intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p5

Chia sẻ: Nguyencaokyhoc Hoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

64
lượt xem
9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p5', khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p5

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - S lư ng nư c ti u nhi u hay ít? - Trong nư c ti u có l n máu, m không? - Màu s c c a nư c ti u có thay đ i không? (v t nuôi b xu t huy t n ng th n ho c b b nh ký sinh trùng đư ng máu thì nư c ti u có màu đ ho c nâu đ ). 2.3. S N N VÀ KHÁM CÁC CƠ QUAN 2.3.1. Khám h ch lâm ba Khám h ch lâm ba r t có ý nghĩa trong ch n đoán b nh truy n nhi m, nh t là trong b nh lao h ch, b nh t thư, b nh lê d ng trùng, nh ng b nh này s thay đ i h ch lâm ba r t đ c hi u. Trong cơ th có r t nhi u h ch lâm ba, nhưng ta ch khám đư c các h ch n m dư i da. Khi gia súc m m t s h ch s sưng to. a. Phương pháp khám: nhìn, s n n, ch c dò khi c n thi t - Trâu, bò: thư ng khám h ch dư i hàm, h ch trư c vai, h ch trư c đùi, h ch trên vú. H ch trên vú: bò s a h ch này n m dư i chân b u vú v phía sau (hình 2.6) H ch dư i hàm trâu, bò n m phía trong ph n sau xương hàm dư i, to b ng nhân qu đào, tròn và d p. Khi b lao h ch c , h ch trên l tai, h ch h u n i rõ có th s đư c. - Ng a: thư ng khám h ch dư i hàm, h ch trư c đùi. ng a h ch dư i hàm hình bao dài, to b ng ngón tay tr , n m d c theo m t trong hai xương hàm dư i hai bên, sau g đ ng m ch dư i hàm. Khi có b nh h ch bên tai, h ch c , h ch trư c vai n i rõ. Hình 2.6. V trí h ch lâm ba ngoài bò 25
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Khi khám h ch dư i hàm, ngư i khám đ ng bên trái ho c bên ph i gia súc tùy theo c n khám h ch nào, m t tay c m dây cương hay dây th ng, tay còn l i s h ch. Th thu n l i là ngư i khám đ ng bên trái gia súc tay trái c m dây cương, tay ph i khám. H ch trư c vai: trên kh p b vai m t ít, m t dư i chùm cơ vai. Dùng c b n ngón tay n m nh vào m t trư c chùm cơ b vai, l n lui t i s tìm h ch. Nh ng gia súc béo thư ng khó khám. H ch trư c đùi to b ng h t mít, n m dư i ph n trùng m t trư c cơ căng m c đùi. Lúc khám m t tay đ lên s ng lưng làm đi m t a, tay còn l i theo v trí trên l n tìm h ch. Chú ý: C n c đ nh gia súc đ khám, nh t là ng a hay đá v phía sau. - L n, chó, mèo: thư ng khám h ch b n trong. Các h ch khác thư ng sâu khó s th y. b. Nh ng tri u ch ng h ch c n chú ý - H ch sưng c p tính: Th tích h ch to, nóng, đau và c ng, các thùy n i rõ m t trơn và ít di đ ng. H ch sưng trong các b nh truy n nhi m c p tính, do nh ng b ph n g n h ch b viêm (như viêm mũi, viêm thanh qu n) làm h ch dư i hàm sưng. Trâu, bò b lê d ng trùng, h ch dư i hàm, h ch c , h ch trên vú sưng r t rõ. - H ch hóa m : thư ng do viêm c p tính phát tri n thành. Lúc đ u h ch sưng, nóng, đau, sau đó ph n gi a nhũn, ph ng cao, bùng nhùng, lông d ng và h ch thư ng v ho c l y kim ch c thì có m ch y ra. ng a h ch dư i hàm sưng to, hóa m , chung quanh h ch viêm th m ư t là tri u ch ng c a b nh viêm h ch lâm ba truy n nhi m. N u m trong h ch ít, t ch c quanh h ch không viêm thư ng do lao hay t thư. Cũng có trư ng h p h ch hóa m là do t ch c đó b viêm lâu ngày. - H ch tăng sinh và bi n d ng: do viêm mãn tính, t ch c tăng sinh viêm dính v i t ch c lành xung quanh làm th tích h ch to không di đ ng đư c, n vào không th y đau, m t h ch không đ u. ng a th y tri u ch ng trên trong b nh t thư, viêm xoang mũi mãn tính. bò th y do lao h ch, x khu n. Các h ch toàn thân sưng to thư ng do b nh b ch huy t (leucosia). l n: H ch c , h ch sau h u sưng c ng thư ng th y do b nh lao. 2.3.2. Khám ph n đ u - Khám mi ng: dùng mi ng v i kéo lư i con v t ra kh i mi ng. Khám trong mi ng xem có d v t gì không? Mi ng, lư i có b t n thương gì không? - Khám m t, mũi: xem có d v t không? có viêm, sưng không? màu s c niêm m c như th nào? N u có viêm thì t i v trí viêm có b n bi u hi n đ c trưng là: sưng, nóng, đ , đau. 26
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 2.3.3. Khám ph n chân - Kh p: có b viêm không? - G m bàn chân có d v t không? - Vành móng, k móng: có m n nư c? có t n thương không? 2.3.4. Khám cơ quan sinh d c - Có d ch viêm, m , máu ch y ra không? - Gia súc đ thì có b sót nhau? có b sát nhau? l n t cung không? 2.3.5. Khám vú - S n n b u vú gia súc cái xem có b sưng, nóng, đ , đau ho c có m n nư c l loét không? - Tuy n s a có bình thư ng không? có m , máu ch y ra t tuy n s a không? 2.4. KHÁM THÂN NHI T Thân nhi t cao hay th p đư c coi là tri u ch ng b nh quan tr ng. Có th căn c vào thân nhi t đ ch n đoán là b nh c p tính hay mãn tính, b nh n ng hay b nh nh (b nh c p tính có thân nhi t cao, còn b nh m n tính thân nhi t thư ng không cao) D a vào thân nhi t có th ch n đoán phân bi t gi a b nh truy n nhi m v i hi n tư ng trúng đ c (b nh truy n nhi m thân nhi t tăng cao, trúng đ c thân nhi t không tăng so v i bình thư ng). D a vào thân nhi t hàng ngày đ theo dõi k t qu đi u tr và tiên lư ng (b t s t t t thư ng do đi u tr đúng và tiên lư ng t t. N u đang s t cao thân nhi t đ t ng t t t xu ng là tri u ch ng x u) 2.4.1. Thân nhi t bình thư ng Đ ng v t có vú, gia c m thân nhi t n đ nh ngay c khi đi u ki n môi trư ng s ng thay đ i. Trong đi u ki n chăn nuôi gi ng nhau, thân nhi t gia súc non cao hơn gia súc trư ng thành, gia súc già. Thân nhi t con cái cao hơn con đ c. Trong m t ngày đêm thân nhi t th p lúc sáng s m (1 - 5 gi ), cao nh t vào bu i chi u (16 - 18 gi ). Mùa hè, trâu bò làm vi c dư i tr i n ng g t thân nhi t có th cao hơn bình thư ng (1,0 - 1,80C). Thân nhi t dao đ ng trong vòng 10C n m trong ph m vi sinh lý; n u vư t quá 10C, kéo dài s nh hư ng các ho t đ ng c a cơ th . * Cách đo thân nhi t: Dùng nhi t k có kh c đ “C” theo c t th y ngân (hình 2.7) 27
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Trư c khi dùng nhi t k ngư i ta thư ng v y m nh cho c t th y ngân t t đ n v ch cu i cùng. Đo thân nhi t tr c tràng, con cái khi c n có th đo âm đ o. Thân nhi t đo tr c tràng th p hơn nhi t đ c a máu 0,5 - 1,00C, âm đ o th p tr c tràng 0,2 - 0,50C, hơn nhưng lúc có ch a l i cao hơn 0,50C. Trong m t ngày đo thân Hình 2.7. Cách đo thân nhi t gia súc nhi t vào bu i sáng lúc 7 - 9 gi , bu i chi u lúc 16 - 18 gi - Đo thân nhi t trên trâu, bò: không c n c đ nh gia súc. M t ngư i gi dây th ng ho c c t l i, ngư i đ ng sau gia súc tay trái nâng đuôi lên, tay ph i đưa nh nhi t k vào tr c tràng hơi hư ng v phía dư i. Nhi t k lưu l i trong tr c tràng kho ng 5 phút (hình 2.7). - Đo thân nhi t l n, chó, mèo, dê, c u: đ gia súc đ ng ho c cho n m, - Gia c m gi n m đ đo. - Đo thân nhi t ng a: c n th n tr ng vì ng a r t m n c m và đá v phía sau. Cho ng a vào gióng c đ nh c n th n. Ngư i đo đ ng bên trái gia súc, trư c chân sau, m t quay v phía sau gia súc. Tay trái c m đuôi b t quay v phía sau và gi lên trên xương khum. Tay ph i cho nhi t k vào tr c tràng, hơi nghiêng v phía trên m t tý, l n nh nhi t k v phía trư c. Thân nhi t bình thư ng c a v t nuôi 0 Loài gia súc Thân nhi t ( C) Bò 37,5 - 39,5 Trâu 37,0 - 38,5 Ng a 37,5 - 38,5 C u, dê 38,5 - 40,0 Ln 38,0 - 40,0 Chó 37,5 - 39,0 Mèo 38,0 - 39,5 Th 38,5 - 39,5 Gà 40,0 - 42,0 Vt 41,0 - 43,0 Chu t lang 38,5 - 38,7 Ng ng 40,0 - 41,0 Ngan 41,0 - 43,0 La, l u 37,5 - 38,5 28
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 2.4.2. R i lo n thân nhi t Khi cơ th trong tr ng thái b nh lý, thân nhi t s b thay đ i. Trên lâm sàng thư ng th y có hai s thay đ i: Thân nhi t cao hơn bình thư ng (s t), thân nhi t th p hơn bình thư ng (h thân nhi t). a. S t: s t là ph n ng toàn thân đ i v i tác nhân gây b nh mà đ c đi m ch y u là cơ th s t (thư ng g p khi cơ th b nhi m khu n). Quá trình đó là do tác đ ng c a vi khu n, đ c t c a nó và nh ng ch t đ c khác hình thành trong quá trình b nh. Nh ng ch t đó thư ng là protein hay s n ph m phân gi i c a nó. S t là khi thân nhi t cao vư t kh i ph m vi sinh lý. * Cơ ch s t: Do nhi u nhân t kích thích (vi khu n và đ c t c a nó, virus, n m, ph n ng mi n d ch, các hormon, thu c, các s n ph m phân h y c a t ch c,…) g i chung là ch t sinh nhi t ngo i sinh. Ch t sinh nhi t ngo i sinh tác đ ng qua m t ch t sinh nhi t n i sinh. Lý lu n này rút ra t nh ng k t qu th c nghi m trên đ ng v t thí nghi m. Ch t sinh nhi t đ ng ch t v i Interleukin - I, s n ph m t bào đơn nhân c a t bào đơn nhân (monocyte) và đ i th c bào. S n sinh ch t sinh nhi t/IL - I là kh i phát nhi u ph n ng - đáp ng c a giai đo n c p tính. Ch t sinh nhi t/IL - I g n v i các nơron c m nhi t vùng dư i đ i d n đ n tăng đ t ng t quá trình sinh nhi t trong cơ b p (rùng mình), sau đó gi m m t nhi t (co m ch ngoài da). bên trong vùng dư i đ i, ch t sinh nhi t/IL - I kích thích quá trình t ng h p prostaglandin E1(PG E1) t các axit c a các màng t bào ho t hóa sinh nhi t và gi i nhi t. Ch t sinh nhi t/IL - I có vai trò ch ch t trong kích thích đáp ng mi n d ch: nó ho t hóa các t bào T h tr t ng h p Interleukin 2 kích thích đáp ng mi n d ch t bào T đơn dòng. IL/I kích thích tăng sinh t bào B và tăng s n xu t kháng th đ c hi u. IL - I kích thích t y xương tăng sinh b ch c u trung tính và monocyte. Ho t hóa các t bào trên, kích thích oxy hóa di t khu n c a t bào trung tính. IL - I gây c m ng làm gi m cư ng đ s t và k m trong huy t tương, nh ng nguyên t r t c n cho vi khu n phát tri n. các cơ b p v i vai trò trung gian c a men clo - oxygenaza và PG E1, protein b th y phân cho các axit amin cung c p cho các t bào khác như m t ch t dinh dư ng. Và cũng do protein cơ b th y phân, cơ b teo, vì v y con v t b sút cân nhanh chóng. * Nh ng tri u ch ng thư ng th y khi s t: - c ch : gia súc thư ng rũ, không có tri u ch ng co gi t như thư ng th y tr em s t cao. Do r i lo n đi u hòa nhi t, các cơ b p run, lúc đ u nh sau lan ra toàn thân. l n thì tri u ch ng này r t rõ. 29
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
23=>2