i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ quản lý kinh tế “Giải pháp thúc đẩy phát triển kinh
tế nông nghiệp trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La” là kết quả của quá trình học
tập và nghiên cứu khoa học độc lập, nghiêm túc của bản thân, không sao chép từ bất
kỳ một nguồn nào dưới bất kỳ hình thức nào.
Các số liệu sử dụng trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, được trích dẫn
có tính kế thừa, phát triển từ các tài liệu, các công trình nghiên cứu đã được công bố.
Kết quả nghiên cứu được rút ra từ việc phân tích, đánh giá thực trạng phát triển kinh tế
nông nghiệp trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La giai đoạn 2014 - 2018.
Các giải pháp nêu trong luận văn được đúc kết từ cơ sở lý luận và quá trình nghiên cứu
thực tiễn.
Tác giả luận văn
Đặng Tiến Dũng
ii
LỜI CÁM ƠN
Luận văn này được thực hiện dưới sự hướng dẫn của thầy giáo Tiến sĩ Trương Đức
Toàn - Khoa Kinh tế và Quản lý, Trường Đại học Thủy Lợi. Tôi xin bày tỏ lòng biết
ơn sâu sắc đến thầy, người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình
học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn này.
Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới Lãnh đạo Huyện ủy, Hội đồng nhân dân (HĐND),
Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La; Chi cục Thống kê huyện Mai
Sơn; Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mai Sơn; Phòng Tài chính -
Kế hoạch huyện Mai Sơn; Phòng Lao động - Thương binh và xã hội huyện Mai Sơn;
Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Mai Sơn đã tạo điều kiện, tận tình giúp đỡ,
cung cấp thông tin và số liệu để tôi thực hiện luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa Kinh tế và Quản lý - Trường
Đại học Thủy lợi; các anh chị học viên lớp cao học 25QLKT23 chuyên ngành Quản lý
Kinh tế của Trường Đại học Thủy lợi đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi
trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn này.
Cuối cùng, tôi xin dành tất cả tình cảm sâu sắc nhất tới gia đình, người thân, bạn bè và
đồng nghiệp đã động viên, chia sẻ, hỗ trợ tôi về tinh thần cũng như vật chất trong suốt
thời gian tôi học tập và thực hiện luận văn.
Trong quá trình nghiên cứu, thực hiện luận văn mặc dù đã có nhiều cố gắng. Song, do
điều kiện về thời gian và trình độ nghiên cứu của bản thân còn nhiều hạn chế nên khó
tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự quan tâm đóng góp ý kiến của
Thầy Cô và các bạn để luận văn được hoàn thiện hơn.
Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn!
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................i
LỜI CÁM ƠN ................................................................................................................. ii
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH .....................................................................................vi
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ................................................................................ viii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................ix
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
NÔNG NGHIỆP .............................................................................................................. 6
1.1 Kinh tế nông nghiệp ............................................................................................. 6
1.1.1 Khái niệm về nông nghiệp ......................................................................... 6
1.1.2 Lý luận về kinh tế nông nghiệp .................................................................. 8
1.1.3 Đặc điểm của sản xuất nông nghiệp ........................................................... 9
1.1.4 Vai trò, vị trí của kinh tế nông nghiệp ..................................................... 12
1.1.5 Cơ cấu kinh tế nông nghiệp ...................................................................... 14
1.2 Phát triển kinh tế nông nghiệp ............................................................................ 17
1.2.1 Khái niệm và mục tiêu phát triển kinh tế nông nghiệp ............................ 17
1.2.2 Nội dung phát triển kinh tế nông nghiệp .................................................. 18
1.2.3 Chỉ tiêu phát triển kinh tế nông nghiệp .................................................... 18
1.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế nông nghiệp.................................. 18
1.3.1 Yếu tố thuộc về tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên .................................... 18
1.3.2 Yếu tố thị trường ảnh hưởng đến kinh tế nông nghiệp ............................ 20
1.3.3 Yếu tố về kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp ........................ 21
1.3.4 Yếu tố nguồn lực đầu tư sản xuất và hoạt động cung ứng dịch vụ nông
nghiệp ................................................................................................................ 22
1.3.5 Yếu tố năng lực của chủ thể sản xuất ....................................................... 22
1.3.6 Yếu tố khoa học - công nghệ ảnh hưởng đến kinh tế nông nghiệp .......... 23
1.3.7 Các cơ chế, chính sách Nhà nước về phát triển kinh tế nông nghiệp ...... 24
1.4 Kinh nghiệm phát triển kinh tế nông nghiệp của một số địa phương và trên thế
giới............................................................................................................................. 25
iv
1.4.1 Kinh nghiệm phát triển kinh tế nông nghiệp của một số nước trên thế giới25
1.4.2 Kinh nghiệm phát triển kinh tế nông nghiệp của một số địa phương ...... 32
1.5 Tổng quan những công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài ....................... 35
Kết luận Chương 1 .................................................................................................... 37
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP HUYỆN
MAI SƠN, TỈNH SƠN LA ........................................................................................... 38
2.1 Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La . 38
2.1.1 Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên ............................................................ 38
2.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội ......................................................................... 43
2.2 Thực trạng phát triển các ngành kinh tế của huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La ........ 47
2.2.1 Trình độ phát triển kinh tế........................................................................ 47
2.2.2 Tăng trưởng kinh tế .................................................................................. 47
2.2.3 Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ...................................................................... 49
2.3 Thực trạng phát triển kinh tế nông nghiệp huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La ........... 50
2.3.1 Thực trạng phát triển về lượng ................................................................. 50
2.3.2 Thực trạng phát triển về chất ................................................................... 60
2.3.3 Đánh giá thực trạng phát triển kinh tế nông nghiệp huyện Mai Sơn ....... 66
2.4 Tình hình tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế nông nghiệp
huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La ..................................................................................... 67
2.4.1 Tác động của yếu tố tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ......................... 67
2.4.2 Tác động của thị trường đến phát triển kinh tế nông nghiệp ................... 68
2.4.3 Tác động của hệ thống kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp ... 69
2.4.4 Huy động các nguồn lực vào sản xuất và cung ứng dịch vụ nông nghiệp70
2.4.5 Khoa học công nghệ đối với phát triển kinh tế nông nghiệp huyện ........ 71
2.4.6 Năng lực của chủ thể sản xuất đối với phát triển kinh tế nông nghiệp .... 72
2.4.7 Tác động của cơ chế, chính sách Nhà nước đến phát triển kinh tế nông
nghiệp ................................................................................................................ 72
2.5 Đánh giá chung về phát triển kinh tế nông nghiệp huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn
La ..................................................................................................................... 73
2.5.1 Những kết quả đạt được ........................................................................... 73
2.5.2 Những hạn chế và nguyên nhân ............................................................... 74
v
2.5.3 Bài học rút ra từ thực tiễn ......................................................................... 78
Kết luận Chương 2 .................................................................................................... 79
CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP
HUYỆN MAI SƠN, TỈNH SƠN LA ............................................................................ 80
3.1 Phương hướng và mục tiêu phát triển kinh tế nông nghiệp của huyện Mai Sơn 80
3.1.1 Phương hướng phát triển kinh tế nông nghiệp ......................................... 80
3.1.2 Mục tiêu phát triển ................................................................................... 81
3.2 Một số giải pháp chủ yếu thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp huyện Mai
Sơn, tỉnh Sơn La ........................................................................................................ 82
3.2.1 Sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, thích ứng với tự nhiên ............... 82
3.2.2 Giải pháp về kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp ................... 84
3.2.3 Thâm canh tăng năng suất cây trồng, con vật nuôi phù hợp .................... 86
3.2.4 Giải pháp về khoa học công nghệ, môi trường và phát triển bền vững ... 87
3.2.5 Tăng cường đầu tư phát triển kinh tế nông nghiệp và tổ chức hệ thống nông
nghiệp theo hướng nông thôn mới ............................................................................ 89
3.2.6 Giải pháp về thị trường sản xuất, tiêu thụ nông sản ................................. 91
3.2.7 Tăng cường năng lực cho nông hộ, định hướng các loại hình sản xuất
nông nghiệp chính ............................................................................................. 91
3.2.8 Phát huy vài trò của Nhà nước về phát triển kinh tế nông nghiệp ........... 93
Kết luận Chương 3 .................................................................................................... 95
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................................... 96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................... 99