Giáo án Ngữ văn lớp 7 (Học kì 1)

Chia sẻ: Nhung Nguyễn | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:190

Thêm vào BST

Báo xấu

769
lượt xem 86
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các quý thầy cô giáo tham khảo Giáo án Ngữ văn lớp 7 (Học kì 1) sau đây để chuẩn bị cho các bài soạn giáo án lên lớp của mình được chu đáo, phong phú hơn. Đồng thời đây cũng là tài liệu tham khảo giúp các em học sinh ôn tập bài học một cách nhanh chóng và hiệu quả. Mời các quý thầy cô và các em học sinh cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án Ngữ văn lớp 7 (Học kì 1)

Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TuÇn 1-TiÕt 1 Cæng trêng më ra - LÝ Lan - I - Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS: +Häc sinh c¶m nhËn ®îc nh÷ng t×nh c¶m ®Ñp ®Ï cña ngêi mÑ dµnh cho con nh©n ngµy khai trêng + Häc sinh cã lßng th¬ng yªu, kÝnh träng mÑ, ®ång thêi thÊy ®îc vai trß cña nhµ trêng ®èi víi x· héi vµ ®èi víi mçi con ngêi. II- Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn GV: SGK, SGV, TLTK HS: SGK, ®äc ,so¹n bµi III- C¸ch thøc thùc hiÖn: Khai th¸c nghÖ thuËt miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ng êi mÑ, b¶o ®¶m khai th¸c bµi v¨n theo logic gi¶ng v¨n, chó ý ®Õn c¸c yÕu tè tÝch hîp víi TiÕng ViÖt vµ Gi¶ng v¨n. IV-TiÕn tr×nh bµi d¹y: A. æn ®Þnh tæ chøc líp. B. KiÓm tra bµi cò. KiÓm tra sù chuÈn bÞ s¸ch, vë còng nh viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña häc sinh. C. Bµi míi: Giíi thiÖu TÊt c¶ chóng ta ®Òu ®· tr¶i qua c¸i buæi tèi vµ ®ªm tríc ngµy khai gi¶ng träng ®¹i vµ thiªng liªng chuyÓn tõ mÉu gi¸o lªn líp 1. cßn v¬ng vÊn trong trÝ nhí cña chóng ta bao båi håi xao xuyÕn, c¶ lo l¾ng vµ sî h·i, m¬ hå.B©y giê nhí l¹i, cã lÏ chóng ta sÏ mØm cêi vµ thÊy thËt ng©y th¬, thËt ngät ngµo. ThÕ cßn t©m tr¹ng cña mÑ nh thÕ nµo khi cæng trêng më ra ®Ó ®ãn ®øa con yªu cña mÑ? I. Đọc, chú thích: GV đọc mẫu , HS đọc 1. Đọc : GV nhận xét . 2. Chú thích : (SGK ) HS đọc chú thích sgk ? Chú ý các chú thích : 1,2,9,10 Tác giả: ? Hãy nêu xúât sứ của VB? SGK TP : Được trích từ báo “ Yêu trẻ” của TG Lí Lan. Ngày 192000. ? Xác định kiểu văn bản ? II- T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Kiểu văn bản : Biểu cảm ? VB được viết bằng thể loại gì ? 2. Thể loại: Bút kí 3. Bố cục: 2 phần : 1
? Văn bản gồm mấy phần ? Phần 1 : Từ đầu " thế giới mà mẹ vừa bước vào "=>Nỗi lòng yêu thương ? Giới hạn và nội dung của từng phần ? của mẹ Phần 2 :Còn lại.=>Cảm nghĩ của người mẹ về vai trò của XH & nhà trường trong sự nghiệp GD ? Người mẹ nghĩ đến con trong thời điểm IV. Phân tích : nào ? 1. Nỗi lòng người mẹ : ? Trong thời điểm đó hai mẹ con đã có Đêm trước ngày khai trường vào lớp 1 những cảm xúc ntn? của con ? Tìm những chi tiết diễn tả cảm xúc của Cảm xúc hồi hộp , vui sướng , hi vọng con , nỗi lòng của mẹ ? "Niềm vui háo hức ...li sữa " ? Theo em vì sao người mẹ không ngủ "Nhưng hôm nay ...con của mẹ " được ?Chỉ ra các chi tiết trong văn bản Người mẹ không ngủ được vì : biểu hiện nội dung này ? + Lo lắng , quan tâm chăm sóc cho con. ? Khi nhớ về ngày khai trường của mình + Nhớ về ngày khai trường lần đầu tiên người mẹ có tâm trạng ntn ? của mình ( tâm trạng rạo rực ,bâng ? Em có nhận xét gì về cách dùng từ ? khuâng ,xao xuyến ...) ? Qua đây em có thể hình dung về một Từ láy liên tiếp gợi tả cảm xúc nhớ người mẹ ntn? thương ,vui ... =>Người mẹ thương yêu con , luôn quan tâm chăm sóc cho con , tin tưởng ở tương lai con cái ?Phần sau VB, người mẹ đã nghĩ về điều 2. Cảm nghĩ của mẹ về vai trò của xã gì ? hội và nhà trường. ? Hãy chỉ ra câu văn nói về ảnh hưởng Ngày hội khai trường . của GD đối với mỗi con người ? Ảnh hưởng của GD đối với cuộc sống Câu nói của người mẹ : "Bước qua cánh con người . cổng ... sẽ mở ra ". Em hiểu câu nói đó ntn "Ai cũng biết rằng ....sau này " ? > GD quyết định tương lai của con (Thảo luận nhóm ) người , của đất nước . ? Người mẹ thổ lộ nỗi lòng của mình bằng cách nào ? V. Tổng kết : ? Cách bộc lộ đó có tác dụng gì ? 1. NT : Bộc lộ gián tiếp cảm xúc : Lời nói tâm tình sâu lắng ... 2. ND : + Tình cảm của mẹ . Bài tập 1 : Thảo luận nhóm . + Vai trò của nhà trường và xã hội . III. Luyện tập : 1. Ngày khai trương là ngày có dấu ấn sâu đậm nhất . D .Cñng cè: Nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo thøc dËy trong em sau khi häc xong vb nµy? 2
E. HDVN Häc sinh häc kü bµi, nªu c¶m nhËn cña m×nh vÒ v¨n b¶n ®· häc. §äc thªm v¨n b¶n “ Trêng häc ” vµ suy nghÜ xem bµi ®äc thªm ®· gióp con h¨ng say häc tËp nh thÕ nµo? So¹n bµi “ MÑ t«i ”. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TuÇn 1 - TiÕt 2: MÑ t«i (Et - m«n - ®« - ®¬ . A - mi xi) . I - Môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp häc sinh hiÓu ®îc t¸c dông lêi khuyªn cña bè vÒ lçi cña ®øa con ®èi víi mÑ. ThÊm thÝa nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng s©u nÆng cña cha mÑ ®èi víi con c¸i. II- Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: GV: SGK, SGV, TLTK HS: Häc bµi cò, sgk, so¹n bµi. III- C¸ch thøc thùc hiÖn: Khai th¸c nghÖ thuËt cña mét bøc th mang tÝnh v¨n häc ®Ó thÊy ®îc sù thuyÕt phôc cña lêi th, tiÕp tôc tÝch hîp víi TiÕng ViÖt vÒ tõ ghÐp vµ víi TËp lµm v¨n vÒ c¸ch liªn kÕt v¨n b¶n. IV- TiÕn tr×nh tiÕt d¹y: A.. æn ®Þnh tæ chøc líp. B. KiÓm tra bµi cũ: Mét häc sinh tr¶ lêi, gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung: Sau khi häc bµi “ Cæng tr- êng më ra ” con thÊy ®îc vai trß quan träng nµo cña nhµ trêng ®èi víi con ng- êi? N¨m häc sinh lµm ra giÊy, gi¸o viªn thu chÊm ®iÓm: Trong v¨n b¶n “ Cæng tr- êng më ra ” em thÝch c©u v¨n nµo nhÊt? V× sao? C.Bµi míi: Giíi thiÖu Häc sinh cho biÕt, qua v¨n b¶n “ Cæng trêng më ra ” t©m tr¹ng, t×nh c¶m cña ngêi mÑ ®èi víi con hiÖn lªn nh thÕ nµo? Tõ ®ã rót ra bµi häc s©u s¾c g×? - Sau khi häc sinh tr¶ lêi, gi¸o viªn nªu vÊn ®Ò: Trong cuéc ®êi cña mçi chóng ta, ngêi mÑ cã mét vÞ trÝ vµ ý nghÜa hÕt søc lín lao, thiªng liªng vµ cao c¶. Nhng kh«ng ph¶i khi nµo ta còng ý thøc hÕt ®- îc ®iÒu ®ã. ChØ ®Õn khi m¾c nh÷ng lçi lÇm, ta míi nhËn ra tÊt c¶. Bµi v¨n “ MÑ t«i ” sÏ cho ta mét bµi häc nh thÕ. 3
HS đọc chú thích SGK. I. Giới thiệu TG,TP: ? Hãy nêu vài nét cơ bản về tg ? 1. TG: Là nhà văn nổi tiếng của I ta li a ? Nêu những tp chính của ông ? 2. TP: Những tp chính: + Cuộc đời của các chiến binh,Những tấm ? Xuất sứ của VB “ Mẹ tôi”? lòng cao cả… VB “ Mẹ tôi”: Được rút trong cuốn “Những tấm lòng cao cả” GV đọc mẫu , HS đọc II. Đọc, chú thích : GV nhận xét . 1. Đọc : HS đọc chú thích sgk ? 2. Chú thích : (SGK ) ? Em hiểu thế nào là :Lễ độ , Lương _ Chú ý các chú thích sau: 1,2,3,7,10 tâm , Bội bạc ? ? Cho biết thẻ loại của VB? III. Thể loại, bố cục , PTBĐ : 1. Thể loại; ? Xác định kiểu VB ? Viết thư 2. Kiểu văn bản : Biểu cảm: Thư của bố gửi cho con . ? PTBĐ chính của VB là gì ? 3. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm > Biểu hiện tâm trạng người ? Trong tâm trạng người cha có : cha. + Hình ảnh người mẹ. 4. Bố cục: 3 phần : + Những lời nhắn nhủ dành cho con. + Thái độ dứt khoát của cha trtước lỗi lầm của con. Phần 1 : Từ đầu " sẽ là ngày con mất mẹ ? Em hãy xác định các nội dung đó " trên văn bản để tìm ra bố cục của Phần 2 : Tiếp " chà đạp lên tình thương VB? yêu đó " ? Hình ảnh người mẹ của En ri cô Phần 3 : Còn lại. hiện lên qua các chi tiết nào trong văn IV. Phân tích : bản ? 1. Hình ảnh người mẹ : "Thức suốt đêm ...có thể mất con " ? Em nhận thấy mẹ En ri cô là "Sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh người mẹ ntn? phúc....cứu sống con " ? Qua những lời của cha En ri cô em => Dành hết tình yêu thương cho con ,sẵn thấy được những cảm xúc nào của sàng hi sinh quên mình vì con , luôn được bố người cha với mẹ của En ri cô của En ri côyêu quí và cảm phục . ? Theo em vì sao người cha cảm thấy sự hỗn láo của con ....tim bố vậy ? Và nhát dao ấy có làm cho mẹ đau không ? (Thảo luận nhóm ) ? Nếu là bạn của En ri cô em sẽ làm 4
gì ? ? Quan sát đoạn ,chỉ ra những lời khuyên sâu sắc của cha En ri cô ? 2. Những lời nhắn nhủ của người cha : " Dù có lớn khôn khoẻ mạnh ....mẹ đau ? Vì sao" Hình ảnh ...như bị khổ hình lòng " "? " Lương tâm ....khổ hình " ? Qua đây em hiểu gì về người cha và "Con hãy nhớ rằng .... thương yêu đó " những lời nhắn nhủ ? => Là người yêu quí gia đình , chân tình sâu sắc đưa ra những lời khuyên nhủ quí giá ? Hãy chỉ ra các chi tiết thể hiện Thái :Hãy đề cao tình cảm gia đình , tình cảm độ của người cha? thiêng liêng hơn cả . ? Em hiểu ntn về lời khuyên của cha 3. Thái đ ộ của người cha : "con phải xin lỗi ...trong lòng "? " Không bao giờ ... với mẹ " Chỉ ra chi tiết cho thấy cha En ri cô " Con phải xin lỗi mẹ " hết lòng thương yêu con? " Cầu xin mẹ hôn con " ? Em thấy người cha có tháiđộ ntn " Thà rằng ... bội bạc với mẹ " qua những lời đó ? " Con đừng hôn bố " ? Em có đòng ý với cha En ri cô? => Thái độ dứt khoát , nghiêm khắc ,nhưng ? Theo em vì sao En ri cô lại xúc lại mềm mại chân tình và là người cha hết động vô cùng khi đọc thư của bố? lòng thương yêu con, căm ghét sự bội bạc . ? Hãy nhận xét về giọng điệu của những lời lẽ trong văn bản? cách thể hiện? ? Qua văn bản tác giả muốn bày tỏ V. Tổng kết : điều gì? 1. NT : Viết thư, giọng điệu nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, mềm mại mà dứt khoát. HS thảo luận 2. ND : Đề cao tình cảm gia đình, đặc biệt là Bài tập1? tình thương yêu và kính trọng cha mẹ. VI. Luyện tập : 1. Bài t ập 1 : Đoạn văn : Bài tập2? " Con hãy nhớ rằng .... tình thương yêu đó " 2. Bài t ập 2 :Hát một bài hát về mẹ mà em thích nhất. D. Cñng cè: - Em h·y ®äc 1 c©u ca dao, nªu tªn mét bµi h¸t ca ngîi tÊm lßng cha mÑ dµnh cho con c¸i, con c¸i dµnh cho cha mÑ? “ C«ng cha....míi lµ ®¹o con” “ §ãi lßng ....mÑ giµ yÕu r¨ng” - H·y h¸t 1 bµi h¸t vÒ mÑ mµ em thÝch nhÊt? ( ChØ cã 1 trªn ®êi) - §äc l¹i ghi nhí sgk. E.HDVN - Thèng kª tÊt c¶ c¸c tõ ghÐp trong v¨n b¶n. Chän mét ®o¹n, ®äc biÓu c¶m mét lÇn vµ häc thuéc ®o¹n ®ã. - Tr¶ lêi c©u hái: T¹i sao nãi c©u “ ThËt ®¸ng xÊu hæ vµ nhôc nh· cho kÎ nµo chµ ®¹p lªn t×nh th¬ng yªu ®ã ” lµ mét c©u thÓ hiÖn sù liªn kÕt xóc c¶m lín nhÊt cña ngêi bè víi mét lêi khuyªn dÞu dµng? C©u chuyÓn t©m tr¹ng ®ã cã hîp lý kh«ng? 5
- §äc thªm v¨n b¶n “ Th göi mÑ ” vµ “ V× sao hoa Cóc cã nhiÒu c¸nh nhá ”, nªu thªm ý nghÜa gi¸o dôc míi ®èi víi con sau khi häc v¨n b¶n chÝnh. - So¹n bµi “ Tõ ghÐp ”. ............................................................................... Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TuÇn 1 - TiÕt 3: Tõ ghÐp I - Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: N¾m ®îc cÊu t¹o cña hai lo¹i tõ ghÐp: + Tõ ghÐp chÝnh phô. + Tõ ghÐp ®¼ng lËp. HiÓu ®îc nghÜa cña c¸c lo¹i tõ ghÐp. II- Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: GV: SGK, SGV, TLTK, b¶ng phô. HS: SGK, häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi. III- C¸ch thøc tiÕn hµnh: VËn dông ph¬ng ph¸p quy n¹p ®Ó h×nh thµnh tri thøc, vËn dông c¸c vÝ dô ®· ®îc häc sinh t×m kiÕm tõ ng÷ liÖu ®Ó lµm ng÷ liÖu quy n¹p thµnh tri thøc vµ luyÖn tËp. IV- TiÕn tr×nh tiÕt d¹y: A. æn ®Þnh tæ chøc líp. B. KiÓm tra bµi cũ: KiÓm tra phÇn thèng kª tÊt c¶ c¸c tõ ghÐp trong v¨n b¶n “MÑ t«i ” C. Bµi míi: Giíi thiÖu bµi. Gi¸o viªn cho häc sinh «n l¹i ®Þnh nghÜa vÒ tõ ghÐp ®· häc ë líp 6. ( §ã lµ nh÷ng tõ phøc ®îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa ). Gi¸o viªn nªu kh¸i qu¸t néi dung cña bµi häc míi. T×m hiÓu vÒ cÊu t¹o vµ nghÜa cña c¸c lo¹i tõ ghÐp. I - C¸c lo¹i tõ ghÐp. 1. Bµi tËp: + VÝ dô (1) SGK / 13. Gi¸o viªn gäi häc sinh ®äc hai vÝ bµ ngo¹i: dô råi cho biÕt trong c¸c tõ ghÐp: “ - bµ - chÝnh.( tríc) bµ ngo¹i ”, “ th¬m phøc ” tiÕng nµo - ngo¹i – phô.( sau) lµ tiÕng chÝnh, tiÕng nµo lµ tiÕng th¬m phøc: phô bæ sung cho tiÕng chÝnh? - th¬m – chÝnh.( tríc) Häc sinh nªu nhËn xÐt vÒ trËt tù - phøc – phô.( sau) 6
cña c¸c tiÕng trong hai tõ ghÐp TiÕng chÝnh ®øng tríc, phô trªn. ®øng sau. Häc sinh t×m thªm tõ ghÐp cã “ bµ + VÝ dô (2) SGK / 14. ” vµ “ th¬m ”. trÇm – bæng quÇn - ¸o Kh«ng ph©n ra chÝnh phô mµ Häc sinh ®äc hai vÝ dô råi cho b×nh ®¼ng. biÕt ë vÝ dô nµy, c¸c tõ ghÐp “ trÇm bæng ”, “ quÇn ¸o ” cã ph©n ra tiÕng chÝnh, tiÕng phô kh«ng? Quan hÖ gi÷a c¸c tiÕng Êy nh thÕ 2. Ghi nhí. Tõ ghÐp cã 2 lo¹i: nµo? + GhÐp chÝnh phô: Cã tiÕng Tõ hai vÝ dô võa ph©n tÝch, gi¸o chÝnh, tiÕng phô. TiÕng chÝnh viªn cho häc sinh rót ra nhËn xÐt thêng ®øng tríc. tõ ghÐp chÝnh phô vµ tõ ghÐp VÝ dô: §á chãt, ®á ngßm... ®¼ng lËp lµ g×? LÊy vÝ dô minh + GhÐp ®¼ng lËp: C¸c tiÕng ho¹. b×nh ®¼ng vÒ mÆt ng÷ ph¸p. ( kh«ng ph©n ra tiÕng chÝnh, tiÕng phô) VÝ dô: ¤ng bµ, cha mÑ.... - Häc sinh ®äc vµ ghi nhí phÇn “ ghi II / NghÜa cña tõ ghÐp. nhí 1” SGK/14. 1.Bµi tËp: SGK (14) a. Bµ: Ngêi phô n÷ sinh ra bè hoÆc mÑ m×nh. - Bµ ngo¹i: Ngêi phô n÷ sinh ra Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn häc sinh t×m mÑ m×nh. hiÓu nghÜa cña tõ ghÐp. -> Bµ ngo¹i: tõ ghÐp cp, nghÜa hÑp h¬n so víi “ bµ”. Häc sinh so s¸nh nghÜa cña tõ “ bµ ngo¹i ” víi “bµ ”; “ th¬m phøc ” víi “ th¬m ”. + “ th¬m ”: mïi dÔ chÞu. ( + “ bµ ”: ngêi sinh ra mÑ hoÆc cha. “ th¬m phøc ”: mïi hÊp dÉn, “ bµ ngo¹i ”: ngêi sinh ra mÑ. m¹nh. + “ th¬m ”: mïi dÔ chÞu. -> Th¬m phøc: tõ ghÐp cp, nghÜa “ th¬m phøc ”: mïi hÊp dÉn, m¹nh. hÑp h¬n so víi “ th¬m”. NghÜa cña “ bµ ngo¹i ” hÑp h¬n “ bµ ”; “ th¬m phøc ” hÑp h¬n “ th¬m ” ). Häc sinh nhËn xÐt vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô? Gi¸o viªn gi¶i thÝch thªm: ChÝnh => NghÜa cña tõ ghÐp chÝnh v× thÕ cho nªn tõ ghÐp chÝnh phô phô hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa. Tríc chÝnh. ®©y ngêi ta cßn gäi tõ ghÐp b. QuÇn ¸o: Trang phôc nãi chÝnh phô lµ tõ ghÐp ph©n chung. nghÜa. - quÇn: ®å mÆc che tõ bông -Häc sinh so s¸nh nghÜa cña tõ “ xuèng ch©n. 7
quÇn ¸o ” víi mçi tiÕng “ quÇn ”, “ ¸o ”; - ¸o: ®å mÆc che kÝn nöa th©n “ trÇm bæng ” víi mçi tiÕng “ trÇm ”, “ trªn. bæng ”? * trÇm bæng: ¢m thanh lóc lªn, ( + quÇn ¸o: Trang phôc nãi chung. lóc xuèng ). + trÇm bæng: ¢m thanh lóc lªn, lóc - trÇm: ©m thanh thÊp xuèng ). - bæng: ©m thanh cao. => Lµ 2 tõ ghÐp ®¼ng lËp, nghÜa kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña NhËn xÐt vÒ tõ ghÐp ®¼ng lËp? tõng tiÕng. Gi¸o viªn gi¶i thÝch thªm: ChÝnh v× cã nghÜa kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña tõng tiÕng cho nªn tõ ghÐp 1. Ghi nhí: ®¼ng lËp cã tÝnh chÊt hîp nghÜa. _ TGCP cã tÝnh chÊt ph©n Ngêi ta cßn gäi tõ ghÐp ®¼ng lËp nghÜa, nghÜa cña nã hÑp h¬n lµ tõ ghÐp hîp nghÜa. nghÜa cña tiÕng chÝnh.( hoa Häc sinh ®äc, ghi nhí phÇn ghi nhí hång, thíc kÎ...) (2) SGK/ 14. _ TG§L cã tÝnh chÊt hîp nghÜa, nghÜa cña nã kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o nªn nã.( s«ng nói, nhµ cöa...) III / LuyÖn tËp: Bµi 1: Häc sinh lÇn lît lµm c¸c bµi tËp 1, _ TGCP: xanh ng¾t, nhµ m¸y, 2, 3, 4, 5.(Theo nhãm) nhµ ¨n, cêi tñm. Häc sinh th¶o luËn, tõng nhãm tr¶ _ TG§L: suy nghÜ, chµi líi, Èm ít, lêi tõng bµi. ®Çu ®u«i, l©u ®êi. Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. Bµi 2: trang 15 Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung. Bót( ch×, mùc, l«ng, xo¸...) Thíc( kÎ, d©y, ®o gãc...) Ma( rµo, phïn, ng©u, xu©n...) Lµm( cá, hïng hôc) ¡n ( c¬m, s¸ng, vông...) Vui( lßng, t¬i...) Nh¸t ( gan, chÕt)  Ph©n biÖt trêng hîp kh«ng ph¶i lµ tõ ghÐp C-P: bót mùc, ¨n uèng, vui t¬i... Bµi 3: Nói( rõng, ®åi) §iÒn thªm c¸c tiÕng vµo sau c¸c tiÕng ham( muèn, thÝch) díi ®©y ®Ó t¹o tõ ghÐp ®l? xinh( ®Ñp, t¬i) MÆt( mòi, mµy) Häc( tËp, hái) T¬i( ®Ñp, xinh) Bµi 4: S¸ch vë: lµ 2 dt chØ sù vËt tån 8
- T¹i sao nãi: mét cuèn s¸ch, mét cuèn t¹i díi d¹ng c¸ thÓ nªn cã thÓ vë mµ kh«ng nãi: mét cuèn s¸ch vë? dïng c¸c sè tõ 1,2...®Ó ®Õm ( Hs kh¸, giái) ®îc S¸ch vë lµ TG§L cã nghÜa tæng hîp chØ chung c¶ lo¹i nªn kh«ng nãi 1 cuèn s¸ch vë. - Cã ph¶i mäi thø hoa cã mµu hång Bµi 5: ®Òu gäi lµ hoa hång kh«ng? a. Kh«ng ph¶i mäi thø hoa cã mµu hång ®Òu lµ hoa hång. Hoa hång: c©y c¶nh cì lín, cïng hä víi ®µo ,mËn, th©n cã gai, l¸ kÐp cã r¨ng, hoa gåm nhiÒu c¸nh, mµu tr¾ng, hång, ®á, cã mïi th¬m. b. Nãi nh vËy chÊp nhËn ®îc v×: ¸o dµi: lo¹i ¸o dµi ®Õn gi÷a èng ch©n, khuy cµi tõ cæ xg n¸ch vµ mét bªn h«ng. D. Cñng cè: - ThÕ nµo lµ tõ ghÐp? Ph©n biÖt 2 lo¹i tõ ghÐp? vd minh ho¹? - NghÜa cña c¸c lo¹i tõ ghÐp? vd? E. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc sinh häc bµi, lµm bµi tËp 6, 7. §äc phÇn ®äc thªm råi rót ra nhËn xÐt. So¹n bµi “ Liªn kÕt trong v¨n b¶n ” …………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TuÇn 2 - TiÕt 4: Liªn kÕt trong v¨n b¶n I - Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh thÊy: Muèn ®¹t ®îc môc ®Ých giao tiÕp th× v¨n b¶n ph¶i cã tÝnh liªn kÕt. Sù liªn kÕt Êy cÇn ®îc thÓ hiÖn trªn c¶ hai mÆt: H×nh thøc ng«n ng÷ vµ néi dung ý nghÜa. CÇn vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó bíc ®Çu x©y dùng ®îc nh÷ng v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt. 9
II- Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: GV: SGK, SGV, TLTK, b¶ng phô. HS: SGK, häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi. III-C¸ch thøc tiÕn hµnh: Quy n¹p, luyÖn tËp. IV- TiÕn tr×nh tiÕt d¹y: A. æn ®Þnh tæ chøc líp. B. KiÓm tra bµi cò. Bèn häc sinh lµm ra giÊy, gi¸o viªn thu ®Ó chÊm: Ph©n biÖt tõ ghÐp ®¼ng lËp vµ tõ ghÐp chÝnh phô? Cho vÝ dô minh ho¹. KiÓm tra bµi tËp (2), phÇn bµi tËp vÒ nhµ gi¸o viªn ®· giao trong bµi “ MÑ t«i ”. Gi¸o viªn gäi mét vµi häc sinh lªn ®äc kÕt qu¶ bµi tËp, líp vµ gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung. C.Bµi míi. Giíi thiÖu bµi. Gi¸o viªn nªu tÇm quan träng cña liªn kÕt ®èi víi v¨n b¶n vµ t¹o lËp v¨n b¶n: ë líp 6 c¸c con ®· ®îc lµm quen víi c¸c v¨n b¶n, ®· viÕt v¨n tù sù, miªu t¶ ..... c¸c con sÏ kh«ng thÓ hiÓu ®îc mét c¸ch cô thÓ vÒ v¨n b¶n, còng nh khã cã thÓ t¹o lËp ®îc nh÷ng v¨n b¶n tèt nÕu kh«ng t×m hiÓu kü vÒ mét trong nh÷ng tÝnh chÊt quan träng nhÊt cña nã lµ liªn kÕt. I - Liªn kÕt vµ ph¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n. 1.Bµi tËp( 17): GV sö dông b¶ng phô chÐp vd a. C¸c c©u v¨n kh«ng sai vÒ NP, 1a (17) kh«ng m¬ hå vÒ ý nghÜa. HS ®äc vd, ®äc tõng c©u, nx. - T¸ch tõng c©u ra khái ®o¹n v¨n ta Cã c©u nµo sai NP kh«ng? Cã vÉn hiÓu ®c. c©u nµo m¬ hå vÒ ý nghÜa k? - NÕu chØ viÕt nh 1a th× E cha hiÓu ý bè v× gi÷a c¸c c©u kh«ng cã NÕu em lµ E, em cã hiÓu ®c mqh g× víi nhau, gi÷a c¸c c©u kh«ng ®o¹n v¨n ®ã k? V× sao? cã sù lk. -Do thiÕu ý g× mµ ®v trë nªn khã - C¸c c©u trong 1a kh«ng cïng híng hiÓu? vÒ 1 nd( nd, ý nghÜa cha g¾n bã víi * (Gi¸o viªn gi¶i thÝch liªn kÕt lµ nhau) g×? + Liªn kÕt lµ gi÷a c¸c c©u, ®o¹n trong v¨n b¶n cã sù kÕt nèi, g¾n bã b. C¸c c©u v¨n thiÕu sù lk víi nhau. víi nhau.) - Häc sinh th¶o luËn, tr¶ lêi c©u hái - C©u 2: thiÕu côm tõ( cßn b©y giê) (b) SGK / 17 - C©u 3: chÐp sai tõ ( con) -> ( ®øa (V× c¸c c©u cha cã sù liªn kÕt) trÎ) Häc sinh x¸c ®Þnh râ néi dung cña tõng c©u ®Ó thÊy râ h¬n sù lén xén nµy. Häc sinh ch÷a l¹i ®o¹n v¨n cho dÔ hiÓu, râ rµng. (Thªm gi÷a c¸c c©u 1, 2, 3, 4 mét 10
c©u liªn kÕt). -> §o¹n v¨n rêi r¹c, khã hiÓu tuy c¸c - Häc sinh ®äc ®o¹n v¨n (b) trong c©u ®Òu ®óng NP khi t¸ch ra tõng phÇn 2 SGK / 18, chØ ra sù thiÕu c©u khái ®v ta vÉn hiÓu ®c. liªn kÕt cña chóng. - Côm tõ ( cßn b©y giê, con): lµ c¸c ( Gi÷a c©u 1 vµ c©u 2 cßn thiÕu tõ tõ ng÷ lµm ph¬ng tiÖn lk c©u: ng÷ ®Ó liªn kÕt; gi÷a c©u 2 vµ c©u + Thªm “cßn b©y giê ” gi÷a c©u 1 3 tõ ng÷ m©u thuÉn ). vµ 2 H·y söa l¹i ®Ó ®o¹n v¨n cã + Thay “®øa trÎ ” b»ng “con ”). nghÜa? + ( c©u 1 – c©u 2: t¬ng lai – hiÖn t¹i. H·y lÝ gi¶i v× sao con söa nh + c©u 2 – c©u 3: cïng nãi vÒ “con vËy? ”. ( c©u 1 – c©u 2: t¬ng lai – hiÖn t¹i. c©u 2 – c©u 3: cïng nãi vÒ “con ” 2. KÕt luËn: ). a. LK lµ mét trong nh÷nh tÝnh chÊt - Tõ viÖc ph¸t hiÖn lçi vµ söa lçi qt nhÊt cña vb v× nhê nã mµ nh÷ng trong hai v¨n b¶n ë vÝ dô 1 vµ vÝ c©u ®óng NP, ng÷ nghÜa ®c ®Æt dô 2, em cho biÕt ntn lµ tÝnh lk cña c¹nh nhau míi t¹o thµnh vb. vb vµ ph¬ng tiÖn lk cña nã? b. §Ó vb cã tÝnh lk cÇn : - ND c¸c ®o¹n, c©u thèng nhÊt, g¾n Häc sinh ®äc, ghi nhí phÇn bã chÆt chÏ víi nhau. “Ghi nhí ” SGK/18 - BiÕt nèi c¸c c©u, ®o¹n b»ng nh÷ng ( Gi¸o viªn nhÊn m¹nh: ph¬ng tiÖn ng«n ng÷ thÝch hîp. + Liªn kÕt lµ mét trong nh÷ng tÝnh chÊt quan träng cña v¨n b¶n, lµm cho v¨n b¶n trë lªn cã nghÜa, dÔ II / LuyÖn tËp: hiÓu.) Bµi 1:( 18) Häc sinh lÇn lît lµm c¸c bµi tËp S¾p xÕp: 1-4- 2- 5- 3. 1, 2, 3 SGK. S¾p xÕp nh÷ng c©u v¨n sau ®©y theo thø tù hîp lÝ ®Ó t¹o thµnh 1 ®v cã tÝnh lk chÆt chÏ. Xem xÐt c¸c c©u v¨n ®· cã tÝnh Bµi 2(18) H×nh thøc: ®· cã tÝnh lk. lk cha? V× sao? ND: kh«ng cã tÝnh lk v× kh«ng thèng nhÊt, g¾n bã vÒ ý nghÜa. Bµi 3( 19) §iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng. 1,2,4,5: bµ. HS ®äc l¹i ®v sau khi ®· ®iÒn 3,6: ch¸u ®óng. 7: thÕ lµ. Bµi 4(19) Hai c©u dÉn ë bt4 nÕu t¸ch khái c¸c c©u kh¸c trong v¨n b¶n th× cã vÎ nh rêi r¹c, kh«ng chÆt chÏ v× c©u trªn HS x® yc bt4 vµ lµm bt. nãi vÒ mÑ,c©u díi nãi vÒ con. ( C©u 3: MÑ sÏ ®a con ®Õn tr- Nhng ®v kh«ng chØ cã 2 c©u ®ã êng ...mét thÕ giíi k× diÖu sÏ më mµ cßn cã c©u thø 3 ®øng tiÕp sau ra.) nèi 2 c©u trªn thµnh mét thÓ thèng 11
Häc sinh th¶o luËn, tr¶ lêi. nhÊt lµm cho ®v lk chÆt chÏ víi Häc sinh nhËn xÐt, bæ sung. nhau-> 2 c©u v¨n dÉn ë bt vÉn lk víi Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung, nhau. chèt l¹i nh÷ng ®iÒu cÇn ghi nhí. D. Cñng cè: - Vai trß cña lk trong vb? - §K ®Ó vb cã tÝnh lk? - §äc bµi ®äc thªm sgk (19) E. Híng dÉn vÒ nhµ: Lµm bµi tËp 5 SGK. ViÕt mét ®o¹n v¨n 5 c©u theo chñ ®Ò: “ T×nh yªu mÑ ”, chó ý ®Õn c¸c yÕu tè liªn kÕt gi÷a c¸c c©u. So¹n bµi “ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª ”. ………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TuÇn 2 - TiÕt 5: Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. (TiÕt 1) ( Kh¸nh Hoµi ) I - Môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp häc sinh: ThÊy ®îc nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh, s©u nÆng cña hai anh em trong c©u chuyÖn. C¶m nhËn ®îc nçi ®au ®ín, xãt xa cña nh÷ng b¹n nhá ch¼ng may r¬i vµo hoµn c¶nh gia ®×nh bÊt h¹nh. BiÕt th«ng c¶m vµ chia sÎ víi nh÷ng ng- êi b¹n Êy. ThÊy ®îc c¸i hay cña truyÖn lµ ë c¸ch kÓ rÊt ch©n thËt vµ c¶m ®éng. II- Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: GV: SGK, SGV, TLTK HS: Häc bµi cò, sgk, so¹n bµi. III- C¸ch thøc thùc hiÖn: Khai th¸c nghÖ thuËt theo ng«i thø nhÊt víi c¸c chi tiÕt thÓ hiÖn t©m tr¹ng nh©n vËt, chó ý ®Õn sù s¸ng t¹o cña bè côc vµ c¸ch chuyÓn m¹ch trong v¨n b¶n nh lµ c¸c yÕu tè nghÖ thuËt. RÌn luyÖn ®äc biÓu c¶m, ®äc lêi nh©n vËt. Cã ý thøc híng vÒ néi dung lµm v¨n trong qu¸ tr×nh híng dÉn ®äc hiÓu v¨n b¶n, t¹o ®îc Ên tîng ban ®Çu vÒ c¸c quy t¾c bè côc vµ t¹o m¹ch l¹c v¨n b¶n sÏ häc ë tiÕt TËp lµm v¨n. II - TiÕn tr×nh tiÕt d¹y. A. æn ®Þnh tæ chøc líp. B. KiÓm tra bµi cò. 12
- Mét häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy, líp, gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung, cho ®iÓm: H×nh ¶nh ngêi mÑ cña En–ri–c« trong bµi “ mÑ t«i ” hiÖn lªn nh thÕ nµo? Tõ ®ã cho biÕt th¸i ®é cña bè En–ri–c« víi mÑ vµ víi lçi lÇm cña cËu? - T¸m häc sinh viÕt, gi¸o viªn thu, chÊm ®iÓm: Nh÷ng lêi khuyªn ch©n thµnh cña ngêi cha trong v¨n b¶n “ MÑ t«i ” lµ g×? Qua ®ã con thÊm thÝa thªm ®îc ®iÒu g×? C. Bµi míi. Giíi thiÖu bµi. Gi¸o viªn tõ thùc tr¹ng chia tay cña nhiÒu gia ®×nh hiÖn nay trong x· héi ®Ó ®i vµo bµi d¹y. I - §äc, t×m hiÓu chó thÝch. - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ®äc: 1. §äc: Râ rµng, cã c¶m xóc, thÓ hiÖn ®îc Râ rµng, cã c¶m xóc, thÓ hiÖn t×nh c¶m cña hai anh em khi ph¶i ®îc t×nh c¶m cña hai anh em khi chia tay. ph¶i ca. - Bèn häc sinh nèi nhau ®äc thö 4 2. Chó thÝch: ®o¹n: a. T¸c gi¶, t¸c phÈm: + §o¹n 1: Tõ ®Çu ..... mét - TG: Kh¸nh Hoµi. giÊc m¬ th«i. - VB: ®îc trao gi¶i nh× trong cuéc thi + §o¹n 2: TiÕp ..... nh vËy. viÕt th vÒ quyÒn trÎ em do viÖn + §o¹n 3: TiÕp ..... chµo tÊtKHGD- vµ tæ chøc cøu trî trÎ em ë c¶ c¸c b¹n. Thuþ §iÓn- 1992 trao. + §o¹n 4: Cßn l¹i. b. Chó thÝch: - Tr×nh bµy v¾n t¾t vÒ tg vµ xuÊt xø cña vb? SGK trang 26. - Häc sinh, gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung, söa ch÷a. -Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc hiÓu chó thÝch cña häc sinh II- T×m hiÓu v¨n b¶n: -Gi¸o viªn gi¶i thÝch thªm nh÷ng tõ 1.KiÓu VB vµ PTB§: ngoµi chó thÝch mµ häc sinh cha - KiÓu vb: Tù sù (ThÓ lo¹i: truyÖn hiÓu. ng¾n) - PTB§: Tù sù, mt¶, bc¶m. 2. Bè côc: Gåm 3 phÇn: + Tõ ®Çu ..... hiÕu th¶o nh vËy: - X¸c ®Þnh kiÓu vb, ptb® chÝnh cña Thµnh – Thuû chia ®å ch¬i vµ bóp vb? bª. + TiÕp...n¾ng vÉn vµng ¬m trïm lªn c¶nh vËt: Thµnh- Thuû chia tay c« gi¸o vµ líp häc. - H·y cho biÕt, v¨n b¶n cã thÓ chia ra + Cßn l¹i: Thµnh – Thuû chia tay lµm mÊy phÇn? Néi dung cña tõng nhau. phÇn? - Häc sinh tãm t¾t ng¾n gän t¸c 13
phÈm. (+ Bè mÑ chia tay nhau,Thµnh vµ Thuû còng ph¶i xa nhau. + §å ch¬i cña 2 anh em trong ®ã cã 2 con bóp bª còng ph¶i chia ®«i. + D»n vÆt, ®au khæ,2 anh em tíi trg t¹m biÖt c« gi¸o vµ c¸c b¹n cña Thuû. 3. Nhan ®Ò. + Thuû q® nhêng ®å ch¬i cho anh - ThÓ hiÖn ý ®å, t tëng cña ngêi vµ nh÷ng con bóp bª k bÞ chia ®«i) viÕt. - T¹i sao tªn truyÖn l¹i lµ “ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª ”? Tªn ( Nh÷ng con bóp bª vèn lµ nh÷ng ®å truyÖn cã liªn quan g× ®Õn ý nghÜa ch¬i cña tuæi nhá, thêng gîi lªn thÕ cña truyÖn? giíi trÎ em ngé nghÜnh, trong s¸ng, - Gi¸o viªn gîi ý, häc sinh th¶o luËn, ng©y th¬. Nh÷ng con bóp bª trong tr¶ lêi: truyÖn, còng nh hai anh em Thµnh Nh÷ng con bóp bª gîi cho con – Thuû trong s¸ng, v« t, kh«ng cã téi nh÷ng suy nghÜ g×? Trong truyÖn, lçi g× ..... thÕ mµ ph¶i chia tay ..... ). chóng cã chia tay thËt kh«ng? Chóng ®· m¾c lçi g×? V× sao chóng ph¶i chia tay? Rót ra nhËn xÐt cña tªn truyÖn víi néi dung, chñ ®Ò 4. Ph©n tÝch: truyÖn?. a. Thµnh – thuû chia ®å ch¬i vµ - Häc sinh cho biÕt truyÖn viÕt vÒ bóp bª. ai? VÒ viÖc g×? Ai lµ nh©n vËt *. Tríc khi chia ®å ch¬i. chÝnh trong truyÖn? C©u chuyÖn ®îc kÓ theo ng«i thø mÊy? ViÖc lùa chän ng«i kÓ nµy cã t¸c dông g×? + C¶nh vËt: Vui t¬i, s«i ®éng. - C¶nh tríc khi chia ®å ch¬i ®îc t¸c gi¶ miªu t¶ nh thÕ nµo? Nh÷ng chi + Bóp bª: lµ ®å ch¬i th©n thiÕt, g¾n tiÕt cô thÓ? liÒn víi tuæi th¬ cña 2 anh em( VÖ (Mét buæi s¸ng, c¶nh vËt bªn ngoµi SÜ vµ Em Nhá lu«n bªn nhau). thËt s«i ®éng). + LÝ do chia ®å ch¬i: Bè mÑ ly h«n. -Bóp bª cã ý nghÜa ntn trong cuéc + T©m tr¹ng hai ®øa trÎ: sèng cña 2 anh em ? - Thuû: Run lªn bÇn bËt, khãc nøc në - V× sao 2 anh em ph¶i chia ®å -> buån ®au, tuyÖt väng. ch¬i? - Thµnh: C¾n chÆt m«i ®Ó khái bËt khãc, níc m¾t cø tu«n ra nh suèi. - T©m tr¹ng cña hai anh em Thµnh – Th¬ng em, nhí vÒ chuyÖn em v¸ Thuû nh thÕ nµo khi mÑ ra lÖnh ¸o cho m×nh, buån kh«ng muèn chia ®å ch¬i? T×m nh÷ng chi tiÕt chia tay. thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña hai anh em? -> Buån khæ, ®au xãt, bÊt lùc. -T¹i sao Thµnh l¹i nghÜ vÒ c©u chuyÖn em v¸ ¸o cho m×nh? ( §Ó nhí mét kû niÖm ®Ñp vÒ t×nh anh em vµ cµng th¬ng em h¬n ). - Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù ®èi lËp Téi nghiÖp, th¬ng t©m. 14
gi÷a c¶nh vµ t©m tr¹ng cña Thµnh vµ Thuû ë ®©y? ( §èi lËp c¶nh vui thêng nhËt cña ®êi víi nçi ®au cña hai anh em lµm t¨ng *.Khi chia ®å ch¬i. nçi ®au trong lßng Thµnh, lµm ngêi ®äc cã c¶m gi¸c xãt xa h¬n ). - Hai anh em Thµnh vµ Thuû chÞu chia ®å ch¬i khi nµo? ( Khi mÑ giôc ®Õn lÇn thø ba – gay + MÑ giôc ®Õn lÇn thø ba míi chÞu g¾t nhÊt ). chia. - T¹i sao hai anh em l¹i ®Ó mÑ giôc ®Õn lÇn thø ba míi chÞu chia ®å ch¬i? ( V× mçi em ®Òu muèn dµnh l¹i toµn bé kû niÖm cho ngêi m×nh th¬ng yªu, ®ã còng lµ thÓ hiÖn sù g¾n bã cña hai anh em, kh«ng muèn chia ®å + DiÔn biÕn: ch¬i cã nghÜa lµ kh«ng muèn xa • Thµnh: lÊy 2 con bóp bª trg tñ ra nhau ). ®Æt sang 2 phÝa. - Khi Thµnh chia hai con bóp bª VÖ • Thuû: tru trÐo, giËn d÷. sÜ vµ Em nhá ra hai bªn, Thuû ®· cã • Thµnh: ®Æt con VÖ SÜ c¹nh con nh÷ng lêi nãi vµ hµnh ®éng nh Em Nhá. thÕ nµo? • Thuû: bçng vui vÎ: “ Anh xem...” ( GiËn d÷, kh«ng muèn chia rÏ hai con bóp bª th¬ng anh, rÊt bèi -> Hµnh ®éng, th¸i ®é cña Thµnh, rèi ). Thuû ®Çy m©u thuÉn. - Thµnh cã hµnh ®éng, th¸i ®é nh thÕ nµo? ( Chia bóp bª, nhng th¬ng em l¹i ®Æt chóng l¹i gÇn nhau, nhêng em c¶ ). - Theo em lµm thÕ nµo ®Ó gi¶i + Håi tëng cña Thµnh vÒ viÖc Thuû quyÕt nh÷ng m©u thuÉn nµy? b¾t con bóp bª VÖ sÜ canh g¸c ( Thµnh – Thuû kh«ng ph¶i xa nhau giÊc ngñ cho m×nh. Bè, mÑ hai em kh«ng li dÞ n÷a ). - §o¹n Thµnh håi tëng vÒ chuyÖn Thuû b¾t con bóp bª VÖ sÜ canh g¸c giÊc ngñ cho anh cã ý nghÜa nh thÕ nµo? T×nh anh em rÊt keo s¬n, g¾n ( §ã lµ h/¶ tîng trng cho t×nh th¬ng bã, ®Çy c¶m ®éng. yªu, g¾n bã, quan t©m ®Õn nhau trong lóc cßn chung sèng cña hai anh em ). - Qua nh÷ng chi tiÕt võa ph©n tÝch, em cã nhËn xÐt g× vÒ c¶nh chia ®å ch¬i cña hai anh em? -> b×nh: Hai anh em Thµnh – Thuû ®ang sèng g¾n bã víi nhau ®Õn thÕ; Thuû th¬ng anh, v¸ ¸o cho anh, 15
lo cho giÊc ngñ cña anh; Thµnh th- ¬ng em, nuèi tiÕc nh÷ng kû niÖm ®Ñp vÒ t×nh anh em ... lµ thÕ. Êy vËy mµ hai anh em l¹i ph¶i chia tay nhau. C¶nh Êy thËt ®¸ng th¬ng, ®¸ng xóc ®éng ph¶i kh«ng c¸c em? D.Cñng cè: - Lêi nãi vµ h® cña Thuû khi thÊy anh chia bóp bª cã g× m©u thuÉn? Theo em cã c¸ch nµo gi¶i quyÕt ®c m©u thuÉn ®ã k? ( c¸ch gq: g® ®oµn tô, 2 anh em k ph¶i chia tay) H·y ®äc 1 c©u ca dao vÒ t×nh c¶m anh em ruét thÞt? Qua phÇn 1 cña vb em thÊy t×nh c¶m cña 2 anh em Thµnh Thuû lµ tc¶m ntn? E.Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc kÜ vb, tr¶ lêi c¸c c©u hái cßn l¹i: +Thuû chia tay víi líp häc. + Cuéc chia tay cña 2 anh em. + Tæng kÕt. - VÏ tranh: cuéc chia bóp bª. ................................................................................................................................. ...... Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TuÇn 2 - TiÕt 6: cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. (TiÕt 2) Kh¸nh Hoµi – I - Môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp häc sinh:- - ThÊy ®îc nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh, s©u nÆng cña hai anh em trong c©u chuyÖn. C¶m nhËn ®îc nçi ®au ®ín, xãt xa cña nh÷ng b¹n nhá ch¼ng may r¬i vµo hoµn c¶nh gia ®×nh bÊt h¹nh. BiÕt th«ng c¶m vµ chia sÎ víi nh÷ng ngêi b¹n Êy. ThÊy ®îc c¸i hay cña truyÖn lµ ë c¸ch kÓ rÊt ch©n thËt vµ c¶m ®éng. II- Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: GV: SGK, SGV, TLTK HS: Häc bµi cò, sgk, so¹n bµi. 16
III- C¸ch thøc thùc hiÖn: §äc- hiÓu cÊu tróc, néi dung, ý nghÜa vb II - TiÕn tr×nh tiÕt d¹y. A. æn ®Þnh tæ chøc líp: B. KiÓm tra bµi cò. Qua sù viÖc chia bóp bª, em c¶m nhËn ntn vÒ t×nh c¶m cña 2 anh em Thµnh- Thuû? C.Bµi míi: GIíI THIÖU. V¨n b¶n Cuéc ... kÓ vÒ cuéc chia tay cña 2 anh em khi g® tan vì. Cã 3 sù viÖc ®c kÓ trong cuéc chia tay. TiÕt häc tríc chóng ta ®· t×m hiÓu sv1: chia ®å ch¬i. TiÕt häc nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu tiÕp 2 sv: chia tay víi líp häc vµ chia tay gi÷a 2 anh em. - I - §äc, t×m hiÓu chó thÝch. II- T×m hiÓu v¨n b¶n: 1.KiÓu VB vµ PTB§: 2. Bè côc: 3. Nhan ®Ò. - HS ®äc l¹i ®o¹n 2 cña vb. 4. Ph©n tÝch:( TT) - T¹i sao khi ®Õn trêng häc, Thuû l¹i a. Thµnh – thuû chia ®å ch¬i vµ bËt khãc thót thÝt? ( v× em nhí trg bóp bª ,líp) b. Thuû chia tay c« gi¸o vµ líp - T×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt nãi häc: vÒ c¶nh trg, líp?Theo em ®ã lµ - H×nh ¶nh trêng, líp: nh÷ng h×nh ¶nh ntn? + S©n trêng, cét cê,b¶ng tin, v¹ch - T×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt nãi than vÏ « ¨n quan... lªn ttr¹ng cña Thuû?  Nh÷ng h×nh ¶nh th©n - V× sao T kh«ng nhËn sæ vµ bót? th¬ng, quen thuéc. Em cã suy nghÜ g× vÒ chi tiÕt nµy? - T©m tr¹ng cña Thuû: ( Thuû ph¶i chÞu nçi ®au qu¸ lín: bè + Thuû k nhËn sæ vµ bót( v× em k mÑ chia tay, anh em ph¶i xa nhau, ®c ®i häc n÷a, mÊt quyÒn c¬ b¶n ph¶i thÊt häc, ph¶i ®i lµm kiÕm cña trÎ em). sèng). + C¾n chÆt m«i, khãc thót thÝt, nøc - §ã lµ t©m tr¹ng ntn? në vµ nãi: “ Th«i em chµo c«... t«i ®i” - C« gi¸o vµ c¸c b¹n cña Thuû cã th¸i -> Buån khæ, ®au ®ín khi ph¶i xa ®é ntn khi Thuû ph¶i theo mÑ vÒ trg, líp, thÇy c«, b¹n bÌ. quª ngo¹i? - Th¸i ®é cña c« gi¸o, b¹n bÌ: + C« gi¸o: kªu lªn söng sèt, «m chÆt - Th¸i ®é ®ã thÓ hiÖn tc¶m ntn? Thuû, “ th¬ng em l¾m”, tÆng quµ, ®éng viªn, níc m¾t giµn dôa. - Chi tiÕt nµo khiÕn em c¶m ®éng + C¸c b¹n: khãc thót thÝt, n¾m tay nhÊt? V× sao? kh«ng muèn rêi, c¶ líp s÷ng sê khãc ( hs tù béc lé ) to h¬n. -> Xãt th¬ng, ®ång c¶m tríc t×nh - Khi d¾t em ra khái trg, Thµnh cã c¶nh Ðo le cña anh em Thuû. c¶m nghÜ g×? t¹i sao? - T©m tr¹ng cña Thµnh: 17
- C¶m nghÜ cña em tríc c¶nh chia Kinh ng¹c khi thÊy mäi ngêi vÉn ®i tay ®Çy níc m¾t nµy? Em sÏ lµm g× l¹i bt. N¾ng vÉn vµng ¬m trïm lªn nÕu ph¶i chøng kiÕn c¶nh ®ã? c¶nh vËt. ( Hs tù béc lé)  C¶m nhËn s©u s¾c vÒ sù bÊt h¹nh cña 2 anh em, thÊy sù c« ®¬n cña m×nh tríc sù v« t×nh cña ngêi vµ c¶nh( sù ®èi lËp - Vµo lóc chuÈn bÞ cho cuéc ra ®i, diÔn t¶ s©u s¾c nçi ®au h×nh ¶nh Thuû hiÖn lªn qua nh÷ng trong lßng Thµnh). chi tiÕt nµo? c.Thµnh –Thuû chia tay nhau: - Em hiÓu g× vÒ T th«ng qua nh÷ng *.Thuû: chi tiÕt trªn? + MÆt t¸i xanh nh tµu l¸ + Khãc nøc lªn, n¾m lÊy tay t«i - Lêi nh¾n nhñ cña Thuû víi anh trai dÆn dß vÒ viÖc k ®Ó 2 con bóp bª xa nhau + §Æt con Em Nhá c¹nh con VÖ sau khi q® ®Ó c¶ 2 con l¹i cho anh SÜ ®· to¸t lªn ý nghÜa g×?  Lµ ngêi em g¸i cã t©m hån trong s¸ng, nh¹y c¶m, sèng tc víi anh. ( Hs tù béc lé) Ty kØ niÖm tuæi th¬ Lêi nh¾n nhñ kh«ng ®c chia rÏ anh em. - H×nh ¶nh cña Thµnh hiÖn lªn qua lêi nh¾c nhë mçi g® vµ xh h·y nh÷ng chi tiÕt nµo? v× hp cña tuæi th¬. *. Thµnh: + Høa víi em mÕu m¸o. - T×nh c¶m cña Thµnh ®èi víi em + §øng nh ch«n ch©n xg ®Êt, nh×n ntn? theo bãng em. =>V« cïng th¬ng em, k lì rêi xa em, ®au khæ tét ®é, th¬ng cho hc cña 2 anh em. => Tõ ®Çu ®Õn cuèi truyÖn, tc cña 2 anh em v« cïng th¾m thiÕt, c¶m - So víi truyÖn d©n gian, truyÖn ®éng. trung ®¹i, em thÊy truyÖn nµy cã g× III- Tæng kÕt: ®Æc s¾c c¸ch kÓ, tr×nh tù kÓ, 1. NghÖ thuËt: còng nh nt miªu t¶? - Kc b»ng ng«i thø nhÊt, ch©n thËt, c¶m ®éng. - Më chuyÖn ®ét ngét, hÊp dÉn. - Qua vb, t¸c gi¶ muèn göi g¾m - Cã sù kÕt hîp gi÷a qk vµ ht. ®Õn ngêi ®äc ®iÒu g×? ( ý nghÜa - Miªu t¶ t©m lÝ nv ®Æc s¾c, kÕt nhËt dông cña vb) hîp víi t¶ c¶nh. - Chi tiÕt tiªu biÓu, gîi c¶m. - Tªn truyÖn cã liªn quan ®Õn ý 2. Néi dung: nghÜa cña truyÖn k? NÕu cã th× lq - Ca ngîi tc anh em: Dï trong hc nµo còng yªu th¬ng, g¾n bã víi nhau. 18
ntn? - Lªn ¸n mét thùc tÕ cña xh hiÖn ®¹i: - H a nh÷ng con bóp bª gîi cho em hiÖn tîng li h«n vµ hËu qu¶ nghiªm suy nghÜ g×? Bóp bª trong s¸ng, träng cña nã.( TrÎ em cã quyÒn ®c ng©y th¬, v« téi hay chÝnh lµ hëng hp g®.H·y gi÷ g×n tæ Êm g® Thµnh vµ Thuû? quý gi¸ ®Ó trÎ em ®c sèng trong c¸i ( Chóng k cã lçi, song chóng lµ n«i hp). nh÷ng n¹n nh©n ph¶i chÞu ®ùng nçi ®au.) D. Cñng cè: -Trong truyÖn cã mÊy cuéc chia tay? Cuéc chia tay nµo lµm em c¶m ®éng nhÊt? V× sao? E. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc sinh vÒ ®äc phÇn ®äc thªm. ViÕt mét bµi v¨n tr×nh bµy nh÷ng c¶m xóc cña m×nh sau khi häc t¸c phÈm. So¹n bµi “ Bè côc trong v¨n b¶n ”. ................................................................................................................................. ...... Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TuÇn 2 - TiÕt 7: bè côc trong v¨n b¶n I - Môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp häc sinh: HiÓu râ tÇm quan träng cña bè côc trong v¨n b¶n, trªn c¬ së ®ã cã ý thøc t¹o lËp bè côc khi x©y dùng v¨n b¶n. HiÓu thÕ nµo lµ bè côc rµnh m¹ch, hîp lÝ vµ bíc ®Çu biÕt x©y dùng nã cho c¸c bµi lµm. HiÓu ®îc tÝnh phæ biÕn vµ sù hîp lÝ cña d¹ng bè côc ba phÇn, nhiÖm vô cña mçi phÇn trong bè côc. II- Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: GV: SGK, SGV, TLTK, b¶ng phô. HS: SGK, häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi. III- C¸ch thøc tiÕn hµnh: Quy n¹p, luyÖn tËp. IV - TiÕn tr×nh tiÕt d¹y. A. æn ®Þnh tæ chøc líp. B. KiÓm tra bµi cò. 19
Mét häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy, líp, gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung, cho ®iÓm: V¨n b¶n “ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª ” cã bè côc nh thÕ nµo? Nã khai th¸c bè côc cña truyÖn d©n gian, truyÖn trung ®¹i ë chç nµo? Tõ v¨n b¶n “ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª ” con thÊn thÝa nhÊt ®iÒu g×? T¹i sao? C. Bµi míi. I - Bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ bè Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu bè côc côc trong v¨n b¶n. cña v¨n b¶n. 1. Bè côc cña v¨n b¶n. Em muèn viÕt mét l¸ ®¬n ®Ó xin a. Bµi tËp: §¬n xin phÐp nghØ häc. phÐp nghØ häc, nh÷ng néi dung - Quèc hiÖu, tiªu ng÷ trong ®¬n Êy cã cÇn ®c s¾p - Tªn ®¬n xÕp theo 1 trËt tù k? - KÝnh göi Cã thÓ tïy thÝch muèn ghi nd - Hä tªn, líp häc,trêng nµo? nµo tríc còng ®c k? - LÝ do xin nghØ häc Em nªu tr×nh tù viÕt 1 l¸ ®¬n xin - Lêi c¶m ¬n nghØ häc? - N¬I, ngµy, th¸ng,n¨m viÕt ®¬n Sau khi häc sinh tr¶ lêi, gi¸o viªn- KÝ tªn. nhÊn m¹nh: => Nh÷ng nd trªn cÇn ®c s¾p xÕp Néi dung trong ®¬n cÇn s¾p theo 1 trËt tù, k ®c tïy thÝch muèn ghi xÕp theo mét trËt tù nhÊt ®Þnh, hîp nd nµo tríc còng ®c. lÝ, kh«ng thÓ tuú tiÖn ®a néi dung b. KÕt luËn: nµo lªn tríc còng ®îc. - Bè côc lµ sù bè trÝ, s¾p xÕp c¸c Gi¸o viªn chèt l¹i: phÇn, c¸c ®o¹n theo 1 tr×nh tù, mét -V¨n b¶n sÏ nh thÕ nµo nÕu kh«ng hÖ thèng rµnh m¹ch vµ hîp lÝ. ®îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù hîp lÝ? ( V¨n b¶n sÏ kh«ng ®¹t ®îc môc ®Ých giao tiÕp, lñng cñng, khã hiÓu ). Gi¸o viªn nhÊn m¹nh: Cho nªn chóng ta ph¶i quan 2. Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong t©m ®Õn bè côc. v¨n b¶n. a. Bµi tËp (T 29) Häc sinh ®äc hai v¨n b¶n - C¸c ý ®Òu ®ñ so víi nguyªn b¶n. SGK/29 råi cho biÕt: so víi vb “ - Bè côc nguyªn b¶n ( 3 phÇn):BT 2.1 Õch ngåi ®¸y giÕng” th× vb ë bt chØ cã 2 phÇn. 2.1 cã g× gièng vµ kh¸c nhau? - C¸c ý trong nguyªn b¶n: m¹ch l¹c, cßn ë bt th× lén xén. Hai v¨n b¶n ®ã cã bè côc cha? - C©u chuyÖn ë bt cha cã bè côc hîp ( + C©u chuyÖn 1 cha cã bè côc. + C©u chuyÖn 2 ®· cã bè côc nh- lÝ - C¸c ý kh«ng s¾p xÕp theo tr×nh tù ng l¹i cha thËt chÆt chÏ, hîp lÝ ). thêi gian, sù viÖc. C¸c c©u trong ®o¹n C¸ch kÓ 2 c©u chuyÖn trªn së k tËp trung vµo 1 ý chung thèng nhÊt, ý chuyÓn c¸c ®o¹n còng kh«ng râ rµng dÜ nh vËy lµ do ®©u? - > kh«ng g©y cêi. ( + ë c©u chuyÖn 1: C¸c phÇn, c¸c ®o¹n kh«ng theo mét tr×nh tù thêi 20