Giáo trình thi hành một số vần đề lý luận về xuất khẩu tư bản để nhận thức đúng vị trí và vai trò của nhà đầu tư nước ngoài p7

Chia sẻ: Gfrgd Dfghdsh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

112
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mặt khác, hoạt động của FDI đã giúp Việt Nam mở rộng thị phần ở nước ngoài. Đối với những hàng hoá xuất khẩu của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài vô hình chung đã biến các bạn hàng truyền thống của các nhà đầu tư nước ngoài tạivn thành bạn hàng của Việt Nam. Nhờ có những lợi thế trong hoạt động thị trường thế giới nên tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp này, cao hơn khả năng xuất khẩu của cả nước và hơn hẳn các doanh nghiệp...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình thi hành một số vần đề lý luận về xuất khẩu tư bản để nhận thức đúng vị trí và vai trò của nhà đầu tư nước ngoài p7

trong nh÷ng ph¬ng thøc ®a hµng ho¸ t¹i ViÖt Nam th©m nhËp vµo thÞ trêng níc ngoµi mét c¸ch cã lîi nhÊt. C¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®· trë thµnh "cÇu nèi", lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó ViÖt Nam nhanh chãng tiÕp cËn vµ tiÕn hµnh hîp t¸c víi nhiÒu quèc gia, tæ chøc quèc tÕ, trung t©m kinh tÕ kü thuËt c«ng nghÖ cao cña thÕ giíi. MÆt kh¸c, ho¹t ®éng cña FDI ®· gióp ViÖt Nam më réng thÞ phÇn ë níc ngoµi. §èi víi nh÷ng hµng ho¸ xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi v« h×nh chung ®· biÕn c¸c b¹n hµng truyÒn thèng cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi t¹ivn thµnh b¹n hµng cña ViÖt Nam. Nhê cã nh÷ng lîi thÕ trong ho¹t ®éng thÞ trêng thÕ giíi nªn tèc ®é t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp nµy, cao h¬n kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña c¶ níc vµ h¬n h¼n c¸c doanh nghiÖp trong níc. Tãm l¹i, ho¹t ®éng cña FDI võa qua ®· gã phÇn chuyÓn biÕn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam theo híng mét nÒn kinh tÕ CNH - H§H. §èi víi ViÖt Nam nh lùc khëi ®éng, nh mét trong nh÷ng ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng cña c«ng cuéc CNH - H§H. Mét sè dù ¸n F®I ®· gãp phÇn x©y dùng mét sè doanh nghiÖp ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n, s¶n xuÊt ®×nh ®èn cã nguy 55
c¬ ph¸ s¶n. Kh«ng nh÷ng thÕ. Nã cßn gãp phÇn h×nh thµnh nhiÒu ngµnh nghÒ s¶n xuÊt míi còng nh nhiÒu s¶n xuÊt míi. 5. H¹n chÕ cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. a. Khu vùc ®Çu t níc ngoµi ®· gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ kü thuËt cña nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao tay nghÒ, kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn, gãp phÇn ph¸t triÓn nguån nh©n lùc phôc vô sù nghiÖp CNH - H§H ®Êt níc, ngoµi ra khu vùc nµy ®· thu hót ®îc mét lîng lao ®éng ®¸ng kÓ, c¶ trùc tiÕp lÉn gi¸n tiÕp, thu nhËp cña ngêi lao ®éng ®îc t¨ng lªn, møc sèng ®îc c¶i thiÖn. tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cßn cã mét sè h¹n chÕ sau: b. C¬ cÊu vèn ®Çu t nh×n chung cßn bÊt hîp lý so víi ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. Thùc tÕ ho¹t ®éng FDI trong nh÷ng n¨m qua cho thÊy vèn ®Çu t vµo ViÖt Nam chñ yÕu tËp trung vµo nh÷ng ngµnh dÔ thu lîi nhuËn, thêi gian thu håi vèn ng¾n nh; C¸c ngµnh s¶n xuÊt chÊt tÈy röa, ngµnh gia c«ng may mÆc, giµy dÐp l¾p r¸p « t«, xe m¸y, ®iÖn tö, d©n dông, s¾t thÐp, xi m¨ng, kh¸ch s¹n, v¨n phßng cho thuª Cßn c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc n«ng, l©m, ng nghiÖp, thuû s¶n, c«ng ngghiÖp c¬ khÝ vµ dÞch vô cã gi¸ trÞ lín nh giao th«ng vËn t¶i, bu chÝnh viÔn th«ng, tµi chÝnh, ng©n hµng 56
lÜnh vùc c«ng nghÖ cao chiÕm tû lÖ rÊt thÊp c¶ vÒ sè lîng dù ¸n vµ vèn ®Çu t. - Mét sè dù ¸n ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶, thua lç kÐo dµi dÉn ®Õn t×nh tr¹ng bÞ ph¸ s¶n, c«ng nhana bÞ sa th¶i. Tõ n¨m 1998 ®Õn n¨m 2001 cã xu híng nhiÒu liªn doanh ®· ph¶i chuyÓn sang h×nh thøc C«ng ty 100% vèn níc ngoµi ®Ó c¶i thiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh. Mét sè liªn doanh do vèn ®Çu t cña ViÖt Nam chØ chiÕm tû träng nhá trong tæng vèn ®Çu t (trung b×nh kho¶ng 30% vèn ph¸p ®Þnh, b»ng kho¶ng 10% tæng vèn ®Çu t, chñ yÕu gãp b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt), céng víi n÷ng yÕu kÐm vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, qu¶n lý nªn nhiÒu dù ¸n bÞ c¸c chñ ®Çu t níc ngoµi thao tóng, tù ®éng t¨ng gi¸ thiÕt bÞ nguyªn liÖu ®Çu vµo, thùc hiÖn chuyÓn gi¸ trong néi bé C«ng ty. NhiÒu c«ng nghÖ l¹c hËu qu¸ cò, g©y « nhiÔm m«i trêng. - §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi chñ yÕu lµ do c¸c C«ng ty xuyªn quèc gia chi phèi, ®iÒu nµy lµm cho nÒn kinh tÕ nÕu kh«ng ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng sÏ dÇn phô thuéc vÒ vèn, kü thuËt, thÞ trêng vµ m¹ng líi tiªu thô ph©n phèi cña hä. Th«ng qua sù chi phèi vÒ kinh tÕ, c¸c C«ng ty xuyªn quèc gia cã kh¶ n¨ng ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi, t¨ng xu híng ph©n ho¸ giµu nghÌo trong x· héi. 57
VÒ phÝa chñ quan, mÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, song hiÖn nay sù suy gi¶m cñ dßng ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam cã nh÷ng nguyªn nh©n nh: a. Tuy ®· cã ®Þnh híng c¬ b¶n trong viÖc thu hót ®Çu t níc ngoµi theo ngµnh, lÜnh vùc, ®èi t¸c, nhng trªn thùc tÕ cha lµm râ chiÕn lîc thu hót ®Çu t níc ngoµi mét c¸ch toµn diÖn. C«ng t¸c quy ho¹ch cßn nhiÒu bÊt cËp nhÊt lµ quy ho¹ch ngµnh (quy ho¹ch ngµnh thÐp, xi m¨ng, viÔn th«ng, c¶ng biÓn ). Trong khi ®ã mét sè ngµnh, lÜnh vùc cha cã quy ho¹ch g©y khã kh¨n cho viÖc x¸c ®Þnh chñ tr¬ng thu hót ®Çu t níc ngoµi (quy ho¹ch m¹ng líi c¸c trêng ®¹i häc, d¹y nghÒ…). b. LuËt ph¸p liªn quan ®Õn ®Çu t níc ngoµi ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn cßn nhiÒu chång chÐo m©u thuÉn, viÖc thùc hiÖn luËt ph¸p ®iÒu chØnh trùc tiÕp ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi cßn cha ®îc ban hµnh (nh luËt c¹nh tranh, chèng ®éc quyÒn, cßn cha thèng nhÊt gi÷a luËt ®Çu t trong níc vµ luËt ®Çu t níc ngoµi ) T×nh tr¹ng c¸c v¨n b¶n híng dÉn thi hµnh luËt cßn chËm, nhiÒu vÊn ®Ò chång chÐo, mÉu thuÉn gi÷a c¸c v¨n b¶n ph¸p quy. 58
c. So víi mét sè níc trong khu vùc, lîi thÕ c¹nh tranh cña ViÖt Nam ®ang gi¶m dÇn do c¸c chi phÝ ®Çu vµo cao, thñ tôc hµnh chÝnh cßn rêm rµ, chÝnh s¸ch ®i vµo cuéc sèng cßn chËm. - Theo b¸o c¸o cña tæ chøc xóc tiÕn th¬ng m¹i NhËt B¶n (JETR), chi phÝ c¸c níc trong khu vùc, ®Æt biÖt lµ Trung Quèc. Cho ®Õn nay, cíc phÝ dÞch vô c¶ng biÓn vµ vËn t¶i biÓn tõ ViÖt Nam, cíc viÔn th«ng quèc tÕ, gi¸ ®iÖn, phÝ ®¨ng kiÓm vµ chi phÝ g¶i phãng mÆt b»ng t¹i ViÖt Nam cao h¬n trong khu vùc, bªn c¹nh ®ã u thÕ vÒ nguån lao ®éng rÎ bÞ mÊt dÇn. Trong khi ®ã c¸c ngµnh c«n nghiÖp phô trî cña ViÖt Nam kÐm ph¸t triÓn, ®iÓn h×nh lµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt, l¾p r¸p « t«, xe m¸y vµ may mÆc. C¸c doanh nghiÖp ph¶i nhËp khÈu phÇn lín c¸c linh kiÖn, phô tïng, nguyªn liÖu, vµ chØ thùc hiÖn c«ng ®o¹n l¾p r¸p, gia c«ng t¹i ViÖt Nam, nªn gi¸ trÞ gia t¨ng thùc t¹i ViÖt Nam thÊp, ®ång thêi thùc tÕ nµy lµm gi¸ thµnh s¶n phÈm cao, h¹n chÕ søc c¹nh cña s¶n phÈm. 59
ch¬ng ba gi¶i ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi theo híng phôc vô tèt h¬n c«ng cuéc CNH, H§H cña ®Êt níc. Tríc nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 - 2005, ®Ó ®¹t nhÞp ®é t¨ng trëng GDP trªn 7% n¨m, ViÖt Nam chñ tr¬ng tiÕp tôc thu hót nhiÒu h¬n, víi chÊt lîng cao h¬n nguån vèn ®Çu trùc tiÕp níc ngoµi ®Ó ®Èy nhanh CNH - H§H ®Êt níc. Môc tiªu trong 5 n¨m 2001 - 2005 ®èi víi vèn ®Çu t níc ngoµi lµ thu hót míi ®îc 12 tû USD vèn ®¨ng ký vµ 11 tû USD vèn thùc hiÖn. §Õn n¨m 2005, §TNN sÏ ®ãng gãp kho¶ng 15% GDP, 25% kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ trªn 10% tæng thu ng©n s¸ch. §©y lµ th¸ch thøc lín trong bèi c¶nh sau khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ n¨m 1997, dßng vèn FDI vµo ViÖt Nam cã xu híng gi¶m, trong khi nhiÒu níc trong khu vùc, nhÊt lµ Trung Quèc ®ang tÝch cùc c¶i thiÖn m«i trêng 60
®Çu t vµ trë thµnh ®iÓm hót m¹nh nguån vèn FDI. Thùc tÕ nµy ®ßi hái chóng ta ph¶i ®æi míi ®ång bé, khÈn tr¬ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch, nhÊt lµ kh©u ®iÒu hµnh ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi môc tiªu thu hót nhiÒu h¬n vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn FDI theo tinh thÇn nghÞ quyÕt ®¹i héi IX cña §¶ng. Theo híng nµy cÇn thèng nhÊt vÒ nhËn thøc, x©y dùng chÝnh s¸ch ®¶m b¶o sù æn ®Þnh, minh b¹ch, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c dù ¸n ®ang ho¹t ®éng, më réng môc tiªu, quy m« dù ¸n, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t, phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ cam kÕt héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Råi thÕ cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®ång bé, hiÖu qu¶ ®Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi theo híng phôc vô tèt h¬n c«ng cuéc CNH, H§H ®Êt níc. I. C¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ®Ó thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. Thø nhÊt: Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ - x· héi, bé m¸y, nhµ níc trong s¹ch, v÷ng m¹nh, n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý nhµ níc ®¶m b¶o lßng tin cña nh©n d©n ®èi víi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, sù qu¶n lý nhµ níc b¶o ®¶m trËt tù an ninh x· héi, ng¨n chÆn vµ xö lý thËt nghiªm kh¾c mäi hµnh vi g©y rèi, b¶o vÖ tèt tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n cña c¸c thµnh viªn trong x· héi. 61
Thø hai: gi÷ v÷ng æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, duy tr× tèc ®é t¨ng trëng, kiÒm chÕ l¹m ph¸t vµ æn ®Þnh tiÒn tÖ, gi¸ c¶. Thø ba: Hoµn thiÖn m«i trêng ph¸p lý, ®¶m b¶o hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi b»ng c¸c ®iÒu kho¶n cã tÝnh chÊt u ®·i vÒ mÆt lîi Ých kinh tÕ cña hä vµ ®¶m b¶o an toµn vÒ vèn cho hä. X©y dùng mét hÖ thèng ph¸p luËt ®Çy ®ñ vµ ®ång bé, ®¶m bo¶ thi hµnh ph¸p luËt nghiªm chØnh. Thø t: X©y dùng chiÕn lîc hîp t¸c ®Çu t víi níc ngoµi trªn c¬ së cña chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n. KhÈn tr¬ng hoµn htiÖn quy ho¹ch tæng thÓ ®èi víi ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, trong ®ã cÇn cã quy ho¹ch cô thÓ vÒ c¬ cÊu kinh tÕ (theo ngµnh vµ l·nh thæ), quy ho¹ch c¸c khu c«ng nghiÖp, c¸c s¶n phÈm quan träng… Thø n¨m: Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng vµ thiÕt lËp hÖ thèng thÞ trêng ®ång bé t¹o ®iÒu kiÖn cho chÝnh thÞ trêng ®Çu t ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Nhanh chãng h×nh thµnh thÞ trêng tµi chÝnh ng©n hµng, ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái bøc b¸ch cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Thø s¸u: TÝch cùc chñ ®éng tiÕn hµnh xóc tiÕn ®Çu t, t¹o lËp vµ lùa chän c¸c ®èi t¸c ®Çu t níc ngoµi, lùa chän c¸c h×nh thøc thu hót FDI phï hîp vµ cã hiÖu qu¶, ®a d¹ng vµ ®a 62
ph¬ng ho¸ trong hîp t¸c ®Çu t. T¨ng cêng quan hÖ ngo¹i giao víi c¸c níc theo chñ tr¬ng "ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ víi c¸c níc". Thø b¶y: Chó träng ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý, nh©n viªn kü thuËt vµ tay nghÒ theo híng trang bÞ kiÕn thøc c¬ b¶n vµ ®µo t¹o chuyªn s©u. Thø t¸m: Cñng cè qu¶n lý nhµ níc ®èi víi ho¹t ®éng FDI, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph¬ng vµ ®¬n vÞ hîp t¸c ®Çu t víi níc ngoµi. Ph©n cÊp qu¶n lý chÆt chÏ, ®ång bé, ®¶m b¶o sù tËp trung thèng nhÊt, kh¾c phôc hiÖn tîng chia c¾t ph©n t¸n. C¶i c¸c thñ tôc hµnh chÝnh theo híng nhanh gän, hiÖu qu¶, ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc tiÕp nhËn FDI. Thø chÝn: C¶i t¹o, n©ng cÊp vµ x©y dùng míi kÕt cÊu h¹ tÇng. §©y kh«ng ph¶i lµ mét c«ng viÖc dÔ dµng trong ®iÒu kiÖn tiÒm lùc kinh tÕ cña ViÖt Nam cßn nhá bÐ, nhÊt lµ nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc cßn h¹n chÕ. V× vËy, mét mÆt chóng ta ph¶i huy ®éng tèi ®a kh¶ n¨ng cña m×nh, cÇn tranh thñ sù ñng hé cña c¸c tæ chøc vµ chÝnh phñ c¸c níc. Khi cha cã ®ñ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ®ång bé hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng cña nÒn kinh tÕ th× nªn tËp trung x©y dùng døt ®iÓm nh÷ng c«ng tr×nh then chèt cña nÒn kinh tÕ. 63