Giáo án giảng dạy: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh (Trích Vũ Trung tùy bút) - GV. Trương Thị Hồng Dịu

Chia sẻ: Trương Thị Hồng Dịu | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

206
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhằm giúp quý thầy cô và các bạn có thêm tài liệu phục vụ nhu cầu học tập và giảng dạy môn Văn, mời các bạn cùng tham khảo nội dung giáo án giảng dạy "Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh" dưới đây. Hy vọng nội dung bài giáo án phục vụ nhu cầu học tập và làm việc hiệu quả cho các bạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án giảng dạy: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh (Trích Vũ Trung tùy bút) - GV. Trương Thị Hồng Dịu

TRƯỜNG THCS – THPT BÁC ÁI Tên bài dạy: CHUYEÄN CUÕ TRONG PHUÛ CHUÙA TRÒNH Người soạn: Trương Thị Hồng Dịu Ngày soạn: 17/08/2015 Giáo án giảng dạy: CHUYEÄN CUÕ TRONG PHUÛ CHUÙA TRÒNH ( Trích Vuõ Trung tuyø buùt) - Phaïm Ñình Hoå A. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Về kiến thức: Giúp HS: - Thaáy ñöôïc cuoäc soáng xa hoa cuûa vua chuùa, söï nhuõng nhieãu cuûa quan laïi thôøi Leâ-Trònh vaø thaùi ñoä pheâ phaùn - Böôùc ñaàu nhaän bieát ñaëc tröng cô baûn cuûa theå loaïi tuyø buùt ñôøi xöa vaø ñaùnh giaù ñöôïc giaù trò ngheä thuaät cuûa nhöõng doøng ghi cheùp ñaày tính hieän thöïc. 2. Về kĩ năng: Reøn luyeän kyø naêng nhận diện một văn bản thuộc thể loại tùy bút. 3. Về thái độ: Yêu mến thể loại văn học tùy bút cũng như lịch sử nước nhà. B. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: SGK, SGV, giáo án bài soạn, đọc tài liệu, nghiên cứu soạn bài. 2. Học sinh: SGK, bài soạn. C. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH Đọc, thảo luận, gợi mở, hướng dẫn học sinh làm việc với SGK, v ấn đáp, thảo luận. D.CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: Tóm tắt văn bản truyện người con gái Nan Xương ? Trình bày nội dung chính của truyện ? 3. Bài mới: a. Lời vào bài
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh là mẩu chuyện trích từ tác phẩm Vũ Trung tùy bút của tác giả Phạm Đình Hổ ghi chép về cuộc sống ở Phủ chúa thời Thịnh vương Trịnh Sâm. Lúc mới lên ngôi Thịnh Vương (1742 1782) là con người cứng rắn, thông minh, quyết đoán, sáng suốt, trí tuệ hơn người, nhưng sau khi dẹp yên được các phe chống đối, lập lại kỷ cương thì dần dần đi vào con ăn chơi xa xỉ, hoang dâm vô độ. Chúa say mệ Đặng thị Huệ, đắm chìm vào cuộc sống xa hoa hưởng lạc, phê con trưởng, lập con thứ gây nên rất nhiều biến động, các vương tư tranh giàng quyền lực, đánh giết lẫn nhau. Thịnh Vương mất 1782 ở ngôi chúa được 16 năm. b. Tiến trình dạy bài mới Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS No äi dun ầ n g c Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn HS tìm hieåu chung đạt GV yeâu caàu HS ñoïc phaàn daáu sao SGK/ I. Tìm hieåu chung 61,62 ñeå tìm hieåu taùc giaû vaø taùc 1. Taùc giaû: phaåm. - Phaïm Ñình Hoå (1768- Neâu vaøi neùt veà taùc giaû? 1839) teân chöõ Tuøng Neâu vaøi neùt veà taùc phaåm? Nieân, hieäu Ñoâng Daõ + Ra đời trong hoàn cảnh nào? Tieàu. Queâ Haûi Döông. + Thuộc thể loại gì? - OÂng töøng laø sinh ñoà + Nội dung chính “Chuyeän cuõ trong phuû chuùa Quoác Töû Giaùm, thôøi Trònh”.? Leâ- Trinh- Taây Sôn- ñaàu trieàu Nguyeãn veà + Bố cục tác phẩm? queâ ôû aån, daïy hoïc; thôøi Minh Maïng coù ra laøm quan roài maáy laàn töø quan. - OÂng saùng taùc vaên chöông vaø nghieân cöùu nhieàu lónh vöïc. 2 Taùc phaåm: a. Xuaát xöù. - Vieát khoaûng ñaàu ñôøi Nguyeãn ( thế kỉ XIX), goàm 88 maåu chuyeän. b. Theå loaïi. - Theå loaïi Vuõ Trung tuyø buùt: vieát theo theå tuyø buùt, loái vaên xuoâi: tuyø höùng, taûn
maïn, khoâng caàn heä thoáng, keátcaáugì. 3. Tóm tắt nội dung “Chuyeän cuõ trong phuû chuùa Trònh”. - Tác phẩm ghi cheùp veà cuoäc soáng vaø sinh hoaït ôû phuû chuùa thôøi Thònh Vöông Trònh Saâm(1742-1782), moät vò chuùa noåi tieáng thoâng minh quyeát ñoaùn vaø kieâu caêng xa xæ, caøng veà cuoái ñôøi caøngboû beâtrieàuchính, ñaémchìm trong xa hoa höôûng laïc để bọn quan lại sách nhiễu nhân dân. 4 .Boá cuïc: - Ñoaïn trích chia laøm 2 + Phần 1: “ Khoaûng naêm Giaùp Ngoï ……… Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn HS đọc hiểu văn bản trieäu baát töôøng”: GV yeâu caàu HS ñoïc vaø tìm hieåu chuù thích. Cuoäc soáng xa hoa * Ñoïc: gioïng bình thaûn, chaäm raõi, hôi höôûng laïc cuûa Thònh buoàn, haøm yù pheâ phaùn kín ñaùo. + Phần 2: “ Boïn hoaïn quan ……… vì côù Nhöõng haønh ñoäng cuûa boïn quan laïi, thaùi II. Đọc – hiểu văn bản 1. Đọc – hiểu chú thích Giaûi thích töø khoù: 19 töø trong SGK , giaûi thích Thoùi aên chôi xa xæ cuûa chuùa Trònh vaø caùc theâm: quan laïi haàu caän ñöôïc mieâu taû thoâng qua + Hoaïn quan coøn nhöõng chi tieát naøo? goïi laø thaùi giaùm: nhöõng vieân quan voán GV giải thích: Chúa cho xây dựng nhiều cung điện, đình laø ñaøn oâng bò thieán đài ở các nơi để thỏa ý thích chơi đèn đúôc, ngắm cảnh giuùp vieäc hoaøng haäu đẹp. Ý thích đó không biết bao nhiêu cho vừa nên " xây vaø caùc phi taàn cuûa
dựng đình đài cứ liên miên" hao tốn tiền cửa. vuatrongcung. +Cung giaùm:nôi ôû vaø Những cuộc đạo chơi của Chúa ở Tây Hồ diễn ra laøm vieäc cuûa caùc hoaïn thường xuyên" tháng ba bốn lần", huy động đông người quan. hầu hạ; binh lính quan hầu cận, quan hỗ trung đại thần + Nhũng nhiễu: Đòi hỏi nhạc công, bày ra nhiều trò giải trí lố lăng, tốn kém. cái này, cái khác, quấy rối. + Quan hậu cần (nội thần) đầu chít khăn, mặc áo đàn 2. Cuoäc soáng xa hoa bà bày bán hàng hóa ở quanh bờ hồ. hưởng lạc cuûa Thònh Vöông + Lính: Dàn hậu vòng quanh bốn bờ hồ (mà hồ Tây Trònh Saâm. thì rất rộng) - Xaây nhieàu cung ñieän, ñeàn ñaøi. + Truyền ngự đi đến đâu, thì quan hộ giá tùy ý ghé - Baøy ra nhieàu vào mua bán. troø chôi giaûi trí loá + Nhạc công: Bố trí khắp nơi để tấu lên những khúc laêng, toán keùm tieàn nhạc cho vui. cuûa. Chúa Trịnh không chỉ thích đi dạo, ngắm cảnh mà còn => Thoùi aên chôi xa xæ ñeå thích thu lấy những thứ thuộc "Trân cầm di thú, cổ mộc thoaû yù thích gaây toán keùm quái thạch", những chậu hoa, cây cảnh chốn dân gian, tieàn cuûa. đem về tô điểm cho nơi ở của Chúa và việc di chuyển rất công phu. + Đưa một cây đa cổ thụ "từ bên Bắc chở qua sông đem về"phải một cơ binh hàng trăm người mới khiêng nổi,có thanh la đốc thúc,.. Nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của đoạn này? Dựa vào thế Chúa bọn Hoạn quan đã làm gì? Boïn quan laïi saùch nhieãu nhaân daân nhö theá naøo? Hình thöùc ra sao? Qua đó em có nhận xét gì về thủ đoạn của chúng? Thời Trịnh Sâm: Bọn hoạn quan hầu cận trong phủ rất được sủng ái, bởi chúng có thể giúpVua đắc lực trong - Ngheä thuaät mieâu taû việc bày các trò ăn chơi hưởng lạc. Do thế chúng cũng ỷ cuï theå, chaân thöïc, thế nhà chúa mà hoàng hành, tác oai, tác quái nhân dân. khaùch quan. Mieâu taû Bằng thủ đoạn: Dò xét nhà nào có chậu hoa, cây ảnh, tæ mæ vaøi chi tieát ñeå chim quý thì liền biên 2 chữ "phụng thủ" : Tieánglaø thu khaéc hoaï aán töôïng.
ñeå daâng leân vua chuùa nhöng thöïc chaát 3. Nhöõng haønh ñoäng laø vô veùt, cöôùp boùc cuûa daân. cuûa boïn quan laïi, thaùi + Đêm đến, lẻn ra sai lính đến đem về có khi phá giaùm. tường nhà để khiêng đi, rồi buộc cho gia chủ cái tội giấu - YÛ quyeàn theá, thöïc vật phụng thủ, để dọa lấy tiền. Thủ đoạn của bọn chaát laø cöôùp ñoaït chúng là "vừa ăn cướp vừa la làng: Người dân như thế là nhöõng cuûa quí trong bị cướp tới 2 lần (vừa mất của, vừa mất tiền). Còn bọn thieân haï ñeå trang trí, hoạn quan vừa vơ vét, ních cho đầy túi tham, vừa được toâ ñieåm nôi ôû cuûa tiếng mẫn cán trong việc nhà chúa (mẫn cán = siêng chuùa - Thöøa gioù beû năng, nhanh nhẹn rất được việc). Thöïc chaát laø maêng. cöôùp ñoaït nhöõng cuûa quí trong thieân haï. - Doaï daãm, doø xeùt, Taïi sao keát thuùc ñoaïn vaên mieâu taû naøy, taùc laáy daâng chuùa. giaû laïi noùi:”…… keû thöùc giaû bieát ñoù laø trieäu - Thu maø thöïc chaát laø baát töôøng”? cöôùp. - Buoäc toäi daân giaáu - Kẻ thức giả: Người có học vấn, có kiến thức. vaät cung phuïng ñeå Triệu bất thường: Dấu hiệu không lành, điềm gở doaï laáy tieàn. => Đây là câu văn thể hiện thái độ dự đoán của tác giả => Thuû ñoaïn xaáu xa bæ trước cảnh xa hoa, dâm đãng. Gợi lên cảm giác ghê rợn oåi: vöøa aên cöôùp vöøa la trước một cái gì tan tác đau thương, chứ không phải laøng; vöøa vô veùt laïi vöøa trước cảnh đẹp, yên bình, phồn thức. Nó như báo trước ñöôïc tieáng laø maãn caùn. sự suy vong tiết yếu của một triều đại chỉ biết chăm lo Chuùng coù thuû doaïn ñoù đến chuyện ăn chơi, hưởng lạc trên mồ hôi, nước mắt, laø vì chuùng ñöôïc chuùa xương máu của dân lành. suûng aùi neân yû theá hoaønh Và quả thực điều đó đã xảy ra không lâu sau khi haønh, taùc oai taùc quaùi. Thịnh Vương mất (loạn kiêu binh xảy ra, triều đình Lê 4. Thaùi ñoä cuûa taùc giả. Trịnh càng ngày càng suy vong). Như vậy cuộc sống xa - Qua vieäc mieâu taû tæ hoa hưởng lạc của Chúa Trịnh là nguyên nhân tất yếu mæ söï vieäc trong phuû dẫn đến triều đại suy vong.. chuùa, taùc giaû theå Chi tieát cuoái ñoaïn:” Nhaø ta ôû phöôøng Haø hieän thaùi ñoä toá caùo, Khaåu …… cuõng laø vì côù aáy” taùc giaû neâu ra khinh bæ, baát bình vaø nhaèm boäc loä thaùi ñoä gì? pheâ phaùn moät caùch - Kết thúc đoạn văn: Tác giả kể lại một sự việc đã từng kín ñaùo boïn quan laïi xảy ra tại gia đình mình: Bà mẹ của tác giả buoäc trong phuû chuùa. phaûi töï cho chaët moät caây leâ, hai caây Ông coi đó là triệu bất tường löïu quí tröôùc nhaø cuõng khoâng ngoaøi côù ( Điều không lành). lo sôï tai vaï ñeán töø boïn cöôùp ngaøy nöông boùng chuùa aáy. Chi tieát naøy caøng laøm
chuyeän nhoû taêng theâm vì noù dieãn ra ngay ôû nhaø ngöôøi vieát. Caùch taû cuûa taùc giaû raùt tæ mæ, cuï theå, coù veû nhö khaùch quan, laïnh luøng. Nhöng ñeán ñoaïn taû caây leâ caây löïu nôû hoa traéng, hoa ñoû thì xuùc caûm ñaõ hieän ra: xoùt xa, tieác, haän, giaän maø chaúng laøm gì ñöôïc vì mình laø keû thuoäc haï döôùi quyeàn, laø thaûo daân döôùi quyeàn cai trò cuûa moät vöông trieàu thoái naùt. Qua chi tiết này, tác giả kín đáo thể hiện thái độ bất bình, khinh bỉ, tố cáo của mình trước hiện thực bất công mà bọn hoạn quan đã gây ra cho người dân. Qua câu chuyện trong phủ chúa, có thể khái quát một trong những nguyên nhân khiến chính quyền chúa Trịnh suy tàn và sụp đổ không thể cứu vãn đó là gì? Chúa Trịnh ăn chơi xa hoa, quan lại nhũng nhiễu dân, không chăm lo việc nước, việc dân. Haõy cho bieát söï khaùc nhau giöõa theå tuyø buùt vaø theå truyeän? Tùy bút Truyện Cốt truyện đơn giản, Cốt truyện nhất thiết mờ nhạt hoặc không có phải có khi lắt léo, phức cốt chuyện tạp. Kết cấu tự do, lỏng Kết cấu chặt chẽ, có lẻo, có khi tản mạn, tùy sự dàn dựng, sắp đặt theo cảm xúc của người dụng ý nghệ thuật của viết. người viết. Giàu chất trữ tình Tính cảm xúc, chủ (cảm xúc chủ quan) quan được thể hiện kín Chi tiết sự việc chân đáo qua nhân vật hoặc thực có khi từ những sự việc. điều mắt thấy tai nghe Chi tiết sự việc phần trong thực tiễn cuộc nhiều được hư cấu, sống. sáng tạo.
Neâu neùt noåi baät veà ngheä thuaät? 5. Nghệ thuật Ghi chép sự việc cụ thể chân thực, sinh động. - Lôøi vaên ghi cheùp laïi söï vieäcmoätcaùchcuï theå,chaân thöïc vaø khaùch quan, khoâng * Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn toång keát. xenlôøi bình cuûataùcgiaû, coù GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK/ Trang 63 lieät keâ vaø cuõng coù mieâu taû tæ mæ vaøi söï kieän ñeå khaéchoaï aántöôïng. III. Toång keát: Ghi nhớ SGK/ Trang 63 E. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ 1. Củng cố - Qua caâu chuyeän trong phuû chuùa, coù theå khaùi quaùt moät trong nhöõng nguyeân nhaân khieán chính quyeàn Leâ-Trònh suy taøn vaø suïp ñoå? - Ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa baøi vaên laø ôû nhöõng ñieåm naøo? - Neâu chuû ñeà tö töôûng vaø ngheä thuaät cuûa baøi vaên? 2. Daën doø - V ề nhà hoïc thuoäc baøi và chuẩn bò baøi “Hoaøng Leâ Nhaát thoáng chí”. - Ñoïc baøi, ñoïc phaàn daáu sao( chuù thích) . - Traû lôøi boán caâu hoûi ñoïc hieåu vaên baûn SGK/72. F. RUÙT KINH NGHIEÄM ................................................................................................................ ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ..........................................................................