intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p4

Chia sẻ: Dgdg Tyutu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

68
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p4', khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p4

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Vùng âm đ c di chuy n (Gi ng ph n “S n n vùng tim”). - Âm bùng hơi: do bao tim viêm, vi khu n lên men sinh hơi tích trong bao tim. - Gõ vùng tim đau: thư ng do viêm màng ph i, viêm bao tim, viêm cơ tim. d. Nghe tim * Ti ng tim Khi tim đ p phát ra hai ti ng “Pùng - p p” đi li n nhau. Ti ng th nh t phát ra lúc tim bóp, g i là ti ng tâm thu; ti ng th hai phát ra lúc tim giãn g i là ti ng tâm trương. Ti ng tâm thu do: ti ng tâm nhĩ co bóp đ y máu t tâm nhĩ xu ng tâm th t; ti ng do cơ tâm th t căng do máu t tâm nhĩ xu ng, ti ng đ ng m ch ch , đ ng m ch ph i căng ra lúc máu t tim d n vào và thành ph n ch y u t o thành ti ng tâm thu là do van nhĩ th t trái ph i đóng l i gây ra. Ti ng tâm trương do van đ ng m ch ch và van đ ng m ch ph i đóng l i t o thành. Gi a th ti ng th nh t và th ti ng th hai có quãng ngh ng n ( chó: 0,2 giây); sau ti ng th hai là quãng ngh dài ( chó: 0,45 giây). M t chu kỳ tim đ p đư c tính t ti ng th nh t đ n h t quãng ngh dài. Nh ng căn c đ phân bi t hai ti ng tim: Ti ng th nh t dài và tr m, ti ng th hai ng n và vang. Quãng ngh sau ti ng th nh t ng n, quãng ngh sau ti ng th hai và trư c ti ng th nh t dài. Ti ng th nh t rõ đ nh tim, ti ng th hai đáy tim. Ti ng tim th nh t xu t hi n lúc tim bóp, đ ng th i v i đ ng m ch c đ p; ti ng th hai sau m t lúc. gia súc nh , vì tim đ p nhanh, hai quãng ngh g n gi ng nhau nên căn c m ch đ p xu t hi n cùng v i lúc nào tim đ p đ phân bi t. * Ti ng tim thay đ i Do b nh và các nguyên nhân khác, ti ng tim có th m nh lên, y u đi, tách đôi,... Ti ng tim th nh t tăng: do lao đ ng n ng, hưng ph n, gia súc g y, l ng ng c lép ho c do b nh: viêm cơ tim, thi u máu, s t cao. 35
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Ti ng tim th hai tăng: do huy t áp trong đ ng m ch ch tăng và huy t áp trong đ ng m ch ph i tăng. Huy t áp đ ng m ch ch tăng lúc viêm th n, tâm th t trái n dày. huy t áp đ ng m ch ph i tăng do ph i khí thũng, viêm ph i, van hai lá đóng không kín, l nhĩ th t trái h p. Ti ng tim th nh t gi m: do viêm cơ tim, cơ tim b bi n tính, tim giãn Ti ng tim th hai gi m: do van đ ng m ch ch hay van đ ng m ch ph i đóng không kín Ti ng tim tách đôi: m t ti ng tim tách làm hai b ph n đi li n nhau. N u ti ng tim tách hai b ph n không rõ ràng g i là ti ng tim trùng ph c. Ti ng tim kéo dài, ti ng tim trùng ph c, ti ng tim tách đôi ch là m t quá trình b nh lý và ý nghĩa ch n đoán như nhau. Nguyên nhân là cơ tim và th n kinh tim đi u ti t ho t đ ng khi n hai bu ng tâm th t không cùng co giãn. Ti ng tim th nh t tách đôi: do hai bu ng tâm th t không cùng co bóp, van hai lá, van ba lá không cùng đóng gây nên. Do m t bu ng tâm th t thoái hoá hay n dày ho c m t bên bó Hiss tr ng i d n truy n. Ti ng tim th hai tách đôi: do van đ ng m ch ch và van đ ng m ch ph i không đóng cùng m t lúc. Huy t áp đ ng m ch ch hay huy t áp đ ng m ch ph i thay đ i và bên nào huy t áp tăng, áp l c c m th l n, bu ng tâm th t bên đó co bóp trư c. Ngoài ra còn do nguyên nhân các van nhĩ th t, l nhĩ th t không bình thư ng, đ đ y máu hai bu ng tâm th t không đ ng đ u; bên nào máu đ y hơn co bóp dài hơn, van đóng s m hơn gây nên ti ng tim tách đôi. Ti ng ng a phi (Gallop rhythm): ti ng tim th nh t, ti ng tim th hai và kèm theo m t ti ng tim th ba, khi tim đ p có nh p đi u ng a phi. Thư ng có các trư ng h p sau: - Ti ng ng a phi ti n tâm thu: ti ng ph xu t hi n trư c kỳ tim bóp và trư c ti ng th nh t. Nguyên nhân do bó Hiss d n truy n tr ng i, xung đ ng t tâm nhĩ xu ng tâm th t ch m, tâm nhĩ co bóp s m không li n v i tâm th t co bóp t o nên ti ng ph . - Ti ng ng a phi tâm thu: ti ng ph li n sau ti ng th nh t. Nguyên nhân là do m t nhánh c a bó Hiss thoái hoá, xung đ ng t tâm nhĩ xu ng bu ng tâm th t tr ng i, bu ng tâm th t y đ p ch m t o ra ti ng ph . - Ti ng ng a phi tâm trương: ti ng ph xu t hi n kỳ ngh , lúc tim giãn. Nguyên nhân có th do tâm th t nhão, máu ch y vào căng m nh gây nên ti ng ph . Chú ý: ti ng ng a phi là tri u ch ng tim r i lo n n ng, là tiên lư ng b nh không t t. - Ti ng thai nhi: lúc tim đ p nhanh mà hai bên ti ng tim như nhau, quãng ngh như nhau, ti ng thai nhi là tri u ch ng tim suy. e. T p âm - T p âm do nh ng t ch c bên trong qu tim (các l , các van) không bình thư ng gây ra, g i là t p âm trong tim. T p âm do t n thương bao tim, màng ph i g i là t p âm ngoài tim. 36
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k * T p âm trong tim g m có t p âm do b nh v th c th và t p âm do cơ năng r i lo n. T p âm do b nh bi n th c th do: các van đóng không kín, máu ch y ngư c tr l i; các l trong tim h p, máu ch y qua c sát. B nh các van thư ng do viêm, van c ng ho c teo l i làm thay đ i hình d ng và m t đàn tính. Do viêm tăng sinh, mép l dày và s n sùi, van và các dây ch ng dính li n nhau. T p âm trong tim còn g i là ti ng th i, g m: - Ti ng th i tâm thu: xu t hi n li n v i ti ng th nh t hay trùng v i ti ng th nh t: Pùng - xì - p p. Nguyên nhân: + L đ ng m ch ch h p. + L đ ng m ch ph i h p. + L nhĩ th t trái h . + L nhĩ th t ph i h . N u l nhĩ th t h thì t p âm cùng v i ti ng th nh t; n u l đ ng m ch ch hay l đ ng m ch ph i h p thì t p âm sau ti ng th nh t m t tý. - Ti ng th i tâm trương: t p âm kỳ tim ngh dài, sau ti ng tim th hai: Pùng - p p - xì Nguyên nhân: + L đ ng m ch ch h . + L đ ng m ch ph i h . + L nhĩ th t trái h p. + L nhĩ th t ph i h p. - Ti ng th i ti n tâm thu: t p âm trư c ti ng tim th nh t m t tý: Xì - pùng - p p Nguyên nhân: + L nhĩ th t trái h p. + L nhĩ th t ph i h p. - T p âm do cơ năng tim r i lo n. Lo i t p âm này không n đ nh. Có hai lo i. + Ti ng th i do h van: van nhĩ th t trái, van nhĩ th t ph i đóng không kín, máu ch y ngư c l i gây t p âm. Nguyên nhân do tim nhão ho c các dây ch ng c a các van lo n dư ng, do đó, đ y không kín. Lo i t p âm này thư ng th y ng a suy dinh dư ng, ng a già y u. + Ti ng th i do thi u máu, do máu loãng, đ nh t th p, máu ch y nhanh gây t p âm. Ti ng th i do thi u máu th p trong b nh lê d ng trùng, b nh thi u máu ng a. * T p âm ngoài tim: do b nh bao tim hay màng ph i. - Ti ng c bao tim: do bao tim viêm, fibrin đ ng l i thư ng làm cho tương m c s n sùi, khi tim co bóp các màng c sát gây ra. T p âm phát ra cùng v i hai kỳ ho t đ ng c a qu tim. 37
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Ti ng c bao tim - màng ph i. màng ph i viêm, fibrin đ ng l i trên b m t bao tim và màng ph i, lúc tim co bóp c sát gây ra ti ng. Nghe rõ khi gia súc th m nh. - Ti ng v nư c: do viêm bao tim, tích d ch th m xu t đ ng l i trong bao tim, tim co bóp gây ra ti ng óc ách. N u d ch đ ng l i nhi u, tim đ p y u, ti ng tim y u, m ch chìm, vùng âm đ c tuy t đ i c a tim m r ng; ti ng v nư c không rõ. Viêm màng ph i th m xu t n ng có lúc xu t hi n tri u ch ng v nư c vùng ng c. 3.2. KHÁM H HÔ H P B nh đư ng hô h p gia súc g p r t nhi u: - trâu bò, dê c u thư ng g p b nh t huy t trùng, viêm ph i - màng ph i, viêm ph i, viêm ph qu n, lao,… - l n: thư ng g p b nh t huy t trùng, suy n, viêm ph i, viêm ph qu n, d ch t l n. - ng a: thư ng g p b nh viêm mũi, viêm h u, viêm khí qu n, viêm ph i cata, viêm ph i thùy; - gà: thư ng g p b nh viêm màng mũi, lao - chó: viêm ph i, carê. Phương pháp ch n đoán h hô h p thư ng dùng: nhìn, s , n n, gõ và nghe. Khi c n thi t ch c dò xoang ng c, ki m tra đ m và d ch mũi. Chi u X - quang ch có tác d ng đ i v i gia súc nh . Soi khí qu n, ghi đ ng tác hô h p chưa đư c s d ng r ng rãi, k t qu r t h n ch . Trình t khám h hô h p: khám đ ng tác hô h p, đư ng hô h p trên, khám ng c, khám đ m và các phương pháp khám đ c bi t khác như ch c dò xoang ng c, chi u ch p X - quang và xét nghi m vi khu n gây b nh đư ng hô h p. 3.2.1. Khám đ ng tác hô h p Bao g m khám: t n s hô h p, th hô h p, nh p đi u hô h p và nh ng r i lo n hô h p (th khó, ho). a. T n s hô h p T n s hô h p là s l n hô h p trong m t phút. Thư ng đ m s l n hô h p trong 2 - 3 phút, r i l y s bình quân. Có hai cách đ m t n s hô h p: Cách th nh t: ngư i khám quan sát s lên xu ng c a hõm hông thành b ng trong m t phút. Cách th hai: ngư i khám dùng lòng bàn tay đ t trư c mũi gia súc đ nh n bi t hơi th c a gia súc vào lòng bàn tay. Trong th c t t n s hô h p theo dõi trong mư i lăm giây nhân v i b n, đ m ba đ n b n l n r i l y trung bình. T n s hô h p ch l y s nguyên. 38
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k T n s hô h p thay đ i theo con đ c hay con cái, gi ng gia súc, tu i, tr ng thái dinh dư ng, th i ti t, khí h u,... T n s hô h p c a m t s gia súc kho (l n/phút) Trâu bò 10 - 30 Ng a 8 - 16 Ln 10 - 20 Mèo 20 - 30 Dê, c u 12 - 20 Th 50 - 60 Chó 10 - 30 Thư ng con đ c th ch m hơn con cái, gia súc th vóc nh th nhanh hơn gia súc l n, con non th nhanh hơn con già. Mùa nóng m th nhanh hơn mùa l nh khô. Bu i trưa nóng th nhanh hơn bu i t i mát. + Th nhanh (Polypnoe): thư ng do các trư ng h p sau: Nh ng b nh thu h p di n tích hô h p ph i (viêm ph i, lao ph i), làm m t đàn tính ph i (ph i khí thũng), nh ng b nh h n ch ph i ho t đ ng (đ y hơi d dày, đ y hơi ru t). Nh ng b nh gây s t cao, b nh thi u máu n ng, b nh tim, b nh th n kinh hay do quá đau đ n. + Th ch m (Oligopnoe): do b nh làm h p thanh qu n, h p khí qu n (viêm, th y thũng), c ch th n kinh n ng (viêm não, u não, xu t huy t não, th y thũng não, kí sinh trùng não), do trúng đ c, ch c năng th n r i lo n, b nh gan n ng, li t sau khi đ , s p ch t. Trong b nh xeton huy t bò s a, viêm não t y truy n nhi m ng a, t n s hô h p gi m r t rõ. b. Th hô h p H u h t gia súc kho th th h n h p. - Th h n h p: khi th thì thành b ng, thành ng c cùng ho t đ ng, tr chó là th th ng c. - Th th ng c: lúc gia súc th thành ng c ho t đ ng rõ, còn thành b ng ho t đ ng ít hay không rõ. Chó th th ng c là tr ng thái sinh lý bình thư ng còn nh ng gia súc khác th th ng c là do viêm màng b ng, li t cơ hoành; nh ng b nh làm cho th tích b ng to lên (giãn d dày, đ y hơi ru t, đ y hơi d c , d c b i th c, c chư ng), do gan sưng, lách sưng, bàng quang b t c - Th th b ng: lúc gia súc th thành b ng ho t đ ng rõ, thành ng c ho t đ ng y u hơn ho c không rõ. Do viêm màng ph i, khí thũng ph i, tràn d ch màng ph i; có khi do li t cơ liên sư n, xương sư n g y. 39
  6. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k c. Th khó Th khó là tr ng thái r i lo n hô h p ph c t p mà bi u hi n là thay đ i l c th , t n s hô h p, nh p th , th sâu và h u qu là cơ th thi u oxy, niêm m c tím b m, trúng đ c toan huy t. - Hít vào khó do đư ng hô h p trên h p. Gia súc hít vào c vươn dài, vành mũi m r ng, 4 chân d ng, lưng cong, b ng thóp l i. Nguyên nhân có th do viêm thanh qu n, li t thanh qu n, thanh qu n th y thũng ho c do b ph n bên c nh viêm sưng chèn ép. - Th ra khó do ph qu n nh b viêm, ph i m t đàn tính. Lúc gia súc th ra khó b ng thóp l i, cung sư n n i lên, lòi h u môn. Nguyên nhân có th do các b nh (ph i khí thũng, viêm ph qu n nh , viêm ph i, viêm màng ph i). - Th khó h n h p là đ ng tác hít vào th ra đ u khó khăn. Nguyên nhân do các b nh sau: + Các b nh h hô h p: viêm ph i, th y thũng ph i, sung huy t ph i, tràn d ch màng ph i, tràn khí màng ph i, u ph i làm gi m di n tích hô h p, khí thũng ph i làm gi m đàn tính c a ph i. + Viêm cơ tim, viêm n i tâm m c, suy tim, nh ng b nh thi u máu. + Nh ng b nh làm tăng th tích xoang b ng h n ch ho t đ ng hô h p: d dày đ y hơi, ru t đ y hơi, b i th c d c , gan sưng to. + Nh ng b nh làm r i lo n th n kinh trung khu: u não, sung huy t não, viêm màng não,…, và nh ng b nh gây s t cao, nh t là b nh truy n nhi m c p tính (nhi t thán, t huy t trùng). 3.2.2. Khám đư ng hô h p trên a. Nư c mũi Nư c mũi là d ch trong su t, không màu, do viêm c p tính giai đo n đ u. Do đó gia súc kh e không b ch y nư c mũi. Trâu bò có ít nư c nhưng t lau khô. Ng a lúc kéo n ng có ít nư c mũi. Nư c mũi ch y nhi u do: viêm cata niêm m c mũi, viêm thanh qu n, cúm gia súc. Viêm niêm m c mũi c p tính, t thư c p tính, viêm màng mũi th i loét bò, viêm màng mũi truy n nhi m th , nư c mũi ch y nhi u. Ho c nh ng b nh m n tính: viêm ph qu n m n tính, viêm ph i m n tính, lao, t thư m n tính, nư c mũi ch y nhi u. - Nư c mũi ch y m t bên thư ng do bên đó viêm; n u ch y c hai bên, có th do viêm ph i, viêm ph qu n l n. Đ nh y c a nư c mũi do ch t nhày, m , m nh t ch c, s n ph m c a quá trình viêm t o thành. - Nư c mũi nh y, đ c do có m l n, do viêm thanh qu n, viêm niêm m c mũi m n tính. 40
  7. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Nư c mũi đ c như m , có l n nhi u m nh t ch c th i r a do viêm t ch c hóa m , viêm ph i ho i thư,… Màu c a nư c mũi: n u ch là tương d ch thì nư c mũi trong không màu; n u nư c mũi có m thì có màu vàng, xanh ho c màu tro. Nư c mũi màu đ tươi là do l n máu (th y trong các b nh t thư ng a, xu t huy t ph i). Nư c mũi màu r s t là tri u ch ng c a b nh viêm ph i thùy giai đo n gan hóa. Mùi nư c mũi: n u mùi th i là do viêm ph i ho i thư, viêm khí qu n ho i thư. - Nư c mũi l n b t khí do ph i th y thũng, xu t huy t ph i. - Nư c mũi l n m nh th c ăn là do li t thanh qu n. b. Khám niêm m c mũi Dùng tay m r ng vành mũi, hư ng cho gia súc v phía ánh sáng ho c dùng đèn pin soi vào đ khám. Khi khám niêm m c mũi có th th y các trư ng h p sau: - Xu t huy t l m t m đ trên niêm m c: do các b nh truy n nhi m có b i huy t, thi u máu truy n nhi m. - Niêm m c sung huy t: do viêm màng mũi c p tính, viêm h ng. - Niêm m c mũi tr ng b ch, tím b m, hoàng đ n (xem ph n “khám k t m c”). - Niêm m c sưng căng, m ng nư c: do viêm niêm m c mũi. - Niêm m c có nh ng m n loét trên b m t: do viêm cata, viêm h ch lâm ba, viêm màng mũi th i loét, d ch t trâu bò. c. Khám thanh qu n và khí qu n Nhìn bên ngoài: thanh qu n sưng ( ng a do viêm h ch truy n nhi m; trâu bò là do b nh truy n nhi m, th y thũng, x khu n). N u sưng c vùng r ng lan xu ng c vùng c do th y thũng ( bò là tri u ch ng viêm bao tim do ngo i v t). S vùng thanh qu n nóng: do viêm t i ch . Thanh qu n, khí qu n b viêm, lòng h p do sưng, d ch th m xu t đ ng l i, khi gia súc th có ti ng ngh t, s có th bi t. Nghe thanh qu n: đ t ng nghe vào vùng h u s nghe đư c ti ng “khò” lúc gia súc th . Viêm thanh qu n, viêm thanh qu n th y thũng, u thanh qu n thì ti ng “khò” r t to. Có khi có ti ng ran khô, ran ư t có d ch th m xu t, fibrin đ ng l i. Khám bên trong: nhìn tr c ti p hay qua đèn soi - V i gia súc nh : m r ng m m, dùng thìa s t đã sát trùng đè m nh lư i xu ng đ quan sát niêm m c h ng, thanh qu n. N u niêm m c viêm sung huy t thì có màu đ ng. - V i gia súc l n có th s tr c ti p, nhưng chú ý nguy hi m. - V i gia c m: dùng tay kéo r ng mi ng đ xem nh ng thay đ i bên trong. 41
  8. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k d. Ki m tra ho Ho là m t ph n x nh m t ng ra ngoài nh ng v t l như ch t ti t, b i b n, vi khu n,... gây kích thích niêm m c đư ng hô h p. Cung ph n x ho b t đ u t n t nh n c m trên niêm m c qua th n kinh mê t u đ n trung khu ho hành t y. Kích thích h u, khí qu n, cu ng lư i, màng ph i, niêm m c mũi đ u có th gây ho. Gây ho b ng cách bóp m nh vào ph n s n gi a thanh qu n và đ t khí qu n th nh t. V i trâu bò có th dùng v i g c b t ch t mũi đ gây ho, gia súc nh thì kéo dúm da vùng tai, tay còn l i n m nh xu ng lưng có th gây ho. Khi viêm thanh qu n, khí qu n gây ho d dàng. Gia súc kh e m nh như trâu, bò gây ho khó khăn. Ho t ng cơn: do viêm ph qu n, viêm thanh qu n, lòng khí qu n có nhi u đ m, ho đ n lúc h t ch t kích thích đó. Ho kho , vang: thư ng do b nh h ng, khí qu n, ph qu n b viêm. Ho y u, ti ng tr m: do t ch c ph i b t n thương, b th m ư t, đàn tính gi m, màng ph i b dính trong b nh viêm ph i, viêm màng ph i, lao, t thư, viêm ph i thuỳ, viêm ph qu n nh . Ti ng ho ng n hay ho dài do thanh qu n quy t đ nh. Ti ng ho vang g n là do thanh qu n kho , đóng kín; ti ng ho “b ” là do thanh qu n viêm, th y thũng, thanh qu n đóng không kín, đ ng tác ho kéo dài. Ho đau: bi u th là lúc ho gia súc khó ch u, c vươn dài, chân cào đ t, rên. Do viêm màng ph i, th y thũng thanh qu n, viêm h ng n ng. 3.2.3. Khám ng c Áp d ng các phương pháp: nhìn, s n n, gõ và nghe. Khi c n thi t ch c dò xoang ng c; ch p chi u X - quang,... a. Nhìn vùng ng c Gia súc kho lúc th hai bên l ng ng c ho t đ ng rõ và đ u đ n. N u l ng ng c co, th không rõ có th do ph i khí thũng, viêm màng ph i, viêm ph qu n nh . b. S n n Dùng tay s n n và n m nh vào các khe sư n: N u t ng vùng da nóng là do viêm t i ch ; s n n gia súc đau do viêm màng ph i hay b thương t i ch , t n thương cơ, g y xương sư n vùng ng c. Nh ng gia súc g y, l ng ng c lép, lúc viêm màng ph i, s bên ngoài c m giác đư c hi n tư ng c màng ph i. c. Gõ vùng ph i Căn c tính ch t c a ti ng phát ra lúc gõ vào vùng ph i đ ch n đoán tình tr ng c a ph i. V i gia súc l n dùng b n gõ và búa gõ; v i gia súc nh gõ b ng ngón tay. Nên gõ 42
  9. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k theo trình t t trư c ra sau, t trên xu ng dư i; m i đi m gõ hai cái, đi m này cách đi m kia 3 - 4cm. Gõ c hai bên (ph i ph i và ph i trái) đ so sánh và phát hi n vùng ph i b viêm. V trí ph i c a chó V trí ph i c a bò Hình 3.2. Vùng gõ ph i chó và bò * Gõ vùng ph i Vùng gõ ph i là vùng ng c trong có ph i. Có vùng ng c trong có ph i nhưng không gõ đư c như vùng trư c b vai, vùng b vai. loài nhai l i: vùng gõ ph i là m t vùng tam giác, phía trư c là vùng cơ khu u làm ranh gi i; c nh trên cách s ng lưng g n m t bàn tay và c nh sau là m t đư ng cong đ u b t đ u t g c sư n 12 và qua các giao đi m c a đư ng k ngang k t g xương cánh hông và xương sư n 11, đư ng ngang k t kh p vai và xương sư n th 8 và t n cùng gian sư n 4, ti p v i vùng âm đ c tuy t đ i c a tim. Nh ng con bò s a g y có m t vùng trư c xương b vai kho ng m t bàn tay có th gõ ph i đư c nhưng k t qu không rõ l m. ng a, la, l a: c nh trư c và c nh trên c a vùng gõ ph i gi ng trâu bò. C nh sau là m t đư ng cong đ u b t đ u t g c sư n 17 qua các giao đi m c a đư ng ngang k t g xương cánh hông và xương sư n th 16, đư ng ngang k t m m xương ng i và xương sư n th 14, đư ng ngang k t kh p xương b vai và xương sư n th 10 và t n cùng gian sư n th 5. l n: c nh sau b t đ u t g c sư n 11 qua giao đi m c a đư ng k ngang k t m m xương ng i và xương sư n th 9, đư ng ngang k t kh p xương b vai và xương sư n 7, t n cùng gian sư n 4. chó: c nh trư c giáp xương b vai, c nh trên cách s ng lưng 2 - 3 ngón tay; c nh sau b t đ u t g c xương sư n 12 qua các giao đi m c a đư ng k t g xương cánh hông và xương sư n 11, đư ng ngang k t m m xương ng i và xương sư n 10, đư ng ngang k t kh p b vai và xương sư n 8, t n cùng gian sư n 6. Xác đ nh vùng gõ ph i: k 3 đư ng ngang: m t đư ng qua g xương cánh hông, m t đư ng qua m m xương ng i và m t đư ng qua kh p vai. Gõ theo ba đư ng đó đ đ nh gi i h n phía sau. T ranh gi i phía sau gõ v phía trư c, l n lư t t trên xu ng dư i đ đ nh di n tích vùng gõ và so sánh v i di n tích bình thư ng. 43
  10. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Chú ý: nh ng gia súc nh , vùng cơ khu u và cơ lưng dày, vùng ph i h p. * Di n tích vùng ph i thay đ i: Vùng ph i m r ng hay thu h p do b nh ph i hay xoang ng c quy t đ nh. - Vùng ph i m r ng v phía sau: do di n tích ph i tăng ho c do khí tích trong l ng ng c. Ph i khí thũng, th tích tăng, ranh gi i phía sau ngang cung sư n; vùng âm đ c c a tim thu nh . Ph i khí thũng m n tính thư ng kéo theo tim n dày, vùng âm đ c c a tim thay đ i không rõ. M t bên ph i có t n thương (viêm, x p, u, giun ph i), bên ph i còn l i làm bù d n đ n khí thũng, di n tích vùng ph i m r ng. - Vùng ph i thu h p: ranh gi i lùi v phía trư c. Do d c chư ng hơi, ru t chư ng hơi, gan sưng đ y cơ hoành v phía trư c. Vùng ph i thu h p do vùng âm đ c tim m r ng (tim n dày, viêm bao tim, bao tim tích nư c, tim giãn). * Âm gõ ph i - Âm gõ ph i bình thư ng (ph âm) Ph âm là ti ng phát ra khi gõ lên vùng ph i. gi a vùng ph i, ph i dày, nhi u khí, ph âm vang. Ngư c l i hai bên rìa do ph i m ng, cơ che khu t nên ph âm nh , đ c. Gia súc th vóc to, béo, t ng m dày, ph âm nh . Gia súc bé g y thì ngư c l i. - Nh ng âm gõ ph i b nh lý: Âm đ c: do lư ng khí trong ph nang gi m, ph i x p ho c ch t th m xu t đ ng l i trong ph nang, trong ph qu n, trong xoang ng c. Vùng ph i có âm đ c ho c âm đ c tương đ i thư ng th y các b nh sau: + Viêm ph i thùy (Pneumonia crouposa) th i kỳ gan hóa. Vùng âm đ c thư ng vùng rìa dư i ph i, ti p giáp v i vùng âm đ c c a tim. Khi ph i b gan hoá gõ vào n n ph i thu đư c âm đ c t p trung, m r ng theo đư ng cánh cung. + Viêm ph i - ph qu n, vùng âm đ c thư ng phân tán; xen k nh ng vùng âm đ c nh là nh ng vùng ph i thư ng hay vùng có âm bùng hơi. bò s a vùng âm đ c ph i thư ng g p trong b nh lao, giun ph i, viêm màng ph i. ng a vùng âm đ c ph i thư ng th y trong b nh t thư, viêm ph i - màng ph i truy n nhi m. l n thư ng th y b nh d ch t m n tính. Khi ph i b th y thũng, d ch ti t làm t c ph nang, n u th y thũng nh âm gõ không thay đ i. Nh ng b nh màng ph i: viêm màng ph i thì vùng âm đ c dư i và có ranh gi i n m ngang. Viêm màng ph i m n tính vùng âm đ c dư i lâu dài. Nh ng gia súc l n, l ng ng c r ng nên khi viêm màng ph i có nhi u d ch th m xu t nhưng không có vùng âm đ c trên màng ph i. Tràn d ch màng ph i cũng có tri u ch ng tương t . Chú ý các nguyên nhân ngoài ph i: da vùng ng c viêm, t ch c dư i da th y thũng, kh i u,...cũng th y vùng âm đ c. 44
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2