Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành hệ thống phân tích nguyên lý lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p2', khoa học xã hội, kinh tế chính trị phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành hệ thống phân tích nguyên lý lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p2
- thæ c tró thêng xuyªn cña c¸c bªn tham gia ®Çu t trùc tiÕp
níc ngoµi mµ cßn thÓ hiÖn ë sù di chuyÓn t b¶n b¾t buéc
ph¶i vît qua tÇm kiÓm so¸t quèc gia.
V× vËy, FDI lµ ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ dùa trªn c¬
së qu¸ tr×nh di chuyÓn t b¶n gi÷a c¸c quèc gia chñ yÕu lµ do
c¸c ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n thùc hiÖn theo nh÷ng h×nh thøc nhÊt
®Þnh trong ®ã chñ ®Çu t tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh ®Çu
t.
Mét sè nhµ lý luËn kh¸c l¹i cho r»ng ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi vÒ thùc chÊt lµ h×nh thøc kÐo dµi "chu kú tuæi thä s¶n
xuÊt", "chu kú tuæi thä kü thuËt" vµ "néi bé ho¸ di chuyÓn kÜ
thuËt". B¶n chÊt kü thuËt cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ
mét trong nh÷ng vÊn ®Ò thu hót sù chó ý cña nhiÒu nhµ lý
luËn. Tuy cßn cã sù kh¸c nhau vÒ c¬ së nghiªn cøu, vÒ ph¬ng
ph¸p ph©n tÝch vµ ®èi tîng xem xÐt Nhng quan ®iÓm cña
c¸c nhµ lý luËn gÆp nhau ë chç: trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i cã
mét sè yÕu tè liªn quan ®Õn kü thuËt s¶n xuÊt kinh doanh ®·
buéc nhiÒu nhµ s¶n xuÊt ph¶i lùa chän ph¬ng thøc ®Çu t trùc
tiÕp ra níc ngoµi nh lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña
m×nh.
b) §Æc ®iÓm cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
11
- Trong nh÷ng thËp kû gÇn ®©y, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp
níc ngoµi t¨ng lªn m¹nh mÏ vµ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau ®©y:
* C¬ cÊu ®Çu t thay ®æi theo híng tËp trung vµo lÜnh
vùc c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dÞch vô.
Sù ph¸t triÓn kinh tÕ lu«n lu«n ®Æt ra vÊn ®Ò lµ ph¶i dÞch
chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ theo híng hiÖn ®¹i ho¸ vµ phï hîp víi
xu thÕ héi nhËp víi nÒn kinh tÕ. Díi t¸c ®éng cña khoa häc
c«ng nghÖ, ngµy cµng cã nhiÒu ngµnh kinh tÕ ra ®êi vµ ph¸t
triÓn nhanh chãng, nhiÒu lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh míi ra
®êi thay thÕ cho lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh tríc ®©y. HiÖn
nay mét c¬ cÊu ®îc coi lµ hiÖn ®¹i lµ c¬ cÊu kinh tÕ trong ®ã
c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dÞch vô chiÕm mét tû lÖ
lín. T¹i sao trong c¬ cÊu ®Çu t vÉn lùa chän tèi u vµo hai
ngµnh nµy mµ kh«ng ph¶i lµ ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, Bëi v×
cã nh÷ng nguyªn nh©n sau. Thø nhÊt, cïng víi sù ph¸t triÓn
m¹nh mÏ cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt ngµy mét
n©ng cao, v× vËy mµ nhu cÇu vÒ c¸c lo¹i dÞch vô phôc vô ®êi
sèng vµ s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng lªn m¹nh mÏ, nhÊt lµ dÞch vô
kü thuËt, tµi chÝnh, du lÞch, ®ßi hái ngµnh dÞch vô ph¶i ®îc
ph¸t triÓn t¬ng øng. Thø hai, ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn lµ
ngµnh cã nhiÒu ph©n ngµnh, mµ nh÷ng ph©n ngµnh ®ã thuéc
c¸c lÜnh vùc mòi nhän cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng
12
- nghÖ, nh ®iÖn tö, th«ng tin liªn l¹c, vËt liÖu míi Thø ba, do
®Æc tÝnh kü thuËt cña hai ngµnh nµy lµ dÔ dµng thùc hiÖn sù
hîp t¸c. VÝ dô nh ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o cã nh÷ng quy
tr×nh c«ng nghÖ cã thÓ ph©n chia ra nhiÒu c«ng ®o¹n vµ tuú
theo thÕ m¹nh cña mçi níc cã thÓ ph©n chia ra nhiÒu c«ng
®o¹n vµ tuú theo thÕ m¹nh cña mçi níc cã thÓ thùc hiÖn mét
trong nh÷ng kh©u mµ hai ngµnh nµy cho phÐp nhµ ®Çu t thu
®îc lîi nhuËn cao, ®ì gÆp rñi ro h¬n vµ nhanh chãng thu håi
vèn ®Çu t. V× vËy mµ hÇu hÕt c¸c níc ®Òu tËp trung mäi cè
g¾ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
vµo hai ngµnh nµy. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn mét c¬ cÊu
kinh tÕ hiÖn ®¹i theo híng CNH mµ chÝnh phñ cña nhiÒu
níc ®ang ph¸t triÓn ®· dµnh nhiÒu u ®·i cho nh÷ng níc
ngoµi ®Çu t vµo hai ngµnh nµy, ®iÒu ®ã t¹o ra søc hÊp dÉn
m¹nh mÏ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
* HiÖn tîng hai chiÒu trong ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
Tõ nh÷ng n¨m 70 vµ ®Çu nh÷ng n¨m 80 trë l¹i ®©y, ®·
xuÊt hiÖn hiÖn tîng hai chiÒu, tøc lµ hiÖn tîng mét níc võa
tiÕp nhËn ®Çu t võa ®Çu t ra níc ngoµi. §iÓn h×nh nh Mü,
c¸c níc thuéc nhãm G7, c¸c níc c«ng nghiÖp míi (NICs)
nhËn vèn ®Çu t nhiÒu vµ trùc tiÕp ®Çu t lín. ë c¸c níc NICs
lµ nh÷ng níc tiÕp nhËn ®Çu t trùc tiÕp nhiÒu nhÊt tõ Mü vµ
13
- NhËt B¶n. §µi Loan vµ Hång K«ng lµ hai trong sè 10 níc
®Çu.
14
- 3. Môc tiªu vµ c¸c yÕu tè ®¶m b¶o cho CNH, H§H
cña ViÖt Nam
ViÖt Nam khi tiÕn hµnh CNH vÒ thùc chÊt lµ thùc hiÖn sù
chuyÓn biÕn tõ mét nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu sang nÒn
kinh tÕ c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh CNH tõ
nh÷ng n¨m 60 theo ph¬ng thøc "u tiªn ph¸t triÓn c«ng
nghiÖp nÆng ®ång thêi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp
nhÑ". Vµ mét thêi gian sau ®ã (1976) lµ "u tiªn ph¸t triÓn
c«ng nghiÖp nÆng mét c¸ch hîp lý trªn c¬ së ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp vµ c«ng nghiÖp nhÑ. M« h×nh CNH cæ ®iÓn - m« h×nh
x©y dùng mét hÖ thèng c«ng nghiÖp hoµn chØnh, khÐp kÝn, lµm
c¬ së cho mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ. Trong ®iÒu kiÖn cña
nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, l¹c hËu th× kh¶ n¨ng tÝch luü kh«ng
cã vµ ph¶i dùa vµo sù viÖn trî cña Liªn X« vµ c¸c níc
XHCN. víi sè viÖn trî( h¬n 1 tû USD/ n¨m) ph¶i chia cho
nhiÒu nhu cÇu kh¸c nhau nªn hiÖu ®Çu t thÊp vµ c¬ cÊu kinh
tÕ ViÖt Nam mÊt c©n ®èi dÉn ®Õn khñng ho¶ng nghiªm träng.
§Õn ®¹i héi lÇn thø VI (1986) chñ tr¬ng thùc hiÖn c«ng cuéc
®æi míi toµn diÖn trong ®ã cã viÖc x©y dùng mét sè tiÒn ®Ò cÇn
thiÕt cho ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn míi. §Õn
®¹i héi lÇn VII xña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam th× vÊn ®Ò c«ng
nghiÖp ho¸ theo híng hiÖn ®¹i "Ph¸t trتn lùc lîng s¶n xuÊt,
c«ng nghiÖp ho¸ theo híng hiÖn ®¹i g¾n víi ph¸t triÓn mét
15
- nÒn n«ng nghiÖp toµn diÖn lµ nhiÖm vô träng t©m". Héi nghÞ
lÇn thø 7 cña ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng céng s¶n ViÖt
Nam kho¸ VII ®· biªn th¶o kü vÒ vÊn ®Ò tiÕn hµnh c«ng
nghiÖp ho¸ víi ®Æc trng lµ: C«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn
nÒn kinh tÕ thÞ trêng, víi xu híng ph©n c«ng lao ®éng quèc
tÕ, khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸, c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®ang trë
thµnh phæ biÕn vµ diÔn ra víi tèc ®é cao, c«ng nghiÖp ho¸ phaØ
®i ®«i víi hiÖn ®¹i ho¸.
a) Bèi c¶nh kinh tÕ quèc tÕ.
ViÖt Nam khi tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
trong ®iÒu kiÖn khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh
tÕ trë thµnh xu thÕ phæ biÕn vµ diÔn ra mét c¸ch m¹nh mÏ vµ
thêi gian nµy nhiÒu níc tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ thµnh
c«ng, vµ ®©y lµ c¬ së ®Ó níc ta tham kh¶o, lùa chän nh÷ng
m« h×nh kinh nghiÖm vµ c¸ch thøc phï hîp ®Ó vËn dông vµo
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. MÆt kh¸c, thÕ giíi ngµy nay
®ang chøng kiÕn sù ph¸t triÓn cha tõng cã trong lÞch sö vÒ
khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ. ViÖt Nam còng nh c¸c níc
®ang ph¸t triÓn kh¸c cã thÓ tiÕp cËn ®îc nh÷ng kü thuËt tiªn
tiÕn mµ thêng tèn thêi gian, chi phÝ t×m tßi, nghiªn cøu, thö
nghiÖm. Vµ ViÖt Nam lùa chän sao cho phï hîp víi yªu cÇu
cña c«ng nghiÖp ho¸ cña níc m×nh vµ tÝnh kinh tÕ tøc lµ
16
- nhanh chãng øng dông ®îc vµo s¶n xuÊt vµ ®a l¹i hiÖu qu¶
kinh tÕ cao.
Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®· gióp ViÖt Nam t¨ng thu hót ®Çu
t níc ngoµi, viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc vµ gi¶i quyÕt ®îc
vÊn ®Ò nî quèc tÕ. §iÒu nµy ®· gãp phÇn æn ®Þnh c¸n c©n thu
chi ng©n s¸ch tËp trung nguån lùc cho tr¬ng tr×nh ph¸t triÓn
kinh tÕ x· héi trong níc. Tham gia héi nhËp kinh tÕ còng gãp
phÇn cho ta tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®µo t¹o c¸n
bé qu¶n lý, vµ c¸n bé kinh tÕ. §iÒu nµy gãp phÇn lµm chuyÓn
dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng phï hîp víi c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
NÕu xÐt ë ph¹m vi hÑp h¬n, ViÖt Nam n»m trong vïng
Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng hiÖn ®ang lµ khu vùc kinh tÕ n¨ng
®éng, cã tèc ®é t¨ng trëng t¬ng ®èi cao, cã nhiÒu níc thùc
hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ thµnh c«ng, t¹o ra mét sù chuyÓn dÞch
c¬ cÊu kinh tÕ vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ theo híng tÝch
cùc. Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng hiÖn ®ang lµ khu vùc cã sù
h×nh thµnh mét tæ chøc hîp t¸c kinh tÕ cã hiÖu qu¶ nh AITA,
APEC . C¸c tæ chøc nµy lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ph¸ bá
nh÷ng h¹n chÕ, c¶n trë, kh«ng nh÷ng trong lÜnh vùc mËu dÞch,
mµ nã cßn lµ c¬ së më ®êng cho sù dÞch chuyÓn vèn, c«ng
17
- nghÖ vµ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt quan träng gi÷a c¸c níc trong
khu vùc.
V× thÕ, ViÖt Nam thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
ë ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp so víi c¸c níc ®i tríc tuy cßn ë møc
thÊp h¬n nhiÒu vÒ thùc lùc kinh tÕ néi sinh nhng cã bèi c¶nh
kinh tÕ quèc tÕ cã nhiÒu thuËn lîi.
b) Môc tiªu vµ c¸c yÕu tè ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng
trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam.
§èi víi ViÖt nam thùc chÊt "C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i
ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n, toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ, x· héi vµ sö
dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh, xong sö dông mét c¸ch phæ
biÕn møc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph¬ng tÞªn vµ ph¬ng
ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ vµ
tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng cao.
Môc tiªu l©u dµi cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ c¶i biÕn
níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt
hiÖn ®¹i, cã c¬ cÊu kinh tÕ phï hîp, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé
phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña søc s¶n xuÊt, møc sèng vËt
chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu
níc m¹nh, x· héi c«ng b¨ng v¨n minh" [62.7].
18
- Môc tiªu trung h¹n lµ ra søc phÊn ®Êu ®a níc ta ®Õn
n¨m 2020 c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp. Tøc lµ mét
níc cã nÒn kinh tÕ trong ®ã lao ®éng c«ng nghiÖp trë thµnh
phæ biÕn.
CNH, H§H lµ mét qu¸ tr×nh biÕn ®æi tõ x· héi n«ng
nghiÖp thµnh x· héi c«ng nghiÖp. §©y lµ sù biÕn ®æi toµn diÖn
trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, vµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi
nµy chØ cã thÓ thµnh cong khi nã cã c¸c yÕu tè (c¸c ®iÒu kiÖn)
c¬ b¶n sau:
Thø nhÊt: huy ®éng vµ tËp trung ®îc mét sè lîng vèn
®ñ lín vµ tæ chøc sö dông chóng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®óng
theo yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ CNH, H§H. Vèn nµy
cã thÓ ®îc huy ®éng tõ c¸c nguån trong vµ ngoµi níc, trong
®ã nguån vèn trong níc lµ quyÕt ®Þnh vµ nguån vèn tõ níc
ngoµi cã vÞ trÞ rÊt quan träng. Trong ®iÒu kiÖn tiÕt kiÖm vµ tÝch
luü trong níc cßn thÊp, viÖc huy ®éng vèn cßn khã kh¨n th×
viÖc tËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó thu hót nguån vèn tõ bªn ngoµi
®îc ®Æt ra cÊp b¸ch nh ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho thêi kú ®Çu
tiÕn hµnh CNH, H§H.
Thø hai, cã nguån nh©n lùc ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c yªu
cÇu cña mét nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. Vèn dÜ xuÊt tõ mét nÒn
kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, kü thuËt s¶n xuÊt l¹c hËu, lao ®éng thñ
19
- c«ng lµ chñ yÕu, nguån nh©n lùc cña ta tõ ngêi lao ®éng gi¶n
®¬n ®Õn nhiÒu c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt, nhµ doanh
nghiÖp ®Òu rÊt khã kh¨n, bì ngì khi ®øng tríc ®ßi hái vÒ
tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña mét lao ®éng trong nÒn s¶n xuÊt hiÖn
®¹i. Do ®ã, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng cuéc CNH, H§H th×
viÖc ®Çu t cho gi¸o dôc, ®µo t¹o ®îc ®Æt ra nh mét quèc
s¸ch hµng ®Çu. Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ viÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o
l¹i, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh vµ h×nh thøc ®µo t¹o lµ mét trong
nh÷ng c¸ch thøc ®Ó chóng ta cã thÓ t¹o ra ®îc mét c¬ cÊu
nh©n lùc thÝch hîp, quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña c«ng cuéc
CNH, H§H ®Êt níc.
Thø ba, cã ®îc mét hÖ thèng thÓ chÕ kinh tÕ - x· héi
®ång bé, ®óng híng, phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ tr×nh ®é cña
lùc lîng s¶n xuÊt nh»m lµm cho chÝnh b¶n th©n yªu cÇu cña
c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh quyÕt ®Þnh sù chuyÓn biÕn
vÒ c¬ cÊu theo híng c¬ cÊu cña mét nÒn kinh tÕ CNH, H§H.
Vµ, sù chuyÓn biÕn nµy còng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó cã ®îc nh÷ng
tiÒm lùc khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ thÝch øng víi ®ßi hái
cña nÒn kinh tÕ CNH, H§H.
Thø t, cã quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i réng r·i vµ hiÖu qu¶.
§©y lµ luång quan träng nh»m thu hót tèt nguån vèn, kü thuËt,
c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tri thøc qu¶n lý tiªn tiÕn vµ kh¶ n¨ng hoµ
20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
