Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành hệ thống phân tích nguyên lý lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p4', khoa học xã hội, kinh tế chính trị phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành hệ thống phân tích nguyên lý lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p4
- ho¸ nÒn kinh tÕ. Chóng ta coi träng nguån lùc trong níc lµ
quyÕt ®Þnh, nguån lùc bªn ngoµi lµ quan träng ®èi víi sù ph¸t
triÓn l©u dµi cña nÒn kinh tÕ.
a) T×nh h×nh ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi thêi gian qua
Giai ®o¹n tríc 1996: FDI liªn tôc gia t¨ng c¶ vÒ sè dù ¸n
vµ vèn ®Çu t, ®¹t møc kû lôc lµ 8,6 tû USD vÒ tæng sè vèn
®¨ng ký vµo n¨m 1996. Trong giai ®o¹n nµy tèc ®é t¨ng trëng
b×nh qu©n hµng n¨m vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®¹t
kho¶ng 50% mét n¨m. §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· t¨ng
®¸ng kÓ tõ møc 37 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t ®¨ng ký 342
triÖu USD n¨m 1988 lªn 326 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t ®¨ng
ký 8640 triÖu USD n¨m 1996.
Giai ®o¹n sau 1996: FDI vµo ViÖt Nam liªn tôc gi¶m.
Trong giai ®o¹n 1997-2000 vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
gi¶m trung b×nh kho¶ng 24% mét n¨m. §Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi ®· gi¶m ®¸ng kÓ tõ møc vèn ®Çu t ®¨ng ký kho¶ng 8,6
tû USD n¨m 1996 xuèng cßn 1,9 tû USD n¨m 2000. Ngoµi ra,
trong giai ®o¹n nµy, cßn cã mét xu híng kh¸c rÊt ®¸ng lo
ng¹i vµ vèn ®Çu t gi¶i thÓ t¨ng cao h¬n nhiÒu so víi giai ®o¹n
tríc. Tæng sè vèn ®Çu t gi¶i thÓ giai ®o¹n 1997-2000 kho¶ng
2,56% tû USD so víi 2,69 tû USD cña n¨m tríc ®ã céng l¹i.
31
- TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2002 ®· cã h¬n 4500 dù ¸n ®Çu t trùc
tiÕp níc ngoµi (§TTTNN) ®îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t víi tæng
vèn ®¨ng ký vµ t¨ng vèn ®¹t trªn 80 tû USD. Trõ c¸c dù ¸n gi¶i
thÓ tríc thêi h¹n hoÆc ®· hÕt h¹n ho¹t ®éng, hiÖn cã trªn 3670
dù ¸n ®ang cã hiÖu lùc, víi tæng vèn ®¨ng ký ®¹t trªn 39 tû
USD. Trong ®ã cã gÇn 2000 dù ¸n ®ang triÓn khai ho¹t ®éng
kinh doanh. 980 dù ¸n ®ang trong thêi kú x©y dùng c¬ b¶n vµ
lµm c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, gÇn 700 dù ¸n cha triÓn khai do
nhiÒu nguyªn nh©n. Tæng sè vèn ®Çu t thùc hiÖn cña c¸c dù
¸n ®· cÊp giÊy phÐp kho¶ng 24 tû USD, trong ®ã vèn thùc hiÖn
cña c¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc lµ trªn 21 tû USD. §Çu t níc
ngoµi chñ yÕu dùa vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng víi
66% sè dù ¸n vµ 64,5% vèn thùc hiÖn. LÜnh vùc nµy còng thu
hót tíi trªn 70% sè lao ®éng vµ t¹o ra trªn 90% gi¸ trÞ xuÊt
khÈu cña khu vùc ®Çu t níc ngoµi. LÜnh vùc dÞch vô chiÕm
21% sè dù ¸n vµ 22,5% vèn thùc hiÖn, lÜnh vùc n«ng - l©m -
ng nghiÖp chiÕm 13% sè dù ¸n vµ 6% vèn thùc hiÖn.
VÒ ®Þa bµn ®Çu t th× ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi tËp trung
chñ yÕu vµo vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa B¾c vµ vïng kinh tÕ
träng ®iÎem ë phÝa Nam. Trong sè c¸c ®Þa ph¬ng thu hót
m¹nh mÏ ®Çu t níc ngoµi, thµnh phè Hå ChÝ Minh gi÷ vÞ trÝ
hµng ®Çu víi 1224 dù ¸n vµ 10394 triÖu USD vèn ®¨ng ký cßn
hiÖu lùc, tiÕp theo lµ Hµ Néi, §ång Nai vµ B×nh D¬ng. Khu
32
- vùc phÝa B¾c thu hót ®îc Ýt h¬n, trong ®ã ®¸ng kÓ lµ Hµ Néi,
H¶i Phßng, H¶i D¬ng, Qu¶ng Ninh víi tæng sè 634 dù ¸n,
9.625 triÖu USD vèn ®¨ng ký cßn hiÖu lùc.
b) Nh÷ng h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt
Nam.
LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam quy ®Þnh cã ba h×nh
thøc chñ yÕu lµ: XÝ nghiÖp liªn doanh , xÝ nghiÖp 100% vèn
níc ngoµi, hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång vµ h×nh
thøc ký hîp ®ång x©y dùng- kinh doanh- chuyÓn giao(BOT).
Víi c¸c c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ë ViÖt Nam.
+ H×nh thøc xÝ nghiÖp liªn doanh.
§©y lµ h×nh thøc ®Çu t ®îc c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi
sö dông nhiÒu nhÊt trong thêi gian qua, bëi v×:
Mét lµ, hä tranh thñ ®îc sù hç trî vµ nh÷ng kinh nghiÖm
cña c¸c ®èi t¸c ViÖt Nam trªn thÞ trêng mµ hä cha quen biÕt.
Hai lµ, c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi muèn san sÎ rñi ro víi
c¸c ®èi t¸c ViÖt Nam do m«i trêng ®Çu t ViÖt Nam cßn
nhiÒu bÊt tr¾c.
33
- Ba lµ, h×nh thøc nµy cã kh¶ n¨ng thuËn lîi h¬n ®Ó c¸c nhµ
®Çu t níc ngoµi më réng ph¹m vi vµ l·nh thæ ho¹t ®éng kinh
doanh so víi h×nh thøc 100% vèn ®Çu t níc ngoµi.
MÆt kh¸c, nhµ níc còng t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì c¸c
doanh nghiÖp trong níc liªn doanh víi níc ngoµi nh»m sö
dông cã hiÖu qu¶ mÆt b»ng vµ nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt bÞ
hiÖn cã.
HiÖn nay, h×nh thøc nµy chiÕm 66,4% trong tæng sè 815
xÝ nghiÖp liªn doanh ®· ®îc cÊp giÊy phÐp, 51% sè vèn ®¨ng
ký vµ 30% sè dù ¸n.
+ XÝ nghiÖp 100% vèn ®Çu t níc ngoµi.
H×nh thøc nµy ngµy cµng ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y, tõ 5% n¨m 1989 ®Õn 27% n¨m 1995 trong tæng sè c¸c dù
¸n ®· ®îc cÊp giÊy phÐp.
H×nh thøc 100% vèn níc ngoµi ®îc c¸c nhµ ®Çu t trùc
tiÕp níc ngoµi lùa chän ngµy cµng nhiÒu v× nã cã phÇn dÔ
thùc hiÖn vµ thuËn lîi h¬n cho hä. nhng b»ng h×nh thøc ®Çu
t nµy, vÒ phÝa níc nhËn ®Çu t thêng chØ nhËn ®îc c¸c lîi
Ých tríc m¾t, vÒ l©u dµi, h×nh thøc ®Çu t nµy kh«ng høa hÑn
nh÷ng lîi Ých tèt ®Ñp, mµ thËm chÝ níc nhËn ®Çu t cßn ph¶i
g¸nh chÞu nhiÒu hËu qu¶ khã lêng.
34
- Khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp tËp trung, ®Æc khu kinh tÕ,
hoÆc ¸p dông c¸c ho¹t ®éng x©y dùng- vËn hµnh- chuyÓn
giao(BOT) hay x©y dùng chuyÓn giao vËn hµnh (BTO)
HiÖn nay h×nh thøc nµy chiÕm 36% vèn ®¨ng ký vµ 66%
sè dù ¸n
+ H×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh.
Lµ h×nh thøc mµ theo ®ã bªn níc ngoµi vµ bªn ViÖt Nam
cïng nhau thùc hiÖn mét hîp ®ång ®· ®îc ký gi÷a hai bªn,
quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña mçi bªn
trong s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng thµnh lËp mét ph¸p nh©n
míi.
H×nh thøc nµy ®· xuÊt hiÖn sím ë ViÖt Nam nhng ®¸ng
tiÕc cho ®Õn nay vÉn cha hoµn thiÖn ®îc c¸c qui ®Þnh ph¸p
lý cho nã. §iÒu ®ã ®· g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho viÖc gi¶i
thÝch híng dÉn vµ vËn dông vµo thùc tÕ.
Lîi dông s¬ hë nµy, mét sè nhµ ®Çu t níc ngoµi ®· trèn
tr¸nh sù qu¶n lý cña nhµ níc, ®Çu t chui vµo ViÖt Nam.
HoÆc khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n lín, c¸c bªn hîp doanh thêng
gÆp khã kh¨n trong viÖc ®iÒu hµnh dù ¸n.
35
- Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh lµ h×nh thøc dÔ thùc hiÖn vµ
cã u thÕ lín trong viÖc phèi hîp s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm kü
thuËt cao ®ßi hái cã sù kÕt hîp thÕ m¹nh cña nhiÒu c«ng ty ë
nhiÒu quèc gia. §©y còng sÏ lµ xu híng hîp t¸c s¶n xuÊt kinh
doanh trong mét t¬ng lai gÇn, xu híng cña sù ph©n c«ng lao
®éng chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt trªn ph¹m vi quèc tÕ.
Vµ h×nh thøc nµy chiÕm 13% vèn ®¨ng ký vµ 4% sè dù
¸n.
c) C¸c ®èi t¸c ®Çu t
§èi t¸c ViÖt Nam
Theo qui ®Þnh cña LuËt ®Çu t níc ngoµi (L§TNN) ®·
söa ®æi bæ sung 12/1992 th× mäi tæ chøc kinh tÕ ViÖt Nam, kÓ
c¶ doanh nghiÖp nhµ níc (DNNN) vµ doanh nghiÖp t nh©n
(DNTN) ®îc hîp t¸c trùc tiÕp víi níc ngoµi.
Nhng thùc tÕ thêi gian qua, hÇu nh chØ cã c¸c DNNN
tham gia hîp t¸c kinh doanh víi níc ngoµi (chiÕm 96% sè dù
¸n vµ 99% tæng sè vèn ®Çu t). T×nh h×nh nµy ph¶n ¸nh t×nh
tr¹ng thùc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cßn nhá
bÐ, tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ n¨ng lùc qu¶n lý cßn yÕu kÐm.
36
- V× vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch thÝch hîp
®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNTN vµ ®ßi hái ph¶i cã sù hç trî
cña Nhµ níc ®èi víi c¸c DNTN.
§èi t¸c níc ngoµi:
Thêi kú ®Çu míi thùc hiÖn luËt ®Çu t níc ngoµi chñ yÕu
lµ c¸c c«ng ty nhá, thËm chÝ c¶ c«ng m«i giíi ®Çu t vµo níc
ta. phÇn lín lµ c«ng ty thuéc khu vùc §«ng ¸-TBD vµ T©y-
B¾c ©u.
VÒ khu vùc c¸c níc ®Çu t vµo ViÖt Nam th× khu vùc
§«ng B¾c ¸(gåm NhËt B¶n, Hµn Quèc, Hång K«ng) chiÕm
55,4% sè dù ¸n vµ 40,8 vèn ®¨ng ký cña tÊt c¶ dù ¸n ®ang cßn
hiÖu lùc. §Çu t c¸c níc ASEAN vµo ViÖt Nam tõ n¨m 1997
trë l¹i ®©y cã chiÒu híng suy gi¶m do t¸c ®éng cña cuéc
khñng ho¶ng tµi chÝnh- tiÒn tÖ khu vùc vµ nh÷ng h¹n chÕ vÒ
kh¶ n¨ng phôc håi kinh tÕ (Singapore, vÉn gi÷ vÞ trÝ hµng ®Çu
víi 236 dù ¸n vµ 7,2 tû USD vèn ®¨ng ký). §Çu t c¸c níc
Ch©u ¢u nh Ph¸p, Hµ Lan vÉn n»m trong sè 10 níc ®Çu t
lín nhÊt vµo ViÖt nam, Hoa Kú ®øng ë vÞ trÝ 13 víi h¬n 1,1 tû
USD vèn ®¨ng ký trong n¨m 2002.
d) Thùc tr¹ng ®Çu t cña mü vµo ViÖt Nam.
37
- TÝnh ®Õn ngµy 31-8-2001, Mü cã dù ¸n cßn hiÖu lùc víi
tæng sè vèn ®Çu t ®¨ng ký lµ 1058 triÖu USD vµ vèn ®Çu t
thùc hiÖn ®¹t 489,4 triÖu USD, Mü cã 82 dù ¸n ®Çu t vµo
ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm 58,6% tæng sè vèn ®Çu t lµ 306,2
triÖu USD, tiÕp ®Õn lµ ngµnh dÇu khÝ, c«ng nghiÖp nhÑ, x©y
dùng vµ thùc phÈm. N«ng, l©m nghiÖp cã 16 dù ¸n chiÕm
13,5% tæng vèn ®Çu t.
Theo h×nh thøc ®Çu t, Mü cã 83 dù ¸n 100% vèn níc
ngoµi (chiÕm 64,3% tæng sè dù ¸n), víi tæng sè vèn ®Çu t lµ
554,3 triÖu USD (chiÕm 52,4% tæng vèn ®Çu t); TiÕp theo lµ
h×nh thøc liªn doanh cã 33 dù ¸n (25,6%) víi vèn ®Çu t lµ
369,8 triÖuUSD (34,9%) vµ hîp ®ång hîp t¸c liªn doanh cã 11
dù ¸n (10,1%) víi tæng vèn ®Çu t lµ 134,1 triÖu USD (12,7%).
C¸c dù ¸n ®Çu t cña Mü ®Çu t t¹i 26 tØnh thµnh phè
nhng tËp trung chñ yÕu t¹i thµnh phè HCM víi 37 dù ¸n, víi
vèn ®Çu t lµ 187,5 triÖu USD; Hµ Néi: 22 dù ¸n víi 158,1
triÖu USD vµ §ång Nai víi 14 dù ¸n, víi vèn ®Çu t lµ 181,4
triÖu USD; 3 ®Þa ph¬ng nµy chiÕm 56% tæng sè dù ¸n vµ 50%
tæng vèn ®Çu t cña Mü t¹i ViÖt Nam. §©y lµ nh÷ng ®Þa bµn cã
c¬ së h¹ tÇng vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh tèt h¬n so víi
c¸c tØnh thµnh trong c¶ níc.
38
- T¸c ®éng cña hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü ®Õn triÓn
väng thu hót ®Çu t trùc tiÕp cña Mü vµo ViÖt Nam.
C¬ héi ®Çu t trùc tiÕp cña Mü vµo ViÖt Nam thÓ hiÖn ë
nh÷ng ®iÓm chÝnh sau:
Thø nhÊt, víi møc thuÕ suÊt cña nhiÒu mÆt hµng gi¶m tõ
40-60% xuèng cßn 3%, xuÊt khÈu ViÖt Nam sang Mü sÏ t¨ng.
Ng©n hµng ThÕ giíi dù b¸o xuÊt khÈu ViÖt Nam sang Mü sÏ
t¨ng tõ 368 triÖu USD (møc n¨m ngo¸i) lªn 1 tû USD/n¨m
trong vßng 4 n¨m tíi. §iÒu nµy sÏ khuyÕn khÝch c¸c doanh
nghiÖp Mü ®Çu t vµo ViÖt Nam, ®Æc biÖt cã lîi cho ngµnh s¶n
xuÊt quÇn ¸o, giµy dÐp v× c¸c doanh nghiÖp Mü muèn tËn dông
lîi thÕ nh©n c«ng rÎ ë ViÖt Nam "ViÖt Nam thùc sù lµ n¬i lý
tëng cho s¶n xuÊt, vµ ®iÒu nµy sÏ cßn trë nªn tèt h¬n trong
thêi gian tíi". §ã lµ lêi ph¸t biÓu cña «ng Lalit Monteiro.
(Tæng gi¸m ®èc h·ng Nike t¹i ViÖt Nam)
Thø hai, HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü sÏ lµm cho vÞ
thÕ cña ViÖt Nam ®îc n©ng trªn trêng quèc tÕ do ®ã sÏ cã
mét sè nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Õn ®©y ®Ó x©y dùng nhµ m¸y
s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu ®i Mü vµ nh÷ng nhµ ®Çu t níc
ngoµi kh¸c ®ang ®Çu t t¹i ViÖt Nam sÏ cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt.
39
- Thø ba, b»ng nh÷ng cam kÕt thùc hiÖn dÇn viÖc minh
b¹ch ho¸, gi¶m thuÕ xuÊt, bá hµng rµo phi thuÕ quan, cëi më
h¬n n÷a cho ®Çu t níc ngoµi, b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ
M«i trêng kinh doanh cña ViÖt Nam ch¾c ch¾n sÏ ngµy cµng
tèt h¬n vµ mäi bªn ®Òu cã lîi. §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi ®Çu t
trùc tiÕp cña Mü vµo ViÖt Nam sÏ t¨ng.
II. Thùc tr¹ng thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp
níc ngoµi ë ViÖt Nam
1. Quy m« nhÞp ®é thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi t¨ng m¹nh
Tõ khi luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam cã hiÖu lùc
cho ®Õn hÕt ngµy 12 n¨m 2001 th× nhÞp ®é thu hót ®Çu t trùc
tiÕp níc ngoµi t¨ng nhanh tõ 1988 ®Õn 1995 c¶ vÒ sè lîng
dù ¸n còng nh vèn ®¨ng ký.
9000 8492.3
8000
7000 6530.8
6000
4649.1
5000
3892
3765.6
4000
2900
3000 2156 2436
2012.4
1322.3
2000 839 1568
582.5
371.8
1000
0
1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
40
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
