Giáo trình - Di truyền số lượng và chọn giống vật nuôi-chương 8

Chia sẻ: Song Song Cuoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

149
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 8: Ước tính gia trị giống -Phương pháp BLUP. Để thực hiện chọn lọc theo chỉ số cần tiến hành các bước sau: Xác định các nhân tố cần hiệu chỉnh, Hiệu quả các giá trị kiểu hình, Tính chỉ số cho các con vật trên cơ sở các giá trị kiểu hình đã hiệu chỉnh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình - Di truyền số lượng và chọn giống vật nuôi-chương 8

Di truyÒn sè l−îng vµ chän gièng vËt nu«i ¦íc tÝnh gi¸ trÞ gièng- Ph−¬ng ph¸p BLUP 119 Ch−¬ng 8 −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng - Ph−¬ng ph¸p Blup (−íc tÝnh håi quy kh«ng sai lÖch tèt nhÊt) §Ó thùc hiÖn chän läc theo chØ sè cÇn tiÕn hµnh c¸c b−íc sau: - X¸c ®Þnh c¸c nh©n tè cÇn hiÖu chØnh (n¨m, ®µn, vô, gièng, løa ®Î...) vµ tÝnh to¸n c¸c gi¸ trÞ hiÖu chØnh; - HiÖu chØnh c¸c gi¸ trÞ kiÓu h×nh; - TÝnh chØ sè cho c¸c con vËt trªn c¬ së c¸c gi¸ trÞ kiÓu h×nh ®· hiÖu chØnh; - S¾p xÕp c¸c con vËt theo gi¸ trÞ chØ sè cña chóng. Vµo c¸c thËp kû 60-70, ph−¬ng ph¸p chØ sè chän läc ®−îc øng dông réng r·i trong c¸c ch−¬ng tr×nh chän läc gia sóc gièng ë hÇu hÕt c¸c n−íc ch¨n nu«i ph¸t triÓn. Tuy nhiªn tõ thËp kû 80 trë ®i, ph−¬ng ph¸p chØ sè chän läc ®· ph¶i dÇn dÇn nh−êng chç cho ph−¬ng ph¸p −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng b»ng m« h×nh håi quy kh«ng g©y sai lÖch vµ chÝnh x¸c nhÊt, ®−îc gäi t¾t lµ ph−¬ng ph¸p BLUP. 1. Kh¸i niÖm Henderson C.R (1948, 1973) lµ ng−êi ®Ò xuÊt ra ph−¬ng ph¸p BLUP. BLUP lµ tªn viÕt t¾t tiÕng Anh: B : Best nghÜa lµ V(I-T) = min L : Linear nghÜa lµ gi¸ trÞ kiÓu h×nh ®−îc xem nh− mét hµm tuyÕn tÝnh U : Unbiased nghÜa lµ thõa nhËn r»ng kh«ng biÕt ®−îc c¸c nh©n tè ngo¹i c¶nh vµ −íc tÝnh nh©n tè ngo¹i c¶nh theo c¸ch kh«ng g©y ra nh÷ng sai lÖch P : Prediction nghÜa lµ −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng. Do vËy BLUP lµ ph−¬ng ph¸p −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng chÝnh x¸c nhÊt dùa trªn c¬ së gi¸ trÞ kiÓu h×nh cña b¶n th©n còng nh− cña c¸c con vËt hä hµng, trong ®ã ¶nh h−ëng cña mét sè nh©n tè ngo¹i c¶nh ®−îc lo¹i trõ. 2. Nh÷ng −u ®iÓm cña BLUP Ph−¬ng ph¸p BLUP cã nh÷ng −u ®iÓm c¬ b¶n sau: - Sö dông ®−îc tÊt c¶ c¸c nguån th«ng tin vÒ gi¸ trÞ kiÓu h×nh cña c¸c con vËt cã hä hµng víi vËt cÇn ®¸nh gi¸ v× vËy gi¸ trÞ gièng ®−îc −íc tÝnh mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n, còng do ®ã hiÖu qu¶ chän läc theo BLUP còng sÏ cao h¬n. - Lo¹i trõ ®−îc nh÷ng ¶nh h−ëng cña c¸c nh©n tè cè ®Þnh nh− n¨m, ®µn gia sóc, mïa vô, løa ®Î... do sö dông nguån th«ng tin cña nh÷ng con vËt hä hµng thuéc c¸c ®µn nu«i trong ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh kh¸c nhau. - §¸nh gi¸ ®−îc khuynh h−íng di truyÒn cña c¸c ®µn gia sóc do xö lý c¸c nguån th«ng tin thu ®−îc trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. - Sö dông ®−îc c¸c nguån th«ng tin d−íi d¹ng sè liÖu gi÷a c¸c nhãm kh«ng c©n b»ng BLUP ®· ®−îc øng dông trong chän läc bß, cõu vµ gÇn ®©y trong chän läc lîn. 3. C¸c b−íc c¬ b¶n cña BLUP 1/ ViÕt m« h×nh to¸n häc biÓu thÞ gi¸ trÞ kiÓu h×nh cña con vËt bao gåm c¸c nh©n tè mµ ta cÇn lo¹i bá khi −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng cña con vËt cÇn chän läc. 2/ ViÕt hÖ c¸c ph−¬ng tr×nh b×nh ph−¬ng bÐ nhÊt phï hîp víi m« h×nh trªn. 3/ Céng thªm ¶nh h−ëng cña ®ùc gièng vµo c¸c phÇn tö n»m trªn ®−êng chÐo vÕ bªn tr¸i hÖ ph−¬ng tr×nh. HÖ ph−¬ng tr×nh nµy ®−îc gäi lµ hÖ ph−¬ng tr×nh m« h×nh hçn hîp. Gi¸o tr×nh sau ®¹i häc Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I Hµ Néi
Di truyÒn sè l−îng vµ chän gièng vËt nu«i ¦íc tÝnh gi¸ trÞ gièng- Ph−¬ng ph¸p BLUP 120 4/ Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh m« h×nh hçn hîp, t×m gi¸ trÞ cña tõng nh©n tè ¶nh h−ëng. 4. VÝ dô CÇn −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng cña c¸c bß ®ùc gièng (5 con) trªn c¬ së sè liÖu n¨ng suÊt s÷a cña c¸c con g¸i cña chóng (15 bß c¸i) ®−îc nu«i trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau (5 tr¹i gièng). B¶ng 8.1. N¨ng suÊt s÷a cña 15 bß c¸i (con g¸i cña 5 bß ®ùc gièng) ®−îc nu«i t¹i 4 tr¹i gièng kh¸c nhau Tªn Sè hiÖu bß ®ùc gièng tr¹i gièng B1 B2 B3 B4 B5 1 3700 3500 4300 4100 2 4900 4300 4300 4800 4900 3 3900 4800 3600 4600 3700 4 4900 Tæng sè 12900 17600 12400 12200 9200 n 3 4 3 3 2 Trung b×nh 4300 4400 4133,33 4066,67 4600 Trung b×nh chung 4286,67 Chªnh lÖch so víi TBC 13,33 113,33 -153,33 -220,00 313,33 Nh− vËy, nÕu bá qua ¶nh h−ëng cña nh©n tè tr¹i gièng, chØ c¨n cø vµo gi¸ trÞ trung b×nh n¨ng suÊt s÷a cña c¸c con g¸i hoÆc gi¸ trÞ chªnh lÖch n¨ng suÊt s÷a trung b×nh cña tõng ®ùc gièng so víi n¨ng suÊt trung b×nh chung, xÕp h¹ng thø tù ®ùc gièng sÏ nh− sau: B5>B2>B1>B3>B4 Ta t×m c¸ch lo¹i trõ phÇn nµo ¶nh h−ëng cña nh©n tè tr¹i gièng b»ng c¸ch tÝnh n¨ng suÊt trung b×nh cña tõng tr¹i gièng vµ trung b×nh c¸c chªnh lÖch n¨ng suÊt cña c¸c con g¸i cña tõng ®ùc gièng. C¸ch tÝnh nµy chØ so s¸nh trùc tiÕp c¸c bß ®ùc cã con g¸i cïng nu«i trong mét tr¹i gièng. KÕt qu¶ thu ®−îc nh− sau: B¶ng 8.2. KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ n¨ng suÊt bß ®ùc gièng th«ng qua gi¸ trÞ chªnh lÖch so víi n¨ng suÊt trung b×nh cña tõng tr¹i gièng Tªn Sè hiÖu bß ®ùc gièng TB tr¹i gièng B1 B2 B3 B4 B5 1 -200 -400 400 200 3900 2 260 -340 -340 160 260 4640 3 -220 680 -520 480 -420 4120 4 0 4900 Tæng chªnh lÖch 460 80 480 -940 -80 n 3 4 3 3 2 Trung b×nh c¸c chªnh lÖch 153,33 20 160 -313,33 -40 C¨n cø vµo trung b×nh cña c¸c chªnh lÖch trong b¶ng ®Ó xÕp h¹ng ®ùc gièng, thø tù xÕp h¹ng sÏ thay ®æi nh− sau: B3>B1>B2>B5>B4 Gi¸o tr×nh sau ®¹i häc Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I Hµ Néi
Di truyÒn sè l−îng vµ chän gièng vËt nu«i ¦íc tÝnh gi¸ trÞ gièng- Ph−¬ng ph¸p BLUP 121 NÕu sö dông ph−¬ng ph¸p BLUP, ta thùc hiÖn ph−¬ng ph¸p so s¸nh trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp: So s¸nh trùc tiÕp gi÷a 2 bß ®ùc gièng B1 vµ B3, còng nh− gi÷a 2 bß ®ùc gièng B3 vµ B4 v× chóng cã ®êi con nu«i cïng trong mét tr¹i gièng. Do vËy, ta cã thÓ so s¸nh gi÷a bß B1 vµ B4 b»ng c¸ch so s¸nh gi¸n tiÕp. Víi ph−¬ng ph¸p so s¸nh trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp, ta cã thÓ so s¸nh tÊt c¶ c¸c bß ®ùc gièng víi nhau. B¶ng 8.3. So s¸nh trùc tiÕp vµ so s¸nh gi¸n tiÕp gi÷a c¸c bß ®ùc gièng Tªn Sè hiÖu bß ®ùc gièng tr¹i gièng B1 B2 B3 B4 B5 1 3700 3500 4300 4100 2 4900 4300 4300 4800 4900 3 3900 4800 3600 4600 3700 4 4900 B2 B1 B5 B3 B4 H×nh 8.1. S¬ ®å cho thÊy, cã thÓ thùc hiÖn c¸c ph−¬ng ph¸p so s¸nh trùc tiÕp (®−êng ®Ëm) vµ gi¸n tiÕp (®−êng nh¹t) ®Ó so s¸nh tÊt c¶ c¸c bß ®ùc gièng víi nhau. 1/ ViÕt m« h×nh to¸n häc M« h×nh to¸n häc viÕt cho gi¸ trÞ kiÓu h×nh n¨ng suÊt s÷a cña c¸c bß c¸i nh− sau: Yijk = µ + Bi + Tj + eijk trong ®ã: Yijk : N¨ng suÊt s÷a cña bß c¸i µ : N¨ng suÊt s÷a trung b×nh cña ®µn Bi : ¶nh h−ëng cña bè thø i Tj : ¶nh h−ëng cña tr¹i thø j eijk : ¶nh h−ëng ngÉu nhiªn Ch¼ng h¹n, bß sè 2 thuéc tr¹i 1, lµ con cña ®ùc 3 cã n¨ng suÊt lµ: 4100 = µ + B3 + T1 + e312 Gi¸o tr×nh sau ®¹i häc Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I Hµ Néi
Di truyÒn sè l−îng vµ chän gièng vËt nu«i ¦íc tÝnh gi¸ trÞ gièng- Ph−¬ng ph¸p BLUP 122 cßn bß sè 1 thuéc tr¹i 2, lµ con cña ®ùc 2 cã n¨ng suÊt lµ: 4300 = µ + B2 + T2 + e211 2/ HÖ ph−¬ng tr×nh b×nh ph−¬ng bÐ nhÊt ViÕt hÖ ph−¬ng tr×nh b×nh ph−¬ng bÐ nhÊt B1 B2 B3 B4 B5 T1 T2 T3 T4 3 0 0 0 0 2 1 0 0 B1 12900 0 4 0 0 0 0 2 2 0 B2 17600 0 0 3 0 0 2 0 1 0 12400 B3 0 0 0 3 0 0 0 2 1 B4 12200 0 0 0 0 2 0 2 0 0 B5 = 9200 2 0 2 0 0 4 0 0 0 T1 15600 1 2 0 0 2 0 5 0 0 T2 23200 0 2 1 2 0 0 0 5 0 T3 20600 0 0 0 1 0 0 0 0 1 T4 4900 Chó ý r»ng, hÖ c¸c ph−¬ng tr×nh b×nh ph−¬ng bÐ nhÊt trªn ®−îc viÕt d−íi d¹ng ma trËn, tõng ph−¬ng tr×nh ®Òu phï hîp víi m« h×nh ®· nªu, ch¼ng h¹n ph−¬ng tr×nh thø ba nh− sau: 0B1 + 0B2 + 3B3 + 0B4 + 0B5 + 2T1 + 0T2 + 1T3 + 0T4 =12400 3B3 + 2T1 + + 1T3 =12400 3/ Céng thªm hÖ sè k k=(4-h2)/h2 (xem Tr−êng hîp 7 môc 4.3.1. ch−¬ng 6) NÕu: h2 = 0,25 th×: k=(4-0,25)/0,25 =15 3+15 0 0 0 0 2 1 0 0 B1 12900 0 4+15 0 0 0 0 2 2 0 B2 17600 0 0 3+15 0 0 2 0 1 0 12400 B3 0 0 0 3+15 0 0 0 2 1 B4 12200 0 0 0 0 2+15 0 2 0 0 B5 = 9200 2 0 2 0 0 4 0 0 0 T1 15600 1 2 0 0 2 0 5 0 0 T2 23200 0 2 1 2 0 0 0 5 0 T3 20600 0 0 0 1 0 0 0 0 1 T4 4900 NÕu bá qua ¶nh h−ëng cña c¸c tr¹i gièng, ta cã 18 0 0 0 0 B1 12900 0 19 0 0 0 B2 17600 0 0 18 0 0 = 12400 B3 0 0 0 18 0 B4 12200 0 0 0 0 17 B5 9200 Gi¸o tr×nh sau ®¹i häc Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I Hµ Néi
Di truyÒn sè l−îng vµ chän gièng vËt nu«i ¦íc tÝnh gi¸ trÞ gièng- Ph−¬ng ph¸p BLUP 123 Do vËy: B1 18 0 0 0 0 -1 12900 B2 0 19 0 0 0 17600 = 0 0 18 0 0 12400 B3 B4 0 0 0 18 0 12200 B5 0 0 0 0 17 9200 B1 1/18 0 0 0 0 3x4300 3/(3+15)x4300 B2 0 1/19 0 0 0 4x4400 4/(4+15)x4400 B3 = 0 0 /18 0 0 3x4133 = 3/(3+15)x4133 B4 0 0 0 1/18 0 3x4067 3/(3+15)x4067 B5 0 0 0 0 1/17 2x4600 2/(2+15)x4600 Chó ý r»ng gi¸ trÞ cña c¸c bß ®ùc gièng t×m ®−îc cã d¹ng thøc sau: 3 n B1 = B1 = 4300 4300 3 + 15 n+k hoÆc Gi¸ trÞ cña mçi bß ®ùc gièng chÝnh b»ng: n/(n+k) nh©n víi gi¸ trÞ trung b×nh cña c¸c con g¸i cña nã. 4/ Gi¶i B1 18 0 0 0 0 2 1 0 12900 B2 0 19 0 0 0 0 2 2 17600 B3 0 0 18 0 0 2 0 1 12400 B4 0 0 0 18 0 0 0 2 12200 B5 = 0 0 0 0 17 0 2 0 9200 T1 2 0 2 0 0 4 0 0 15600 T2 1 2 0 0 2 0 5 0 23200 T3 0 2 1 2 0 0 0 5 20600 T4 0 0 0 1 0 0 0 0 4900 Cuèi cïng ta cã kÕt qu¶: B1 29,0855 B2 3,1186 B3 29,0616 B4 -57,154 B5 = -4,066 T1 3870,95 T2 4634,56 T3 4135,81 T4 4957,15 Nh− vËy xÕp h¹ng thø tù vÒ gi¸ trÞ gièng nh− sau: B1>B3>B2>B5>B4 Nh− vËy qua vÝ dô ®¬n gi¶n nµy cã thÓ nhËn thÊy mét c¸ch râ rµng lµ ¸p dông nguyªn t¾c cña BLUP ®Ó tÝnh to¸n so s¸nh trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp nh»m lo¹i trõ ¶nh h−ëng cña tr¹i gièng ®· cho mét kÕt qu¶ kh¸c víi c¸c tÝnh to¸n so s¸nh ®¬n gi¶n nªu trªn. Gi¸o tr×nh sau ®¹i häc Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I Hµ Néi
Di truyÒn sè l−îng vµ chän gièng vËt nu«i ¦íc tÝnh gi¸ trÞ gièng- Ph−¬ng ph¸p BLUP 124 5. Sö dông m« h×nh tuyÕn tÝnh hçn hîp XÐt ph−¬ng tr×nh sö dông m« h×nh tuyÕn tÝnh hçn hîp sau: y = Xb + Za + e [8.1] trong ®ã, y = n x 1 : vec t¬ gåm n hµng, 1cét; n lµ sè l−îng c¸c sè liÖu b = p x 1 : vec t¬ gåm p hµng, 1 cét; p lµ sè l−îng c¸c møc nh©n tè cè ®Þnh a = q x 1 : vec t¬ gåm q hµng, 1 cét; q lµ sè l−îng c¸c møc nh©n tè ngÉu nhiªn e = n x 1 : vec t¬ gåm n hµng, 1 cét; n lµ sè l−îng c¸c sai sè ngÉu nhiªn X : ma trËn n hµng, p cét; biÓu diÔn c¸c sè liÖu liªn quan tíi c¸c nh©n tè cè ®Þnh Z : ma trËn n hµng, q cét; biÓu diÔn c¸c sè liÖu liªn quan tíi c¸c nh©n tè cè ®Þnh c¸c kú väng to¸n häc lµ: E(y) = Xy E(a) = E(e) = 0 Var(a) = Aσ a = G 2 Var(e) = R Cov(a,e) = Cov(e,a) = 0 Var(y) = V = Var(Za + e) = Z Var(a) Z' + Var (e) + Cov(Za,e) + Cov(e,Za) = ZGZ' + R + Z Cov(a,e) + Cov(e,a)Z' Do Cov(a,e) = Cov(e,a) = 0 nªn V = ZGZ' + R Còng nh− vËy: Cov(y,a) = Cov(Za + e,a) = Cov(Za,a) + Cov(e,a) = Z Cov(a,a) = ZG vµ: Cov(y,e) = Cov(Za + e,e) = Cov(Za,e) + Cov(e,e) = Z Cov(a,e) + Cov(e,e) =R VÊn ®Ò ®Æt ra ë ph−¬ng tr×nh 8.1 lµ ph¶i −íc tÝnh ®−îc hµm tuyÕn tÝnh b vµ a (lµ k'b + a ch¼ng h¹n) b»ng c¸ch sö dông mét hµm tuyÕn tÝnh y (dù ®Þnh lµ L'y ch¼ng h¹n) ®Ó −íc tÝnh k'b. Gi¸ trÞ −íc tÝnh L'y ®−îc chän sao cho kh«ng chÖch, nghÜa lµ gi¸ trÞ kú väng cña nã b»ng víi gi¸ trÞ kú väng −íc tÝnh (E(L'y) = E(k'b + a)) vµ ph−¬ng sai sai sè dù tÝnh (ký hiÖu lµ PEV) lµ nhá nhÊt. ¦íc tÝnh tuyÕn tÝnh kh«ng chÖch tèt nhÊt a sÏ lµ: ∧ ∧ a = BLUP (a) = GZ'V-1(y - X b ) [8.2] vµ ∧ ∧ L'y = k' b + GZ'V-1(y - X b ) ∧ trong ®ã b = (X'V-1X)X'V-1y Gi¶i b»ng ph−¬ng ph¸p b×nh ph−¬ng bÐ nhÊt tæng qu¸t (GLS, viÕt t¾t tõ Generalized ∧ Least-square Solution) sÏ ®−îc k' b lµ −íc tÝnh tuyÕn tÝnh kh«ng chÖch tèt nhÊt (BLUE, viÕt t¾t tõ Best Linear Unbieased Estimator) ®èi víi k'b. BLUE t−¬ng tù nh− BLUP, nh−ng chØ liªn Gi¸o tr×nh sau ®¹i häc Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I Hµ Néi
Di truyÒn sè l−îng vµ chän gièng vËt nu«i ¦íc tÝnh gi¸ trÞ gièng- Ph−¬ng ph¸p BLUP 125 quan tíi viÖc −íc tÝnh c¸c hµm tuyÕn tÝnh ®èi víi c¸c ¶nh h−ëng cè ®Þnh cã ph−¬ng sai mÉu nhá nhÊt. §Ó t×m a vµ b trong ph−¬ng tr×nh [8.2] cÇn tÝnh ®−îc V-1, ®©y lµ mét ph¸p tÝnh rÊt khã. Do vËy ph¶i sö dông c¸c ph−¬ng tr×nh m« h×nh hçn hîp (MME, viÕt t¾t tõ Mixed-Model Equations) ®Ó −íc tÝnh cïng mét lóc c¶ a vµ b mµ kh«ng cÇn ph¶i tÝnh V-1. C¸c ph−¬ng tr×nh m« h×nh hçn hîp ®èi víi ph−¬ng tr×nh [3.1] sÏ nh− sau: ∧ b X'R-1X X'R-1Z X'R-1y ∧ = a Z'R-1Z+G-1 Z'R-1X Z'R-1y Do R-1 lµ ma trËn ®ång nhÊt nªn cã thÓ −íc l−îng c¶ hai vÕ vµ ph−¬ng tr×nh trªn trë thµnh: ∧ b X'X X'Z X'y ∧ Z'Z+A-1α = a Z'X Z'y [8.3] trong ®ã, α = σ2e/σ2a = (1-h2)/h2 6. Nh÷ng øng dông cña ph−¬ng ph¸p BLUP Trªn c¬ së nguyªn t¾c cña ph−¬ng ph¸p BLUP, c¸c øng dông cña BLUP ngµy cµng ®−îc ¸p dông réng r·i trong s¶n xuÊt. §iÒu ®¸ng l−u ý lµ c¸c øng dông nµy th−êng ®−îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ chän läc ®èi víi mét quÇn thÓ lín, sö dông mét tËp hîp lín c¸c sè liÖu theo dâi cña nhiÒu c¸ thÓ cã quan hÖ hä hµng víi nhau. Sau ®©y lµ mét sè øng dông BLUP ®Ó ®¸nh gi¸ vËt nu«i: - M« h×nh ®¸nh gi¸ con ®ùc (Sire Model): M« h×nh nµy sö dông c¸c sè liÖu ®êi con ®Ó −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng cña con ®ùc. PhÇn lín c¸c øng dông cña BLUP ®Ó −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi bß s÷a, ®Òu sö dông m« h×nh nµy. - M« h×nh gia sóc (Animal Model): M« h×nh nµy dïng ®Ó −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng cña b¶n th©n con vËt vµ −íc tÝnh ¶nh h−ëng c¸c nh©n tè cè ®Þnh. - M« h×nh lÆp l¹i (Repeatability Model): M« h×nh nµy dïng ®Ó −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng khi phÐp ®o cña cïng mét tÝnh tr¹ng cña con vËt ®−îc lÆp l¹i mét sè lÇn, ch¼ng h¹n c¸c tÝnh tr¹ng trong mét løa ®Î cña lîn, s¶n l−îng s÷a c¸c chu kú kh¸c nhau ë bß s÷a. M« h×nh nµy cßn ®−îc gäi lµ m« h×nh víi c¸c ¶nh h−ëng ngo¹i c¶nh ngÉu nhiªn (Models with Random Environmental Effects) - M« h×nh nhiÒu tÝnh tr¹ng (Multivariate Animal Model): M« h×nh nµy dïng ®Ó −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng víi hai hoÆc nhiÒu tÝnh tr¹ng dùa trªn mèi quan hÖ kiÓu h×nh vµ quan hÖ di truyÒn gi÷a c¸c tÝnh tr¹ng nµy. HiÖn nay ®· cã nhiÒu phÇn mÒm m¸y tÝnh øng dông c¸c m« h×nh trªn, trong s¶n xuÊt ch¨n nu«i ë nhiÒu n−íc tiªn tiÕn, ng−êi ta ®ang sö dông mét sè phÇn mÒm øng dông cña BLUP, ch¼ng h¹n ch−¬ng tr×nh PIGBLUP dïng ®Ó chän läc lîn cña Australia. Gi¸o tr×nh sau ®¹i häc Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I Hµ Néi