Giáo án Lịch sử 10 bài 33: Hoàn thành cách mạng tư sản ở Châu Âu và Mỹ giữa thế kỷ XIX

Chia sẻ: Nguyễn Ngọc Lâm | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

814
lượt xem 70
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời quý thầy cô và các bạn tham khảo Giáo án Lịch sử 10 bài 33: Hoàn thành cách mạng tư sản ở Châu Âu và Mỹ giữa thế kỷ XIX để nâng cao kĩ năng và kiến thức soạn giáo án theo chuẩn kiến thức, kỹ năng trong chương trình dạy học. Giáo án Lịch sử 10 bài 33: Hoàn thành cách mạng tư sản ở Châu Âu và Mỹ giữa thế kỷ XIX được soạn với hình thức 3 cột phù hợp quy định bộ GD và nội dung súc tích giúp học sinh dễ dàng hiểu bài học hơn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án Lịch sử 10 bài 33: Hoàn thành cách mạng tư sản ở Châu Âu và Mỹ giữa thế kỷ XIX

BÀI 33 HOÀN THÀNH CÁCH MẠNG TƯ SẢN Ở CHÂU ÂU VÀ MỸ GIỮA THẾ KỶ XIX I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần nắm được 1. Kiến thức Nắm được nguyên nhân, diễn biến, kết quả của cuộc dân tộc thống nhất nước Đức, Italia và nội chiến Mĩ. Giải thích được tại sao cuộc dân tộc thống nhất Đức, Italia và nội chiến ở Mĩ lại là cuộc Cách mạng tư sản. Vẽ lược đồ quá trình thống nhất Italia, Đức. 2. Tư tưởng, tình cảm Nhận thức đúng về vai trò của quần chúng nhân dân trong cuộc dân tộc ch ống các thế lực phong kiến, bảo thủ, lạc hậu đòi quyền tự do dân chủ. 3. Kĩ năng Rèn luyện cho HS kĩ năng phân tích, giải thích các s ự ki ện l ịch s ử qua đó kh ẳng định tính chất đó chính là những cuộc Cách mạng tư sản diễn ra dưới các hình thức khác nhau. Kĩ năng khai thác lược đồ, tranh ảnh. II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC - Lược đồ quá trình thống nhất Đức, Italia và nội chiến ở Mĩ. - Tranh ảnh đến những nhân vật lịch sử có liên quan đến thời kỳ này. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC 1. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1: Nêu mốc thời gian và những thành tựu ch ủ y ếu c ủa Cách m ạng công nghiệp Anh? Câu hỏi 2: Hệ quả của Cách mạng công nghiệp? 2. Dẫn dắt vào bài mới Trong các thập niên 50 - 60 của thế kỷ XIX nhiều cuộc Cách mạng tư sản liên tục nổ ra dưới những hình thức khác nhau ở châu Âu và Bắc Mĩ đã khẳng đ ịnh sự toàn thắng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, chấm dứt cuộc dân tộc "Ai thắng ai" giữa thế lực phong kiến lạc hậu, bảo thủ với giai c ấp t ư s ản đại diện cho lực lượng sản xuất tiến bộ. Để tìm hiểu nguyên nhân nào d ẫn đ ến cuộc dân tộc thống nhất Đức, Italia và nội chiến Mĩ? Diễn biến di ễn ra nh ư th ế nào? Tính chất, ý nghĩa ra sao? Bài học hôm nay sẽ trả lời với câu hỏi nêu trên. 3. Tổ chức các hoạt động trên lớp Hoạt động của thầy và trò Kiến thức HS cần nắm vững
Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân 1. Cuộc đấu tranh thống nhất - Trước hêt GV giới thiệu cho HS thấy nước Đức rõ: Từ những năm 1848 - 1849 một cao trào Cách mạng tư sản lại diễn ra sôi nổi ở châu Âu. Ở Pháp nhằm lật đổ bộ phận tư sản tài chính, thiết lập nền cộng hòa thứ 2, tạo điều kiện cho cách mạng tư bản phát triển. Ở Đức và Italia ngoài nhiệm vụ thủ tiêu quan hệ sản xuất phong kiến còn thực hiện nhiệm vụ thống nhất đất nước, mở đường cho cách mạng tư bản đi lên. - Tiếp đó GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết tình hình nước Đức trước khi - Tình hình nước Đức: thống nhất? + Giữa thế kỷ XIX kinh tế tư bản - HS dựa vào SGK tự trả lời câu hỏi. chủ nghĩa Đức phát triển nhanh - GV nhận xét và chốt ý: chóng, Đức trở thành nước công + Đến giữa thế kỷ XIX, kinh tế tư bản nghiệp. chủ nghĩa ở Đức phát triển nhanh + Phương thức kinh doanh theo lối chóng, Đức từ một nước nông nghiệp tư bản đã xâm nhập vào các ngành trở thành nước công nghiệp. kinh tế. + Phương thức kinh doanh theo đường lối tư bản chủ nghĩa đã xâm nhập vào sản xuất: sử dụng máy móc, thuê mướn công nhân, đẩy mạnh khai thác... tạo nên tầng lớp quý tộc tư sản + Nước Đức bị chia xẻ thành gọi chung là Gioong-ke. nhiều vương quốc nhỏ, cản trở sự + Nước Đức bị chia xẻ thành nhiều phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa vương quốc nhỏ, là trở ngại lớn nhất → đặt ra yêu cầu cần thống nhất để phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa đất nước. (GV kết hợp việc trình bày với chỉ lược đồ về nước Đức để thấy được tình trạng chia rẽ của quốc gia này). - GV nêu câu hỏi:Yêu cầu cấp bách của Đức là làm gì để phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa? - HS trả lời câu hỏi. GV kết luận: Yêu cầu cấp bách lúc này là thống nhất đất nước, chấm dứt
tình trạng phân tán, chia rẽ. - Đức tiến hành thống nhất bằng - GV trình bày và phân tích: Ở Đức do vũ lực "Từ trên xuống" thông qua sự thỏa hiệp của giai cấp tư sản và các cuộc chiến tranh với các nước quý tộc phong kiến, giai cấp vô sản khác. chưa đủ trưởng thành để tiến hành thống nhất đất nước bằng con đường Cách mạng - con đường "Từ dưới lên", quá trình thống nhất đất nước được thực hiện bằng con đường chiến tranh vương triều - "Từ trên xuống", thông qua ca của quí tộc Phổ - đại diện là Bi-xmác. Với mx chính sách phản động đã dưa nước Đức trở thành một đồn lũy phản động, nhất là nguồn gốc chủ yếu dẫn đến chủ nghĩa quân phiệt xâm lược và là trung tâm xảy ra các cuộc chiến tranh ở châu Âu. Hoạt động 2: Cả lớp, cá nhân - GV sử dụng lược đồ quá trình thống nhất Đức để trình bày diễn biến quá trình thống nhất nước Đức. - Gọi 1 - 2 HS lên bảng trình bày lại quá trình thống nhất Đức để củng cố kiến thức mục này. - Quá trình thống nhất Đức: - Quá trình thống nhất Đức chủ yếu + Năm 1864 Bi-xmác tấn công Đan tập trung vào những nội dung sau: Mạch chiếm Hôn-xtai-nơ và Sơ-lê- + Năm 1864 Bi-xmác tấn công Đan svích thuộc Bắc Hải và Ban Tích. Mạch chiếm Hôn-xtai-nơ và Sơ-lê- xvích hai địa bàn chiến lược quan trọng ở Ban Tích và Bắc Hải. Đan Mạch phải ký hòa ước (10 - 1864) đồng ý trao hai công quốc cho Áo và + Năm 1866 Bi-xmác gây chiến Phổ, sau đó Phổ gạt Áo làm chủ hai tranh với Áo, Đức thành lập một công quốc này. liên bang Bắc Đức. + Năm 1866 Bi-xmác gây chiến tranh với Áo, Áo thất bại phải rút ra khỏi liên bang Đức và chấp nhận để Phổ - Năm 1870 - 1871 Bi-xmác gây thành lập một liên bang mới. chiến với Pháp thu phục các bang - Kết quả: Năm 1867 Liên bang Bắc miền Nam hoàn thành thống nhất Đức ra đời gồm 18 quốc gia Bắc Đức Đức.
và 3 thành phố tự do, hiến pháp được thông qua. - Năm 1870, 1871 Bi-xmác tiến hành chiếm Pháp, Pháp phải ký hiệp định đầu hàng thu phục được các bang miền Nam hoàn toàn thống nhất đất nước. - GV giải thích rõ: Việc thống nhất 2. Cuộc đấu tranh thống nhất nước Đức mang tính chất một cuộc Italia Cách mạng tư sản tạo điều kiện cho kinh tế tư bản cách mạng phát triển mạnh mẽ ở Đức. Hoạt động 1: Cá nhân - GV nêu câu hỏi: Tình hình I-ta-li-gia- - Tình hình I-ta-li-a trước khi thống cô-banh trước khi thống nhất đất nhất: nước? + Đất nước bị phân tán chia xẻ - HS đọc SGK trả lời câu hỏi. thành 7 vương quốc nhỏ, chịu sự - GV nhận xét, bổ sung và chốt ý: thống trị của đế quốc Áo. + Giữa thế kỷ XIX I-ta-li-a vẫn bị chia + Kinh tế lạc hậu, chậm phát thành vương quốc nhỏ, và chịu sự triển, bị kìm hãm phát triển. thống trị của đế quốc Áo. + Dưới sự đô hộ của đế quốc Áo và - Nhiệm vụ: ách thống trị của các thế lực phong + Đặt ra yêu cầu cấp bách là giải kiến kinh tế lạc hậu chậm phát triển phóng dân tộc khỏi sự lệ thuộc vào ngoài vương quốc Piê-môn-tê. Áo, xỏa bỏ sự cản trở của các thế - GV nêu câu hỏi: Trước tình hình đó lực phong kiến. đặt ra yêu cầu gì đưa I-ta-li-a phát + Mở đường cho kinh tế phát triển triển theo hướng tư bản chủ nghĩa? theo hướng tư bản chủ nghĩa. - HS trả lời câu hỏi. - GV nhận xét và kết luận: Yêu cầu cấp bách là giải phóng dân tộc khỏi sự lệ thuộc vào đế quốc Áo, xóa bỏ sự cản trở của các thế lực phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. - GV nhấn mạnh: Trong đó nổi bật lên vai trò của vương quốc vẫn giữ được độc lập, nền quân chủ lập hiến của triều đại Xa-voa đại diện cho quyền lợi của liên minh quí tộc tư sản hóa và
đại tư sản, đã tạo điều kiện cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển. Hoạt động 2: Cả lớp, cá nhân - Diễn biến: Nổi bật là vai trò của - Trước hết GV sử dụng "Lược đồ vương quốc Pi-ê-môn-tê. thống nhất I-ta-li-a " kết hợp với nội + Tháng 4 - 1859 chiến tranh với dung SGK để trình bày diễn biến quá Áo; Tháng 3 - 1860 các vương trình thống nhất Italia. quốc miền Bắc sáp nhập vào Pi-e- - Tiếp theo gọi HS lên bảng trình bày môn-tê. lại quá trình thống nhất I-ta-li-a để khắc sâu và củng cố kiến thức. - Diễn biến quá trình thống nhất Italia cần tập trung vào những nội dung chủ yếu sau: + Tháng 4 - 1860 khởi nghĩa của + Tháng 4 - 1859 chiến tranh giữa liên nhân dân ở Xi-xi-li-a cùng với đội quân Pi-ê-môn-tê Pháp với Áo bắt đầu quân "Áo đỏ"của Gia-ri-ban-đi dưới sự hỗ trợ của đoàn quân tình thống nhất được miền Nam. nguyện Ga-ri-ban-đi đẩy quân Áo vào + Năm 1866 liên minh với Phổ tình thế khó khăn, tháng 3 - 1860 các chống Áo giải phóng được Vê-nê- vương quốc miền Bắc sáp nhập vào xi-a. Pi-ê-môn-tê. + Năm 1870 sau thất bại của Pháp + Tháng 4 - 1860 khởi nghĩa nhân dân trong chiến tranh với Phổ thu hồi ở đảo Xi-xi-li-a bùng nổ, đòi lật đổ Rô-ma. chính quyền tay sai Áo thống nhất đất nước, Ga-ri-ban-đi cùng đội quân "Áo đỏ" đổ bộ lên đảo giải phóng miền Nam Italia, sau đó miền Nam I-ta-li-a sáp nhập vào Pi-ê-môn-tê (10 - 1860) - Ý nghĩa: thành lập vương quốc I-ta-li-a. + Mang tính chất một cuộc Cách + Năm 1866 I-ta-li-a liên minh với Phổ mạng tư sản, lật đổ sự thống trị chống Áo giải phóng được Vê-nê-xi-a. của đế quốc Áo và các thế lực + Năm 1870 Pháp thất bại trong cuộc phong kiến. chiến tranh Pháp - Phổ, Rô-ma thuộc + Mở đường cho chủ nghĩa tư bản về I-ta-li-a. phát triển. - GV nêu câu hỏi: Nêu ý nghĩa cuộc đấu tranh thống nhất Italia? - HS dựa vào SGK và vốn hiểu biết qua bài học trả lời câu hỏi. - GV chốt ý: Mang tính chất một cuộc Cách mạng tư sản, lật đổ sự thống trị của đế quốc Áo và các thế lực phong
kiến bảo thủ Italia. Tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển. - GV nhấn mạnh thêm: Hạn chế của 3. Nội chiến ở Mĩ cuộc đấu tranh thống nhất Italia là sau khi thống nhất Italia vẫn theo chế độ quân chủ lập hiến, nền dân chủ còn rất nhiều hạn chế, nông dân nghèo không có đất đai và không có quyền - Tình hình Mĩ trước khi nội chiến: bầu cử. Hoạt động 1: Cá nhân và cả lớp - GV cho HS quan sát trên lược đồ + Giữa thế kỷ XIX kinh tế Mĩ tồn nước Mĩ giữa thế kỷ XIX trong SGK tại hai con đường: Miền Bắc phát và giới thiệu cho HS thấy được sự mở triển nền công nghiệp tư bản chủ rộng đất đai nước Mĩ giữa thế kỷ nghĩa; miền Nam kinh tế đồn điền XIX. dựa vào bóc lột nô lệ. - GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết tình + Nhờ điều kiện thuận lợi kinh tế hình nước Mĩ trước khi nội chiến? phát triển nhanh chóng đặc biệt là - HS đọc SGK trả lời câu hỏi. ngành công nghiệp và cả nông - GV trình bày và phân tích: nghiệp. Song chế độ nô lệ cản trở + Kinh tế Mĩ giữa thế kỷ XIX tồn tại nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát theo 2 con đường: Miền Bắc phát triển triển. nền công nghiệp tư bản chủ nghĩa, miền Nam phát triển kinh tế đồn điền dựa trên bóc lột sức lao động nô lệ. + Về nông nghiệp miền Bắc và miền Tây kinh tế trại chủ nhỏ và nông dân + Mâu thuẫn giữa tư sản, trại chủ tự do chiếm ưu thế phục vụ thị trường ở miền Bắc với chủ nô ở miền công nghiệp. Trong khi đó ở miền Nam ngày càng gay gắt. Nam kinh tế đồn điền phát triển dựa trên sức lao động nô lệ làm giàu nhanh chóng cho giới chủ nô. Tuy nhiên, chế độ nô lệ đã cản trở nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển. + Mâu thuẫn giữa tư sản và trại chủ - Nguyên nhân trực tiếp: nhỏ ở miền Bắc với chủ nô miền Nam + Lin-côn đại diện Đảng cộng hòa ngày càng gay gắt → phong trào đấu trúng cử tổng thống đe dọa quyền tranh đòi thủ tiêu chế độ nô lệ mở lợi của chủ nô ở miền Nam. đường cho CNTB phát triển. - GV nêu câu hỏi: Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến nội chiến?
- HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi. - GV nhận xét,chốt ý: + Lin-côn ứng cử viên của Đảng Cộng hòa đại diện cho giai cấp tư sản và + 11 bang miền Nam tách khỏi trại chủ miền Bắc trúng cử Tổng miền Nam. thống đe dọa quyền lợi các chủ nô ở miền Nam (vì Đảng Cộng hòa chủ trương bác bỏ chế độ nô lệ). - GV kết hợp giới thiệu hình 62 "Tổng thống Lin-côn (người ngồi bên trái) thẩm duyệt bản Tuyên ngôn giải phóng nô lệ" với nội dung về Lin-côn trong SGK. + 11 bang phản đối tách khỏi liên bang - Diễn biến: thành lập Hiệp bang mới có chính phủ, + Ngày 12/4/1861 nội chiến bủng Tổng thống riêng và chuẩn bị lực nổ, ưu thế thuộc về Hiệp bang. lượng chống lại chính phủ Trung ương. Hoạt động 2: Cả lớp và cá nhân + Ngày 01/1/1863 Lin-côn ra sắc - GV trình bày: Ngày 12/4/1861 nội lệnh bãi bỏ chế độ nô lệ → nô lệ, chiến bùng nổ, ban đầu đội quân liên nông dân tham gia quân đội. bang kiên quyết và không sử dụng + Ngày 09/4/1865 nội chiến kết biện pháp triệt để nên bị thua liên tiếp. thúc, thắng lợi thuộc về quân Liên - GV nêu câu hỏi: Trước tình hình đó bang. chính phủ Lin-côn có biện pháp gì? - HS dựa vào SGK trả lời câu hỏi. - GV nhận xét, bổ sung và chốt ý: + Chính phủ thay đổi biện pháp tác chiến và có những biện pháp tích cực hơn. - Ý nghĩa: + Giữa năm 1862 ký sắc lệnh cấp đất + Là cuộc Cách mạng tư sản lần ở miền Tây cho dân di cư. thứ 2 ở Mĩ. + Ngày 01/1/1863 ra sắc lệnh bãi bỏ + Xóa bỏ chế độ nô lệ ở miền chế độ nô lệ → hàng vạn nô lệ và Nam tạo điều kiện cho chủ nghĩa người dân gia nhập quân đội Liên tư bản phát triển. bang. + Nền kinh tế Mĩ phát triển nhanh + Ngày 09/4/1865 quân đội miền Bắc chóng sau nội chiến. giành thắng lợi quyết định trong trận đánh thủ phủ Hiệp bang miền Nam (Xa-ra-tô-ga), nội chiến chấm dứt.
- GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết ý nghĩa của cuộc nội chiến? - HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi. - GV nhận xét, chốt ý: + Là cuộc Cách mạng tư sản lần thứ 2 ở Mĩ. + Xóa bỏ chế độ nô lệ ở miền Nam tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển. + Nền kinh tế Mĩ phát triển nhanh chóng sau nội chiến. 4. Sơ kết bài học GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi đặt ra ngay từ đầu giờ học. Nguyên nhân và di ễn biến cuộc đấu tranh thống nhất Đức, Italia và nội chiến Mĩ? Tại sao đó l ại là những cuộc cách mạng Tư sản? 5. Dặn dò, bài tập - Học bài cũ, đọc trước bài mới. - Lập bảng thống kê các hình thức cách mạng Tư sản theo nội dung sau: Tên cuộc cách mạng Hình thức Thời gian Kết quả, ý nghĩa