GIÁO ÁN HÌNH HỌC LỚP 11 NÂNG CAO

Chia sẻ: Nguyễn Văn Hùng | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:48

Thêm vào BST

Báo xấu

1.176
lượt xem 273
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, học sinh THPT lớp 11 chuyên môn Toán - GIÁO ÁN HÌNH HỌC LỚP 11 NÂNG CAO.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: GIÁO ÁN HÌNH HỌC LỚP 11 NÂNG CAO

Phần HH nâng cao thiếu 2 bài sau : 1) Bài §5 Phép chiếu song song. (Lưu Thị Thuỷ - THPH Võ Minh Đức) 2) Bài §5 Khoảng cách . (Võ Thị Kiều Oanh - THPH Võ Minh Đức) Giáo án này còn thô chưa biên tập. Đề nghị thầy cô biên tập, bổ sung, chỉnh lý trước khi dùng. Trang 1
GIÁO ÁN HÌNH HỌC LỚP 11 CHƯƠNG I – PHÉP DỜI HÌNH & PHÉP ĐỒNG DẠNG TRONG MẶT PHẲNG BÀI 1 – MỞ ĐẦU VỀ PHÉP BIẾN HÌNH TIẾT 01 Trường: THPT Thường Tân ( GV : Đoàn Thị Ngọc Điệp ) A. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: Biết định nghĩa phép biến hình 2. Về kỹ năng: Dựng được ảnh của một điểm qua phép biến hình đã cho 3. Về tư duy thái độ: có tinh thần hợp tác, tích cực tham gia bài học, rèn luyện tư duy logic B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY & TRÒ 1. Chuẩn bị của Giáo viên: Các phiếu học tập, bảng phụ, computer, projector 2. Chuẩn bị của học sinh: kiến thức liên quan đến bài chẳng hạn: tìm hình chiếu của một điểm lên đường thẳng C. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Về cơ bản sử dụng phương pháp dạy học gợi mở vấn đáp đan xen hoạt động nhóm. D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng – Trình chiếu HĐ1 : Ôn tập lại kiến thức cũ - Nghe và hiểu nhiệm vụ. - Cho biết khái niệm hàm số 1. Phép biến hình - Nhớ lại kiến thức cũ và trả lời câu hỏi . - Nhận xét câu trả lời của bạn. Nhận xét & chính xác hoá lại câu trả lời của học sinh Định nghĩa: SGK trang 4 HĐ2: Nghe & hiểu nhiệm vụ Ví dụ: Trong mặt phẳng, xét 2. Các ví dụ phép chiếu vuông góc lên đường thẳng d - Dựng ảnh của điểm M qua phép chiếu đó. - Phép chiếu đó có là phép biến hình không? Chia nhóm thảo luận, trả lời - Yêu cầu học sinh chia làm 4 nhóm để thảo luận lấy ý kiến câu hỏi trả lời chung cho từng nhóm - Gọi đại diện nhóm trình bày - Cho học sinh nhó khác nhận xét - Nhận xét các câu trả lời của Ví dụ 1 (SGK NC trang Học SGK NC trang 4&5 học sinh chính xác hoá nội dung 4&5) Ví dụ 2 (SGK NC trang 4&5) Ví dụ 3 (SGK NC trang 4&5) Trang 2
HĐ3: Nghe & hiểu - GV giới thiệu các kí hiệu & các thuật ngữ, đọc các kí hiệu đó HĐ 4: Hướng dẫn trả lời HĐ 1 & 2 trang 5 SGK Thảo luận nhóm để trả lời - Cho học sinh thảo luận nhóm 3. Kí hiệu & thuật ngữ: để trả lời HĐ 1, 2 SGK/5 - Gọi đại diện nhóm trình bày - Cho học sinh nhóm khác nhận xét - Nhận xét các trả lời của học sinh, chính xác hóa nội dung HĐ 5: Củng cố toàn bài Câu hỏi: 1. Em hãy cho biết bài học vừa rồi có những nội dung chính là gì? 2. Theo em qua baì học này ta cần đạt được điều gì? Dặn dò: Học bài & xem trước bài: "Phép tịnh tiến & phép dời hình". Trang 3
CHÖÔNG I : PHEÙP DÔØ H NH VAØ PHEÙP ÑOÀNG DAÏ NG TRONG M IÌ AËT PHAÚNG BAØ 2: PHEÙP TÒNH TI EÁN VAØ PHEÙP DÔØ H NH I IÌ GV Nguyeãn Thò Haûo – Traàn Vaên Ôn A; MUÏC TIEÂU 1;Kieán Thöùc : - Giuùp hs naém ñöôïc ñònh nghóa vaø caùc tính chaát, bieåu thöùc toïa ñoä cuûa pheùp tònh tieán.Bieát caùch xaùc ñònh vaø döïng ñöôïc aûnh cuûa moät hình ñôn giaûn qua pheùp tònh tieán. - Hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa toång quaùt cuûa pheùp dôøi hình vaø caùc tính chaát cô baûn cuûa pheùp dôøi hình. 2;Kyõ Naêng : - Döïng ñöôïc aûnh cuûa moät ñieåm,moät ñoaïn thaúng,moät tam giaùc,moät ñöôøng troøn qua moät pheùp tònh tieán. - Xaùc ñònh ñöôïc veùc tô tònh tieán khi cho tröôùc taïo aûnh vaø aûnh qua pheùp tònh tieán ñoù. - Xaùc ñinh ñöôïc toïa ñoä cuûa yeáu toá coøn laïi khi cho tröôùc 2 trong 3 yeáu toá:Veùc tô,toïa ñoä ñieåm,vaø aûnh cuûa toïa ñoä ñieåm qua pheùp tònh tieán veùc tô treân. - Bieát vaän duïng pheùp tònh tieán ñeå tìm lôøi giaûi cho moät soá baøi toaùn. 3;Tö Duy – Thaùi Ñoä : Coù yù thöùc hoïc taäp,tích cöïc khaùm phaù,tìm toøi vaø coù ví duï öùng duïng trong thöïc teá. B : CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ Giaùo Vieân : Chaån bò baûng phuï,ví duï tröïc quan vaø phieáu hoïc taäp. Hoïc Sinh : OÂn laïi baøi cuõ pheùp bieán hình.Chuaån bò ví duï veà pheùp bieán hình theo veùc tô cho tröôùc. C : PHÖÔNG PHAÙP DAÏY VAØ HOÏC Söû duïng phöông phaùp vaán ñaùp – gôïi môû keát hôïp hoaït ñoäng nhoùm. D ; TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC GHI BAÛNG,TRÌNH CHIEÁU HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN SINH -Nghe caâu hoûi vaø suy HÑ 1;OÂn laïi kieán thöùc Neâu ñònh nghóa pheùp nghó ,chuaån bò traû cuõ bieán hình trong maët lôøi. - Em haõy cho bieát phaúng. -Nhaän xeùt caâu traû ñònh nghóa pheáp lôøi cuûa baïn vaø cho bieán hình.Cho bieát yù cuûa em. moät ví duï veà pheùp bieán hình? - Pheùp bieán hình bieán ñieåm M thaønh chính noù coøn ñöôïc goïi laø pheùp gì? Daãn daét vaøo baøi môùi HS nghe vaø traû lôøi HÑ2 : -Neâu ñònh nghóa 1; Ñònh nghóa:Pheùp caâu hoûi vaø nhaán maïnh kyù tònh tieán hieäu cho hoïc sinh. → theo vec tô u laø moät - pheùp ñoàng nhaát pheùp bieán hình bieán coù phaûi laø pheùp tònh ñieåm M thaønh M , sao tieán ?Vì sao? → → cho MM , = u Trang 4
→ Kyù hieäu T hoaëc T u - Döïng aûnh 3 -Yeâu caàu hs choïn -Döïng aûnh cuûa 3 ñieåm A,B,C baát ñieåm A,B,C baát kyø → tröôùc moätveùc tô u kyø qua pheùp qua pheùp tònh tieán vaø laáy 3 ñieåm A,B,C tònh tieán → veùc tô u cho tröôùc. baát kyø.Döïng aûnh cuûa moãi ñieåm ñoù - Hs ñöùng leân qua pheùp tònh tieán A, phaùt bieåu → theo veùc tô u ñaõ choïn B, -Yeâu caàu hoïc sinh A phaùt bieåu caùch döïng B aûnh cuûa moät ñieåm qua moät pheùp tònh C, → tieán theo veùc tô u cho tröôùc. C -minh hoïa baèng hình → u veõ(Trình chieáu qua computer vaø Projector). Cuõng coá laïi pheùp tònh tieán cho HS. HÑ 3:Daãn daét giuùp 2:Caùc tính chaát hoïc sinh chieám lónh tri thöùc veà tính chaát pheùp tònh tieán Hoïc sinh quan saùt suy HÑTP 1;Giuùp hoïc sinh nghó vaø traû lôøi. naém ñònh lyù 1. - Döïa vaøo vieäc döïng aûnh cuûa moät ñieåm qua moät pheùp tòhh tieán theo veùc tô → u cho tröôùc.Em a,Ñònh lyù 1;Neáu pheùp coù nhaän xeùt gì tònh tieán bieán hai → veà veùc tô AA, , ñieåm M vaø N laàn löôït -Döïng aûnh cuûa ñoaïn thaønh hai ñieåm M , vaø → → BB , , CC , . thaúng AB,tam giaùc N , thì M , N , =MN. - Yeâu caàu hoïc ABC qua pheùp tònh Ghi nhôù:Pheùp tònh sinh ñoïc tính chaát tieán baûo toaøn tieán. 1( SGK trang 6). -Quan saùt vaø nhaän khoaûng caùch giöõa hai - Cho hoïc sinh döïng ñieåm baát kyø. bieát caùch döïng aûnh aûnh cuûa ñoaïn cuûa ñoaïn thaúng,tam thaúng .AB,tam giaùc qua pheùp tònh giaùc ABC qua tieán. pheùp tònh tieán. -Quan saùt vaø phaùt bieåu nhaän xeùt. Trang 5
- Minh hoïa baèng hình A, veõ(Trình chieáu qua A Computer vaø Projector) B, HÑTP 2:Phaùt hieän vaø B chieám lónh ñònh lyù 2. C, -Cho 3 ñieåm A,B,C C Ñoïc ñònh lyù 2 SGK thaúng haøng qua pheùp trang 6. → tònh tieán veùc tô u ta Trình baøy veà ñieàu ñöôïc aûnh 3 ñieåm nhaän bieát ñuôïc trong → A,B.C nhö theá naøo? u ñònh lyù 2. -Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc ñònh lyù2( SGK trang 6) vaø phaùt bieåu tröôùc b,Ñònh lyù 2;Pheùp tònh lôùp nhöõng ñieàu nhaän tieán bieán 3 ñieåm bieát ñöôïc töø ñònh lyù thaúng haøng thaønh 3 2. ñieåm thaúng haøng vaø khoâng laøm thay ñoåi thöù töï 3 ñieåm ñoù. - Giaùo vieân nhaän xeùt daãn daét khaùi quaùt heä quaû 3. c,Heä quaû 3 (SGK trang 6) HÑ 4:Giuùp hoïc sinh 3 ;Bieåu thöùc toïa ñoä hieåu ñöôïc bieåu thöùc cuaû pheùp tònh tieán. toïa ñoä cuûa pheùp tònh M(x,y); M , (x , ,y , ) ⇒ tieán. → MM , (x -x;y -y) . , , Quan saùt,suy nghó traû HÑTP 1:Nhaéc laïi bieåu lôøi caâu hoûi thöùc toïa ñoä cuûa caùc pheùp toaùn veùc tô trong maët phaúng. -Cho M(x,y,);M , (x , ,y , ) thì → veùc tô MM , coù toïa ñoä nhö theá naøo? → → MM , (x -x;y -y) u (a,b) , , → -Cho veùc tô MM , (x , -x:y → ⇒ MM , = → khi vaø u -Ñoïc SGK trang 6(Bieåu → -y); u (a,b) khi naøo thì , chæ khi thöùc toïa ñoä cuaû → → pheùp tònh tieán). MM , = u a = x'− x -Giaûi thích vì sao coù HÑTP 2:Chieám lónh tri  coâng thöùc toïa ñoä b = y '− y thöùc môùi veà bieåu treân. thöùc toïa ñoä cuûa pheùp tònh tieán. Cho u(a,b) ; M(x,y) vaø M Suy nghó ñeà baøi vaø (x , ,y , )laø aûnh cuûa , tính xem toïa ñoä M , laø - Cho hoïc sinh laøm ví → M(x,y) qua veùc tô u .Khi bao nhieâu. duï sau: Hoïc sinh ñöùng leân traû VD : Trong maët phaúng ñoù trình baøy.  x' = x + a → oxy cho veùc tô u   y' = y + b (1;2).Tìm toïa ñoä ñieåm y M , laø aûnh cuûa ñieåm Trang 6 -1
M(3;-1) qua pheùp tònh → tieán T u . 2 0 3 1 4 Goïi M , (x , ,y , ) khi ñoù  x' = x + a   y' = y + b  x' = 3 + 1 = 4   y ' = −1 + 2 = 1 HÑ 5 :ÖÙng duïng cuûa 4; ÖÙng duïng cuûa pheùp tònh tieán . pheùp tònh tieán. -Giaùo vieân trình baøy baøi toaùn 1,baøi toaùn 2 SGK trang 7 -Giaûi thích roõ HÑ 3,HÑ 4(SGK trang 8) cho hoïc sinh HÑ 6 :Töø ñònh nghóa 5;Pheùp dôøi hình vaø tính chaát cuûa Hoïc sinh ñoïc ñònh pheùp tònh tieán .Giaùo nghóa pheùp dôøi hình vieân khaùi quaùt leân Ñònh nghóa (SGK trang SGK Trnag 6. pheùp dôøi hình. 8) -Ñònh nghóa pheùp dôøi hình cho hoïc sinh. Hoïc sinh ñoïc ñònh lyù Giuùp hoïc sinh hieåu Ñònh lyù(SGK trang 8) SGK trang 8. ñöôïc caùc tính chaát cuûa pheùp dôøi hình. HÑ 6: Cuõng coá toaøn baøi. -Caâu hoûi 1;Em haõy neâu caùch döïng aûnh cuûa moät ñieåm,ñoaïn thaúêng,tam giaùc qua moät pheùp tònh tieán. -Caâu hoûi 2;Nhaéc laïi noäi dung caàn naém trong baøi hoïc naøy. BAØ TAÄP VEÀ NHAØ: I 1;Naém vöõng lyù thuyeát. 2;Vaän duïng caùc kieán thöùc veà pheùp tònh tieán laøm baøi taäp 1,2,3,4,5,6.SGK trang 9. HD Baøi 3/9. → → → MM ,, = MM , + M M ,, , → → Maø MM , = u → → M , M ,, = v → → → → → Vaäy MM ,, = u + v ⇒ Pheùp tònh tieán bieán M → M ,, laø T u + v Baøi 5: x , = x 1 cos α -y 1 sin α +a , , a; M , (x 1 ,y 1 ) vôùi    Trang 7
y 1 = x 1 sin α + y 1 cos α +b , x ,2 = x 2 cos α -y 2 sin α + a N , (x ,2 ,y ,2 ) vôùi   y ,2 =x 2 sin α +y 2 cos α +b  b, Tính d = MN = ( x1 − x 2 ) 2 + ( y1 − y 2 ) 2 d , = M , N , = ( x1, − x 2 ) 2 + ( y1, − y 2 ) 2 , , Sau ñoù thay vaøo tính. Trang 8
PHÉP ĐỐI XỨNG TRỤC Tiết :……… Giáo viên soạn: Võ Văn Thân Trường : THPT Trần Văn Ơn A. MỤC TIÊU: 1. Về kiến thức: Học sinh nắm được - định nghĩa phép đối xứng trục và biết phép đối xứng trục là phép dời hình, do đó nó có các tính chất của phép dời hình - Nhận biết những hình đơn giản có trục đối xứng và xác định được trục đối xứng của hình đó. 2. Về kỹ năng: - Biết cách dựng ảnh của hình đơn giản qua phép đối xứng trục. - Biết áp dụng phép đối xứng để tìm lời giải của một số bài toán. 3. Về tư duy thái độ: Có tinh thần hợp tác , tích cực tham gia bài học, rèn luyện tư duy logic. B. CHUẨN BỊ 1. Của thầy: Thước, phấn màu, com pa. - Bảng phụ : hình vẽ số 7 SGK trang 11, Bảng các chữ cái, giấy trắng và mực Bài toán :Hai làng A và B ở về cùng phía của một con sông ( mà bớ của nó được coi là thẳng) Hỏi phải đạt trạm bơm nước ở vị trí nào trên bờ sông để con đường cấp nước tới hai làng đó là ngắn nhất) - Phiếu học tập : Các chữ cái có trục đối xứng và có bao nhiêu trục vẽ các trục đó A, O, P, Q - Các hình - 2. Của học sinh: Dụng cụ học tập - Ôn lại bài cũ Bài tập số 6 SGK trang 9 3. Phiếu trắt nghiệm sau bài học: Câu 1: Trong các hình sau đây hình nào có bốn trục đối xứng? A/ Hình bình hành B/ Hình chữ nhật C/ Hình thoi D/ Hình vuông Câu 2: Cho 2 hình tròn không bằng nhau cắt nhau tại 2 điểm thì có mấy trục đối xứng A/ 1 B/ 2 C/ 4 D/ Vô số Câu 3: Cho hai đường thẳng cắt nhau d và d/. Có bao nhiêu phép đối xứng trục biến d thành d/ A/ Không có phép đối xứng trục nào ? B/ Có duy nhất một phép đối xứng trục. C/ Chỉ có hai phép đối xứng trục. D/ Có rất nhiều phép đối xứng trục. C .PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Giáo viên sử dụng PPDH gợi mở vấn đáp đan xen hoạt động nhóm. D. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng – Trình chiếu HĐ 1: Ôn tập lại kiến Trang 9
thức cũ - Nghe và hiểu nhiệm - Cho biết đn của phép vụ. tịnh tiến, phép dời hình. - Nhớ lại kiến thức cũ và - Phát biểu định lý về trả lời phép đời hình - Nhận xét câu trả lời - Vận dụng bài tập 6 SGK của bạn. - Lên bảng làm bài - Lấy hai điểm bất kì M=(x1;y1) và N=(x2;y2) khi đó MN= ( x1 − x 2 ) 2 + ( y1 − y 2 ) 2 -Ảnh của M, N qua F1lần lược là M/=(y1; -x1) và N=(y2; -x2). Như vậy M/N/= ( y1 − y 2 ) 2 + (− x1 + x 2 ) 2 Suy ra MN = M/N/ , vậy F1 là phép dời hình - HS hoạt động nhóm - Phát bài tóan cho học sinh . Giúp HS ôn lại về đường A trung trục của đoạn thẳng. . B Trạm bơm ? ___--------____________---- __________________-------- HĐ2:Giảng định nghĩa 1 Định ngh ĩa phép đối xứng trục SGK trang 10 - Nghe và hiểu - Đường thẳng a là gì của Vẽ hình 6 SGK - Trả lời câu hỏi đọan thẳng MM/ ? - Phát biểu điều vừa - Nhận xét câu trả lời Ký hiệu thuật ngữ nhận xét được của HS - Phép đối xứng trục qua đường thẳng a được ký hiệu là Đa. - Đường thẳng a gọi là trục đối xứng. - Đọc ?1 SGK - Suy nghĩ độc lập - Trả lời - Nhận xét câu trả lời - Nhận xét câu trả lời của HS của bạn. - Đọc ?2 SGK - Hoạt động nhóm - Đại diện nhóm trả lời - Nhận xét câu trả lời - Nhận xét câu trả lời của HS của nhóm bạn. - Cho thí dụ minh họa - HĐ 3: Giảng định lý 2 Định lý :SGK trang 10 Trang 10
- Nhận xét gì về tọa độ của điểm qua phép đối y M’ M xứng trục Ox,Oy x -x - Chú ý : SGK trang 11 - Đọc ?3 SGK - Suy nghĩ độc lập Biểu thức tọa độ của phép đối xứng qua trục Ox - Trả lời - Nhận xét câu trả lời - Nhận xét câu trả lời  x/ = x / của HS của bạn. y = −y - Cho đường thẳng d, Vẽ hình dựng ảnh của phép đối N’ M xứng trục d - Lên bảng vẽ - Môt điểm M d P - Hai diểm M, N P - Ba điểm M, N, P M’ Có thể cho 3 nằm về 2 N N bờ của đường thẳng d -Nhận xét gì về: - Độ dài đoạn MN và độ dài đọan M/N/ - Tam giác MNP và tam giác M/N/P/ - Sự bằng nhau của góc MNP và góc M/N/P/ … - Hình tròn. - Đưa các chữ cái A, T 3 Trục đối xứng của hình - Tìm ra tính chất chung - Suy nghĩ độc lập - Nhận xét câu trả lời Định nghĩa: 2 SGK trang 11 - Trả lời của HS - Cho thí dụ minh họa -Đưa các chữ cái A, Q - Tìm ra tính chất chung - Suy nghĩ độc lập - Nhận xét câu trả lời - Trả lời của HS - Cho thí dụ minh họa - Đọc ?4 SGK - Suy nghĩ độc lập - Trả lời - Nhận xét câu trả lời - Nhận xét câu trả lời của HS của bạn. - Làm thử trên giấy trắng để được các hình có trục đối xứng - Học sinh đọc bài liên HĐ4 : Áp dụng hệ với bài tóan vừa học A B - Dựa vào bài toán học sinh tự suy nghĩ tìm bài d giải M A’ Trang 11
HĐ 5: Cũng cố -Bài học này cung cấp cho ta các kiến thức gì? - Theo em bài này cần đạt được kỹ năng vẽ hình như thế nào là đúng? - Nhận phiếu trắt - Phát phiếu trắt nghiệm nghiệm theo nhóm. Đại - BTVN : Làm bài 7 -> 11 diện nhóm trả lời SGK trang 13, 14 Hướng dẩn bài tập 8: Ảnh của điểm M (x; y) qua phép đối xứng có trục Oy là điểm M/( -x; y) ta có M ∈ (C1 ) ⇔ x 2 + y 2 − 4 x + 5 y + 1 = 0 ⇔ (− x) 2 + y 2 + 4(− x) + 5 y + 1 = 0 Nghĩa là điểm M/( -x; y) thuộc đường tròn (C/1) : x2 + y2 + 4x + 5y +1 = 0 Vậy ảnh của (C1) qua phép đối xứng trục Oy là (C/1). Chú ý Có thể viết phương trình ảnh (C/1) của (C1) bằng cách tìm tâm và bán kính. Trang 12
PHEÙP QUAY VAØ PHEÙP ÑOÁI XÖÙNG TAÂM B aøi : 4 Vũ Quốc Hưng – Trần Văn Ơn I . M UÏ C Â U : TIE 1. à kieá n thöù : Ve c - Hieåu ñöôïc ñònh nghóa vaø tính chaát cuûa pheùp quay . - Hieåu ñöôïc pheùp ñoái xöùng taâm laø tröôøng hôïp ñaëc bieät cuûa pheùp quay vaønhaän bieát ñöôïc nhöõng hình coù taâm ñoái xöùng, bieàu thöùc toaï ñoä . : 2. à k ó ê ng Ve na - Döïng ñöôïc aûnh cuûa moät ñieåm , moät ñöôøng thaúng, moät tam giaùc, moät ñöôøng troøn - Bieát vaän duïng kieán thöùc veà pheùp quay vaø pheùp ñoái xöùng taâm vaøo giaûi caùc baøi toaùn ñôn giaûn . tha ùi o : 3. à ö Ve t duy vaø ñä - Tích cöïc tham gia vaøo baøi hoïc , coù tinh thaàn hôïp taùc . - Tích cöïc phaùt hieän vaø chieám lónh tri thöùc . - Bieát ñöôïc toaùn hoïc coù öùng duïng trong thöïc tieãn . II. U A Å N Ò Û A VA TRO Ø : CH B CU THA À Y Ø - Giaùo vieân : Duïng cuï daïy hoïc , thöôùt thaúng , compa . - Hoïc sinh : Duïng cuï hoïc taäp , baøi cuõ . III. V E À Ö Ô N G PHA Ù P Ï Y OÏ C : PH DA H - Gôïi môõ vaán ñaùp . IV . TIEÁ N Ì NH ØI OÏ C : TR BA H Hoaït o ä ng Chieá m ónh á n öùc à nh ñ 1 l kie th ve ñò ngh ó a phe ù p quay. Hoaït ñoäng cuûa hoïc Hoaït ñoäng cuûa Ghi baûng sinh thaày HÑTP 1: Hình thaønh 1. Ñònh nghóa pheùp quay: ñònh nghóa - Ñoïc SGK, trang 14, - Cho hoïc sinh ñoïc a) Ñònh nghóa: (SGK phaàn I Ñònh nghóa SGK trang14, phaàn I trang14) - Ghi kyù hieäu Ñònh nghóa - Ghi kyù hieäu - Pheùp quay taâm O, goùc - Neâu ñöôïc qui taéc quay ϕ ñöôïc kyù hieäu laø töông öùng vaø caùch -Gôïi yù cho hoïc sinh Q(O, ϕ ) xaùc ñònh aûnh cuûa neâu ñöôïc quy taéc moät ñieåm qua pheùp töông öùng vaø caùch quay xaùc ñònh aûnh cuûa moät ñieåm qua pheùp quay HÑTP 2: Kó naêng döïng aûnh cuûa moät ñieåm qua pheùp quay - Döïng aûnh cuûa - Ñöa ra ví duï. Yeâu b) Ví duï: Cho hình vuoâng ñieåm A qua pheùp caàu hoïc sinh döïng ABCD. Goïi O laø giao ñieåm quay töông öùng cho aûnh cuûa ñieåm A cuûa 2 ñöôøng cheùo. Tìm tröôùc qua caùc pheùp quay aûnh cuûa ñieåm A qua pheùp quay taâm O, goùc quay π /2 ; - π /2 , π ; -2π - Phaùt bieåu caùch - Theo doõi vaø höôùng döïng aûnh qua caùc daãn hoïc sinh caùch Trang 13
pheùp quay ñaõ cho döïng aûnh - HÑTP 3: Cuûng coá veà pheùp quay - Vaän duïng ñinh - Cho hoïc sinh laøm ?1 ?1: (SGK trang 14) nghóa ñeå laøm ?1 trong SGK/14 trong SGK/14 - Hình 10 cho ta thaáy - Quan saùt hình 10 pheùp quay taâm O SGK/14 goùc quay π /2 bieán M thaønh M’ vaø laù côø ξ thaønh laù cô ξ / Hoaït o ä ng Chieá m ónh á n öùc à ính ñ 2 l kie th ve t cha át û a cu phe ù p quay Hoaït ñoäng cuûa hoïc Hoaït ñoäng cuûa Ghi baûng sinh thaày HÑTP 1: Hình thaønh 2. Ñònh lí : ( SGK trang15) ñònh lí - Ñoïc SGK trang15, - Cho hoïc sinh ñoïc phaàn II .Ñònh lyù SGK trang15, phaàn II . - Phaùt bieåu ñònh Ñònh lyù nghóa pheùp dôøi hình - Goïi HS phaùt bieåu . ñònh nghóa pheùp - Xem chöùng minh dôøi hình ? trong SKG trang 15. - höôùng daãn HS chöùng minh trong SGK trang 15 . HÑTP 2: Kó naêng döïng aûnh cuûa moät ñöôøng thaúng, moät tam giaùc qua pheùp quay - Döïng aûnh cuûa - Töø ví duï treân . Yeâu caàu hoïc sinh caïnh BC vaø ∆ ABC döïng aûnh cuûa caïnh qua pheùp quay taâm BC vaø ∆ ABC qua caùc O vaø goùc quay π /2. pheùp quay taâm O goùc quay π /2 - Xin hoã trôï cuûa baïn hoaëc GV neáu caàn . - Theo doõi vaø höôùng daãn hoïc sinh caùch döïng aûnh HÑTP3 : cuûng coá - Thöïc hieän hoaït - Cho HS laøm h oaït Hoaït ñoäng 1 : ( SGK trang ñoäng 1 theo hoã trôï ñ o ä ng trong SGK 15) 1 cuûa baïn hoaëc cuûa trang 15 thaày neáu caàn . - keát quaû : 0 ; 2π /5 ; 4π /5 ; - GV nhaän xeùt vaø 6π /5 ; 8π /5 (sai khaùc nhau ñöa ra keát quaû laø k2π vôùi k ∈ Z) Hoaït o ä ng Chieá m ónh á n öùc à ñ 3: l kie th ve phe ù p o ái ñ x öù ng â m. ta Hoaït ñoäng cuûa hoïc Hoaït ñoäng cuûa Ghi baûng sinh thaày Trang 14
HÑTP 1: Hình thaønh 3. Phe ù p o ái öù ng ñ x ñònh nghóa : taâ m - Thöïc hieän yeâu - Töø ví duï treân cho caàu vaø traû lôøi bieát aûnh cuûa ñieåm A qua pheùp quay - Quan saùt vaø nghe taâm O vaø goùc quay GV nhaän xeùt π. - GV nhaän xeùt ñieåm - Ñoïc SGK trang 15 - Ñònh nghóa : ( SGK trang O laø trung ñieåm cuûa phaàn ñònh nghóa. 15) ñoaïn thaúng AC - Xem trong SGK trang - Y/c HS ñoïc ñònh 16 - Kyù hieäu vaø thuaät ngöõ nghóa trong SGK trang ( trong SGK trang 16) 15 - Bieåu thöùc toaï ñoä : - Neâu kí hieäu vaø ( trong SGK trang 16) thuaät ngöõ trong SGK - Thöïc hieän Y/c hoaït - Hoaït ñoäng 2 : ( trong SGK trang 16 ñoäng 2 trang 16) - Neâu bieåu thöùc toaï theo hoã trôï cuûa baïn ñoä trong SGK trang 16 hoaëc cuûa thaày neáu - Y/c hoïc sinh thöïc caàn . hieän hoaït ñoäng 2 trong SGK trang 16 HÑTP 2 : Hình thaønh taâm ñoái xöùng cuûa moät hình . GV nhaän xeùt caùc - quan xaùc caùc hình hình ñoù . ñoù vaø laéng nghe - Caùc hình ñoù nhaän xeùt cuûa GV chuùng coù moät tính “caân xöùng” . - Ta coù theå tìm thaáy moät ñieåm sao cho pheùp ñoái xöùng - ?2 : ( trong SGK trang 16) - Thöïc hieän Y/c ?2 taâm qua ñieåm ñoù trong SGK trang 16. bieán thaønh chính - Ñònh nghóa : ( trong SGK - Ñoïc ñònh nghóa noù . trang 16) trong SGK trang 16 - Y/c hoïc sinh thöïc hieän ?2 trong SGK trang 16 . - Daãn ñeán ñònh nghóa taâm ñoái xöùng cuûa moät hình . HÑTP 3 : Cuûng coá pheùp ñoái xöùng taâm cuûa moät hình . - Ñoïc yeâu caàu - Y/c hoïc sinh ñoïc vaø ?3 ; ?4 : Trong SGK trang 16 caùc ?3 ; ?4 trong SGK thöïc hieän ?3 , ?4 trang 16 vaø thöïc trong SGK trang 16 . hieän theo hoã trôï - Theo doõi vaø cuûa baïn hoaëc cuûa höôùng daãn hoïc sinh thaày neáu caàn thöïc hieän . Hoaït o ä ng : Giôùi ñ 4 thieäu o ä t á ng ïng û a m so öù du cu phe ù p quay Trang 15
Hoaït ñoäng cuûa hoïc Hoaït ñoäng cuûa Ghi baûng sinh thaày - Höôùng daãn caùch - HS quan saùt vaø chöùng minh vaø yeâu laéng nghe GV trình caàu HS quan saùt baøy caùc baøi toaùn caùc öùng uïng trong 3 trong SGK trang 17 . baøi toaùn trong SGK trang 17 . Hoaït o ä ng : Cu û ng á ñ 5 co toaøn baøi - Caâu hoûi 1 : Em haõy cho bieát noäi dung chính ñaõ hoïc trong baøi naøy . - Caâu hoûi 2 : Neâu caùch döïng aûnh cuûa moät ñieåm , moät ñöôøng thaúng , moät tam giaùc , moät ñöôøng troøn . - Baøi taäp veà nhaø : Laøm caùc baøi taäp 12,13, 17 ,18 Trang 16
GIÁO ÁN HÌNH HỌC LỚP 11 CHƯƠNG I : PHÉP DỜI HÌNH VÀ PHÉP ĐỒNG DẠNG TRONG MẶT PHẲNG §5. HAI HÌNH BẰNG NHAU TIẾT : n ..... n+i Gv soạn : Bùi Phạm Vũ Trường : THPT Tân Bình. A. MỤC TIÊU. 1. Về kiến thức :Hiểu được ý nghĩa của định lí: Nếu hai tam giác bằng nhau thì có phép dời hình biến tam giác này thành tam giác kia.Từ đó hiểu được một cách định nghĩa khác về hai tam giác bằng nhau.Nắm được định nghĩa hai hình bằng nhau trong trường hợp tổng quát và thấy được sự hợp lí của định nghĩa đó. 2. Về kỹ năng : Biết cách xác định phép dời hình trong trường hợp hai hình bằng nhau đơn giản. 3. Về tư duy thái độ : Có tinh thần hợp tác, tích cực tham gia bài học, rèn luyện tư duy logic. B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ 1. Chuẩn bị của GV : Các phiếu học tập, bảng phụ, một số hình bằng nhau (hình tam giác và một số hình đơn giản khác)cắt từ giấy rôky,nam châm đủ dùng (cho bảng dính hút nam châm) 2. Chuẩn bị của HS : Ôn bài cũ và xem bài mới,chuẩn bị đủ đồ dùng để vẽ hình. C. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Về cơ bản sử dụng PPDH gợi mở vấn đáp đan xen hoạt động nhóm. D. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC . HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng – Trình chiếu HĐ1 : Ôn tập lại kiến thức cũ - Nghe và hiểu nhiệm vụ. - Cho biết các phép biến hình là phép dời hình đã học? - Nhớ lại kiến thức cũ,quan - Cho biết tính chất chung(cụ sát hình và trả lời câu hỏi . thể)của các phép biến hình đó ? - Nhận xét câu trả lời,của Hình: Các hình bằng nhau đã - - Quan sát các hình tam bạn.. giác được đính trên bảng,các được cắt và dính tại các vị trí - Thực hiện dời hình(lên hình này có bằng nhau không? trên bảng sao cho:học sinh có bảng). Nếu bằng nhau thì tại sao? thể nhận ra được cách hình - Nhận xét kết quả. - Hãy thực hiện một hoặc một qua một hay nhiều phép dơi số phép dời hình để kiểm tra hình,mức độ từ dễ đến khó. các hình bằng nhau đó? - Làm bt và lên bảng trả lời - Nhận xét và chính xác hóa lại các câu trả lời của hs Vận dụng vào bài tập: Một hình chữ nhật được chia thành 8 hình tam giác như hình vẽ.Hãy tìm phép dời hình biến hình 1 thành các hình còn lại. 2 1 8 3 7 4 6 5 HĐ2 : Giảng định lý 1.Đlý1:(SGK nâng cao,trang 19) - Nghe và hiểu nhiệm vụ. - Dựa vào việc quan sát và dời - Trả lời câu hỏi . hình ở trên,có nhận xét gì về - Phát biểu điều nhận xét mối liên hệ giữa các hình tam Trang 17
được. giác bằng nhau và phép dời hình. - Nhận xét câu trả lời của hs - Đọc sách gk trang 19, đl - Yêu cầu hs đọc sgk trang 19, phần đl. HĐ3:Thế nào là hai hình Định nghĩa SGK,trang 20 bằng nhau? - Nghe và hiểu nhiệm vụ. - Từ định nghĩa phép dời hình - Trả lời câu hỏi. và định lí trên, có thể định - Phát biểu định nghĩa hai tam nghĩa hai tam giác bằng nhau giác bằng nhau.. bằng những cách nào? - Nghe và hiểu nhiệm vụ. - Tổng quát định nghĩa trên để (Có thể cho hs tiến hành phần - Trả lời câu hỏi. được định nghĩa hai hình bằng quan sát và dời hình như trong - Phát biểu định nghĩa hai hình HĐ1 đối với các hình đa giác nhau? bằng nhau.. hoặc hình bất kì bằng nhau mà gv đã cbị) - Nhận xét câu trả lời của hs - Đọc sách gk trang 20, đn. Yêu cầu hs đọc sgk trang 20, phần đn. HĐ5 : Củng cố toàn bài - Câu hỏi 1 : Em hãy cho biết bài học vừa rồi có những nội dung chính là gì ? - Theo em qua bài học này ta cần đạt được điều gì ? -BTVN:Làm bài 20-24trang 23. Trang 18
Giáo Án : HÌNH HỌC 11 Bài 6 : PHÉP VỊ TỰ Nguyễn Hoài Thu – Tân Bình A. MỤC TIÊU : 1. Về kiến thức : Biết được : - Định nghĩa phép vị tự và tính chất - Ảnh của một đường tròn qua một phép vị tự 2. Về kĩ năng : - Dựng được ảnh của một điểm , một đoạn thẳng , một đường tròn, … qua một phép vị tự - Bước đầu vận dụng được tính chất của phép vị tự để giải bài tập 3. Về tư duy và thái độ : - Biết quy lạ về quen - Biết được toán học có ứng dụng trong thực tiễn B . CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ : - GV : Dụng cụ dạy học, bảng phụ , phiếu học tập - HS : Dụng cụ học tập , bài cũ C. GỢI Ý VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC : gợi mở và vấn đáp D . TIẾN TRÌNH BÀI HỌC : Hoạt động 1 : Ôn tập lại kiến thức cũ HĐ của học sinh HĐ của giáo viên Ghi bảng HĐTP 1: kiểm tra bài cũ - Hiểu yêu cầu đặt ra - Nêu câu hỏI và yêu cầu học sinh trả lời -Nêu định nghĩa phép và trả lờI câu hỏI biến hình trong mặt phẳng -Cho một điểm O và số k ≠ 0. Qui tắc đặt tương ứng mỗi điểm M trong mặt phẳngvớI một điểm M’ sao cho : OM ' = k OM có là phép biến hình không ? vì sao ? - Nhận xét câu trả lời - Yêu cầu học sinh khác nhận xét câu trả của bạn và bổ sung lờI của bạn và bổ sung nếu có nếu cần - Nhận xét và chính xác hoá kiến thức cũ - Đánh giá học sinh và cho điểm HĐTP 2 : Nêu vấn đề để vào bài học mớI - Phát hiện vấn đề - Qui tắc cho tương ứng trong bài kiểm nhận thức tra là một phép biến hình , phép đó có tên gọi là gì và nó có tính chất như thế nào ta sẽ tiếp tục bài hôm nay Hoạt động 2 : Định nghĩa phép vị tự HĐ của học sinh HĐ của giáo viên Ghi bảng HĐTP 1: Hình thành định nghĩa I. Định nghĩa - Đọc SGK - Cho HS đọc SGK phần ĐN a) Định nghĩa : (SGK) - Phát biểu định nghĩa - Yêu cầu học sinh phát biểu lạI định phép vị tự nghĩa phép vị tự - Nêu được qui tắc - Gợi ý để học sinh nêu lạI được qui tắc tương ứng và cách tương ứng và cách xác định ảnh của một Trang 19
xác định ảnh của một điểm qua một phép vị tự điểm qua một phép vị tự H ĐTP 2: kĩ năng dựng ảnh của một điểm qua một phép vị tự - Dựng ảnh của 3 - Yêu cầu học sinh chọn trước một điểm b) Dưng ảnh của 3 điểm điểm A, B, C bất kì O và 1 số thực k cho trước và lấy 3 điểm A, B C bất kì qua phép vị qua phép vị tự tâm O A,B,C bất kì - Dựng ảnh của 3 điểm A, tự tâm O, tỉ số k và tỉ số k cho trước B, C qua phép vị tự tâm O , tỉ số k đó. - Theo dõi và hướng dẫn học sinh cách dựng ảnh nếu cần - Phát biểu cách dựng - Yêu cầu học sinh phát biểu cách dựng ảnh của một điểm ảnh của một điểm qua phép vị tự tâm O , qua phép vị tự tâm O , tỉ số k cho trước tỉ số k cho trước - HS chứng minh - Yêu cầu học sinh CM nhận xét 4 c)Nhận xét: SGK nhận xét 4 HĐTP 3 : củng cố về phép vị tự - Vận dụng định - Cho học làm bài tập 1 , SGK , trang 29 d) bài tập 1 , SGk, trang nghĩa để làm bài tập 29 1 , SGK, trang 29 Hoạt động 3 : Tính chất phép vị tự HĐ của học sinh HĐ của giáo viên Ghi bảng HĐTP 1: Phát hiện và nắm được tính II. Tính chất chất 1 -Quan sát và nhận xét - Dựa vào cách dựng ảnh của một điểm qua 1 phép vị tự ở phần trên , các em hãy cho nhận xét về 3 cặp vectơ: AB, A' B ' ; BC , B ' C ' ; AC ; A' C ' Và AB,A’B’; BC,B’C’; AC,A’C’ - Từ đó ta đi đến Tc1 -Đọc và trình bày - Yêu cầu HS đọc tính chất 1 và phát a) Tính chất 1 : SGK điều nhận biết được biểu điều nhận biết được HĐTP 2: Phát hiện và nắm được tính chất 2 - Nhận xét - Dựa vào việc dựng ảnh qua 1 phép vị tự ở phần trên, cho nhận xét về ảnh của 1 đoạn thẳng, …., qua 1 phép vị tự -Đọc và trình bày - Yêu cầu HS đọc tính chất 2 và phát b) Tính chất 2 : SGK điều nhận biết được biểu điều nhận biết được - cho học sinh làm ví dụ 3 trong SGK Hoạt động 4 : Tâm vị tự của hai đường tròn HĐ của học sinh HĐ của giáo viên Ghi bảng HĐTP 1 : hình thành và phát biểu định lý - Nghe câu hỏI và trả - Ta đã biết phép vị tự biến đường tròn lời câu hỏi thành đường tròn. Ngược lại , với hai đường tròn bất kì thì ta có 1 phép vị tự biến đường tròn này thành đường tròn kia hay không . -Đọc và trình bày - Yêu cầu HS đọc định lí và phát biểu a) Định lí : SGK điều nhận biết được điều nhận biết được HĐTP 2 : Hình thành định nghĩa Trang 20