intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình môn học Tài chính doanh nghiệp: Phần 2

Chia sẻ: Minh Nhân | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:96

31
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Tài chính doanh nghiệp: Phần 2 gồm có những nội dung chính như sau: Chương 4: đầu tư phát triển; chương 5: đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp; chương 6: những vấn đề tài chính trong trường hợp cơ cấu lại, giải thể, phá sản doanh nghiệp. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình môn học Tài chính doanh nghiệp: Phần 2

  1. Ch­¬ng 4 ®Çu t­ ph¸t triÓn 4.1. Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n 4.1.1. §Çu t­ ph¸t triÓn 4.1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn Mçi doanh nghiÖp ®Òu mong muèn cã sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, doanh nghiÖp cÇn ®Çu t­ thªm vÒ mÆt tµi chÝnh ®Ó n©ng cao n¨ng lùc kinh doanh, kh¶ n¨ng c¹nh tranh, më réng thÞ tr­êng cho doanh nghiÖp m×nh. ViÖc bá thªm vèn ®Çu t­ Êy cÇn ®­îc tÝnh to¸n ®Ó cã thÓ ®¹t ®­îc thªm doanh thu, lîi nhuËn trong t­¬ng lai do chÝnh dù ¸n ®Çu t­ mang l¹i. §Çu t­ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh bá thªm vèn ®Çu t­ vµo tµi s¶n dµi h¹n, tµi s¶n ng¾n h¹n ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nh»m t¨ng thªm lîi nhuËn trong t­¬ng lai. 4.1.1.2. ý nghÜa cña ®Çu t­ ph¸t triÓn §Çu t­ ph¸t triÓn cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi doanh nghiÖp: - §Çu t­ ph¸t triÓn quyÕt ®Þnh quy m«, tr×nh ®é c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp trong t­¬ng lai. Nhê viÖc bá thªm vèn ®Çu t­ mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng më réng ngµnh nghÒ kinh doanh, t¨ng c­êng hoÆc ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, ph¸t triÓn m¹ng l­íi, ®­a doanh nghiÖp lªn mét quy m« kinh doanh míi. - §Çu t­ ph¸t triÓn lµm t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Quy m« vèn lín hay nhá cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh tíi viÖc më réng thÞ tr­êng ®Ó chiÕm lÜnh thÞ phÇn vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm, dÞch vô míi ®Ó ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu cña thÞ tr­êng. §Çu t­ ph¸t triÓn do ph¶i sö dông mét l­îng vèn lín nªn doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ thËn träng ngay tõ khi lËp vµ lùa chän dù ¸n ®Çu t­. Nãi c¸ch kh¸c, hiÖu qu¶ kinh doanh t­¬ng lai phô thuéc vµo quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cña doanh nghiÖp. 4.1.1.3. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng tíi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ph¸t triÓn §Ó quyÕt ®Þnh bá thªm vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i c©n nh¾t rÊt nhiÒu yÕu tè ®Ó l­êng tr­íc nh÷ng rñi ro gÆp ph¶i vµ quan träng h¬n lµ ®Ó cã c¸c ph­¬ng ¸n nh»m ®¶m b¶o cho dù ¸n ®Çu t­ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng võa ë bªn trong, võa ë bªn ngoµi doanh nghiÖp, ch¼ng h¹n: - Nh÷ng yÕu tè bªn ngoµi: t×nh h×nh thÞ tr­êng trong t­¬ng lai, chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ n­íc (chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch kinh doanh, chÝnh s¸ch thuÕ...) l·i suÊt sö dông vèn trªn thÞ tr­êng, sù ph¸t triÓn cña khoa häc, c«ng nghÖ ¶nh h­ëng tíi ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh vµ tíi gi¸ c¶ s¶n phÈm, nh÷ng rñi ro kh¸c. - Nh÷ng yÕu tè bªn trong: kh¶ n¨ng huy ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, n¨ng lùc qu¶n trÞ... 110
  2. Mäi yÕu tè ®Òu cã ¶nh h­ëng tíi chi phÝ, doanh thu vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. V× vËy viÖc lùa chän dù ¸n ®Çu t­ ph¶i ®­îc xem xÐt trong mèi t¸c ®éng cña mäi yÕu tè. 4.1.1.4. C¸c lo¹i ®Çu t­ ph¸t triÓn §Çu t­ ph¸t triÓn cã thÓ ph©n chia thµnh nhiÒu lo¹i, tuú theo c¸c tiªu thøc ph©n tæ ®­îc sö dông. Sau ®©y lµ 2 c¸ch ph©n lo¹i mµ doanh nghiÖp th­êng sö dông: - Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt ®Çu t­: Theo c¸ch ph©n lo¹i dùa vµo tÝnh chÊt ®Çu t­, cã thÓ chia viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn lµm 3 lo¹i:  §Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n: ®©y lµ lo¹i ®Çu t­ mµ môc tiªu lµ t¹o ra thªm tµi s¶n cè ®Þnh cho doanh nghiÖp (TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh) nh­: x©y l¾p, mua s¾m thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, thuª ®Êt, mua b¶n quyÒn, th­¬ng hiÖu.  §Çu t­ vèn l­u ®éng: ®©y lµ lo¹i ®Çu t­ mµ môc tiªu lµ bæ sung thªm vèn l­u ®éng th­êng xuyªn, dïng ®Ó t¨ng møc dù tr÷ vËt t­, hµng ho¸ do më réng kinh doanh hoÆc t¨ng møc ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n (mua b¸n ng¾n h¹n c¸c giÊy tê cã gi¸ víi môc ®Ých kinh doanh).  §Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n: ®©y lµ lo¹i ®Çu t­ ra ngoµi doanh nghiÖp ®Ó sinh lêi nh­ gãp vèn liªn doanh, liªn kÕt, mua cæ phÇn cña doanh nghiÖp kh¸c hoÆc kinh doanh dµi h¹n c¸c chøng kho¸n (tr¸i phiÕu, cæ phiÕu...). - Ph©n lo¹i theo môc tiªu ®Çu t­: C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo tiªu thøc ®Çu t­ vµo lÜnh vùc nµo cña doanh nghiÖp. Cã thÓ chia ra c¸c lo¹i:  §Çu t­ ®Ó t¨ng n¨ng lùc kinh doanh: bá thªm vèn vµo viÖc më réng quy m« kinh doanh (më thªm ngµnh nghÒ, ph©n x­ëng, chi nh¸nh, cöa hµng...).  §Çu t­ ®Ó c¶i tiÕn, n©ng cao chÊt l­îng hoÆc t¹o s¶n phÈm míi.  §Çu t­ ®Ó ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ.  §Çu t­ ra bªn ngoµi: gãp vèn liªn doanh, liªn kÕt, mua cæ phÇn, tr¸i phiÕu... C¸c c¸ch ph©n lo¹i chØ lµ t­¬ng ®èi, chñ yÕu lµ gióp cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn doanh nghiÖp th«ng qua qu¸ tr×nh lËp dù ¸n ®Çu t­. 4.1.2. Dù ¸n ®Çu t­ 4.1.2.1. Kh¸i niÖm vÒ dù ¸n ®Çu t­ §Çu t­ ph¸t triÓn cã ý nghÜa chiÕn l­îc víi doanh nghiÖp. V× vËy, ®Ó cã thÓ quyÕt ®Þnh ®Çu t­, doanh nghiÖp ph¶i so¹n th¶o c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó xem xÐt. C¸c tµi liÖu ®ã gäi lµ dù ¸n ®Çu t­. Nãi c¸ch kh¸c, dù ¸n ®Çu t­ lµ c¸c tµi liÖu phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cña chñ ®Çu t­. Dù ¸n ®Çu t­ cã thÓ hiÓu theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau: - XÐt vÒ mÆt h×nh thøc: dù ¸n ®Çu t­ lµ bé hå s¬ nghiªn cøu chi tiÕt vµ cã hÖ thèng vÒ c¸c ho¹t ®éng, vÒ chi phÝ ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ®ã theo mét kÕ ho¹ch nh»m ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ vµ môc tiªu trong t­¬ng lai. 111
  3. - XÐt vÒ néi dung: dù ¸n ®Çu t­ lµ luËn chøng kinh tÕ - kü thuËt vÒ viÖc sö dông c¸c nguån lùc ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nh»m ®¹t ®­îc lîi Ých vµ môc tiªu nhÊt ®Þnh trong t­¬ng lai. 4.1.2.2. Néi dung cña dù ¸n ®Çu t­ Mét dù ¸n ®Çu t­ th­êng cã c¸c néi dung chñ yÕu sau ®©y: - Môc tiªu cña dù ¸n: ®ã lµ lîi Ých kinh tÕ - x· héi ®¹t ®­îc khi thùc hiÖn dù ¸n. - C¸c kÕt qu¶ cña dù ¸n: ®ã lµ c¸c kÕt qu¶ cô thÓ ®­îc t¹o ra tõ c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau cña dù ¸n. Ch¼ng h¹n dù ¸n ®Çu t­ më thªm d©y chuyÒn s¶n xuÊt hµng dÖt may, cã ho¹t ®éng ®µo t¹o c«ng nh©n th× dù kiÕn kÕt qu¶ ®µo t¹o ®­îc bao nhiªu c«ng nh©n, víi bËc thî nµo. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt th× t¹o ra bao nhiªu s¶n phÈm, lo¹i g×... - C¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n: ®ã lµ c¸c c«ng viÖc cÇn lµm ®Ó t¹o ra c¸c kÕt qu¶. C¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n ®­îc thùc hiÖn theo mét lÞch tr×nh hîp lý, t¹o thµnh chuçi lÞch tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. - C¸c nguån lùc: ®ã lµ nh÷ng dù kiÕn vÒ nh©n lùc, nguån tµi chÝnh c©n cã ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n. - HiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t­: ®ã lµ dù kiÕn vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ cuèi cïng khi hoµn thµnh dù ¸n. Kh¸c víi c¸c kÕt qu¶ cña dù ¸n, hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t­ ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu cuèi cïng nh­ doanh thu, lîi nhuËn, møc sinh lêi... 4.1.2.3. Ph©n lo¹i dù ¸n ®Çu t­ Cã thÓ ph©n lo¹i c¸c dù ¸n ®Çu t­ theo c¸c c¸ch kh¸c nhau. Sau ®©y lµ 2 c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn: - Ph©n lo¹i dù ¸n ®Çu t­ theo quy tr×nh lËp vµ thùc hiÖn dù ¸n: theo c¸ch nµy, dù ¸n ®Çu t­ cã thÓ chia lµm hai lo¹i lµ dù ¸n tiÒn kh¶ thi vµ dù ¸n kh¶ thi.  Dù ¸n tiÒn kh¶ thi lµ dù ¸n xem xÐt mét c¸ch kh¸i qu¸t, ch­a tÝnh to¸n c¸c chi tiÕt cô thÓ, víi môc ®Ých lµ xem xÐt c¬ héi ®Çu t­. Víi nh÷ng dù ¸n lín th× sau khi chÊp nhËn dù ¸n tiÒn kh¶ thi míi tiÕp tôc lËp dù ¸n kh¶ thi. Nh­ng víi dù ¸n nhá, hiÖu qu¶ thÊy râ th× kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i qua b­íc lËp dù ¸n tiÒn kh¶ thi.  Dù ¸n kh¶ thi lµ dù ¸n chi tiÕt, tr×nh bµy cã hÖ thèng vÒ tÝnh v÷ng ch¾c, tÝnh hiÖn thùc cña c¬ héi ®Çu t­. Néi dung cña dù ¸n kh¶ thi ph¶i thÓ hiÖn ®­îc ®Çy ®ñ c¸c khÝa c¹nh vÒ thÞ tr­êng, kü thuËt, tµi chÝnh, tæ chøc qu¶n lý vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi. Dù ¸n kh¶ thi ®­îc chÊp nhËn sau khi thÈm ®Þnh th× chñ ®Çu t­ tiÕn hµnh thùc hiÖn dù ¸n. - Ph©n lo¹i dù ¸n ®Çu t­ theo mèi quan hÖ gi÷a c¸c dù ¸n: theo c¸ch nµy, dù ¸n ®Çu t­ cã thÓ chia ra ba lo¹i: dù ¸n ®éc lËp, dù ¸n lo¹i trõ nhau vµ dù ¸n phô thuéc nhau.  Dù ¸n ®éc lËp lµ dù ¸n riªng biÖt mµ khi ®­îc chÊp nhËn hay bÞ b¸c bá còng kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn c¸c dù ¸n kh¸c.  Dù ¸n lo¹i trõ nhau lµ dù ¸n mµ khi chÊp nhËn dù ¸n nµy th× ph¶i lo¹i bá dù ¸n kh¸c.  Dù ¸n phô thuéc nhau lµ dù ¸n mµ khi chÊp thuËn hay tõ chèi dù ¸n nµy th× ¶nh h­ëng tíi dù ¸n kh¸c, cÇn ph¶i xem xÐt tíi dù ¸n thø hai. 112
  4. Ph©n lo¹i theo c¸ch nµy ®ßi hái chñ ®Çu t­ ph¶i thËn träng trong viÖc thÈm ®Þnh vµ lùa chän dù ¸n ®Çu t­. 4.1.2.4. Qu¸ tr×nh lËp vµ thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ Th«ng th­êng mét dù ¸n ®Çu t­ th­êng tr¶i qua 3 giai ®o¹n: giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t­, giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ vµ giai ®o¹n vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­. - Giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t­: §©y lµ giai ®o¹n khëi ®Çu dù ¸n, cã tÇm quan träng tíi viÖc ®Þnh h­íng cho dù ¸n ®Çu t­. ViÖc chÝnh cña giai ®o¹n nµy lµ:  Ph©n tÝch t×nh h×nh, x¸c ®Þnh c¬ héi ®Çu t­.  Ph©n tÝch c¬ héi ®Çu t­ vµ môc tiªu ®Çu t­.  LËp dù ¸n.  §¸nh gi¸, thÈm ®Þnh, lùa chän dù ¸n ®Çu t­ vµ ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­. - Giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t­: §©y lµ giai ®o¹n thùc hiÖn quyÕt ®Þnh ®Çu t­, sö dông vèn ®Çu t­ ®Ó thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®Çu t­ cho tíi khi ®­a kÕt qu¶ ®Çu t­ vµo ho¹t ®éng kinh doanh. ViÖc thùc hiÖn ®Çu t­ cÇn ®­îc tiÕn hµnh ®óng tiÕn ®é hoÆc cã thÓ rót ng¾n tiÕn ®é thùc hiÖn ®Ó sím ®­a kÕt qu¶ ®Çu t­ vµo vËn hµnh. - Giai ®o¹n vËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t­: lµ giai ®o¹n ®­a kÕt qu¶ dù ¸n vµo ho¹t ®éng kinh doanh. 4.1.3. Chi phÝ vµ thu nhËp cña dù ¸n ®Çu t­ 4.1.3.1. Dßng tiÒn cña dù ¸n ®Çu t­ Mét dù ¸n ®Çu t­ cã thÓ bá vèn ®Çu t­ ë mét hay mét sè thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ dù kiÕn sÏ thu vÒ ®­îc ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau. Nh­ vËy, khi thùc hiÖn dù ¸n sÏ lµm ph¸t sinh dßng tiÒn chi ra vµ dßng tiÒn thu vÒ. - Dßng tiÒn chi ra (cßn gäi lµ dßng tiÒn ©m) lµ dßng tiÒn xuÊt ra ®Ó thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­. - Dßng tiÒn thu vµo lµ dßng tiÒn nhËn vÒ tõ thu nhËp do dù ¸n ®Çu t­ mang l¹i (cßn gäi lµ dßng tiÒn d­¬ng). Khi lËp dù ¸n ®Çu t­ cÇn x¸c ®Þnh ®­îc tæng møc vèn ®Çu t­ vµ dßng tiÒn cña dù ¸n (sè l­îng vµ thêi ®iÓm cña dßng tiÒn) ®Ó chñ ®éng trong viÖc bè trÝ nguån vèn, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t­ còng nh­ viÖc quyÕt ®Þnh lùa chän dù ¸n hay kh«ng. 4.1.3.2. Chi phÝ cña dù ¸n ®Çu t­ Chi ®Çu t­ lµ dßng tiÒn chi ra ®Ó thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­. Chi ®Çu t­ cã thÓ lµ bá ra ngay tõ ®Çu hoÆc bá ra ë c¸c thêi ®iÓm thÝch hîp theo tiÕn ®é cña dù ¸n. Néi dung chi ®Çu t­ th­êng lµ: - Chi ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh. - Chi ®Çu t­ vµo tµi s¶n l­u ®éng: cã thÓ lµ ®Çu t­ ®Ó bæ sung thªm vµo vèn l­u ®éng th­êng xuyªn hoÆc ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn. - Chi ®Çu t­ tµi chÝnh: trong mét sè tr­êng hîp doanh nghiÖp muèn ®Çu t­ dµi h¹nvµo doanh nghiÖp kh¸c, coi nh­ më réng lÜnh vùc kinh doanhth× doanh nghiÖp trë thµnh 113
  5. mét trong nh÷ng nhµ ®Çu t­ (chñ ®Çu t­). Cã thÓ viÖc chi ®Çu t­ th«ng qua h×nh thøc gãp vèn liªn doanh, mua cæ phÇn, mua tr¸i phiÕu... 4.1.3.3. Thu nhËp cña dù ¸n ®Çu t­ Thu nhËp cña dù ¸n ®Çu t­ lµ dßng tiÒn thu vµo ë mét hay mét sè thêi ®iÓm trong t­¬ng lai do dù ¸n ®Çu t­ mang l¹i. Thu nhËp cña dù ¸n ®Çu t­ bao gåm : dßng tiÒn thuÇn vËn hµnh cña dù ¸n ®Çu t­, gi¸ trÞ thu håi tõ viÖc thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh ®· ®Çu t­ vµ sè tiÒn thu håi l¹i vèn l­u ®éng ®· øng ra ®Ó thùc hiÖn dù ¸n, cô thÓ lµ: - Dßng tiÒn thuÇn vËn hµnh cña dù ¸n ®Çu t­ lµ dßng tiÒn thu ®­îc hµng n¨m sau khi dù ¸n ®Çu t­ ®­îc ®­a vµo vËn hµnh, ®· trõ ®i c¸c chi phÝ th­êng xuyªn vµ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. Dßng tiÒn thuÇn vËn hµnh hµng n¨m ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Sè khÊu hao tµi s¶n cè Dßng tiÒn thuÇn vËn Lîi nhuËn sau = + ®Þnh hµng n¨m tõ dù hµnh cña dù ¸n ®Çu t­ thuÕ hµng n¨m ¸n ®Çu t­. Sè khÊu hao TSC§ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh hµng n¨m nh­ng kh«ng ph¶i lµ kho¶n chi tiªu b»ng tiÒn trong n¨m ®ã. MÆt kh¸c, khÊu hao lµ ph­¬ng ph¸p thu håi vèn ®Çu t­ nªn sè tiÒn khÊu hao cña TSC§ do dù ¸n ®· ®Çu t­ ®­îc coi lµ kho¶n thu nhËp cña dù ¸n ®Çu t­. NÕu lµ ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n th× dßng tiÒn thuÇn nµy lµ l·i ®­îc chia. - Gi¸ trÞ thu håi tõ thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh khi kÕt thóc dù ¸n. Th«ng th­êng sau khi kÕt thóc dù ¸n th× tµi s¶n cè ®Þnh do dù ¸n ®Çu t­ còng hÕt thêi h¹n sö dông, cÇn thanh lý. Khi thanh lý, gi¸ trÞ thu håi®­îc (nÕu cã) ®­îc coi lµ kho¶n thu nhËp cña dù ¸n ®Çu t­. - Vèn l­u ®éng ®· øng ra ®­îc thu håi. Mét dù ¸n ®Çu t­ khi vËn hµnh th«ng th­êng còng ph¶i bá thªm ra mét sè vèn l­u ®éng ®Ó phôc vô cho dù ¸n kinh doanh. Sè vèn l­u ®éng øng ra nµy ®­îc thuhåi dÇn khi quy m« kinh doanh thu hÑp vµ sÏ thu håi toµn bé ë n¨m cuèi cïng khi thanh lý dù ¸n.  §Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh to¸n, ng­êi ta ph¶i gi¶ ®Þnh thêi ®iÓm x¸c ®Þnh dßng tiÒn nh­ sau: - Thêi ®iÓm bá vèn ®Çu t­ ban ®Çu lµ thêi ®iÓm 0 - Thêi ®iÓm x¸c ®Þnh dßng tiÒn ra, dßng tiÒn vµo cña dù ¸n trong mét thêi kú ®­îc tÝnh vµo cuèi kú ®ã (sau 1 n¨m, sau 2 n¨m...) 4.2. Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn Gi÷a tiÒn vµ thêi gian cã mèi quan hÖ víi nhau. Mèi quan hÖ ®ã th«ng qua l·i suÊt vµ l·i suÊt l¹i phô thuéc vµo thêi gian. Mét kho¶n tiÒn ®Çu t­ lóc nµy, sau mét thêi gian thu vÒ sè tiÒn lín h¬n. Ng­îc l¹i, mét kho¶n tiÒn cã ®­îc trong t­¬ng lai tuy lín vÒ danh nghÜa 114
  6. nh­ng gi¸ trÞ cña nã tÝnh theo søc mua cña ®ång tiÒn ch­a h¼n ®· b»ng gi¸ trÞ cña kho¶n tiÒn ban ®Çu ®· bá ra. §Çu t­ lµ viÖc bá tiÒn ra ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i víi hy väng trong t­¬ng lai sÏ thu ®­îc sè tiÒn lín h¬n. Do t¸c ®éng cña yÕu tè l·i suÊt nªn cÇn ph¶i hiÓu thÊu ®¸o mèi quan hÖ gi÷a tiÒn vµ thêi gian tr­íc khi cã quyÕt ®Þnh ®Çu t­. Sö dông to¸n tµi chÝnh cã thÓ gióp cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn trong viÖc ®¸nh gi¸ vµ lùa chän dù ¸n ®Çu t­. 4.2.1. L·i ®¬n, l·i kÐp 4.2.1.1. L·i ®¬n L·i ®¬n lµ sè tiÒn l·i ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn sè vèn ban ®Çu (vèn gèc) víi mét l·i suÊt nhÊt ®Þnh. VÝ dô: C«ng ty A vay ng©n hµng mét kho¶n tiÒn gèc lµ 100 triÖu ®ång víi l·i suÊt lµ 10% mét n¨m. VËy sè tiÒn l·i ph¶i tr¶ sau 1 n¨m lµ 10 triÖu ®ång, sau 2 n¨m lµ 20 triÖu ®ång. ViÖc tÝnh l·i theo c¸ch trªn gäi lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh l·i ®¬n. 4.2.1.2. L·i kÐp L·i kÐp lµ sè tiÒn l·i ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¬ së sè tiÒn l·i cña c¸c thêi kú tr­íc ®ã ®­îc gép vµo vèn gèc ®Ó lµm c¨n cø tÝnh l·i cho thêi kú tiÕp theo víi mét l·i suÊt nhÊt ®Þnh. VÝ dô: Mét kh¸ch hµng göi tiÒn vµo ng©n hµng 100 triÖu ®ång, kú h¹n göi lµ 2 n¨m, l·i suÊt 8% mét n¨m. Ng©n hµng tÝnh l·i b»ng c¸ch cø sau 1 n¨m (12 th¸ng) tiÒn l·i nhËp vµo gèc mét lÇn. Nh­ vËy, sau 1 n¨m kh¸ch hµng ®­îc l·i 8 triÖu ®ång (100 triÖu ®ång x 0,08). Sè l·i nµy ®­îc gép vµo vèn gèc thµnh 108 triÖu ®ång. Sau n¨m thø hai sè l·i sÏ lµ 8 triÖu 640.000 ®ång (108 triÖu ®ång x 0,08) lµ l·i kÐp. Ph­¬ng ph¸p tÝnh l·i nh­ trªn lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh l·i kÐp. Trong vÝ dô trªn, sè l·i thu ®­îc ë n¨m ®Çu, kh¸ch hµng kh«ng rót ra mµ tiÕp tôc nhËp vµo vèn gèc ®Ó h­ëng l·i ë n¨m sau ®­îc coi nh­ mét kho¶n t¸i ®Çu t­. 4.2.2. Gi¸ trÞ t­¬ng lai cña tiÒn Gi¸ trÞ t­¬ng lai cña mét kho¶n tiÒn hiÖn t¹i lµ gi¸ trÞ cã thÓ nhËn ®­îc t¹i mét thêi ®iÓm trong t­¬ng lai, bao gåm sè vèn gèc vµ toµn bé sè tiÒn l·i ®Õn thêi ®iÓm ®ã. PhÇn trªn ®©y ®· cho thÊy mét kho¶n ®Çu t­ lóc nµy cã thÓ thu ®­îc sè l·i trong t­¬ng lai tuú thuéc theo c¸ch tÝnh l·i ®¬n hay c¸ch tÝnh l·i kÐp. Do ®ã gi¸ trÞ t­¬ng lai cña kho¶n tiÒn còng kh¸c nhau. 4.2.2.1. Theo ph­¬ng ph¸p tÝnh l·i ®¬n Ký hiÖu: V0: sè vèn ban ®Çu (vèn gèc) i: l·i suÊt n¨m (%) 115
  7. n: sè n¨m Fn: gi¸ trÞ t­¬ng lai cña tiÒn, tÝnh nh­ sau: Fn = V0 x (1 + i . n) VÝ dô: C«ng ty A, vay ng©n hµng 100 triÖu ®ång víi l·i suÊt 10% mét n¨m, thêi h¹n vay 2 n¨m. Sè tiÒn c¶ gèc vµ l·i ph¶i tr¶ sau 2 n¨m tÝnh nh­ sau: 10 F3 = 100 x (1 + x 2) = 120 (triÖu ®ång) 100 4.2.2.2. Theo ph­¬ng ph¸p tÝnh l·i kÐp Ký hiÖu: Vo: sè vèn ban ®Çu (vèn gèc) i: l·i suÊt n¨m (%) n: thø tù n¨m FVn: gi¸ trÞ kÐp cña tiÒn nhËn ®­îc sau n¨m thø n ®­îc tÝnh nh­ sau: FVn = V0 x (1 + i)n §¹i l­îng (1 + i)n gäi lµ thõa sè l·i hay thõa sè gi¸ trÞ t­¬ng lai (The Future Value factor – FVF), biÓu thÞ gi¸ trÞ t­¬ng lai cña mét ®ång víi l·i suÊt n¨m lµ i sau n n¨m. (xem b¶ng tÝnh s½n: gi¸ trÞ t­¬ng lai cña 1®ång FV = (1 + i)n ë cuèi ch­¬ng). VÝ dô: §Çu t­ 100 triÖu ®ång vµo mét dù ¸n trong 5 n¨m, hµng n¨m ®­îc l·i 10% nh­ng ®Ó l¹i tiÕp tôc t¸i ®Çu t­ vµo dù ¸n. VËy sau 5 n¨m sÏ thu ®­îc c¶ gèc vµ l·i lµ: FV5 = 100 x (1 + 0,10)5 = 161,051 (triÖu ®ång) NÕu so s¸nh víi ph­¬ng ph¸p tÝnh l·i ®¬n ta cã thÓ thÊy kÕt qu¶ kh¸c nhau: - Gi¸ trÞ ®¬n: F5 = 100 x (1 + 0,10 x 5) = 150 (triÖu ®ång) - Gi¸ trÞ kÐp: FV5 = 100 x (1 + 0,10)5 = 161,051 (triÖu ®ång) Râ rµng theo ph­¬ng ph¸p tÝnh l·i kÐp th× gi¸ trÞ t­¬ng lai cña cïng mét kho¶n tiÒn ®Çu t­ lín h¬n theo ph­¬ng ph¸p tÝnh l·i ®¬n. Song trªn thùc tÕ, gi¸ trÞ t­¬ng lai cña tiÒn kh«ng phô thuéc vµo ph­¬ng ph¸p tÝnh l·i chñ quan cña nhµ ®Çu t­. ý nghÜa gi¸ trÞ kÐp cña tiÒn lµ ë chç: hµng n¨m nÕu dù ¸n ®Çu t­ cã l·i th× sè l·i ®ã ®em t¸i ®Çu t­ sÏ t¹o ra hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. 4.2.2.3. Kú h¹n tÝnh l·i vµ gi¸ trÞ kÐp Gi¸ trÞ t­¬ng lai cña tiÒn theo ph­¬ng ph¸p tÝnh l·i kÐp cßn phô thuéc vµo kú h¹n tÝnh l·i. NÕu l·i suÊt tÝnh theo n¨m mµ trong n¨m l¹i tÝnh vµ tr¶ l·i (l·i nhËp gèc) lµm nhiÒu kú th× gi¸ trÞ kÐp cña tiÒn cßn phô thuéc vµo sè kú tÝnh l·i trong n¨m. Ký hiÖu: m lµ sè kú tÝnh l·i trong n¨m (mçi n¨m 6 th¸ng tÝnh l·i nhËp gèc 1 lÇn th× m = 2, nÕu 3 th¸ng tÝnh 1 lÇn th× m = 4...), cã thÓ tÝnh gi¸ trÞ kÐp cña tiÒn ë cuèi n¨m n nh­ sau: (c¸c ký hiÖu kh¸c nh­ môc tr­íc). 116
  8. i nxm FVn = V0 x (1 + ) m VÝ dô: kh¸ch hµng göi mét kho¶n tiÒn 100 triÖu ®ång vµo ng©n hµng víi thêi h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 10% mét n¨m. Ng©n hµng tÝnh l·i vµ nhËp gèc 6 th¸ng 1 lÇn. Sau 2 n¨m kh¸ch hµng sÏ nhËn ®­îc sè tiÒn nh­ sau: 0,10 2 x 2 FV2 = 100 x (1 + ) = 100 x (1,05)4 2 FV2 = 121,550 (triÖu ®ång) 4.2.3. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tiÒn t­¬ng lai Môc 4.2.3. ®· nghiªn cøu gi¸ trÞ t­¬ng lai cña kho¶n tiÒn hiÖn t¹i vµ ®· thÊy gi¸ trÞ ®ã lín h¬n vÒ danh nghÜa so víi kho¶n tiÒn hiÖn t¹i. MÆt kh¸c, còng dÔ nhËn thÊy r»ng mét ®ång cã ®­îc trong t­¬ng lai nÕu tÝnh ®æi vÒ thêi ®iÓm hiÖn t¹i (thêi ®iÓm ®Çu t­ ban ®Çu) th× kh«ng thÓ b»ng kho¶n tiÒn ban ®Çu lµ mét ®ång ®­îc. Ch¼ng h¹n ta cã mét ®ång ®em cho vay víi l·i suÊt i mét n¨m th× sau 1 n¨m sÏ ®­îc (1 + i) ®ång, tøc lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n tiÒn trong t­¬ng lai (1 + i) ®ång lµ 1 ®ång. VËy nÕu sau 1 n¨m thu ®­îc 1 ®ång th× gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña nã lµ bao nhiªu? 1 ®ång hiÖn t¹i  (1 + i) ®ång t­¬ng lai x? 1 ®ång t­¬ng lai 1 x= , ch¾c ch¾n x nhá h¬n 1 1 i Nh­ vËy, l·i suÊt cµng cao, thêi gian cµng dµi th× gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n tiÒn quy vÒ thêi ®iÓm hiÖn t¹i cµng nhá. 4.2.3.1. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét kho¶n tiÒn trong t­¬ng lai Ký hiÖu: PV: gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét kho¶n tiÒn trong t­¬ng lai FVn: gi¸ trÞ cña kho¶n tiÒn t¹i thêi ®iÓm sau n¨m thø n (t­¬ng lai) i: l·i suÊt n¨m (%) n: sè n¨m Ta tÝnh ®­îc gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét kho¶n tiÒn t­¬ng lai nh­ sau: 1 PV = FVn x (1  i) n 1 §¹i l­îng gäi lµ hÖ sè chiÕt khÊu hay hÖ sè hiÖn t¹i ho¸, thÓ hiÖn gi¸ trÞ (1  i)n hiÖn t¹i cña mét ®ång trong t­¬ng lai (xem b¶ng tÝnh s½n ë cuèi ch­¬ng). 117
  9. VËy: Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét kho¶n tiÒn t¹i mét thêi ®iÓm trong t­¬ng lai lµ gi¸ trÞ cña kho¶n tiÒn ®ã ®­îc tÝnh ®æi vÒ thêi ®iÓm hiÖn t¹i b»ng mét l·i suÊt nhÊt ®Þnh. VÝ dô: Cã mét kho¶n vèn ®Çu t­ PV nµo ®ã ®em ®Çu t­ víi ®iÒu kiÖn:  L·i suÊt thu ®­îc: 10% mét n¨m (i)  Thêi gian ®Çu t­: 5 n¨m (n)  Sau 5 n¨m thu vÒ ®­îc sè tiÒn 150 triÖu ®ång (FV5) VËy gi¸ trÞ hiÖn t¹i (gi¸ trÞ ban ®Çu PV) cña kho¶n tiÒn 150 triÖu ®ång lµ: 1 150 PV = 150 x 5  = 93,130.000 (triÖu ®ång) (1  0,10) 1,61051 4.2.3.2. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n tiÒn kh¸c nhau trong t­¬ng lai Trªn thùc tÕ, khi ®Çu t­ vµo mét dù ¸n ng­êi ta thu ®­îc c¸c kho¶n tiÒn kh¸c nhau ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau trong t­¬ng lai. Nh÷ng kho¶n tiÒn ë thêi ®iÓm kh¸c nhau Êy cÇn quy vÒ cïng mét thêi ®iÓm ban ®Çu (th­êng lµ thêi ®iÓm bá vèn ®Çu t­) ®Ó so s¸nh gi¸ trÞ cña tiÒn thu vÒ vµ tiÒn chi ra xem hiÖu qu¶ ra sao. Sö dông hÖ sè hiÖn t¹i ho¸, cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n tiÒn kh¸c nhau ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau trong t­¬ng lai nh­ sau: FV1 FV2 FVn PV = 1  2  ...  (1  i) (1  i) (1  i) n Trong ®ã: - FV1, FV2, ...FVn lµ gi¸ trÞ c¸c kho¶n tiÒn ë c¸c thêi ®iÓm cuèi n¨m thø 1, 2,...n - PV: lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n tiÒn kh¸c nhau trong t­¬ng lai 4.2.3.3. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n tiÒn gièng nhau trong t­¬ng lai Tr­êng hîp c¸ biÖt c¸c kho¶n tiÒn trong c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau ®Òu b»ng nhau (tøc FV1 = FV2 =... FVn = A ) th× c«ng thøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n tiÒn t­¬ng lai ®ã cã d¹ng sau: A A A PV = 1  2  ...  hoÆc biÕn ®æi (1  i) (1  i) (1  i) n 1 - 1  i  n  PV = A.    i  4.2.4 C¸ch tÝnh l·i suÊt Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp ®i vay, biÕt râ sè tiÒn vay vµ sè tiÒn ph¶i tr¶ trong t­¬ng lai (gåm c¶ gèc vµ l·i) nh­ng ch­a râ l·i suÊt vay vèn th× cÇn tÝnh l·i suÊt ®Ó quyÕt ®Þnh viÖc lùa chän ®Çu t­. (1) T×m l·i suÊt cña kho¶n tiÒn cã thêi h¹n 1 n¨m: 118
  10. VÝ dô: C«ng ty A vay 500 triÖu ®ång vµ ph¶i tr¶ 560 triÖu ®ång sau 1 n¨m. VËy cã thÓ t×m ®­îc l·i suÊt cña kho¶n vay nh­ sau: F1 = Vo x (1 + i) F1 1+i= Vo F1 i= -1 Vo 560.000.00 0 i= - 1 = 0,12 = 12% 500.000.00 0 (2) T×m l·i suÊt cña kho¶n tiÒn cã thêi h¹n trªn 1 n¨m VÝ dô: C«ng ty A vay 500 triÖu ®ång vµ ph¶i tr¶ 850 triÖu ®ång sau 5 n¨m. T×m l·i suÊt cña kho¶n cho vay nh­ sau: 5 FV5 = Vo x 1  i  1  i 5 = FV5 Vo FV5 i= 5 -1 V0 850.000.00 0 i= 5 -1 500.000.00 0 (3) T×m l·i suÊt vay tr¶ gãp: Tr­êng hîp doanh nghiÖp vay 1 lÇn vµ tr¶ dÇn lµm nhiÒu lÇn hoÆc thuª mua tµi chÝnh tr¶ dÇn vµo nh÷ng thêi ®iÓm ®Þnh tr­íc víi sè tiÒn b»ng nhau, cã thÓ t×m ®­îc l·i suÊt tr¶ gãp tõ c«ng thøc gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n tiÒn gièng nhau t­¬ng lai. VÝ dô: C«ng ty A muèn vay tr¶ gãp ®Ó mua mét thiÕt bÞ gi¸ 500 triÖu ®ång. Ng©n hµng cho vay yªu cÇu c«ng ty ph¶i tr¶ vµo cuèi mçi n¨m lµ 160 triÖu ®ång trong thêi h¹n 5 n¨m. C«ng ty cã thÓ t×m l·i suÊt nh­ sau:  1  1  i  n  PV = A x    i   1  1  i  n  Trong ®ã hÖ sè   ®­îc lËp thµnh b¶ng tÝnh s½n víi kú h¹n n lµ 5 n¨m vµ l·i  i  suÊt i tøc hÖ sè A (i, 5). 119
  11. 500.000.000 = 160.000.000 x hÖ sè (i, 5) 500.000.00 0 hÖ sè A (i, 5) = = 3, 1250 160.000.00 0 Tra b¶ng hÖ sè A (3, 1250, dßng 5 n¨m) sÏ thÊy l·i suÊt t­¬ng øng lµ gÇn 18%/n¨m. 4.2.5 TÝnh sè tiÒn tr¶ dÇn mét kho¶n vay hay kho¶n thuª mua tµi chÝnh. Tr­êng hîp doanh nghiÖp vay dµi h¹n hoÆc thuª mua tµi chÝnh th× cÇn biÕt sè tiÒn tr¶ nî c¶ gèc vµ l·i vµo mçi thêi ®iÓm ®Ó chuÈn bÞ nguån vèn. VÝ dô: C«ng ty A vay dµi h¹n 500 triÖu ®ång tr¶ dÇn víi thêi h¹n 4 n¨m, l·i suÊt 12% mét n¨m, tr¶ vµo cuèi mçi n¨m. Cã thÓ tÝnh sè tiÒn tr¶ dÇn mçi n¨m nh­ sau: A A A A PV = + 2 + + (1  i) 1  i  1  i  1  i 4 3 A1  i   1 n PV = i1  i  n PV.i1  i  n A= 1  i n  1 0,12x 1  0,12  4 A = 500.000.000 x = 164.600.00 1  0,12 4  1 Tõ sè tiÒn tr¶ dÇn hµng n¨m tÝnh ®­îc (c¶ gèc vµ l·i lµ 164.600.000 ®) cã thÓ lËp kÕ ho¹ch tr¶ nî kho¶n vay trong 4 n¨m nh­ sau: KÕ ho¹ch tr¶ dÇn tiÒn vay §VT: TriÖu ®ång Kú Sè nî ®Çu kú Sè tiÒn ph¶i Tr¶ l·i Tr¶ gèc Sè cßn nî h¹n (2) tr¶ trong kú (4) = (2) x 0,12 (5) = (3) – (4) cuèi kú (6) = (n) (3) (2) – (5) 1 500.000.000 164.600.000 60.000.000 104.600.000 395.400.000 2 395.400.000 164.600.000 47.448.000 117.152.000 278.248.000 3 278.248.000 164.600.000 33.389.760 131.210.240 147.037.760 4 147.037.760 164.600.000 17.562.240(*) 147.037.760(*) 0 Tæng céng 658.400.000 158.400.000 500.000.000 (* Sè tr¶ l·i vµ tr¶ gèc n¨m cuèi cïng lµm trßn sè) 120
  12. 4.3. øng dông gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn trong viÖc ®¸nh gi¸ vµ lùa chän dù ¸n ®Çu t­ 4.3.1. HiÖu qu¶ ®Çu t­ VÒ mÆt kinh tÕ - x· héi; hiÖu qu¶ ®Çu t­ cña doanh nghiÖp cã thÓ rÊt lín: t¹o thªm s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô, tiÖn Ých cho nhu cÇu thÞ tr­êng, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm t¨ng thu nhËp cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc... Tuy nhiªn, lµ doanh nghiÖp th× môc tiªu ho¹t ®éng lµ lîi nhuËn nªn hiÖu qu¶ ®Çu t­ ph¶i xÐt trªn khÝa c¹nh tµi chÝnh, ®ã lµ lîi nhuËn. - HiÖu qu¶ ®Çu t­ lµ viÖc thu ®­îc lîi Ých do ®Çu t­ mang l¹i sau khi lo¹i trõ c¸c chi phÝ ®Ó thùc hiÖn ®Çu t­, mµ thùc chÊt lµ lîi nhuËn. §Ó cã thÓ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ ®Çu t­, doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸, thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ trªn nhiÒu mÆt, tr­íc khi quyÕt ®Þnh lùa chän dù ¸n ®Çu t­ nµo. - §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t­ lµ viÖc xem xÐt cã c¬ së c¸c ph­¬ng ¸n ®Ó thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ b»ng c¸ch phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c nhµ lËp dù ¸n ®Çu t­ nh»m l­îng ho¸ ®­îc hiÖu qu¶ ®Çu t­. Khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t­, cÇn ph¶i sö dông nhiÒu tiªu chuÈn ®¸nh gi¸, ch¼ng h¹n c¸c tiªu chuÈn vÒ chÊt th¶i m«i tr­êng, tiªu chuÈn s¶n l­îng, tiªu chuÈn vÒ tµi chÝnh... Song, trong ph¹m vi hiÖu qu¶ trùc tiÕp cña dù ¸n ®Çu t­ ®èi víi doanh nghiÖp th× tiªu chuÈn vÒ tµi chÝnh cÇn ®­îc quan t©m. C¸c chØ tiªu tµi chÝnh th­êng ®­îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t­ lµ:  Tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cña vèn ®Çu t­.  Thêi gian hoµn vèn ®Çu t­.  Gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn cña dù ¸n ®©u t­.  Tû suÊt doanh lîi néi bé cña dù ¸n ®Çu t­.  ChØ sè sinh lêi cña dù ¸n ®Çu t­. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ vµ lùa chän dù ¸n ®Çu t­, mçi ph­¬ng ph¸p sö dông mét hoÆc mét sè chØ tiªu tµi chÝnh nhÊt ®Þnh. 4.3.2. C¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ vµ lùa chän dù ¸n ®Çu t­ 4.3.2.1. Ph­¬ng ph¸p sö dông chØ tiªu "tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cña vèn ®Çu t­" Ph­¬ng ph¸p nµy sö dông chØ tiªu "tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cña vèn ®Çu t­" ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ dù ¸n. Dù ¸n cã tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cña vèn ®Çu t­ cao th× cã c¬ héi ®­îc lùa chän. - Tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cña vèn ®Çu t­ lµ tû lÖ so s¸nh (%) gi÷a lîi nhuËn thuÇn (sau thuÕ) b×nh qu©n do dù ¸n ®Çu t­ mang l¹i víi vèn ®Çu t­ bá ra b×nh qu©n hµng n¨m. - C¸c b­íc tiÕn hµnh cña ph­¬ng ph¸p nµy:  Mçi dù ¸n ®Çu t­ ®­a ra ®Ó ®¸nh gi¸ ®Òu sö dông chØ tiªu "tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cña vèn ®Çu t­" ®Ó tÝnh to¸n. Tû suÊt lîi nhuËn b×nh Lîi nhuËn thuÇn b×nh qu©n hµng n¨m (1) = x 100 qu©n cña vèn ®Çu t­ (%) Vèn ®Çu t­ b×nh qu©n hµng n¨m (2) 121
  13. Trong ®ã: (1): TÝnh b×nh qu©n cho c¶ nh÷ng n¨m dù ¸n thi c«ng mµ ch­a cã lîi nhuËn do dù ¸n ch­a ®­a vµo vËn hµnh. (2) Vèn ®Çu t­ tÝnh b×nh qu©n cho c¸c n¨m, tÝnh ë thêi ®iÓm cuèi mçi n¨m b»ng c¸ch lÊy tæng vèn ®Çu t­ luü kÕ ë cuèi n¨m trõ ®i sè khÊu hao luü kÕ ®Çu n¨m ®ã cña tµi s¶n cè ®Þnh ®Çu t­.  So s¸nh chØ tiªu nµy gi÷a c¸c dù ¸n kh¸c nhau, dù ¸n nµo cã tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cao nhÊt th× chän lµm dù ¸n thùc hiÖn. - Sö dông chØ tiªu "tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cña vèn ®Çu t­" ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ dù ¸n cã ­u ®iÓm, nh­ng còng cã h¹n chÕ nhÊt ®Þnh.  ¦u ®iÓm: tû suÊt lîi nhuËn thÓ hiÖn ®­îc môc tiªu c¬ b¶n cña chñ ®Çu t­ lµ chän dù ¸n mµ mçi ®ång vèn bá ra cã thÓ ®em l¹i sè lîi nhuËn cao nhÊt.  H¹n chÕ: chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn kh«ng tÝnh tíi gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn.Khi vèn ®Çu t­ bá ra ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu nh­ng lîi nhuËn l¹i thu vÒ r¶i r¸c trong nhiÒu n¨m th× gi¸ trÞ ®ång tiÒn ®· thay ®æi ®¸ng kÓ, mÆc dï tû suÊt lîi nhuËn vÒ danh nghÜa vÉn cao. - VÝ dô vÒ ph­¬ng ph¸p sö dông chØ tiªu "tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cña vèn ®Çu t­". C«ng ty A cÇn x©y dùng mét d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt, vèn ®Çu t­ dù kiÕn lµ: 1.200 triÖu ®ång. Cã 2 dù ¸n ®­a ra ®Ó lùa chän víi d÷ liÖu sau ®©y:  D÷ liÖu: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång Dù ¸n A Dù ¸n B Vèn Lîi nhuËn Sè khÊu Vèn ®Çu Lîi nhuËn Sè khÊu ®Çu t­ sau thuÕ hao t­ sau thuÕ hao I. Thêi gian thi c«ng - N¨m thø 1 200 - N¨m thø 2 500 500 - N¨m thø 3 500 700 Céng 1.200 1.200 II. Thêi gian s¶n xuÊt - N¨m thø 1 (4) 110 200 120 200 - N¨m thø 2 (5) 140 200 130 200 - N¨m thø 3 (6) 170 200 160 200 - N¨m thø 4 (7) 110 200 110 200 - N¨m thø 5 (8) 90 200 80 200 Céng 620 1.000 600 1.000 (N¨m thø 1 s¶n xuÊt lµ n¨m thø 4 cña dù ¸n)  X¸c ®Þnh "tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n vèn ®Çu t­". 122
  14. X¸c ®Þnh tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n vèn ®Çu t­ cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ C¸c b­íc Dù ¸n A Dù ¸n B B­íc 1: TÝnh 0  0  0  110  140  170  110  90 0  0  120  130  160  110  80 lîi nhuËn 8 7 thuÇn b×nh = = qu©n hµng n¨m = 77,500 (triÖu ®ång) = 85,700 (triÖu ®ång B­íc 2: TÝnh vèn ®Çu t­ b×nh qu©n hµng n¨m - N¨m 1 (thi 200 c«ng) - N¨m 2 200 + 500 = 700 - N¨m 3 700 + 500 = 1.200 - N¨m 4 (s¶n 1.200 ( ch­a cã sè khÊu hao ®Çu n¨m ) xuÊt) - N¨m 5 1.200 - 200 = 1.000 TÝnh t­¬ng tù nh­ dù ¸n A. - N¨m 6 1.200 - 400 = 800 - N¨m 7 1.200 - 600 = 600 - N¨m 8 1.200 - 800 = 400 Vèn ®Çu t­ 200  700  ...  400 500  120  ...  400 = 762,500  814,200 b×nh qu©n 8 7 n¨m (triÖu ®ång) (triÖu ®ång) B­íc 3: TÝnh 77,500 85,700 = x 100  10,10% = x 100  10,50% tû suÊt lîi 762,500 814,200 nhuËn b×nh qu©n cña vèn ®Çu t­. 123
  15.  So s¸nh: Dù ¸n B cã tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n vèn ®Çu t­ lµ 10,50% cao h¬n cña dù ¸n A (10,10%), mÆc dï tæng sè lîi nhuËn thuÇn cã thÊp h¬n nh­ng thêi gian thi c«ng l¹i ng¾n h¬n nªn dù ¸n B ®­îc lùa chän. 4.3.2.2. Ph­¬ng ph¸p sö dông chØ tiªu "thêi gian hoµn vèn ®Çu t­" (Payback Period – PP) Ph­¬ng ph¸p nµy sö dông chØ tiªu "thêi gian hoµn vèn ®Çu t­" ®Ó ®¸nh gi¸ vµ lùa chän dù ¸n. Dù ¸n cã thêi gian thu håi ®ñ vèn ®Çu t­ nhanh nhÊt sÏ cã c¬ héi ®­îc lùa chän. - Thêi gian hoµn vèn ®Çu t­ lµ kho¶ng thêi gian cÇn thiÕt ®Ó dù ¸n t¹o ra dßng tiÒn thu nhËp thuÇn b»ng víi sè vèn ®Çu t­ bá ra ®Ó thùc hiÖn dù ¸n ®ã. - X¸c ®Þnh thêi gian hoµn vèn ®Çu t­. VÒ nguyªn t¾c, thêi gian hoµn vèn ®Çu t­ phô thuéc vµo hai yÕu tè lµ vèn ®Çu t­ vµ thu nhËp hµng n¨m do dù ¸n ®Çu t­ mang l¹i. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ thu nhËp hµng n¨m cã thÓ b»ng nhau nh­ng còng cã thÓ kh¸c nhau. V× vËy c¸ch x¸c ®Þnh thêi gian hoµn vèn ®Çu t­ cã kh¸c. a. Tr­êng hîp dù ¸n ®Çu t­ t¹o ra thu nhËp b»ng tiÒn hµng n¨m b»ng nhau: Tr­êng hîp nµy thêi gian hoµn vèn ®Çu t­ ®­îc tÝnh nh­ sau: Thêi gian hoµn vèn ®Çu Vèn ®Çu t­ = t­ (n¨m) Thu nhËp thuÇn hµng n¨m b. Tr­êng hîp dù ¸n ®Çu t­ t¹o ra thu nhËp b»ng tiÒn hµng n¨m kh«ng b»ng nhau: Tr­êng hîp nµy x¸c ®Þnh thêi gian hoµn vèn ®Çu t­ ®­îc tÝnh qua hai b­íc:  B­íc 1: TÝnh sè n¨m cÇn ®Ó hoµn vèn: X¸c ®Þnh sè n¨m b»ng c¸ch lÊy sè vèn ®Çu t­ ch­a thu håi trõ ®i sè thu nhËp cña n¨m (gåm lîi nhuËn rßng vµ sè khÊu hao cña dù ¸n) ë thêi ®iÓm cuèi n¨m. Khi sè vèn ®Çu t­ ch­a thu håi nhá h¬n sè thu nhËp cña n¨m kÕ tiÕp th× chuyÓn sang tÝnh sè th¸ng cßn l¹i (b­íc 2).  B­íc 2: TÝnh sè th¸ng cßn l¹i. TÝnh sè th¸ng cßn l¹i b»ng c¸ch lÊy sè vèn ®Çu t­ ch­a thu håi hÕt ë b­íc 1 chia cho sè thu nhËp b×nh qu©n 1 th¸ng ë n¨m kÕ tiÕp. Thêi gian hoµn vèn cña dù ¸n ®Çu t­ lµ tæng sè n¨m vµ sè th¸ng ë c¶ hai b­íc, nh­ng ®Ó ph¶n ¸nh ®óng thùc tÕ thêi gian hoµn vèn ®Çu t­ kÓ tõ khi bá vèn ®Çu t­ th× ph¶i c«ng c¶ thêi gian thi c«ng cña dù ¸n. - VÝ dô: C«ng ty A cÇn ®Çu t­ x©y dùng mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt víi dù kiÕn: + Vèn ®Çu t­: 1.000 triÖu ®ång 124
  16. + Thêi gian thi c«ng: 6 th¸ng Cã 2 dù ¸n ®­îc chµo ®Ó c«ng ty lùa chän víi chi tiÕt nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: TriÖu ®ång N¨m Thu nhËp thuÇn hµng n¨m Dù ¸n A Dù ¸n B 1 500 200 2 400 250 3 300 350 4 200 480 5 100 320 3- X¸c ®Þnh thêi gian hoµn vèn cña dù ¸n A: B­íc 1: (Sè n¨m)  Vèn ®Çu t­ ch­a thu håi sau n¨m thø nhÊt: 1.000 - 500 = 500  Vèn ®Çu t­ ch­a thu håi sau n¨m thø hai: 500 - 400 = 100 Tíi ®©y th× vèn ®Çu t­ ch­a thu håi (100) nhá h¬n sè thu nhËp cña n¨m kÕ tiÕp (300) nªn chuyÓn sang tÝnh nèt sè th¸ng cÇn ®Ó thu håi ®ñ vèn ®Çu t­. B­íc 2 (Sè th¸ng) Sè th¸ng cÇn ®Ó thu 100 = = 4 th¸ng håi ®ñ vèn 300 : 12 (th¸ng) Thêi gian hoµn vèn cña dù ¸n A lµ 2 n¨m 4 th¸ng, nÕu tÝnh c¶ thêi gian thi c«ng lµ 2 n¨m 10 th¸ng. Thêi gian hoµn vèn cña dù ¸n B: tÝnh t­¬ng tù nh­ trªn lµ 3 n¨m 5 th¸ng, nÕu tÝnh c¶ thêi gian thi c«ng lµ 3 n¨m 11 th¸ng. So s¸nh thêi gian hoµn vèn cña 2 dù ¸n th× thÊy dù ¸n A sím thu håi ®ñ vèn h¬n nªn dù ¸n A ®­îc chän. - Sö dông chØ tiªu "thêi gian hoµn vèn ®Çu t­" cã ­u, nh­îc ®iÓm sau ®©y: * ¦u ®iÓm: - §¬n gi¶n, dÔ x¸c ®Þnh - ThÝch hîp víi nh÷ng dù ¸n nhá, cÇn thu håi vèn nhanh ®Ó quay vßng vèn ®Çu t­. *Nh­îc ®iÓm + Kh«ng tÝnh tíi gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn mµ coi ®ång tiÒn ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau cã gi¸ trÞ nh­ nhau. 125
  17. + Kh«ng thÝch hîp víi nh÷ng dù ¸n lín mµ kh¶ n¨ng sinh lêi chËm, thu håi vèn chËm nh­ng l¹i cã vai trß rÊt lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nh­ dù ¸n s¶n xuÊt s¶n phÈm míi, dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, dù ¸n mua s¨m tµu biÓn, hµng kh«ng... 4.3.2.3. Ph­¬ng ph¸p sö dông chØ tiªu "Gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn" cña dù ¸n ®Çu t­ (Net Present Value – NPV). Ph­¬ng ph¸p nµy sö dông chØ tiªu "Gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn" ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t­, trong ®ã tÝnh tíi gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn khi so s¸nh gi÷a thu nhËp vµ chi phÝ cña dù ¸n ®Çu t­. - Gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn (Net Present Value - NPV) cña kho¶n ®Çu t­ lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n thu do ®Çu t­ mang l¹i trong t­¬ng lai víi gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña vèn ®Çu t­ bá ra. Thùc chÊt cña chØ tiªu gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn lµ xÐt xem tæng thu nhËp cña dù ¸n ®Çu t­ cã lín h¬n tæng chi phÝ cho dù ¸n ®Çu t­ kh«ng sau khi qui hai dßng tiÒn nµy vÒ cïng mét thêi ®iÓm ban ®Çu (hiÖn t¹i ho¸ dßng tiÒn). - C¸ch tÝnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn: NPV :gi¸ trÞ hiÖn t¹i thu©n cña kho¶n ®Çu t­. CFt : thu nhËp n¨m thø t do ®Çu t­ mang l¹i ICt : kho¶n chi vÒ ®Çu t­ ë n¨m thø t n : vßng ®êi cña kho¶n ®Çu t­ (sè n¨m ®Çu t­) i : tû lÖ chiÕt khÊu, th­êng lµ chi phÝ sö dông vèn t : thø tù n¨m n n CFt IC t NPV =  t  0 (1  i) t   t  0 (1  i) t Thùc chÊt cña c«ng thøc tÝnh nµy lµ: Tæng thu nhËp cña dù ¸n (®· Tæng chi phÝ cña dù ¸n (®· NPV = - hiÖn t¹i ho¸ theo n¨m) hiÖn t¹i ho¸ theo n¨m) - Lùa chän dù ¸n: Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn cña tõng dù ¸n th× so s¸nh chóng víi nhau ®Ó lùa chän. Cã thÓ cã c¸c tr­êng hîp sau ®©y khi so s¸nh.  NPV ©m: lo¹i bá dù ¸n.  NPV = 0: Cã thÓ chän dù ¸n hoÆc lo¹i bá (tr­êng hîp chän nÕu lµ dù ¸n ®éc lËp vµ rÊt cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp). 126
  18.  NPV > 0: Cã thÓ chän dù ¸n, nh­ng cÇn chó ý: nÕu chØ cã 1 kh¶ n¨ng lùa chän (dù ¸n ®éc lËp) th× cã thÓ chän. Tr­êng hîp cã nhiÒu dù ¸n ®Ó chän (dù ¸n lo¹i trõ nhau) th× nªn chän dù ¸n cã NPV lín nhÊt vµ ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp cho phÐp thùc hiÖn dù ¸n. - NhËn xÐt Dïng chØ tiªu NPV ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ dù ¸n cÇn chó ý tíi c¸c mÆt ­u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña chØ tiªu nµy. * ¦u ®iÓm:  Cã tÝnh tíi gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn nªn thÊy ®­îc thùc chÊt h¬n hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n.  §o l­êng trùc tiÕp ®­îc gi¸ trÞ t¨ng thªm do vèn ®Çu t­ t¹o ra.  H¹n chÕ:  Kh«ng cho thÊy râ møc sinh lêi cña ®ång vèn ®Çu t­.  Kh«ng thÓ hiÖn ®­îc mèi quan hÖ gi÷a møc sinh lêi víi chi phÝ sö dông vèn. VÝ dô: C«ng ty A: lËp 2 dù ¸n ®Çu t­ vµo mét d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®Ó chän mét dù ¸n thùc hiÖn. - Dù ¸n (1) bá ra 1.200 triÖu ®ång ngay tõ ®Çu ®Ó mua thiÕt bÞ. ThiÕt bÞ sö dông trong 10 n¨m, t¹o ra thu nhËp hµng n¨m gåm lîi nhuËn sau thuÕ vµ tiÒn khÊu hao. Riªng n¨m cuèi cïng cã thªm kho¶n thu vÒ thanh lý thiÕt bÞ. Vèn ®Çu t­ vay ng©n hµng, l·i suÊt 12% mét n¨m. TÝnh ra NPV cña dù ¸n nµy lµ 400 triÖu ®ång. - Dù ¸n (2) còng bá ra 1.200 triÖu ®ång lµm 2 ®ît: ®ît ®Çu 200 triÖu ®Ó x©y nhµ x­ëng ngay tõ ®Çu n¨m. §ît 2 bá ra 1.000 triÖu ®ång vµo cuèi n¨m ®Ó mua thiÕt bÞ. Dù ¸n còng sö dông vèn vay víi l·i suÊt 12% mét n¨m vµ ho¹t ®éng trong 5 n¨m, sau 5 n¨m gi¸ trÞ thanh lý thiÕt bÞ dù thu 50 triÖu ®ång. Dù ¸n t¹o ra dßng tiÒn thu vµo nh­ sau: Dßng tiÒn thu vµo cña dù ¸n (2) §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång N¨m 1 2 3 4 5 ChØ tiªu 1. Thu vÒ khÊu hao 240 240 240 240 240 2. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 200 250 300 400 300 3. Lîi nhuËn sau thuÕ (2) x 72% = (3) 144 180 216 288 216 4. Thu vÒ thanh lý thiÕt bÞ (TSC§) 50 5. Céng thu: (5) = (1) + (3) + (4) 384 420 456 528 506 ( chØ tiªu 3 - Lîi nhuËn sau thuÕ tÝnh 72% v× nép thuÕ TNDN 28% ) H·y sö dông chØ tiªu "Gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn" ®Ó lùa chän dù ¸n. 127
  19. Trªn c¬ së d÷ liÖu ®· cã, cã thÓ thÊy r»ng: dù ¸n (1) ®· x¸c ®Þnh ®­îc NPV, cÇn x¸c ®Þnh NPV cña dù ¸n (2) ®Ó so s¸nh, lùa chän:  384 420 456 528 506  NPV (2) =       (1  0,12) (1  0,12) 2 (1  0,12) 3 (1  0,12) 4 (1  0,12)5   1.000  - 200   (1  0,12)  1 Tra b¶ng tÝnh s½n "Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña 1 ®ång PV = " ta cã: (1  i) n NPV (2) = [(384 x 0,893) + (420 x 0,797) + (456 x 0,712) + (528 x 0,636) + (506 x 0,567) - [200 + 1.000 x 0,893] = 1.625 - 1.193 = 432 (triÖu ®ång) So s¸nh: NPV (1) = 400 triÖu ®ång NPV (2) = 432 triÖu ®ång Dù ¸n (2) cã gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn lín h¬n nªn ®­îc chän. 4.3.2.4. Ph­¬ng ph¸p sö dông chØ tiªu "tû suÊt doanh lîi néi bé" cña dù ¸n ®Çu t­ (Intenal Rate of Return ) Ph­¬ng ph¸p sö dông chØ tiªu "tû suÊt doanh nghiÖp néi bé" lµ ph­¬ng ph¸p lùa chän dù ¸n ®Çu t­ dùa trªn gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tiÒn ®Ò so s¸nh gi÷a tû suÊt doanh lîi néi bé cña dù ¸n víi mét l·i suÊt chiÕt khÊu nµo ®ã ®· chän. - Tû suÊt doanh lîi néi bé cña dù ¸n ®Çu t­ (cßn gäi lµ l·i suÊt hoµn vèn néi bé, tiÕng Anh: Intenal Rate of Return = IRR) lµ mét l·i suÊt mµ víi møc l·i suÊt ®ã th× gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n thu do ®Çu t­ mang l¹i trong t­¬ng lai b»ng víi gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña vèn ®Çu t­ (tøc NPV = 0). Thùc chÊt IRR còng lµ mét tû lÖ chiÕt khÊu ®Ó NPV = 0. - X¸c ®Þnh tû suÊt doanh lîi néi bé (IRR): cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau ®©y: (a) Ph­¬ng ph¸p thö vµ xö lý sai sè. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, cÇn ph¶i gi¶ ®Þnh mét l·i suÊt bÊt kú nµo ®ã lµm tû lÖ chiÕt khÊu ®Ó t×m ra NPV vµ ®iÒu chØnh dÇn tû lÖ chiÕt khÊu ®ã cho tíi khi NPV = 0 th× tû lÖ chiÕt khÊu ®ã chÝnh lµ IRR cÇn t×m. ViÖc ®ã cã thÓ thùc hiÖn qua hai b­íc:  B­íc 1: Chän mét l·i suÊt nµo ®ã lµm tû lÖ chiÕt khÊu vµ dïng tû lÖ chiÕt khÊu ®ã ®Ó tÝnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn cña dù ¸n dùa trªn c¸c d÷ liÖu dßng tiÒn dù ¸n ®· cã. 128
  20.  B­íc 2: NÕu tÝnh ra NPV > 0 th× ph¶i thö l¹i b»ng c¸ch n©ng tû lÖ chiÕt khÊu tù chän lªn. NÕu tÝnh ra NPV < 0 th× h¹ l·i suÊt tù chän xuèng. TiÕp tôc phÐp thö cho ®Õn khi NPV xÊp xØ b»ng 0 (hoÆc = 0) th× l·i suÊt tù chän ®ã chÝnh lµ IRR cÇn t×m. (b) Ph­¬ng ph¸p néi suy: Theo ph­¬ng ph¸p néi suy, c¸ch lµm còng t­¬ng tù nh­ ph­¬ng ph¸p thö nãi trªn, song cã thÓ dïng to¸n tµi chÝnh ®Ó lùa chän IRR nh­ sau:  B­íc 1: Chän mét l·i suÊt nµo ®Êy ®Ó tÝnh NPV, sao cho víi l·i suÊt nµy (r1) th× NPV > 0.  B­íc 2: TiÕp tôc chän l·i suÊt r2 > r1 ®Ó víi l·i suÊt r2 nµy th× NPV < 0.  B­íc 3: T×m IRR lµ l·i suÊt n»m trong kho¶ng r1 vµ r2 b»ng c«ng thøc. NPV1 (r2  r1 ) IRR = r1 + NPV1  NPV2 IRR chÝnh lµ tû suÊt doanh lîi néi bé cña dù ¸n. - Lùa chän dù ¸n: Dïng chØ tiªu tû suÊt doanh lîi néi bé ®Ó ®¸nh gi¸ vµ lùa chän dù ¸n cã thÓ x¶y ra 3 kh¶ n¨ng sau:  NÕu IRR < chi phÝ sö dông vèn: ch¼ng h¹n nÕu ph¶i vay vèn ®Ó ®Çu t­ víi l·i suÊt lµ 12% mét n¨m mµ tû suÊt doanh lîi néi bé chØ ®¹t 10% th× lo¹i bá dù ¸n v× kh«ng cã hiÖu qu¶.  NÕu IRR = chi phÝ sö dông vèn th× tuú theo sù cÇn thiÕt cña dù ¸n mµ cã thÓ chän hay kh«ng chän dù ¸n.  NÕu IRR > chi phÝ sö dông vèn th× ®©y lµ c¬ héi lùa chän dù ¸n nh­ng ph¶i c©n nh¾c ®iÒu kiÖn: Dù ¸n ®éc lËp: chÊp nhËn Dù ¸n lo¹i trõ nhau: chän dù ¸n cã IRR cao nhÊt. - VÝ dô: C«ng ty A cã dù kiÕn bá vèn ®Çu t­ mét lÇn vµo mét dù ¸n 100 triÖu ®ång. Dù ¸n t¹o ra thu nhËp trong 3 n¨m nh­ sau:  N¨m thø nhÊt: 40 triÖu ®ång  N¨m thø hai: 50 triÖu ®ång  N¨m thø ba: 60 triÖu ®ång Chi phÝ sö dông vèn lµ 20% mét n¨m (l·i vay ng©n hµng). H·y dïng ph­¬ng ph¸p tû suÊt doanh lîi néi bé ®Ó ®¸nh gi¸, lùa chän hay kh«ng dù ¸n nµy. (Sö dông ph­¬ng ph¸p néi suy). 129
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2