intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p5

Chia sẻ: Fdf Sdfdsf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

79
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p5', khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p5

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Âm bùng hơi: do t ch c ph i đàn tính kém, trong ph qu n, ph nang ch a nhi u khí, b t khí. Âm bùng hơi là tri u ch ng b nh thư ng g p gia súc l n như: lao ph i nh t là khi có hang lao g n thành ng c; viêm ph qu n m n tính; ph qu n giãn; b nh viêm ph i thùy giai đo n sung huy t và giai đo n tiêu tan; viêm ph i - ph qu n (vùng âm đ c xen k l n âm bùng hơi); tràn d ch màng ph i (gõ vùng dư i có âm đ c, ph n trên có âm bùng hơi); tràn khí ph i; thoát v cơ hoành; đ y hơi ru t n ng; d c chư ng hơi n ng. Âm h p: âm gõ g n gi ng âm bùng hơi nhưng âm hư ng ng n. Thư ng g p b nh ph i khí thũng n ng, ph nang giãn, ph i căng, Âm bình r n: ph i b b nh có các hang thông v i ph qu n, lúc gõ khí qua l i gi a hang và ph qu n t o thành. Thư ng th y trong b nh giãn ph qu n n ng, lao ph i. Âm kim thu c: do trong xoang ng c có hang kín ch a đ y khí như tràn khí màng ph i n ng, bao tim tích khí n ng, thoát v cơ hoành. d. Nghe ph i Khi đư ng hô h p, ph i có b nh thì âm thanh qu n, âm khí qu n, âm ph qu n nh t là âm ph nang thay đ i, ngoài ra còn có nh ng âm m i l g i là âm hô h p b nh lý. - Nghe tr c ti p: ph lên gia súc m t mi ng v i m ng đ tránh b n, áp sát tai nghe tr c ti p, ít áp d ng. - Nghe gián ti p: nghe qua ng nghe Nghe ph i gia súc khó vì ti ng ph nang r t y u. Do đó ch làm vi c ph i h t s c yên tĩnh, gia súc ph i đ ng im m i nghe rõ. Nên b t đ u nghe gi a ph i, sau đó nghe v phía trư c, nghe v phía sau, trên và xu ng dư i, nh ng vùng ti ng ph nang y u hơn vùng gi a ph i. Nghe t đi m này sang đi m khác, không nghe cách quãng; m i đi m nghe vài ba l n th . Khi nghe ti ng ph nang không rõ có th dùng tay b t mũi gia súc đ gia súc th dài và sâu, nghe đư c rõ hơn. Vùng nghe ph i trên ng c gi ng vùng gõ ph i. trâu bò có th nghe đư c vùng trư c xương b vai. * Âm hô h p sinh lý: - Âm thanh qu n: do khí th t xoang mũi vào h u r i vào khí qu n, c sát vào khí qu n gây nên. Âm nghe đư c gi ng phát ra âm ch “kh” khá rõ. - Âm khí qu n: là âm thanh qu n v ng vào, nghe vùng gi a c , ti ng nh hơn âm thanh qu n. - Âm ph qu n: ti ng nghe rõ kho ng sư n 3 - 4, k p trong xương b vai. Tr ng a, các gia súc khác đ u nghe đư c âm ph qu n. - Âm ph nang: Trên toàn ph i gia súc đ u nghe đư c m t ti ng nh , như phát âm ch “f”, đó là âm ph nang, âm ph nang nghe rõ khi gia súc hít vào và y u hơn khi th ra. Âm ph nang do: 45
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k + Ho t đ ng co giãn c a ph nang. + Khí t ph qu n vào ph nang, xoáy + Ho t đ ng c a các cơ hô h p gây ra ti ng + Âm ph qu n v ng vào t o thành. Nh ng gia súc g y, l ng ng c h p, âm ph nang nghe rõ. Ngư c l i, gia súc l n, t ng m dày, âm ph nang y u, có khi nghe không rõ. chó, âm ph nang rõ toàn b vùng ph i. trâu, bò, âm ph nang nghe rõ gi a vùng ph i, vùng sau b vai. * Âm hô h p thay đ i: - Âm ph nang tăng: nghe rõ, thô và sâu hơn bình thư ng. Âm ph nang tăng đ u c hai bên vùng ph i do trung khu th n kinh hưng ph n. Các b nh truy n nhi m c p tính, các b nh có s t cao, ho t đ ng hô h p tăng cư ng, âm ph nang tăng. Âm ph nang tăng b ph n ph i bên c nh b ph n âm ph nang gi m ho c m t, thư ng th y trong các b nh viêm ph i - ph qu n. M t bên ph i, ho c m t vùng ph i r ng m t âm ph nang, ph n còn l i âm ph nang tăng th y trong b nh viêm ph i thùy. - Âm ph nang gi m: gia súc th nông y u. Âm ph nang gi m có th do t ch c dư i da th y thũng, sưng dày, ch y u do ph i ho c màng ph i có b nh. b nh viêm màng ph i, do đau, gia súc th y u nên âm ph nang y u; do màng ph i b dính, b sưng dày, xoang ng c tích nư c, âm ph nang gi m. - Âm ph nang thô: gia súc th n ng n , ti ng th không g n, không lan nh kh p vùng ph i. Thư ng do ph qu n viêm, sưng dày, lòng ph qu n r ng h p không đ u, ho c do ph i b khí thũng t ng b ph n, khi gia súc hít vào, khí t ngoài vào các ph nang không đ u, ph nang n ra không đ ng th i làm âm ph nang thô. - Âm ph nang m t: do ph nang b t c hay m t đàn tính, ph qu n t c. Có hai trư ng h p: T ng vùng nh m t âm ph nang là do viêm ph i, lao, t thư, u, th y thũng ph i. C vùng ph i phía dư i m t âm ph nang là do tràn d ch màng ph i, viêm màng ph i th m xu t. * Nh ng âm th b nh lý - Âm ph qu n b nh lý: Trên ng c ng a kh e ch nghe đư c ti ng âm ph nang thu n, nh . Còn các gia súc khác, âm nghe đư c trên vùng ng c là âm ph qu n l n v i âm ph nang. N u ng a, trên vùng ng c nghe đư c âm ph qu n (âm thô, rõ hơn âm ph nang) thì đó là âm ph qu n b nh. gia súc khác, khi trên vùng ng c ch nghe đư c âm ph qu n mà không có âm ph nang l n vào thì đó cũng là âm ph qu n b nh. C n chú ý các đ c đi m sau đây đ phân bi t âm ph qu n b nh lý và âm ph nang tăng: âm ph nang tăng nghe rõ đ u trên toàn b vùng ph i và càng g n r n ph i, nghe 46
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k càng rõ. Gõ ph i không có âm gõ b nh. Còn âm ph qu n b nh nghe thô, không lan đ u, nghe rõ c khi hít vào, th ra; gõ ph i thư ng có âm đ c. Âm ph qu n b nh khó phân rõ v i âm ph nang thô, ch có khác là vùng ph i âm ph nang thô, gõ không có âm đ c. Nhu mô ph i b th m ư t, lòng ph qu n t c là nguyên nhân c a âm ph qu n b nh và thư ng th y các b nh: viêm ph i thùy, suy n l n, viêm ph i - màng ph i, lao, viêm màng ph i,… - Ti ng ran (Rhonchi) Trong nhi u b nh ph i, lòng ph qu n ch a nhi u ch t d ch th m xu t ho c b h p l i, khi th khí qua l i t o thành ti ng g i là ti ng ran. + Ti ng ran khô (Rhonchi sicca): do d ch th m xu t khô l i, thành ph qu n sưng dày ho c ph nang căng r ng chèn ép ph qu n, lòng ph qu n h p l i. Ho c d ch th m xu t đông l i khô t o thành s i. Trong nhi u tình tr ng trên khi th , khí qua l i t o thành ti ng ran. Tùy tình tr ng b nh, đ ng tác hô h p và lòng ph qu n to nh , ti ng ran r t to như ti ng mèo kêu, cũng có th r t nh như ti ng rít,… Ti ng ran khô m t vùng ph i nh : thư ng th y lao ph i, m , viêm ph qu n, viêm ph i - ph qu n. Ti ng ran khô trên m t vùng ph i r ng th y : viêm ph i - ph qu n, khí thũng ph i, viêm ph i thùy. Gia súc non sau khi b viêm ph i, ti ng ran khô còn l i m t th i gian khá lâu m c dù b nh đã lành. + Ti ng ran ư t (Rhonchi humidi): do trong lòng ph qu n có d ch ho c b t khí. Ti ng ra ư t nghe r t nh , như ti ng b t v hay như ti ng nư c ch m sôi,…phát ra ph qu n g n ph nang nghe rõ lúc th ra, còn kỳ hít vào có khi nghe không đư c. Ti ng ran ư t thư ng th y các quá trình b nh làm t ch c ph i th m ư t (viêm ph i, lao ph i, th y thũng ph i, sung huy t ph i). - Ti ng vò tóc (Crepitatio) Nghe như ti ng ran nh , nhưng m n và đ u hơn. Do lòng ph nang và ph qu n nh b th m ư t, lúc hít vào chúng dính l i và khi th ra chúng tách ra gây ti ng vò tóc. Ti ng vò tóc là tri u ch ng c a b nh viêm ph i, th y thũng ph i, sung huy t ph i. N u d ch th m xu t nhi u thì ti ng vò tóc m t. Căn c vào các đ c đi m sau đ phân bi t ti ng vò tóc và ti ng ran nh + Ti ng vò tóc m n, phát ra di n r ng, còn các ti ng ran thì thô hơn, to nh không đ u, phát ra trên di n h p. + Ti ng vò tóc n đ nh, còn ti ng ran không n đ nh, ch này m t ch kia xu t hi n; + Ti n g vò tóc phát ra th i gian ng n, còn ti n g ran thì lâu dài, cho đ n khi b nh lành. + Ti ng vò tóc nghe rõ lúc hít vào, còn ti ng ran nghe rõ c hai kỳ th . 47
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Ti ng th i vò: Ph i có m , ho i t , lao s t o thành nh ng hang thông v i ph qu n. Khi th khí qua l i gi a các hang và lòng ph qu n t o thành ti ng th i vò. gia súc ít th y tri u ch ng này. - Ti ng c màng ph i: Màng ph i viêm, có nhi u fibrin đ ng l i làm cho màng ph i viêm s n sùi, lúc th các lá c a màng ph i c sát nhau gây ra ti ng c màng ph i. Ti ng c màng ph i to nghe r t d , nhưng có khi nghe r t nh . Khi nghe chú ý phân bi t v i ti ng ran nh , ti ng vò tóc, nhu đ ng ru t. Ti ng c màng ph i do viêm màng ph i thư ng có kèm theo tri u ch ng s vùng ng c gia súc đau. Viêm màng ph i trong các trư ng h p sau không có ti ng c màng ph i: + D ch th m xu t nhi u làm cho lá thành và lá t ng tách ra. + Màng ph i b dính. + Viêm m n tính, màng ph i b bào trơn. - Ti ng v nư c (Succusio hippocratis): ti ng óc ách như nư c xao đ ng trong l ng ng c: có th do d ch th m xu t ho c d ch th m l u gây ra. D ch th m xu t do viêm màng ph i, d ch th m l u do nguyên nhân toàn thân. Chú ý: Ti ng v nư c có lúc r t n đ nh, tư th nào c a gia súc cũng nghe đư c. Tuy nhiên cũng có ca b nh ch nghe đư c ti ng v nư c nh ng tư th nh t đ nh. 3.2.4. Ch c dò xoang ng c a. Ý nghĩa ch n đoán Khi nghi trong xoang ng c có d ch, con v t th khó, th th b ng, gõ có vùng âm đ c t p trung, nghe th y ti ng v nư c ho c ti ng c , lúc đó chúng ta m i ti n hành ch c dò xoang ng c ki m tra d ch ch c dò đó là d ch viêm hay d ch phù. Ch c dò xoang ng c đơn gi n, không nguy hi m, nhưng đ c bi t chú ý vô trùng, nh t là ch c dò xoang ng c ng a. b. V trí ch c dò - Loài nhai l i: khe sư n 6 bên trái, khe sư n 5 bên ph i, trên tĩnh m ch ngoài ng c ho c trên dư i đư ng ngang k t kh p khu u. - Ng a: gian sư n 7 bên trái, gian sư n 6 bên ph i. Trên, dư i gi ng loài nhai l i. - L n: gian sư n 8 bên trái, gian sư n 7 bên ph i. - Chó: gian sư n 8 bên trái, gian sư n 6 bên ph i. Chú ý: Nên ch c dò bên ph i, lúc c n thi t m i ch c dò bên trái vì tránh vùng tim. 48
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k c. Ki m nghi m d ch th m xu t (d ch viêm) và d ch th m l u (d ch phù) * Ph n ng Mopit (Mopitz): Dùng 2 - 3ml d ch ki m nghi m, thêm vài gi t axit axêtic 5% - Đ c, k t t a (ph n ng dương tính) và đây là d ch th m xu t - Đ c, không k t t a (ph n ng âm tính) và đây là d ch th m l u * Ki m nghi m qua kính hi n vi: D ch ch c dò sau khi l y ph i đư c ki m nghi m ngay. L y 10ml ch c dò cho vào ly tâm, l y gi t c n phi t kính đ khô trong không khí, c đ nh b ng Methanol trong 5 phút và nhu m b ng Giemsa ho c Xanh methylen 1%. Soi qua v t kính d u. Có các trư ng h p sau: - M t ít h ng huy t c u trong m t vi trư ng thư ng do ch c dò gây ch y máu. N u s lư ng nhi u thì có th trong xoang ng c ch y máu. - Nhi u t bào b ch c u, nh t là b ch c u trung tính: do viêm màng ph i. - Nhi u t bào lympho: do lao màng ph i. 3.3. KHÁM H TIÊU HOÁ B nh h th ng tiêu hóa x y ra khá ph bi n v t nuôi, chi m kho ng t 30 - 40% trong các b nh n i khoa. B nh gây ra thư ng do khâu chăm sóc, nuôi dư ng không h p lý. Như th c ăn, nư c u ng không đ m b o v sinh (các ch t đ c, đ c t n m m c l n trong th c ăn). Chu ng tr i b n, không có h th ng ch ng nóng, ch ng l nh và ch ng m. Ngoài ra còn do các nguyên nhân khác gây nên như các b nh truy n nhi m gây t n thương h tiêu hóa (phó thương hàn, phó lao, d ch t và các lo i ký sinh trùng đư ng ru t). Khám b máy tiêu hóa theo th t : khám ăn, khám u ng, khám mi ng, h u và th c qu n, khám d dày, ru t, khám phân, khám gan, ngư i ta thư ng khám b ng các phương pháp: quan sát, s n n, gõ, nghe. Khi c n thi t ch c dò xoang b ng, siêu âm, n i soi xoang b ng và các xét nghi m phân, d ch ch c dò và m t s ch tiêu ch c năng gan. 3.3.1. Ki m tra tr ng thái ăn u ng a. Ăn - Ăn kém: do r i lo n tiêu hóa. - Ăn nhi u th c ăn tinh: do viêm d dày tăng axit. - Ăn nhi u th c ăn thô: do viêm d dày gi m axit. - Ăn nhi u: sau th i gian m, do r i lo n trao đ i ch t. - Ăn b y: do gia súc thi u khoáng, viêm d dày cata m n tính, b nh chó d i. 49
  6. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k b. U ng - U ng ít: do t c ru t, th y thũng, tê li t th n kinh m t,… - U ng nhi u: do s t, a ch y, nôn m a, ra nhi u m hôi, viêm th n m n tính, trúng đ c mu i. c. Cách l y th c ăn, nư c u ng Ng a dùng môi l y th c ăn, hàm dư i đưa th c ăn vào mi ng. Bò dùng lư i l y th c ăn. L n ngo m t ng mi ng. L y th c ăn khó khăn: thư ng th y b nh lư i, môi, niêm m c mi ng, răng, cơ nhai, h ng, các b nh th n kinh. Ng a l y th c ăn khó khăn, nhai th c ăn u o i, nhi u khi g c đ u vào máng là tri u ch ng c a viêm não, u não, não th y thũng. d. Nhai - Gia súc nhai ch m, u o i: do s t, b nh d dày, r i lo n tiêu hóa. - Nhai đau, c vươn ra, mi ng há h c: do viêm chân răng, răng mòn không đ u; viêm niêm m c mi ng, viêm lư i g p b nh l m m long móng. - Nhai r t đau, không nhai, hai hàm răng khép ch t: do viêm niêm m c mi ng, viêm lư i n ng, b nh th n kinh. - Nghi n răng: Ng a nghi n răng do đau b ng, trúng đ c, viêm não t y truy n nhi m. Bò nghi n răng do viêm d dày cata, viêm ru t cata, li t d c , viêm d t ong do ngo i v t. L n nghi n răng th y b nh d ch t . C u nghi n răng do u sán não. e. Nu t - R i lo n nh : đ u gia súc vươn th ng, l c lư, hai chân cào đ t, nu t khó khăn do viêm h ng, t c th c qu n. - R i lo n nu t n ng: th c ăn trào ra đ ng mũi, trào ngư c th c qu n do viêm h ng n ng, t c th c qu n, trong các b nh h th n kinh. g. Nhai l i Bò kh e sau khi ăn no 30 phút đ n m t gi rư i thì b t đ u nhai l i. M t ngày đêm nhai l i 6 - 8 l n, m i l n t 50 - 60 phút. R i lo n nhai l i: nhai l i ch m và y u g p trong trư ng h p chư ng hơi, b i th c và ngh n d lá sách. Không còn ph n x nhai l i g p li t d c , chư ng hơi, b i th c n ng, các trư ng h p trúng đ c. h. hơi Trâu bò m i ngày hơi kho ng 20 - 40 l n. Nh hơi mà các khí lên men tích l i trong d c đư c t ng ra ngoài. 50
  7. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k hơi tăng: do ăn nhi u th c ăn d lên men, chư ng hơi d c giai đo n đ u. - - hơi gi m: do d c li t, t c rãnh th c qu n, s t cao, các b nh n ng. Li t d c m n tính, hơi ra hôi th i. hơi: do t c rãnh th c qu n, chư ng hơi d c n ng. - Không Loài gia súc d dày đơn, hơi trong d dày thư ng đư c t ng ra ngoài theo phân và h p thu vào máu. N u hơi là tri u ch ng b nh lý g p trong trư ng h p viêm loét d dày, th c ăn trong d dày lên men nhi u,… i. Nôn m a Nôn m a do ph n x ho c do trung khu th n kinh b kích thích. - Nôn m a do ph n x , thư ng do b nh cu ng lư i, h ng, d dày, đư ng ru t, có trư ng h p b nh màng b ng, t cung cũng có th gây nôn. - Nôn do trung khu nôn b kích thích tr c ti p: do viêm hành t y, viêm màng não, kh i u não, đ c t vi trùng tác đ ng (trong các b nh truy n nhi m) và trong các trư ng h p trúng đ c. Đ c đi m c a lo i nôn này là nôn liên t c, lúc d dày tr ng v n nôn. Loài ăn th t và loài ăn t p nôn là tri u ch ng b nh, thư ng do viêm d dày cata c p tính. Loài nhai l i nôn thư ng do d dày đ y hơi c p tính, b i th c. Con v t nôn r t khó khăn: đ u vươn th ng, hai chân sau d ng ra, b ng thót l i, th c ăn ph t ra theo m m, theo đư ng mũi. Ng a nôn khó nh t: lúc nôn, b ng co rút, toàn thân toát m hôi, th c ăn phun ra theo l mũi và sau khi nôn gia súc r t m t m i. Ng a nôn thư ng do b i th c ho c giãn d dày c p tính. * Ki m tra nôn c n chú ý: - Nôn m t l n, sau đó không nôn l i g p l n, con non và loài ăn th t do ăn quá no. - Nôn nhi u l n trong m t ngày g p trư ng h p do trúng đ c th c ăn, các lo i thu c b o v th c v t. - Nôn ngay sau lúc ăn: do b nh d dày, ăn m t lúc m i nôn do t c ru t. - Ch t nôn l n máu: do viêm d dày xu t huy t, loét d dày l n, hay g p trong b nh phó thương hàn, d ch t l n. - Ch t nôn màu vàng l c (m t): do t c ru t non. - Ch t nôn l n phân, mùi th i: do t c ru t già. 3.3.2. Khám mi ng Khám mi ng đ ch n đoán b nh x y ra c c b vùng mi ng: môi, răng, niêm m c mi ng và lư i. Đ ng th i đ ch n đoán m t s b nh khác đư ng tiêu hoá (hình 3.3) 51
  8. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Ch y rãi: do tr ng i nu t, viêm tuy n nư c b t, ngo i v t c m vào hàm răng, viêm h ng, s t, l m m long móng, viêm tuy n mang tai. a. Môi - Gia súc kh e lúc đ ng hai môi ng m kín. - Môi ng m ch t: do viêm màng não, u n ván. - Môi sưng: do viêm niêm m c Hình 3.3. Khám mi ng mi ng, d ch t trâu bò, côn trùng đ t. - ng a: ng a già môi dư i thư ng tr , h l i ra ngoài. N u môi n t thì do t c u trùng. Môi ho i thư do trúng đ c th c ăn, viêm màng não truy n nhi m. b. Mi ng - Mùi trong mi ng: mùi th i do viêm l i, loét niêm m c mi ng, viêm h ng. Th c ăn đ ng l i lâu, mi ng th i. - Nhi t đ trong mi ng: cho ngón tay vào mi ng đ có c m giác nhi t đ mi ng. Mi ng nóng do các b nh gây s t cao, viêm niêm m c mi ng, viêm h ng. Mi ng l nh do m t máu, suy như c và s p ch t. -Đ m: + Mi ng đ y nư c b t do tr ng i nu t, tuy n nư c b t b kích thích, do viêm niêm m c mi ng, viêm tuy n nư c b t, viêm h ng, l m m long móng. + Mi ng khô do m t nư c: th y b nh viêm ru t a ch y lâu ngày, s t cao, đa ni u, đau b ng. - Màu s c niêm m c mi ng thay đ i (xem ph n khám niêm m c m t). Chú ý: - trâu bò khi b b nh l m m long móng: niêm m c mi ng n i đ y m n nư c. - Trong b nh d ch t l n, đ u c u, niêm m c n i m n m , b c m . - ng a do viêm mi ng hóa m truy n nhi m: niêm m c n i nh ng m n m b ng h t v ng, h t đ u trong su t, sau có máu, có m . c. Lư i B a lư i là m t l p t bào thư ng bì tróc ra đ ng l i, màu xám hay màu xanh: th y trong h u h t các b nh có s t cao, viêm đư ng tiêu hóa. B a càng dày b nh càng n ng, ngư c l i b a càng gi m là b nh chuy n bi n t t. Lư i sưng to là do xây xát, do có đinh gai ch c, do x khu n. 52
  9. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Lư i có nhi u m n nư c, loét là do l m m long móng (hình 3.4) d. Răng Chú ý đ mòn c a răng và hi n tư ng sâu răng. 3.3.3. Khám h ng Nhìn ngoài: n u viêm h ng thì c hơi c ng và vươn th ng, nu t khó, th c ăn nư c u ng có th trào ra qua mũi. S n n: viêm h ng thì vùng h ng sưng, nóng. N u h ch lâm ba sưng to thư ng do x Hình 3.4. Khám lư i trâu khu n. Khám trong: v i gia súc to thì m mi ng, dùng thìa đè lư i xu ng; v i gia c m v ch m đ xem, đ i v i trâu bò thì ngư i khám ph i m mi ng và kéo lư i gia súc ra ngoài đ nhìn rõ bên trong. 3.3.4. Khám th c qu n Ph n th c qu n vùng c thì nên s n n và nhìn; ph n sâu hơn thì ph i dùng ng thông th c qu n và soi X - quang, ho c n i soi. Nhìn bên ngoài: nh ng ch t c, ph ng to. Th c qu n kinh luy n cơn co gi t t dư i lên. S th c qu n: ngư i khám đ ng bên trái gia súc, quay m t v phía sau, tay trái c đ nh rãnh th c qu n, tay ph i l n theo rãnh th c qu n t dư i lên trên. N u gia súc đau là do th c qu n b viêm. Khi th c qu n b t c (ph n th c qu n vùng c ) thì có th dùng tay vu t ngư c lên a. Thông th c qu n Thông th c qu n đ ch n đoán b nh và còn đ đi u tr b nh. V i trâu bò, ng a dùng cùng m t lo i ng thông b ng cao su, dài 200 - 300cm, đư ng kính ngoài 18 - 20mm, đư ng kính trong 8 - 14mm, ng thông th c qu n l n dài 95cm, đư ng kính ngoài 4mm; v i l n, ng to 5 - 7mm . Hình 3.5. ng thông th c qu n Thông th c qu n trâu bò: c đ nh gia súc, m mi ng b ng giá g có đ c m t l gi a đ cho ng thông. Đưa ng thông qua mi ng vào th c qu n, sau đó theo nhu đ ng c a th c 53
  10. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k qu n, đ y d n ng thông vào d c . T mi ng đ n d c dài kho ng 120 - 140cm, n u khi cho ng thông vào h u, th c qu n mà gia súc nôn thì cho đ u gia súc chúi xu ng và h t nôn l i ti p t c cho ng thông vào. Trư ng h p gia súc nôn nhi u thì ph i kéo ng thông ra. Thông th c qu n ng a: ph i c đ nh t t gia súc, đun sôi ng thông cho m m và khi thông ph i bôi trơn b ng vaselin. Theo rãnh th c qu n, đo t mũi đ n sư n 16 và l y dây bu c ng thông làm d u đ dài. Cho ng thông vào l mũi, nh nhàng đ y vào h u và t t l n theo đ ng tác nu t mà đ y ng thông vào d dày. C n chú ý nh ng d u hi u sau đây đ phân bi t ng thông vào th c qu n hay vào khí qu n: Vào th c qu n Vào khí qu n 1. Có đ ng tác nu t 1. Không có đ ng tác nu t 2. Không ho 2. Thư ng ho 3. S đư c ng thông qua th c qu n 3. Không s đư c 4. Đ y ng thông vào th y có l c c n và 4. Đ y nh , không có h n chuy n đ ng. rãnh th c qu n có h n mm 5. Không có khí ra theo ng thông 5. Có khí ra qua ng thông th c qu n V i l n, chó, gia c m đ u thông th c qu n qua mi ng. Chú ý: Lúc gia súc khó th , viêm mũi, viêm h ng thì không nên thông th c qu n. b. Ch n đoán - T c th c qu n: không cho ng thông vào đư c và theo đ dài ng n c a ng thông trong th c qu n đ đ nh v trí th c qu n b t c. - Th c qu n h p: đ y ng thông vào khó khăn. - Th c qu n giãn: ng thông có th l t vào ch giãn, không đ y vào đư c. - Th c qu n b viêm: khi cho ng thông vào gia súc đau, th c qu n co bóp liên t c. 3.3.5. Khám vùng b ng a. Quan sát Khi quan sát vùng b ng th y th tích vùng b ng căng to hơn bình thư ng, g p nh ng trư ng h p sau: * Tích th c ăn d dày, ru t: - Trâu bò: b nh b i th c d c . - Ng a: tích th c ăn manh tràng, k t tràng. - Chó, l n: tích th c ăn d dày. Hình 3.6. Hecnia ln 54
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2