi tình

hình löu thoâng tieàn teä cuûa ñaát nöôùc. Nhôø hoaït ñoäng cuûa TDNH maø voán tieàn teä

cuûa xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng vaø söû duïng toái ña cho neàn kinh teá: noù vöøa coù taùc

duïng ñaåy nhanh toác ñoä luaân chuyeån voán, vöøa laøm cho caùc chu chuyeån tieàn teä

ñöôïc taäp trung phaàn lôùn qua ngaân haøng. Ñoù laø nhöõng ñieàu kieän quan troïng ñeå

oån ñònh löu thoâng tieàn teä, oån ñònh giaù caû thò tröôøng.

1.1.4.3 Tín duïng nhaø nöôùc:

Tín duïng nhaø nöôùc laø quan heä tín duïng giöõa Nhaø nöôùc vôùi caùc ñôn vò vaø

caù nhaân trong xaõ hoäi, trong ñoù, chuû yeáu laø Nhaø nöôùc ñöùng ra huy ñoäng voán cuûa

caùc toå chöùc vaø caù nhaân baèng caùch phaùt haønh traùi phieáu ñeå söû duïng vì muïc ñích

vaø lôïi ích chung cuûa toaøn xaõ hoäi. Tín duïng Nhaø nöôùc laø loaïi tín duïng phaùt trieån

raát maïnh meõ trong thôøi ñaïi ngaøy nay, ñaëc bieät ôû nhöõng nöôùc phaùt trieån coù thò

tröôøng taøi chính hoaït ñoäng hieäu quaû.

1.1.4.4 Tín duïng quoác teá:

Ñaây laø quan heä tín duïng giöõa caùc chính phuû, giöõa caùc toå chöùc taøi chính

tieàn teä ñöôïc thöïc hieän baèng nhieàu phöông thöùc khaùc nhau nhaèm trôï giuùp laãn

nhau ñeå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa moät nöôùc.

1.2. Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû trong neàn kinh teá thò tröôøng ôû nöôùc ta hieän

nay:

1.2.1 Ñaëc ñieåm cuûa DNVVN:

Tröôùc ñaây, theo coâng vaên soá 861/CP-KTN ngaøy 20/06/1998, Chính phuû

ñaõ ban haønh tieâu thöùc phaân loaïi DNVVN trong ñoù coù neâu DNVVN laø caùc

doanh nghieäp coù voán (hoaëc doanh thu) döôùi 05 tyû ñoàng hoaëc soá lao ñoäng döôùi

200 ngöôøi.

Ngaøy 23/11/2001, Chính phuû ñaõ ban haønh Nghò ñònh soá 90/2001/NÑ-CP,

theo ñoù, DNVVN ñöôïc ñònh nghóa laø caùc cô sôû saûn xuaát, kinh doanh ñoäc laäp,

ñaêng kyù kinh doanh theo phaùp luaät hieän haønh, coù voán ñaêng kyù khoâng quaù 10 tyû

ñoàng hoaëc soá lao ñoäng trung bình haøng naêm khoâng quaù 300 ngöôøi.

Caên cöù vaøo tình hình kinh teá - xaõ hoäi cuï theå cuûa ngaønh, ñòa phöông,

trong quaù trình thöïc hieän caùc bieän phaùp, chöông trình trôï giuùp coù theå linh hoaït

aùp duïng ñoàng thôøi caû hai chæ tieâu voán vaø lao ñoäng hoaëc moät trong hai chæ tieâu

neâu treân.

1.2.2 Vò trí vaø vai troø cuûa DNVVN trong neàn kinh teá Vieät Nam hieän

nay:

DNVVN ôû Vieät Nam ñoùng vai troø quan troïng trong neàn kinh teá. Theo

thoáng keâ, ñoäi nguõ naøy chieám tôùi gaàn 96% toång soá doanh nghieäp trong caû nöôùc,

ñoùng goùp 26%-30% GDP vaø thu huùt moät löïc löôïng lao ñoäng ñaùng keå, taïo

nhieàu coâng aên vieäc laøm, goùp phaàn laøm chuyeån dòch cô caáu kinh teá, goùp phaàn

khai thaùc nhöõng tieàm naêng trong daân chuùng. Hieän nay coù hôn 29.000 DNVVN

tham gia xuaát khaåu, giaù trò xuaát khaåu cuûa khu vöïc naøy chieám 25% toång kim

ngaïch caû nöôùc. Ñieàu ñoù cho thaáy DNVVN coù vai troø ñaëc bieät quan troïng trong

neàn kinh teá nöôùc ta, theå hieän qua:

- Moät laø, goùp phaàn giaûi phoùng söùc saûn xuaát, thu huùt moïi nguoàn löïc

vaøo giaûi quyeát vieäc laøm, taêng thu nhaäp, laø nhaân toá quan troïng trong taêng

tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc. Khu vöïc DNVVN thuoäc caùc thaønh phaàn

kinh teá hieän thu huùt khoaûng 30% löïc löôïng lao ñoäng phi noâng nghieäp caû nöôùc

nhöng trieån voïng thu huùt theâm lao ñoäng raát lôùn vì suaát ñaàu tö cho moät choã laøm

vieäc taïi ñaây thaáp hôn raát nhieàu so vôùi caùc doanh nghieäp lôùn, chuû yeáu laø do chi

phí hoaït ñoäng thaáp. Ñaây cuõng laø nôi thuaän tieän nhaát ñeå tieáp nhaän soá lao ñoäng ôû

noâng thoân ra thaønh phoá ñang taêng leân moãi naêm vaø soá lao ñoäng doâi ra töø caùc

doanh nghieäp nhaø nöôùc qua vieäc coå phaàn hoùa, baùn, khoaùn, cho thueâ, …

- Hai laø, caùc DNVVN ñaõ cung caáp moät khoái löôïng lôùn, ña daïng

phong phuù veà saûn phaåm, ñoùng goùp vaøo söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá.

Nhôø söï phaùt trieån cuûa caùc DNVVN maø nhieàu ngaønh ngheà truyeàn thoáng

cuûa Vieät nam ñaõ ñöôïc phuïc hoài vaø phaùt trieån, nhieàu ngaønh ngheà môùi xuaát

hieän. Saûn phaåm haøng hoùa ngaøy caøng phong phuù ña daïng. Trình ñoä kinh doanh

cuûa caùc DNVVN ngaøy caøng tieán boä hôn, nhieàu maët haøng ñaõ chieám lónh ñöôïc

thò tröôøng trong nöôùc, thay theá ñöôïc moät soá maët haøng nhaäp khaåu, tham gia laøm

haøng xuaát khaåu. Moät soá ngaønh ngheà nhö chieáu coùi, haøng thuû coâng myõ ngheä,

DNVVN taïo ra 100% giaù trò saûn löôïng haøng hoùa.

Moãi naêm DNVVN ñoùng goùp khoaûng 25 - 30% GDP caû nöôùc vaø hôn 30%

giaù trò toång saûn löôïng coâng nghieäp haøng naêm. Caùc DNVVN ñaõ goùp phaàn quan

troïng vaøo vieäc thay ñoåi cô caáu kinh teá theo höôùng tích cöïc hôn.

- Ba laø, caùc DNVVN cuøng vôùi caùc doanh nghieäp coù quy moâ lôùn coù

söï boå sung hoã trôï laãn nhau, taïo ra moät neàn kinh teá thò tröôøng ñích thöïc, coù hieäu

quaû, ñaûm baûo cho neàn kinh teá taêng tröôûng vaø phaùt trieån maïnh meõ, beàn vöõng.

Do yeâu caàu voán ít, quy moâ nhoû, DNVVN coù khaû naêng thay ñoåi maët

haøng, chuyeån höôùng saûn xuaát, … Ñoái vôùi doanh nghieäp lôùn, DNVVN coøn coù

theå laøm ñaïi lyù, veä tinh, tieâu thuï haøng hoùa hoaëc cung caáp vaät tö ñaàu vaøo vôùi giaù

reû hôn, goùp phaàn haï giaù thaønh, naâng cao hieäu quaû saûn xuaát cho doanh nghieäp

lôùn.

- Boán laø, DNVVN goùp phaàn khai thaùc tieàm naêng phong phuù trong daân.

Moät soá caùc DNVVN thaønh laäp mang tính gia ñình. Döïa treân nhöõng öu theá cuûa

DNVVN nhö thaønh laäp vôùi soá voán ít, thu hoài voán nhanh, söû duïng caùc tieàm

naêng veà nguoàn voán lao ñoäng vaø nguyeân lieäu saün coù taïi ñòa phöông, DNVVN

thu huùt ñöôïc moät khoái löôïng lôùn veà voán cuûa caùc taàng lôùp daân cö.

- Naêm laø, DNVVN goùp phaàn vaøo söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo

höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa. ÔÛ caùc nöôùc cuõng nhö ôû Vieät Nam, caùc

doanh nghieäp lôùn thöôøng taäp trung ôû caùc thaønh phoá vaø caùc trung taâm coâng

nghieäp, gaây neân traïng thaùi maát caân ñoái nghieâm troïng veà trình ñoä phaùt trieån

kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi giöõa thaønh thò vôùi noâng thoân, giöõa caùc vuøng trong moät

quoác gia. Chính söï phaùt trieån DNVVN laø phöông tieän quan troïng trong vieäc

taïo laäp söï caân ñoái giöõa caùc vuøng, goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá giöõa

caùc thaønh phaàn kinh teá, giöõa caùc ngaønh vaø caùc vuøng laõnh thoå.

1.2.3 Chieán löôïc phaùt trieån DNVVN cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc:

Töø khaùi nieäm DNVVN “laø cô sôû saûn xuaát, kinh doanh ñoäc laäp, ñaõ ñaêng kyù

kinh doanh theo phaùp luaät hieän haønh, coù voán ñaêng kyù khoâng quaù 10 tyû ñoàng

hoaëc soá lao ñoäng trung bình haøng naêm khoâng quaù 300 ngöôøi”, cho thaáy ñaïi ña

soá doanh nghieäp ôû nöôùc ta laø DNVVN.

Xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa DNVVN ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá ñaát

nöôùc theo xu theá hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, 5 naêm trôû laïi ñaây, Chính phuû ñaõ coù

nhieàu chính saùch, giaûi phaùp lôùn nhaèm phaùt huy möùc cao nhaát hieäu quaû hoaït

ñoäng, söùc caïnh tranh cuõng nhö tieàm naêng cuûa loaïi hình kinh teá naøy. Coù theå

thaáy roõ, heä thoáng phaùp luaät, moâi tröôøng kinh doanh ñang daàn ñöôïc caûi thieän vaø

ngaøy caøng coù chuyeån ñoäng tích cöïc. Caùc DNVVN ngaøy caøng ñöôïc höôûng

nhieàu chính saùch öu ñaõi vaø bình ñaúng hôn, tình traïng phaân bieät ñoái xöû so vôùi

caùc DNNN giaûm nhieàu. Ñaëc bieät, ôû moät soá yeáu toá quan troïng, coù tính chaát

soáng coøn vôùi söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa DNVVN nhö vieäc tieáp caän voán, coâng

ngheä, ñaát ñai, lao ñoäng, thoâng tin thò tröôøng ñaõ ñöôïc môû thoâng thoaùng hôn raát

nhieàu so vôùi nhöõng naêm tröôùc ñaây.

Theo Nghò ñònh 90/2001/CP-NÑ ngaøy 23/11/2001, phaùt trieån doanh

nghieäp vöøa vaø nhoû laø moät nhieäm vuï quan troïng trong Chieán löôïc phaùt trieån

kinh teá - xaõ hoäi, ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc.

Nhaø nöôùc khuyeán khích vaø taïo thuaän lôïi cho doanh nghieäp vöøa vaø nhoû

phaùt huy tính chuû ñoäng saùng taïo, naâng cao naêng löïc quaûn lyù phaùt trieån khoa

hoïc - coâng ngheä vaø nguoàn nhaân löïc, môû roäng caùc moái lieân keát vôùi caùc loaïi

hình doanh nghieäp khaùc, taêng hieäu quaû kinh doanh vaø khaû naêng caïnh tranh

treân thò tröôøng; phaùt trieån saûn xuaát, kinh doanh, taïo vieäc laøm vaø naâng cao ñôøi

soáng cho ngöôøi lao ñoäng.

1.2.3.1 Chöông trình trôï giuùp

Chöông trình trôï giuùp doanh nghieäp vöøa vaø nhoû cuûa Nhaø nöôùc (goïi taét laø

Chöông trình trôï giuùp) laø chöông trình muïc tieâu daønh cho doanh nghieäp vöøa vaø

nhoû, caên cöù vaøo ñònh höôùng öu tieân phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, phaùt trieån caùc

ngaønh vaø caùc ñòa baøn caàn khuyeán khích. Chöông trình trôï giuùp naøy ñöôïc boá trí

trong keá hoaïch haøng naêm vaø keá hoaïch 5 naêm do Thuû töôùng Chính phuû hoaëc

Chuû tòch UÛy ban nhaân daân caùc tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc Trung öông quyeát

ñònh.

Chöông trình trôï giuùp goàm: muïc tieâu, ñoái töôïng doanh nghieäp vöøa vaø

nhoû cuï theå theo ngaønh ngheà, lónh vöïc vaø ñòa baøn hoaït ñoäng, noäi dung trôï giuùp,

nguoàn löïc, keá hoaïch vaø bieän phaùp veà cô cheá chính saùch, toå chöùc thöïc hieän.

Chuù troïng öu tieân chöông trình trôï giuùp caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû do doanh

nhaân quaûn lyù.

1.2.3.2 Khuyeán khích ñaàu tö

Chính phuû trôï giuùp ñaàu tö thoâng qua bieän phaùp veà taøi chính, tín duïng, aùp

duïng trong moät thôøi gian nhaát ñònh ñoái vôùi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ñaàu

tö vaøo moät soá ngaønh ngheà, bao goàm ngaønh ngheà truyeàn thoáng vaø taïi caùc ñòa

baøn caàn khuyeán khích.

Chính phuû khuyeán khích caùc toå chöùc taøi chính, caùc doanh nghieäp vaø theå

nhaân goùp voán ñaàu tö vaøo caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû.

1.2.3.3 Thaønh laäp Quyõ baûo laõnh tín duïng doanh nghieäp vöøa vaø

nhoû

Thaønh laäp Quyõ baûo laõnh tín duïng doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ñeå baûo laõnh

cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû khi khoâng ñuû taøi saûn theá chaáp, caàm coá, vay

voán cuûa caùc toå chöùc tín duïng.

Boä Taøi chính chuû trì, phoái hôïp vôùi caùc cô quan lieân quan xaây döïng toå

chöùc veà Quy cheá hoaït ñoäng cuûa Quyõ baûo laõnh tín duïng doanh nghieäp vöøa vaø

nhoû trình Thuû töôùng Chính phuû quyeát ñònh.

1.2.3.4 Caùc chính saùch hoã trôï phaùt trieån khaùc:

- Maët baèng saûn xuaát: Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ñöôïc höôûng caùc chính

saùch öu ñaõi trong vieäc thueâ ñaát, chuyeån nhöôïng, theá chaáp vaø caùc quyeàn khaùc

veà söû duïng ñaát ñai theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.

- Thò tröôøng vaø taêng khaû naêng caïnh tranh: Chính phuû vaø caùc Boä, ngaønh

taïo ñieàu kieän cho caùc DNVVN coù caùc thoâng tin vaø tieáp caän thò tröôøng, ñoåi môùi

coâng ngheä, phaùt trieån saûn phaåm môùi ñeå taêng söùc caïnh tranh treân thò tröôøng.

- Veà xuùc tieán xuaát khaåu: khuyeán khích xuaát khaåu, Chính phuû thoâng qua

chöông trình trôï giuùp xuaát khaåu vaø tham gia quaûng caùo taïi thò tröôøng nöôùc

ngoaøi cho caùc Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû.

-Veà thoâng tin, tö vaán vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc: Chính phuû trôï giuùp

kinh phí ñeå tö vaán vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc cho doanh nghieäp vöøa vaø nhoû

thoâng qua chöông trình trôï giuùp ñaøo taïo, cung caáp caùc thoâng tin caàn thieát qua

caùc aán phaåm vaø qua maïng internet cho caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa, thoâng

qua Boä Keá hoaïch vaø ñaàu tö.

1.2.4. Caùc hình thöùc taøi trôï voán cho Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû

Caùc DNVVN thöôøng xuyeân gaëp caùc vaán ñeà veà thieáu huït voán nhöng

thöôøng khoâng coù ñuû ñieàu kieän ñeå nhaän caùc nguoàn taøi trôï moät caùch chính thoáng.

Caùc giaûi phaùp taøi trôï phuø hôïp coù theå laø:

- Giaûi phaùp thöù nhaát: taêng nguoàn voán chuû sôû höõu cuûa doanh nghieäp.

- Giaûi phaùp thöù hai: vay voán.

- Giaûi phaùp thöù ba: thueâ taøi chính.

1.2.4.1 Giaûi phaùp thöù nhaát: Taêng nguoàn voán chuû sôû höõu cuûa

doanh nghieäp

Kieåu taøi trôï naøy chuû yeáu do caùc coâng ty "voán ruûi ro" caáp (tieáng Anh

"venture capital"), ñoù laø nhöõng coâng ty ñöôïc thaønh laäp vôùi chöùc naêng taêng

cöôøng voán chuû sôû höõu cuûa caùc DNVVN baèng caùch tham gia goùp voán vôùi thôøi

gian haïn cheá trong caùc doanh nghieäp.

Vieäc tham gia cuûa caùc toå chöùc naøy cho pheùp doanh nghieäp thuï höôûng coù

ñöôïc moät soá voán nhieàu hôn ñeå coù theå vöôït qua moät giai ñoaïn môùi trong quaù

trình phaùt trieån; vaø ngay khi baét ñaàu hoaït ñoäng, toå chöùc naøy seõ nhöôïng laïi

phaàn goùp voán cuûa mình cho caùc thaønh vieân khaùc khi möùc ñoä lôïi nhuaän doanh

nghieäp ñaït ñöôïc cho pheùp hoï coù ñuû caùc phöông tieän ñeå mua laïi.

1.2. 4.2 Giaûi phaùp thöù hai: Vay voán

Ñaây laø giaûi phaùp coå ñieån, nhìn chung taát caû caùc doanh nghieäp ñeàu nghó

tôùi. Tuy nhieân, tuøy theo toå chöùc taøi trôï vaø nguoàn taøi trôï, nhöõng ñieàu kieän maø

moät doanh nghieäp hay moät döï aùn ñaàu tö phaûi thoûa maõn cuõng nhö caùc ñieàu kieän

keøm theo, coù theå thay ñoåi raát nhieàu.

Caùc khoaûn vay naøy thöôøng do heä thoáng ngaân haøng cung caáp. Tuy nhieân,

ñoâi khi caùc nguoàn taøi trôï coù theå ñeán töø caùc döï aùn phaùt trieån kinh teá do caùc ñoái

taùc nöôùc ngoaøi taøi trôï thoâng qua keânh cuûa heä thoáng ngaân haøng ñòa phöông

1.2.4.3 Giaûi phaùp thöù ba: Thueâ taøi chính

Thueâ taøi chính laø hình thöùc doanh nghieäp thueâ choïn loaïi taøi saûn, nhaø

cung caáp vaø giaù caû theo yeâu caàu kinh doanh cuûa mình, ngöôøi cho thueâ laø ngöôøi

boû tieàn ra mua taøi saûn ñoù vaø cho doanh nghieäp thueâ laïi. Ñoåi laïi, doanh nghieäp

phaûi:

• Traû tieàn thueâ ñònh kyø cho ngöôøi cho thueâ.

• Chòu traùch nhieäm baûo döôõng vaø söûa chöõa caàn thieát ñeå ñaûm baûo

giöõ taøi saûn luoân söû duïng toát.

• Mua baûo hieåm cho taøi saûn, trong ñoù ngöôøi thuï höôûng baûo hieåm laø

beân cho thueâ.

Khi hôïp ñoàng thueâ heát haïn, doanh nghieäp coù theå choïn: traû laïi taøi saûn

cho beân cho thueâ, hoaëc mua laïi thieát bò vôùi giaù töôïng tröng ñöôïc aán ñònh töø luùc

kyù hôïp ñoàng, hoaëc kyù tieáp hôïp ñoàng thueâ vôùi tieàn thueâ reû hôn raát nhieàu.

Vôùi söï phaùt trieån maïnh ôû nhieàu nöôùc, thueâ taøi chính coù theå ñöôïc xem laø

moät giaûi phaùp thay theá ñôn giaûn vaø thuaän lôïi cho tín duïng trung daøi haïn, nhaát

laø ñoái vôùi caùc DNVVN thöôøng xuyeân gaëp khoù khaên trong vieäc vay voán ngaân

haøng. Tuy nhieân caàn phaûi hieåu raèng thueâ taøi chính khaùc vôùi tín duïng ôû choã ñoù

laø moät phöông tieän taøi trôï ôû möùc thaáp hôn, ngöôøi ta coù theå söû duïng phöông

thöùc naøy ñeå taøi trôï cho moät vaøi thieát bò chöù khoâng phaûi ñeå taøi trôï cho toaøn boä

moät döï aùn ñaàu tö lôùn. Cuoái cuøng, caàn phaûi bieát raèng giaù thueâ thöôøng cao vì noù

phaûi cho pheùp beân cho thueâ moät maët thu laïi phaàn voán ñaõ ñaàu tö, maët khaùc

mang laïi lôïi nhuaän vôùi soá tieàn laõi.

Caùc khoaûn taøi trôï döôùi hình thöùc thueâ taøi chính do caùc coâng ty taøi chính

cung caáp, laø caùc coâng ty thaønh laäp chuyeân hoaït ñoäng trong lónh vöïc thueâ taøi

chính.

* Toùm laïi, taïi Vieät Nam hieän nay coù 03 nguoàn taøi trôï taøi chính cho caùc

DNVVN:

- Taøi trôï cuûa caùc toå chöùc thuoäc heä thoáng ngaân haøng,

- Taøi trôï cuûa caùc döï aùn phaùt trieån kinh teá do caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi

taøi trôï, vaø

- Taøi trôï cuûa caùc coâng ty cho thueâ taøi chính.

1.3 Vai troø cuûa voán tín duïng ngaân haøng trong vieäc taøi trôï cho caùc DNVVN

hieän nay:

Ñeå thöïc hieän hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, caùc DNVVN caàn phaûi söû

duïng voán, trong ñoù bao goàm voán chuû sôû höõu vaø voán huy ñoäng töø beân ngoaøi.

Trong caùc nguoàn voán huy ñoäng töø beân ngoaøi thì keânh TDNH laø quan troïng

nhaát, bôûi vì ngoaøi TDNH coøn coù TDTM coù qui moâ vaø khaû naêng ñaùp öùng thaáp.

TDNH coù öu ñieåm laø hieän nay coù raát nhieàu caùc TCTD vôùi heä thoáng maïng löôùi

chi nhaùnh roäng khaép, cung öùng voán doài daøo hôn, laõi suaát haáp daãn, thôøi haïn vay

töông ñoái daøi hôn, ñöôïc tö vaán ñaàu tö… Vì vaäy TDNH ngaøy caøng coù vai troø

quan troïng ñaëc bieät ñoái vôùi caùc DN noùi chung vaø DNVVN noùi rieâng, ñoù laø:

+ Coù khaû naêng cung öùng voán, ñaùp öùng nhu caàu veà voán cho caùc DNVVN

ñeå môû roäng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, cung öùng dòch vuï… Voán bao goàm

voán trung daøi haïn phuïc vuï ñaàu tö MMTB, nhaø xöôûng vaø voán löu ñoäng thöôøng

xuyeân.

+ Vôùi möùc laõi suaát thoaû thuaän thì DNVVN coù theå ñaøm phaùn, löïc choïn caùc

TCTD coù laõi suaát cho vay thaáp ñeå ñaët quan heä tín duïng, qua ñoù mang laïi hieäu

quaû kinh doanh cao cho doanh nghieäp. Taïo ra giaù trò doanh nghieäp cao hôn,

tích luyõ voán nhieàu hôn.

+ Trong quaù trình cung öùng voán cho caùc DNVVN, do trình ñoä coù haïn maø

ña soá coù trình ñoä thaáp cuûa caùc chuû doanh nghieäp, caùc TCTD coøn phaûi kieâm

theâm chöùc naêng tö vaán, cung caáp thoâng tin cho doanh nghieäp. Moät maët, ñeå

giuùp doanh nghieäp laäp phöông aùn kinh doanh, hoaïch ñònh chieán löôïc kinh

doanh. Maët khaùc, trong khi tieáp caän, höôùng daãn doanh nghieäp laäp keá hoaïch

vay voán, qua ñoù giuùp cho TCTD coù theâm nguoàn thoâng tin ñeå quyeát ñònh cho

vay chính xaùc hôn, nhaèm giaûm thieåu ruûi ro.

Treân ñòa baøn TPHCM hieän coù hôn 49.000 DNVVN vôùi soá voán ñaêng kyù

hôn 67.000 tyû ñoàng. Ñaây laø moät thò tröôøng ñaày tieàm naêng trong caùc saûn phaåm

dòch vuï taøi chính, tín duïng cuûa caùc Ngaân haøng. Theo baùo caùo ñaùnh giaù gaàn ñaây

cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc chi nhaùnh TPHCM thì tyû troïng dö nôï cho vay caùc

doanh nghieäp vöøa vaø nhoû treân ñòa baøn TPHCM chæ chieám 47% treân toång dö nôï

cho vay, trong ñoù dö nôï cho vay trung – daøi haïn cuõng ôû möùc thaáp vôùi khoaûng

40% treân toång dö nôï cho vay caùc DNVVN.

Theo haàu heát caùc DNVVN thì khi coù nhu caàu phaùt trieån, hoï thöôøng chæ

huy ñoäng voán töø baïn beø, ngöôøi thaân, thaäm chí caû voán vay naëng laõi beân ngoaøi,

coøn vieäc tieáp caän voán tín duïng raát khoù khaên. Caùc chuyeân gia ngaân haøng nhaän

ñònh, do moâi tröôøng kinh doanh ôû phaàn lôùn DNVVN naøy coøn nhieàu ruûi ro, tính

khaû thi cuûa phöông aùn vaø döï aùn cuûa DNVVN chöa cao, caùch toå chöùc quaûn lyù

vaø ñieàu haønh chöa chuyeân nghieäp, caùc baùo caùo taøi chính khoâng ñaày ñuû vaø

thieáu minh baïch neân caùc ngaân haøng raát ngaïi roùt voán. Moái quan taâm haøng ñaàu

cuûa Ngaân haøng laø cho vay döïa treân tính hieäu quaû cuûa phöông aùn kinh doanh.

Hieän nay coù nhieàu DNVVN hoaït ñoäng hieäu quaû nhôø aùp duïng phöông phaùp

quaûn lyù-kinh doanh hieän ñaïi, coù chieán löôïc phaùt trieån laâu daøi. Khoâng ít nhaø

ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ tìm ñeán lieân keát, lieân doanh, hôïp taùc ñaàu tö vôùi caùc

DNVVN ñeå phaùt trieån maët haøng hoaëc môû roäng thò tröôøng... Ñoù laø nhöõng ñoái

töôïng maø caùc ngaân haøng nhaém ñeán.

Ñeå ñöa nguoàn voán lôùn hôn vaøo caùc DNVVN, nhieàu ngaân haøng ñaõ xaây

döïng chieán löôïc cho vay voán rieâng daønh cho caùc ñoái töôïng naøy nhö xaây döïng

caùc cô cheá öu ñaõi hôn so vôùi cho vay bình thöôøng, thuû tuïc ñaûm baûo tieàn vay

linh hoaït, cho pheùp doanh nghieäp theá chaáp taøi saûn hình thaønh töø voán vay. Ñieàu

naøy cho thaáy, ñaõ coù caùi nhìn thoaùng hôn cuûa ngaân haøng ñoái vôùi thaønh phaàn

kinh teá nhoû leû nhöng coù tính naêng ñoäng vaø coù yù chí vöôn leân.

Trong moät vaên baûn göûi Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö veà tình hình thöïc hieän

Nghò Ñònh 90 cuûa Chính phuû (trôï giuùp phaùt trieån caùc DNVVN), Ngaân haøng

nhaø nöôùc cho bieát tôùi ñaây seõ tieáp tuïc nghieân cöùu, xem xeùt söûa ñoåi, boå sung

hoaëc ban haønh caùc vaên baûn môùi veà cô cheá cho vay, cô cheá ñaûm baûo tieàn vay,

thanh toaùn quaûn lyù ngoaïi hoái ñeå taïo ñieàu kieän cho caùc DNVVN tieáp caän voán

vay vaø söû duïng caùc dòch vuï ngaân haøng ñöôïc nhieàu hôn. Maët khaùc, caùc ngaân

haøng cuõng ñang phoái hôïp vôùi caùc quyõ baûo laõnh ñeå môû roäng cho vay ñoái vôùi

caùc DNVVN, tieáp tuïc raø soaùt caùc cô cheá chính saùch ñeå ñôn giaûn thuû tuïc cho

vay.

Cuøng vôùi söï xuaát hieän haøng loaït DNTN sau khi Luaät Doanh nghieäp ñöôïc

ñöa vaøo cuoäc soáng (naêm 2000), treân caùc dieãn ñaøn, hoäi thaûo, hoäi nghò vaø treân

caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, ngöôøi ta thaáy xuaát hieän voâ soá lôøi phaøn

naøn xung quanh vieäc tieáp caän voán Ngaân haøng cuûa DNVVN laø cöïc kyø khoù

khaên. Ñeán naêm 2004, khoâng phaûi nhöõng lôøi phaøn naøn ñaõ heát, nhöng cuõng ñaõ

giaûm ñi raát nhieàu, bôûi theo baùo caùo cuûa NHNN, toác ñoä taêng tröôûng tín duïng

daønh cho caùc DNVVN naêm 2003 laø 37,12% vaø naêm 2004 laø 20,18%. Rieâng 4

NHTM quoác doanh, dö nôï cho caùc DNVVN ñaõ chieám tôùi 47%. Ñaây laø nhöõng

con soá raát aán töôïng, cho thaáy söï thay ñoåi veà caùch nhìn cuûa Ngaân haøng ñoái vôùi

caùc DNVVN. Coù theå goïi ñaây laø keát quaû cuûa chuû tröông xoaù boû phaân bieät ñoái

xöû giöõa DN nhaø nöôùc vaø DNTN vaø noù cuõng khaúng ñònh öu theá “ñoàng tieàn lieàn

khuùc ruoät” cuûa DNVVN, khieán nguoàn voán ñaàu tö cuûa Ngaân haøng vaøo caùc DN

naøy ít ruûi ro hôn nhieàu, töø ñoù taát yeáu daãn tôùi söï chuyeån ñoåi caùch nhìn veà

DNVVN cuûa Ngaân haøng.

1.4. Chính saùch taøi trôï tín duïng cho DNVVN taïi caùc Ngaân haøng hieän nay:

1.4.1 Caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh:

Maëc duø hieän nay caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh ñaõ môû roäng

vieäc cho vay ñeán taát caû caùc ñoái töôïng khaùch haøng, töø doanh nghieäp quoác

doanh, doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh ñeán caù nhaân nhöng caùc doanh nghieäp

thuoäc khu vöïc nhaø nöôùc vaãn ñöôïc xem laø caùc khaùch haøng chính cuûa caùc ngaân

haøng naøy. Moät soá caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh bò vöôùng vaøo caùc vuï

aùn tröôùc ñaây neân cô cheá cho vay ít linh hoaït hôn so vôùi caùc loaïi hình ngaân

haøng khaùc. Do vaäy, caùc DNVVN maø haàu heát laø caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác

doanh thöôøng khoù ñaùp öùng ñaày ñuû caùc ñieàu kieän ñeå vay voán taïi ngaân haøng

thöông maïi quoác doanh. Hôn nöõa, do bò haïn cheá veà nguoàn taøi chính daøi haïn

neân vieäc taøi trôï voán ñaàu tö cho caùc DNVVN bò haïn cheá maø ñaây laïi laø nhu caàu

voán raát lôùn cuûa caùc doanh nghieäp naøy.

Tuy nhieân, vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc DNVVN hieän nay vaø chieán löôïc

caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng, soá löôïng DNVVN ñöôïc vay voán taïi ngaân haøng

thöông maïi quoác doanh ñaõ taêng leân ñaùng keå trong 02 naêm gaàn ñaây, bôûi theo

baùo caùo cuûa NHNN, toác ñoä taêng tröôûng tín duïng daønh cho caùc DNVVN naêm

2003 laø 37,12% vaø naêm 2004 laø 20,18%.

1.4.2. Caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn:

Ñaây chính laø nôi maø caùc DNVVN, ñaëc bieät laø caùc DNVVN ngoaøi quoác

doanh nghó ñeán tröôùc tieân khi coù nhu caàu vay voán ngaân haøng. Caùc ngaân haøng

thöông maïi coå phaàn coù nguoàn voán nhoû, laïi bò haïn cheá veà haïn möùc cho vay treân

voán töï coù neân caùc khoaûn cho vay thöôøng coù giaù trò nhoû, ñoái töôïng khaùch haøng

laø caùc doanh nghieäp coù quy moâ nhoû (coù nhu caàu voán tín duïng khoâng lôùn), vaø

caù nhaân coù taøi saûn ñaûm baûo. Caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn coù lôïi theá veà

chính saùch cho vay linh hoaït, phuïc vuï bao quaùt töø khaâu höôùng daãn ñeán coâng

chöùng hoà sô vay. Tuy nhieân laõi suaát cho vay töông ñoái cao hôn caùc ngaân haøng

thöông maïi quoác doanh vaø bò haïn cheá veà taøi chính neân thöôøng chæ taøi trôï voán

löu ñoäng hôn laø caùc khoaûn vay trung daøi haïn ñeå ñaàu tö.

Tyû troïng DNVVN vay voán taïi caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn khaù

cao, chieám khoaûng 90% doanh nghieäp vay voán taïi caùc ngaân haøng naøy vaø

chieám khoaûng 65% dö nôï tín duïng. Ngoaøi ra, caùc ngaân haøng naøy thöôøng ñöôïc

choïn laøm ngaân haøng thöïc hieän caùc chöông trình taøi trôï cuûa caùc toå chöùc kinh teá

theá giôùi cho DNVVN.

1.4.3. Caùc ngaân haøng lieân doanh:

Caùc ngaân haøng naøy quan taâm nhieàu ñeán khaùch haøng laø nhöõng doanh

nghieäp quoác doanh lôùn vaø nhöõng doanh nghieäp moät phaàn (lieân doanh) hay

toaøn boä voán nöôùc ngoaøi hôn laø ñeán caùc DNVVN.

Caùc khoaûn tín duïng coù kyø haïn maø caùc ngaân haøng naøy caáp cho caùc

DNVVN cuûa Vieät Nam chuû yeáu laø daønh cho caùc doanh nghieäp quoác doanh nhoû

vaø caùc doanh nghieäp tö nhaân coù quy moâ trung bình.

1.4.4. Caùc chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi:

Caùc chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam coù lôïi theá veà nguoàn

voán, chieám moät thò phaàn cho vay vaø dö nôï ñaùng keå trong heä thoáng ngaân haøng.

Tuy nhieân ñoái töôïng chính cuûa caùc ngaân haøng naøy laø caùc coâng ty lieân doanh

hoaëc doanh nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi, vaø moät soá doanh nghieäp quoác doanh

lôùn, vôùi caùc khoaûn vay coù giaù trò cao theo hình thöùc baùn buoân, goïn nheï.

Do vaäy, caùc DNVVN khoù coù theå nhaän ñöôïc taøi trôï töø caùc ngaân haøng

naøy.

Chöông II: THÖÏC TRAÏNG VEÀ HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG TAØI TRÔÏ DNVVN TAÏI NGAÂN HAØNG NGOAÏI THÖÔNG CHI NHAÙNH TPHCM

2.THÖÏC TRAÏNG VEÀ HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG TAØI TRÔÏ DNVVN TAÏI

NGAÂN HAØNG NGOAÏI THÖÔNG CHI NHAÙNH TPHCM.

2.1 Söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa heä thoáng Ngaân haøng ngoaïi thöông Vieät

Nam vaø Ngaân haøng ngoaïi thöông Chi nhaùnh TPHCM.

2.1.1Ngaân haøng ngoaïi thöông Vieät Nam.

Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam ñöôïc thaønh laäp ngaøy 01/04/1963 vaø

luoân ñöôïc bieát ñeán nhö moät NHTM uy tín nhaát vaø ñöôïc xeáp haïng laø moät

trong 23 doanh nghieäp ñaëc bieät, laø thaønh vieân cuûa Hieäp Hoäi Ngaân haøng

Chaâu AÙ.

Heä thoáng Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam coù 22 chi nhaùnh, 01 sôû

giao dòch, 03 vaên phoøng ñaïi dieän ôû nöôùc ngoaøi (Nga, Phaùp, Singapore), 01

coâng ty taøi chính taïi Hoàng Koâng vaø coù 14 ñôn vò maø NHNT goùp voán lieân

doanh hay coù coå phaàn, ñaûm baûo thöïc hieän caùc dòch vuï Ngaân haøng moät caùch

chính xaùc vaø nhanh choùng nhaát. Heä thoáng Ngaân haøng coù hôn 3500 caùn boä

coâng nhaân vieân, Ngaân haøng coù theá maïnh veà nghieäp vuï thanh toaùn, kinh

doanh ngoaïi teä, huy ñoäng voán vaø ñaàu tö cho neàn kinh teá.

Tuy coâng ngheä ngaân haøng môùi ôû möùc ban ñaàu so vôùi quoác teá nhöng

Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät nam ñöôïc ñaùnh giaù laø NHTM haøng ñaàu cuûa

Vieät Nam trong ñoåi môùi coâng ngheä. Ngaân haøng Ngoaïi thöông coù möùc ñoä tin

hoïc hoùa khaù cao so vôùi toaøn ngaønh Ngaân haøng, nhôø ñoù naâng cao ñöôïc hieäu

suaát laøm vieäc phuïc vuï nhanh, toát caùc nhu caàu cuûa khaùch haøng. Ngaân haøng

ngoaïi thöông ñaõ trieån khai moät soá öùng duïng coâng ngheä môùi nhö chöông trình

baùn leû, cung caáp dòch vuï ngaân haøng ñieän töû cho caùc TCTD vaø caùc khaùch

haøng.

Ngaân haøng Ngoaïi thöông luoân quan taâm ñeán vieäc phaùt trieån nguoàn nhaân

löïc, ñeán nay Ngaân haøng ñaõ xaây döïng ñöôïc ñoäi nguõ caùn boä coâng nhaân vieân

coù trình ñoä khaù, trong ñoù trình ñoä ñaïi hoïc vaø treân ñaïi hoïc chieám 70% ñoäi

nguõ nhaân vieân treû coù trình ñoä, coâng ngheä cao vaø söï ñoåi môùi khoâng ngöøng ñaõ

taïo cho NHNT moät hình aûnh toát treân thöông tröôøng vaø vôùi khaùch haøng trong

vaø ngoaøi nöôùc.

2.1.2 Ngaân haøng ngoaïi thöông Vieät Nam-Chi nhaùnh TPHCM.

Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam - Chi nhaùnh Thaønh phoá Hoà Chí

Minh ñöôïc thaønh laäp ngaøy 01/11/1976 theo quyeát ñònh soá 951/QÑNH cuûa

Toång giaùm ñoác Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät nam, laø chi nhaùnh coù doanh soá

hoaït ñoäng lôùn nhaát trong heä thoáng Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam vaø laø

moät trong nhöõng ngaân haøng lôùn nhaát treân ñòa baøn TPHCM.

Töø ngaøy thaønh laäp ñeán nay ñaõ gaàn ñöôïc 30 naêm, VCB HCM ñaõ vöôït

qua bao khoù khaên trôû ngaïi, töï khaúng ñònh mình, ñöùng vöõng vaø ngaøy caøng phaùt

trieån. VCB HCM ñoùng treân moät ñòa baøn naêng ñoäng vaø nhaïy caûm veà kinh teá

chính trò xaõ hoäi, chòu nhieàu aûnh höôûng cuûa chieán tranh vaø traûi qua thôøi kyø bao

caáp, hoaït ñoäng cuûa Chi nhaùnh gaén lieàn vôùi söï chuyeån bieán thaêng traàm vaø phaùt

trieån cuûa Thaønh phoá cuõng nhö cuûa khu vöïc.

Töø naêm 1990 ñeán nay laø thôøi kyø ñoåi môùi vaø phaùt trieån cuûa VCBHCM.

Sau hôn 10 naêm ñoåi môùi cuõng laø hôn 10 naêm hoaït ñoäng trong cô cheá thò

tröôøng, vai troø ñoäc quyeàn veà hoaït ñoäng ñoái ngoaïi khoâng coøn nöõa, söùc eùp veà

caïnh tranh ngaøy moät nhieàu. Tuy nhieân VCBHCM vaãn luoân giöõ vöõng laø moät

ngaân haøng haøng ñaàu veà ñoái ngoaïi cuûa Vieät Nam.

Treân cô sôû xaùc ñònh yù nghóa quyeát ñònh cuûa nguoàn voán ñoái vôùi hoaït

ñoäng Ngaân haøng, VCBHCM luoân ña daïng hoaù caùc loaïi hình huy ñoäng voán, aùp

duïng moät soá dòch vuï ngaân haøng taïi nhaø ñoái vôùi moät soá doanh nghieäp lôùn, coù

nguoàn thu lôùn nhaèm thu huùt moät löôïng lôùn voán nhaát laø ngoaïi teä ñeå phuïc vuï cho

vieäc môû roäng tín duïng.

Trong quaù trình ñoåi môùi vaø phaùt trieån, VCBHCM cuõng ñaõ töøng traû

nhöõng giaù quaù ñaét cho coâng taùc tín duïng laøm aûnh höôûng nhieàu ñeán hoaït ñoäng

cuûa Ngaân haøng. Tuy nhieân trong 5 naêm trôû laïi ñaây, VCBHCM ñaõ chaán chænh

kòp thôøi nhöõng thieáu soùt, toå chöùc kieåm tra kieåm soaùt chaët cheõ trong vieäc caáp tín

duïng cho khaùch haøng, taïo neân nhöõng böôùc chuyeån bieán môùi trong coâng taùc tín

duïng vaø naâng cao moät böôùc trình ñoä caùn boä tín duïng.

Beân caïnh vieäc duy trì vò trí haøng ñaàu veà thanh toaùn quoác teá, kinh doanh

ngoaïi teä, VCBHCM ñaõ maïnh daïn ñoåi môùi coâng ngheä, phaùt trieån caùc dòch vuï

Ngaân haøng, ñöa heä thoáng giao dòch moät cöûûa vaøo hoaït ñoäng, noái maïng tröïc

tuyeán ñaõ taïo khaû naêng phuïc vuï khaùch haøng ngaøy moät toát hôn.

Hieän nay VCBHCM ñang laø moät chi nhaùnh ñi ñaàu trong coâng taùc ñoåi

môùi, thöïc hieän taùi cô caáu heä thoáng Ngaân haøng ngoaïi thöông Vieät Nam, cuï theå

nhö : taùi cô caáu taøi chính cuûa Ngaân haøng, ñoåi môùi moâ hình toå chöùc theo höôùng

phuïc vuï toát nhaát khaùch haøng vaø cuoái cuøng laø hieän ñaïi hoaù coâng ngheä Ngaân

haøng ñeå taïo neân böôùc nhaûy trong quaù trình ñoåi môùi cuûa Ngaân haøng.

• Vai troø cuûa VCB HCM trong heä thoáng vaø treân ñòa baøn TPHCM:

Trong heä thoáng NHNT treân toaøn quoác, Chi nhaùnh NHNT TP.HCM

(VCBHCM) laø moät chi nhaùnh lôùn, coù qui moâ vaø möùc ñoä hoaït ñoäng chieám tyû

troïng cao so vôùi toaøn heä thoáng, caùc maët hoaït ñoäng nghieäp vuï chieám töø 20-50%

vaø lôïi nhuaän chieám treân 30% so vôùi toaøn heä thoáng, coù theå ñieåm qua moät soá

maët hoaït ñoäng cuûa chi nhaùnh nhö sau:

a. Veà toång nguoàn voán chieám gaàn 20% toaøn heä thoáng chuû yeáu laø voán huy

ñoäng töø thò tröôøng I, trong ñoù: Baèng VND chieám khoaûng 25% vaø USD

chieám 16%.

b. Toång dö nôï tín duïng cho vay tröïc tieáp chieám 21% vaø baûo laõnh chieám

treân 50% so vôùi toaøn heä thoáng.

c. Thanh toaùn xuaát khaåu chieám treân 50%, thanh toaùn nhaäp khaåu chieám

khoaûng 30% so vôùi toaøn heä thoáng.

d. Thu chi veà dòch vuï vaø chuyeån tieàn chieám khoaûng 40% so vôùi toaøn heä

thoáng.

e. Doanh soá thanh toaùn theû tín duïng chieám treân 50% so vôùi toaøn heä thoáng.

f. Kinh doanh ngoaïi teä vôùi doanh soá baùn vaø doanh soá mua chieám gaàn 35%

so vôùi toaøn heä thoáng.

g. Möùc ñoä thu chi ngaân quyõ chieám töø 30-38% so vôùi toaøn heä thoáng theo

caùc loaïi tieàn teä vaø caùc phöông tieän thanh toaùn khaùc nhö chi phieáu, ngaân

phieáu thanh toaùn.

h. Keát quaû laõi: Chieám treân 33% toång soá laõi cuûa heä thoáng NHNT treân toaøn

quoác (theo soá lieäu naêm 2004).

- So vôùi ñòa baøn, VCBHCM ñöôïc laø moät trong soá caùc ngaân haøng

ngaân haøng ñoái ngoaïi haøng ñaàu vôùi theá maïnh laø thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu

vaø kinh doanh ngoaïi teä. Laø moät ngaân haøng chieám thò phaàn hoaït ñoäng cao

treân thaønh phoá vôùi voán huy ñoäng chieám khoaûng 20%, thanh toaùn xuaát khaåu

chieám 51%, thanh toaùn nhaäp khaåu chieám gaàn 27%, doanh soá mua baùn

ngoaïi teä chieám gaàn 20%…keát quaû lôïi nhuaän luoân chieám tyû leä cao trong toång

lôïi nhuaän cuûa caùc TCTD treân toaøn ñòa baøn thaønh phoá trong caùc naêm qua.

• Nhöõng thaønh töïu VCBHCM trong thôøi gian qua:

Sau hôn 10 naêm ñoåi môùi, VCBHCM ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh quaû ñaùng

khích leä nhö:

- Nguoàn voán vaø dö nôï cho vay cuûa VCBHCM lieân tuïc taêng: nguoàn

voán cuûa VCBHCM taêng lieân tuïc, naêm 1990 laø 1.389 tyû ñoàng thì ñeán cuoái

naêm 2004 ñaït 21.825 tyû ñoàng, taêng hôn 15 laàn . Dö nôï töø naêm 1990 laø 455

tyû ñoàng thì ñeán cuoái naêm 2004 laø 11.147 tyû ñoàng. Tuy nhieân so vôùi nguoàn

voán thì dö nôï cuûa VCBHCM thöôøng ñaït ôû möùc 40-45%, taïo möùc an toaøn

cao cho VCBHCM.

- Thöïc hieän nghóa vuï vôùi ngaân saùch: VCBHCM laø Ngaân haøng luoân

chaáp haønh toát nghiaõ vuï vôùi nhaø nöôùc, cuï theå laø naêm 1990 noäp NSNN 32,3

tyû ñoàng, naêm 1995 noäp NSNN 154 tyû ñoàng, tính luoân 5 naêm thì VCBHCM

ñaõ noäp 577,7 tyû ñoàng. Töø naêm 1996 ñeán nay, tuy chính saùch thueá ñoái vôùi

heä thoáng Ngaân haøng coù thay ñoåi theo höôùng giaûm nheï nhöng söï ñoùng goùp

cuûa VCBHCM cho Ngaân saùch nhaø nöôùc vaãn taêng qua caùc naêm. Qua ñoù cho

thaáy VCBHCM laø moät doanh nghieäp coù ñoùng goùp raát to lôùn cho Ngaân saùch

nhaø nöôùc.

- Theá maïnh cuûa VCBHCM laø thanh toaùn quoác teá, trong nhieàu naêm lieàn VCBHCM luoân laø ñôn vò coù dòch vuï thanh toaùn quoác teá toát nhaát treân ñòa baøn, goùp phaàn xaây döïng hình aûnh VCBHCM treân thöông tröôøng quoác teá ngaøy moät toát hôn.

- Beân caïnh ñoù, VCBHCM cuõng ñang töøng böôùc thöïc hieän chöông trình hieän ñaïi hoùa coâng ngheä ngaân haøng vaø 05 naêm lieàn ñöôïc Taïp chí "The Banker" bình choïn laø ngaân haøng toát nhaát Vieät Nam.

• Nhöõng thaùch thöùc cuûa VCBHCM trong giai ñoaïn hieän nay:

- Hieän nay caùc Ngaân haøng caïnh tranh ngaøy moät gay gaét, VCBHCM ñang laø taâm ñieåm cuûa laøn soùng taán coâng cuûa caùc ngaân haøng khaùc töø ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñeán ngaân haøng trong nöôùc; sôû tröôøng cuûa VCBHCM laø thanh toaùn quoác teá, kinh doanh ngoaïi teä, coâng ngheä … Nay khoâng haún coøn laø öu theá nöõa, caùc ngaân haøng khaùc ngaøy caøng vöôn leân daàn töø trình ñoä caùn boä, coâng ngheä kyõ thuaät vaø thò phaàn.

- Moâi tröôøng kinh teá cuûa Vieät Nam noùi chung chöa thaät söï toát cho hoaït ñoäng ñaàu tö tín duïng, Vieät Nam vaãn laø moät quoác gia bò theá giôùi xem laø moät nöôùc coù nhieàu ruûi ro, do ñoù aûnh höôûng khoâng ít ñeán vieäc ñaàu tö cuûa Ngaân haøng.

- Caùc khaùch haøng cuûa VCBHCM coøn ít veà soá löôïng vaø chöa ña daïng veà loaïi hình, moät soá khaùch haøng ñang chieám tyû troïng lôùn trong hoaït ñoäng cuûa VCBHCM, ñaây cuõng laø moät nguy cô cuûa ngaân haøng neáu khaùch haøng coù ruûi ro hay khaùch haøng cuûa VCBHCM bò caùc Ngaân haøng khaùc caïnh tranh.

- Töø tröôùc ñeán nay VCBHCM ñaõ coù moät lôïi theá treân thò tröôøng ngoaïi hoái cuûa Thaønh phoá vaø chính töø vò theá naøy ñaõ taïo cho VCBHCM öu theá trong lónh vöïc tín duïng thanh toaùn, huy ñoäng tieàn gôûi thanh toaùn … nhöng ñeán nay vò theá ñoù cuûa VCBHCM ñang maát daàn, phaûi ñoái maët quyeát lieät vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh giaønh vò theá vaø thöïc teá ñaõ coù moät soá doanh nghieäp lôùn boû VCB HCM ñi, ñieàu naøy chöùng toû thò phaàn cuûa VCBHCM ñang bò maát daàn vaø ñaây chính laø söï ñe doïa cho hoaït ñoäng Ngaân haøng, ñoøi hoûi phaûi giöõ thò phaàn vaø phaùt trieån noù.

2.2.1 Veà huy ñoäng voán :

2.2. Hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng Ngoaïi thöông Chi nhaùnh TPHCM trong thôøi gian qua: 2.2.1.1 Huy ñoäng voán taïi caùc NHTM treân ñòa baøn TPHCM

Baûng 1: Tình hình huy ñoäng voán taïi caùc NHTM treân ñòa baøn TPHCM: Ñvt: tyû VNÑ 06/2005 2004 110.700 99.700 53.670 47.800 2001 2003 2002 37.952 52.835 78.094 27.764 33.161 38.376 (quy teä

Chæ tieâu Baèng VNÑ Baèng ngoaïi VNÑ) Toång voán huy ñoäng 65.716 85.996 116.47 147.500 164.370

Tyû leä taêng tröôûng (%) 16,9 30,86 26,64 11,44 0 35,4

(Nguoàn: Taïp chí VCBHCM soá thaùng 07/2005)

Ñieåm noåi baät trong 6 thaùng ñaàu naêm 2005 laø vieäc caùc ngaân haøng thöông maïi taêng laõi suaát huy ñoäng cuõng nhö laõi suaát cho vay. Ñaây laø ñieàu taát yeáu nhaèm xaùc ñònh laïi maët baèng laõi suaát cho phuø hôïp vôùi söï maát giaù cuûa ñoàng tieàn khi chæ soá giaù tieâu duøng cuõng nhö nhu caàu voán cho neàn kinh teá lieân tuïc taêng leân, theâm vaøo ñoù laø söï taêng laõi suaát cuûa FED. Tuy nhieân vieäc taêng laõi suaát coù aûnh höôûng nhaát ñònh ñeán doanh nghieäp, nhöng ñaây laø bieän phaùp höõu hieäu nhaèm kieåm soaùt laïm phaùt. Ñieàu naøy cuõng haïn cheá söï chuyeån dòch tieàn göûi VNÑ sang USD, taïo ñöôïc söï oån ñònh trong cô caáu nguoàn voán huy ñoäng.

2.2.1.2 Tình hình huy ñoäng voán taïi VCBHCM

Baûng 2: Nguoàn voán taïi VCB HCM

Ñôn vò tính : tyû VNÑ, trieäu USD

Chæ tieâu 2002 2003 2004 06/2005

Taêng Taêng Taêng

-Toång nguoàn 14.371 18.993 32,2% 21.825 15,1% 24.330 111.5%

voán

+ VNÑ 6.142 9.666 57,4% 10.381 7,4% 12.391 119,4%

+ Ngoaïi teä 535.4 597,6 11,62% 727,1 21,6% 755 103,8%

-Voán huy ñoäng 12.985 17.430 34,2% 19.919 14,3% 22.007 110,5%

(Nguoàn: Taïp chí VCBHCM soá thaùng 07/2005)

Coâng taùc huy ñoäng voán coù vai troø quan troïng trong hoaït ñoäng cuûa

VCBHCM trong thôøi gian qua, thoâng qua caùc bieän phaùp ñeà ra heát söùc cuï theå

mang laïi hieäu quaû thieát thöïc nhö:

+ AÙp duïng laõi suaát linh hoaït phuø hôïp vôùi tình hình chung treân ñòa baøn

TPHCM, thu huùt khaùch haøng baèng hình thöùc öu ñaõi veà laõi suaát.

+ Phaùt trieån maïng löôùi chi nhaùnh caáp 2, Phoøng Giao Dòch ñeå môû roäng

nhieàu keânh huy ñoäng voán, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho khaùch haøng tieáp caän vôùi

Ngaân haøng, taêng tröôûng nguoàn voán moät caùch oån ñònh.

+ ÖÙng duïng coâng ngheä vaø cung caáp nhieàu saûn phaåm dòch vuï nhö taêng

cöôøng coâng taùc phaùt haønh theû thanh toaùn, toå chöùc toát maïng löôùi maùy ruùt tieàn töï

ñoäng vaø phaùt trieån theâm dòch vuï gia taêng cuûa theû ñeå taêng cöôøng thu huùt taøi

khoaûn tieàn gôûi caù nhaân.

+ Ñoåi môùi phong caùch phuïc vuï cuõng nhö cung caáp cho khaùch haøng nhöõng

dòch vuï heát söùc tieän lôïi nhö toå chöùc thu tieàn maët, nhaän chi traû löông taïi ñôn vò,

thöïc hieän chuyeån tieàn töï ñoäng... qua ñoù giöõ ñöôïc khaùch haøng truyeàn thoáng vaø

thu huùt caùc doanh nghieäp môùi.

+ Chính saùch ña daïng hoaù khaùch haøng ñaõ taïo ñieàu kieän gia taêng soá löôïng

taøi khoaûn tieàn göûi töø caùc khaùch haøng laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, caùc

doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, töø ñoù vöøa taêng ñöôïc soá dö tieàn göûi

vöøa taïo söï oån ñònh veà nguoàn voán.

Nhöõng bieän phaùp neâu treân ñaõ goùp phaàn taêng tröôûng nguoàn voán taïi

VCBHCM trong thôøi gian qua trong moâi tröôøng caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét,

ñaëc bieät caïnh tranh veà laõi suaát, söï taêng giaù moät soá maët haøng. Tính töø thôøi ñieåm

cuoái thaùng 06 naêm 2005, nguoàn voán huy ñoäng taêng 62% so vôùi cuoái naêm 2002.

Bình quaân taêng treân 20%/naêm.

Döï tröõ thanh khoaûn cuûa VCBHCM laø cao. Tyû troïng cuûa caùc nguoàn voán

huy ñoäng töø tieàn gôûi khoâng kyø haïn vaø töø caùc toå chöùc tín duïng chæ töông ñöông

10% cuûa toång taøi saûn. Trong khi ñoù, tyû troïng cuûa caùc taøi saûn coù tính thanh

khoaûn cao nhö tieàn maët, tieàn gôûi taïi ngaân haøng nhaø nöôùc vaø caùc toå chöùc tín

duïng khaùc chieám 60% toång taøi saûn. Nhôø nguoàn voán huy ñoäng coù söï taêng

tröôûng lieân tuïc vaø tyû troïng cao cuûa phaàn voán huy ñoäng töø caùc toå chöùc kinh teá

ñaõ mang laïi lôïi theá cho VCBHCM laø coù theå ñaït chi phí voán thaáp. Ñieàu naøy ñaõ

ñem laïi söùc caïnh tranh raát lôùn cho VCBHCM trong vieäc söû duïng voán cho vay

nhôø öu theá veà nguoàn voán oån ñònh vaø laõi suaát haáp daãn. Do vaäy, dö nôï cuûa

VCBHCM thôøi gian qua cuõng ñaõ coù söï taêng tröôûng ñaùng keå.

2.2.2.Veà taøi trôï voán tín duïng ngaân haøng cho neàn kinh teá:

2.2.2.1 Tình hình dö nôï tín duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn

TPHCM

Baûng 3: Tình hình dö nôï tín duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn TPHCM:

Ñvt: tyû VNÑ

Chæ tieâu 2001 2002 2003 2004 06/2005

1. Theo hình thaùi giaù 56.189 74.243 100.886 136.000 154.940

trò

- Baèng VNÑ 39.555 52.450 67.902 88.320 102.340

- Baèng USD (quy 16.634 21.793 32.984 47.680 52.600

VNÑ)

2. Theo thôøi haïn nôï 56.189 74.243 100.886 136.000 154.940

- Ngaén haïn 35.890 45.186 59.865 80.200 91.410

- Trung daøi haïn 20.299 29.057 41.021 55.800 63.530

Toång dö nôï cho vay 56.189 74.243 100.886 136.000 154.940

Tyû leä taêng tröôûng 7,7 32,10 35,90 34,81 13,9

(%)

(Nguoàn: Taïp chí VCBHCM soá thaùng 07/2005)

Trong thôøi gian qua caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn TPHCM

tieáp tuïc taêng cöôøng caùc bieän phaùp nhaèm naâng cao chaát löôïng tín duïng, ñaûm

baûo nhu caàu voán cho moïi thaønh phaàn kinh teá, ñaëc bieät tyû troïng tín duïng cho

caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû coù xu höôùng ngaøy caøng taêng. Trong 6 thaùng ñaàu

naêm, toác ñoä taêng tröôûng tín duïng cao hôn toác ñoä taêng nguoàn voán huy ñoäng.

Qua baûng 3 coù theå thaáy, dö nôï tín duïng ñeán 30/06/2005 ñaït 154.940 tyû ñoàng,

taêng 30,9% so vôùi cuøng kyø vaø taêng 13,9% so vôùi ñaàu naêm, trong ñoù tín duïng

baèng VNÑ taêng nhanh hôn tín duïng ngoaïi teä. Dö nôï tín duïng baèng VNÑ ñaït

102.340 tyû ñoàng, taêng 34,8% so cuøng kyø vaø taêng 15,8% so vôùi ñaàu naêm. Dö nôï

tín duïng baèng ngoaïi teä quy VNÑ laø 52.600 tyû ñoàng, chieám 33,9% toång dö nôï,

taêng 25% so cuøng kyø vaø taêng 9,7% so vôùi ñaàu naêm.

2.2.2.2 Tình hình taøi trôï voán tín duïng ngaân haøng cho neàn kinh teá

vaø cho caùc DNVVN taïi VCB-HCM

Baûng 4: Soá dö nôï vay qua caùc naêm taïi VCB-HCM

Ñvt: tyû VNÑ

2003 2004 06/2005 Chæ tieâu Taêng (%) Taêng (%)

Doanh soá cho vay 24.587 37.650 53,13 20.926 (44,42)

Doanh soá thu nôï 22.303 34.987 56,87 19.550 (44,12)

Nôï quaù haïn 39,56 56,48 42,77 48,03 (14,96)

Dö nôï 8440 11.150 32,11 12.545 12,51

+ Ngaén haïn 4.894 6.382 30,40 7.633 19,60

+ Trung daøi haïn 3.546 4.768 34,46 4.911 3,00

(Nguoàn: Taïp chí VCBHCM soá thaùng 07/2005)

Tình hình hoaït ñoäng tín duïng trong thôøi gian qua taïi VCBHCM coù

nhöõng chuyeån bieán heát söùc roõ neùt theå hieän qua toác ñoä taêng tröôûng dö nôï haøng

naêm vaø chaát löôïng tín duïng luoân ñöôïc ñaûm baûo töø ñoù goùp phaàn laøm thay ñoåi

hình aûnh Vietcombank töø moät ngaân haøng chuyeân doanh thaønh moät ngaân haøng

ña naêng.

Vieäc môû roäng tín duïng khoâng noùng voäi maø gaén vôùi söï caûi thieän veà naêng

löïc quaûn lyù ruûi ro tín duïng treân cô sôû xaùc ñònh giôùi haïn tín duïng cho töøng

khaùch haøng, ña daïng hoaù khaùch haøng theo höôùng taêng cöôøng cho vay caùc

doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh, caùc doanh nghieäp saûn xuaát haøng xuaát khaåu,

DNVVN, caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Taïi thôøi ñieåm cuoái naêm

2002, dö nôï nhoùm Doanh nghieäp nhaø nöôùc chieám gaàn 72,75% treân toång dö nôï,

ñeán cuoái thaùng 06/2005 chæ coøn khoaûng 42%, tyû leä dö nôï coù taøi saûn ñaûm baûo

trong toång dö nôï chieám 57%, tyû leä nôï quaù haïn ñöôïc khoâng cheá döôùi 1%.

Beân caïnh ñoù coâng taùc quaûn lyù tín duïng ñöôïc tieán haønh baèng vieäc

chuyeân moân hoaù caùc boä phaän. Ñoàng thôøi tieán haønh phaân loaïi, ñaùnh giaù xeáp

haïng doanh nghieäp nhaèm naâng cao coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng ñöôïc toát

hôn. Ngoaøi ra coâng taùc kieåm tra kieåm soaùt tín duïng ñöôïc tieán haønh chaët cheõ

hôn ôû caùc giai ñoaïn tröôùc, trong vaø sau cho vay.

Vôùi nhöõng ñònh höôùng ñuùng ñaén, möùc taêng tröôûng tín duïng bình quaân

ñaït töø 25%-30%, trong ñoù tín duïng trung daøi haïn ñaõ taêng ñaùng keå vaø chieám

khoaûng 42% trong toång dö nôï, tyû leä nôï quaù haïn trong möùc cho pheùp, nôï chôø xöû

lyù, nôï khoanh ñaõ xöû lyù xong.

Beân caïnh nhöõng keát quaû neâu treân, coâng taùc tín duïng coøn coù nhieàu haïn

cheá nhaát ñònh nhö ñoäi nguõ caùn boä tín duïng coøn ít, ña soá coøn môùi chöa coù kinh

nghieäm, vì vaäy trong thôøi gian tôùi caàn phaûi chuù yù vaø taäp trung ñaøo taïo ñoäi nguõ

caùn boä tín duïng, tieáp tuïc ñoåi môùi vaø hoaøn thieän moâ hình tín duïng, naâng cao

coâng taùc quaûn trò ruûi ro tieán tôùi moâ hình hoaït ñoäng tín duïng theo chuaån möïc

hieän ñaïi hôn.

Coù theå thaáy, soá dö nôï vay cuûa VCBHCM qua caùc naêm ñaõ coù söï taêng

tröôûng ñaùng keå. Vôùi chính saùch thaän troïng trong vieäc tìm ñaàu ra khaû thi ñeå söû

duïng voán qua keânh tín duïng taêng cao hôn, tuy nhieân tyû leä cho vay so vôùi

nguoàn voán taïi VCBHCM chæ giöõ ôû möùc 45%-50%. Nhìn chung dieãn bieán veà

hoaït ñoäng tín duïng taïi VCBHCM hoaøn toaøn gioáng vôùi xu höôùng taêng tröôûng

tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn TPHCM, ñoù laø dö nôï tín

duïng baèng ngoaïi teä taêng nhanh hôn dö nôï baèng noäi teä, dö nôï trung daøi haïn

taêng ñaùng keå so vôùi caùc naêm tröôùc. Rieâng ñoái vôùi VCBHCM hoaït ñoäng tín

duïng taêng khaù cao, nhöng vaãn thaáp hôn so vôùi möùc taêng tröôûng chung cuûa ñòa

baøn (35,5%). Tyû troïng söû duïng voán ñaàu tö tín duïng trong toång nguoàn voán taêng

töø möùc 44% naêm 2003 leân 51% naêm 2004 do nhu caàu tín duïng taêng. Hoaït

ñoäng tín duïng taøi trôï cho neàn kinh teá trong thôøi gian qua taïi VCBHCM tieáp tuïc

ñöôïc môû roäng vaø söï taêng tröôûng ñoù laø tích cöïc, bôûi leõ trong ñieàu kieän neàn kinh

teá ñang phaùt trieån thì söï taêng tröôûng tín duïng laø hôïp lyù. Beân caïnh ñoù,

VCBHCM tieáp tuïc thöïc hieän ña daïng hoaù khaùch haøng nhaèm giaûm thieåu ruûi ro.

Cuï theå laø dö nôï tín duïng cuûa caùc Coâng ty coå phaàn, coâng ty TNHH taêng 77,6%

so vôùi naêm 2003, DNTN taêng 60,1%, caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc

ngoaøi taêng 75%, caù theå taêng 92,4% so vôùi naêm 2003, tyû troïng dö nôï DNNN

giaûm töø möùc 61% cuoái naêm 2003 xuoáng coøn 48% ôû naêm 2004 vaø ñeán 30/06/05

chæ coøn 45%, theå hieän ôû baûng sau:

Baûng 5: Dö nôï phaân theo loaïi hình doanh nghieäp

Ñvt: tyû VNÑ

2003 2004

Loaïi hình doanh nghieäp Tyû Tyû Taêng Dö nôï Dö nôï troïng troïng tröôûng

DN quoác doanh 5.203 61,65% 5.355 48,03% 2,92%

DN coù voán ñaàu tö nöôùc 875 10,37% 1.530 13,72% 74,86%

ngoaøi

Coâng ty coå phaàn, TNHH 1.811 21,46% 3.217 28,85% 77,64%

DNTN, hôïp taùc xaõ, caù theå 551 6,53% 1.048 9,40% 90,20%

Coäng 8.440 100% 11.15 100% 32,11%

(Nguoàn: Taïp chí VCBHCM soá thaùng 03/2005)

Nhaän xeùt:

- Thöù nhaát, maëc duø nguoàn voán taêng tröôûng maïnh vaø lieân tuïc nhöng möùc

ñaàu tö cuûa Ngaân haøng cho caùc toå chöùc kinh teá vaø daân cö khoâng taêng tröôûng

töông öùng, tyû troïng cho vay cuûa VCBHCM chöa töông xöùng vôùi quy moâ taøi

saûn. Thò phaàn cuûa VCBHCM chieám khoaûng 8-10% toång dö nôï treân ñòa baøn,

trong ñoù nguoàn voán chieám 15%-17% toång nguoàn voán cuûa ñiaï baøn. Sau khi

ñöôïc taêng voán baèng traùi phieáu vöøa roài, voán töï coù cuûa Ngaân haøng ngoaïi thöông

Vieät Nam laø 3.500 tyû ñoàng, möùc cho vay toái ña baèng 15% voán töï coù thì chæ

baèng 525 tyû ñoàng cho moät khaùch haøng. Do vaäy, coù caùc döï aùn lôùn maø

VCBHCM khoâng theå tham gia heát, gaây trôû ngaïi khoâng nhoû cho Ngaân haøng vaø

neàn kinh teá. Voán töï coù thaáp gaây aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán uy tín quoác teá cuûa

Ngaân haøng veà ñoä an toaøn vaø laøm cho söùc caïnh tranh cuûa Ngaân haøng ñoái vôùi

quoác teá yeáu.

- Thöù hai, möùc an toaøn trong huy ñoäng vaø cho vay coøn thaáp, ñeå hoaït

ñoäng theo nhöõng chuaån möïc an toaøn cuûa ngaân haøng thì theo thoâng leä quoác teá

muoán huy ñoäng 12 ñoàng voán thì phaûi coù moät ñoàng voán töï coù vaø nhö vaäy möùc

cho vay toái ña chæ coù theå laø 12 ñoàng. Nhö vaäy, moät ngaân haøng quoác doanh nhö

Vietcombank Vieät Nam, coù soá voán 3500 tyû ñoàng thì toång soá cho vay ra cuûa

toaøn heä thoáng chæ khoaûng 42.000 tyû ñoàng. Nhöng treân thöïc teá, caùc ngaân haøng

ñaõ phaûi huy ñoäng vaø cho vay ra nhieàu hôn möùc naøy raát nhieàu.

- Thöù ba, tyû troïng cho vay trung daøi haïn chöa cao do coøn haïn cheá veà

nguoàn voán: maëc duø Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ môû ra moät soá nhöõng cô cheá nhöng

ngöôøi daân chöa göûi tieàn daøi haïn nhieàu neân voán ñaàu tö phaùt trieån chöa nhieàu.

Tieàn göûi coù kyø haïn treân 01 naêm taïi ngaân haøng hieän nay chæ chieám coù 20-25%

toång nguoàn voán huy ñoäng (chuû yeáu laø tieàn göûi coù kyø haïn xoay quanh möùc 01

naêm, ít ngöôøi göûi voán kyø haïn 05 naêm). Trong khi ñoù caùc döï aùn vay ñeàu yeâu

caàu phaûi cho vay daøi haïn. Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ cho pheùp caùc ngaân haøng

thöông maïi chæ ñöôïc pheùp söû duïng 30-40% voán ngaén haïn ñaàu tö cho vay trung

vaø daøi haïn. Möùc cho vay cao hôn nöõa thì seõ maát an toaøn vì khaû naêng thanh

toaùn khoâng baûo ñaûm. Do ñoù, nhö coù theå thaáy trong Baûng döôùi ñaây, maëc duø dö

nôï taïi VCBHCM ñaõ coù nhöõng chuyeån dòch theo höôùng taêng daàn tyû troïng cho

vay trung daøi haïn (naêm 2001 laø 39%, naêm 2002 laø 42%, naêm 2003 laø 42%,

naêm 2004 laø 42,76%) nhöng möùc taêng naøy vaãn chöa thöïc söï ñaùp öùng ñöôïc nhu

caàu voán cuûa caùc doanh nghieäp.

Baûng 6: Dö nôï phaân theo keát caáu thôøi gian

2003 Dö nôï (tyû VNÑ) 2004 Taêng tröôûng

4.894 Cho vay ngaén haïn 6.382 30,40%

3.545 Cho vay trung daøi haïn 4.768 34,47%

8.439 Coäng 11.150 32,12%

2001 Dö nôï (tyû VNÑ) 2002 Taêng tröôûng

1.673 Cho vay ngaén haïn 3.481 108%

1.077 Cho vay trung daøi haïn 2.507 133%

903 Nôï quaù haïn (cuõ) 15 -98%

3.553 Coäng 6.003 69%

(Nguoàn: Taïp chí VCBHCM soá thaùng 03/2005)

- Thöù tö, dö nôï taêng theo höôùng tích cöïc nhôø ña daïng hoùa ñoái töôïng

khaùch haøng vaø caùc dòch vuï hoã trôï: maëc duø doanh nghieäp quoác doanh vaãn

chieám tyû troïng lôùn nhaát trong cô caáu dö nôï, nhöng dö nôï caùc Coâng ty coå phaàn,

traùch nhieäm höõu haïn, caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ coù söï

taêng tröôûng ñaùng keå. Ñieån hình töø naêm 2003 ñeán nay, baèng vieäc môû roäng ñoái

töôïng tín duïng cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, cho vay caù nhaân, cho vay

caùn boä coâng nhaân vieân cuõng nhö chuù troïng cho vay ñaàu tö trung daøi haïn theo

chuû tröông chung cho hieän ñaïi hoùa coâng ngheä taïi caùc doanh nghieäp, neân dö nôï

tín duïng coù möùc taêng tröôûng khaù lôùn.

* Toùm laïi, do coøn haïn cheá veà nguoàn voán, nhaát laø voán daøi haïn neân tuy dö

nôï ñaõ coù nhöõng söï taêng tröôûng nhaát ñònh nhöng chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu

taêng tröôûng cuûa neàn kinh teá. Tuy nhieân moät ñieàu ñaùng ghi nhaän laø dö nôï tín

duïng naêm 2004 cuûa VCBHCM ñaõ coù söï taêng tröôûng maïnh meõ, nguyeân nhaân

chính töø chuû tröông ñaåy maïnh coâng taùc cho vay baèng caùc bieän phaùp nhö öu ñaõi

veà laõi suaát, phí, môû roäng cho vay theo haïn möùc, chuû ñoäng tieáp thò khaùch haøng

môùi, ñaëc bieät laø chuû tröông ña daïng hoùa khaùch haøng, maø trong ñoù coù goùp phaàn

cuûa vieäc chuù troïng cho vay loaïi hình doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Ñaây cuõng

chính laø moät ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån laâu daøi cuûa VCBHCM trong thôøi

gian tôùi.

2.2.3. Muïc tieâu phaùt trieån cho vay DNVVN taïi VCB-HCM

Vaán ñeà cho vay caùc DNVVN ôû nöôùc ta khoâng phaûi laø moät vaán ñeà môùi

maø ñaõ coù nhieàu ngaân haøng, toå chöùc quan taâm ñeán vieäc phaùt trieån caùc doanh

nghieäp naøy thoâng qua vieäc cho vay DNVVN nhö WB, UNIDO, IFC, … Vieäc

phaùt trieån DNVVN raát ñöôïc Chính phuû coi troïng vôùi ñoäng thaùi thaønh laäp UÛy

ban phaùt trieån SME (DNVVN), Quyõ baûo laõnh tín duïng cho DNVVN (theo

Quyeát ñònh soá 193/2001/QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû vaø thoâng tö höôùng

daãn soá 42/2002/TT-BTC cuûa Boä Taøi chính), vì theá loaïi hình doanh nghieäp naøy

seõ ñöôïc höôûng nhieàu öu ñaõi, hoã trôï phaùt trieån.

Nhìn nhaän vai troø quan troïng vaø söï phaùt trieån cuûa Doanh nghieäp vöøa vaø

nhoû trong neàn kinh teá, Ban Laõnh ñaïo Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät nam ñaõ

nhaän thöùc raèng phaùt trieån cho vay nhoùm khaùch haøng DNVVN laø moät noäi dung

quan troïng cuûa chuû tröông taùi cô caáu Vietcombank nhaèm ña daïng hoùa khaùch

haøng, ñoàng thôøi taïo cô sôû ñeå ña daïng hoùa saûn phaåm trong lónh vöïc tín duïng.

Vaán ñeà naøy ñaõ naèm trong ñeà aùn taùi cô caáu caùc ngaân haøng thöông maïi ñaõ

ñöôïc Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät ngaøy 05/10/2001. Vaø ñeå trieån khai vieäc

cho vay DNVVN moät caùch hieäu quaû vaø an toaøn, VCB VN ñaõ thaønh laäp nhoùm

coâng taùc chuyeân traùch phoái hôïp vôùi Tieåu ban phaùt trieån chi nhaùnh vaø saûn phaåm

môùi ñeå nghieân cöùu xaây döïng ñeà aùn cho vay DNVVN.

Vôùi caùc chính saùch hoã trôï cuûa Chính phuû vaø trieån voïng phaùt trieån

DNVVN treân ñòa baøn thaønh phoá hieän nay thì nhu caàu voán cho caùc doanh

nghieäp naøy laø raát lôùn vaø ñaây chính laø moät cô hoäi vaø chieán löôïc phaùt trieån cho

VCB thôøi gian tôùi trong boái caûnh caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét vaø gia nhaäp

kinh teá quoác teá.

2.2.3.1 Trieån voïng phaùt trieån DNVVN taïi TPHCM:

Trong tieán trình phaùt trieån kinh teá cuûa mình, nhieàu quoác gia vaø vuøng

laõnh thoå ñaõ cho thaáy söùc soáng vaø tính naêng ñoäng cuûa caùc DNVVN trong neàn

kinh teá thò tröôøng. Chính hieäu quaû cuûa caùc doanh nghieäp naøy ñaõ goùp phaàn

quan troïng taïo neân söùc maïnh kinh teá cuûa caùc quoác gia phaùt trieån laãn caùc nöôùc

môùi coâng nghieäp hoùa. Baûn thaân cô caáu kinh teá cuûa nöôùc ta cuõng coù nhieàu

ñieåm thích hôïp cho söï phaùt trieån cuûa DNVVN: haàu heát caùc ngaønh coù lôïi theá

caïnh tranh cuûa nöôùc ta nhö may, cheá bieán löông thöïc, myõ ngheä, … ñeàu laø

nhöõng ngaønh ít coù lôïi ích veà quy moâ.

Khoâng chæ phuø hôïp vôùi baûn thaân cô caáu kinh teá cuûa ñaát nöôùc, söï phaùt

trieån DNVVN cuõng nhaän ñöôïc söï quan taâm ñaëc bieät cuûa caùc Toå chöùc tieàn teä

theá giôùi, caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam. Theo ñoù, DNVVN ñöôïc coi

laø nhöõng teá baøo kinh teá coù khaû naêng phaùt huy söùc maïnh töø nhöõng nguoàn löïc

nhoû, laø nhöõng doanh nghieäp thích hôïp cho vieäc phaùt trieån caùc ngaønh coâng

nghieäp phuï trôï, laø moät trong nhöõng ñieàu kieän raát quan troïng ñeå thu huùt ñaàu tö

nöôùc ngoaøi. Qua ñoù, chính caùc doanh nghieäp naøy cuõng daàn daàn tieáp caän ñöôïc

heä thoáng coâng ngheä hieän ñaïi cuûa theá giôùi vaø goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån chung

cuûa kinh teá ñaát nöôùc. Chính phuû khuyeán khích caùc DNVVN phaùt trieån hình

thöùc thaàu phuï coâng nghieäp, taêng cöôøng söï lieân keát giöõa caùc DNVVN vôùi

doanh nghieäp khaùc vaø hôïp taùc saûn xuaát saûn phaåm, saûn xuaát linh kieän, phuï

kieän, phuï tuøng, nhaän thaàu xaây döïng... nhaèm thuùc ñaåy chuyeån giao coâng ngheä,

môû roäng thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc

doanh nghieäp vöøa vaø nhoû.

Taïi TPHCM, laø nôi taäp trung nhieàu khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát, coù

moät neàn kinh teá naêng ñoäng, caùc chính saùch kinh teá töông ñoái linh hoaït, chính

laø moät ñòa ñieåm thuaän lôïi cho vieäc hình thaønh caùc doanh nghieäp môùi, nhaát laø

caùc DNVVN. Do vaäy, trong töông lai, cuøng vôùi xu theá phaùt trieån chung cuûa ñaát

nöôùc, cuøng söï quan taâm vaø hoã trôï cuûa Chính phuû, DNVVN seõ ngaøy caøng phaùt

trieån maïnh meõ caû veà soá löôïng cuõng nhö nhöõng ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån

chung cuûa neàn kinh teá TPHCM noùi rieâng vaø neàn kinh teá caû nöôùc noùi chung.

Xuaát phaùt töø chuû tröông chung cuûa Nhaø nöôùc khuyeán khích phaùt trieån

kinh teá, trong ñoù ñaëc bieät laø vieäc phaùt trieån khu vöïc kinh teá coù nguoàn voán nhoû,

moâi tröôøng chính saùch trong thôøi gian qua ñöôïc caûi caùch theo höôùng ngaøy caøng

thuaän lôïi. Ñaùng chuù yù laø vieäc thoâng qua vaø trieån khai Luaät doanh nghieäp naêm

2000 vaø caùc caûi caùch lieân quan ñeán thuû tuïc haûi quan, thueá, …

Taùc ñoäng cuûa caùc bieän phaùp caûi caùch naøy raát roõ reät. Nhö coù theå thaáy

trong baûng döôùi ñaây, toác ñoä phaùt trieån cuûa caùc doanh nghieäp naêm 2002 - 2003

coù söï taêng tröôûng maïnh meõ. Theo Trung taâm thoâng tin doanh nghieäp cuûa Boä

Keá hoaïch vaø Ñaàu tö, keå töø khi Luaät Doanh nghieäp coù hieäu löïc vaøo ñaàu naêm

2000, soá löôïng doanh nghieäp ñaêng kyù thaønh laäp môùi cho ñeán heát thaùng 06 naêm

2005 nhieàu hôn gaáp hai laàn soá löôïng doanh nghieäp thaønh laäp trong voøng 10

naêm tröôùc ñoù, naâng toång soá doanh nghieäp taïi Vieät Nam leân khoaûng 139.849

doanh nghieäp (theo ñoù soá löôïng doanh nghieäp ñaêng kyù kinh doanh 6 thaùng ñaàu

naêm 2005 laø 19.056 doanh nghieäp vôùi soá voán hôn 51.726 tyû ñoàng). Toác ñoä

taêng tröôûng trong 2 naêm vöøa qua laø 20% ñoái vôùi soá doanh nghieäp vaø 22% ñoái

vôùi soá voán ñaêng kyù. Haàu heát caùc tænh ñeàu coù söï taêng tröôûng naøy nhöng Thaønh

phoá Hoà Chí Minh laø nôi coù soá löôïng doanh nghieäp vaø soá voán ñaêng kyù lôùn nhaát.

Baûng 7: Tình hình phaùt trieån doanh nghieäp môùi taïi TPHCM

Soá doanh nghieäp ñaêng Voán ñaêng kyù (tyû

Taêng tröôûng kyù ñoàng)

9.403 15.227 Naêm 2001

10.215 16.734 8.64% 9.90% Naêm 2002

11.694 19.328 14.48% 15.50% Naêm 2003

13.416 21.776 14.73% 12.67% Naêm 2004

10.295 17.399 06/2005

(Nguoàn: www.dpi.hochiminhcity.gov.vn)

Theo soá lieäu ñieàu tra cuûa MPDF (Chöông trình phaùt trieån döï aùn

Mekong) thì trong toång soá caùc doanh nghieäp ñaêng kyù thaønh laäp môùi, chieám

98% laø caùc doanh nghieäp coù quy moâ vöøa vaø nhoû. Veà hình thöùc sôû höõu, soá

löôïng doanh nghieäp phaùt trieån maïnh nhaát laø loaïi hình Coâng ty TNHH, Coâng ty

Coå phaàn vaø Doanh nghieäp tö nhaân. Theo ñoù, tyû leä caùc loaïi hình doanh nghieäp

ñaêng kyù kinh doanh 6 thaùng ñaàu naêm 2005 coù söï thay ñoåi so vôùi cuøng kyø naêm

ngoaùi. Loaïi hình DNTN vaø DNNN ñaêng kyù kinh doanh giaûm trong khi tyû leä

caùc loaïi hình khaùc ñeàu taêng, trong ñoù loaïi hình Coâng ty TNHH coù tyû leä taêng

cao nhaát: ñaït 212,7% veà soá löôïng vaø 325% veà voán ñaêng kyù; tieáp theo laø loaïi

hình Coâng ty coå phaàn ñaït 131,3% veà soá löôïng vaø 157,7% veà voán ñaêng kyù.

Rieâng taïi TPHCM soá löôïng theå hieän ôû baûng sau:

Baûng 8: Soá löôïng Cty TNHH, coå phaàn vaø DNTN ñaêng kyù kinh doanh qua caùc

naêm taïi TPHCM

Loaïi hình doanh nghieäp 2002 2003 2004 06-2005

Coâng ty Coå phaàn, Coâng ty 8.476 9.705 11.50 8.985

TNHH 3

Doanh nghieäp tö nhaân 1.577 1.723 1.619 1.170

(Nguoàn: www.dpi.hochiminhcity.gov.vn)

Vôùi söï taêng tröôûng maïnh meõ nhö treân, caùc DNVVN ñaõ ñoùng goùp khoâng

nhoû vaøo neàn kinh teá. Haøng naêm, caùc DNVVN ñaõ ñoùng goùp 30 - 35% GDP vaø

hôn 32% giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp. Qua caùc soá lieäu treân cho thaáy, caùc

DNVVN ngaøy caøng gia taêng vaø phaùt trieån khoâng chæ veà soá löôïng maø coøn coù

taàm quan troïng lôùn ñoái vôùi neàn kinh teá, khi maø nöôùc ta vôùi neàn kinh teá coøn

ngheøo naøn laïc haäu thì ñaây vaãn laø moät khu vöïc kinh teá coù khaû naêng phaùt trieån

nhieàu nhaát. Tieàm naêng veà nguoàn löïc cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá naøy laø raát lôùn.

Roõ raøng, vôùi soá löôïng phaùt trieån nhanh nhö vaäy thì nhu caàu veà tín duïng

cuûa DNVVN laø seõ raát lôùn. Ñaây thöïc söï laø cô hoäi cho caùc ngaân haøng, khoâng chæ

trong thôøi gian hieän taïi maø seõ coøn phaùt trieån maïnh trong nhieàu naêm tôùi.

Theo soá lieäu ñieàu tra do Vieän Kinh teá hoïc thöïc hieän gaàn ñaây trong

phaïm vi ngaønh deät may, caùc DNVVN ñang coù nhu caàu raát lôùn veà tín duïng

ngaân haøng. Trong soá caùc yeáu toá quan troïng nhaát ñoái vôùi doanh nghieäp, thieáu

voán chieám tôùi 38,7%. Trong khi ñoù, tyû leä DNVVN ngoaøi quoác doanh hieän ñaõ

coù quan heä tín duïng ngaân haøng chöa cao.

Baûng 9: Tyû leä caùc DNVVN ngoaøi quoác doanh vay voán ngaân haøng:

Toå chöùc tín duïng Voán ñaàu tö Voán löu ñoäng

Caùc Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh 17% 21%

Caùc Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn 4% 20%

Coäng 21% 41%

(Nguoàn: Vieän Kinh teá hoïc)

Nhö coù theå thaáy trong baûng treân, chæ coù khoaûng 21% DNVVN ngoaøi

quoác doanh vay ñöôïc voán ñeå ñaàu tö daøi haïn, vaø khoaûng 41% vay ñöôïc voán löu

ñoäng. Ña soá caùc doanh nghieäp coøn laïi phaûi döïa vaøo caùc nguoàn raát haïn cheá

nhö: lôïi nhuaän giöõ laïi, huy ñoäng töø coâng nhaân vieân, vay cuûa baïn beø, …

Maëc duø ñaây laø soá lieäu ñieàu tra trong phaïm vi ngaønh deät may, nhöng

cuõng coù theå nhaän ñònh raèng phaàn lôùn caùc DNVVN ngoaøi quoác doanh chöa

nhaän ñöôïc dòch vuï caáp tín duïng cuûa ngaân haøng. Coù theå coù nhieàu lyù do khaùc

nhau nhöng ñaây chính laø cô hoäi môû roäng kinh doanh cho caùc ngaân haøng.

2.3.3.2 Tình hình caïnh tranh veà ñoái töôïng khaùch haøng cuûa caùc

ngaân haøng treân ñòa baøn thaønh phoá:

Coù theå noùi trong söï caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét vaø khoác lieät trong heä

thoáng ngaân haøng, giöõa caùc ngaân haøng trong nöôùc vôùi ngaân haøng nöôùc ngoaøi,

quoác doanh vôùi coå phaàn vaø ngay trong chính caùc ngaân haøng quoác doanh vôùi

nhau thì vieäc phaùt trieån cho vay DNVVN coù moät yù nghóa raát quan troïng ñoái vôùi

VCBHCM.

Hieän nay, caùc chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi hoaït ñoäng taïi Vieät Nam

coøn khaù ít do moät soá chính saùch coøn haïn cheá söï tham gia cuûa caùc ñoái töôïng

naøy trong thò tröôøng taøi chính nhöng caùc ngaân haøng naøy ñang chieám thò phaàn

tín duïng ngaøy caøng cao. Vôùi xu theá hoäi nhaäp trong töông lai, caùc chính saùch

ñöôïc môû roäng thoâng thoaùng hôn thì khaû naêng caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng

nöôùc ngoaøi coù tieàm löïc maïnh veà taøi chính, phöông phaùp laøm vieäc hieän ñaïi,

khoa hoïc vaø linh hoaït hôn thì vieäc caïnh tranh ñeå chieám giöõ thò phaàn laø heát söùc

khoù khaên.

Nhö ñaõ ñeà caäp ôû phaàn phaân tích ñònh tính veà tình tình tín duïng cuûa caùc

ngaân haøng treân ñòa baøn thaønh phoá, caùc chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi hieän

nay chuû yeáu taøi trôï cho caùc döï aùn lôùn, chöa quan taâm nhieàu ñeán vieäc taøi trôï

cho caùc DNVVN vì hoï thaáy khaû naêng ruûi ro cao, khoaûn taøi trôï nhoû, chi phí lôùn,

keùm hieäu quaû. Ñôn cöû maëc duø Citibank coù toå chöùc hoäi thaûo vaø ñöa ra cam keát

taøi trôï voán cho DNVVN nhöng cho ñeán nay soá döï aùn ñöôïc taøi trôï raát ít.

Trong khi ñoù, caùc Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn chuû yeáu cho vay caù

nhaân vaø caùc doanh nghieäp coù quy moâ nhoû, laø nôi maø caùc DNVVN nghó ñeán

tröôùc tieân khi coù nhu caàu vay voán. Tuy nhieân, caùc ngaân haøng coå phaàn keùm

caïnh tranh hôn caùc ngaân haøng quoác doanh veà nguoàn voán (bò haïn cheá ñoái vôùi

khoaûn cho vay coù giaù trò lôùn vì bò khoáng cheá veà tyû leä cho vay toái ña treân voán töï

coù), khaû naêng quaûn lyù vaø laõi suaát, nhaát laø vôùi caùc khoaûn taøi trôï daøi haïn.

Do vaäy, nhìn chung, taøi trôï voán tín duïng cho caùc DNVVN ñeán nay vaãn

coøn laø moät thò tröôøng môû, cô hoäi cho caùc ngaân haøng tieáp caän vaø phaùt trieån cho

vay vôùi loaïi hình doanh nghieäp ñang ngaøy caøng phaùt trieån naøy.

Hôn nöõa, ñoái töôïng cho vay chuû yeáu cuûa VCB HCM tröôùc nay laø caùc

doanh nghieäp quoác doanh, ñaõ daàn boäc loä nhöõng yeáu keùm cuûa mình, caùc doanh

nghieäp naøy ñang ngaøy caøng trôû neân naëng neà hôn so vôùi söï vaän ñoäng phaùt trieån

lieân tuïc vaø khoâng ngöøng cuûa neàn kinh teá. Vôùi moät boä maùy coàng keành, cô cheá

thuû tuïc coøn phöùc taïp, caùc doanh nghieäp quoác doanh chaäm thích öùng vôùi moâi

tröôøng môùi, nhaát laø trong boái caûnh hoäi nhaäp kinh teá, ñoøi hoûi söï nhanh nhaïy,

ñoåi môùi, saùng taïo ñeå taêng söùc caïnh tranh treân thò tröôøng. Trong khi ñoù, haàu heát

caùc doanh nghieäp quoác doanh vay voán ngaân haøng ñeàu khoâng coù taøi saûn ñaûm

baûo. Vieäc taäp trung voán taøi trôï chæ cho caùc doanh nghieäp quoác doanh seõ laøm

giaûm ñi tính hieäu quaû vaø an toaøn cuûa coâng taùc söû duïng voán vaø laøm giaûm söùc

caïnh tranh cuûa ngaân haøng. Môû roäng ñoái töôïng khaùch haøng beân caïnh caùc doanh

nghieäp quoác doanh, ñaëc bieät laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû seõ laø moät höôùng

phaùt trieån laâu daøi cho söï taêng tröôûng tín duïng vaø ña daïng hoùa ruûi ro cuûa ngaân

haøng.

Cuoái cuøng, trong ñieàu kieän maø thò tröôøng taøi chính nöôùc ta chöa phaùt

trieån (maëc duø thò tröôøng chöùng khoaùùn ñaõ ra ñôøi nhöng chöa ñem laïi hieäu quaû

veà vaán ñeà huy ñoâïng voán cho doanh nghieäp nhö treân theá giôùi), caùc keânh huy

ñoäng voán cuûa doanh nghieäp phaàn lôùn coøn phuï thuoäc vaøo ngaân haøng. Do vaäy,

vôùi tieàm naêng phaùt trieån maïnh meõ cuûa caùc DNVVN thì ñaây seõ laø moät thò phaàn

quan troïng, coù yù nghóa chieán löôïc maø VCB HCM ñang höôùng tôùi, vöøa ñaùp öùng

nhu caàu voán cho söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, vöøa taêng söùc caïnh tranh cuûa

baûn thaân ngaân haøng treân thò tröôøng taøi chính.

2.2.4. Thöïc traïng cho vay DNVVN taïi VCBHCM:

Vôùi muïc tieâu phaùt trieån cho vay DNVVN nhö treân, VCB VN ñaõ thaønh

laäp quyõ cho vay DNVVN vôùi soá tieàn cho vay leân ñeán 500 tyû ñoàng vaø moät soá

chính saùch cho vay rieâng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp thuoäc khoái naøy.

Rieâng taïi VCB HCM, töø naêm 2001 cuõng ñaõ thaønh laäp moät Boä phaän phuï

traùch cho vay DNVVN taïi Phoøng tín duïng vaø ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh quaû

ñaùng chuù yù caû veà naâng cao soá löôïng doanh nghieäp cho vay laãn doanh soá cho

vay ñoái töôïng naøy.

Baûng 10: Soá löôïng DNVVN theo loaïi hình doanh nghieäp vaø theo dö nôï taïi

VCBHCM:

Ñvt: trieäu VNÑ; USD.

Dö nôï Soá löôïng doanh nghieäp

Naêm CP- Nöôùc VNÑ USD DNNN DNTN Toång TNHH ngoaøi

89.082 3.619.000 31 1 4 10 2001 46

352.909 13.224.000 69 3 11 15 2002 98

533.238 30.961.969 137 3 77 23 2003 240

1.457.019 54.850.975 329 9 53 26 2004 417

384 12 65 22 483 06/2005 1.191.527 91.245.292

(Nguoàn: Taïp chí VCBHCM soá thaùng 07/2005)

Nhaän thöùc ñöôïc vai troø quan troïng vaø söï phaùt trieån cuûa DNVVN trong

neàn kinh teá, thöïc hieän chuû tröông ña daïng hoùa khaùch haøng, naêm 2002 laø naêm

ñaàu VCBHCM ñaõ phaùt huy hieäu quaû cho vay ñoái töôïng naøy, vôùi soá löôïng

DNVVN coù quan heä vay voán taêng theâm (quan heä môùi) trong naêm 2002 laø 98

doanh nghieäp, gaáp hai laàn soá löôïng DNVVN cuûa naêm 2001 (taêng 179%), caùc

doanh nghieäp naøy hoaït ñoäng trong moïi ngaønh ngheà, töø thöông maïi, saûn xuaát,

xuaát nhaäp khaåu ñeán du lòch, dòch vuï, coâng ty taøi chính, … Ñeán thaùng 06/05 toång

soá DNVVN coù quan heä tín duïng vôùi VCBHCM ñaõ leân ñeán con soá 483 doanh

nghieäp, chieám tyû troïng nhieàu nhaát laø caùc Coâng ty coå phaàn, coâng ty traùch nhieäm

höõu haïn (79,5%). Ñaùng chuù yù laø trong ñoù, soá löôïng caùc doanh nghieäp ngoaøi

quoác doanh taêng nhieàu nhaát, khoâng chæ caùc Coâng ty coå phaàn, Coâng ty TNHH

(tyû troïng 69,8%) maø caû caùc doanh nghieäp tö nhaân (tyû troïng 13,46%) vaø caùc

doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi (tyû troïng 2,48%). Ñieàu naøy cuõng phuø

hôïp vôùi thöïc teá phaùt trieån cuûa caùc DNVVN hieän nay phaàn lôùn laø caùc doanh

nghieäp ngoaøi quoác doanh, nhöng noù cuõng phaàn naøo cho thaáy söï môû roäng ñoái

töôïng khaùch haøng cuûa ngaân haøng, ngoaøi nhöõng khaùch haøng truyeàn thoáng.

Tuy nhieân, do tieâu chí phaân loaïi DNVVN laø doanh nghieäp coù voán döôùi

10 tyû ñoàng hoaëc lao ñoäng döôùi 300 ngöôøi neân vieäc saép xeáp moät soá doanh

nghieäp vaøo danh saùch naøy chöa thaät söï chính xaùc vôùi yù nghóa "nhoû vaø vöøa" cuûa

moät doanh nghieäp, nhaát laø vôùi caùc doanh nghieäp quoác doanh. Vì moät soá doanh

nghieäp hoaït ñoäng trong lónh vöïc thöông maïi hoaëc dòch vuï, coù soá voán khaù lôùn,

treân 10 tyû ñoàng, doanh soá hoaït ñoäng haøng naêm leân ñeán haøng ngaøn tyû ñoàng,

nhöng do ñaëc thuø kinh doanh neân lao ñoäng khoâng nhieàu vaãn ñöôïc xeáp vaøo loaïi

hình DNVVN. Do vaäy, neáu loaïi caùc doanh nghieäp naøy ra khoûi danh saùch

DNVVN taïi VCBHCM thì soá löôïng DNVVN quoác doanh phaûi giaûm moät phaàn

ba vaø khoâng coøn DNVVN coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi naøo.

Baûng 11: Dö nôï cho vay DNVVN theo loaïi hình doanh nghieäp taïi VCBHCM:

Dö nôï (trieäu ñoàng) 2004 Tyû troïng (%)

DN Nhaø nöôùc 288.149 12,42%

Cty coå phaàn, TNHH 1.872.839 80,71%

DN tö nhaân, cô sôû kinh doanh, hôïp taùc xaõ 73.822 3,18%

DN coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi 85.507 3,69%

Coäng 2.320.317 100%

(Nguoàn: Taïp chí VCBHCM soá thaùng 03/2005)

Dö nôï cho vay DNVVN taïi VCBHCM naêm 2004 ñaõ coù söï taêng tröôûng

maïnh so vôùi caùc naêm tröôùc. Dö nôï cuûa Coâng ty coå phaàn, coâng ty TNHH cuõng

chieám tyû cao nhaát trong toång dö nôï cho vay DNVVN (80,71%) töông xöùng vôùi

tyû troïng veà soá löôïng doanh nghieäp. Ñieàu naøy cho thaáy öu theá cuûa ñoái töôïng

naøy trong DNVVN vaø cuõng cho thaáy söï quan taâm vaø bình ñaúng cuûa VCBHCM

cho loaïi hình DNVVN naøy. Tyû troïng cho vay DNVVN trong toång dö nôï cuõng

taêng qua caùc naêm (naêm 2001 laø 8%, naêm 2002 laø 12%, naêm 2003 laø 16% vaø

naêm 2004 tyû leä naøy laø 20,81%).

Baûng 12: Dö nôï cho vay DNVVN theo keát caáu thôøi gian cho vay:

Dö nôï (tyû VNÑ) 2004 06/2005 Taêng giaûm (%)

Dö nôï ngaén haïn 1.992 2.110 5,9

Dö nôï trung daøi haïn 328 527 60,7

Coäng 2.320 2.637 13,7

(Nguoàn: Taïp chí VCBHCM soá thaùng 07/2005)

Neáu xeùt dö nôï vay theo keát caáu veà thôøi gian cho vay thì tyû leä cho vay

trung daøi haïn coøn khaù thaáp so vôùi cho vay ngaén haïn (chæ chieám khoaûng 20%

toång dö nôï). Ñaây cuõng laø moät haïn cheá chung trong hoaït ñoäng cho vay cuûa

VCBHCM.

Tuy nhieân, ñeå ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû treân laø caû moät söï phaán ñaáu

khoâng ngöøng cuûa VCBHCM, baét nguoàn töø nhöõng nhaân toá sau:

- Veà chuû tröông: vieäc ñaåy maïnh cho vay DNVVN ñaõ ñöôïc söï quan

taâm vaø chæ ñaïo saâu saùt cuûa Ban Giaùm Ñoác VCBHCM (caùc naêm tröôùc ñoái

töôïng khaùch haøng chính cuûa VCBHCM chæ laø caùc doanh nghieäp quoác doanh,

caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh vaø caùc DNVVN chöa ñöôïc quan taâm

nhieàu). Do vaäy, soá löôïng vaø dö nôï cuûa caùc DNVVN naêm 2004 ñaõ taêng leân

ñaùng keå.

- Veà toå chöùc: ñaõ thaønh laäp moät tieåu ban phuï traùch cho vay DNVVN

taïi Phoøng Tín duïng vaø hieän ñang ñöôïc theo doõi chung vôùi boä phaän phuï traùch

doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh. Ngoaøi ra, töø naêm 2002 VCBHCM ñaõ môû

roäng theâm maïng löôùi caùc chi nhaùnh caáp 2 taïi caùc quaän trong thaønh phoá, ngoaøi

muïc tieâu thuï huùt nguoàn voán trong ñòa baøn daân cö coøn coù theâm muïc tieâu quan

troïng laø ñaåy maïnh tieáp caän cho vay DNVVN. Ñaây laø moät chuû tröông ñuùng ñaén

cuûa VCBHCM trong boái caûnh caïnh tranh gay gaét giöõa caùc ngaân haøng treân ñòa

baøn hieän nay.

- Veà coâng taùc tieáp thò vaø coâng taùc khaùch haøng: VCBHCM ñang

ngaøy caøng quan taâm nhieàu hôn ñeán coâng taùc tieáp thò vaø chaêm soùc khaùch haøng,

cuõng nhö ñaët ra caùc chöông trình hoã trôï doanh nghieäp vôùi phöông chaâm "luoân

mang ñeán söï thaønh ñaït cho khaùch haøng". Rieâng ñoái vôùi caùc DNVVN,

VCBHCM ñaõ phoái hôïp cuøng caùc toå chöùc hoã trôï DNVVN toå chöùc caùc buoåi hoäi

thaûo giôùi thieäu veà ngaân haøng, giaûi ñaùp thaéc maéc cuõng nhö laéng nghe caùc yù

kieán ñoùng goùp cuûa caùc DNVVN coù quan taâm ñeán nguoàn taøi trôï töø phía ngaân

haøng. Beân caïnh ñoù, VCBHCM cuõng thöôøng xuyeân tìm hieåu theâm thoâng tin töø

caùc toå chöùc kinh teá khaùc nhö Sôû Keá hoaïch vaø ñaàu tö, Ban quaûn lyù caùc Khu

cheá xuaát - Khu coâng nghieäp laø nôi thöôøng coù thoâng tin veà caùc doanh nghieäp

môùi hình thaønh (maø phaàn lôùn laø caùc DNVVN) vaø caùc döï aùn ñaàu tö, töø ñoù leân

chöông trình tieáp xuùc, giôùi thieäu vaø tö vaán cho caùc khaùch haøng tieàm naêng.

- Veà cô cheá, cheá ñoä cho vay: caùc quy ñònh chung veà tín duïng ngaøy

caøng thoâng thoaùng vaø roõ raøng hôn theo höôùng trao quyeàn töï chuû vaø töï chòu

traùch nhieäm cho ngaân haøng. Ñaëc bieät laø cô cheá ñònh giaù taøi saûn ñaûm baûo cuõng

ñöôïc nôùi loûng, taïo ñieàu kieän cho caùc toå chöùc tín duïng xem xeùt vieäc cho vay coù

taøi saûn ñaûm baûo moät caùch hôïp lyù hôn.

- Laõi suaát: baèng caùch thu huùt nguoàn voán huy ñoäng trong caùc toå

chöùc kinh teá vaø daân cö neân chi phí voán cuûa VCBHCM töông ñoái coù lôïi theá, töø

ñoù taïo neân khung laõi suaát cho vay khaù haáp daãn, gaàn nhö toát nhaát treân ñòa baøn

(caû veà VND vaø USD). Coù theå noùi raèng, caùc DNVVN thöôøng khoâng phaøn naøn

veà laõi suaát cho vay cuûa VCBHCM neân coù theå cho vay theo laõi suaát coâng boá

maø khoâng caàn phaûi öu ñaõi gì theâm.

- Con ngöôøi: ñöôïc söï quan taâm vaø chæ ñaïo cuûa Laõnh Ñaïo Ngaân

haøng, toaøn theå nhaân vieân VCBHCM noùi chung vaø nhaân vieân Phoøng tín duïng

noùi rieâng ñaõ coù söï phoái hôïp vôùi nhau ñeå cuøng hoaøn thaønh toát coâng vieäc ñöôïc

giao, ñuùng vôùi phöông chaâm "mang laïi söï thaønh ñaït cho khaùch haøng".

2.2.5. Nhöõng khoù khaên vöôùng maéc trong cho vay DNVVN taïi

VCBHCM:

Maëc duø ñaõ ñaït ñöïôïc nhöõng thaønh quaû ñaùng khích leä trong coâng taùc cho

vay DNVVN taïi VCBHCM thôøi gian qua nhöng do ñaây laø moät chuû tröông môùi

cuûa Ngaân haøng neân vieäc thöïc hieän trong nhöõng naêm ñaàu khoâng khoûi coøn coù

nhöõng khoù khaên baát caäp.

Thöïc teá qua caùc soá lieäu phaân tích ôû treân, coù theå thaáy maëc duø dö nôï cho

vay DNVVN taïi VCBHCM ñaõ coù söï taêng tröôûng ñaùng keå töø naêm 2001 nhöng

tyû troïng dö nôï cho vay DNVVN coøn khaù thaáp, chæ chieám 20,81% toång dö nôï

vay taïi VCBHCM vaøo naêm 2004. So vôùi tieàm naêng phaùt trieån cuûa caùc

DNVVN thì möùc taêng tröôûng chöa töông xöùng. Vaán ñeà naøy phaûi ñöôïc nhìn

nhaän töø caû hai phía, Ngaân haøng vaø doanh nghieäp.

- Ñoái vôùi Doanh nghieäp: vaãn coù taâm lyù caùc Ngaân haøng quoác doanh

chæ cho vay caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc, caùc khoaûn vay lôùn, thuû tuïc khoù khaên

vaø thaùi ñoä phuïc vuï theo kieåu haønh chính. Do vaäy, hoï luoân cho raèng baûn thaân

doanh nghieäp laø moät doanh nghieäp nhoû neân khoâng ñöôïc sö quan taâm ñuùng

möùc töø phía ngaân haøng - nhaát laø moät ngaân haøng quoác doanh. Hoï thöôøng tìm

ñeán caùc Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn, nôi maø taïi ñaây hoï ñöôïc giaûi quyeát

nhu caàu vay moät caùch thoâng thoaùng hôn. Ví duï, taøi saûn ñaûm baûo coù theå laø ñoäng

saûn (nhö xe hôi, maùy moùc thieát bò), coå phieáu, … laø nhöõng taøi saûn maø caùc ngaân

haøng thöông maïi quoác doanh ít khi vaø coøn haïn cheá khi nhaän laø taøi saûn ñaûm

baûo.

- Ñoái vôùi VCBHCM: do caû nguyeân nhaân chuû quan vaø khaùch quan,

caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû vaãn chöa trôû thaønh ñoái töôïng chính cuûa ngaân

haøng. Veà khaùch quan, baûn thaân caùc DNVVN chöa coù moät söï quaûn lyù taøi chính

chaët cheõ khieán cho vieäc thaåm ñònh hoà sô cuûa caùc ñoái töôïng naøy töông ñoái khoù

khaên. Chính phuû ñaõ ñeà ra nhöõng chöông trình hoã trôï cho Doanh nghieäp vöøa vaø

nhoû tröïc tieáp vaø giaùn tieáp qua caùc toå chöùc taøi chính, nhöng cho ñeán nay vaãn

chöa coù moät chöông trình hay moät höôùng daãn cuï theå naøo veà söï öu ñaõi rieâng

cho caùc DNVVN naøy. Veà chuû quan, maëc duø veà chuû tröông chung cuûa Nhaø

nöôùc vaø Chính phuû thì khoâng coù söï phaân bieät naøo giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá,

nhöng treân thöïc teá vaãn coøn nhöõng söï phaân bieät cuûa caùc cô quan haønh chính ñoái

vôùi caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh, daãn ñeán taâm lyù ngaïi cho vay ñoái vôùi

thaønh phaàn kinh teá naøy.

Nhìn chung, treân goùc ñoä cuûa ngaân haøng thì vieäc cho vay DNVVN taïi

VCBHCM chöa ñaït keát quaû cao xuaát phaùt töø hai nguyeân nhaân chính:

- Caùc DNVVN chöa ñaùp öùng ñuû caùc quy ñònh veà tín duïng ñeå ñöôïc

taøi trôï voán töông öùng vôùi nhu caàu.

- Vaãn coøn taâm lyù ngaùn ngaïi cho vay caùc DNVVN, nhaát laø caùc

DNVVN ngoaøi quoác doanh.

2.2.5.1 Caùc thuû tuïc vay voán ngaân haøng:

Coù theå noùi, lôøi than phieàn lôùn nhaát töø phía caùc DNVVN ñoái vôùi ngaân

haøng laø thuû tuïc vay voán quaù khoù khaên. Vaäy vaán ñeà ñaët ra ôû ñaây laø: coù phaûi

Ngaân haøng ñaët ra caùc thuû tuïc gaây khoù khaên cho khaùch haøng vay noùi chung hay

caùc thuû tuïc vay naøy chæ khoù khaên rieâng vôùi caùc DNVVN?

Coù theå khaúng ñònh moät ñieàu laø, chuû tröông taïi VCBHCM laø bình ñaúng

cho moïi khaùch haøng, thuû tuïc laø nhö nhau cho moïi khaùch haøng laø doanh nghieäp

coù nhu caàu vay voán, nhöng ñeå phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh phaùp luaät hieän haønh

vaø ñeå ñaûm baûo hieäu quaû kinh doanh cuõng nhö quaûn lyù ruûi ro, ngaân haøng buoäc

phaûi yeâu caàu doanh nghieäp vay voán phaûi cung caáp nhöõng hoà sô chöùng minh veà

naêng löïc phaùp lyù, hieäu quaû vaø khaû naêng traû nôï cuûa phöông aùn vay ñöôïc cuï theå

qua hoà sô phaùp lyù, baùo caùo taøi chính, hoà sô vay, phöông aùn vay coù hieäu quaû, vaø

coù ñuû caùc taøi saûn ñaûm baûo theo quy ñònh cuûa phaùp luaät (neáu caàn).

Hieän nay maëc duø cho vay DNVVN laø moät trong nhöõng chöông trình

ñöôïc ñöa ra laø muïc tieâu phaùt trieån cuûa ngaân haøng, nhöng thöïc teá, khoâng coù

moät vaên baûn chính thöùc naøo quy ñònh vieäc cho vay DNVVN ñöôïc coù nhöõng öu

ñaõi gì so vôùi cho vay thoâng thöôøng. Baûn thaân VCB HCM ñaõ gaëp raát nhieàu

tröôøng hôïp khaùch haøng ñeán hoûi: Chuùng toâi laø Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, ñöôïc

bieát hieän nay Ngaân haøng ñang khuyeán khích aùp duïng cho vay hình thöùc naøy,

vaäy chuùng toâi ñeán vay seõ ñöôïc höôûng nhöõng öu ñaõi gì? Moät caâu hoûi khoù cho

Ngaân haøng. Chuû tröông thì vaãn khuyeán khích cho vay DNVVN nhöng quy cheá

cho vay thì vaãn khoâng theå thay ñoåi, vaãn phaûi tuaân thuû nhöõng nguyeân taéc cho

vay nhaát ñònh cuûa ngaân haøng cho moïi khaùch haøng vay voán: Ngaân haøng phaûi

quyeát ñònh cho vay hay khoâng treân cô sôû phuø hôïp caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät,

ñaûm baûo hieäu quaû vaø töï quaûn lyù ruûi ro.

Maø thöïc teá, ngaân haøng trong chieán löôïc caïnh tranh ngaøy nay cuõng raát

muoán ñôn giaûn caùc thuû tuïc vay voán cho caû hai phía Ngaân haøng vaø khaùch haøng,

tìm moïi bieän phaùp ñeå thuû tuïc, thôøi gian giaûi quyeát hoà sô nhanh choùng nhaát

nhaèm loâi keùo khaùch haøng. Nhöõng hoà sô vay hieän nay coù theå noùi ñeàu laø caùc hoà

sô caàn thieát cho vieäc thaåm ñònh, khoù coù theå ñôn giaûn hôn ñöôïc vì kinh doanh

Ngaân haøng luoân coù ruûi ro. Vaäy taïi sao caùc khaùch haøng laø DNVVN luoân than

phieàn veà thuû tuïc cuûa Ngaân haøng? Muoán tìm hieåu, tröôùc heát phaûi xem xeùt qua

veà caùc thuû tuïc cho vay cho vay thoâng thöôøng ñoái vôùi moät doanh nghieäp ôû

VCBHCM nhö sau:

Moät boä hoà sô vay voán taïi VCB HCM goàm 04 loaïi taøi lieäu chính, cuï theå

nhö sau:

- Hoà sô phaùp lyù;

- Hoà sô taøi chính;

- Hoà sô veà phöông aùn vay voán; vaø

- Hoà sô veà taøi saûn ñaûm baûo (neáu coù).

Trong ñoù:

Hoà sô phaùp lyù:

Bao goàm caùc taøi lieäu coù lieân quan ñeán phaùp lyù cuûa Doanh nghieäp nhö

Quyeát ñònh thaønh laäp doanh nghieäp; giaáy pheùp ñaêng kyù kinh doanh; caùc giaáy

tôø boå nhieäm Thaønh vieân Hoäi ñoàng quaûn trò, Giaùm ñoác, Keá toaùn tröôûng; ñieàu leä

hoaït ñoäng vaø quy cheá taøi chính cuûa doanh nghieäp. Ñaây ñeàu laø nhöõng taøi lieäu

caàn thieát ñeå chöùng minh tö caùch phaùp lyù cuûa ngöôøi ñi vay, Ñieàu leä vaø quy cheá

taøi chính cuûa doanh nghieäp laø moät taøi lieäu quan troïng ñeå ngaân haøng xem xeùt

cho vay phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh cuûa chính doanh nghieäp. Thoâng thöôøng caùc

hoà sô naøy ñeàu coù saün taïi doanh nghieäp, doanh nghieäp chæ caàn sao y vaø ñöa leân

ngaân haøng neân ñöôïc thöïc hieän ñaày ñuû vaø deã daøng.

Doanh nghieäp thöôøng khoâng coù vaán ñeà gì ôû hoà sô phaùp lyù, khoù khaên

naèm ôû choã caùc hoà sô veà taøi chính, phöông aùn vay voán vaø taøi saûn ñaûm baûo:

Hoà sô taøi chính cuûa doanh nghieäp:

Hoà sô taøi chính bao goàm caùc baùo caùo taøi chính cuûa 03 naêm gaàn nhaát thôøi

ñieåm vay (hoaëc 2 naêm vaø baùo caùo Quyù gaàn thôøi ñieåm vay voán nhaát). Khoù khaên

baét ñaàu naûy sinh töø ñaây. Veà phía ngaân haøng, vieäc tìm hieåu caùc baùo caùo taøi

chính cuûa doanh nghieäp laø moät vieäc laøm heát söùc caàn thieát ñeå ñaùnh giaù khaû

naêng traû nôï cuûa khaùch haøng (beân caïnh vieäc tìm kieám caùc thoâng tin khaùc veà

hoaït ñoäng kinh doanh, uy tín cuûa doanh nghieäp) nhöng veà phía khaùch haøng laïi

coù nhöõng khoù khaên sau ñaây:

- Khoâng phaûi moïi DNVVN ñeàu ñaõ coù thôøi gian hoaït ñoäng oån ñònh

môùi ñeán vay ngaân haøng, maø coù theå noùi caùc DNVVN caàn voán nhaát laø nhöõng

doanh nghieäp môùi thaønh laäp, caàn voán ñeå boå sung vaøo phaàn voán coá ñònh nhö

thueâ ñaát, xaây döïng nhaø xöôûng, mua maùy moùc thieát bò vaø moät phaàn voán löu

ñoäng cho hoaït ñoäng kinh doanh. Maø môùi kinh doanh thì laøm gì coù baùo caùo taøi

chính ñeå cung caáp cho Ngaân haøng.

- Tröôøng hôïp doanh nghieäp ñaõ hoaït ñoäng vaø coù baùo caùo cho Ngaân

haøng cuõng chöa haún ñaõ ñaày ñuû. Coù theå noùi, heä thoáng keá toaùn cuûa caùc DNVVN,

maø trong ñoù ña phaàn laø doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh chöa ñöôïc ñaàu tö ñuùng

möùc. Khi thì toång hôïp soá lieäu treã neân keát thuùc nieân ñoä keá toaùn caû 06 thaùng sau

vaãn chöa coù baùo caùo. Khi thì caùc baûng bieåu khoâng ñaày ñuû, soá lieäu giöõa caùc baùo

caùo khoâng khôùp vôùi nhau, ñoâi khi caùn boä tín duïng phaûi ngoài loïc laïi, ñoïc caùc

baùo caùo chi tieát ñeå toång hôïp soá lieäu nhö nhaân vieân keá toaùn cuûa doanh nghieäp,

tröôøng hôïp khoâng coù baûng caân ñoái soá chi tieát phaùt sinh thì vieäc töï toång hôïp soá

lieäu laø khoâng theå thöïc hieän ñöôïc. Chöa keå ñeán ngoaøi caùc baùo caùo chính thöùc

nhö baûng caân ñoái keá toaùn, Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh, ñeå tìm hieåu

theâm veà tình hình doanh nghieäp caùn boä tín duïng caàn caùc taøi lieäu nhö Baùo caùo

toàn kho, coâng nôï, nhöng caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû khoâng phaûi luùc naøo

cuõng cung caáp nhöõng baùo caùo naøy. Thieáu thì phaûi xin theâm, khoâng khôùp soá

lieäu thì phaûi hoûi doanh nghieäp. Ñaây cuõng laø moät trong nhöõng phieàn phöùc maø

khaùch haøng ñeà caäp. Coù nhöõng quan nieäm cho raèng, caùn boä tín duïng khoâng caàn

thieát tìm hieåu saâu veà tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp vì khoâng phaûi laø

moät cô quan nhaø nöôùc haønh chính söï nghieäp nhö cô quan thueá, maø chæ caàn

quan taâm ñeán taøi saûn ñaûm baûo laø ñuû.

- Neáu moät doanh nghieäp coù ñaày ñuû caùc baùo caùo cuõng chöa phaûi laø

hoaøn haûo ñoái vôùi ngaân haøng. Moät soá doanh nghieäp thöôøng coù cheá ñoä keá toaùn

"hai soå", moät soå goàm caùc soá lieäu thöïc teá phaùt sinh, ñöôïc daønh cho chuû doanh

nghieäp, vaø soå coøn laïi, ñöôïc cung caáp cho caùc cô quan nhaø nöôùc, keå caû ngaân

haøng. Do vaäy, coù moät quy ñònh trong ñieàu kieän cho vay tín chaáp cuûa caùc toå

chöùc tín duïng laø baùo caùo taøi chính cuûa caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh

phaûi coù kieåm toaùn hoaëc bieân baûn kieåm tra quyeát toaùn thueá. Nhöng thueá thì coù

khi ñeán caû heát naêm sau môùi kieåm tra quyeát toaùn naêm tröôùc, kieåm toaùn thì

khoâng phaûi doanh nghieäp naøo cuõng laøm vì phaûi maát theâm chi phí. Do vaäy, soá

lieäu trong caùc baùo caùo cuûa caùc DNVVN ngoaøi quoác doanh (chieám ña soá trong

toång soá caùc DNVVN) thöôøng khoâng chính xaùc, khoâng phaûn aùnh ñuùng keát quaû

hoaït ñoäng kinh doanh vaø tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp, nhaát laø thöôøng

coù baùo caùo loã. Laø loã thaät hay loã giaû yeâu caàu ngöôøi thaåm ñònh phaûi tìm hieåu

thaät saâu nguyeân nhaân, nhöng chæ bieát treân baùo caùo taøi chính maø loã thì taát nhieân

vieäc cho vay coù taøi saûn ñaûm baûo cuõng khoù khaên chöù chöa noùi ñeán cho vay tín

chaáp.

Nhìn chung, vaán ñeà quan troïng nhaát trong thaåm ñònh hoà sô taøi chính cuûa

doanh nghieäp laø soá lieäu khoâng ñaày ñuû vaø khoâng phaûn aùnh ñuùng baûn chaát cuûa

doanh nghieäp, khieán caùn boä tín duïng laøm coâng taùc thaåm ñònh phaûi maát nhieàu

thôøi gian tìm hieåu, thu thaäp theâm caùc taøi lieäu khaùc ñeå chöùng minh naêng löïc

thöïc söï cuûa doanh nghieäp. Ñieàu naøy gaây phieàn phöùc vaø maát thôøi gian cho caû

hai phía ngaân haøng vaø khaùch haøng. Ñaây cuõng laø moät nhöôïc ñieåm cuûa caùc

DNVVN khi leân vay voán ngaân haøng.

Hoà sô vay voán:

Bao goàm Quyeát ñònh cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò ñoàng yù vay voán vaø uûy

quyeàn cho ngöôøi ñaïi dieän ñöùng ra vay voán; Giaáy ñeà nghò vay voán theå hieän

nguyeän voïng, nhu caàu vay voán cuûa khaùch haøng; Phöông aùn vay, nguoàn traû nôï

vaø caùc taøi lieäu lieân quan ñeán phöông aùn vay (hoà sô phaùp lyù cuûa döï aùn, caùc hôïp

ñoàng, hoùa ñôn, …).

Taïi VCB HCM, giaáy ñeà nghò vay voán vaø phöông aùn vay ñöôïc soaïn

chung treân moät maãu vaø coù phaân bieät ñoái vôùi töøng loaïi hình cho vay: vay voán

löu ñoäng theo haïn möùc, vay voán löu ñoäng töøng laàn, vay voán ñaâàu tö trung daøi

haïn, ngoaøi ra tuøy theo nhu caàu vay voán cuûa doanh nghieäp, caùn boä tín duïng coù

theå höôùng daãn cuï theå hôn cho töøng doanh nghieäp ñeå phuø hôïp vôùi tình hình kinh

doanh, phöông aùn vay cuûa doanh nghieäp ñoù.

Hoà sô vay voán laø moät taøi lieäu heát söùc quan troïng cuûa boä hoà sô vay, theå

hieän yù chí, nguyeän voïng cuûa ngöôøi ñi vay, hieäu quaû cuûa vieäc cho vay vaø thieän

chí traû nôï cuûa khaùch haøng.

Tuy nhieân, phaàn lôùn caùc DNVVN chöa chuù troïng ñeán vieäc theå hieän tính

thuyeát phuïc veà hieäu quaû cuûa phöông aùn vay cuõng nhö khaû naêng traû nôï cuûa

mình, hoaëc caùc chuû doanh nghieäp khoâng hieåu roõ veà lónh vöïc taøi chính neân vieäc

laäp phöông aùn vay coøn sô saøi, chæ maùy moùc laøm theo nhöõng gì ghi saün trong

maãu, khieán cho giaáy ñeà nghò vay voán kieâm phöông aùn traû nôï tuy coù nhieàu soá

lieäu nhöng laïi khoâng phuïc vuï ñöôïc cho caùc yeâu caàu cuûa ngaân haøng, daãn ñeán

vieäc phaûi giaûi thích theâm, boå sung hoaëc thaäm chí laøm laïi.

Taøi saûn ñaûm baûo:

Tröôùc tieân caàn phaûi noùi ñeán quy ñònh veà ñaûm baûo tieàn vay. Thöïc teá vieäc

kinh doanh tieàn teä cuûa ngaân haøng laø moät hoaït ñoäng kinh doanh coù ruûi ro. Do

vaäy, theo quy ñònh cuûa Luaät daân söï vaø Luaät caùc Toå chöùc tín duïng thì vieäc vay

voán phaûi coù ñaûm baûo. Nghóa laø khi cho vay, ngoaøi nguoàn thu nôï thöù nhaát, töø

chính doanh thu cuûa phöông aùn vay, ngaân haøng caàn coù moät nguoàn thu nôï thöù

caáp ñeå döï phoøng trong caùc tröôøng hôïp coù ruûi ro, nguoàn thu nôï thöù caáp ñoù chính

laø taøi saûn ñaûm baûo tieàn vay.

Taøi saûn ñaûm baûo tieàn vay ñöôïc quy ñònh taïi Nghò ñònh soá 178/1999/NÑ-

CP ngaøy 29/12/1999 cuûa Thuû töôùng Chính phuû vaø ñöôïc söûa ñoåi boå sung taïi

Nghò ñònh soá 85/2002/NÑ-CP ngaøy 01/10/2002. Theo ñoù, taøi saûn ñaûm baûo tieàn

vay coù theå laø taøi saûn hoaëc cuõng coù theå laø uy tín cuûa ngöôøi baûo laõnh hoaëc cuûa

chính doanh nghieäp (tín chaáp).

Caùc doanh nghieäp vay ngaân haøng, ñaëc bieät laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø

nhoû raát quan taâm ñeán vaán ñeà naøy. Thoâng thöôøng, trong thoùi quen suy nghó cuûa

haàu heát caùc khaùch haøng vay vaø cuûa caû ngaân haøng, ñi vay laø phaûi coù taøi saûn theá

chaáp. Hieän nay chæ coù caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc laø coù theå ñi vay maø khoâng

caàn ñeán taøi saûn ñaûm baûo.

Vaäy hieän nay tình hình thöïc hieän ñaûm baûo tieàn vay taïi VCBHCM ra sao

vaø rieâng vôùi DNVVN thì nhö theá naøo?

Hieän nay vaãn coøn coù söï phaân bieät giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá trong

vieäc yeâu caàu taøi saûn ñaûm baûo cho khoaûn vay: haàu heát caùc doanh nghieäp ngoaøi

quoác doanh vay voán taïi VCBHCM ñeàu phaûi theá chaáp, soá DNVVN ngoaøi quoác

doanh ñöôïc vay maø khoâng phaûi theá chaáp laø raát ít, chæ chieám 11% trong toång soá

caùc DNVVN ngoaøi quoác doanh coù quan heä tín duïng vôùi ngaân haøng, trong khi

ñoù caùc doanh nghieäp quoác doanh thì toaøn boä ñeàu ñöôïc tín chaáp (cho vay maø

khoâng caàn taøi saûn laøm ñaûm baûo hay chính xaùc hôn laø ngaân haøng cho vay hoaøn

toaøn treân cô sôû uy tín cuûa doanh nghieäp ñoù).

Khoâng phaûi chæ vôùi caùc DNVVN maø thöïc teá vieäc cho vay taïi VCBHCM

cho ñeán nay, haàu heát caùc Doanh nghieäp quoác doanh ñeàu ñöôïc vay tín chaáp vaø

caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh ñeàu coù taøi saûn ñaûm baûo.

Vaäy thöïc teá coù phaûi vaãn coøn söï öu ñaõi cuûa ngaân haøng daønh cho caùc

doanh nghieäp quoác doanh hôn laø caùc loaïi hình doanh nghieäp khaùc, nhaát laø

trong vaán ñeà ñaûm baûo tieàn vay ñoái vôùi DNVVN?

- Thöù nhaát, phaûi nhìn nhaän vieäc cho vay voán laø moät hoaït ñoäng kinh

doanh coù ruûi ro neân ngay töø phía Ngaân haøng Nhaø nöôùc cuõng ñöa ra nhöõng quy

ñònh haïn cheá vieäc cho vay tín chaáp baèng caùch khoáng cheá tyû leä cho vay tín chaáp

treân toång dö nôï cho vay cuûa moät toå chöùc tín duïng, vaø trong Nghò ñònh 178 cuûa

Chính phuû cuõng quy ñònh caùc ñieàu kieän cho vay tín chaáp ñoái vôùi moät doanh

nghieäp. Nhöõng ñieàu kieän ñoù bao goàm: doanh nghieäp phaûi coù laõi hai naêm lieàn

keà vôùi thôøi ñieåm xeùt cho vay (rieâng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác

doanh baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc kieåm toaùn hoaëc baùo caùo thueá); phaûi coù uy

tín vôùi toå chöùc tín duïng xeùt cho vay; phaûi coù phöông aùn, döï aùn vay voán khaû thi;

vaø phaûi coù khaû naêng taøi chính ñaûm baûo traû nôï vay cho ngaân haøng.

Khoâng noùi ñeán caùc quy ñònh veà phöông aùn coù hieäu quaû vaø khaû naêng

taøi chính ñaûm baûo traû nôï laø nhöõng ñieàu kieän heát söùc khoù thaåm ñònh vì vaãn chöa

coù moät höôùng daãn cuï theå naøo cho nhöõng tieâu chuaån theá naøo laø hieäu quaû, theá

naøo laø coù khaû naêng traû nôï, thì caùc quy ñònh veà hai naêm lieân tieáp coù laõi vaø uy

tín vôùi toå chöùc tín duïng ñaõ laø hai ñieàu kieän raát khoù ñeå doanh nghieäp ñöôïc vay

tín chaáp, ñaêïc bieät laø vôùi caùc DNVVN. Vì:

+ Nhö treân ñaõ noùi, baùo caùo taøi chính cuûa caùc DNVVN thöôøng khoâng

chính xaùc, vieäc baùo caùo loã, khoâng coù hoaëc chaäm coù kieåm toaùn, kieåm tra cuûa cô

quan thueá laø thöôøng xaûy ra, neân chöa ñuû ñieàu kieän cho vay tín chaáp.

+ Veà uy tín cuûa doanh nghieäp: baûn thaân ngaân haøng cuõng ñaõ gaëp

nhieàu baøi hoïc ñaét giaù veà moät doanh nghieäp coù theå vay voán laàn thöù nhaát, thöù

hai traû raát soøng phaúng, nhöng laàn thöù ba thì trôû thaønh quaù haïn, thaäm chí khoù

ñoøi. Do ñoù, yeáu toá uy tín luoân ñöôïc ngöôøi thaåm ñònh cho vay quan taâm. Muoán

coù ñöôïc chöõ tín nghóa laø phaûi ñaõ töøng coù quan heä, thaäm chí laø quan heä laâu daøi,

nhöng thöïc teá caùc doanh nghieäp nhoû coù quan heä laâu daøi vôùi moät ngaân haøng

quoác doanh nhö VCBHCM khoâng nhieàu, haàu heát laø caùc doanh nghieäp môùi

thaønh laäp, hoaëc ñaõ thaønh laäp nhöng chæ môùi ñaët quan heä tín duïng. Vì vaäy, yeáu

toá uy tín ñeå ñöôïc cho vay tín chaáp vôùi caùc DNVVN laø khoù thöïc hieän.

- Thöù hai, thöïc teá laø hieän nay VCB HCM ñaõ coù raát nhieàu ñoåi môùi trong

vieäc xem xeùt vaán ñeà veà taøi saûn ñaûm baûo. Ban Giaùm Ñoác vaø Laõnh ñaïo Phoøng

Tín duïng cuûa Ngaân haøng luoân nhaéc nhôû caùc nhaân vieân phaûi quaùn trieät nhaän

thöùc raèng, trong moïi tröôøng hôïp, taøi saûn ñaûm baûo chæ laø nguoàn thu nôï thöù caáp,

nguoàn thu nôï chính phaûi thu töø lôïi nhuaän sinh ra cuûa chính phöông aùn vay. Do

vaäy, taøi saûn ñaûm baûo luoân ñöôïc xeùt ñeán cuoái cuøng sau caùc chæ tieâu veà taøi

chính, hieäu quaû phöông aùn vaø khaû naêng traû nôï ngaân haøng. Caùc doanh nghieäp

thoûa caùc ñieàu kieän naøy ñeàu ñöôïc vay tín chaáp taïi VCBHCM, coù caû caùc doanh

nghieäp ngoaøi quoác doanh (ñieån hình cuõng coù 11% caùc doanh DNVVN ngoaøi

quoác doanh ñöôïc vay tín chaáp, soá doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh noùi chung

ñöôïc vay tín chaáp coøn coù tyû leä cao hôn). Nhöng coù moät thöïc teá laø haàu nhö toaøn

boä caùc doanh nghieäp quoác doanh, keå caû caùc DNVVN vay voán ngaân haøng hieän

nay ñeàu ñöôïc cho vay tín chaáp. Coù phaûi vì caùc doanh nghieäp naøy thoûa taát caû

caùc ñieàu kieän treân?

Cuõng nhö caùc doanh nghieäp khaùc, caùc doanh nghieäp quoác doanh cuõng

phaûi xeùt ñeán yeáu toá coù laõi hai naêm lieàn keà vaø phaûi coù uy tín nhöng caùc doanh

nghieäp quoác doanh thuaän lôïi hôn do baùo caùo taøi chính khoâng yeâu caàu phaûi coù

kieåm toaùn. Nhöng ñieàu quan troïng nhaát khi VCBHCM cho caùc doanh nghieäp

quoác doanh vay khoâng coù taøi saûn theá chaáp khoâng phaûi vì khoâng muoán maø laïi

chính vì khoâng theå nhaän ñöôïc taøi saûn theá chaáp ñoù. Thöïc teá hieän nay, moät

doanh nghieäp quoác doanh muoán theá chaáp phaûi coù xaùc nhaän cuûa cô quan quaûn

lyù doanh nghieäp ñoù vaø cuûa cuïc quaûn lyù taøi saûn xaùc nhaän taøi saûn thuoäc doanh

nghieäp vaø ñoàng yù cho pheùp theá chaáp ñeå vay voán ngaân haøng. Muoán thöïc hieän

ñöôïc ñieàu naøy phaûi maát raát nhieàu thôøi gian vaø haàu nhö caùc doanh nghieäp ñeàu

khoâng ñöôïc xaùc nhaän. Tröôøng hôïp ñöôïc cô quan chuû quaûn ñoàng yù cho theá

chaáp, khi ñöa taøi saûn naøy ra coâng chöùng cuõng khoâng ñöôïc cô quan coâng chöùng

chöùng thöïc vì coù nhöõng quy ñònh chöa roõ raøng veà vieäc coâng chöùng taøi saûn theá

chaáp cuûa doanh nghieäp nhaø nöôùc. Do vaäy, vieäc cho vay ñoái vôùi doanh nghieäp

nhaø nöôùc haàu nhö chæ döïa vaøo tình hình taøi chính, phöông aùn vay, uy tín cuûa

doanh nghieäp ñoù, hoaëc cao nhaát laø baûo laõnh cuûa cô quan chuû quaûn cuûa doanh

nghieäp (thöôøng laø caùc Toång coâng ty vaø cuõng chæ baûo laõnh baèng uy tín cuûa

chính Toång coâng ty chöù khoâng baûo laõnh baèng taøi saûn).

Keát quaû laø trong toång soá caùc DNVVN coù quan heä vay voán taïi

VCBHCM thì caùc DNVVN quoác doanh ñeàu ñöôïc vay tín chaáp coøn caùc doanh

nghieäp ngoaøi quoác doanh do chöa ñuû ñieàu kieän tín chaáp neân haàu heát laø vay coù

taøi saûn ñaûm baûo.

Nhöng xeùt cho cuøng, vieäc coù taøi saûn ñaûm baûo cho khoaûn vay laø moät

ñieàu hôïp lyù vì cho vay laø moät hoaït ñoäng kinh doanhï coù ruûi ro, vaø taøi saûn ñaûm

baûo laø bieän phaùp haïn cheá ruûi ro khi ngaân haøng khoâng thu ñöôïc nôï. Nhöng ñoái

vôùi DNVVN, ngay caû khi ñoàng yù theá chaáp, caàm coá taøi saûn cho ngaân haøng thì

taøi saûn ñoù cuõng chöa haún ñaõ ñuû ñieàu kieän ñeå xem xeùt cho vay. Caùc taøi saûn theá

chaáp chuû yeáu cuûa DNVVN cho Ngaân haøng thoâng thöôøng laø nhaø xöôûng, maùy

moùc thieát bò, haøng hoùa, hoaêïc caùc chöùng töø coù giaù nhö coå phieáu.

- Veà giaù trò quyeàn söû duïng ñaát vaø nhaø xöôûng:

+ Ñaát ñai thì hieän nay maëc duø ñaõ coù caùc quy ñònh thoâng thoaùng hôn

cho caùc ngaân haøng ñöôïc pheùp xaùc ñònh giaù ñaát theo giaù thiï tröôøng trong moät soá

tröôøng hôïp nhöng coù theâm caâu: “vaø phaûi töï chòu traùch nhieäm veà quyeát ñònh

cuûa mình” neân haàu heát caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh vaãn coøn tính giaù

ñaát theo Quyeát ñònh 05 (hieän nay laø Quyeát ñònh 316), ñöôïc nhaân theâm moät

möùc heä soá xaùc ñònh, tröôøng hôïp cao hôn phaûi ñöa ra Hoäi ñoàng tín duïng quyeát

ñònh. Quyeát ñònh 316 môùi ñöôïc ban haønh nhöng khoâng saùt vôùi giaù thò tröôøng,

giaù ñaát thöïc teá so vôùi giaù ñaát trong Quyeát ñònh 316 cao hôn gaáp 10 laàn, thaäm

chí 15 laàn, nhöng hieän nay, caùc ngaân haøng vaãn phaûi aùp duïng vì chöa coù moät

vaên baûn naøo khaùc thay theá chuaån cuûa Quyeát ñònh 316 hoaëc coù giaù trò phaùp lyù

cao hôn.

+ Neáu khoâng tính ñaát, chæ tính giaù trò xaây döïng nhaø xöôûng ôû treân thì

khoâng ñaùng keå, chöa tính haøng naêm phaûi tröø ñi khaáu hao ñeå xaùc ñònh laïi giaù

trò taøi saûn.

- Veà maùy moùc thieát bò: haàu heát laø maùy cuõ, coâng ngheä laïc haäu vaø laø

maùy chuyeân duøng, vieäc nhaän caàm coá baèng maùy moùc thieát bò ñoái vôùi ngaân

haøng thöïc chaát khoâng coù nhieàu yù nghóa vì tính thanh khoaûn khoâng cao, khoù

theo doõi, caùc chi phí ñeå phaùt maõi laïi nhieàu neân thöôøng chæ nhaän chung vôùi

nhaø xöôûng.

- Do caùc DNVVN coøn haïn cheá veà voán neân caùc taøi saûn nhö nhaø

xöôûng, maùy moùc thieát bò maëc duø laø nhöõng taøi saûn coù giaù trò nhaát nhöng

thöôøng khoâng ñuû ñieàu kieän theá chaáp hoaëc giaù trò ñöôïc ñònh giaù coøn thaáp so

vôùi nhu caàu vay voán, caùc DNVVN thöôøng coù ñeà nghò caàm coá haøng hoùa

trong kho laøm taøi saûn ñaûm baûo tieàn vay. Ñaây cuõng laø moät bieän phaùp tín

duïng thöôøng ñöôïc aùp duïng trong kinh doanh giöõa caùc doanh nghieäp vôùi

nhau nhöng ñoái vôùi ngaân haøng, vieäc nhaän taøi saûn naøy coù nhöõng khoù khaên

sau ñaây:

+ Veà kho baõi ñeå baûo quaûn haøng hoùa caàm coá: Hieän theo quy ñònh cuûa

Luaät phaùp, ngaân haøng khoâng ñöôïc kinh doanh kho baõi neân VCBHCM khoâng

coù kho ñeå giöõ haøng. Neáu nhaän haøng hoùa caàm coá vaø göûi taïi kho cuûa ngöôøi vay

voán thì maëc duø tieát kieäm ñöôïc nhieàu chi phí phaùt sinh, thuû tuïc ñôn giaûn, goïn

nheï nhöng möùc ñoä ruûi ro töông ñoái cao vì khaùch haøng coù theå taåu taùn taøi saûn raát

deã daøng. Nhöng neáu nhaän haøng hoùa caàm coá vaø göûi taïi kho trung gian thì beân

caïnh vieäc phaùt sinh theâm chi phí cuõng toàn taïi ruûi ro neáu coù söï thoâng ñoàng moùc

noái giöõa ñôn vò trung gian vaø ngöôøi ñi vay nhö tröôøng hôïp ñôn vò trung gian

giao haøng cho ngöôøi ñi vay khi chöa coù leänh giaûi toûa cuûa Ngaân haøng. Trong

thöïc teá thôøi gian vöøa qua ñaõ xaûy ra khaù nhieàu vuï vieäc gaây thaát thoaùt maát voán

vaø maát caû haøng theá chaáp, khaù roõ laø tröôøng hôïp Epco – Minh Phuïng.

+ Veà chi phí kieåm tra, theo doõi: ñaõ laø taøi saûn caàm coá cho ngaân haøng

thì ngaân haøng phaûi coù traùch nhieäm kieåm tra theo doõi thaät chaët cheõ, vieäc xuaát

nhaäp haøng hoùa ñeàu phaûi thoâng qua ñaïi dieän cuûa ngaân haøng, nhöng hieän nay

löïc löôïng nhaân vieân tín duïng taïi VCBHCM coøn moûng, chöa ñuû nhaân löïc ñeå

thöïc hieän hình thöùc naøy.

- Ñoái vôùi vieäc nhaän theá chaáp baèng taøi saûn hình thaønh töø voán vay: ñaây laø

moät höôùng môû raát môùi cho caùc DNVVN vì coù theå duøng chính taøi saûn hình

thaønh töø voán vay ñeå theá chaáp cho ngaân haøng. Tuy nhieân, theo quy ñònh cuûa

Nghò ñònh 178 thì doanh nghieäp phaûi coù toái thieåu 30% voán tham gia vaø cuõng

chæ aùp duïng cho döï aùn vay ñeå ñaàu tö. Caùc thuû tuïc veà theá chaáp phaûi laøm hai

laàn: khi kyù hôïp ñoàng vay voán vaø laøm laïi sau khi quyeát toaùn taøi saûn.

Nhìn chung, vieäc nhaän taøi saûn ñaûm baûo cuûa caùc DNVVN coøn laø moät khoù

khaên chung cho caû VCBHCM vaø caùc DNVVN. Maëc duø hieän nay VCBHCM ñaõ

coù raát nhieàu caûi tieán trong vieäc ñaùnh giaù taøi saûn theá chaáp cuûa caùc DNVVN nhö

vieäc quy ñònh heä soá nhaân theâm so vôùi giaù trò ñaát quy ñònh trong Quyeát ñònh

316, nhaän theá chaáp baèng maùy moùc thieát bò, theá chaáp baèng taøi saûn hình thaønh töø

voán vay vaø thaäm chí caû vieäc nhaän caàm coá baèng taøi saûn. Ñaây ñeàu laø nhöõng bieän

phaùp nhaèm taïo ñieàu kieän cho caùc DNVVN coù phöông aùn vay voán khaû thi

nhöng khoâng coù nhieàu taøi saûn ñaûm baûo coù khaû naêng tieáp caän nguoàn voán cuûa

ngaân haøng. Nhöng vì baûn thaân VCBHCM ñaõ qua nhieàu vuï aùn lieân quan ñeán taøi

saûn ñaûm baûo cuûa caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh neân caùc ñieàu kieän veà taøi

saûn theá chaáp töông ñoái chaët cheõ hôn so vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn.

2.2.5.2 Thaùi ñoä cuûa ngaân haøng ñoái vôùi cho vay DNVVN:

Thöïc teá moät trong nhöõng nguyeân taéc cuûa hoaït ñoäng tín duïng laø phaûi

phaân bieät khaùch haøng. Taïi VCB HCM, do truyeàn thoáng töø tröôùc, caùc khaùch

haøng lôùn, chieám tyû troïng cao trong toång dö nôï vaãn laø caùc khaùch haøng ñöôïc

quan taâm ñaëc bieät hôn nhö caùc Toång coâng ty 90, 91, caùc doanh nghieäp coù voán

ñaàu tö nöôùc ngoaøi, caùc Coâng ty coå phaàn, Coâng ty TNHH coù voán töï coù cao,

hoaëc caùc doanh nghieäp coù teân tuoåi treân thò tröôøng. VCBHCM ñaõ toå chöùc raát

nhieàu dòch vuï tieän ích cho khaùch haøng nhö thu, kieåm ñeám tieàn taïi chính caùc

maïng löôùi tieâu thuï cuûa doanh nghieäp ñoù, laõi suaát tieàn göûi taêng theo soá dö, taëng

quaø, khuyeán maõi, … Tuy nhieân nhöõng dòch vuï naøy chæ ñaùp öùng ñoái vôùi caùc

khaùch haøng coù quan heä laâu naêm vaø ñem laïi nhieàu lôïi ích cho ngaân haøng nhö coù

dö nôï tín duïng lôùn, soá dö tieàn göûi lôùn, doanh soá thanh toaùn xuaát khaåu hoaëc baùn

ngoaïi teä lôùn vì thöïc söï caùc chi phí dòch vuï naøy khaù toán keùm vaø VCBHCM chöa

coù ñöôïc moät maïng löôùi chi nhaùnh roäng vaø nguoàn nhaân löïc ñuû ñeå phuïc vuï. Nhö

vaäy, caùc DNVVN khoù maø ñaït ñöôïc caùc tieâu chuaån naøy. Trong khi ñoù, caùc ngaân

haøng khaùc, do soá löôïng chi nhaùnh nhieàu vaø ñaõ hoaït ñoäng laâu naêm neân ñoái

töôïng khaùch haøng daøn traûi hôn, moät khaùch haøng trong quan heä vôùi nhieàu ngaân

haøng coù theå chæ laø moät khaùch haøng nhoû, khoâng ñöôïc höôûng nhieàu öu ñaõi taïi

VCBHCM nhöng laïi laø moät khaùch haøng lôùn vaø ñöôïc söï quan taâm cuûa caùc chi

nhaùnh ngaân haøng khaùc. Do vaäy, vôùi löïc löôïng nhaân vieân vaø khoái löôïng coâng

vieäc hieän nay thì caùc DNVVN ñeán quan heä tín duïng vôùi VCBHCM chöa nhaän

ñöôïc söï quan taâm nhö ñuùng vôùi chieán löôïc maø VCB ñaõ ñeà ra.

Theâm vaøo ñoù, khi VCBHCM coù chieán löôïc höôùng tôùi caùc DNVVN maø

phaàn lôùn laø caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh, nhieàu caùn boä tín duïng coù taâm

lyù ngaùn ngaïi, bôûi cho vay doanh nghieäp nhaø nöôùc "ñôõ meät" hôn, moät laàn coù

theå cho vay vaøi chuïc tyû ñoàng, maø khoâng lo maát voán vì ñaõ coù nhaø nöôùc. Trong

khi ñoù cho vay DNVVN, löôïng vay ít, thaåm ñònh laïi khoù khaên, bôûi nhieàu doanh

nghieäp coù tình hình taøi chính khoâng roõ raøng, laøm aên khoâng chaéc chaén, deã maát

voán. Ngoaøi ra moät vaán ñeà khaù teá nhò laø caùch haønh xöû cuûa caùc cô quan thi haønh

luaät phaùp, nhieàu khi raát deã rôi vaøo tình traïng "hình söï hoùa caùc quan heä kinh

teá".

Ñuùng laø chính saùch cho vay cuûa ngaân haøng coøn nhöõng raøo caûn, veà caû

taâm lyù xaõ hoäi vaø cô cheá. Chaúng haïn nhö chæ thaáy Chính phuû khoanh nôï cho caùc

doanh nghieäp nhaø nöôùc chöù khoâng coù quyeát ñònh naøo khoanh nôï cho doanh

nghieäp daân doanh. Ñieàu ñoù cuõng taïo ra cho phía ngaân haøng taâm lyù thích cho

vay doanh nghieäp naøo ít ruûi ro hôn.

Theo caùc chuyeân gia kinh teá, seõ khoâng coù söï bình ñaúng giöõa caùc thaønh

phaàn kinh teá chöøng naøo caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc vaãn coù ñöôïc nhieàu lôïi theá

hôn vaø caùc cô quan xaây döïng chính saùch vaãn coù xu höôùng laáy lôïi theá cuûa

doanh nghieäp nhaø nöôùc laøm chuaån möïc cho chính saùch öu ñaõi daønh cho doanh

nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc. Laáy ví duï ñoái vôùi caùc doanh nghieäp

nhaø nöôùc coå phaàn hoùa. Theo keát quaû cuûa cuoäc khaûo saùt môùi ñaây cuûa Vieän

nghieân cöùu quaûn lyù kinh teá trung öông tieán haønh, ôû caùc doanh nghieäp ña daïng

hoùa sôû höõu vaø coå phaàn hoùa, caùc vaên baûn höôùng daãn môùi chæ ñöa ra nguyeân taéc

"öu ñaõi" cho doanh nghieäp chuyeån ñoåi vay voán ngaân haøng, maø chöa ñöa ra

ñöôïc nhöõng quy ñònh cuï theå ñaûm baûo cho doanh nghieäp ñöôïc höôûng chính saùch

ñoù nhö ñoái vôùi doanh nghieäp nhaø nöôùc. Cuï theå, Nghò ñònh cuûa Chính phuû quy

ñònh caùc doanh nghieäp ña daïng hoùa sôû höõu vaø coå phaàn hoùa ñöôïc vay voán theo

cô cheá vaø laõi suaát nhö ñaõ aùp duïng ñoái vôùi doanh nghieäp nhaø nöôùc, nhöng

höôùng daãn cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc laïi chæ cho pheùp caùc doanh nghieäp maø

Nhaø nöôùc naém coå phaàn chi phoái môùi ñöôïc aùp duïng. Doanh nghieäp maø Nhaø

nöôùc khoâng naém coå phaàn chi phoái thì chæ ñöôïc aùp duïng trong hai naêm ñaàu

chuyeån ñoåi. Thöïc teá ngay caû trong hai naêm ñaàu chuyeån ñoåi, nhöõng ñoái töôïng

naøy vaãn gaëp nhieàu khoù khaên khi vay voán nhö phaûi coù taøi saûn theá chaáp, haïn

möùc vay bò khoáng cheá töông öùng vôùi voán töï coù cuûa doanh nghieäp. Nhö vaäy,

tröôùc söï phaân bieät naøy, caùc doanh nghieäp naøy phaûi ñaáu tranh kieán nghò ñeå

ñöôïc höôûng nhöõng gì maø tröôùc kia khi coøn laø doanh nghieäp nhaø nöôùc hoï ñöông

nhieân ñöôïc höôûng. Nhöng phía ngaân haøng khoù coù theå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu

naøy, bôûi ngaân haøng phaûi chòu toaøn boä traùch nhieäm, neáu ruûi ro xaûy ra.

2.2.5.3 Moät soá khoù khaên khaùc:

Nguoàn voán tín duïng coøn haïn cheá:

Voán töï coù cuûa VCBHCM so vôùi nhu caàu caáp tín duïng cho caùc doanh

nghieäp hieän nay coøn khaù thaáp, ñaëc bieät laø cô caáu voán huy ñoäng trung daøi haïn

chöa cao neân khoâng ñuû voán ñeå taøi trôï caùc döï aùn ñaàu tö. Nhöng ñoái vôùi caùc

DNVVN, phaàn lôùn caàn voán ñeå ñaàu tö trong giai ñoaïn ñaàu nhö thueâ ñaát, xaây

nhaø xöôûng, maùy moùc thieát bò maø ngaân haøng coøn ít taøi trôï cho caùc nhu caàu naøy

maø chuû yeáu laø taøi trôï voán löu ñoäng.

Moâ hình toå chöùc cho vay DNVVN chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc:

Hieän nay, taïi VCB HCM, ñang trieån khai maïng löôùi chi nhaùnh taïi caùc

quaän trong thaønh phoá, do vaäy, soá löôïng nhaân vieân tín duïng phaûi tuyeån môùi

thöôøng xuyeân vaø phaân boå nhieàu nôi, neân so vôùi taàm voùc cuûa moät ngaân haøng

nhö VCBHCM thì löïc löôïng caùn boä tín duïng coøn moûng, chöa ñöôïc ñaøo taïo

chuyeân saâu, chuû yeáu laø vöøa hoïc vöøa laøm theo phöông chaâm "ngöôøi tröôùc chæ

ngöôøi sau". Maët khaùc, cho ñeán nay, maëc duø ñaõ thaønh laäp boä phaän phuï traùch

cho vay DNVVN theo chæ ñaïo cuûa VCBTW nhöng thöïc teá boä phaän naøy naèm

chung trong boä phaän cho vay khoái doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh vaø khoâng

coù moät söï phaân coâng traùch nhieäm cuï theå naøo. Töø Ban Laõnh ñaïo ñeán nhaân

vieân, thôøi gian giaûi quyeát caùc hoà sô taïi ngaân haøng ñaõ raát nhieàu neân khoâng coøn

nhieàu thôøi gian ñeå ñi tieáp thò vaø chuù yù caùc dòch vuï chaêm soùc khaùch haøng.

Sau thôøi gian xaûy ra haøng loaït vuï aùn kinh teá lôùn ñeàu coù dính líu ñeán

Ngaân haøng thì taâm lyù caùn boä tín duïng khoâng toát, traùch nhieäm thì cao, löông thì

thaáp, laøm nhieàu traùch nhieäm nhieàu, laøm ít traùch nhieäm ít, do ñoù daãn ñeán thuï

ñoäng trong coâng taùc cho vay, thaäm chí daãn ñeán maát khaùch. Maët khaùc taâm lyù

hình söï hoaù caùc vuï aùn kinh teá cuûa caùc cô quan chöùc naêng laøm cho hoaït ñoäng

tín duïng ít nhieàu bò aûnh höôûng.

Thôøi gian giaûi quyeát hoà sô:

Moät yeáu toá khoâng keùm phaàn quan troïng trong vieäc gaây khoù khaên cho

caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû muoán vay voán taïi ngaân haøng laø thôøi gian giaûi

quyeát hoà sô vay. Taïi VCBHCM, ñònh höôùng cuûa Ban Laõnh ñaïo laø ñöa ra caùc

quy trình nghieäp vuï roõ raøng cho töøng phoøng ban trong ñoù quy ñònh roõ thôøi haïn

xöû lyù hoà sô töø khi nhaän ñuû caùc hoà sô yeâu caàu ñeán khi ñöa ra thoâng baùo traû lôøi

cho khaùch haøng veà quyeát ñònh coù taøi trôï voán hay khoâng. Theo ñoù, thôøi gian xöû

lyù moät hoà sô vay ngaén haïn ñoái vôùi khaùch haøng môùi quan heä laàn ñaàu laø khoâng

quaù 07 ngaøy laøm vieäc, khaùch haøng ñaõ coù quan heä laø khoâng quaù 03 ngaøy laøm

vieäc, vaø ñoái vôùi hoà sô vay trung daøi haïn laø 45 ngaøy vaø 30 ngaøy. Tuy nhieân,

vieäc thöïc hieän chöa ñöôïc nhö muïc tieâu ñeà ra vì caû nguyeân nhaân chuû quan vaø

khaùch quan. Veà khaùch quan, thôøi gian keùo daøi coù theå do hoà sô coù nhöõng ñieåm

phöùc taïp hoaëc ñoøi hoûi kieán thöùc chuyeân moân saâu neân phaûi coù thôøi gian tìm

hieåu vaø thu thaäp thoâng tin, hoaëc do khaùch haøng khoâng cung caáp ñuû hoà sô caàn

thieát. Veà chuû quan, do soá löôïng hoà sô quaù nhieàu, khoâng ñuû caùn boä phuï traùch,

hoaëc do trình ñoä nhaân vieân coøn thieáu ñoàng ñeàu, thieáu kinh nghieäm, neân vieäc

höôùng daãn cho khaùch haøng chöa ñaày ñuû khieán khaùch haøng phaûi ñi laïi nhieàu

laàn.

Ngay caû khi moät hoà sô ñaõ ñöôïc xeùt duyeät cho vay, haàu heát caùc DNVVN

vay voán ngaân haøng ñeàu coù theá chaáp vaø vieäc coâng chöùng taøi saûn theá chaáp cuõng

maát khaù nhieàu thôøi gian, nhaát laø ñoái vôùi caùc taøi saûn hình thaønh töø voán vay phaûi

theá chaáp laïi sau khi taøi saûn ñaõ hình thaønh.

Chöông 3: NHÖÕNG GIAÛI PHAÙP ÑOÅI MÔÙI VAØ HOAØN THIEÄN HOAÏT

ÑOÄNG TÍN DUÏNG TAØI TRÔÏ DNVVN TAÏI NGAÂN HAØNG NGOAÏI

THÖÔNG CHI NHAÙNH TPHCM

Tröôùc tình hình phaùt trieån cuûa caùc DNVVN hieän nay trong neàn kinh teá,

cho vay DNVVN ñang thöïc söï trôû thaønh moät cô hoäi vaø chieán löôïc phaùt trieån

laâu daøi cuûa Ngaân haøng. Ñeå thöïc hieän ñöôïc chieán löôïc ñoù, caên cöù vaøo thöïc

traïng cho vay DNVVN taïi VCBHCM thôøi gian qua, taát yeáu phaûi thöïc hieän

nhieàu bieän phaùp nhaèm caûi thieän nhöõng khoù khaên vöôùng maéc. Nhöõng bieän phaùp

ñoù khoâng phaûi chæ do VCBHCM thöïc hieän maø coøn phaûi ñöôïc söï hoã trôï raát lôùn

töø caùc ban ngaønh coù lieân quan ñeå vieäc cho vay DNVVN seõ ñem laïi lôïi ích cho

ngaân haøng noùi rieâng vaø lôïi ích cho toaøn xaõ hoäi noùi chung.

3.1 NHÖÕNG KIEÁN NGHÒ VÔÙI CAÙC CÔ QUAN BAN NGAØNH:

Do thò tröôøng taøi chính trong nöôùc coøn nhoû beù vaø non treû, taøi trôï thoâng

qua heä thoáng ngaân haøng vaãn laø keânh ñaàu tö chuû yeáu cho caùc thaønh phaàn kinh

teá, trong ñoù coù caùc DNVVN. Vì vaäy, Nhaø nöôùc caàn hoã trôï nhieàu hôn nöõa veà

maët chính saùch cho caùc ngaân haøng vaø caùc DNVVN nhaèm tieáp voán theâm cho

loaïi hình doanh nghieäp naøy, ñoù laø:

3.1.1 Ñoái vôùi Chính phuû:

Thöù nhaát, maëc duø hieän nay Chính phuû ñaõ coù Chöông trình trôï giuùp caùc

DNVVN treân nhieàu lónh vöïc, trong ñoù coù lónh vöïc taøi chính. Nhöng thöïc teá

chöông trình naøy chöa coù söï höôùng daãn cuï theå caùc hình thöùc öu ñaõi nhö theá

naøo. Ví duï veà vieäc thaønh laäp Quyõ baûo laõnh tín duïng DNVVN, töø khi ra quyeát

ñònh ñeán nay vaãn chöa thöïc hieän ñöôïc vì khoâng phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá.

Theo ñoù, Quyõ baûo laõnh chæ baûo laõnh khi doanh nghieäp coù taøi saûn ñaûm baûo (toái

thieåu baèng 30% giaù trò khoaûn vay), coù phöông aùn vay hieäu quaû vaø cuõng phaûi

coù ñuû caùc taøi lieäu chöùng minh naêng löïc phaùp lyù cuõng nhö naêng löïc traû nôï cuûa

doanh nghieäp. Caùc thuû tuïc naøy so ra vôùi thuû tuïc vay voán ngaân haøng cuõng

khoâng khaùc bao nhieâu. Hôn nöõa, vôùi taøi saûn ñaûm baûo cuûa doanh nghieäp, Quyõ

cuõng chæ baûo laõnh toái ña 80% phaàn cheânh leäch giöõa giaù trò khoaûn vay vaø giaù trò

taøi saûn theá chaáp.

Do vaäy, ñeå DNVVN thöïc söï nhaän ñöôïc söï hoã trôï cuûa caùc toå chöùc tín

duïng, Chính phuû caàn nhanh choùng ñöa ra hoaëc yeâu caàu caùc ban ngaønh ñöa ra

nhöõng höôùng daãn cuï theå caùc öu ñaõi taøi chính vaø ñaëc bieät laø caùc öu ñaõi tín duïng

ñoái vôùi caùc doanh nghieäp naøy thoâng qua heä thoáng ngaân haøng thöông maïi.

Ñoàng thôøi sôùm vaän haønh Quyõ baûo laõnh tín duïng cho DNVVN theo Quyeát ñònh

soá 193/2001/QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû vaø Thoâng tö höôùng daãn soá

42/2002/TT-BTC cuûa Boä Taøi chính nhaèm thöïc hieän toát caùc bieän phaùp hoã trôï

phaùt trieån cho caùc DNVVN.

Thöù hai, Cho duø heä thoáng taøi chính cuûa moät quoác gia coù phaùt trieån ñeán

möùc naøo ñi nöõa thì caùc DNVVN vaãn gaëp trôû ngaïi khi tieáp caän caùc vôùi caùc dòch

vuï taøi chính vì DNVVN môùi khôûi söï ñeàu thieáu caùc taøi saûn theá chaáp vaø caùc chi

phí coá ñònh bao goàm caû chi phí naém baét theo doõi vaø thu thaäp thoâng tin vaø hieäu

löïc thöïc thi ñeàu laø nhöõng raøo caûn ñoái vôùi caùc hôïp ñoàng vaø giao dòch taøi chính

nhoû. Do vaäy, ñeå caùc ñoái töôïng naøy coù theå tieáp caän vôùi taøi chính chính thöùc,

Chính phuû caàn söûa ñoåi nhöõng quy ñònh veà tín duïng, ñaëc bieät laø quy ñònh veà

ñaûm baûo tieàn vay theo höôùng thoâng thoaùng hôn, trao quyeàn töï quyeát cho ngaân

haøng nhieàu hôn ñeå taïo ñieàu kieän cho caùc DNVVN coù ñuû caùc ñieàu kieän vay voán

ngaân haøng. Cuï theå nhö:

- Nôùi roäng vaø cuï theå hoùa caùc quy ñònh veà cho vay tín chaáp ñoái vôùi

caùc DNVVN: quy ñònh cho vay tín chaáp hieän nay baét buoäc doanh nghieäp hoaït

ñoäng phaûi coù laõi hai naêm lieân tuïc, vaø baùo caùo taøi chính cuûa caùc doanh nghieäp

ngoaøi quoác doanh phaûi coù kieåm toaùn. Trong khi ñoù caùc DNVVN vöøa môùi ñöôïc

ñaàu tö môùi hoaëc môùi ñöôïc môû roäng saûn xuaát thì khoâng theå cung caáp ñuû hoà sô

taøi chính, gaây khoù khaên cho ngaân haøng khi ra quyeát ñònh cho vay, maëc duø

phöông aùn saûn xuaát kinh doanh laø khaû thi vaø coù khaû naêng thaønh coâng cao.

Thieát nghó quy ñònh veà cho vay tín chaáp neân côûi môû hôn theo höôùng ngaân haøng

ñöôïc quyeàn töï chuû vaø töï chòu traùch nhieäm veà quyeát ñònh cho vay tín chaáp treân

cô sôû xem xeùt ñaùnh giaù thôøi gian quan heä, uy tín trong quan heä giao dòch ngaân

haøng, coù chuù troïng ñuùng möùc ñeán thöông hieäu cuûa DNVVN. Nhieàu nöôùc

(trong ñoù coù Vieät Nam) ñaõ coâng nhaän thöông hieäu laø taøi saûn voâ hình coù giaù trò

baèng tieàn, chính vì vaäy phaùp luaät caàn coù quy ñònh roõ raøng, cuï theå veà giaù trò cuûa

thöông hieäu nhaèm hoã trôï cho ngaân haøng an taâm ñaàu tö vaøo caùc DNVVN, naâng

cao möùc ñoùng goùp cuûa caùc doanh nghieäp naøy cho neàn kinh teá nöôùc nhaø.

- Ñaïi ña soá caùc DNVVN coù quy moâ voán khaù khieâm toán, taøi saûn

ñaûm baûo khaù nhoû so vôùi nhu caàu tín duïng vaø quy moâ phaùt trieån döï aùn. Do vaäy,

caàn coù nhöõng chính saùch cheá ñoä cuï theå hôn veà vieäc nhaän taøi saûn theá chaáp caàm

coá laø haøng hoùa, cho vay chieát khaáu, hoaëc nhöõng phöông thöùc taøi trôï môùi nhö

caàm coá hoaëc baûo laõnh thöông phieáu, coå phieáu ñeå ña daïng hoùa caùc taøi saûn ñaûm

baûo giuùp DNVVN coù theâm caùc ñieàu kieän tieáp caän voán ngaân haøng.

- Veà caùc quy ñònh veà theá chaáp taøi saûn hình thaønh töø voán vay.

Thöù ba, vôùi möùc ñoä ruûi ro tín duïng cao khi ñaàu tö cho caùc DNVVN, Nhaø

nöôùc caàn coù chính saùch roõ raøng cuï theå nhaèm baûo veä cho quyeàn töï chuû vaø töï

chòu traùch nhieäm cuûa ngaân haøng, haïn cheá hình söï hoùa caùc vuï vieäc tranh chaáp

daân söï giöõa ngaân haøng vaø khaùch haøng.

3.1.2 Ñoái vôùi Ngaân haøng nhaø nöôùc:

Thöù nhaát, nhaèm taïo ñieàu kieän cho caùc DNVVN tieáp caän nhieàu hình

thöùc vay voán ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa doanh nghieäp nhaát laø trong vieäc ñoåi môùi

coâng ngheä, daây chuyeàn saûn xuaát vôùi soá voán lôùn vöôït quaù khaû naêng cuûa doanh

nghieäp (trong tröôøng hôïp naøy hình thöùc cho thueâ taøi chính toû ra raát hieäu quaû)

neân caàn ñaåy maïnh, phaùt trieån hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính.

Thöù hai, Ngaân haøng Nhaø nöôùc vaø caùc Boä ngaønh caàn kòp thôøi coù nhöõng

vaên baûn höôùng daãõn caùc quy ñònh veà tín duïng cuûa Chính phuû ñeå caùc ngaân haøng

coù ñieàu kieän thöïc hieän caùc quy ñònh môùi moät caùch nhanh choùng, ñuùng ñaén,

phaùt huy hieäu quaû cao nhaát.

Thöù ba, Ngaân haøng Nhaø nöôùc caàn phaùt trieån heä thoáng thoâng tin tín duïng

moät caùch nhanh choùng vaø phong phuù hôn. Ñaây seõ laø nguoàn thoâng tin quan

troïng ñeå caùc ngaân haøng tìm hieåu theâm veà caùc DNVVN.

Hieän nay vieäc cung caáp tín duïng ngaøy caøng ñöôïc môû roäng thì nhu caàu

thoâng tin caøng ñoøi hoûi söï chính xaùc cao. Vì vaäy, caàn naâng cao hôn nöõa hoaït

ñoäng cuûa Trung taâm Thoâng tin tín duïng (CIC). CIC ñöôïc thaønh laäp vôùi nhieäm

vuï cung caáp thoâng tin cho caùc Toå chöùc tín duïng thaønh vieân nhöng trong thôøi

gian qua, CIC chæ môùi döøng laïi ôû vieäc thoâng baùo ñònh kyø dö nôï cuûa caùc doanh

nghieäp töøng toå chöùc tín duïng treân ñòa baøn. Do ñoù saép tôùi caàn taêng cöôøng theo

höôùng sau:

- Cung caáp thoâng tin chính xaùc, kòp thôøi vaø ñaày ñuû.

- Ñaùnh giaù, xeáp loaïi doanh nghieäp döïa theo caùc tieâu thöùc: quy moâ,

khaû naêng thanh toaùn, quan heä tín duïng, hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh.

- Döï baùo nhöõng bieán ñoäng veà kinh teá, tín duïng tieàn teä, … nhaèm hoã

trôï Toå chöùc tín duïng phoøng ngöøa ruûi ro.

- Thu nhaäp theâm thoâng tin qua caùc toå chöùc quoác teá ñeå phuïc vuï cho

caùc hoaït ñoäng khaùc.

- Taïo laäp maïng thoâng tin treân cô sôû dieän roäng, phoái hôïp giöõa caùc

cô quan thueá, cô quan kieåm toaùn vaø UBND, ñaëc bieät ñoái vôùi cô quan thueá, laäp

maõ soá noäp thueá cuûa doanh nghieäp ñeå ngaân haøng coù theå deã daøng truy caäp thoâng

tin.

3.1.3 Ñoái vôùi caùc cô quan ban ngaønh khaùc:

Thöù nhaát, caûi thieän luaät theá chaáp taøi saûn vaø thieát laäp caùc cô quan ñaêng

kyù theá chaáp: caàn xaùc ñònh loaïi theá chaáp coù theå chaáp nhaän ñöôïc, thöù töï öu tieân

cuûa nhöõng ngöôøi coù quyeàn ñoái vôùi taøi saûn theá chaáp naøy, cô cheá thi haønh vaø thu

hoài nôï coù hieäu quaû trong tröôøng hôïp ngöôøi ñi vay khoâng thanh toaùn. Vieäc chaáp

nhaän theá chaáp cuûa ngöôøi cho vay phuï thuoäc vaøo hieäu löïc thi haønh: ñoù laø trieån

voïng coù theå chieám höõu taøi saûn naøy vaø baùn noù nhanh choùng khi ngöôøi ñi vay

khoâng traû ñöôïc nôï ñeå buø ñaép cho khoaûn vay. Do vaäy, taøi saûn ñaûm baûo phaûi

ñöôïc ñaêng kyù giao dòch ñaûm baûo moät caùch roõ raøng ñeå ngöôøi cho vay coù theå an

taâm nhaän taøi saûn laøm ñaûm baûo.

Hieän nay, maëc duø Nghò ñònh veà giao dòch baûo ñaûm ñaõ ra ñôøi töø naêm

2001 nhöng ñeán giöõa naêm 2002 môùi baét ñaàu trieån khai. Tuy nhieân, ñeán nay, cô

quan ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm vaãn chæ laøm moät chöùc naêng duy nhaát laø ñaêng

kyù cho caùc taøi saûn ñaûm baûo laø ñoäng saûn, coøn caùc taøi saûn laø baát ñoäng saûn vaø giaù

trò quyeàn söû duïng ñaát thì môùi ñöôïc aùp duïng trong naêm 2003. Do vaäy, ñeå hoã trôï

thì :

- Ñoái vôùi theá chaáp baèng giaù trò quyeàn söû duïng ñaát, baát ñoäng saûn: caàn

hoaøn chænh caùc quy ñònh veà thuû tuïc caáp quyeàn söû duïng ñaát vaø quyeàn sôû höõu

baát ñoäng saûn ñeå caùc DNVVN coù ñieàu kieän theá chaáp moät caùch deã daøng vì moät

trong nhöõng ñieàu kieän cuûa taøi saûn ñaûm baûo laø phaûi thuoäc sôû höõu cuûa ngöôøi theá

chaáp hoaëc baûo laõnh vay voán (hieän nay chæ coù caùc doanh nghieäp thueâ ñaát trong

khu coâng nghieäp laø thuaän tieän trong vieäc caáp quyeàn söû duïng ñaát, coøn caùc

doanh nghieäp coù ñaát thueâ ngoaøi khu coâng nghieäp thì coøn raát khoù khaên). Ñoàng

thôøi ñöa caùc taøi saûn naøy vaøo danh muïc ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm ñeå ngaân

haøng coù theå yeân taâm nhaän taøi saûn laøm ñaûm baûo. Hôn nöõa, caùc taøi saûn naøy sau

khi ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm thì khoâng caàn phaûi laøm thuû tuïc coâng chöùng nhö

tröôùc nay vaãn aùp duïng, doanh nghieäp seõ ñôõ moät khoaûn chi phí veà leä phí coâng

chöùng (vaãn coøn khaù cao so vôùi chi phí ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm).

- Ñoái vôùi taøi saûn caàm coá laø ñoäng saûn thì gaây nguy cô thöôøng tröïc ñoái

vôùi ngöôøi cho vay laø taøi saûn naøy seõ bieán maát. Caàn coù caùc theå cheá hoã trôï quaûn

lyù ruûi ro naøy. Ví duï thieát laäp thöù töï öu tieân quyeàn ñoái vôùi taøi saûn theá chaáp laø

moät phaàn quan troïng trong baát cöù giao dòch coù baûo ñaûm naøo. Hôn nöõa ñeå ngöôøi

cho vay coù theå ñaùnh giaù ruûi ro trong moät giao dòch caàn coù caùc ghi cheùp ñaùng

tin caäy vaø deã tieáp caän veà taát caû caùc chuû nôï coù quyeàn ñoái vôùi taøi saûn theá chaáp.

- Ñeå taêng cöôøng khaû naêng tieáp caän tín duïng, caàn xaùc ñònh xem taøi saûn

naøo laø taøi saûn maø doanh nghieäp thöïc söï sôû höõu coù giaù trò vaø thoâng baùo caùc

quyeàn öu tieân ñoái vôùi taøi saûn theá chaáp taïi caùc cô quan ñaêng kyù coâng coäng. Cô

quan ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm chæ neân ñoøi hoûi vieäc thoâng baùo veà söï toàn taïi

cuûa quyeàn naøy maø khoâng neân ñoøi hoûi chi tieát toaøn boä hôïp ñoàng. Ngöôøi cho vay

seõ chòu traùch nhieâm veà tính hôïp phaùp vaø giaù trò cuûa thoûa thuaän theá chaáp naøy

chöù khoâng phaûi chæ laø caùc phaàn ñaõ ñaêng kyù.

- Ñeå trung taâm ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm taïi Vieät nam hieän nay

khoâng chæ laø moät cô quan ñaêng kyù maø coøn laø toå chöùc cung caáp thoâng tin. Trong

thôøi gian ñaàu, Nhaø nöôùc caàn hoã trôï chi phí ñeå boû caùc khoaûn thueá vaø phí coâng

chöùng ñoái vôùi vieäc laäp hoà sô vaø truy caäp thoâng tin vaø coù theå môû roäng nhieàu

nhaø cung caáp thoâng tin ñeå traùnh ñoäc quyeàn.

Thöù hai, laønh maïnh hoùa caùc quan heä taøi chính - tín duïng, naâng cao trình

ñoä quaûn trò: caùc baùo caùo quyeát toaùn cuûa caùc DNVVN thöôøng khoâng ñuû ñoä tin

caäy, gaây nhieàu khoù khaên cho ngaân haøng khi thaåm ñònh. Beân caïnh ñoù, trình ñoä

vaø naêng löïc quaûn lyù cuûa caùc DNVVN töông ñoái yeáu keùm vaø khoâng töông xöùng

vôùi quy moâ hoaït ñoäng kinh doanh cuûa chính mình. Ñeå khai thoâng caùc keânh ñaàu

tö voán cho DNVVN, Nhaø nöôùc caàn hoaøn thieän caùc haønh lang phaùp lyù vaø ñöa ra

caùc chính saùch nhaát quaùn vaø cuï theå nhaèm khuyeán khích caùc doanh nghieäp naøy

töï giaùc chaáp haønh nghieâm chænh caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät, cuï theå laø cô quan

taøi chính, thueá neân höôùng daãn vaø quy ñònh caùc DNVVN thöïc hieän cheá ñoä

quyeát toaùn vaø kieåm tra vieäc chaáp haønh caùc hoaït ñoäng kinh doanh thoâng qua

noäp thueá treân tinh thaàn taïo ñieàu kieän thuaän lôïi nhaát cho hoï. Ñoàng thôøi Nhaø

nöôùc cuõng neân hoã trôï chi phí ñaøo taïo vaø khuyeán khích DNVVN töï ñaàu tö ñuùng

möùc cho nguoàn nhaân löïc cuûa mình baèng caùc öu ñaõi veà thueá vaø haønh chính.

Thieát nghó, neáu caùc kieán nghò neâu treân ñöôïc boå sung, vieäc ñaàu tö vaøo

lónh vöïc DNVVN seõ ñöôïc môû roäng hôn vaø taïo ñöôïc moät ñoäng löïc phaùt trieån

cho neàn kinh teá.

3.2 MOÄT SOÁ BIEÄN PHAÙP NAÂNG CAO HOAÏT ÑOÄNG CHO VAY DNVVN

TAÏI VCBHCM:

Ñeå cho vay DNVVN thöïc söï trôû thaønh moät chieán löôïc phaùt trieån cuûa

ngaân haøng trong töông lai, VCBHCM caàn coù nhöõng bieän phaùp tích cöïc treân caû

ba phöông dieän:

- Nhaän thöùc: quaùn trieät nhaän thöùc veà vai troø vaø cô hoäi cuûa caùc

DNVVN ôû Vieät Nam, töø ñoù nhaän thöùc veà taàm quan troïng cuûa vieäc cho vay ñoái

vôùi nhoùm doanh nghieäp naøy;

- Toå chöùc: Toå chöùc laïi cô caáu hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng theo höôùng

thuaän tieän nhaát cho moïi khaùch haøng, trong ñoù coù boä phaän rieâng phuï traùch

khaùch haøng laø DNVVN. Ñoàng thôøi xaây döïng caùc boä phaän hoã trôï tín duïng ñeå

taïo ñieàu kieän toát nhaát ñeå cho vay vôùi caùc DNVVN; vaø

- Chuyeân moân nghieäp vuï: töø nhöõng nhaän thöùc vaø söï hoã trôï caùc ñieàu

kieän tín duïng, caùn boä tín duïng phaûi ñöôïc trang bò vaø trau doài chuyeân moân

nghieäp vuï ñeå phuïc vuï caùc khaùch haøng laø DNVVN vôùi nhöõng ñaëc thuø rieâng cuûa

noù moät caùch toát nhaát.

3.2.1. Quaùn trieät nhaän thöùc veà vai troø vaø cô hoäi cuûa caùc DNVVN ôû Vieät

Nam:

DNVVN ñang ngaøy caøng coù moät vò trí to lôùn trong neàn kinh teá cuûa Vieät

Nam. Söï phaùt trieån cuûa caùc DNVVN ngaøy caøng lôùn maïnh, goùp phaàn khoâng

nhoû vaøo thu huùt lao ñoäng, giaûi quyeát vieäc laøm vaø taêng thu nhaäp cung cuûa toaøn

xaõ hoäi. DNVVN cuõng nhaän ñöôïc söï hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc, Chính phuû, caùc

ngaønh caùc caáp taïo ñieàu kieän ñeå phaùt trieån trong töông lai. Vì vaäy, VCBHCM

maø cuï theå laø moãi nhaân vieân cuûa VCBHCM cuõng caàn quaùn trieät nhaän thöùc taàm

quan troïng cuûa caùc doanh nghieäp naøy ñoái vôùi neàn kinh teá noùi chung, cuõng nhö

ñoái vôùi söï phaùt tieån cuûa VCBHCM noùi rieâng. Vì:

- Hieän nay hoaït ñoäng tín duïng ñang trong cô cheá thò tröôøng ñaày caïnh

tranh thì ñaây laø nguoàn khaùch haøng tieàm naêng giuùp ngaân haøng taêng ñaàu ra cuûa

nguoàn voán.

- Ña daïng hoùa khaùch haøng, ña daïng taøi saûn ñaûm baûo nhaèm phaân taùn ruûi

ro.

Hoaït ñoäng tín duïng hieän nay laø trong cô cheá thò tröôøng coù caïnh tranh,

khoâng coøn thôøi kyø xin cho vaø cuõng qua roài thôøi kyø cuûa nhöõng vuï aùn kinh teá coù

lieân quan ñeán ngaân haøng. Tröôùc ñaây khi caùc vuï aùn löøa ñaûo xaûy ra, caùc chuû

kinh teá ñaõ giaûi theå, ngaân haøng thöôøng laø ngöôøi phaûi ñöùng ra chòu quy keát traùch

nhieäm, daãn ñeán vieäc ngaân haøng thaét chaët caùc ñieàu kieän tín duïng, neàn kinh teá

bò thieáu voán, hoaït ñoäng kinh doanh bò ñoùng baêng. Hieän nay, caùc cô cheá ñaõ

thoâng thoaùng hôn, traùch nhieäm phaân minh. Chính phuû vaø Ngaân haøng Nhaø nöôùc

cuõng ñaõ coù nhöõng söûa ñoåi trong caùc quy ñònh veà tín duïng môùi theo höôùng taïo

moät moâi tröôøng bình ñaúng giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá, taïo thuaän lôïi cho

khaùch haøng vay, ñoàng thôøiù trao quyeàn töï chuû hôn cho ngaân haøng. Do vaäy, caàn

xoùa boû taâm lyù phaân bieät khaùch haøng vay cuõng nhö taâm lyù ngaùn ngaïi khi cho

vay DNVVN vì sôï bò "hình söï hoùa" caùc moái quan heä kinh teá maø caàn nhìn nhaän

taàm quan troïng, khaû naêng phaùt trieån cuûa caùc DNVVN, ñeå töø ñoù xem xeùt caùc

quyeát ñònh cho vay theo ñuùng nhu caàu vaø khaû naêng ñaùp öùng ñieàu kieän tín duïng

cuûa caùc doanh nghieäp naøy.

Vaø phaûi löu yù moät ñieàu, khoâng phaûi chæ nhöõng nhaân vieân laøm tín duïng

trong ngaân haøng môùi caàn chuù yù ñeán caùc DNVVN, maø ñaây phaûi laø nhaän thöùc

chung cuûa toaøn boä nhaân vieân ngaân haøng. Vì khaùch haøng ñeán vôùi ngaân haøng

khoâng phaûi chæ tieáp xuùc vôùi moät Phoøng Tín duïng, maø hoï muoán vaø phaûi tieáp

xuùc vôùi nhöõng phoøng ban khaùc. Neáu ôû moät Phoøng tín duïng, khaùch haøng ñöôïc

tieáp ñoùn, coøn gaëp caùc phoøng ban khaùc, hoï laïi trôû thaønh nhöõng khaùch haøng

"nhoû" vôùi nhöõng thaùi ñoä chæ daønh rieâng cho khaùch haøng nhoû thì hoï cuõng seõ

khoâng ôû laïi laâu vôùi ngaân haøng cho duø caùc chính saùch tín duïng coù toát ñeán ñaâu,

vì coù theå trong moät ñieàu kieän caïnh tranh nhö hieän nay, hoï seõ tìm ñöôïc nhöõng

söï quan taâm ñaày ñuû hôn taïi moät toå chöùc tín duïng khaùc.

Tuy nhieân, ñeå coù ñöôïc nhaän thöùc naøy cho moãi nhaân vieân cuûa

VCBHCM, khoâng phaûi chæ laø neâu ra nhöõng chuû tröông chung cuûa Ban Laõnh

Ñaïo buoäc moïi ngöôøi phaûi tuaân theo maø phaûi coù nhöõng hoaït ñoäng thieát thöïc ñeå

moãi nhaân vieân seõ daàn daàn töï mình yù thöùc veà vaán ñeà naøy. Cuï theå nhö:

- Toå chöùc caùc buoåi thi hoaëc noùi chuyeän chuyeân ñeà veà ñoái töôïng

khaùch haøng trong chieán löôïc phaùt trieån cuûa VCBHCM trong thôøi gian tôùi.

- Coù nhöõng trang muïc chuyeân ñeà veà DNVVN treân caùc tôø taïp chí

cuûa ngaân haøng.

- Thöôøng xuyeân toå chöùc tieáp xuùc caùc cuoäc hoäi thaûo veà DNVVN,

tröïc tieáp vôùi caùc DNVVN vaø giaùn tieáp qua caùc toå chöùc hoã trôï DNVVN ñeå luoân

naém baét veà nhu caàu vaø söï phaùt trieån cuûa caùc doanh nghieäp naøy.

3.2.2. Toå chöùc vaø cô caáu laïi söï saép xeáp toå chöùc phaân coâng coâng vieäc

trong noäi boä ngaân haøng:

Hieän nay VCBHCM ñang toå chöùc phaân coâng coâng vieäc theo chöùc naêng

cuûa töøng Phoøng ban. Ngoaïi tröø caùc Phoøng ban phuïc vuï tröïc tieáp cho töøng

khaùch haøng laø caù nhaân, caùc doanh nghieäp khi tieáp xuùc vôùi ngaân haøng, thöôøng

phaûi qua nhieàu phoøng ban vì caùc nghieäp vuï coù lieân quan ñeán nhau. Ví duï nhö

moät khaùch haøng muoán vay tieàn ñoàng ñeå mua ngoaïi teä thanh toaùn tieàn nhaäp

khaåu haøng hoùa seõ phaûi lieân heä vôùi 03 phoøng ban: Phoøng Tín duïng ñeå vay tieàn,

Phoøng Kinh doanh ngoaïi teä vaø cuoái cuøng laø Phoøng Nhaäp khaåu ñeå thanh toaùn.

Chöa keå sau khi ngaân haøng ñaõ haïch toaùn buùt toaùn vay tieàn theo nghieäp vuï

treân, chöùng töø haïch toaùn seõ giao cho khaùch haøng taïi Phoøng Keá toaùn giao dòch.

Ñoù chæ laø moät nghieäp vuï ñôn giaûn ñaõ phaûi ñi qua nhieàu boä phaän, vieäc naøy coøn

coù nhöõng haïn cheá khaùc, roäng hôn ñoù laø khi tieáp thò khaùch haøng. Thoâng thöôøng,

do nghieäp vuï töøng phoøng khaùc nhau, moãi phoøng töï ñi tieáp thò khaùch haøng cuûa

mình vaø chæ coù thaåm quyeàn nhaát ñònh trong phaïm vi quyeàn haïn vaø nghieäp vuï

cuûa phoøng mình. Do vaäy ñoâi khi ngöôøi ñi tieáp thò luùng tuùng khi gaëp nhöõng caâu

hoûi cuûa khaùch haøng veà caùc nghieäp vuï khaùc vì khoâng coù thaåm quyeàn ñeå quyeát

ñònh, khieán cho vò theá cuûa ngaân haøng bò giaûm suùt ôû möùc ñoä moät ngöôøi tö vaán.

Maø DNVVN, laø nhöõng ngöôøi ít tieáp xuùc vôùi ngaân haøng, khi tieáp thò raát caàn giaûi

thích nhöõng dòch vuï maø ngaân haøng coù theå hoã trôï hoï ngoaøi nghieäp vuï tín duïng.

Do vaäy, trong töông lai coù theå saép xeáp laïi cô caáu cuûa ngaân haøng theo

höôùng: veà nguyeân taéc vaãn phaûi taùch rôøi caùc phoøng nghieäp vuï vì phaûi chuyeân

moân hoùa môùi coù theå hoaøn thaønh nhanh vaø toát coâng vieäc. Tuy nhieân caàn thaønh

laäp rieâng moät Phoøng khaùch haøng vôùi nhieäm vuï laø phoøng tröïc tieáp ñaët quan heä

vaø giao dòch vôùi khaùch haøng. Nhöõng ngöôøi thuoäc boä phaän naøy phaûi naém vöõng

chuû tröông chính saùch chung cuûa ngaân haøng vaø phaûi coù nhöõng kieán thöùc toång

quaùt veà caùc nghieäp vuï cô baûn cuûa ngaân haøng. Laõnh ñaïo boä phaän tieáp thò phaûi

ñöôïc giao quyeàn quyeát ñònh vaø nhöõng dòch vuï hoaëc nhöõng öu ñaõi trong moät

haïn möùc nhaát ñònh coù theå aùp duïng cho khaùch haøng ñang tieáp thò ñeå coù theå ñaït

hieäu quaû tieáp thò cao nhaát. Töø vieäc taïo laäp ñöôïc baát kyø moät moái quan heä treân

baát kyø nghieäp vuï naøo cuûa khaùch haøng vôùi ngaân haøng cuõng taïo ñieàu kieän daãn

ñeán quan heä tín duïng (neáu coù) ñöôïc thuaän lôïi hôn.

Sau khi taïo laäp ñöôïc moái quan heä, khaùch haøng seõ chæ lieân heä vôùi moät

Phoøng khaùch haøng, Phoøng khaùch haøng seõ chuyeån chöùng töø cho caùc boä phaän

khaùc laøm nghieäp vuï chuyeân moân thuaàn tuùy. Moïi giao dòch, thaéc maéc cuûa

khaùch haøng seõ ñöôïc giaûi quyeát taïi Phoøng khaùch haøng.

Trong phoøng khaùch haøng, coù theå chia ra nhieàu boä phaän phuïc vuï caùc ñoái

töôïng khaùch haøng khaùc nhau, vaø DNVVN laø moät trong nhöõng ñoái töôïng ñoù. Boä

phaän naøy seõ coù traùch nhieäm chuyeân traùch ñoái vôùi caùc DNVVN ñeå qua ñoù naém

baét nhu caàu cuûa DNVVN vaø chuyeån bieán cô cheá chính saùch cho vay linh hoaït

phuø hôïp bieán ñoäng thò tröôøng.

Beân caïnh vieäc thaønh laäp Phoøng khaùch haøng ñeå phuïc vuï khaùch haøng moät

caùch toát nhaát caàn thaønh laäp Phoøng Hoã trôï tín duïng vôùi caùc chöùc naêng nhö:

- Thu thaäp thoâng tin veà vieäc thanh toaùn trong quaù khöù cuûa ngöôøi ñi

vay, coù theå cuï theå hoùa baèng caùch cho ñieåm vaø löu giöõ baèng vi tính hoùa ñeå taêng

cöôøng chaát löôïng thoâng tin veà khoái DNVVN:

- Thu thaäp caùc thoâng tin kinh teá- xaõ hoäi, phaùp luaät ñeå hoã trôï cho boä

phaän tín duïng. Hieän nay ñoái vôùi caùc DNVVN thì coù hai nhu caàu böùc xuùc nhaát

vôùi hoï: moät laø thoâng tin vaø hai laø voán. Ngaân haøng ñaõ hoã trôï doanh nghieäp veà

voán, nhöng vôùi theá maïnh veà quan heä vôùi nhieàu thaønh phaàn kinh teá, Ngaân haøng

cuõng coù theå laø ngöôøi tö vaán raát toát cho doanh nghieäp khoâng chæ veà taøi chính maø

coøn caû nhöõng kinh nghieäm kinh doanh, töø ñoù taïo söï tin töôûng cuûa doanh

nghieäp vôùi ngaân haøng vaø giöõ moái quan heä gaén boù laâu daøi. Do vaäy, neáu thoâng

tin ñöôïc thu thaäp ñaày ñuû thì seõ ñem laïi raát nhieàu thuaän lôïi cho caû ngaân haøng vaø

doanh nghieäp.

- Phoái hôïp vôùi caùc ban ngaønh hoaëc thueâ coâng ty tö vaán taøi chính ñeå

thieát laäp caùc chuaån möïc ñaùnh giaù tín duïng phuø hôïp vôùi thöïc teá taïi Vieät nam.

Ñeà ra caùc tieâu chuaån cuï theå cho vieäc ñaùnh giaù qua caùc baùo caùo taøi chính vaø

caùc soá lieäu khoâng chính thöùc khaùc, ñeå taïo ñieàu kieän cho caùc caùn boä tín duïng

thaåm ñònh ñöôïc tình hình hoaït ñoäng cuûa caùc DNVVN trong ñieàu kieän khoâng

ñaày ñuû veà hoà sô taøi chính (laø moät trong nhöõng trôû ngaïi ñoái vôùi vieäc tieáp caän

thuû tuïc vay voán ngaân haøng).

- Nghieân cöùu caùc hình thöùc chaêm soùc khaùch haøng phuø hôïp vôùi töøng ñoái

töôïng khaùch haøng. nghieän cöùu caùc dòch vuï hoã trôï cuõng nhö caùc öu ñaõi coù theå

aùp duïng cho khaùch haøng laø caùc DNVVN nhö: toå chöùc lôùp hoïc mieãn phí veà

quaûn lyù taøi chính cho chuû DNVVN, linh hoaït aùp duïng caùc hình thöùc theá chaáp

caàm coá taøi saûn hình thaønh töø voán vay, nhöõng taøi saûn chöa ñöôïc höôùng daãn cuï

theå cuûa caùc cô quan chöùc naêng nhöng laø taøi saûn coù giaù trò vôùi doanh nghieäp

nhö caàm coá hoái phieáu, coå phieáu.

Beân caïnh vieäc quaùn trieät nhaän thöùc veà taàm quan troïng cuûa khaùch haøng

DNVVN ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaân haøng vaø toå chöùc cô caáu saép xeáp laïi caùc

boä phaän trong ngaân haøng ñeå hoã trôï khaùch haøng moät caùch toát nhaát, thì moät

nhieäm vuï quan troïng ñeå thu huùt vaø taêng tröôûng tín duïng vôùi ñoái töôïng DNVVN

chính laø kyõ naêng nghieäp vuï cuûa ngöôøi laøm coâng taùc cho vay.

3.2.3. Tích cöïc vaø kieân trì trong coâng taùc tieáp caän khaùch haøng

3.2.3.1 Nhaän thöùc veà khoù khaên trong coâng taùc tieáp thò cho vay

DNVVN:

Trong khi haàu heát caùc Giaùm ñoác DNVVN nghó raèng vieäc thieáu khaû naêng

tieáp caän ñöôïc caùc nguoàn taøi trôï chính thöùc laø moät trong nhöõng trôû ngaïi chính

cho söï phaùt trieån thì haàu heát caùc ngaân haøng taïi Vieät Nam caûm thaáy khoù khaên

ñeå tìm ñöôïc ngöôøi vay hôïp leä trong haøng ngaøn DNVVN. Taïi Vieät Nam, thoâng

tin veà caùc DNVVN raát khan hieám vaø haàu heát caùc soá lieäu veà DNVVN khoâng

ñaùng tin caäy. Hôn nöõa, haàu heát caùc DNVVN coù veû khoâng saün loøng ñeán vôùi

ngaân haøng vì hoï cho raèng vieäc vay voán töø ngaân haøng laø khoâng theå thöïc hieän.

Thöïc teá, vieäc tieáp thò ngöôøi vay laø caùc DNVVN laø raát khoù khaên.

Tuy nhieân, vaãn coù nhöõng bieän phaùp ñeå tieáp thò vaø tìm kieám ñöôïc caùc

DNVVN laø caùc khaùch haøng tieàm naêng.

3.2.3.2 Tieáp thò nhöõng khaùch haøng hieän taïi:

Vieäc tieáp thò nhöõng khaùch haøng hieän taïi laø caùch ñôn giaûn vaø an toaøn

nhaát ñeå tìm kieám nhu caàu tín duïng. Caùc caùn boä tín duïng coù moät soá thoâng tin

rieâng veà khaùch haøng cuûa mình. Do vaäy, hoï coù theå deã daøng ñaùnh giaù söï tín

nhieäm cuûa nhöõng khaùch haøng naøy vaø giaûm bôùt ruûi ro tín duïng.

Coù moät soá chieán löôïc quan troïng trong vieäc tieáp thò nhöõng khaùch haøng

hieän taïi:

- Phaân loaïi nhöõng khaùch haøng tieàm naêng:

Theá naøo laø moät khaùch haøng tieàm naêng? Ñoù laø moät khaùch haøng coù

nhöõng ñieàu kieän ñeå coù theå vay voán taïi ngaân haøng nhö coù moät tình hình taøi

chính toát, coù khaû naêng quaûn lyù moät döï aùn hoaëc phöông aùn vay coù hieäu quaû.

Vieäc phaân loaïi laø moät trong nhöõng caùch ñeå tìm thaáy khaùch haøng tieàm

naêng coù theå ñaùp öùng chính saùch DNVVN cuûa ngaân haøng ñoù. Nhöõng doanh

nghieäp toát trong hoaït ñoäng taøi chính seõ coù ruûi ro thaáp nhöng lôïi nhuaän thaáp.

Maët khaùc, nhöõng doanh nghieäp trong caùc ngaønh coâng nghieäp ñang phaùt trieån

töông ñoái nhoû vaø ruûi ro cao nhöng coù theå mang laïi lôïi nhuaän cao. Taäp trung

vaøo loaïi khaùch haøng naøo tuøy thuoäc vaøo chính saùch cuûa töøng ngaân haøng.

- Taïo ra nhöõng döï aùn khaû thi cho caùc khaùch haøng tieàm naêng:

Khaùch haøng hôïp leä khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù nhu caàu veà ñaàu tö.

Trong tröôøng hôïp naøy caùc caùn boä tieáp thò ñoøi hoûi phaûi coù khaû naêng ñeà xuaát

nhöõng döï aùn môùi, taïo ra nhu caàu cho ñaàu tö. Ví duï, neáu moät caùn boä döï ñoaùn

nhu caàu saûn phaåm naøy seõ taêng maïnh, caùn boä ñoù coù theå ñeà xuaát vôùi nhaø saûn

xuaát veà saûn phaåm ñoù ñeå mua maùy moùc môùi nhaèm taêng coâng suaát ñeå taïo ra

nhöõng döï aùn khaû thi. Ngöôïc laïi, khi moät khaùch haøng tieàm naêng ñang laäp keá

hoaïch cho moät döï aùn khoâng khaû thi, caùn boä tieáp thò coù theå thöû tìm caùch caûi

thieän tính khaû thi cuûa döï aùn ñoù.

- Taïo ra nhöõng khaùch haøng tieàm naêng töø nhöõng döï aùn khaû thi:

Ngöôïc laïi, nhöõng döï aùn khaû thi khoâng phaûi luùc naøo cuõng do DNVVN

tieàm naêng laäp ra. Khi caùn boä tieáp thò tìm thaáy moät döï aùn khaû thi nhöng do moät

doanh nghieäp yeáu keùm veà taøi chính laäp ra, caùn boä ñoù khoâng nhaát thieát phaûi töø

choái taøi trôï cho döï aùn. Neáu chuû doanh nghieäp laäp döï aùn saün saøng taêng cöôøng

khaû naêng cuûa doanh nghieäp vaø caùn boä cuûa mình thì caùn boä tieáp thò coù theå thöû

tìm caùch caûi thieän naêng löïc cuûa hoï.

3.2.3.3 Tieáp thò nhöõng khaùch haøng môùi:

Ñieàu quan troïng nhaát nhöng khoù nhaát trong coâng taùc tieáp thò laø tìm kieám

khaùch haøng môùi. Ñaëc bieät ôû Vieät Nam, tieáp thò khaùch haøng môùi döôøng nhö laø

khoâng theå do thieáu thoâng tin veà nhöõng DNVVN tieàm naêng. Trong boái caûnh

naøy, taïo ra nhöõng nguoàn tin ñaùng tin caäy laø raát quan troïng. Coù hai caùch tieáp

caän coù khaû naêng: tieáp caän vi moâ vaø tieáp caän vó moâ.

Tieáp caän vi moâ:

Caùch tieáp caän naøy taäp trung vaøo vieäc laøm theá naøo ñeå coù ñöôïc thoâng tin

veà caùc DNVVN. Nhö ñaõ phaân tích, thoâng tin taøi chính do caùc DNVVN cung

caáp thöôøng khoâng ñuû ñoä tin caäy. Do ñoù ñeå tieáp thò, chuùng ta phaûi döïa hôn nöõa

vaøo caùc maët mang tính chaát ñònh tính cuûa DNVVN nhö danh tieáng, khaû naêng

quaûn lyù, tính caïnh tranh veà saûn phaåm… Tuy nhieân, vieäc thu thaäp caùc thoâng tin

naøy vaø xaùc nhaän tính chính xaùc cuûa noù laø raát khoù khaên. Dó nhieân, vieäc tìm

kieám caùc quaûng caùo veà caùc DNVVN treân thoâng tin ñaïi chuùng thì khoâng quaù

khoù, nhöng ñoâi khi caùc quaûng caùo naøy ñöôïc phoùng ñaïi. Maëc duø moät caùn boä tín

duïng thaønh coâng trong vieäc tieáp caän vôùi moät DNVVN döïa vaøo quaûng caùo, caùn

boä tín duïng naøy phaûi thuyeát phuïc doanh nghieäp ñoù môû moät taøi khoaûn taïi ngaân

haøng ñaàu tieân cuûa doanh nghieäp vaø daønh thôøi gian ñuû ñeå kieåm tra hoaït ñoäng

cuûa taøi khoaûn tröôùc khi cho doanh nghieäp vay voán. Ñaây laø moät trong nhöõng

caùch tieáp caän chaéc chaén nhaát, nhöng toán nhieàu thôøi gian vaø coù theå lôõ maát nhu

caàu vay voán cuûa doanh nghieäp. Do ñoù, ñeå tieát kieäm thôøi gian thu thaäp thoâng tin

ñaùng tin caäy, caùn boä tín duïng phaûi tìm kieám nguoàn thoâng tin chính xaùc cuûa

doanh nghieäp döïa vaøo moät doanh nghieäp khaùc ñang coù quan heä vôùi doanh

nghieäp naøy vaø mong muoán trôû thaønh ñoái taùc cuûa nhau.

Caùc nguoàn thoâng tin hieän nay coù theå thu ñöôïc töø:

- Khaùch haøng hieän taïi:

Khaùch haøng hieän taïi, ñaëc bieät laø nhöõng doanh nghieäp lôùn laø nhöõng

kho baùu thoâng tin veà khaùch haøng. Nhöõng doanh nghieäp lôùn naøy coù raát nhieàu

thoâng tin veà ñoái taùc kinh doanh cuûa hoï nhö: tình hình taøi chính, trình ñoä coâng

ngheä, caù tính cuûa chuû doanh nghieäp, khaû naêng quaûn lyù, … Hôn nöõa, moät doanh

nghieäp lôùn laø nguoàn baùn haøng oån ñònh cho caùc DNVVN. Neáu chuùng ta bieát

chieán löôïc vaø söï ñaùnh giaù veà nhaø cung öùng cuûa hoï, chuùng ta coù theå tìm kieám

ñöôïc khaùch haøng tieàm naêng moät caùch deã daøng. Ngoaøi ra ñieàu naøy cuõng raát toát

cho caùc DNVVN neáu nhaø cung öùng cuûa hoï coù theå vay voán ngaân haøng vaø coù

giuùp oån ñònh veà quaûn lyù. Do ñoù, coù theå tin raèng chuùng ta coù theå thu thaäp ñöôïc

caùc thoâng tin chính xaùc veà caùc DNVVN toát töø nhöõng doanh nghieäp lôùn.

- Caùc hieäp hoäi doanh nghieäp:

Caùc hieäp hoäi doanh nghieâïp coù maïng löôùi roäng vaø raát nhieàu thoâng tin

veà caùc doanh nghieäp thaønh vieân. Ví duï, Phoøng Thöông maïi vaø coâng nghieäp

Vieät Nam (VCCI) laø moät hieäp hoäi kinh doanh töï nguyeän, phi Chính phuû, ñoäc

laäp vaø lôùn nhaát taïi Vieät Nam. Taïi TPHCM trong soá hôn 2500 doanh nghieâïp

thaønh vieân vaø doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh, haàu heát laø caùc DNVVN, chieám

khoaûng 85% soá löôïng thaønh vieân cuûa VCCI. Beân caïnh caùc ñoái xöû öu ñaõi daønh

cho caùc thaønh vieân cuûa mình, VCCI cuõng cung caáp caùc dòch vuï phi taøi chính

khaùc cho caùc DNVVN khoâng phaûi laø thaønh vieân cuûa mình. Haøng naêm, VCCI

toå chöùc haøng traêm khoùa ñaøo taïo cho haøng ngaøn DNVVN trong caû nöôùc. Qua

ñoù, VCCI vaø caùc hieäp hoäi khaùc coù cô hoäi cung caáp nhieàu loaïi thoâng tin khaùc

nhau veà doanh nghieäp thaønh vieân cuûa mình nhaèm caûi thieän caùc hoaït ñoäng kinh

doanh. Hôn nöõa, hoï seõ xem xeùt veà moái quan heä toát vôùi khu vöïc ngaân haøng nhö

laø caùc thaønh vieân toát cuûa hoï. Vieäc lieân heä thöôøng xuyeân vôùi VCCI vaø caùc

thaønh vieân cuûa hoï cuõng nhö caùc hieäp hoäi doanh nghieäp khaùc seõ giuùp cho caùc

ngaân haøng tìm kieám ñöôïc caùc khaùch haøng tieàm naêng.

- Caùc nhaø cung caáp dòch vuï kinh doanh:

Coù moät soá toå chöùc hoã trôï DNVVN ñang hoaït ñoäng taïi Vieät Nam. Caùc

toå chöùc naøy cung caáp caùc dòch vuï kinh doanh phi taøi chính khaùc nhau vaø hoaït

ñoäng treân cô sôû phi lôïi nhuaän. Trong khi moät soá caùc toå chöùc tröïc thuoäc caùc

hieäp hoäi doanh nghieäp nhö VCCI, caùc toå chöùc khaùc tröïc thuoäc caùc toå chöùc

Chính phuû hoaëc quoác teá. Ví duï nhö Chöông trình phaùt trieån döï aùn Mekong tröïc

thuoäc ngaân haøng theá giôùi, ñaõ vaø ñang hoã trôï phaùt trieån DNVVN töø naêm 1997,

thoâng qua vieäc chuaån bò keá hoaïch kinh doanh vaø thuû tuïc xin taøi trôï, xaùc ñònh

ngöôøi cho vay tieàm naêng cung caáp caùc chöong trình ñaøo taïo veà quaûn lyù. Do ñoù,

VCBHCM neân phoái hôïp tích cöïc vôùi caùc toå chöùc naøy ñeå caûi thieän döï aùn. Neân

taäp trung vaøo caùc toå chöùc coù kinh nghieäm veà chuaån bò keá hoaïch kinh doanh

cho DNVVN nhö MPDF, VCCI …

- Caùc cô quan caáp tænh, thaønh phoá:

Moät soá cô quan chính quyeàn ñòa phöông, nhö Sôû keá hoaïch vaø ñaàu tö,

nôi coù nhöõng thoâng tin rieâng veà hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp goàm: vieäc

thaønh laäp doanh nghieäp môùi, caùc keá hoaïch ñaàu tö ñöôïc uûy quyeàn, thoâng tin taøi

chính ñaõ ñaêng kyù, … Loaïi thoâng tin naøy raát quan troïng cho vieäc tieáp thò vì noù

theå hieän roõ nhu caàu taøi chính raát lôùn cuûa caùc doanh nghieäp naøy.

- Caùc toå chöùc quaûn lyù caùc khu cheá xuaát vaø khu coâng nghieäp:

Nhieàu doanh nghieäp thaønh ñaït ñang coá gaéng chuyeån ñeán caùc khu cheá

xuaát vaø coâng nghieâïp ñeå coù ñöôïc moâi tröôøng kinh doanh thuaän lôïi hôn. Vieäc

thieát laäp moái quan heä toát vôùi toå chöùc quaûn lyù caùc khu naøy seõ deã daøng tieáp caän

ñöôïc caùc thoâng tin veà caùc doanh nghieäp ñang coù keá hoaïch ñaàu tö vaøo caùc khu

vöïc naøy.

Tieáp caän vó moâ:

- Caùch tieáp caän naøy taäp trung vaøo quan ñieåm kinh teá vó moâ, ñoù laø tình

hình phaùt trieån cuûa caùc ngaønh ngheà kinh teá cuûa khu vöïc vaø neàn kinh teá quoác

gia. Veà lyù thuyeát, caùch tieáp caän naøy söû duïng nhöõng soá lieäu thoáng keâ ñöôïc caùc

cô quan Chính phuû phaùt haønh. Tuy nhieân thöïc teá cho thaáy haàu heát caùc aán phaåm

thoáng keâ khoâng theå thu ñöôïc soá lieäu kinh teá chính xaùc cuûa doanh nghieäp ngoaøi

quoác doanh taïi Vieät Nam. Trong boái caûnh naøy, caùch tieáp caän vó moâ naøy yeâu

caàu moät chuùt saùng taïo, ñoù laø bieát xöû lyù haàu heát caùc thoâng tin saün coù nhö treân

tivi, baùo chí, taïp chí …

3.2.3.4 Laäp keá hoaïch veà hoaït ñoäng tieáp thò:

Ñeå tieán haønh hoaït ñoäng tieáp thò coù hieäu quaû, Tröôûng boä phaän phuï traùch

tieáp thò caàn leân keá hoaïch tieáp thò vôùi vieäc caân nhaéc ñaëc ñieåm cuûa töøng vuøng,

khaû naêng tieáp caän thoâng tin ñaùng tin caäy.

Chaúng haïn, neáu moät chi nhaùnh cuûa VCBHCM naèm trong ñòa baøn coù khu

coâng nghieäp vaø coù quan heä toát vôùi ban quaûn lyù khu coâng nghieäp ñoù thì caùch

tieáp thò hieäu quaû nhaát seõ laø duøng thoâng tin töø ban quaûn lyù naøy. Moät chi nhaùnh

ñaõ thieát laäp quan heä toát vôùi moät soá hieäp hoäi kinh doanh coù theå tìm ñöôïc nhöõng

thoâng tin coù ích cho coâng taùc tieáp thò töø nhöõng hieäp hoäi naøy. Neáu chi nhaùnh

khoâng coù moái lieân heä vôùi chính quyeàn thaønh phoá, ban quaûn lyù khu coâng

nghieäp, caùc hieäp hoäi doanh nghieäp vaø caùc nhaø cung caáp dòch vuï kinh doanh thì

coù theå söû duïng caùc khaùch haøng hieän taïi vaø ñoàng thôøi, coá gaéng thieát laäp nhöõng

moái quan heä môùi vôùi nhöõng nguoàn tin ñaùng tin caäy khaùc.

Veà vieäc naøy seõ khoâng hieäu quaû neáu laäp moät keá hoaïch cho caû ngaân haøng

vì keá hoaïch ñoù seõ khoâng phaûn aùnh heát nhöõng ñaëc ñieåm cuûa töøng chi nhaùnh vaø

töøng vuøng. Tröôûng boä phaän tieáp thò caàn coù traùch nhieäm vôùi keá hoaïch tieáp thò

cuûa mình.

3.2.3.5 Giaûi phaùp tieáp thò thaønh coâng:

Khoâng coù con ñöôøng deã daøng naøo ñeå ñi thaúng ñeán thaønh coâng trong tieáp

thò, nhaát laø ñoái vôùi tieáp thò caùc DNVVN. Tuy nhieân coù moät soá yeáu toá chính ñeå

tieáp thò DNVVN thaønh coâng nhö sau:

- Tieáp nhaän thoâng tin: chuù yù moïi thöù quanh baïn vaø tìm ra thoâng tin

höõu ích. Ví duï, neáu baïn thaáy moät saûn phaåm maø baïn caûm thaáy raát höõu ích vaø

tieän lôïi, baïn neân ñieàu tra ngöôøi saûn xuaát ra noù. Thaäm chí neáu moät saûn phaåm

raát nhoû vaø reû, ngöôøi saûn xuaát coù theå chieám thò phaàn lôùn nhaát veà thò tröôøng cuûa

saûn phaåm ñoù, ñieàu naøy taïo ra söï beàn vöõng cho doanh nghieäp. Coá gaéng khoâng

boû soùt baát kyø thoâng tin naøo.

- Xaây döïng maïng löôùi rieâng cho baïn: xaây döïng maïng löôùi rieâng ñeå

söû duïng caùch tieáp caän kinh teá vó moâ, bôûi vì trong nhieàu tröôøng hôïp phöông

phaùp naøy hoaït ñoäng coù hieäu quaû chæ trong moái quan heä caù nhaân. Löu yù raèng

vieäc xaây döïng maïng löôùi rieâng naøy ñoøi hoûi söï noã löïc cao ñoä.

- Caån thaän veà thoâng tin: khoâng quaù tin töôûng vaøo caùc thoâng tin,

thaäm chí töø caùc nguoàn cung caáp ñaùng tin caäy. Baïn neân töï xem xeùt thaät kyõ lieäu

nhöõng thoâng tin naøy ñuùng hay sai cho ñeán khi baïn quyeát ñònh duøng noù.

- Laép raùp caùc maåu thoâng tin: taïo ra thoâng tin cho rieâng baïn baèng

caùch kieåm tra giöõa caùc thoâng tin vôùi nhau töø nhieàu khía caïnh. Haàu heát caùc

thoâng tin veà DNVVN ñeàu khoâng hoaøn chænh, nhöng thaäm chí nhöõng thoâng tin

ñaùng ngôø seõ trôû neân tin caäy neáu ñöôïc trôï giuùp vaø hình thaønh töø haøng traêm maåu

thoâng tin.

3.2.4. Hoaït ñoäng theo quy trình thaåm ñònh ruûi ro tín duïng laønh maïnh:

3.2.4.1 Nguyeân taéc chính ñeå phaân tích khaû naêng hoaøn traû voán

vay cuûa DNVVN:

- Moät soá vaán ñeà quan troïng ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû caùc khoaûn vay

cuûa DNVVN:

Ngaân haøng phaûi tieáp nhaän thoâng tin ñaày ñuû taïo ñieàu kieän cho vieäc

ñaùnh giaù toaøn dieän veà caùc maët ruûi ro thöïc söï cuûa ngöôøi vay. Phuï thuoäc vaøo

loaïi hình tín duïng cho vay vaø baûn chaát cuûa quan heä tín duïng ñeán ngaøy cho vay,

caùc nhaân toá seõ ñöôïc xem xeùt vaø chöùng minh baèng taøi lieäu ñeå pheâ duyeät tín

duïng bao goàm:

+ Muïc ñích cuûa khoaûn tín duïng vaø nguoàn traû nôï;

+ Caùc maët ruûi ro hieän haønh (bao goàm baûn chaát vaø toång soá ruûi ro goäp

laïi) cuûa ngöôøi vay vaø taøi saûn theá chaáp;

+ Khaû naêng traû nôï hieän taïi vaø quaù trình traû nôï cuûa ngöôì vay, döïa vaøo

tình hình taøi chính tröôùc ñaây vaø keá hoaïch löu chuyeån tieàn maët trong töông lai,

trong nhieàu hoaøn caûnh khaùc nhau;

+ Ñoái vôùi tín duïng thöông maïi, phaûi xem xeùt kyõ ñeán kyõ naêng kinh

doanh cuûa ngöôøi vay vaø tình hình khu vöïc kinh teá cuûa ngöôøi vay vaø vò trí cuûa

ngöôøi vay trong khu vöïc ñoù;

+ Caùc ñieàu khoaûn tín duïng döï kieán, bao goàm caùc ñieàu khoaûn ñöôïc

ñöa ra ñeå haïn cheá thay ñoåi caùc maët ruûi ro töông lai cuûa ngöôøi vay;

+ Khi coù theå aùp duïng, phaûi xem xeùt ñeán söï thích hôïp vaø khaû naêng

thöïc thi taøi saûn theá chaáp hay baûo laõnh, bao goàm caùc hoaøn caûnh khaùc nhau.

- Nhaän bieát veà khaùch haøng:

Hieåu bieát nhöõng ñoái töôïng naøo ngaân haøng seõ caáp tín duïng laø ñieàu raát

quan troïng, noù gaén lieàn vôùi nhöõng khoù khaên trong vieäc thu thaäp thoâng tin taøi

chính chính xaùc.

Hôn nöõa, ñeå pheâ duyeät voán vay cho nhöõng khaùch haøng môùi, phaûi xem

xeùt ñeán danh tieáng vaø uy tín cuûa khaùch haøng, cuõng nhö naêng löïc phaùp lyù cuûa

hoï trong vieäc chòu traùch nhieäm.

Ngaân haøng caàn hieåu roõ hoï seõ caáp tín duïng cho ai. Do ñoù, tröôùc khi

tieán haønh moät moái quan heä tín duïng môùi, ngaân haøng phaûi laøm quen vôùi ngöôøi

xin vay vaø phaûi chaéc chaén raèng hoï ñang giao dòch vôùi moät toå chöùc hay caù nhaân

coù khaû naêng traû nôï vaø danh tieáng toát, nhaát laø vôùi caùc DNVVN chöa coù danh

tieáng treân thò tröôøng thì caùc vaán ñeà lieân quan ñeán chuû doanh nghieäp seõ laø moät

vaán ñeà maø ngaân haøng ñaëc bieät quan taâm vì do ñaëc thuø cuûa DNVVN, chuû

DNVVN coù moät taàm quan troïng gaàn nhö quyeát ñònh ñoái vôùi moïi hoaït ñoäng cuûa

doanh nghieäp ñoù. Ñaëc bieät, caùc chính saùch chaët cheõ phaûi ñöôïc thöïc hieän nhaèm

traùnh quan heä vôùi caùc ñoái töôïng coù tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng löøa ñaûo hay

phaïm toäi khaùc.

Do vaäy, khi höôùng daãn DNVVN laøm hoà sô vay, caùn boä tín duïng neân

khuyeán khích chuû doanh nghieäp töï laøm moät baûn giôùi thieäu toùm taét veà baûn thaân

vaø toát nhaát laø coù theå neâu ra moät vaøi ngöôøi thuoäc caùc doanh nghieäp coù teân tuoåi

coù quan heä vôùi chuû doanh nghieäp ñeå giôùi thieäu. Ñieåm naøy seõ ñöôïc phaân tích

cuï theå hôn trong phaàn phaân tích ñònh tính veà doanh nghieäp.

3.2.4.2 Phaân tích ñònh löôïng - Phaân tích taøi chính:

Maëc duø caùc thoâng tin taøi chính cuûa caùc doanh nghieäp - ñaëc bieät laø caùc

DNVVN khoâng hoaøn toaøn chính xaùc trong moïi tröôøng hôïp, nhöng caùn boä tín

duïng vaãn phaûi coù traùch nhieäm yeâu caàu doanh nghieäp cung caáp ñeå coù ñöôïc caùc

thoâng tin taøi chính cuûa ngöôøi vay voán. Tröôùc tieân caùn boä phaûi tö vaán cho giaùm

ñoác doanh nghieäp DNVVN, ngöôøi khoâng nhaát thieát coù caùc kieán thöïc veà taøi

chính, sau ñoù môùi xin caùc soá lieäu taøi chính vaø phaûi kieåm tra cheùo caùc soá lieäu

ñaõ nhaän ñeå mieâu taû ñuùng tình traïng kinh teá cuûa ngöôøi vay.

Caùn boä tín duïng phaûi ñi kieåm tra taän hieän tröôøng ñeå ñaùnh giaù caùc soá lieäu

taøi chính chuû yeáu nhö doanh thu, soá nhaân vieân, giaù trò taøi saûn hieän taïi (ñaëc bieät

laø haøng hoùa toàn kho), giaù trò taøi saûn coá ñònh (ñaëc bieät laø baát ñoäng saûn, nhaø maùy

vaø thieát bò) vaø caùc nghóa vuï veà nôï.

Phaân tích taøi chính laø phaân tích ñònh löôïng veà moät doanh nghieäp, bao

goàm:

- Phaân tích quaù khöù: phaân tích thoâng qua caùc soá lieäu taøi chính ñaõ

thu thaäp ñöôïc, coù löu yù ñeán tính chính xaùc qua kieåm tra thöïc teá.

- Döï baùo taøi chính:

+ Böôùc thöù nhaát döïa vaøo baùo caùo doanh thu baùn haøng: thoâng thöôøng

caùc doanh nghieäp döï baùo doanh thu baùn haøng baèng caùch toång hôïp nhöõng öôùc

tính töø ngöôøi baùn haøng, kieán thöùc veà thò tröôøng vaø khaûo saùt veà khaùch haøng neáu

coù theå. Ñeå ñeà phoøng tính chuû quan thöôøng xaûy ra trong vieäc öôùc tính naøy, caàn

ñem so saùnh vôùi keát quaû cuûa caùc phöông phaùp döï baùo khaùc, nhaèm giaûm ñi tính

khoâng nhaát quaùn deã xaûy ra.

+ Böôùc thöù hai döïa vaøo baùo caùo taøi chính döï baùo: phöông phaùp naøy

cho thaáy vôùi moãi khoaûn chi phí, haïng muïc taøi saûn coù vaø taøi saûn nôï coù theå ñöôïc

döï baùo baèng moät tyû leä phaàn traêm treân doanh soá baùn haøng. Phaàn traêm ñöôïc söû

duïng coù theå phaûn aùnh keát quaû hoaït ñoäng trong quaù khöù hoaëc ñieåm chuaån neáu

nhaø quaûn lyù tin töôûng raèng phaàn traêm naøy seõ phaûn aùnh toát hôn trong töông lai.

Keát hôïp caû phaân tích quaù khöù vaø döï baùo taøi chính ñeå coù theå ñöa ra

nhöõng nhaän xeùt toång quaùt veà tình hình hình kinh doanh, bieán ñoäng veà taøi

chính, nhu caàu voán cuõng nhö khaû naêng thanh toaùn caùc khoaûn nôï cuûa doanh

nghieäp.

3.2.4.3 Phaân tích ñònh tính - Phaân tích phi taøi chính:

Ñaây laø moät trong nhöõng vaán ñeà khoù cuûa vieäc thaåm ñònh hoà sô vay cuûa

moät doanh nghieäp vì noù mang tính chuû quan nhöng cuõng raát quan troïng theå

hieän khaû naêng quaûn lyù vaø söû duïng khoaûn vay cuûa doanh nghieäp vaø nhaát laø khaû

naêng phaùt trieån cuûa doanh nghieäp ñoù trong töông lai. Moät kinh nghieäm luoân

ñöôïc nhaéc nhôû cho caùn boä môùi laø moät doanh nghieäp coù taøi chính toát nhöng

khoâng coù laõnh ñaïo gioûi thì cuõng coù theå ñi vaøo khoù khaên, coøn moät doanh nghieäp

coù tình hình taøi chính khoù khaên nhöng coù laõnh ñaïo gioûi thì doanh nghieäp coøn

coù khaû naêng phuïc hoài vaø phaùt trieån. Vieäc phaân tích ñònh tính ñaëc bieät quan

troïng vôùi caùc DNVVN khi caùc doanh nghieäp baùo caùo taøi chính khoâng roõ raøng

vaø khoâng coù lôïi theá veà uy tín vaø danh tieáng cuûa doanh nghieäp.

Trong vieäc ñaùnh giaù khaû naêng hoaøn traû voán vay cuûa caùc DNVVN, caùc

caùn boä tín duïng thöôøng gaëp khoù khaên khi xöû lyù nhöõng thoâng tin taøi chính haïn

cheá cuûa caùc doanh nghieäp naøy. Ñeå boå sung soá lieäu ñònh löôïng (thoâng tin taøi

chính), thì soá lieäu ñònh tính khoâng chæ bao goàm nhöõng thoâng tin chuû quan nhö:

nhaân caùch cuûa giaùm ñoác DNVVN, tính trung thöïc cuûa oâng ta, maø coøn caû nhöõng

thoâng tin lieân quan ñeán hoaït ñoäng tieáp thò hoaëc lòch söû toàn taïi cuûa doanh

nghieäp.

Söï ña daïng veà ñaëc ñieåm cuûa doanh nghieäp, keå caû loaïi hình kinh doanh,

quy moâ, kinh nghieäm, … laøm ña daïng caùc khía caïnh ñaùnh giaù vaø caùc ñieåm caàn

taäp trung. Neân laäp ra moät baûng ñaùnh giaù thoâng tin ñònh tính veà khaùch haøng, vôùi

caùc tieâu chí chuaån möïc cuï theå nhaèm xaùc ñònh khaû naêng hoaøn traû nôï vay cuûa

DNVVN. Trong baûng naøy caùc ñieåm caàn ñaùnh giaù cô baûn ñöôïc chia thaønh boán

khía caïnh sau:

- Naêng löïc quaûn lyù:

Naêng löïc quaûn lyù laø moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng nhaát caàn

ñaùnh giaù. Maëc duø caùch deã nhaát ñeå ñaùnh giaù laø qua thoâng tin veà quaù trình hoaït

ñoäng cuûa nhöõng caùn boä laøm coâng taùc quaûn lyù, nhöng caàn löu yù raèng thaønh

coâng trong quaù khöù khoâng coù nghóa laø luoân thaønh coâng trong töông lai.

Ñaëc bieät trong DNVVN do thieáu nguoàn löïc, naêng löïc quaûn lyù vaø laõnh

ñaïo cuûa chuû doanh nghieäp laø chìa khoùa cho söï thaønh coâng. Maët khaùc caùc

DNVVN coù xu höôùng thaát baïi do vieäc quaûn lyù chuyeân quyeàn cuûa chuû doanh

nghieäp, ñieàu naøy coù khaùc bieät raát nhoû so vôùi vai troø laõnh ñaïo vöõng vaøng. Veà

vieäc naøy, tinh thaàn hôïp taùc cuûa chuû doanh nghieäp, töùc laø khaû naêng söû duïng lôøi

khuyeân cuûa ngöôøi khaùc, cuõng laø moät ñieåm chính caàn ñaùnh giaù.

- Vò trí treân thò tröôøng:

Moät trong nhöõng ñieåm ñaùnh giaù chính laø lieäu DNVVN coù khaû naêng

toàn taïi trong cuoäc caïnh tranh gay gaét cuûa caû thò tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc

hieän nay? Neáu DNVVN laø nhaø saûn xuaát thì trình ñoä coâng ngheä hoaëc bí quyeát

saûn xuaát seõ aûnh höôûng ñeán söï soáng coøn cuûa doanh nghieäp ñoù. Neáu doanh

nghieäp ñaõ coù beà daøy hoaït ñoäng treân thò tröôøng, ñieàu ñoù coù nghóa laø doanh

nghieäp coù khaû naêng toàn taïi. Tuy nhieân neáu moät DNVVN coù moät saûn phaåm

chieám thò phaàn haøng ñaàu nhöng chu kyø kinh doanh saûn phaåm laïi quaù ngaén thì

DNVVN ñoù vaãn coù theå bò ñe doïa bôûi söï caïnh tranh.

Khaû naêng toàn taïi cuûa DNVVN trong caïnh tranh thò tröôøng deã phuï

thuoäc vaøo quy moâ thò tröôøng saûn phaåm cuûa doanh nghieäp ñoù. Neáu ñoù laø thò

tröôøng nöôùc ngoaøi, caïnh tranh seõ khoác lieät hôn vaø ñoøi hoûi trình ñoä naêng löïc cao

hôn.

- Thò tröôøng vaø ngaønh saûn xuaát:

Nhìn chung, DNVVN khoâng coù söùc maïnh ñeå taùc ñoäng leân xu höôùng

cuûa thò tröôøng. Vì vaäy tình hình cuûa thò tröôøng vaø ngaønh saûn xuaát cuûa hoï raát

quan troïng. Yeáu toá quan troïng nhaát khoâng chæ laø toàn taïi maø coøn laø nhu caàu veà

saûn phaåm trong töông lai. Thaäm chí duø nhu caàu hieän taïi ñang raát lôùn nhöng

nhu caàu ñang taêng leân veà saûn phaåm thay theá coù theå laøm giaûm nhu caàu veà saûn

phaåm ñoù trong töông lai. Hôn nöõa neáu thò tröôøng coù quaûn lyù thì caàn xem xeùt kyõ

löôõõng caùc xu theá cuûa Chính phuû ñoái vôùi ngaønh haøng.

- Nhöõng yeáu toá khaùc:

Coù theå coøn nhieàu tieâu chí khaùc: uy tín treân thò tröôøng vaø thôøi gian

tham gia vaøo kinh doanh coù theå laø nhöõng yeáu toá taùc ñoäng ñeán khaû naêng toàn taïi.

Chaát löôïng nhaân coâng cuõng coù vai troø quan troïng. Moät DNVVN tröïc thuoäc moät

doanh nghieäp lôùn hôn, thoâng thöôøng doanh thu cuûa noù seõ oån ñònh hôn caùc

DNVVN ñoäc laäp khaùc. Ngoaøi ra lòch söû hoaøn traû ñeàu ñaën caùc khoaûn vay nôï laø

moät trong nhöõng chæ tieâu cho thaáy ñoä tín nhieäm cuûa DNVVN ñoù.

3.2.5.Xaây döïng keá hoaïch kinh doanh cuøng vôùi khaùch haøng:

Ñeå aùp duïng chính xaùc caùc phöông phaùp neâu treân, phaàn naøy trình baøy

caùch thöùc caùn boä tín duïng coù theå xaây döïng keá hoaïch kinh doanh cuøng vôùi

khaùch haøng cuûa mình. Xaây döïng keá hoaïch kinh doanh cuøng vôùi khaùch haøng laø

caùch toát nhaát ñeå tieáp thò vaø giaùm saùt ruûi ro tín duïng moät caùch hieäu quaû. Lôïi ích

cuûa vieäc naøy laø:

- Caùn boä tín duïng laøm vieäc vôùi khaùch haøng cuûa mình, taïo ra moái

quan heä toát vaø cho pheùp caùn boä tín duïng ôû vò trí thuaän lôïi hôn khi ñeà xuaát

khoaûn vay;

- Caùn boä tín duïng taïo ra söï tin töôûng, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho

Caùn boä tín duïng thu thaäp ñöôïc nhöõng soá lieäu chính xaùc töø khaùch haøng cuûa

mình;

- Caùn boä tín duïng coù theå ñaùnh giaù toát hôn tính nghieâm tuùc cuûa chuû

doanh nghieäp vaø coù theå hieåu hôn veà khaû naêng ñieàu haønh doanh nghieäp cuûa

oâng ta;

- Caùn boä tín duïng coù theå coù ñöôïc thoâng tin toát hôn vaø ñaùnh giaù

chính xaùc hôn veà phöông aùn, döï aùn vay.

Caùc caùch laäp keá hoaïch kinh doanh raát khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo loaïi

hình kinh doanh, muïc ñích cuûa keá hoaïch kinh doanh. Do vaäy, Caùn boä tín duïng

caàn xem xeùt caùch thöùc phuø hôïp nhaát cho khaùch haøng cuûa mình.

3.2.6. Duy trì moät quaù trình quaûn lyù, ñaùnh giaù vaø giaùm saùt tín duïng phuø

hôïp:

Quaûn lyù tín duïng laø moät nhaân toá quan troïng ñeå ñaûm baûo tính laønh maïnh

vaø an toaøn cuûa ngaân haøng. Khi moät khoaûn tín duïng ñöôïc caáp laø luùc ngaân haøng

phaûi coù traùch nhieäm baûo ñaûm raèng khoaûn tín duïng ñoù phaûi ñöôïc quaûn lyù vaø

giaùm saùt moät caùch chaët cheõ. Vieäc naøy bao goàm caû vieäc löu giöõ hoà sô tín duïng

caäp nhaät, thu thaäp thoâng tin taøi chính hieän haønh, ñöa ra tin töùc thay ñoåi môùi

nhaát vaø chuaån bò ñaày ñuû caùc taøi lieäu lieân quan ñeán khoaûn vay khi caàn kieåm tra.

3.2.6.1 Moâ hình thieát laäp heä thoáng giaùm saùt tín duïng: goàm naêm

böôùc:

- Böôùc 1: Theo doõi tích cöïc khoaûn vay baèng vieäc lieân heä thöôøng

xuyeân vôùi Giaùm ñoác DNVVN vaø ñi kieåm tra taïi hieän tröôøng.

- Böôùc 2: Thu thaäp vaø caäp nhaät hoà sô thöôøng xuyeân veà:

+ Hoà sô tín duïng: caùc thay ñoåi thoûa thuaän môùi veà ñieàu kieän tín duïng,

baùo caùo thöôøng kyø, bieân baûn quaù trình hoaït ñoäng, …

+ Hoà sô taøi chính: caäp nhaät caùc baùo caùo taøi chính môùi nhaát vaø caùc keá

hoaïch kinh doanh cuûa khaùch haøng;

+ Caùc hoà sô vaø soá lieäu lieân quan khaùc.

- Böôùc 3: Thieát laäp heä thoáng nhaät kyù:

+ Noäi dung nhaät kyù: ngaøy ruùt voán, ñaùo haïn, ngaøy thu thaäp baùo caùo,

ngaøy xem xeùt ñaùnh giaù khaùch haøng, …

+ Moãi caùn boä tín duïng phaûi coù traùch nhieäm duy trì nhaät kyù cuûa rieâng

mình.

- Böôùc 4: Thuû tuïc quaûn lyù danh muïc cho vay hieäu quaû:

Caàøn phaûi thöôøng xuyeân xem xeùt danh muïc cho vay vì lôïi ích cuûa

coâng taùc tieáp thò cuõng nhö nhaèm quaûn lyù ruûi ro tín duïng, phuø hôïp vôùi chính

saùch môû roäng hay thu heïp nhöõng ñoái töôïng vay nhaát ñònh trong töøng thôøi kyø

theo chuû tröông chung cuûa Laõnh ñaïo ngaân haøng. Caùn boä tín duïng phaûi tieáp

xuùc vôùi khaùch haøng thöôøng xuyeân ñeå thu thaäp thoâng tin veà döï aùn ñaõ cho vay,

xem tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp ñoù toát hay xaáu ñoàng thôøi ñaùnh giaù

laïi veà taøi saûn theá chaáp (neáu coù). Ñoù seõ laø nhöõng thoâng tin höõu ích ñeå thieát laäp

moät danh muïc cho vay toát trong töông lai.

- Böôùc 5: Baùo caùo nôï quaù haïn:

3.2.6.2 Quaûn lyù ruûi ro baèng caùch taêng cöôøng naêng löïc cuûa

Moãi caùn boä tín duïng phaûi coù traùch nhieäm theo doõi khaùch haøng vay cuûa mình vaø thuyeát phuïc hoï traû ñuùng haïn. Ngay khi nhaän ñöôïc thoâng baùo vieäc thanh toaùn tieàn vay cuûa khaùch haøng bò trì hoaõn, caùn boä tín duïng phaûi lieân heä vôùi khaùch haøng ñeå xaùc ñònh nguyeân nhaân vaø ñaùnh giaù laïi khaû naêng hoaøn traû tieàn vay cuûa khaùch haøng. Sau ñoù phaûi laäp töùc baùo caùo cho Laõnh ñaïo Ngaân haøng. DNVVN:

Coù nhöõng nhaän xeùt cho raèng Giaùm ñoác caùc DNVVN thöôøng laéng nghe lôøi khuyeân cuûa ngaân haøng chæ khi hoï muoán vay voán hoaëc khi hoï gaëp khoù khaên veà taøi chính. Noùi caùch khaùc, ñaây laø thôøi ñieåm phuø hôïp nhaát ñeå caûi thieän naêng löïc quaûn lyù cuûa hoï. Do vaäy, caàn taän duïng cô hoäi naøy ñeå ñöa ra lôøi khuyeân veà quaûn lyù cho DNVVN. Ví duï, neáu moät caùn boä tín duïng thaáy moät vaøi ñieåm yeáu cuûa khaùch haøng vay thoâng qua quaù trình thaåm ñònh tín duïng thì coù theå ñöa ra lôøi khuyeân phaûn aùnh keát quaû thaåm ñònh tín duïng tröôùc khi quyeát ñònh cho vay hoaëc kyù keát hôïp ñoàng vay voán vôùi khaùch haøng.

Khi döï aùn vay voán khoâng ñöôïc thöïc hieän theo keá hoaïch, vieäc caùn boä tín

duïng caàn laøm ñaàu tieân laø khoâng neân voäi vaøng thu hoài tieàn vay maø phaûi hoã trôï

khaùch haøng vöôït qua khoù khaên ñoù. Ñoâi khi caùn boä tín duïng caàn xem haønh

ñoäng ñeå caûi thieän naêng löïc quaûn lyù nhö laø ñieàu kieän ñeå cho vay hoaëc ngöøng

thu tieàn vay vaø yeâu caàu khaùch haøng thöôøng xuyeân baùo caùo tieán ñoä cuûa haønh

ñoäng ñoù. Toùm laïi, ngaân haøng caàn laøm toát hoaït ñoäng tö vaán, hoã trôï doanh

nghieäp trong quaù trình laäp vaø xaây döïng döï aùn khaû thi. Tö vaán toát cho khaùch

haøng veà thuû tuïc vay voán, quan heä giao dòch vôùi ngaân haøng. Haïn cheá toái ña

nhöõng vöôùng maéc, luùng tuùng khoâng caàn thieát töø caùc doanh nghieäp khi quan heä

tín duïng vôùi ngaân haøng. Loaïi boû (neáu coù) trung gian, dòch vuï gaây phieàn haø vaø

toán keùm cho doanh nghieäp.

Keát luaän

Phaùt trieån DNVVN laø chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, tuy nhieân

trong quaù trình trieån khai gaëp khoâng ít khoù khaên, vöôùng maéc töø cô quan quaûn

lyù, töø phía caùc DNVVN, caùc TCTD vaø caùc cô quan khaùc. Trong nhöõng khoù

khaên ñoù, tình traïng thieáu voán ñaàu tö, saûn xuaát kinh doanh laø phoå bieán ñaõ vaø

ñang kìm haõm söï phaùt trieån cuûa caùc DNVVN.

Muoán nhö vaäy thì Nhaø nöôùc coøn coù nhöõng bieän phaùp tích cöïc ñeå giuùp

Ngaân haøng vaø DN hieåu nhau hôn, caùc ngaân haøng maïnh daïn cho caùc DNVVN

vay voán. Ngoaøi ra, DNVVN laø nhöõng nguoàn caàn thoâng tin hôn ai heát. Hoï

khoâng coù ñieàu kieän tieáp caän thò tröôøng quoác teá vì ñieàu naøy quaù toán keùm ñoái

vôùi hoï. Hoï caàn ñöôïc cung caáp thoâng tin moät caùch ñaày ñuû ñeå bieát ñöôïc thò

tröôøng ñang caàn gì vaø lôïi theá cuûa mình ôû ñieåm naøo ñeå kòp thôøi ñaùp öùng. Maëc

duø, hieän nay VCCI ñaõ cung caáp raát nhieàu thoâng tin cho caùc DNVVN nhöng

vaãn coøn thieáu, caàn phaûi coù bieän phaùp tích cöïc hôn ñeå hoã trôï cho söï phaùt trieån

DNVVN.

Töø nhöõng phaân tích nhö treân trong luaän vaên, toâi hy voïng seõ goùp phaàn

laøm saùng toû cô sôû lyù luaän vaø thöïc tieãn cuûa vaán ñeà TDNH cho caùc DNVVN goùp

phaàn thuùc ñaåy quaù trình CNH-HÑH ñaát nöôùc.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO:

1. GS TS Leâ Vaên Tö cuøng nhoùm bieân soaïn: Ngaân Haøng Thöông Maïi.

NXB Thoáng Keâ naêm 2002

2. TS Leâ Vaên Teà:Nghieäp vuï tín duïng vaø thanh toaùn quoác teá. NXB

TPHCM 2002

3. PGS- TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn, TS Hoaøng Ñöùc, TS Traàn Huy Hoaøng,

Thaïc syõ Traàm Xuaân Höông, GV Nguyeãn Quoác Anh: Tín duïng – Ngaân

Haøng. NXB Thoáng Keâ naêm 2003.

4. GS-TS Döông Thò Bình Minh, TS Söû Ñình Thaønh: Lyù thuyeát taøi chính

tieàn teä. NXB Thoáng keâ naêm 2003.

5. PGS- TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn, TS Hoaøng Ñöùc, TS Traàn Huy Hoaøng,

Thaïc syõ Traàm Xuaân Höông: Tieàn Teä – Ngaân Haøng. NXB Thoáng Keâ

naêm 2003

6. TS Ñoã Ñöùc Ñònh: Kinh nghieäm vaø caåm nang phaùt trieån xí nghieäp vöøa

vaø nhoû ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi. NXB Thoáng keâ naêm1999.

7. ThS Buøi Mai Hoaøng: Hoã trôï taøi chính ñoái vôùi DNVVN qua tín duïng

nhaø nöôùc ôû Vieät Nam. Phaùt trieån kinh teá naêm 2002.

8. Phoøng thöông maïi vaø coâng nghieäp Vieät Nam Chi nhaùnh TPHCM:

DNVVN Vieät Nam-Thöïc traïng vaø giaûi phaùp. NXB Thoáng keâ naêm

2003.

9. Taïp chí Ngaân haøng naêm 2001-2002-2003-2004.

10. Taïp chí Phaùt trieån kinh teá ,

11. Thôøi baùo kinh teá Saøi Goøn caùc naêm 2001-2002-2003-2004.

12. Baùo Saøi Goøn giaûi phoùng, Tuoåi Treû.

13. Baùo ñieän töû: vnexpress, vneconomy...

14. Baùo caùo haøng naêm cuûa VCB.

15. Baùo caùo hoaït ñoäng tín duïng cuûa VCB 2003-2004.

16. Caùc baùo caùo toång keát hoaït ñoäng cuûa NHNN chi nhaùnh TPHCM töø

naêm 2002 ñeán nay.

17. Kinh teá 2003-2004 Vieät Nam vaø theá giôùi – Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam

(Vietnam Economic Times).

18. Luaät NHNN, Luaät Caùc TCTD.

Luận văn thạc sĩ kinh tế: Những giải pháp nhằm nâng cao hoạt động tài trợ tín dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng Ngoại thương chi nhánh TP.HCM

Lôøi môû ñaàu

Chöông I: TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI QUAÙ TRÌNH

PHAÙT TRIEÅN CUÛA NEÀN KINH TEÁ GAÉN LIEÀN VÔÙI CAÙC

DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ TREÂN ÑÒA BAØN TPHCM

Chöông II: THÖÏC TRAÏNG VEÀ HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG TAØI TRÔÏ DNVVN TAÏI NGAÂN HAØNG NGOAÏI THÖÔNG CHI NHAÙNH TPHCM

Chöông 3: NHÖÕNG GIAÛI PHAÙP ÑOÅI MÔÙI VAØ HOAØN THIEÄN HOAÏT

ÑOÄNG TÍN DUÏNG TAØI TRÔÏ DNVVN TAÏI NGAÂN HAØNG NGOAÏI

THÖÔNG CHI NHAÙNH TPHCM

Keát luaän

Có thể bạn quan tâm

Luận văn Thạc sĩ: Quản lý hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo ở các trường mầm non, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang

Luận văn Thạc sĩ tóm tắt: Pháp luật về điều kiện đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo ở Việt Nam

Luận văn Thạc sĩ: Sự nghiệp nghiên cứu phê bình văn học của Hoài Thanh

Luận văn Thạc sĩ: Tiểu thuyết của Đỗ Phấn từ góc nhìn sinh thái

Luận văn Thạc sĩ: Giải pháp ứng phó với nhập cư ở Liên minh Châu Âu

Luận văn Thạc sĩ: Diễn ngôn về giới nữ trong văn xuôi nữ Việt Nam đương đại (khảo sát sáng tác của Dạ Ngân, Y Ban, Lý Lan, Nguyễn Thị Thu Huệ)

Luận văn Thạc sĩ: Xây dựng mức phát thải tham chiếu rừng khu vực huyện Bảo Lâm tỉnh Lâm Đồng

Luận văn Thạc sĩ: Đặc điểm nhân vật chính trong ba tác phẩm của Franz Kafka: Lâu đài, Vụ án, Hóa thân

Kháo luận tốt nghiệp: Vận dụng lí thuyết học tập trải nghiệm vào dạy học Thống kê - Xác suất ở lớp Hai

Luận văn Thạc sĩ: Xây dựng hệ thống điều khiển và thu nhận dữ liệu cho Robot dịch vụ

Luận văn Thạc sĩ: Thế giới nhân vật trong truyện ngắn Lê Minh Khuê sau năm 1975

Luận văn Thạc sĩ: Tác động của cấu trúc vốn đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng thương mại cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Luận văn Thạc sĩ: Kiểm soát rủi ro tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Thủ Thiêm

Luận văn Thạc sĩ: Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của ngân hàng thương mại cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Luận văn Thạc sĩ: Các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức

Luận văn Thạc sĩ: Các yếu tố tác đồng đến nợ xấu tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn - Chi nhánh Tiền Giang

Luận văn Thạc sĩ: Yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank)

Luận văn Thạc sĩ tóm tắt: Pháp luật về du lịch biển, thực tiễn tại tỉnh Bình Định

Luận văn Thạc sĩ: Ảnh hưởng của các yếu tố thương hiệu với vai trò trung gian của Marketing truyền miệng đến quyết định chọn việc làm của nhân viên GenZ tại chuỗi nhà hàng gà rán Popeyes khu vực Thành Phố Hồ Chí Minh

Luận văn Thạc sĩ: Ảnh hưởng của Marketing mix đến ý định học cao học của sinh viên khối ngành kinh tế thuộc Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh

Tài liêu mới

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xây dựng thuật toán thích nghi và học tăng cường cấu trúc Actor - Critic điều khiển bám quỹ đạo cho robot di động đa hướng mecanum

Luận án Tiến sĩ: Cơ cấu bệnh tim mạch và chất lượng cuộc sống của người cao tuổi mắc suy tim, rung nhĩ điều trị tại Bệnh viện Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hiện tượng nứt dăm đê sông vùng đồng bằng sông Hồng và dự báo khả năng bị nứt của một số đoạn đê

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xây dựng giải pháp đảm bảo an toàn thông tin cho quá trình học liên kết dựa trên mật mã

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Phát triển năng lực đánh giá công nghệ cho học sinh trong dạy học môn Công nghệ 11 ở trường trung học phổ thông

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu phân loại chi cầu diệp – Bulbophyllum Thouars (Orchidaceae) ở vùng Tây Nguyên bằng phương pháp hình thái và phân tử

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu đặc điểm phân bố và dinh dưỡng của các loài lưỡng cư ở Vườn Quốc gia Bến En và Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa

Luận án Tiến sĩ: Tổng hợp luật dẫn và điều khiển cho một lớp tên lửa đối hải trên cơ sở ứng dụng mạng nơ ron và hệ mờ

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu tổng hợp hệ điều khiển góc Pitch tua bin gió trong điều kiện có nhiễu tác động

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hóa học lipid của hai loài san hô thủy tức Millepora dichotoma và Millepora platyphylla ở Việt Nam

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu kiểm soát phân phối công suất kéo trên cầu chủ động của ô tô con bằng ABS

Luận án Tiến sĩ: Ứng dụng phản ứng Domino vào tổng hợp các dẫn xuất Podophyllotoxin, Pyrimidine và đánh giá hoạt tính sinh học của các chất tổng hợp được

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu thành phần hóa học và một số hoạt tính sinh học của cây chùm ngây (Moringa oleifera)

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu thành phần hóa học và ứng dụng ức chế ăn mòn cho thép của cao chiết xuất từ cây Lộc vừng thuộc họ Lecythidaceae

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hiện tượng nứt dăm đê sông vùng đồng bằng sông Hồng và dự báo khả năng bị nứt của một số đoạn đê

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Giới thiệu

Về chúng tôi

Việc làm

Quảng cáo

Liên hệ

Chính sách

Thoả thuận sử dụng

Chính sách bảo mật

Chính sách hoàn tiền

DMCA

Hỗ trợ

Hướng dẫn sử dụng

Đăng ký tài khoản VIP

093 303 0098

support@tailieu.vn

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi

Facebook

Youtube

TikTok