Giáo trình Thu hoạch sản phẩm phụ - MĐ05: Sản xuất muối công nghiệp

Chia sẻ: Minh Minh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:44

Thêm vào BST

Báo xấu

101
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Thu hoạch sản phẩm phụ - MĐ05: Sản xuất muối công nghiệp giúp người học có thể liệt kê được công việc cần thực hiện trong quá trình thu hoạch muối thường, liệt kê được các công việc cần thực hiện trong bảo quản muối thường, liệt kê được công việc cần thực hiện trong quá trình thu hoạch thạch cao,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Thu hoạch sản phẩm phụ - MĐ05: Sản xuất muối công nghiệp

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN THU HOẠCH SẢN PHẨM PHỤ MÃ SỐ: MĐ05 NGHỀ: SẢN XUẤT MUỐI CÔNG NGHIỆP Trình độ: Sơ cấp nghề
1 TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN: Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình. Cho nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác có ý đồ lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. MÃ TÀI LIỆU: MĐ05
2 LỜI GIỚI THIỆU Qua khảo sát nhu cầu đào tạo thực tế tại các vùng ven biển phía Nam có sản xuất muối phơi nước, chúng tôi có một số kết luận như sau: Công việc sản xuất muối biển trong đó có sản xuất muối phơi nước của người sản xuất muối chủ yếu dựa vào kinh nghiệm tập quán từ xa xưa để lại. Vì vậy, sản phẩm muối phơi nước chỉ để phục vụ sinh hoạt trực tiếp của đời sống xã hội, nhiều vấn đề vướng mắc trong sản xuất không tự giải quyết được do thiếu kiến thức và kỹ thuật. Hiện nay, nhu cầu học tập một khóa đào tạo ngắn hạn về sản xuất muối công nghiệp cho người sản xuất muối ở các vùng ven biển có sản xuất muối là rất thực tế và thiết thực với điều kiện thời gian đào tạo ngắn, chi phí thấp và thời điểm học linh hoạt. Việc viết tài liệu, giáo trình áp dụng cho các khoá đào tạo nghề trình độ sơ cấp và da ̣y nghề dưới 3 tháng, trước hết là các khoá đào tạo nghề phục vụ cho Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020 đang là vấn đề cấp bách được Nhà nước ưu tiên. Theo chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trường TH nghiệp vụ quản lý LTTP tổ chức xây dựng chương trình đào tạo nghề ‘Sản xuất muối công nghiệp’ nhằm đáp ứng yêu cầu thực tế tại cơ sở sản xuất muối và nhu cầu của người sản xuất muối tại các vùng ven biển. Chưong trình đào tạo nghề ‘Sản xuất muối công nghiệp’ được xây dựng theo mẫu quy định tại Phụ lục 9 của Thông tư 31/2010/TT-BLĐTBXH. Để xây dựng theo đúng mẫu quy định chúng tôi đã mời chuyên gia về tham gia hội thảo phân tích nghề/việc làm (Hội thảo DACUM). Chương trình đã được sự góp ý của các chuyên gia về lĩnh vực chế chạt-kết tinh muối trong và ngoài trường. Chưong trình đào tạo nghề ‘Sản xuất muối công nghiệp’ bao gồm môn học Kiến thức chung về sản xuất muối, mô đun Lấy nước biển nồng độ cao, mô đun Kiểm tra, tu sửa thiết bị sản xuất muối công nghiệp, mô đun Chế chạt-Kết tinh thạch cao, mô đun Kết tinh muối-Thu hoạch muối công nghiệp và mô đun Thu hoạch sản phẩm phụ. Trong đó, mô đun Thu hoạch sản phẩm phụ trang bị kỹ năng nghề nghiệp ở trình độ sơ cấp nghề cho người học. Để hoàn thành được nhiệm vụ đó, mô đun Thu hoạch sản phẩm phụ bao gồm 2 bài: Bài 1: Thu hoạch muối thường Bài 2: Thu hoạch thạch cao Ban biên soạn xin chân thành cảm ơn các chuyên gia, cán bộ quản lý, công nhân lành nghề đã đóng góp những ý kiến thẳng thắn, khoa học và trách nhiệm để giáo trình mô đun Sản xuất muối công nghiệp thực sự có ích cho cho người học và bạn đọc.
3 Tham gia biên soạn, chủ biên: Vũ Văn Phát
4 MỤC LỤC ĐỀ MỤC TRANG LỜI GIỚI THIỆU ......................................................................................... 2 MỤC LỤC ................................................................................................... 4 Giới thiệu mô đun: ....................................................................................... 6 Bài 1: Thu hoạch muối thường ..................................................................... 6 1. Tạo muối thường rời................................................................................. 7 1.1. Loại bỏ nước ót ..................................................................................... 7 1.2. Phá vỡ liên kết của muối thường tại ruộng............................................. 7 2. Vun muối thường tại ruộng ...................................................................... 9 3. Thu gom muối thường tại ruộng ............................................................. 16 4. Vận chuyển muối thường ....................................................................... 21 5. Rửa muối thường.................................................................................... 23 6. Đánh đống muối thường ......................................................................... 23 7. Bảo quản muối thường ........................................................................... 24 Bài 2: Thu hoạch thạch cao ........................................................................ 27 1. Tháo nước, phá vỡ lớp thạch cao ............................................................ 27 2. Vun thạch cao thô thành đống tại ruộng ................................................. 28 3. Thu gom thạch cao lên phương tiện vận chuyển ..................................... 28 4. Vận chuyển, đánh đống thạch cao .......................................................... 28 Bài đọc thêm .............................................................................................. 29 Tài liệu tham khảo ...................................................................................... 43 DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM ........................................................... 44 DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU ............................................... 44
5 ́ ́ CÁC THUẬT NGỮ CHUYÊN MÔN, CHƢ̃ VIÊT TĂT STT Đã viết Đƣợc hiểu là o 1. Bé Độ Bô mê Được cô đặc từ nước biển, hàm lượng NaCl trên 50% tổng 2. Nước chạt muối 3. Chế chạt Cô đặc nước biển, nước chạt lên một nồng độ nào đó 4. Xj Nồng độ nước mặn ban đầu đưa vào cô đặc 5. X Nồng độ nước chạt trong quá trình cô đặc Lượng bay 6. Hiệu số giữa lượng bay hơi và lượng mưa hơi có hiệu Diện tích có Hiệu số giữa diện tích toàn đồng và các loại diện tích 7. hiệu của không được sử dụng làm mặt thoáng bay hơi trực tiếp đồng muối Muối tạp Các loại muối có trong nước biển, nước chạt, nước ót mà 8. chất không phải là NaCl 9. Hàm ẩm Thành phần nước (H2O) Mở phai (tháo cống) hoặc bơm nước chạt từ ruộng này 10. Chuyển chạt sang ruộng khác 11. Ruộng muối Khu vực phơi nước-Chế chạt Nước chạt 12. Nước chạt có nồng độ 25oBé bão hòa Ô kết tinh 13. Ruộng muối cô đặc nước chạt bão hòa kết tinh muối muối Khu kết tinh 14. Bao gồm các ô kết tinh muối muối 15. Nước ót Dịch lỏng còn lại sau khi thu muối
6 MÔ ĐUN: THU HOẠCH SẢN PHẨM PHỤ Mã mô đun: MĐ05 Giới thiệu mô đun: - Khi học xong mô đun Thu hoạch sản phẩm phụ, người học sẽ: + Liệt kê được công việc cần thực hiện trong quá trình thu hoạch muối thường + Liệt kê được các công việc cần thực hiện trong bảo quản muối thường + Liệt kê được công việc cần thực hiện trong quá trình thu hoạch thạch cao + Thực hiện được các công việc trong quá trình thu hoạch muối thường + Thực hiện được các công việc trong bảo quản muối thường + Thực hiện được các công việc trong quá trình thu hoạch thạch cao + Tuân thủ quy trình kỹ thuật trong quá trình thu hoạch sản phẩm phụ - Mô đun Thu hoạch sản phẩm phụ bao gồm 2 bài: Bài 1: Thu hoạch muối thường Bài 2: Thu hoạch thạch cao Trong mỗi bài người học cần ghi nhớ yêu cầu kỹ thuật đối với kỹ năng nghề nghiệp cụ thể, tự giác rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp. Khi trả bài, phần chỉ tiêu kỹ thuật đối với kỹ năng nghề nghiệp cụ thể được đánh giá quan trọng hơn cả. Bài 1: Thu hoạch muối thƣờng Mục tiêu: Học xong bài này, học viên có khả năng: - Liệt kê được công việc cần thực hiện trong quá trình thu hoạch muối thường - Liệt kê được các công việc cần thực hiện trong bảo quản muối thường - Thực hiện được các công việc trong quá trình thu hoạch muối thường - Thực hiện được các công việc trong bảo quản muối thường - Tuân thủ quy trình kỹ thuật trong quá trình thu hoạch muối thường
7 A. Nội dung: - Đối với muối thường kết tinh dài ngày trên nền ô đất: Lớp muối thường cũng dày và bền chắc như lớp muối công nghiệp. Phá vỡ Vun Gom, đưa Che lớp muối, muối muối lên Vận Rửa Đánh phủ tạo tại phương chuyển muối đống đống muối rời ruộng tiện vận muối muối muối chuyển Sơ đồ 1.1: Quy trình chung thu hoạch-Bảo quản muối thường kết tinh dài ngày trên nền ô đất - Đối với muối thường kết tinh ngắn ngày (tất cả các loại nền ô): Liên kết giữa các hạt muối chưa bền chắc, có thể dùng bàn cào để vừa phá vỡ liên kết giữa các hạt muối vừa kết hợp vun muối tại ruộng. Vun Gom, đưa Che muối muối lên Vận Rửa Đánh phủ tại phương chuyển muối đống đống ruộng tiện vận muối muối muối chuyển Sơ đồ 1.2: Quy trình chung thu hoạch-Bảo quản muối thường kết tinh ngắn ngày 1. Tạo muối thƣờng rời 1.1. Loại bỏ nƣớc ót - Đến thời điểm thu muối, loại bỏ gần hết nước ót - Lượng nƣớc ót còn lại không đáng kể, chỉ có tác dụng hỗ trợ thao tác tiếp theo 1.2. Phá vỡ liên kết của muối thƣờng tại ruộng - Đối với muối thường kết tinh dài ngày trên nền ô đất: + Lớp muối không cần quá dày chỉ cần 3÷4 cm là thực hiện thu hoạch theo phương pháp cơ giới được (thu hoạch bằng cơ giới tiết kiệm được chi phí, tranh thủ được thời gian) + Phương pháp phá vỡ liên kết của lớp muối thường tại ruộng bằng cơ giới tương tự phương pháp phá vỡ liên kết của lớp muối công nghiệp tại ruộng
8 Hình 1.1: Ô muối kết tinh dài ngày chưa thu hoạch - Lớp muối dày - Lớp muối rắn chắc Hình 1.2: Để thu muối trước tiên cũng phải phá vỡ lớp muối-Tạo muối rời - Có thể phá vỡ lớp muối-Tạo muối rời bằng cày không lật - Có thể phá vỡ lớp muối-Tạo muối rời bằng máy phay
9 - Chỉ sử dụng những máy móc thật sự an toàn về mọi mặt (tuyệt đối không được rò rỉ xăng, dầu) - Đối với muối thường kết tinh ngắn ngày: + Lớp muối mỏng, liên kết giữa các hạt muối chưa đáng kể Hình 1.3: Muối thường kết tinh ngắn ngày trên nền ô đất có thể dùng bàn cào để vừa phá vỡ liên kết giữa các hạt muối + Có thể dùng bàn cào để vừa phá vỡ liên kết giữa các hạt muối vừa kết hợp vun muối tại ruộng 2. Vun muối thƣờng tại ruộng - Đối với muối thường kết tinh dài ngày trên nền ô đất: + Phương pháp vun muối thường tại ruộng tương tự phương pháp vun muối công nghiệp tại ruộng + Có thể vun muối thủ công hoặc cơ giới
10 Hình 1.4: Sau khi tạo muối rời, có thể sử dụng phương tiện cơ giới để vun muối - Nên sử dụng máy đa năng (bảo vệ thiết bị tốt hơn) - Nên để lại lớp nước mỏng khi phá vỡ lớp muối (nhẹ tải cho thiết bị, muối sạch hơn) - Nếu sử dụng máy kéo cỡ lớn sẽ dẫn đến hư hỏng ô kết tinh và các thiết bị khác - Chỉ sử dụng những máy móc thật sự an toàn về mọi mặt (tuyệt đối không được rò rỉ xăng, dầu)
11 Hình 1.5: Sau khi tạo muối rời, có thể vun muối thủ công Rất khó quản lý chất lượng sản phẩm nếu vun muối thủ công - Đối với muối thường kết tinh ngắn ngày: + Việc vun muối hoàn toàn thủ công vì lớp muối mỏng + Có thể dùng bàn cào để phá vỡ liên kết giữa các hạt muối Hình 1.6: Dùng bàn cào muối vun muối kết tinh ngắn ngày - Thao tác nhẹ nhàng để bảo vệ nền ô - Thao tác có lần lượt để tạo đống, luống muối gọn
12 Hình 1.7: Bắt đầu dùng bàn cào muối vun muối kết tinh ngắn ngày - Không phải là nền ô chịu lực nên cần thao tác nhẹ nhàng - Thao tác có lần lượt để tạo đống, luống muối gọn Hình 1.8: Nhiều người cùng vun muối - Nên yêu cầu vun cao để tạo điều kiện cho muối róc nước - Cần tổ chức hoạt động ăn khớp để đống, luống muối gọn
13 - Cần trang bị đủ bảo hộ lao động Hình 1.9: Dùng bàn cào muối vun muối kết tinh ngắn ngày theo khu vực - Theo thói quen và mục đích riêng - Chỉ nên vun muối thành đống Hình 1.10: Dùng bàn cào muối vun thành từng đống
14 - Cần để muổi róc nước rồi mới vận chuyển - Khi xúc muối để vận chuyển, hạn chế xáo trộn muối + Đối với ô kết tinh có lót bạt phải cào hoặc đẩy theo chiều dọc bạt lót Hình 1.11: Muối kết tinh trên ô có lót bạt - Vun muối trên ô lót bạt phải theo chiều dọc bạt là chính - Thao tác cần hết sức nhẹ nhàng
15 Hình 1.12: Dùng bàn cào đẩy muối kết tinh ngắn ngày dọc theo bạt lót - Tùy theo thói quen có thể vun muối bằng cách đẩy hoặc kéo bàn cào - Thật nhẹ nhàng ở những mối ghép giữa hai khổ bạt Hình 1.13: Dùng bàn cào cào muối kết tinh ngắn ngày dọc theo bạt lót và thực sự nhẹ nhàng
16 Hình 1.14: Muốn vun muối thành đống phải lựa chiều bạt ghép (xuôi chiều) 3. Thu gom muối thƣờng tại ruộng - Đối với muối thường kết tinh dài ngày trên nền ô đất: + Phương pháp thu gom muối thường tại ruộng tương tự phương pháp thu gom muối công nghiệp tại ruộng + Cũng có thể thu gom muối hoàn toàn thủ công, thu gom muối thủ công với sự hỗ trợ của băng tải di động hoặc thu gom muối hoàn toàn bằng cơ giới
17 Hình 1.15: Vun, thu gom, vận chuyển muối hoàn toàn bằng cơ giới - Nên sử dụng máy đa năng - Nếu sử dụng phương tiện vận chuyển cỡ lớn sẽ dẫn đến hư hỏng ô kết tinh và các thiết bị khác - Chỉ sử dụng những máy móc, phương tiện vận chuyển thật sự an toàn về mọi mặt (tuyệt đối không được rò rỉ xăng, dầu) - Đối với muối thường kết tinh ngắn ngày: + Việc thu gom muối thường tại ruộng chính là việc xúc, dồn và xúc muối thường lên các phương tiện vận chuyển thô sơ + Có thể hình thành dây chuyền + Cần được trang bị bảo hộ lao động
18 Hình 1.16: Thu gom muối thủ công (nhiều người, hình thành dây chuyền) Rất khó quản lý chất lượng sản phẩm nếu thu gom và vận chuyển muối thủ công Hình 1.17: Thu gom muối thủ công (quy mô gia đình) Ở Nam bộ khi thu muối dùng bàn cào muối vun thành từng đống ở ruộng. Vun muối nhẹ nhàng, vừa vun vừa dồn nước để rửa muối khỏi bùn đất do nền ô sình lầy sinh ra.
19 Công việc bao gồm: Vun muối thành luống muối hoặc đống muối, xúc muối thành gánh, gánh muối, tập kết muối thành đống cao. Có thể làm việc cá nhân hay nhiều người cùng làm. Thu gom muối ở ô kêt tinh có thể dùng máy xúc, bơm hỗn hợp nước chạt và muối (bơm rắn lỏng), dùng sức người đưa muối lên băng tải hay phương tiện vận chuyển. Phương pháp thu hoạch này thích hợp với các đồng muối nhỏ và vừa, diện tích mỗi ô kết tinh nhỏ khoảng 1ha; chiều dày lớp muối 2- 3cm có thể thu hoạch được. Hình 1.18: Thu gom muối thủ công (thu gom hết từng đống)