Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành hệ thống phân tích nguyên lý lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p5', khoa học xã hội, kinh tế chính trị phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành hệ thống phân tích nguyên lý lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p5
- §å thÞ: Vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam
Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy, vèn ®Çu t trùc tiÕp
níc ngoµi ®· ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá trong tæng sè
vèn tiÕn hµnh CNH, H§H ®Êt níc. T khi luËt ®Çu t ra ®êi
n¨m 1988 ®· cã 371,8 triÖu USD ®Õn nay con sè ®· t¨ng lªn
hµng ngh×n (n¨m 1996 lµ 8497,3 triÖu USD). Thêi kú ®Çu t¨ng
m¹nh nhÊt vµo nh÷ng n¨m 1993, 1994, 1995 vµ sau ®ã cã xu
híng gi¶m xuèng vµo nh÷ng n¨m 1996, 1997, 1998, 1999 vµ
®Õn n¨m 2001, 2002, 2003 ®ang t¨ng lªn cho thÊy tÝn hiÖu kh¶
quan h¬n.
Sù biÕn ®éng trªn phÇn nµo do t¸c ®éng cña cuéc khñng
ho¶ng tµi chÝnh khu vùc ®èi víi ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo
ViÖt Nam. PhÇn lín vèn ®Çu t níc ngoµi (trªn 70%) vµo ViÖt
Nam lµ xuÊt ph¸t tõ c¸c nhµ ®Çu t ch©u ¸. Khi c¸c níc nµy
l©m vµo cuéc khñng ho¶ng th× c¸c nhµ ®Çu t ë ®©y r¬i vµo
t×nh tr¹ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, kh¶ n¨ng ®Çu t gi¶m sót.
Mét nguyªn nh©n kh¸c kh«ng kÐm phÇn quan träng ®ã lµ sù
gi¶m sót vÒ kh¶ n¨ng hÊp dÉn do ®iÒu kiÖn néi t¹i cña nÒn kinh
tÕ ViÖt Nam. Trong ®ã cã viÖc do gi¶m bít mét sè u ®·i trong
luËt ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi n¨m 1996 so víi tríc.
Sè lîng vèn cïng ®îc thÓ hiÖn qua c¸c dù ¸n, quy m«
dù ¸n b×nh qu©n cña thêi kú 1988-2000 lµ 11,44 triÖu USD/1
41
- dù ¸n theo sè lîng vèn ®¨ng ký. Tuy nhiªn quy m« dù ¸n
theo vèn ®¨ng ký b×nh qu©n n¨m 1999 bÞ nhá ®i mét c¸ch ®ét
ngét (5,04 triÖu USD/1 dù ¸n). Quy m« dù ¸n theo vèn ®¨ng
ký b×nh qu©n cña n¨m 1999 chØ b»ng 40,06% quy m« b×nh
qu©n thêi kú 1988-2001 vµ chØ b»ng 28,5% cña n¨m cao nhÊt
lµ n¨m 1995. Quy m« vèn b×nh qu©n cña c¸c dù ¸n míi ®îc
cÊp phÐp trong n¨m 2000 tuy ®· t¨ng lªn, nhng sang n¨m
2001 mÆc dï cã thªm dù ¸n víi quy m« ®Çu t lín (nhµ m¸y
®iÖn Phó Mü III sè vèn ®¨ng ký lµ 412,9 triÖu USD, m¹ng ®iÖn
tho¹i di ®éng sè vèn ®¨ng ký 230 triÖu USD) dù ¸n chÕ biÕn
n«ng s¶n phÈm t¹i TP HCM cã vèn ®¨ng ký 120 triÖu USD…).
Nhng quy m« vèn b×nh qu©n cña c¸c dù ¸n ®¹t b»ng 97,4%
møc b×nh qu©n n¨m 2000. §iÒu ®ã chøng tá n¨m 2001 cã
nhiÒu dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam víi qui
m« nhá.
2. C¬ cÊu vèn ®Çu t
a) C¬ cÊu vèn ®Çu t FDI t¹i ViÖt Nam theo vïng l·nh
thæ
Trong thêi kú nµy th× vïng §«ng Nam Bé ®· chiÕm h¬n
nöa tæng sè vèn ®Çu t 54%. TiÕp theo lµ §ång b»ng s«ng
Hång víi 30%. Cßn c¸c vïng kh¸c th× con sè nµy lµ rÊt thÊp.
Duyªn h¶i Nam Trung Bé lµ 8%. §ång b»ng S«ng Cöu Long
42
- lµ 2%, B¾c Trung Bé (2%) vµ §«ng B¾c (4%). Cßn hai vïng
T©y Nguyªn, T©y B¾c con sè nµy lµ 0%. Qua ®©y ta thÊy tØ lÖ
vèn ®Çu t vµo c¸c vïng kh«ng ®ång ®Òu nhau. TËp trung ë
vïng cã c¸c tØnh thµnh phè ph¸t triÓn. Cßn c¸c vïng kh¸c th×
c¬ cÊu vèn lÎ tÎ, Ýt ái. §©y còng lµ ®iÒu bÊt cËp lµm cho ®Êt
níc ph¸t triÓn kh«ng ®Òu, g©y nªn kho¶ng c¸ch giµu nghÌo.
MÆt kh¸c ë tõng vïng th× tØ lÖ vèn còng kh¸c nhau. NÕu hai
thµnh phè lín lµ Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· chiÕm
h¬n nöa (50,3%) tæng sè vèn ®Çu t cña c¶ níc th× 10 ®Þa
ph¬ng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi còng chiÕm tíi 87,8%. Thµnh
phè Hå ChÝ Minh víi sè vèn ®¨ng ký 9991,3 triÖu USD (chiÕm
28,3% tæng vèn ®¨ng ký c¶ níc. Sè liÖu t¬ng øng cña c¸c
®Þa ph¬ng nh sau: Hµ Néi 7763,5 (22%); §ång Nai 34390
(9,7%); Bµ RÞa - Vòng Tµu 2515,9 (7,1%); B×nh D¬ng vµ
B×nh Phíc 1677,9 (4,8%); H¶i Phßng 1507,7 (4,3%); Qu¶ng
Ng·i 133,0 (3,8%); Qu¶ng Nam §µ N½ng 1013,7 (2,9%)
Víi mong muèn thu hót ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi gãp
phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ gi÷a c¸c vïng nªn chÝnh
phñ ta ®· cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, u ®·i ®èi víi c¸c dù ¸n
®Çu t vµo "nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi khã kh¨n,
miÒn nói, vïng s©u, vïng xa". Tuy vËy, vèn níc ngoµi vÉn
®îc ®Çu t trùc tiÕp chñ yÕu vµo mét sè ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn
thuËn lîi vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng vµ m«i trêng kinh tÕ. Vµ v× thÕ
43
- ®Çu t níc ngoµi theo vïng l·nh thæ ®Ó kÕt hîp ho¹t ®éng nµy
víi viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng trong níc, ®¹t kÕt qu¶ cha cao.
§©y còng lµ vÊn ®Ò cÇn ®iÒu chØnh trong thêi gian tíi trong
lÜnh vùc nµy.
b) §TTTNN vµo ViÖt Nam ph©n theo ngµnh kinh tÕ
§å thÞ 2: C¬ cÊu vèn FDI t¹i ViÖt Nam theo ngµnh kinh
tÕ
T/s¶n; 1%
VH, Y tÕ, GD; 1%
GTVT, bu ®iÖn; 9%
X©y dùng; 12% CN; 38%
N/L nghiÖp; 4%
Dvô kh¸c; 21%
KS, du lÞch; 13%
TC, N/hµng; 1%
Nh×n vµo ®å thÞ tÝnh c¶ thêi kú 1988-2001, c¸c dù ¸n ®Çu
t vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm tØ träng lín c¶ vÒ sè dù ¸n
lÉn vèn ®Çu t (38%), tiÕp ®ã lµ c¸c lÜnh vùc dÞch vô, kh¸ch
s¹n - du lÞch, x©y dùng cßn c¸c ngµnh tµi chÝnh ng©n hµng,
v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc, GTVT, bu ®iÖn chiÕm con sè nhá. Ta
nhËn thÊy c¬ cÊu vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam
®· cã chuyÓn biÕn tÝch cùc, phï hîp h¬n víi yªu cÇu chuyÓn
dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng phï hîp víi sù nghiÖp CNH-
H§H. ë thêi kú ®Çu c¸c dù ¸n tËp trung chñ yÕu vµo lÜnh vùc
44
- kh¸ch s¹n v¨n phßng cho thuª… tõ 1995, 1996 ®Õn nay c¸c dù
¸n ®· tËp trung vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt nhiÒu h¬n. Theo sè liÖu
thèng kª trªn ®å thÞ ta nhËn thÊy r»ng sù phï hîp t¬ng ®èi
cña c¸c chØ sè nµy víi yªu cÇu vÒ c¬ cÊu cña mét nÒn kinh tÕ
hiÖn ®¹i, CNH: C«ng nghiÖp - dÞch vô - n«ng nghiÖp. ViÖt
Nam ®i lªn tõ mét níc n«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp lµ mét
thÕ m¹nh cña ViÖt Nam, tËp trung h¬n 75% sè lao ®éng. Vµ
n«ng nghiÖp cña ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó khai
th¸c. Sù thµnh c«ng cña sù nghiÖp CNH, H§H lµ thùc hiÖn
CNH, H§H ë n«ng th«n, n«ng nghiÖp, ®Ó t¹o ra viÖc lµm, thu
nhËp cho mét sè ®«ng lao ®éng còng nh t¸c ®éng lµm chuyÓn
biÕn ®¸ng kÓ ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña ®a sè d©n c ViÖt
Nam.
3. T×nh h×nh sö dông vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
TiÕn ®é thùc hiÖn vèn ®Çu t cña c¸c dù ¸n.
N¨m Vèn thùc So víi vèn Vèn níc Vèn trong
hiÖn ®¨ng ký míi ngoµi (triÖu níc (triÖu
(triÖu trong n¨m USD) USD)
USD) (%)
45
- 1991 478 37,49 432 46
1992 542 26,74 478 64
1993 1097 42,37 871 226
1994 2213 59,08 1936 277
1995 2761 41,79 2363 398
1996 2837 32,84 2447 390
1997 3032 62,53 2768 264
1998 2189 56,17 2062 127
1999 1933 123,36 1758 175
2000 2100 105,69 1900 200
2001 2300 94,42 2100 200
46
- Tæng 21482 51,72 19115 2367
Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, Kinh tÕ 2001-2002 ViÖt
Nam vµ thÕ giíi, tr50.
§Õn hÕt n¨m 2001 tæng sè vèn ®· thùc hiÖn b»ng 51,72%
cña tæng sè vèn ®¨ng ký. Trong ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam kinh
tÕ kÐm ph¸t triÓn, kÕt cÊu h¹ tÇng l¹c hËu, c¸c nguån lùc còng
nh chÝnh s¸ch ®èi víi ®Çu t níc ngoµi cßn nhiÒu biÕn ®éng,
thÞ trêng ph¸t triÓn cha ®Çy ®ñ th× tû lÖ vèn thùc hiÖn nh
vËy lµ kh«ng thÊp. §Æc biÖt vµo nh÷ng n¨m (1999, 2000) sè
vèn thùc hiÖn lín h¬n sè vèn ®¨ng ký (123,9%). ë ViÖt Nam,
sè vèn thùc hiÖn cña tõng n¨m chñ yÕu lµ c¸c dù ¸n ®· phª
duyÖt tõ tríc ®ã v× khi phª duyÖt c¸c dù ¸n cha cã ®ñ ®iÒu
kiÖn ®Ó thùc hiÖn ngay v× thÕ so s¸nh sè vèn thùc hiÖn cña
tõng n¨m so víi sè vèn ®¨ng ký cßn l¹i (tæng sè vèn ®¨ng ký
tríc ®ã trõ ®i sè vèn thùc hiÖn) th× tØ lÖ vèn thùc hiÖn diÔn
biÕn theo xu híng thiÕu æn ®Þnh. Tû lÖ nµy t¨ng nhanh tõ ®Çu
n¨m 1997 vµ sau ®ã gi¶m dÇn tõ 1998 ®Õn 1999, n¨m 200,
2001 ®· cã biÓu hiÖn cña xu híng t¨ng lªn. NÕu xÐt trªn tæng
thÓ ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trªn l·nh thæ ViÖt
Nam th× tû träng vèn níc ngoµi ®ang chiÕm phÇn lín (9%)
47
- trong tæng sè vèn thùc hiÖn. Vµ sè vèn ®ang cã xu híng gi¶m
xuèng kÓ tõ n¨m 1996.
Khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp lµ lo¹i ®Þa bµn t¬ng
®èi hÊp dÉn nhµ ®Çu t trong níc còng nh ngoµi níc. Vèn
®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng lµ 2037,6 triÖu USD.
§Çu t níc ngoµi ë mét sè lÜnh vùc kinh tÕ ®îc lùa
chän:
+ LÜnh vùc dÇu khÝ: thu hót tËp ®oµn kinh tÕ lín cña thÕ
giíi tham gia ®Çu t.
+ LÜnh vùc c«ng nghiÖp ®iÖn tö: lµ lÜnh vùc c¸c nhµ ®Çu
t níc ngoµi cã mÆt t¬ng ®èi sím, vèn thùc hiÖn chiÕm tØ lÖ
cao so víi vèn ®¨ng ký. Vèn ®¨ng ký 615 triÖu USD, vèn thùc
hiÖn lµ 60%.
+ LÜnh vùc c«ng nghiÖp « t« vµ xe m¸y: thu hót ®îc
nhiÒu nhµ ®Çu t næi tiÕng nh Toyota, Honda, Suzuki víi sè
vèn thùc hiÖn cña c¸c dù ¸n ®Çu t s¶n xuÊt « t« lµ 376 triÖu
USD (b»ng 43,12% vèn ®¨ng ký).
+ LÜnh vùc viÔn th«ng: tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 2 tû USD.
48
- + Ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n du lÞch cã 7585 triÖu
USD vèn ®¨ng ký vµ ®· cã 33,26% (2553 triÖu USD) vèn thùc
hiÖn.
+ LÜnh vùc c«ng nghiÖp ho¸ chÊt: tæng sè vèn ®¨ng ký lµ
trªn 2 tû USD, vèn thùc hiÖn ®¹t 682 triÖu USD.
+ LÜnh vùc dÖt may giµy dÐp: vèn ®¨ng ký lµ 2396 triÖu
USD, vèn thùc hiÖn lµ 1079 triÖu USD.
+ LÜnh vùc n«ng - l©m - ng nghiÖp: Vèn ®¨ng ký lµ 1,86
tû USD vµ vèn thùc hiÖn lµ 852 triÖu USD.
4. T¸c ®éng tÝch cùc cña ®Çu t níc ngoµi ®èi víi c«ng
nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸.
Thø nhÊt: Vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ nguån vèn
quan träng vµ lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt ®Ó ViÖt
Nam thùc hiÖn vµ ®Èy nhanh sù nghiÖp CNH, H§H ®Êt níc.
Thùc tÕ cho thÊy, tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch FDI cho ®Õn
nay, vèn ®Çu t níc ngoµi thùc hiÖn ViÖt Nam b×nh qu©n
1.111,75 triÖu USD/n¨m; vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cña c¸c
dù ¸n ®Çu t níc ngoµi b×nh qu©n 16291 tû tû ®ång/n¨m, thêi
kú 1991 - 1999.
49
- §èi víi mét nÒn kinh tÕ nh cña níc ta, th× ®©y lµ mét
lîng vèn ®Çu t kh«ng nhá thùc sù lµ nguån vèn gãp phÇn t¹o
ra sù chuyÓn biÕn, kh«ng chØ vÒ qui m« mµ cßn cã vai trß nh
"chÊt xóc t¸c - ®iÒu kiÖn" ®Ó viÖc ®Çu t cña ta ®¹t ®îc hiÖu
qu¶ nhÊt ®Þnh. NÕu so víi tæng vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n x·
héi thêi kú 1991 - 1999 th× vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cña
c¸c dù ¸n FDI chiÕm 26,51% vµ lîng vèn ®Çu t nµy cã xu
híng t¨ng lªn.
Vèn ®Çu t níc ngoµi lµ nguån vèn bæ sung quan träng,
gióp ViÖt Nam ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ bÒn v÷ng theo yªu
cÇu cña c«ng cuéc CNH - H§H.
Ho¹t ®éng FDI cßn lµ mét trong nh÷ng nguån thu quan
träng cho ng©n s¸ch nhµ níc, ®iÒu nµy ®îc chøng minh
th«ng qua sè tiÒn thùc hiÖn nép ng©n s¸ch nhµ níc t¨ng lªn
qua c¸c n¨m cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi.
VÒ ®Þnh tÝnh, sù ho¹t ®éng cña ®ång vèn cã nguån vèn tõ
FDI nh lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc g©y ph¶n øng d©y
chuyÓn lµm thóc ®Èy sù ho¹t ®éng cña ®ång vèn trong níc.
Thø hai: Ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi gãp phÇn
t¹o nªn n¨ng lùc s¶n xuÊt míi, ngµnh nghÒ míi, c«ng nghÖ
míi, ph¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh míi, lµm cho nÒn kinh
50
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
