intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Giáo trình tin học trong quản lý xây dựng - Chương 1

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:40

Thêm vào BST
Báo xấu
143
lượt xem 24
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo Giáo trình điện tử môn học tin học trong quản lý xây dựng ( GV. ThS. Nguyễn Thanh Phong - Khoa kỹ thuật và công nghệ ) - Chương 1 Giới thiệu phân tích định lượng trong quản lý xây dựng

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình tin học trong quản lý xây dựng - Chương 1

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG CHƯƠNG 1 GI I THI U PHÂN TÍCH Đ N H LƯ N G TRONG QU N LÝ XÂY D NG (INTRODUCTION QUANTITATIVE ANALYSIS FOR CONSTRUCTION MANAGEMENT) M C TIÊU H C T P Sau khi hoàn t t h c t p chương 1, sinh viên s có kh năng: 1. Mô t các th t c trong phân tích đ nh lư ng. 2. N h n b i t các ng d ng c a phân tích đ nh lư ng trong th c t . 3. N h n d ng các ph n m m tin h c dùng đ l p trình và ng d ng gi i các bài toán trong phân tích đ nh lư ng trong khoa h c qu n lý. 4. Phân tích b ài toán đ i m hòa v n. 1. GI I THI U P HÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D N G Phân tích đ nh lư ng là g ì? Phân tích đ nh lư ng trong qu n lý là m t phương pháp khoa h c d a trên các phép tính toán đ nghiên c u vi c t o ra các quy t đ nh trong qu n lý. Các thu t ng chuyên môn thư ng đư c dùng đ ch các phương pháp đ nh lư ng đ h tr ra quy t đ nh bao g m: Phân tích đ nh lư ng (Quantitative Analysis); Phương pháp đ nh lư ng (Quantitative Methods, Quantitative Approaches); Nghiên c u tác v /V n trù h c (Operations Research); Khoa h c qu n lý (Management Science); hay Khoa h c ra quy t đ nh (Decision Science). Phương pháp đ nh lư ng b t đ u t d li u và vai trò chính c a phương pháp này là x lý d li u đ đưa ra k t q u là thông tin h u ích ph c v cho quá trình ra quy t đ nh. Máy vi tính và các ph n m m GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 7
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG chuyên d ng là các công c h tr đ c l c cho quá trình phân tích đ nh lư ng. D LI U THÔ THÔNG TIN X lý (RAW DATA) (INFORMATION) Hình 1.1. Vai trò phương pháp đ nh lư ng trong qu n lý Tuy phương pháp đ nh lư ng có vai trò quan tr ng nhưng trong m i trư ng h p ra quy t đ nh các nhà qu n lý đ u ph i xét đ n c hai cách ti p c n phân tích đ nh lư ng và phân tích đ nh tính (quantitative and qualitative analysis). Chúng ta có th d ùng phân tích đ nh lư ng đ xem xét các phương án như đ u tư vào ngân hàng, vào th trư ng b t đ ng s n hay vào th trư ng ch ng khoán b ng cách tính toán m c đ u tư phù h p ho c s d ng các công c phân tích các ch s tài chính c a các công ty ch ng khoán hay d báo kh năng phát tri n c a các công ty này. Tuy nhiên, cũng có nhi u y u t đ nh tính khó lư ng hóa (không th cân, đo, đong, đ m đư c) như lu t l , truy n th ng văn hóa, th i ti t, thay đ i v chính sách hay nh ng đ t phá c a công ngh …Vì v y, ta c n ph i s d ng cách ti p c n phân tích đ nh tính. Trong nhi u trư ng h p, phân tích đ nh tính t ra r t quan tr ng h tr các chuyên gia trong quá trình đ ưa ra các quy t đ nh trong qu n lý. 2. NGU N G C L CH S VÀ PHÁT TRI N C A PHƯƠNG PHÁP Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ Tuy phân tích đ nh lư ng đã t n t i t đ u th k , nhưng ph i đ n đ u th p niên 1900, Frederick Winslow Taylor m i là ngư i đi tiên phong trong vi c đ t ra đư c nh ng nguyên lý n n t ng cho vi c áp d ng nó trong qu n lý. Trong Th chi n th II, r t nhi u k thu t đ nh lư ng đã đư c nghiên c u tri n khai đ h tr cho quân đ i, và sau th chi n, các k thu t này đã đư c nhi u công ty áp d ng trong vi c l p GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 8
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG k ho ch cũng như ra các quy t đ nh v qu n lý. Ngày nay, r t nhi u công ty thư ng xuyên duy trì m t đ i ngũ nghiên c u tác v và khoa h c v qu n lý ho c thuê các nhà tư v n nh m áp d ng nh ng nguyên lý c a khoa h c qu n lý đ gi i q uy t các v n đ g p ph i ho c nghiên c u các cơ h i đ u tư. Trong Th chi n th II (World War II - 1938), t i Anh, phương pháp đ nh lư ng đã đư c áp d ng vào các bài toán h u c n trong quân đ i. Các nhà khoa h c Anh đã dùng phương pháp đ nh lư ng đ gi i quy t v n đ làm th nào đ t hi u qu cao nh t trong vi c s d ng l c lư ng không quân h n ch c a h đ ch ng l i không l c m nh m c a quân Đ c. M t trong nh ng ng d ng phương pháp đ nh lư ng c a các nhà khoa h c là nghiên c u cách s d ng radar đ tri n khai và s d ng máy bay chi n đ u. Còn t i M , các mô hình toán h c c a phương pháp đ nh lư ng đã đư c dùng đ p hát tri n các mô hình tìm ki m t i ưu cho các chi n thu t ch ng tàu ng m. Sau Th chi n th II, có th nói bư c ngo t c a s p hát tri n khoa h c qu n lý là vào năm 1947 khi George Dantzig phát minh ra phương pháp đơn hình (simplex method) dùng đ gi i b ài toán QHTT. Đ n năm 1957, Churchman và các c ng s đã xu t b n cu n sách v n trù h c đ u tiên trên th gi i (C.W. Churchman, R.L. Ackoff, and E.L. Arnoff, Introduction to Operations Research, NewYork: Wiley, 1957). Sau Th chi n th II, r t nhi u nh ng phương pháp đ nh lư ng đư c dùng trong quân s đã đư c ng d ng sang lĩnh v c kinh t -k thu t M , N h t như nh ng công c qu n lý, l p k ho ch kinh doanh, t p trung ch y u vào s phát tri n các k thu t mô hình toán h c đ c i thi n ho c t i ưu các h th ng trong th gi i th c… M t trong nh ng ngư i tiên phong trong trư ng phái này là Robert Macnamara, v i phương pháp đ nh lư ng trong qu n lý, ông đã thành công trong nhi u v trí khác nhau như Ch t ch t p đoàn xe hơi Ford, B trư ng B GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 9
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG Q u c phòng M , Ch t ch Ngân hàng Th gi i (World Bank), Ch t ch Trư ng Đ i h c Havard danh ti ng M… Phương pháp đ nh lư ng trong qu n lý bao g m các ng d ng c a th ng kê, toán h c, mô hình t i ưu, mô ph ng… vào vi c gi i quy t các bài toán ra quy t đ nh như: bài toán phân ph i tài nguyên, bài toán v n t i, bài toán qu n lý t n kho, bài toán l p k ho ch công tác… Ngày nay, phương pháp đ nh lư ng trong qu n lý là m t quá trình áp d ng các phương pháp ti p c n khoa h c đ h tr cho vi c ra quy t đ nh trong nhi u tình hu ng khác nhau. Trong nh ng năm v a qua, nh s phát tri n và ng d ng c a khoa h c máy tính, đ c bi t là máy tính cá nhân, các phương pháp đ nh lư ng đã góp ph n đáng k trong vi c nâng cao hi u q u qu n lý c a các t ch c, đã thâm nh p vào t ng cơ quan, công ty, các t p đoàn l n trên th gi i. Nh s d ng các mô hình phân tích đ nh lư ng trong l p ti n đ và d báo, Taco Bell đã ti t ki m trên 150 tri u U SD. Còn kênh truy n hình NBC đã tăng doanh thu trên 200 tri u USD nh s d ng phân tích đ nh lư ng đ xây d ng các k ho ch kinh doanh t t hơn. G n đây, các hãng máy bay n i đ a (Continental Airlines) t i M đã ti t ki m trên 40 tri u U SD b ng cách s d ng các mô hình phân tích đ nh lư ng đ khôi ph c nhanh chóng nh ng chuy n bay b hoãn do th i ti t x u. V m t lý thuy t, các phương pháp đ nh lư ng đang đư c p hát tri n và hoàn thi n d n v i s h tr c a phương ti n máy tính. Các mô hình toán ng d ng cho các v n đ th c t ngày càng ph c t p hơn, gi i quy t đ ư c nhi u v n đ r ng l n hơn. Tuy nhiên, v n c n ph i có thêm m t th i gian n a đ các phương pháp đ nh lư ng có th nh hư ng r ng rãi như các phương pháp qu n lý khác, vì m t trong nh ng lý do là còn có r t nhi u nhà qu n lý chưa quen các mô hình và tư duy ki u đ nh lư ng. GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 10
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG 3. CÁC TH T C TRONG PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG Hình 1.2. Các th t c trong phương phân đ nh lư ng Theo Barry Render, Ralph M. Stair Jr., và Michael E. Hanna, các bư c chính trong phân tích đ nh lư ng bao g m (xem hình 1.2): 1. Đ nh nghĩa bài toán (Defining Problem); 2. Xây d ng mô hình (Developing a Model); 3. Thu th p d li u (Acquiring Input Data); 4. Gi i bài toán (Developing a Solution); 5. Th l i gi i (Testing the Solution); 6. Phân tích k t qu (Analyzing the Results); 7. Áp d ng k t q u (Implementing the Results). GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 11
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG 3.1. Đ nh nghĩa bài toán Giai đo n đ u tiên trong phân tích đ nh lư ng là ph i đ nh nghĩa bài toán hay xác đ nh đư c v n đ c n nghiên c u/gi i quy t (Defining Problem) m t cách rõ ràng và chính xác. Trong nhi u trư ng h p, vi c đ nh nghĩa bài toán là bư c quan tr ng nh t và khó khăn nh t, tác đ ng đ n các bư c còn l i. Đ i u c t y u nh t là ph i thông qua các bi u hi n- các tri u ch ng (symptoms) đ tìm ra đ ư c đâu là nh ng nguyên nhân th t s c a v n đ . M t v n đ có th liên quan đ n nhi u v n đ khác; vi c b qua không xem xét các m i quan h này trong khi tìm ki m gi i p háp có th s d n đ n nh ng h u qu t i t hơn. Trong m t t ch c doanh nghi p, cơ quan, nhi u v n đ có th t n t i cùng m t lúc. Các v n đ này khó có th đư c gi i quy t đ ng th i cùng m t lúc b ng phân tích đ nh lư ng, vì v y c n p h i đ t tr ng tâm, và t p trung vào m t s ít các v n đ c t lõi. Vi c l a ch n đúng nh ng v n đ c n gi i quy t là công vi c mà nh ng nhóm nghiên c u phân tích đ nh lư ng trong các t ch c ph i đ c bi t quan tâm. Kinh nghi m cũng cho th y vi c x ác đ nh v n đ t i là nguyên nhân chính c a q uy t đ nh không chính xác. Đ nh nghĩa bài toán bao g m 3 m t chính sau đây: + Đ nh nghĩa m c tiêu, m c đ ích nghiên c u; + Đ nh nghĩa các ch n l a có th có đ ra quy t đ nh; + X ác đ nh các gi i h n, ràng bu c và yêu c u c a b ài toán. Tóm l i, chúng ta ph i đ nh nghĩa v n đ c n gi i q uy t b ng cách hình thành m t câu hay m t m nh đ ng n g n, rõ ràng v cái gì c n ph i gi i quy t. * Các khó khăn thư ng g p ph i trong khi đ nh nghĩa bài toán Th nh t, v n đ đ t ra t o ra nh ng mâu thu n, b t đ ng v quan đi m c a các nhà qu n lý gi a các b ph n khác nhau trong n i b cơ GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 12
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG quan và quy n l i c a các thành ph n trái ngư c nhau. Ví d : Trong lĩnh v c t n kho, b ph n tài chính thư ng mu n gi lư ng hàng t n kho m c th p nh t vì lư ng v n đ ang b c m gi trong hàng t n kho không th đ em đ u tư đư c. Trong khi đó, b p h n ph trách bán hàng luôn mu n gi m t lư ng hàng t n kho l n đ tránh tình tr ng không đáp ng đư c nhu c u. Th hai, vi c gi i quy t m t v n đ c a b p h n này có th gây nh hư ng đ n ho t đ ng c a b ph n khác. Thông thư ng, v n đ gi i quy t đ ng ch m đ n m i m t c a cơ quan nên ph i ch n nh ng v n đ nào c n gi i quy t ưu tiên đ nó đem l i k t qu t ng h p cho cơ quan. Ví d : Trong lĩnh v c t n kho, khi chính sách đ t hàng thay đ i thì s nh hư ng đ n v n đ chi phí c a p hòng tài chính và ti n đ s n xu t c a phòng s n x u t c a công ty. Th ba, các gi thuy t ng m đ nh lúc ban đ u có th sai do đ t v n đ theo đ nh hư ng c a l i gi i c c b . Chúng ta nên nh r ng đưa ra m t l i gi i m c v a ph i n u xác đ nh đúng v n đ còn t t hơn nhi u khi đưa ra m t l i gi i r t t t, r t t i ưu nhưng ban đ u đã xác đ nh sai v n đ . V í d : Vi c cho r ng lư ng hàng t n kho hi n t i là quá th p s d n t i gi i pháp năng lư ng hàng t n kho lên. Gi i pháp này s là m t sai l m l n n u c m nh n ban đ u v m c t n kho không đúng. Th tư, gi i pháp tìm ra s không áp d ng đư c do m t th i gian tính, nghĩa là khi đ t v n đ và đ n khi tìm ra l i gi i thì l i gi i đã l c h u so v i th c t . 3.2. Xây d ng mô hình Sau khi đ ã đ nh nghĩa bài toán, bư c ti p theo là ph i xây d ng đư c mô hình (Developing a Model) cho v n đ đó. Mô hình là m t s đơn gi n hóa tình hu ng th c t , là s bi u di n tóm t t c a th gi i th c đư c thi t k b ao g m các đ c đ i m ch y u đ c trưng cho s GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 13
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG ho t đ ng c a h th ng th c. Có r t nhi u mô hình phân tích đ nh lư ng. Trong t ng lĩnh v c khác nhau thì mô hình cũng khác nhau. V chi ti t ta có các lo i mô hình phân tích đ nh lư ng như sau: mô hình v t lý, mô hình thu nh , mô hình đ h a, và mô hình toán h c. + Mô hình V t lý (Physical model), Mô hình thu nh (Scale model, Pilot): là mô hình thu g n c a m t th c th . Ví d : Mô hình ki n trúc do các ki n trúc sư thi t k ; + Mô hình đ h a/sơ đ (Schematic): là mô hình di n t các m i liên h gi a các b ph n trong h th ng (nó có th là hình nh, bi u đ , b n v …). Ví d : B n v thi t k xe ô tô, máy c t c , h p sang s , cái qu t; máy đánh ch , ki n trúc-k t c u-thi công xây d ng là các mô hình đ h a. + Mô hình toán h c (Mathematical Model), Mô hình mô ph ng (Simulation Model): thư ng là m t t p h p các bi u th c toán h c dùng đ di n t b n ch t c a h th ng. Trong đó mô hình toán h c ph bi n hơn c . M t mô hình toán là m t t p h p các m i q uan h toán h c đư c b i u d i n dư i d ng các phương trình ho c b t phương trình nh m t i ưu hóa m t hàm m c tiêu nào đó. Trong m t mô hình toán thư ng t n t i nhi u bi n s và các tham s . Đ i u quan tr ng là ph i xác đ nh rõ ràng các bi n s và các tham s c n thi t c a mô hình. + Bi n s là đ i lư ng ch s lư ng có th đ o lư ng đư c và có th bi n đ i tùy theo t ng trư ng h p c th . Nói cách khác, m t bi n s có th là bi n ki m soát đư c (bi n quy t đ nh- controllable variable) hay bi n không ki m soát đư c (uncontrollable variable). + Các tham s (parameter) chính là nh ng đ i lư ng đo lư ng đư c hi n h u trong mô hình. Thông thư ng trong m t mô hình, GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 14
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG các bi n s là nh ng đ i lư ng chưa bi t c n xác đ nh, còn tham s là nh ng đ i lư ng có giá tr b i t trư c. + V í d : chi phí c a m t l n đ t hàng là tham s , và s l n đ t hàng là bi n s . Ngoài ra, đi u quan tr ng c n q uan tâm khi xây d ng mô hình là mô hình có th gi i đư c, có tính th c t , d hi u, d c p nh t và các d li u đ u vào có th thu th p đư c. Mô hình c n p h i d i n t đư c các b n ch t, các tình hu ng và các tr ng thái c a h th ng. Nhìn chung, các mô hình toán có th đư c phân làm hai lo i: + Các mô hình xác đ nh/t t đ nh (Deterministic Models): nh ng mô hình mà giá tr các tham s và bi n là nh ng giá tr xác đ nh, ch c ch n, không bi n đ i b t kỳ theo th i gian và không mang tính ng u nhiên. Ví d : Mô hình t n kho (Inventory Model) có th đư c x em là mô hình t t đ nh n u t c đ tiêu th s n ph m (Demand Rate) là h ng s và th i gian đ t hàng (Lead time) là h ng s ; + Các mô hình xác su t (Probabilistic Models): nh ng mô hình mà m t hay nhi u tham s ho c bi n có th nh n nhi u giá tr v i m t xác su t nào đó (d li u bi n đ i ng u nhiên). Ví d như nhu c u c a m t lo i hàng hóa nào đó trên th trư ng thư ng là m t giá tr có tính ng u nhiên. Trong th c t , h u h t các mô hình đ u là mô hình xác su t. Tuy nhiên, trong nhi u trư ng h p, vi c gi i các mô hình xác su t thư ng d a vào nh ng phương pháp cơ b n đư c phát tri n trên n n t ng c a các mô hình xác đ nh. Các đ c đi m c n có c a mô hình toán h c: + Mô hình ph i gi i đư c; + Mô hình ph i p hù h p v i th c t ; + Mô hình ph i d hi u đ i v i nhà qu n lý; GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 15
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG + Mô hình ph i d thay đ i; + và mô hình ph i d thu th p đư c d li u. Ưu đi m c a vi c s d ng các mô hình toán trong phân tích đ nh lư ng: + Mô hình có th ph n ánh th c ti n m t cách chính xác n u đư c thi t l p đúng. + Mô hình có th giúp các nhà ra quy t đ nh di n gi i các bài toán, các v n đ g p ph i và xác đ nh các y u t quan tr ng. + Mô hình có th cung c p các thông tin quan tr ng và giúp nhìn sâu vào b n ch t c a v n đ . Chúng ta có th s d ng phân tích đ nh y đ th y rõ tác đ ng c a s thay đ i các thông s lên m c tiêu nghiên c u. + Mô hình giúp ti t ki m đư c nhi u th i gian và chi phí trong vi c gi i q uy t v n đ cũng như ra quy t đ nh. Trong h u h t các trư ng h p, vi c th nghi m trên mô hình s cho k t qu nhanh chóng và ít t n kém hơn so v i vi c ti n hành nghiên c u trong tình hu ng kinh doanh th c t r i q uan sát các k t q u . + Trong nhi u bài toán l n và ph c t p , vi c xây d ng mô hình là phương pháp duy nh t có th gi i q uy t đư c v n đ . + Mô hình là phương ti n giao ti p trung gian đ các nhà ra quy t đ nh và các chuyên viên phân tích đ nh lư ng trao đ i v các v n đ g p ph i cũng như các gi i pháp đ đưa ra quy t đ nh cu i cùng. * Các khó khăn thư ng g p ph i trong khi xây d ng mô hình Th nh t, là làm th nào đ mô hình th c t tương thích v i nh ng mô hình có s n trong lý thuy t phân tích đ nh lư ng vì các mô hình có s n có th không áp d ng đư c. Ví d : Trong lĩnh v c t n kho, m t s nhà qu n lý ch n các mô hình t n kho trong lý thuy t là v i quan đi m là t i thi u hóa chi phí đ t hàng và chi phí t n kho. Trong khi đ ó, GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 16
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG m t s nhà qu n lý khác l i nhìn v n đ dư i góc đ tài chính c a công ty, vòng quay c a hàng hóa, và m c đ hài lòng v i khách hàng. Th hai là tính d hi u c a mô hình (Understanding the model). C n ph i có s đánh đ i và dung hòa gi a m c đ p h c t p c a mô hình toán và kh năng s d ng mô hình c a nhà qu n lý. M c dù, mô hình càng ph n ánh đúng th c t thì càng ph c t p ; tuy nhiên, các nhà ra quy t đ nh thư ng s không ch p nh n th c hi n m t gi i pháp đưa ra t m t mô hình quá ph c t p mà h không hi u đư c. Ví d : Trong lĩnh v c t n kho, đ đơn gi n các nhà qu n lý thư ng gi đ nh r ng nhu c u hàng hóa là m t con s c đ nh không đ i bi t trư c đ s d ng các mô hình qu n lý t n kho có s n. Tuy nhiên, trong th c t nhu c u này luôn thay đ i nên hi m khi d báo đư c chính xác nên c n các mô hình toán ph c t p hơn b ng cách xem nhu c u là m t bi n ng u nhiên tuân theo m t phân b xác su t. 3.3. Thu th p d li u Khi đã xây d ng xong mô hình, giai đo n ti p đó là thu th p các d li u đ u vào c n thi t cho vi c gi i mô hình (Acquiring Input Data). B i vì mô hình th hi n tình hu ng th c t nên vi c thu th p d li u chính xác, đ y đ đ c bi t là v i các bài toán có kích thư c l n, là m t công vi c quan tr ng nhưng thư ng r t khó khăn. D li u thu th p không chính xác s đưa ra các k t qu sai l ch. Các ngu n cung c p d li u đ u vào có th đư c thu th p t : + Các văn b n, tài li u, h sơ lưu tr , các báo cáo c a các công ty, c a cơ quan; + Các n ph m sách báo, t p chí chuyên ngành, website…; + T niên giám th ng kê, tài li u ho c website c a C c Th ng kê; + K hi ph ng v n tr c ti p các nhân viên ho c nh ng ngư i có liên h v i công ty; + Các phi u thăm dò ý ki n; GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 17
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG + T các s li u th ng kê đã đư c công b hay đo đ m đ l y m u, th c hi n các phép đo lư ng/đo đ c tr c ti p đ suy ra các thông s c n thi t. Trong khi thu th p d li u c n đ ý nguyên lý GIGO (Garbage In, Garbage Out), t c là dù mô hình có t t đ n m y nhưng d li u t i thì cũng cho ra k t qu sai. * Các khó khăn thư ng g p ph i trong khi thu th p d li u Th nh t là không bi t l y d li u t đâu. D li u c n thi t cho mô hình không chính xác, không th thu th p đ y đ . Ví d : H u h t các d li u có đư c c a công ty đ u d a trên các báo cáo c a b ph n k toán. Trong lĩnh v c t n kho, b ph n k toán thư ng thu th p d li u v dòng ti n cũng như s lư ng hàng hóa đư c l y ra bán và nh p vào kho. Trong khi đó các chuyên viên phân tích đ nh lư ng l i quan tâm đ n chi phí t n kho m i ngày c a m t s n p h m và chi phí m i l n đ t hàng. Do v y các chuyên viên phân tích đ nh lư ng c n ph i x lý d li u đó cho m c đích riêng c a mình. Th hai, các d li u thô thông thư ng c n ph i đư c x lý có ch n l c. K t qu có đư c t mô hình s không ch p nh n đư c n u d li u không đáng tin c y. 3.4. Gi i bài toán Tìm gi i pháp cho v n đ nghiên c u có th đ t đư c b ng cách gi i mô hình đã đư c thi t l p v i d li u đã thu th p đư c nh m tìm ra nghi m t i ưu. - Vi c gi i m t mô hình toán (Developing a Solution) thư ng có th đư c th c hi n b ng nhi u phương pháp như sau: + Gi i phương trình, h phương trình hay b t phương trình; + Phương pháp “th và sai” (Trial and error method): th nhi u phương pháp gi i g n đúng ho c các giá tr nghi m khác nhau và so sánh, ch n ra k t q u t t nh t. GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 18
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG + Phương pháp “đ m/li t k ê toàn b ” (Complete Enumeration): li t kê, ki m nghi m t t c các giá tr có th có c a bi n s (phương án), r i so sánh các phương án đ tìm ra nghi m t i ưu (phương án t t nh t). + Xây d ng và s d ng các gi i thu t (Algorithm) đã đ ư c phát tri n trư c đó: Gi i thu t (Alogorithm), trư c đây còn đư c g i là thu t toán (Algorismus) là tên c a m t nhà toán h c R p vào th k th 19. Gi i thu t là m t chu i theo nh ng th t nh t đ nh các bư c ho c phương th c ti n hành mà n u th c hi n theo đó thì s đ t đư c k t qu trong m t th i th i gian h u h n. S chính xác c a l i gi i b ài toán ph thu c vào tính chính xác c a các d li u đ u vào và mô hình đư c xây d ng. N u d li u đ u vào ch chính xác t i 2 ch s thì k t qu đ u ra cũng ch th hi n chính xác đ n 2 ch s . V í d : k t qu c a 2,6 chia cho 1,4 s là 1,9 thay vì là 1,857142857. * Các khó khăn thư ng g p ph i trong khi tìm l i gi i bài toán Th nh t, vi c không hi u rõ cơ s toán h c c a mô hình hay l i gi i khó hi u đ i v i nhà qu n lý, nh t là nh ng l i gi i đ c bi t có th d n đ n vi c các nhà qu n lý ng n ng i khi ra quy t đ nh. Th hai, thông thư ng thì mô hình toán ch có m t l i gi i duy nh t ít đ ư c ưa thích trong khi nhà qu n lý l i thích có nhi u l i gi i đ l a ch n khi ra quy t đ nh. Do đó, nhà phân tích đ nh lư ng c n ph i th hi n m t t p các l i gi i và xem xét nh hư ng c a m i l i gi i đ n m c tiêu c a bài toán. Ngoài ra các y u t không đ nh lư ng đư c cũng thư ng đư c cân nh c khi ra quy t đ nh. 3.5. Th l i gi i Trư c khi m t gi i pháp đư c đưa ra phân tích và áp d ng, nó c n ph i đư c ki m tra m t cách toàn di n (Testing the Solution). Vi c ki m tra ph i b ao g m c ki m tra d li u đ u vào và ki m tra mô GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 19
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG hình nh m xác đ nh đ chính xác cũng như m c đ hoàn thi n c a d li u đư c s d ng trong mô hình. M t khi d li u không chính xác thì gi i pháp đ ưa ra s không ch c ch n. Có r t nhi u phương pháp đ ki m tra d li u đ u vào. M t trong các phương pháp đ ki m tra tính chính xác c a d li u đ u vào là tìm cách thu th p thêm d li u t m t ngu n thông tin khác v i ngu n d li u ban đ u. Ví d như n u đã thu th p d li u b ng cách ph ng v n các chuyên gia, chúng ta có th thu th p thêm b ng cách l y m u. Hay n u b n đã thu th p t l th t nghi p c a m t đ a phương trên m t t p chí chuyên ngành, b n có th tham kh o website c a t ng c c th ng kê đ so sánh th xem có s khác bi t nào hay không? Sau đó, so sánh ngu n d li u m i này v i ngu n d li u nguyên th y b ng cách s d ng các phép ki m đ nh th ng kê. N u có s khác bi t l n, d li u đ u vào c n ph i đư c thu th p thêm đ đ m b o đ chính xác yêu c u. Trong nhi u trư ng h p, d li u đã đư c ki m tra là chính xác nhưng các k t q u c a mô hình cho th y có đi m b t h p lý so v i th c t thì mô hình c n ph i đư c ki m tra tính v ng b n (robustness) và ch nh s a sao cho nó ph n ánh đư c đúng v i th c ti n. Ch ng h n như b n đ ã thu th p chính xác t l th t nghi p c a m t đ a phương và s d ng chúng đ đưa ra con s d báo cho giai đo n sau. Tuy nhiên, con s d báo là quá cao và không th c t . Lúc này chúng ta c n ph i xem xét l i mô hình d báo c a chúng ta và có th mô hình này đã có ch nào đó không n. Khó khăn thư ng g p ph i trong khi th l i gi i bài toán đó là thông thư ng, l i gi i là các d ki n x y ra trong tương lai chưa bi t t txu m c đ nào, thư ng ph i h i ý ki n đánh giá c a các nhà qu n lý. GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 20
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG 3.6. Phân tích k t qu Phân tích k t qu (Analyzing the Results) c a mô hình đư c b t đ u b ng vi c xác đ nh ý nghĩa ng m đ nh c a gi i pháp tìm ra. Trong ph n l n các trư ng h p , m t gi i p háp cho m t v n đ s d n t i m t s tác đ ng ho c thay đ i nào đó trong ho t đ ng c a cơ quan hay công ty. nh hư ng c a nh ng tác đ ng hay thay đ i này c n ph i đư c nghiên c u và phân tích k lư ng trư c khi đưa ra th c hi n l i gi i. Do b i mô hình thư ng ch là m t mô ph ng g n đúng c a th c ti n, vi c phân tích m c đ “nh y c m “c a gi i pháp ng v i nh ng thay đ i c a d li u đ u vào cũng như nh ng thay đ i trong mô hình là r t quan tr ng. Công vi c p hân tích này thư ng đư c g i là Phân tích đ nh y (Sensitivity Analysis) ho c Phân tích sau t i ưu (Postoptimality Analysis). Phân tích đ nh y s xác đ nh l i gi i c a bài toán s thay đ i như th nào n u chúng ta thay đ i d li u đ u vào ho c mô hình. N u gi i pháp c a mô hình khá nh y đ i v i nh ng thay đ i c a mô hình ho c d li u đ u vào, vi c ki m tra l i đ chính xác cũng như tính hi u l c c a mô hình và các d li u đ u vào là c n thi t đ đi u ch nh mô hình. B i vì n u mô hình ho c d li u đ u vào sai thì l i gi i s không chính xác, d n đ n k t qu công ty s b thua l ho c b gi m b t l i nhu n thu đư c. * C ác khó khăn thư ng g p ph i trong khi phân tích k t qu bài toán Th nh t, k t q u gây tác đ ng nh hư ng đ n toàn th cơ quan; Th hai, k t qu t các mô hình toán ph c t p thư ng khó c m nh n đư c b ng tr c giác nên d b t ch i. Các chuyên viên phân tích đ nh lư ng thư ng ph i thuy t ph c các nhà qu n lý v tính đúng đ n và hi u d ng c a mô hình thông qua s h p lý c a các gi thuy t đã đư c dùng; GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 21
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG Th b a, n u vi c p hân tích k t qu cho th y r ng c n ph i có nh ng thay đ i l n trong v n hành thì vi c áp d ng mô hình có th b t ch i do thay đ i n n p ho t đ ng sinh ho t c a cơ quan là m t đi u r t khó; Và th tư là ph i b i t rõ khi áp d ng l i gi i thì ai b nh hư ng, nh hư ng như th nào tr c ti p hay gián ti p, nh ng ngư i b nh hư ng s sa sút hay th nh vư ng hơn. 3.7. Áp d ng k t q u Giai đo n sau cùng c a p hân tích đ nh lư ng là vi c đưa vào ng d ng các k t qu nh n đư c, nghĩa là đưa gi i pháp m i vào ho t đ ng c a t ch c cơ quan hay công ty (Implementing the Results). * Các khó khăn thư ng g p ph i trong khi phân tích k t qu bài toán Th nh t, giai đo n này có th g p ph i khó khăn n u các nhà qu n lý không quan tâm, ng h và ti n hành qu n lý v i gi i pháp đư c đưa ra b i nhóm nghiên c u do gi i p háp này làm m t q uy n l i c a h. Th hai, m t v n đ c n quan tâm là sau khi đư c đưa ra áp d ng, gi i pháp đư c đ ngh c n đư c theo dõi ch t ch đ có th có nh ng đi u ch nh k p th i gi i pháp ban đ u theo nh ng thay đ i không d báo trư c đư c như s thay đ i v kinh t , nh ng dao đ ng c a nhu c u, ý mu n m r ng ph m vi nghiên c u c a các nhà qu n lý ho c các nhà ra quy t đ nh. Tóm l i, th t c c a phương pháp phân tích đ nh lư ng v i các bư c nêu trên đã đ ư c s d ng r ng kh p t i nhi u nơi, trong nhi u lĩnh v c nh m gi i quy t nhi u b ài toán v i nh ng kích c và đ ph c t p khác nhau. Tuy nhiên đi u c n lưu ý là vi c áp d ng đúng quy trình phân tích đ nh lư ng nêu trên chưa ph i là m t b o đ m cho s GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 22
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG thành công. Vì v y, các bư c phân tích c n ph i đư c ng d ng m t cách c n th n. Đi u quan tr ng cho vi c áp d ng thành công các phương pháp phân tích đ nh lư ng là ph i làm sao cho các nhà qu n lý th y đư c s h u ích c a vi c áp d ng phương pháp nh m nh n đư c s h tr c n thi t đ có th đưa vào th c hi n nh ng thay đ i tương ng v i k t qu mô hình. Bên c nh đó, các chuyên viên phân tích đ nh lư ng cũng ph i luôn luôn theo dõi vi c th c hi n các k t qu c a mô hình đ có th có nh ng đi u ch nh phù h p, không nên xem r ng giai đo n đưa các k t qu c a mô hình ra ng d ng là đi m k t thúc c a quá trình nghiên c u v n đ . 4. M T V Í D NG D NG KHOA H C QU N LÝ TRONG TH C T H th ng Ho ch đ nh khai thác than và đi n Trung Qu c Trung Qu c (TQ) s n xu t kho ng 1,1 tri u t n than đá hàng năm và nhu c u theo d báo là 1,6 tri u t n. TQ đang g p ph i v n đ v ô nhi m môi trư ng Xác đ nh không khí có th gây tr ng i cho vi c tăng trư ng v nđ , GNP (Gross National Product). V n đ này đư c nêu đ nh nghĩa ra b i y b an K ho ch TQ (Chinese State Planning bài toán. Commission) và Ngân hàng Th gi i (World Bank) nh m c i thi n vi c tăng trư ng GNP. Đ gi i quy t v n đ liên quan đ n vi c p hân ph i than và năng lư ng đi n, UBKH TQ xây d ng m t mô hình g i là mô hình Nghiên c u Phân ph i than- Xây d ng CTS (Coal Transport Study). Mô hình ch ra nh ng mô hình thành ph n ch y u trong vi c khai thác, v n chuy n và xác đ nh nhu c u cho năng lư ng đi n. N goài các d li u trong quá kh đ ã có, mô hình c n Thu th p s GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 23
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG các d li u d b áo cho nhu c u tương lai và các k t li u qu nghiên c u nh hư ng tác đ ng môi trư ng c a vi c s d ng các ngu n năng lư ng khác nhau. Ngoài ra, các d li u c th c a các giai đo n s n xu t năng lư ng đi n và than cũng đư c thu th p. Thay vì đưa ra m t l i gi i, nhóm phân tích đ nh lư ng phân tích 16 l i gi i có kh năng x y ra. Các Xây d ng l i gi i pháp đã khám phá ra r ng v n đ đ u tư các h th ng khai thác than-đi n có th t n đ n 250 t USD gi i trong th i gian 10 năm. H th ng m i này có th v n chuy n đư c 2 t t n than. Các gi thuy t và k t q u c a mô hình đư c ki m tra ch t ch b ng cách v n hành mô hình v i các t p d li u khác nhau trong th i gian n a năm. Sau đó, các Th l i gi i gi thuy t đư c cân nh c, đi u ch nh cho phù h p đ đ m b o tính chính xác c a mô hình. N h ng phát hi n sau khi v n hành mô hình: chính ph nên dành 8-9% ngân sách cho nhu c u p hát tri n Phân tích năng lư ng; h th ng đư ng s t ti p t c phát tri n k t qu cho vi c v n chuy n than … Mô hình CTS đư c áp d ng vào th c t b ng cách thành l p m t qui trình làm giàu than b ng hơi nư c, c i ti n h th ng đư ng s t và c ng đ nh p kh u ng d ng than. UBKH đ ng th i p hát tri n thêm m t mô hình k t qu c a m i liên k t v i mô hình cũ cho vi c ho ch đ nh đ u mô hình tư c p chi n lư c. Mô hình này s còn m r ng cho vi c ho ch đ nh chi n lư c năng lư ng đ n năm 2010. GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 24
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG (Source: M. Kuby, et al. “Planning China’s Coal and Electricity Delivery System”, Interfaces 25 (January-February 1995): 41-68) 5. TRI N KHAI PHƯƠNG PHÁP Đ N H LƯ NG TRONG CƠ QUAN Vi c tri n khai phương pháp đ nh lư ng trong cơ quan thư ng bao g m các giai đo n sau: 1. Giai đo n ti n sinh: Có m t nhóm ngư i đ ra v n đ c n ph i có phương pháp đ nh lư ng đ thay đ i ho t đ ng trong cơ quan. 2. Giai đo n s gi : Có m t chuyên gia v phương pháp đ nh lư ng đ n trình bày v các ng d ng c a phương pháp đ nh lư ng, tri n v ng ng d ng c a phương pháp đ nh lư ng đ i v i ho t đ ng c a cơ quan cho ban lãnh đ o cơ quan. 3. Giai đo n tri n khai th nghi m: Có s đ ng ý c a ban lãnh đ o, l a ch n m t vài v n đ nh c a cơ quan đ gi i quy t theo phương pháp đ nh lư ng. 4. Giai đo n tri n khai chính th c: Tri n khai m t vài d án có tính thuy t ph c, các d án đem l i l i nhu n cao cho cơ quan đ m i ngư i th y rõ hi u qu c a phương pháp đ nh lư ng. 5. Giai đo n chín mùi: Toàn b cơ quan tin r ng phương pháp đ nh lư ng r t c n, và ph i đư c dùng trong qu n lý cơ quan. 6. Giai đo n ph bi n r ng rãi trong cơ quan. 6. PHƯƠNG PHÁP Đ NH LƯ N G VÀ H H TR RA QUY T Đ NH Ngày nay phương pháp đ nh lư ng tr thành m t y u t không th thi u trong h th ng thông tin qu n lý d a trên máy tính (MIS Computer-based Management Information System). H th ng thông tin qu n lý d a trên máy tính MIS th c ch t là m t cơ c u t ch c có các ch c năng: t o thông tin chính xác, đáng tin c y; g i thông tin đ n GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 25
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1. GI I THI U PHÂN TÍCH Đ NH LƯ NG TRONG QU N LÝ XÂY D NG đúng ngư i; g i thông tin đ n đúng ch ; và g i thông tin đ n đúng lúc, k p th i. H ình 1.3 sau đ ây th hi n sơ đ th c hi n 4 ch c năng trên. MÔ HÌNH PHƯƠNG PHÁP CƠ S D LI U Đ NH LƯ NG MÁY TÍNH K T QU CHUYÊN GIA NGƯ I PHÂN TÍCH RA QUY T Đ NH LƯ NG Đ NH Hình 1.3. H th ng thông tin qu n lý và Phương pháp đ nh lư ng 7. GI I THI U CÁC PH N M M PHÂN TÍCH Đ N H LƯ N G TRONG QU N LÝ Gi i bài toán, th l i gi i và phân tích k t qu là các bư c khá quan tr ng trong th t c phân tích đ nh lư ng. B i vì chúng ta s d ng các mô hình toán nên đòi h i ph i có kh i lư ng tính toán đáng k . May thay, chúng ta có th s d ng các ph n m m máy tính đ t đ ng hóa tính toán các bư c trên m t cách h t s c d dàng. M t s ph n m m p hân tích đ nh lư ng trong qu n lý: Excel, Excel Solver Premium, Excel QM, Q M for Windows, ABQM, QSB, Win QSB, IORTutorial, Lindo, Lingo, Insight, Whatbest, Treeplan, Crystall Ball, @Risk, Expert Choice… Sau đây chúng ta s tìm hi u sơ lư c giao di n c a ph n m m phân tích đ nh lư ng trong qu n lý QM for Windows và Excel: GV.ThS. Nguy n Thanh Phong - Trư ng Đ i h c M TP.HCM 26
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2428 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1