zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Nông - Lâm - Ngư

» Nông nghiệp

Giáo trình chăn nuôi bê nghé sơ sinh bằng sự thay đổi thành phần sữa p6

Chia sẻ: Dgwatg Sags | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

55
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

So với sữa thường sữa ñầu trội hơn hẳn về thành phần mỡ (1,5 lần), protein (5 lần), khoáng (2 lần), caroten (5 lần). Trong sữa ñầu tỷ lệ albumin cao (2-3%) nên dẽ tiêu hoá, phù hợp với bê (sữa thường chỉ có 0,5%). Sữa ñầu có ñộ chua cao có tác dụng kích thích tuyến tiêu hoá, ức chế vi khuẩn, kích thích tiết dịch mật.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình chăn nuôi bê nghé sơ sinh bằng sự thay đổi thành phần sữa p6

h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 3.3. Áp su t c a b u vú và t c ñ hình thành s a S t ng h p s a tuy n s a là m t quá trình liên t c cho ñ n khi áp su t trong tuy n s a cao ñ n m c ñ c ch hoàn toàn s t o s a. Nhi u nghiên c u cho bi t, sau khi v t s a, áp su t c a tuy n s a kho ng 8mmHg. Ngay trư c khi v t s a áp su t trong tuy n s a kho ng 25 mm Hg. Trong toàn b th i gian v t s a áp su t trong b s a gi m c tương ñ i cao (35- 40 mmHg) và tăng gi m có qui lu t (trong ph m vi 6-12 mmHg). S tăng gi m này ñ m b o cho s a bao tuy n không ng ng ch y vào ng d n s a, xu ng b s a. N u s a ch a ñ y trong xoang tuy n, không ñư c v t theo ñ nh kỳ, áp l c tuy n s a tăng cao t i m c 35 mmHg, th m chí ñ n 50 mmHg. S gia tăng c a áp su t n i tuy n s a có tác ñ ng ngư c l i v i s t o s a. trâu bò cái có năng su t s a trung bình ho c th p, trong giai ño n 12 gi ho c 16 gi ñ u sau khi v t s a s tăng áp su t tuy n s a chưa có nh hư ng rõ ñ n t c ñ t ng h p s a c a tuy n. Sau ñó cùng v i áp su t tuy n s a tăng d n, t c ñ t ng h p s a cũng gi m d n. S t o s a s ng ng h n n u sau 35 gi s a không ñư c lo i kh i xoang tuy n. ði u này có ý nghĩa quan tr ng trong vi c ñ nh ra qui trình v t s a và c n s a cho trâu bò. 3.4. S a sót Lư ng s a còn l i trong tuy n s a sau khi v t s a bình thư ng ñư c g i là s a sót. Thành ph n c a s a sót g n tương t như s a thư ng, nhưng t l m s a có cao hơn. S a sót không th v t ñư c trong ñi u ki n bình thư ng, nhưng chúng ta có th thu ñư c b ng vi c tiêm cho con v t m t lư ng oxytoxin nh t ñ nh sau khi v t s a. Lư ng s a sót bò b ng kho ng 15-20% dung lư ng tuy n s a. trâu và dê t l s a sót thư ng th p hơn nhi u. Lư ng s a sót thư ng tăng lên theo tu i trâu bò, có th do tính ñàn h i c a h cơ tuy n s a kém d n. Lư ng s a sót c a giai ño n sau c a chu kỳ s a thư ng cao hơn giai ño n ñ u. Tuy nhiên s sai l ch thư ng không rõ r t. T l ph n trăm s a sót thay ñ i ph thu c vào năng su t s a. T l này thư ng cao hơn trâu bò cao s n so v i trâu bò th p s n. Nh ng trâu bò s a năng su t không n ñ nh cũng có nhi u s a sót hơn trâu bò có s a năng su t n ñ nh. 3.5. Ph n x ti t s a S a ñư c bài xu t ra ngoài khi bê nghé bú hay v t s a theo cơ ch ph n x (hình 8.5). Ph n x ti t s a ñư c ti n hành theo 2 pha: pha th n kinh và pha th n kinh-th d ch. Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Chăn nuôi Trâu Bò --------------------------------------------- 202
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Hình 8.5: Sơ ñ cung ph n x ti t s a (Reeves, 1987) a. Pha th n kinh Cung ph n x trong pha th nh t b t ñ u t th quan c a vú theo th n kinh truy n vào ñ n r lưng và r bên tu s ng, lên ñ n hành não, theo ñư ng truy n vào ñ n vùng nhân trên th c a vùng dư i ñ i và ti p t c lên trên v ñ i não. S i truy n ra b t ñ u t nhân trên th , s i này trong thành ph n c a bó trên th tuy n yên ñ n thuỳ th n kinh c a tuy n yên. ðáp ng c a thuỳ này ñ i v i s kích thích bú ho c v t s a là th i oxytoxin vào máu. M t khác, t tu s ng th n kinh vùng hông truy n xung ñ ng theo ñư ng truy n ra, thu c th n kinh giao c m tuy n vú. Th n kinh truy n ra có nh hư ng tr c ti p ñ i v i cơ trơn ng d n, b s a và ng ñ u vú. Pha th nh t có th i kỳ ti m ph c ng n (1-4 giây). b. Pha th n kinh- th d ch Pha này có liên quan ñ n ho t ñ ng c a hóc-môn oxytoxin. Oxytoxin ñư c hình thành hypothalamus và ñư c tích tr thuỳ sau tuy n yên. Oxytoxin ñư c phóng thích ra ch khi ñư c kích thích vào th i gian v t s a. Nh ng tín hi u l p l i có tính chu kỳ như ti ng ñ ng c a máy v t s a, tác ñ ng xoa bóp b u vúÿ s ñư c truy n vào hypothalamus. S hưng ph n này ñư c lan to xu ng tuy n yên, gây phân ti t oxytoxin. Oxytoxin có tác d ng làm co bóp cơ bi u mô c a tuy n bào ñ y s a vào b ch a. Th i kỳ ti m ph c c a pha th hai là 30-40 giây. Nhưng oxytoxin phóng thích t thuỳ sau tuy n yên thư ng ho t ñ ng kéo dài trong vòng 4-5 phút, sau ñó h t hi u l c. Ph n x th n kinh-hocmôn trong s bài ti t s a là ph n x có ñi u ki n. B i v y các tác nhân l có th c ch ho t ñ ng c a chúng, gây tr ng i cho s bài s a, làm gi m ñáng k năng su t s a. Trong quá trình v t s a, tác nhân l xu t hi n như ti ng ñ ng cơ, ngư i l xu t hi nÿ làm cho con v t s hãi, s phóng thích oxytoxin b c ch , tăng gi i phóng adrenalin, gây co bóp thành cơ trơn ng d n, tác ñ ng ñ n cơ bi u mô bào tuy n, nên s cung c p máu cho tuy n s a b h n ch . Adrenalin còn làm cho s m n c m c a bi u mô tuy n bào ñ i v i oxytoxin gi m th p. Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Chăn nuôi Trâu Bò --------------------------------------------- 203
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k IV. CÁC NHÂN T NH HƯ NG ð N S N LƯ NG S A 4.1. Gi ng Nh ng gi ng có s c s n xu t s a cao thu ng là nh ng gi ng chuyên môn hoá theo hư ng s a. Gi ng bò s a Holstein Friesian ñ t năng su t 5000-8000 kg/chu kỳ v i t l m trong s a t 3,2-3,8%. Gi ng bò Jersey ñ t năng su t s a trung bình 2800-3500 kg/chu kỳ v i t l m 5,8-6%. Gi ng trâu s a Murah ñ t bình quân 1700-1800 kg/chu kỳ v i t l m s a 7-8%. Gi ng bò nâu Thu S (Brown Swiss) ñ t bình quân 3500-4000kg/ chu kỳ v i t l m s a 3,5-4%. Bò Lai Sin ñ t bình quân 700-1200 kg/chu kỳ v i t l m s a 5-6%. Các gi ng chuyên s n xu t th t ho c thao tác như các gi ng bò Hereford, Charolais, Santa-Gertrudis ch có kh năng t o s a ñ ñ nuôi con. Trâu s a có năng su t s a th p hơn so v i bò s a. M c dù gi ng có nh hư ng r t l n ñ n năng su t s a, nhưng h s di truy n v năng su t s a tương ñ i th p (h2 = 0,32-0,44). 4.2. Tu i có thai l n ñ u Thư ng bê nghé h u b có tu i thành th c v tính s m hơn s hoàn thi n v th vóc. Do v y n u ph i cho con cái quá s m s kìm hãm s sinh trư ng cơ th , kèm theo ñó là kìm hãm s sinh trư ng và phát tri n c a tuy n s a, ñ c bi t tuy n bào phát tri n kém và s c s n xu t s a th p. ð i v i các gi ng bò s a nên ti n hành ph i gi ng l n ñ u vào kho ng 16-18 tháng tu i. Bên c nh ñó c n tính ñ n th tr ng và s phát tri n c a con v t. Trong ñi u ki n bình thư ng th tr ng cơ th bê nghé vào tu i ph i gi ng l n ñ u ph i ñ t 65-70% th tr ng bò cái trư ng thành. Ph i gi ng l n ñ u l a tu i mu n hơn có th do nuôi dư ng kém, ñã kìm hãm s sinh trư ng c a cơ th , và thư ng kèm theo s phát tri n kém c a b u vú, vì th năng su t s a th p. 4.3. Tu i và l a ñ S n lư ng s a thu ñư c l a ñ th nh t và l a ñ th hai thư ng th p hơn so v i các l a v sau ñó. S lư ng s a ñ t ñư c cao nh t l a ñ th 4 ho c 5 và n ñ nh trong hai ho c ba năm. Sau ñó cơ th càng già s n lư ng s a càng gi m. m t s bò cái có cơ th t t, ñư c nuôi dư ng và chăm sóc t t có th cho s n lư ng s a cao ñ n l a ñ th 12, th m chí ñ n l a ñ 17. S gi m th p kh năng ti t s a v già là do s lư ng t bào tuy n gi m th p, ch c năng ho t ñ ng c a tuy n s a kém d n, ñ ng th i ch c năng c a các cơ quan khác trong cơ th cũng gi m sút. 4.4. Dinh dư ng Các nguyên li u t o s a xu t phát t dinh dư ng trong th c ăn. Do v y m c ñ dinh dư ng có nh hư ng rõ r t ñ n s n lư ng s a trâu bò. Khi thi u năng lư ng bò ph i huy ñ ng các ngu n d tr trong cơ th ñ s n xu t s a. Tuy nhiên ngu n d tr là có h n và n u cho ăn thi u năng lư ng trong m t th i gian dài năng su t s a và s c kho c a bò s gio m sút. M c protein trong kh u ph n không thích h p có nh hư ng x u ñ n ti t s a c a bò cao s n. Gi m quá th p hay tăng quá cao m c protein kho ng trong kh u ph n ñ u có nh hư ng x u ñ n s ti t s a. Các lo i khoáng, ñ c bi t là Ca và P có nh hư ng quan tr ng ñ n năng su t s a c a bò vì ñây là nhưng nguyên t có thành ph n khá n ñ nh trong s a và trong xương c a bò. 4.5. Kh i lư ng cơ th Nói chung, trong cùng m t gi ng bò con nào có th tr ng l n thì kh năng cho s a cao hơn. Tuy nhiên, th tr ng quá cao có th làm gi m năng su t s a do cơ th ph i s d ng quá nhi u dinh dư ng cho nhu c u duy trì. ð ñánh giá kh năng t o s a c a gi ng ho c cá th Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Chăn nuôi Trâu Bò --------------------------------------------- 204
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k ngư i ta thư ng tính h s sinh s a (HSSS). H s này bi u th năng su t s a (kg) ñ t ñư c trên 100 tr ng lư ng cơ th . Các gi ng bò s a thư ng có HSSS là 8-10. Gi ng bò s a Jersey, th tr ng bé ñ t kho ng 300-350 kg, s n lư ng s a 1 chu kỳ bình quân 3000 kg, có HSSS là 9-10. 4.6. Môi trư ng S c s n xu t c a m t ñ ng v t ch u nh hư ng tr c ti p và gián ti p c a các y u t môi trư ng như nhi t ñ , ñ m, gió, b c x m t tr i, áp su t khí quy n và lư ng mưa. Các y u t này gây nh hư ng gián ti p thông qua năng su t và ph m ch t c a cây th c ăn và nh hư ng tr c ti p qua kích thích h th ng th n kinh-hocmôn ñi u ch nh ñ duy trì thân nhi t. Môi trư ng cũng nh hư ng tr c ti p ñ n h th ng enzym và các hocmôn khác. S c s n xu t s a ch u nh hư ng rõ r t nh t b i nhi t ñ và m ñ môi trư ng. bò, s n lư ng s a không nh hư ng trong ph m vi nhi t ñ 0oC-21oC. nhi t ñ th p hơn -5oC và t 22 lên 27oC s n lư ng s a gi m t t . Nhi t ñ trên 270C s a gi m rõ r t. S n lư ng s a gi m 1kg khi nhi t ñ tr c tràng c a bò tăng 10C. S n lư ng s a cũng gi m rõ r t trong ñi u ki n m ñ cao. Nhi t ñ môi trư ng thích h p cho bò s a ph thu c vào gi ng và kh năng ch ng ch u nóng ho c l nh c a con v t. Nhi t ñ thích h p t i ña và t i thi u cho s c s n xu t s a m i gi ng bò cũng khác nhau. S c s n xu t s a gi m ñi nhanh chóng bò Holstein khi nhi t ñ môi trư ng cao hơn 21oC. bò Brown Swiss và Jersey nhi t ñ này kho ng 240C ñ n 270C, bò Brahman 32oC. Nhi t ñ thích h p bò Jersey kho ng 2oC. Trong khi ñó bò Holstein không nh hư ng nhi u th m chí -130C. S gi m th p s c s n xu t s a trong ñi u ki n mùa hè không hoàn toàn do s gi m th p v s thu nh n th c ăn ho c ph m ch t c . S nh hư ng c a nhi t ñ ñ n cơ ch sinh lý h c liên quan ñ n s ti t s a cũng là y u t quan tr ng. Ngư i ta nh n th y hàm lư ng tyrozin th p trong ñi u ki n mùa hè. 4.7. Th i gian t khi ñ ñ n khi ph i l i Khi có thai, lư ng s a trâu bò gi m t 15-20% so v i không có thai, và lư ng s a gi m nhi u hơn khi có thai t tháng 5 tr ñi. Song không có nghĩa là ph i kéo dài th i gian không có thai sau khi ñ ñ ñ t ñư c ch s n ñ nh v năng su t s a cao. M t nghiên c u cho th y trong ñi u ki n nuôi dư ng t t, n u l y kh i lư ng s a trung bình trong 1 chu kỳ 300 ngày là 100%, thì kéo dài chu kỳ s a lên 450 ngày, năng su t s a bình quân trong ngày ch ñ t 85%. Như v y, kéo dài th i gian c a chu kỳ không th bù ñư c 15% lư ng s a gi m th p trên. Th i gian c a m t chu kỳ cho s a t t nh t là kho ng 300 ngày. ð ñ t ñư c yêu c u trên ph i cho bò cái giao ph i 60-80 ngày k t sau khi ñ . 4.8. K thu t v t s a Như ñã nêu trên, bài ti t s a d a trên ph n x th n kinh-hocmôn. V t s a không ñúng k thu t s c ch s ti t s a. Ch ng h n, n u th i gian v t s a kéo quá dài thì oxytoxin s h t hi u l c trư c khi v t h t s a trong b u vú và d n ñ n tăng t l s a sót, nâng cao nhanh áp su t tuy n s a, ti p theo ñó s c ch t o s a. S l n v t s a trong ngày cũng có nh hư ng ñ n năng su t s a. S l n v t quá ít bò cao s n s làm tăng áp su t trong b u vú và c ch quá trình t o s a ti p theo. 4.9. B nh t t Th i kỳ trâu bò cái m c b nh thư ng kém ăn, th tr ng y u, d n ñ n kh năng t o s a kém. Các b nh s n khoa các ñàn trâu, bò s a r t cao, có khi t i 60-70%, ñ c bi t là b nh Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Chăn nuôi Trâu Bò --------------------------------------------- 205
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k viêm vú. Viêm vú thư ng chi m t l cao. S a vú viêm thư ng b lo i, không dùng ch bi n, th m chí không dùng cho bê bú. M t thuỳ viêm n u ñi u tr không k p th i s b nh c hoá, lư ng s a s gi m 20-25%. Vì v y, c n ñ c bi t phòng ng a, phát hi n và ñi u tr k p th i b nh này. V. CÁC NHÂN T NH HƯ NG ð N CH T LƯ NG S A 5.1. Gi ng và tu i Các gi ng khác nhau có t l m và protein trong s a có ñ c thù riêng. Gi ng bò Holstein Friesian nuôi t i nông trư ng M c Châu có t l m ñ t 3,4-3,8% và t l protein ñ t 3,32%. Gi ng bò Lai Sind (Phù ð ng) có t l m 5,89% và protein ñ t 3,47%. Con lai F1 (1/2 HL) có t l m 3,83% và t l protein ñ t 3,37%. Trâu s a ( n ð ) có t l m s a là 6,90-7,41% và t l protein bi n ñ ng t 3,80-4,30%. T l m và protein trong s a có gi m ñi theo tu i trâu bò. S a trâu có t l m cao hơn nhi u so v i s a bò. S a trâu Mura có kho ng 7% m (g p ñôi s a bò HF), s a trâu n i c a ta ch a 9-12% m (g p 3 l n s a bò HF). 5.2. Giai ño n c a chu kỳ s a T l m trong s a thư ng thay ñ i trong m t chu kỳ v t s a. T l m cao ñ u kỳ cho s a, sau ñó gi m ñi theo lư ng s a tăng lên. Cu i chu kỳ cho s a t l m s a l i có xu hư ng tăng lên. Trong cùng m t l n v t s a, nh ng gi t cu i thư ng ch a nhi u m hơn, vì các h t m t tuy n bào ñi xu ng do tác d ng co bóp c a oxytoxin. Hàm lư ng protein cũng bi n ñ i tương t như m s a. 5.3. Th c ăn Thành ph n c a s a ph thu c ch t ch vào m c ñ dinh dư ng c a kh u ph n th c ăn. Khi kh u ph n th c ăn không cân ñ i, ñ c bi t thi u protein thư ng d n t i s gi m th p hàm lư ng ch t khô, m , protein và các thành ph n khác trong s a. Hàng lo t các nghiên c u cho th y, nâng cao t l m trong kh u ph n ñã nâng cao t l m trong s a. Khi không ñ y ñ nhu c u v m trong kh u ph n, t l m trong s a gi m ñi chút ít. Khi gi m th p lư ng c khô cho ăn, t l m trong c cũng gi m th p. Các ch t khoáng, photpho và canxi có ý nghĩa l n trong các ch c năng sinh lý c a các cơ quan trong cơ th trâu bò. B i v y, b sung vào kh u ph n các ch t khoáng này s có nh hư ng t t ñ n ch t lư ng s a và t l m . Các ch t khoáng như iôt, k m, coban và các ch t khác cũng có tác d ng t t ñ n ch t lư ng s a và t l m s a. B sung vào th c ăn vitamin E, kho ng 2 mg trong ngày vào kh u ph n bò cái có t l th p s nâng cao t l m s a nh ng bò này. Kh u ph n cân b ng dinh dư ng trong giai ño n c n s a s kích thích nâng cao t l m trong s a th i kỳ ti t s a sau. 5.4. ði u ki n môi trư ng Khi nhi t ñ và ñ m môi trư ng tăng m t vài thành ph n c a s a như nitơ phi protein, các axit béo palmetic và stearic có xu hư ng tăng. Trong khi ñó các thành ph n khác như m s a, ch t khô ñã tách m , nitơ t ng s , lactoza, axit béo m ch ng n và axit oleic có xu hư ng gi m th p. T l m s a gi m khi nhi t ñ môi trư ng t 210C-270C; ngư c lai, khi nhi t ñ tăng hơn 270C t l m s a có xu hư ng tăng; trong khi ñó ch t khô tách m luôn luôn gi m th p. Nhi t ñ cao cũng làm gi m axit xitric và canxi trong giai ño n ñ u c a kỳ cho s a. Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Chăn nuôi Trâu Bò --------------------------------------------- 206

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.