Giáo trình Quản lý nhà nước về kinh tế - GSTS.Lê Sỹ Thiệp

Chia sẻ: Nguyen Quan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:90

Thêm vào BST

Báo xấu

675
lượt xem 241
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Quản lý nhà nước về kinh tế do GSTS.Lê Sỹ Hiệp biên soạn có cấu trúc nội dung được trình bày gồm 2 phần: Phần 1 Những vấn đề lý luận chung về quản lý nhà nước về kinh tế, phần 2 Quản lý nhà nước đối với các lĩnh vực kinh tế cụ thể. Mời các bạn cùng tham khảo giáo trình để nắm rõ hơn nội dung cụ thể và nắm được kiến thức quản lý nhà nước về kinh tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Quản lý nhà nước về kinh tế - GSTS.Lê Sỹ Thiệp

GSTS Lª Sü ThiÖp 091.262.82.25 Sithiep@yahoo.com HT cho líp: hanhchinhhocvien@yahoo.com Password: hvhcqg PHẦN BÀI GIẢNG Chuyªn ®Ò: Qu¶n lý nhμ n−íc vÒ kinh tÕ (Ch−¬ng tr×nh CVC) 10-2008
• H−íng dÉn häc tËp 1-Kh¸i qu¸t chuyªn ®Ò: PhÇn thø nhÊt: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ qu¶n lý nhμ n−íc vÒ kinh tÕ PhÇn thø hai: Qu¶n lý nhμ n−íc ®èi víi c¸c LÜnh vùc kinh tÕ cô thÓ I. QLNN ®èi víi kinh tÕ ®èi ngo¹i II. QLNN ®èi víi doanh nghiÖp 2-Kh¸i qu¸t tõng phÇn cña chuyªn ®Ò:
PhÇn thø nhÊt: lý luËn chung cña qLNN vÒ kinh tÕ I. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña qu¶n lý nhμ n−íc vÒ kinh tÕ. ( V× sao Nhµ n−íc cÇn qu¶n lý nÒn KTQD? ) ii. chøc n¨ng nhiÖm vô cña nhμ n−íc trong qu¶n lý nhμ n−íc vÒ kinh tÕ ( Nhµ n−íc qu¶n lý nÒn KTQD ®Ó lµm g×? ) iii. ®èi t−îng, ph¹m vi néi dung cña qu¶n lý nhμ n−íc vÒ kinh tÕ ( Nhµ n−íc qu¶n lý c¸i g× ë nÒn KTQD? ) iv. C¸CH QU¶N Lý CñA NN §èi víi nÒn ktqd (B»ng c¸ch nµo NN ®iÒu khiÓn ®−îc nÒn KTQD? ) 1- C¸ch chung nhÊt- Nh÷ng nguyªn t¾c chung 2- C¸ch t−¬ng ®èi cô thÓ- Ph−¬ng thøc QLNN 3- C¸ch cô thÓ- C«ng cô qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ n−íc (NN dïng c¸i g× ®Ó thùc hiÖn c¸c ph−¬ng thøc trªn?) 4- Néi dung QLNN vÒ kinh tÕ (Nh÷ng c«ng vô chÝnh) vI. ®æi míi qLNN vÒ kinh tÕ ë n−íc ta 1- Sù cÇn thiÕt cña ®æi míi 2- Ph−¬ng h−íng ®æi míi (§æi c¸i g×, theo h−íng nµo?)
PhÇn thø hai: QLNN ®èi víi c¸c lÜnh vùc kT cô thÓ I. Qlnn ®èi víi kinh tÕ ®èi ngo¹i A. Mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ KT§N: 1-Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña KT§N 2-Chøc n¨ng cña KT§N nãi chung 3-C¸c h×nh thøc KT§N cô thÓ vµ vai trß, t¸c dông cña mçi h×nh thøc B.QLNN vÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i 1- Sù cÇn thiÕt ®Æc biÖt cña QLNN vÒ KT§N 2- §èi t−îng, ph¹m vi ®Æc thï cña QLNN vÒ KT§N 3-Néi dung QLNN vÒ KT§N
II.QLNN ®èi víi doanh nghiÖp A.Nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ DN 1-Môc tiªu cña Doanh nh©n vµ viÖc lµm cña hä 2- Vai trß cña DN, D/nh©n trong sù ph¸t triÓn X· héi 3- C¸c lo¹i h×nh DN vµ vai trß cña mçi lo¹i B.Qu¶n lý nhμ n−íc ®èi víi dN 1- Sù cÇn thiÕt cña QLNN ®èi víi c¸c doanh nghiÖp 2- Ph¹m vi ho¹t ®éng cña DN cÇn cã sù QLNN. 3- Néi dung QLNN ®èi víi DN C. QLNN ®èi víi DNNN nãi riªng: 1- Sù cÇn thiÕt ph¶i cã DNNN 2- Néi dung QLNN ®èi víi DNNN. a- QL víi t− c¸ch chñ së h÷u b- QL víi t− c¸ch Chñ thÓ qu¶n lý nÒn KTQD 3- VÊn ®Ò ®æi míi DNNN ë n−íc ta. a- Néi dung cña h−íng ®æi míi DNNN b- Lý do cña h−íng ®æi míi
3-C¸ch häc Sö dông c¸c th«ng tin, t− liÖu XuÊt sau ®©y ®Ó tr¶ lêi ph¸t c©u hái ®ã: tõ yªu cÇu -Gi¸o tr×nh. So¹n ®Ó -Bµi ghi trªn líp. thµnh h×nh -Th«ng tin trong ®¸p thµnh th¶o luËn. ¸n c©u -C¸c nguån tri hái. thøc cã tr−íc
PHẦN TRỌNG TÂM C©u hái «n tËp 1-V× sao Nhµ n−íc ph¶i qu¶n lý nÒn kinh tÕ quèc d©n? V× sao ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN, sù cÇn thiÕt ®ã cµng t¨ng lªn ?. 2- Ph©n tÝch c¸c chøc n¨ng cña QLNN vÒ kinh tÕ !. §¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®ã cña Nhµ n−íc ta (Nh×n chung hoÆc riªng ë mét cÊp, mét ngµnh nµo ®ã mµ m×nh n¾m ®−îc )
3- Ph©n tÝch nguyªn t¾c KÕt hîp QLNN theo ngµnh vµ theo l·nh thæ vÒ c¸c mÆt: Sù thÓ hiÖn nguyªn t¾c nµy trong thùc tÕ tæ chøc bé m¸y vµ phèi hîp hµnh vi qu¶n lý gi÷a c¸c c¬ quan QLNN trong thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô QLNN theo ngµnh vµ theo l·nh thæ, Lý do ph¶i tæ chøc vµ ho¹t ®éng nh− thÕ, Nh÷ng thiÕu sãt vÒ tæ chøc bé m¸y vµ phèi hîp qu¶n lý gi÷a c¸c lo¹i c¬ quan QLNN theo ngµnh vµ theo l·nh thæ hiÖn nay. 4- Ph©n tÝch vµ lµm râ c¸c néi dung sau ®©y cña Ph−¬ng thøc kÝch thÝch trong QLNN vÒ kinh tÕ: B¶n chÊt cña viÖc kÝch thÝch trong QLNN vÒ kinh tÕ, Khi nµo th× cÇn vµ cã thÓ ¸p dông, C¸c ®ßn b¶y kinh tÕ dïng ®Ó kÝch thÝch,
Sù kh¸c nhau khi vËn dông ph−¬ng thøc nµy ®Ó kÝch thÝch c¸c doanh nghiÖp cña Nhµ n−íc vµ kh«ng cña Nhµ n−íc. Liªn hÖ −u-khuyÕt ®iÓm cña viÖc vËn dông ph−¬ng thøc nµy trong thùc tiÔn QLNN cña n−íc ta 5- N¾m v÷ng c¸c néi dung sau ®©y vÒ c«ng cô QLNN vÒ kinh tÕ: Kh¸i niÖm C«ng cô QLNN vÒ kinh tÕ, C¸c lo¹i c«ng cô, C«ng dông cña mçi lo¹i c«ng cô, TÇm quan träng ®Æc biÖt cña mçi lo¹i c«ng cô ®ã trong ®iÒu kiÖn QLNN vÒ kinh tÕ hiÖn nay(§iÒu kiÖn: nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸,..)
6- V× sao n−íc ta cÇn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ?. Héi nhËp th× cã thÓ ®−îc g× (c¬ héi) ?, cã thÓ mÊt g×(Th¸ch thøc)?. CÇn lµm g× trong QLNN vÒ kinh tÕ ®Ó c¸i cã thÓ ®−îc th× ®−îc, c¸i cã thÓ mÊt th× kh«ng mÊt ?. Nhµ n−íc ta ®· lµm ®−îc c¸c viÖc ®ã ch−a? VÝ dô! 7- Nh÷ng kªnh c¬ b¶n ®Ó thùc hiÖn héi nhËp quèc tÕ vÒ kinh tÕ?. TÇm quan träng cña mçi kªnh ?. §èi víi n−íc ta, kªnh nµo quan träng nhÊt?, t¹i sao?. Néi dung c¬ b¶n cña QLNN ®èi víi mçi kªnh quan hÖ ®ã?. Ngµy 23-8-2006
H−íng dÉn tr¶ lêi C¸c C©u hái «n tËp §.1-V× sao NN ph¶i qu¶n lý nÒn KTQD? V× sao ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN, sù cÇn thiÕt ®ã cµng t¨ng? I-V× sao NN ph¶i qu¶n lý nÒn KTQD. 1-V× vÊn ®Ò giai cÊp. a- Kh¸i niÖm giai cÊp. Giai cÊp = Toµn thÓ nh÷ng ng−êi cã cïng vÞ thÕ víi TLSX b- BiÓu hiÖn cña tÝnh giai cÊp trong kinh tÕ : - ChÕ ®é së h÷u - Quan hÖ lao ®éng Chñ-Thî
c- V× sao NN ph¶i can thiÖp vµo vÊn ®Ò nµy: - Lý do chÝnh trÞ: Quan hÖ NN vµ Giai cÊp - Lý do kinh tÕ: Quan hÖ LLSX vµ QHSX 2-V× c«ng d©n cã khã kh¨n trong viÖc lµm KT a- Nh÷ng yÕu tè cÇn cã ®Ó lËp nghiÖp kinh tÕ: - Cã ý chÝ (Kh¸t väng lµm giÇu chÝnh ®¸ng, niÒm tin ë sù nghiÖp mµ hä theo ®uæi,..) - Cã kiÕn thøc, tri thøc( khoa häc, kü thuËt, qu¶n trÞ kinh doanh, c¸c th«ng tin bæ trî kh¸c, cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,..) - Cã ph−¬ng tiÖn (Vèn, h¹ tÇng c¬ së,…) - Cã m«i tr−êng tèt(M«i tr−êng bÌ b¹n, sù an toµn tr−íc mäi hiÓm ho¹: thiªn tai, ®Þch ho¹, téi ph¹m h×nh sù,.....) b- Nh÷ng khã kh¨n ®èi víi c«ng d©n lµm KT
- Yªu cÇu qu¸ kh¶ n¨ng C«ng d©n: H¹ tÇng c¬ së, Th«ng tin vÜ m«, liªn quan ®Õn SXKD... - M©u thuÉn trong sù h×nh thµnh c¸c nh©n tè trªn ë mçi c«ng d©n.(Cã ®−îc c¸i nä th× mÊt c¸i kia: ý chÝ cao do trÎ, th× Tri thøc Ýt, vèn Ýt, quan hÖ th−¬ng tr−êng ch−a réng vµ ng−îc l¹i) c- KÕt luËn : C«ng d©n cÇn cã Nhµ n−íc. 3-V× c¸c m©u thuÉn x· héi trong lÜnh vùc KT. a- C¸c lo¹i m©u thuÉn - Doanh nh©n víi nhau - Chñ víi Thî - Do¹nh nh©n víi Toµn X· héi b- TÝnh ®Æc thï cña c¸c m©u thuÉn trªn - TÝnh phæ biÕn (Liªn quan ®Õn tÊt c¶) - TÝnh th−êng xuyªn(Quanh n¨m, suèt th¸ng) - TÝnh c¬ b¶n(§iÓm cèt yÕu cña cuéc sèng)
c- V× sao NN ph¶i can thiÖp vµo vÊn ®Ò nµy. - V× hËu qu¶ cña c¸c xung ®ét trªn rÊt lín - V× tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña NN 4-V× trong nÒn KTQD cã kinh tÕ nhµ n−íc. a-Néi dung kinh tÕ nhµ n−íc(NhiÒu thø: Tµi nguyªn, Dù tr÷, Vèn NSNN, H¹ tÇng c¬ së,… b- Sù cÇn thiÕt cña kinh tÕ nhµ n−íc : §Ó cøu trî vµ ®Ó cã C«ng cô dïng cho ®iÒu tiÕt vÜ m« c- Sù cÇn thiÕt cña QLNN ®èi víi KTNN -Nguy c¬ tham nhòng. -Nguy c¬ sai lÖch chøc n¨ng cña KTNN. II-V× sao ®Ó XD nÒn KTTT ®Þnh h−íng XHCN, sù cÇn thiÕt ®ã cµng t¨ng lªn 1- Nh÷ng ®Æc ®iÓm nÒn KTTT ®Þnh h−íng XHCN,.
a- TÝnh thÞ tr−êng - Sù xuÊt hiÖn kinh tÕ t− nh©n, t− nh©n t− b¶n, yÕu tè n−íc ngoµi trong kinh tÕ - TÝnh c¹nh tranh - TÝnh hiÖn ®¹i cña h¹ tÇng c¬ së - TÝnh toµn cÇu b- TÝnh ®Þnh h−íng XHCN - VÒ tæng thÓ : §ã lµ Môc tiªu D©n giÇu, N−íc m¹nh, X∙ héi C«ng b»ng D©n chñ, V¨n minh - VÒ Cô thÓ : §ã lµ c¸c gi¸ trÞ x∙ héi nh©n v¨n, mµ viÖc x©y dùng nÒn KTTT kh«ng thÓ vi ph¹m 2- V× sao viÖc XD nÒn KTTT ®Þnh h−íng XHCN l¹i lµm cho sù cÇn thiÕt cña QLNN t¨ng lªn. a- C¸c m©u thuÉn vÒ lîi Ých KT sÏ nhiÒu h¬n b- C«ng d©n cÇn Nhµ gióp ®ì nhiÒu h¬n c- Thùc hiÖn ®Þnh h−íng XHCN lµ viÖc khã
§.2- Ph©n tÝch c¸c chøc n¨ng cña QLNN vÒ kinh tÕ !. §¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®ã cña Nhµ n−íc ta (Nh×n chung hoÆc riªng ë mét cÊp, mét ngµnh nµo ®ã mµ m×nh n¾m ®−îc ) I- Quan niÖm vÒ chøc n¨ng. Chøc n¨ng lµ mét ph¹m trï quan hÖ, nãi lªn vai trß, vÞ trÝ, t¸c dông cña mét phÇn tö trong hÖ thèng. VÝ dô: - Chøc n¨ng cña mét chi tiÕt trong bé m¸y - Chøc n¨ng cña mét vÞ thuèc trong thang thuèc - Chøc n¨ng cña mét vÞ trÝ trong ®éi h×nh bãng ®¸ II- Chøc n¨ng cña QLNN vÒ KT 1 Chøc n¨ng b¶o vÖ c¸c lîi Ých:
-Lîi Ých giai cÊp -Lîi Ých c«ng d©n. -Lîi Ých céng ®ång 2- Chøc n¨ng hç trî c«ng d©n lËp nghiÖp vÒ KT - Hç trî vÒ ý chÝ - Hç trî vÒ tri thøc - Hç trî vÒ ph−¬ng tiÖn - Hç trî vÒ m«i tr−êng iii- §¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®ã cña Nhµ n−íc ta ( Liªn hÖ theo tõng chøc n¨ng. Víi mçi chøc n¨ng cÇn nãi vÒ phÇn ®∙ lµm tèt, phÇn ch−a lµm tèt, khi khen chª cÇn cã dÉn chøng b»ng mét vµi lo¹i viÖc, mµ NN ®∙ lµm hoÆc ch−a lµm)
§3- Ph©n tÝch nguyªn t¾c KÕt hîp QLNN theo ngµnh vµ theo LT vÒ: - Sù thÓ hiÖn nguyªn t¾c nµy trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng QLNN vÒ kinh tÕ - NhiÖm vô QLNN theo ngµnh vµ theo LT - Lý do ph¶i tæ chøc vµ ho¹t ®éng nh− thÕ. - Nh÷ng thiÕu sãt vÒ tæ chøc bé m¸y vµ phèi hîp qu¶n lý gi÷a c¸c lo¹i c¬ quan QLNN theo ngµnh vµ theo LT hiÖn nay. i- Ph©n tÝch nguyªn t¾c Nguyªn t¾c trªn ®ßi hái viÖc Tæ chøc vµ ho¹t ®éng QLNN ph¶i ®−îc thùc hiÖn nh− sau: 1-Ph¶i tæ chøc QLNN theo ngµnh. -Kh¸i niÖm ngµnh.
-V× sao cÇn qu¶n lý theo ngµnh. - Sù thÓ hiÖn cña QLNN vÒ kinh tÕ theo ngµnh VÒ tæ chøc bé m¸y VÒ néi dung QLNN theo ngµnh 2-Ph¶i QLNN theo l·nh thæ -Kh¸i niÖm l∙nh thæ kinh tÕ -V× sao cÇn qu¶n lý theo LT. - Sù thÓ hiÖn cña QLNN vÒ Kinh tÕ theo LT: VÒ tæ chøc bé m¸y VÒ néi dung, nhiÖm vô QLNN theo LT 3- Ph¶i kÕt hîp QLNN theo Ngµnh vµ LT a- Nh÷ng sù kÕt hîp cÇn cã • VÒ tæ chøc bé m¸y QLNN • VÒ ho¹t ®éng QL trªn mét sè lÜnh vùc b- V× sao cÇn kÕt hîp. • Sù phiÕn diÖn cña mçi chiÒu qu¶n lý
• Sù t−¬ng t¸c gi÷a c¸c chiÒu qu¶n lý II- Liªn hÖ viÖc thùc hiÖn Nguyªn t¾c nµy trªn thùc tÕ 1- VÒ tæ chøc bé m¸y (Häc viªn chØ ra M« h×nh tæ chøc bé m¸y NN ë n−íc ta ®Ó thÊy Bé m¸y QLNN ta ®−îc tæ chøc theo NG&LT nh− thÕ nµo: Cã mÊy cÊp QLNN theo l∙nh thæ, Mçi cÊp cã mÊy Bé-Së) 2- VÒ thùc tÕ phèi hîp QLNN gi÷a c¬ quan QLNN theo Ngµnhg vµ L∙nh thæ (Nh¾m vµo thùc tÕ phèi hîp gi÷a hai hÖ thèng qu¶n lý hiÖn cã ®Ó khen vµ chª)