Hậu quả của hút thuốc lá thụ động ở trẻ em
lượt xem 26
download
Tại khoa Hô Hấp Bệnh viện Nhi Đồng 1, chúng tôi nhận được rất nhiều câu hỏi như “ba cháu hút thuốc có ảnh hưởng gì đến cháu không?”, “tại sao bé cứ lên cơn khò khè hoài?” hay “vì sao
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Hậu quả của hút thuốc lá thụ động ở trẻ em
- Tại khoa Hô Hấp Bệnh viện Nhi Đồng 1, chúng tôi nhận được rất nhiều câu hỏi như “ba cháu hút thuốc có ảnh hưởng gì đến cháu không?”, “tại sao bé cứ lên cơn khò khè hoài?” hay “vì sao cả tháng nay bé cứ ho, sổ hết hả mũi không bác sĩ?”… Các bậc phụ huynh đều đã biết về tác hại của thuốc lá lên người trực tiếp hút. Vậy trẻ có bị ảnh hưởng gì khi hít phải khói thuốc do người lớn hút không? Để giúp các bậc phụ huynh có thêm kiến thức về hút thuốc lá thụ động ở trẻ em, chúng tôi phỏng vấn bác sĩ Trần Anh Tuấn – trưởng khoa Hô Hấp Bệnh viện Nhi Đồng 1 về ảnh hưởng của khói thuốc lên sự phát triển của trẻ: Thưa thuốc thụ động như thế bác sĩ, hút lá là nào? Hút thuốc thụ động là hít phải khói thuốc của người hút thuốc lá, xì gà hay ống điếu. Môi Trường Có Khói Thuốc bao gồm dòng khói thở ra từ người hút và dòng khói tỏa ra từ đầu điếu thuốc lá đang cháy. Dòng khói tỏa ra từ đầu điếu thuốc đang cháy có khuynh hướng vất vưởng trong phòng lâu hơn và có nồng độ của những chất gây ung thư cao hơn so với dòng khói thuốc chính thở ra từ người hút. Vì vậy việc có người hút thuốc trong nhà, dù là hút thuốc ở phòng khác thì trẻ vẫn có nhiều nguy cơ hít phải thuốc. khói Thưa bác sĩ, hút thuốc lá thụ động có ảnh hưởng lên trẻ ra sao? Hút thuốc lá thụ động không chỉ ảnh hưởng đến phổi của trẻ mà còn ảnh hưởng đến não, tim, đường ruột… Như về bệnh đường hô hấp, đã có rất nhiều nghiên cứu chứng minh rằng hút thuốc lá thụ động làm tăng nguy cơ nhiễm lao phổi, khởi phát cơn hen, viêm phế quản, viêm phổi, … hay trẻ thường sổ làm xuyên ho, mũi. Nghiên cứu của các nhà khoa học Hà Lan thực hiện tại Nam Phi cho thấy số trẻ em hút thuốc lá thụ động sống chung nhà với một bệnh nhân lao có tỷ lệ nhiễm gấp gần lần. lao cao 5 Các chuyên gia ước tính rằng mỗi năm khoảng 150.000 - 300.000 trẻ em dưới 18 tháng tuổi bị viêm phế quản hoặc viêm phổi có liên quan đến Môi Trường Có Khói Thuốc. Những trẻ dưới 1 tuổi là con của những người hút thuốc bị viêm phế quản hoặc viêm phổi cao gấp đôi những người
- thuốc. không hút Những đứa trẻ trong gia đình có người hút thuốc có nguy cơ lên cơn hen hàng ngày tăng gấp 2 lần, số lần phải nhập viện để điều trị cơn hen cũng nhiều hơn so với những đứa trẻ mà các thành viên trong gia đình không thuốc. hút Những trẻ em có phơi nhiễm với môi trường khói thuốc hay bị viêm họng, viêm tắc mũi, khàn tiếng, và bị cúm hơn những đứa trẻ không phơi nhiễm. Những trẻ có tiếp xúc khói thuốc cũng phải nạo VA và cắt Amidal nhiều hơn. Vâng, thưa bác sĩ, vậy trẻ hít khói thuốc lá bị ảnh hưởng lên não như t hế nào? Ông David Liewellyn thuộc Trường ĐH Cambridge, Anh cho biết hít phải khói thuốc do người khác hút sẽ làm suy yếu các chức năng của dây thần kinh nhận thức như trí nhớ và khiến nguy cơ mắc chứng tâm thần phân liệt cao hơn gấp 3 lần những người không sống trong gia đình có người thuốc hút lá. Ngoài ra, các nhà khoa học tại trung tâm sức khoẻ môi trường trẻ em ở Mỹ đã thực hiện nghiên cứu trên gần 4.400 trẻ em tuổi 6 - 16. Kết quả cho thấy những đứa trẻ ở trong môi trường nhiều khói thuốc lá sẽ có kết quả học tập kém hơn những bạn bè khác. Một lượng khói thuốc nhỏ trong nhà thôi cũng đủ ảnh hưởng tới khả năng đọc và làm toán của trẻ Thưa bác sĩ, hút thuốc lá thụ động còn ảnh hưởng lên nhiều cơ quan khác nữa ạ? Hút thuốc thụ động có thể ảnh hưởng lên hệ thống cơ tim của trẻ. Những ảnh hưởng này bao gồm việc hạn chế cung cấp oxy cho các mô của cơ thể, làm giảm đáp ứng của nhịp tim khi hoạt động, và làm tăng nhịp tim từ từ tục. liên Hút thuốc thụ động cũng là một yếu tố nguy cơ gây các loại bệnh đường ruột mạn tính khác, viêm đại tràng. Những trẻ nhỏ tiếp xúc với khói thuốc thì nguy cơ bị loét đại tràng tăng gấp 2 lần so với trẻ không tiếp xúc. Cảm ơn bác sĩ rất nhiều, chúng tôi hy vọng rằng những thông tin vừa rồi sẽ giúp cho các bậc cha mẹ biết về tác hại của thuốc lá đối với con em
- mình và đây cũng là một lời báo động, mong muốn các bậc phụ huynh hãy bỏ thuốc lá để các bé có được môi trường phát triển bình thường và khỏe mạnh. Khói thuốc lá có chứa trên 4.000 chất độc hại, trong đó có khoảng 50 chất có thể gây ung thư vì vậy: * Đối với các bệnh hô hấp: Hút thuốc lá sẽ tăng nguy cơ ung thư phổi lên từ 8-25 lần. Người hút thuốc có tỷ lệ tử vong do bệnh phổi tắc nghẽn m•n tính (COPD) cao gấp 10 lần so với người không hút thuốc. Người hút thuốc hay bị nhiễm trùng hô hấp cao hơn người không hút và thường bị nặng hơn • Đối với bệnh mạch: các tim Hút thuốc lá sẽ tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch gấp 2-3 lần và nó còn tương tác với các yếu tố khác làm tăng nguy cơ lên gấp nhiều lần. Các bệnh tim mạch mà người hút thuốc có nguy cơ mắc cao là sơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, đột quỵ, nhồi máu cơ tim....trong đó bệnh mạch vành là quan trọng nhất. Nam giới hút thuốc hoặc tiếp xúc khói thuốc làm giảm sản xuất tinh trùng, gây dị dạng tinh trùng và giảm lượng máu đến dương vật liệt dương. gây Phụ nữ hút thuốc hoặc tiếp xúc với khói thuốc gây nguy cơ sảy thai cao gấp 1,5 - 3,2 lần so với người không tiếp xúc và tăng nguy cơ thai chết lưu và các biến chứng rau thai. Trẻ em có bố, mẹ hút thuốc bị bệnh hô hấp nhiều hơn trẻ có bố mẹ thuốc không hút H•y từ bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khỏe của chính bạn và bảo vệ sức khỏe cho vợ, con cái và những người thân trong gia đình I. TÌNH HÌNH NGHIỆN THUỐC LÁ HIỆN NAY NHƯ THẾ NÀO? Trên thế giới, theo thông báo của Tổ chức Sức khỏe Thế Giới (1990):
- Người hút thuốc lá Ở các nước phát triển Ở các nước đang phát triển Nam 30 – 40% 40 – 70% Nữ 20 – 40% 2 – 10% Thuốc lá giết chết một nửa số người sử dụng nó. Một nửa số này chết ở lứa tuổi trung niên. Trung bình một ngày trên thế giới có 10.000 người chết do sử dụng thuốc lá, tương đương với 10 máy bay loại lớn chở khách bị tai nạn mỗi ngày. Tại Việt Nam 50 % nam giới và 3,4% nữ giới hút thuốc lá (theo thống kê của Tổ chức Sức khỏe Thế Giới cao nhất châu Á. 26% thanh thiếu niên có độ tuổi từ 15 – 24 hút thuốc lá. Trên 40% nam cán bộ y tế và 1,3 % nữ cán bộ y tế hút thuốc lá. Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, 10% dân số Việt Nam nghĩa là vào khoảng 7,5 triệu người Việt Nam sẽ chết sớm do hút thuốc lá. Cũng theo ước tính của Tổ chức Sức khỏe Thế Giới, tới năm 2020 số người Việt Nam chết do sử dụng thuốc lá sẽ nhiều hơn số người chết do HIV/AIDS, lao, tai nạn giao thông và tự tử cộng lại! II. THUỐC LÁ LÀ GÌ? Thuốc lá là một loại cây có độc, nhất là những lá già, có hàm lượng Nicotin cao. Người ta đã thấy người lớn chết do dùng khoảng 15 – 20g thuốc lá dưới dạng thuốc nước để thụt tháo đại trực tràng. Trẻ con chỉ cần uống một vài gram sẽ tử vong. Hoạt chất chủ yếu của thuốc lá hoặc thuốc lào là chất Nicotin, một loại Alcaloid. Nicotin là tên gọi được đặt theo tên của một nhà ngoại giao người Pháp Nicot (1530 – 1600), người đầu tiên nhập thuốc lá vào Pháp. Hàm lượng Nicotin trong các loại thuốc nầy thay đổi từ 2 – 10%. Một số loại thuốc lào tốt có thể chứa đến 16% Nicotin. Nicotin được sử dụng ở liều thấp, tạo ra sự sảng khoái nhẹ nhàng, làm dịu cơn đói và bớt mệt mỏi. Tuy nhiên nếu dùng lâu dài sẽ gây lệ thuộc và độc hại cho cơ thể, liều cao sẽ gây chết người như đã đề cập ở phần trên. III. TẠI SAO NGƯỜI TA LẠI NGHIỆN HÚT THUỐC LÁ? Chỉ cần vài giây sau khi rít một hơi thuốc lá vào phổi, chúng ta sẽ cảm nhận được những kích thích của chất Nicotine lên hệ thần kinh trung ương và lên toàn cơ thể. Một số vùng có những thụ thể tiếp nhận
- Nicotine ở não, cho nên khi hút thuốc lá, người hút có thể thấy trí óc sáng suốt và làm việc có hiệu quả hoặc trong những lúc căng thẳng, lo âu, thuốc lá có thể làm cho người hút cảm thấy thư giãn và bình tĩnh hơn. Nicotine tác động làm tăng tiết các chất dẫn truyền thần kinh trung gian (neurotransmitters) và các nội tiết tố tham dự vào chức năng kháng lại các stress của cơ thể như cathecolamine (epinephrine, norepinephrine và dopamine), beta endorphine và các loại cortisol. Những chất này làm cho người hút thuốc lá cảm thấy bình tỉnh, tự tin, bớt lo âu và có sức để làm việc nhiều hơn. Tuy nhiên trên thực tế nếu chúng ta càng hút nhiều, cơ thể bị kích thích tiết các chất nội tiết tố liên tục cho đến khi các chất này bị cạn kiệt, lúc ấy thay vì có cảm giác sảng khoái, người bệnh lại thấy mệt mỏi hơn, khó tập trung tư tưởng, cáu gắt và suy sụp tinh thần mau chóng. Tiếc rằng phần lớn những người nghiện thuốc lá lại không ý thức được vấn đề này, khi họ hút thuốc mà không thấy sảng khoái thì lại có khuynh hướng tăng liều, nên càng lúc càng nghiện nặng hơn và phải gánh chịu những hậu quả rất tồi tệ. Sự thèm muốn hút thuốc còn xuất hiện khi người nghiện tiếp xúc với điếu thuốc lá, tẩu thuốc (pipe), hộp quẹt, cùng với hương vị của các loại thuốc lá lúc đốt lên, hoặc khi nhìn những người khác đang hút thuốc. Mùi vị của thuốc lá được hút vào cơ thể cũng là một yếu tố gây nghiện. Một số cảm xúc xuất hiện khi hút thuốc lá như cảm giác êm dịu hoặc hưng phấn sau khi hút đối với một số người. Cảm giác tự tin khi tiếp xúc, nói chuyện và giao tiếp với người xung quanh. Hút thuốc lá còn giúp cho sự tập trung tư tưởng dễ dàng hơn và tăng khả năng sáng tạo (các nghệ sĩ thường hay hút thuốc lá). Thanh niên mới lớn, hút thuốc lá do bắt chước người lớn và như một cách khẳng định mình không còn ở độ tuổi trẻ con nữa. Sống, học tập và làm việc với một nhóm bạn bè nghiện hút thuốc lá, không sớm thì muộn chúng ta cũng sẽ bị nghiện hút theo họ. Trong gia đình nếu cha mẹ nghiện hút thuốc lá thì con cũng dễ bị nghiện. Cuối cùng vấn đề quảng cáo của các hãng sản xuất thuốc lá cũng góp phần tác động rất mạnh đến vấn đề nghiện hút thuốc lá của nhiều thế hệ. IV. NHỮNG CHẤT ĐỘC HẠI TRONG KHÓI THUỐC LÁ LÀ GÌ? Người ta phân biệt ra hai nguồn khói thuốc: khói thuốc chính và khói thuốc đảm bảo: - Khói thuốc chính là khói thuốc do người hút hít vào, thở ra có chứa hơn 4700 chất khác nhau gồm những chất chính sau: - Nicotine, trong một điếu thuốc có chứa khoảng 1 –3mg Nicotine là một chất gây nghiện và rất độc như đã trình bày phần trên.
- Carbon monoxide (C0), trong một điếu thuốc có chứa khoảng 20ml · CO, đây là một chất ngăn cản sự vận chuyển Oxy trong máu, như vậy ở một người vốn đã bị suy hô hấp thì khói thuốc sẽ làm cho tình trạng bệnh lý trầm trọng thêm. Các chất gây kích thích (aldéhyd, acid, phenol…) gây viêm phế quản · mạn, gây rối loạn thông khí và nguy hiểm nhất là các chất gây ung thư, đó là các chất như: Benzopyrens, Dibenzoanthracène, Benzofluenthène, Dibenzopyrène, cancérogènes, các phức hợp Nitrite đa vòng… - Khói thuốc phụ là khói toả ra ở đầu điếu thuốc để cháy tự nhiên khi không hút và thành phần chất độc chứa trong khói thuốc phụ cũng tương tự như trong khói thuốc chính nhưng cao hơn rất nhiều lần vì vậy nó rất nguy hiểm cho người hút đặc biệt là những người hút thuốc thụ động. Chính vì vậy khi hút thuốc lá nguy cơ bị những bệnh lý (nêu ở phần tiếp theo) cao hơn người bình thường gấp nhiều lần. V. NHỮNG NGUY HẠI CỦA VIỆC HÚT THUỐC LÁ NHƯ THẾ NÀO? Hút thuốc là sự thiêu đốt không hoàn toàn các sợi thuốc lá trải qua hai giai đoạn: Giai đoạn hút thuốc lá chủ động, xảy ra khi người nghiện hít khói thuốc lá vào cơ thể mình. Giai đoạn hút thuốc lá thụ động, Những người có mặt xung quanh sẽ hít phải lượng khói thừa mà người hút thải ra. 5.1. Các nguy cơ bệnh lý thường gặp khi hút thuốc lá chủ động a. Bệnh lý ở hệ hô hấp · Bệnh lý ở đường hô hấp trên: như viêm mũi mạn tính, viêm họng mạn tính, viêm thanh quản mạn tính, ung thư xoang hàm, ung thư vòm họng, ung thư thanh quản. · Bệnh lý ở đường hô hấp dưới: viêm phế quản mạn tính, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phế quản. Bệnh lý ở phổi: viêm phổi, dãn phế nang, ung thư phổi. · b. Bệnh lý hệ mạch máu: bệnh xơ vữa động mạch, bệnh động mạch vành, bệnh thuyên tắc động mạch, tai biến mạch máu não.
- c Ung thư các cơ quan khác: ung thư môi, ung thư thanh quản, ung thư thực quản, ung thư bàng quang và thận, ung thư cổ tử cung. d. Các ảnh hưởng của thuốc lá lên chức năng sinh sản: · Thai nghén: giảm trọng lượng thai nhi trung bình khoảng 200g, sinh non, băng huyết sau sinh, dễ sẩy thai ngẩu nhiên, gia tăng tần suất sinh ra thai nhi bị bất thường bẩm sinh. · Thời kỳ cho con bú: nicotine được thải qua sữa có thể ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh. Nam giới hút thuốc lá có thể bị suy nhược sinh dục hay liệt dương. e. Ảnh hưởng của thuốc lá lên hệ thần kinh: những chứng minh gần đây cho thấy hút thuốc lá làm giảm số lượng các tế bào thần kinh trong não. 5.2. Nguy cơ của việc hút thuốc lá thụ động Những người không hút thuốc nhưng lại phải chung sống hay cùng làm việc với những người nghiện thuốc lá, đặc biệt là đối tượng trẻ con vẫn có nguy cơ bị bệnh rất cao do hít phải khói thuốc thụ động. Công nhân làm cho các nhà máy sản xuất thuốc lá cũng bị những nguy cơ tương tự : Đối với người lớn: gây ung thư phổi và các bệnh khác. Trẻ em: rất dễ cảm nhiễm với khói thuốc lá! Trẻ dễ bị viêm phế quản phổi mạn tính với những đợt cấp, bệnh lý về Tai - Mũi – Họng, nhức đầu. 5.3. Các chứng bệnh khác do hút thuốc lá gây ra: a. Bệnh đường tiêu hóa : viêm Dạ dày Tá tràng, Loét Dạ dày Tá tràng b. Bệnh lý về Tai – Mũi – Họng. c. Bệnh về hệ hô hấp: viêm khí quản, viêm thanh quản, viêm lợi răng d. Những rối loạn về da: xuất hiện sớm các vết nhăn trên mặt, Nicotine làm da của các ngón tay cầm điếu thuốc trở nên màu vàng nâu. 5.4. Những tác hại khác của thuốc lá
- - Ảnh hưởng kinh tế gia đình: người hút thuốc lá sẽ tiêu phí một khoảng tiền khá lớn để mua thuốc lá, làm ảnh hưởng đến thu nhập của gia đình, đặc biệt ở những gia đình kinh tế khó khăn. Hút thuốc lá chắc chắn sẽ gây ra những bệnh tật nguy hiểm như đã trình bày phần trên, chi phí để chăm sóc y tế cho chính bản thân người hút và người bị hút thuốc lá thụ động trong gia đình là rất lớn, có gia đình không thể chịu đựng nổi (chưa nói đến những bệnh nan y như ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính…). - Ảnh hưởng đến kinh tế quốc gia: đất canh tác dùng cho sản xuất các loại cây lương thực bị thu hẹp lại, nhường chổ để trồng cây thuốc lá vì có lợi nhuận cao hơn. Một lượng giấy khổng lồ phục vụ cho việc vấn các điếu thuốc lá, và các loại bao bì. Rác rưởi do thuốc lá cũng ảnh hưởng xấu đến môi trường sống. Chi phí chăm sóc y tế cho những người dân hút thuốc lá và việc giảm ngày công lao động của họ là những tổn thất rất lớn cho một quốc gia có nhiều người nghiện thuốc lá. Ngoài ra thuốc lá còn có nguy cơ gây ra những vụ hoả hoạn dữ dội và những vụ cháy rừng tàn phá tài nguyên quốc gia!…. VI. LÀM SAO ĐỂ ĐIỀU TRỊ BỆNH NGHIỆN THUỐC LÁ? 6.1. Theo Y học hiện đại Hiện nay người ta nghiên cứu rất sâu và đề ra nhiều phương thức điều trị nghiện thuốc lá. Phương thức thông thường được dùng là liệu pháp thay thế Nicotine. Trong một số trường hợp bệnh nhân không thể bỏ thuốc lá bằng những phương pháp khác, thì thầy thuốc có thể hướng dẫn bệnh nhân dùng liệu pháp thay thế dần dần thuốc lá, có nghĩa dùng một chất nào đó có tác dụng tương tự như nicotine nhưng không gây nghiện và ít gây độc cho cơ thể. Kẹo cao su có chứa Nicotine để thay thế và giảm dần, giúp cho bệnh nhân thoát khỏi những triệu chứng do thiếu Nicotine nếu ngưng hút thuốc lá đột ngột. 6.2. Y học cổ truyền Đông phương - Châm cứu - Thuốc Y học Cổ truyền
- - Tập luyện: các phương pháp dưỡng sinh, thiền định, Yoga…. - Tâm lý trị liệu VII. ĐIỀU TRỊ NGHIỆN THUỐC LÁ SAO CHO ĐỪNG TĂNG TRỌNG LƯỢNG? Tại sao ngưng hút thuốc lại lên cân? Chất Nicotine có thể làm cho người nghiện thuốc lá bớt cảm giác thèm ăn và nếu hút một gói đến một gói rưỡi mỗi ngày, sẽ làm tiêu hao khoảng 200 calo năng lượng. Chính vì vậy sau khi cai nghiện thuốc lá sẽ làm tăng trọng lượng cơ thể. Có nhiều trường hợp bị béo phì và trở thành nổi ám ảnh cho những người cai thuốc lá nhất đặc biệt ở giới nữ, vì những lý do sau: cơ thể của bạn có thể có xu hướng tăng dự trữ chất béo do chế độ ăn uống và chuyển hóa từ năng lượng dư thừa của cơ thể sau khi cai thuốc lá. Ngoài ra hiện tượng thèm ăn đồ ngọt rất phổ biến đối với những người cai nghiện thuốc lá do họ sử dụng kẹo, bánh…như một phương thức để chống lại sự cám dỗ của thuốc lá, lâu dần thành thói quen ăn nhiều đồ ngọt, làm tăng trọng lượng cơ thể. Muốn chống lại sự lên cân bạn phải làm gì? Bạn phải tuân thủ một số nguyên tắc sau đây: - Giảm chất béo trong thức ăn của bạn, đồng thời chọn những thức ăn có lợi cho sức khỏe. - Bắt đầu một chương trình thể dục thể thao đều đặn, đủ để tiêu hao toàn bộ năng lượng dư thừa trong cơ thể bạn. - Nếu bạn là người nghiện thuốc lá nặng, nên tham vấn bác sĩ chuyên khoa để có thể áp dụng liệu pháp thay thế nếu cần, ví dụ như sử dụng một miếng cao dán, hoặc một cái kẹo cao su. Điều trị thay thế dần có thể giúp cho bạn tránh được những triệu chứng bất thường xẩy ra trong quá trình cai nghiện. VIII. BẠN NÊN LÀM GÌ KHI QUYẾT ĐỊNH TỪ BỎ THUỐC LÁ? · Khi quyết định từ bỏ thuốc lá, chúng ta phải chuẩn bị chu đáo để vấn đề cai nghiện thành công. Phải định ngày để thực hiện quyết tâm bỏ thuốc lá:
- Thời gian thực hiện việc cai nghiện thuốc lá này nên kéo dài từ 10 đến 15 ngày, trong khoảng thời gian nầy phải tuân theo những yêu cầu sau: Không nên để thuốc lá trong túi áo, khi thèm hút thuốc - ta nên suy tưởng về những hình ảnh đặc biệt hay làm một công việc gì đó để quên cảm giác này đi, bởi vì chỉ cần khoảng 5 – 10 phút cố gắng chống lại với cảm giác thèm hút thuốc thì nhu cầu nầy sẽ biến mất. Khi thèm hút thuốc nên tự hỏi những câu sau để thấy sự - vô nghĩa của nó: tại sao tôi phải hút điếu thuốc này? Hút thuốc sẽ có nguy cơ bị ung thư phổi rất cao cùng với những bệnh lý nguy hiểm khác vậy hút thuốc để làm gì? Tại sao nó nguy hại như vậy mà mình lại hút? Tại sao mình lại tự hủy hoại sức khoẻ của mình, hủy hoại sức khỏe của người thân trong gia đình và những người xung quanh? Sức khỏe đã bị hủy hoại mà lại phải tốn tiền, hãy để dành tiền cho những việc cần thiết và có lợi cho sức khoẻ hơn? Con cái ta đang nhìn ta, chúng sẽ noi theo gương của ta và nghiện thuốc trong tương lai, lúc ấy ta sẽ hối hận đến mức nào? Khi không còn chịu nổi nữa, chúng ta nên đi mua thuốc - hơn là để sẵn thuốc ở nhà hoặc trong túi áo và chỉ nên mua một điếu thôi. Cố gắng kéo dài thời gian giữa hai lần hút thuốc càng - lâu càng tốt. Khi hút thuốc, nên hít khói và giữ ở miệng không nên - đưa khói vào sâu hai phổi. Nên hút khoảng nửa điếu rồi vất bỏ, không nên hút đến tận cùng của điếu thuốc (vì như vậy sẽ rất độc hại do lượng nicotine đọng lại ở phần sau điếu thuốc). Khi hút thuốc nên dùng thuốc có đầu lọc hay sử dụng một đầu lọc riêng để lọc bớt lượng nicotine. Trong khoảng cách giữa hai lần hút thuốc, chúng ta nên dùng những chất thay thế như nhai kẹo cao su, ăn kẹo, hay ngậm một số loại thức ăn thích hợp, có thể nhỏ giọt dầu đinh hương vào miệng để làm mất cảm giác thèm thuốc lá. · Đến ngày trọng đại quyết định từ bỏ hẳn thuốc lá, chúng ta có thể tiến hành một số việc sau: Nên tổ chức một buổi tiệc cho người thân trong gia đình - và bạn bè tâm giao để tuyên bố rằng: đây là ngày ta sẽ bỏ thuốc lá và nêu ra những yêu cầu cần giúp đỡ. Đề nghị mọi người nên chú ý nhắc nhở nếu ta vi phạm, động viên tinh thần cho ta vượt qua những khó khăn khi
- có những cơn thèm thuốc xuất hiện, thông báo cho người thân cũng như bạn bè đến thăm không nên hút thuốc trước mặt mình. Loại bỏ tất cả những biểu tượng gì có thể làm cho ta - nhớ chuyện hút thuốc lá (thay đổi cảnh vật nơi ta thường hút thuốc lá, vất bỏ các gạt tàn thuốc…). Thay đổi những thói quen thường thực hiện kèm theo - việc hút thuốc lá như uống cà phê buổi sáng ở một quán cà phê quen thuộc, với những người bạn nào đó. Nên tránh gặp mặt những người thường hút thuốc lá chung với mình. Nên tập thể dục thường xuyên, hãy bắt đầu đi bộ - khoảng 30 phút đến 1 giờ. Đi bộ sẽ giúp cho cơ thể sản xuất lượng morphin nội sinh, điều nầy có thể làm mất cảm giác thèm hút thuốc lá. Tập thể dục hay thái cực quyền, khí công… đều giúp cơ thể tiết ra morphin nội sinh. Tập thiền định, thư giãn đều đặn hàng ngày sẽ phát huy những hiệu quả độc đáo của nó, giúp cho cơ thể thoát khỏi sự lệ thuộc đối với thuốc lá, rượu và ngay cả với ma túy nữa. Nếu như vẫn còn cảm giác thèm thuốc xuất hiện chúng - ta hãy thực hiện những bước sau để dập tắt ngay ngọn lửa thèm muốn đó: hãy hít vào một hơi thật sâu như khi bạn đang hút thuốc lá, nín hơi càng lâu càng tốt. Uống một ngụm nước (hay có thể uống nhiều ngụm liên tục), uống nhiều nước còn giúp thải nhanh lượng Nicotine ra ngoài cơ thể. Ngậm một cây tăm xỉa răng, một miếng quế hay một lát cam thảo. Ăn một viên kẹo hay nhai một cái kẹo cao su. Nên tìm một công việc, hay thú vui gì đó để làm cho khuây khoả sự thèm muốn hút thuốc lá. Cuối cùng nếu không thể chịu nổi cảm giác thèm thuốc nữa, nên dùng liệu pháp thay thế bằng một viên kẹo cao su có chất nicotine, hay băng keo dán trên da có chứa nicotine. Tìm mọi cách để đừng bị tăng thể trọng sau khi cai thuốc. Phần trên chúng tôi chỉ trình bày phương cách giúp bạn tự cai nghiện thuốc lá. Phương cách này các bạn hoàn toàn có thể thực hiện được nếu thật sự có quyết tâm muốn bỏ thuốc lá. Tuy nhiên, nếu bạn có quyết tâm cai nghiện thuốc lá mà không thể tự mình thực hiện được hãy tìm đến những trung tâm tư vấn và điều trị nghiện thuốc lá, các chuyên gia sẽ giúp bạn thực hiện ước mơ nầy bằng cách kết hợp nhiều phương pháp khác phức tạp hơn.
- Hút thuốc lá và sản phụ khoa 1. Tác hại của hút thuốc đối với sức khoẻ sinh sản của phụ nữ Khói thuốc gây ra rất nhiều tác hại đối với sức khoẻ sinh sản của phụ nữ với những hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là tỉ lệ sinh đẻ ở phụ nữ hút thuốc thấp hơn khoảng 30% so với phụ nữ không hút thuốc. Có một số lý do giải thích tại sao những người hút thuốc hay bị vô sinh hơn. Tổn thương các noãn bào Hút thuốc gây tổn thương trực tiếp thậm chí phá huỷ noãn bào, do vậy gây vô sinh. Nicotine có tác dụng ngăn cản hình thành lớp bảo vệ được gọi là lớp vỏ. Lớp này có tác dụng ngăn không cho các tinh trùng khác xâm nhập vào trứng sau khi đã có một tinh trùng xâm nhập vào trong trứng, ngăn ngừa tình trạng đa tinh trùng. Những phôi có nhiều tinh trùng này dễ bị chết trong qúa trình phát triển hoặc sẩy thai tự phát. Tiết hormon bất thường ở phụ nữ hút thuốc gây thay đổi nồng độ một số hormon bao gồm hormon estrogen và hormon kích thích nang. Và sự phóng noãn của buồng trứng xảy ra không được bình thường ở người hút thuốc đó là nguyên nhân chính gây vô sinh. Rối loạn chức năng ống Fallop Hút thuốc làm tăng nồng độ của hormon epinephrine và/hoặc vasopressine, hai hormon này làm tăng huyết áp và tăng nhịp tim. Đây là những chất bình thường trong cơ thể, nhưng khi những chất này được bài tiết quá nhiều ở phụ nữ hút thuốc chúng kích thích làm tăng sóng di động của vòi trứng làm cho phôi vào trong buồng tử cung sớm nên quá trình cấy phôi vào niêm mạc tử cung không xảy ra. Kết quả là phôi bị sảy tự phát. Ngược lại ở một số phụ nữ hút thuốc thì quá trình di chuyển ở ống lại chậm dẫn đến thai phát triển lạc chỗ ở trong vòi trứng hay ở vị trí khác ngoài tử cung. Tần suất chửa ngoài tử cung ở những người hút thuốc cao gấp 2,2- 4 lần so với người không hút thuốc. Hút thuốc còn làm giảm tình trạng miễn dịch dẫn đến nhiễm trùng ở vòi trứng nhiều, gây nên vô sinh cao hơn ở người hút thuốc. Sảy thai tự phát
- ở những phụ nữ hút thuốc nguy cơ sẩy thai cao gấp 1,5-3,2 so với những người không hút thuốc. Phụ nữ hút thuốc bị sảy thai mỗi năm khoảng 19.000 đến 141.000 lượt. Hạn chế hiệu quả điều trị vô sinh ở những phụ nữ hút thuốc ngoài tỉ lệ vô sinh nhiều hơn mà còn kém hiệu quả trong điều trị vô sinh. Đặc biệt ở những bệnh nhân hút thuốc thì ít thành công hơn trong thụ tinh trong ống nghiệm và quá trình giao tử vận chuyển trong vòi trứng. Và với những phụ nữ có thai bằng thụ tinh trong ống nghiệm thì hay bị sảy thai hơn. 2. Biến chứng do thuốc lá ở phụ nữ có thai - CO và nicotine là những chất chính gây ảnh hưởng xấu đến phôi thai. - Hemoglobin ở người trưởng thành (thành phần chính chứa trong hồng cầu có tác dụng vận chuyển oxy đến các tổ chức) gắn với CO mạnh gấp 200 lần so với gắn O2, hemoglobin của phôi thai gắn với CO còn mạnh hơn. CO làm tổn thương khả năng vận chuyển O2 của phôi thai gây ra tình trạng thiếu oxy phôi thai ở người mẹ hút thuốc. - Sự tăng nồng độ của epinephrine và các hoá chất khác của cơ thể do nicotine kích thích cũng có tác dụng làm giảm dòng máu đến phôi thai. - Hút thuốc còn gây các tác hại xa cho thai nhi, nicotine có thể qua rau thai làm tăng huyết áp và ảnh hưởng tới khả năng của thai nhi thực hiện các cử động thở (tần số cử động thở là một chỉ số đánh giá tình trạng sức khoẻ của thai nhi). - Bản thân rau thai cũng bị ảnh hưởng xấu bởi thuốc lá. Những phụ nữ hút thuốc hay bị bong rau non và rau tiền đạo gây chảy máu ở mẹ và chết ở thai nhi. Vỡ ối sớm ở những người hút thuốc hay gặp vỡ ối sớm hơn ở những người không hút thuốc. Một phụ nữ bị vỡ ối sớm có thể gây chuyển dạ, điều này rất nguy hiểm nếu như tuổi thai chưa đủ. Vỡ ối sớm rất nguy hiểm còn vì nó “mở cửa” cho vi khuẩn xâm nhập vào môi trường vô khuẩn của thai nhi gây nên tình trạng nhiễm trùng có thể đe doạ tính mạng của thai nhi. Đẻ non
- Theo Hội Sản phụ khoa Mỹ thì ở những thai phụ hút 1 bao/ngày thì tỉ lệ đẻ non cao hơn 20% so với phụ nữ không hút thuốc. Những trẻ đẻ quá sớm (dưới 37 tuần) thường hay gặp những biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong. 3. Biến chứng về phụ khoa Hút thuốc tác động lên cơ quan sinh sản của người phụ nữ cả khi mang thai và không mang thai; hậu quả nghiêm trọng của thuốc lá thường xuất hiện ở thời kỳ mãn kinh và gây mãn kinh sớm. Hút thuốc gây ra những tác hại này là do nó làm giảm nồng độ estrogen trong cơ thể người phụ nữ. Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung. Hút thuốc gây mãn kinh sớm Lý do chính dẫn đến mãn kinh sớm là do hút thuốc làm giảm nồng độ estrogen trong cơ thể người phụ nữ. Tất cả các phụ nữ từ sau 40 tuổi thì estrogen giảm dần từ từ, sau đó giảm nhanh chóng ở thời kỳ mãn kinh. Hết kinh khi người phụ nữ không sản xuất đủ hormon để duy trì chu kỳ kinh nguyệt. Như chúng ta đã biết estrogen giảm là một phần đời sống bình thường của người phụ nữ, nó cũng gây ra một số tác dụng không tốt. Điều đáng lưu ý nhất là estrogen bảo vệ người phụ nữ khỏi các bệnh tim mạch. Điều này giải thích tại sao người phụ nữ trước khi mạn kinh thì nguy cơ bị bệnh tim thấp hơn so với nam giới và tại sao nguy cơ phụ nữ bị bệnh tim mạch cao như nam giới nhanh chóng sau vài năm mãn kinh. Estrogen còn có tác dụng bảo vệ cơ thể chống lại bệnh loãng xương, là tình trạng xương bị mỏng đi và rất dễ bị gẫy. ở những phụ nữ hút thuốc nguy cơ bị gẫy cột sống tăng gấp 3 lần và nguy cơ gẫy xương háng tăng gấp 2 lần. Theo một số nghiên cứu thì phụ nữ hút thuốc mãn kinh sớm hơn phụ nữ không hút thuốc trung bình là 1,74 năm. Các nhà nghiên cứu cho rằng có thể do một số lý do sau: thứ nhất là nicotine tác dụng vào hệ thống thần kinh trung ương theo một số con đường ảnh hưỏng đến bài tiết các hormon có liên quan đến mãn kinh. Thứ 2 là một số chất trong thuốc lá tác động đến gan làm giải phóng ra các hormon làm tăng phân huỷ estrogen. Cơ chế sau xảy ra ở cả những phụ nữ nghiện không nặng. Những phụ nữ điều trị bằng hormon estrogen thay thế thì hút thuốc làm tăng tỉ lệ thuốc bị phân huỷ. Tuy nhiên các nhà chuyên gia không khuyên rằng những người
- hút thuốc nên dùng liều cao hơn để bù lại. Các nhà nghiên cứu khác lại thấy rằng hút thuốc làm tăng hoạt động của tuyến thượng thận. Sau đó tuyến này sản xuất ra nhiều hơn hormon nam làm cho mãn kinh đến sớm. Giả thiết khác về nguyên nhân gây mãn kinh sớm ở người hút thuốc là do các chất có trong thuốc lá gọi là hydrocarbon thơm đa vòng phá huỷ trứng (noãn) ở buồng trứng, do đó làm mãn kinh sớm. Hút thuốc có thể làm tăng tần xuất của các cơn nóng bừng thường gặp ở phụ nữ tiền mãn kinh, điều này đặc biệt đúng ở phụ nữ gầy Gần 57% người được hỏi trong một khảo sát mới đây cho biết dòng chữ "Hút thuốc lá có thể gây ung thư phổi" trên vỏ bao không khiến họ bỏ thuốc lá. > Khoảng 40.000 người VN chết vì thuốc lá mỗi năm Đây là kết quả nghiên cứu đánh giá sự tuân thủ và hiệu quả của bộ cảnh báo sức khỏe in trên vỏ bao thuốc lá do Một cảnh báo thuốc lá bằng hình Trung tâm nghiên cứu và trợ giúp Phát ảnh của Ai Cập. Ảnh: triển cộng đồng tiến hành, được công Brainbridge. bố gần đây. Nghiên cứu có sự tham gia của gần 1.200 người hút và không hút thuốc lá tại 3 nơi: Hà Nội, Đà Nẵng và TP HCM. Trước kia, lời cảnh báo sức khỏe chỉ bằng lời, rất nhỏ, ở cạnh bên của bao thuốc, với nội dung: "Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe". Từ ngày 1/4/2007, lời cảnh báo được đa số công ty đổi thành "Hút thuốc lá có thể gây ung thư phổi", chiếm 30% diện tích vỏ bao. Tuy nhiên, hiệu quả thực sự của lời cảnh báo này vẫn còn rất thấp. Theo kết quả của nghiên cứu trên, có đến hơn một nửa số người hút thuốc được hỏi cho biết, họ không quan tâm hơn tới sức khỏe khi nhìn lời cảnh báo hiện hành.
- Đa số cho rằng lời cảnh báo này chưa nói hết được tác hại do thuốc lá gây ra. Thực tế, nhiều người vẫn chỉ biết thuốc lá gây ra bệnh ung thư phổi mà không biết các tác hại khác như viêm phế quản, bệnh tim... Bên cạnh đó, nhiều người được hỏi cũng bày tỏ quan điểm: "Lời cảnh báo chưa nổi bật do vẫn còn bị tên thương hiệu, hình ảnh và màu sắc quảng cáo trên vỏ bao lấn át". Đặc biệt, phần lớn đều thống nhất cho rằng, cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh sẽ gây ấn tượng mạnh hơn và phải chiếm ít nhất 50% diện tích bề mặt bao bì các sản phẩm thuốc lá. Nhiều nước trên thế giới đã áp dụng hình thức cảnh báo bằng hình ảnh và mang lại hiệu quả rõ rệt. Như Thái Lan, với cách quảng cáo bằng hình ảnh, có đến 44% người hút nghĩ đến việc bỏ thuốc nhiều hơn, tại Singapore 28% sử dụng thuốc lá ít hơn. Việt Nam sẽ cố gắng thực hiện in cảnh báo bằng hình ảnh trên bao bì thuốc lá vào năm 2010.
- Sáng nay (9/3), tại Hà Nội, Trường Đại học Y tế Công cộng, Bộ Y tế tổ chức Hội thảo “Giới thiệu kết quả nghiên cứu tổng quan về thuế thuốc lá tại Việt Nam”. Tham gia Hội thảo, một số chuyên gia của Canada, Thái Lan, Ngân hàng Thế giới và đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam cho biết: ở những nước có chính sách kiểm soát thuốc lá hiệu quả, thuốc lá bị đánh thuế từ 65% đến 80%. Trong khi đó, ở Việt Nam, mức thuế đối với thuốc lá cao nhất chỉ là 45%. Giá trung bình của một bao thuốc lá (20 điếu) sản xuất trong nước khoảng 3.500 đồng, gần như thấp nhất thế giới. Theo kết quả nghiên cứu Tổng quan về Thuế thuốc lá tại Việt Nam của Bộ Y tế, giá thuốc lá giảm 5% từ năm 1996 đến 2006 và tăng không đáng kể trong gần 5 năm qua. Đấy là chưa kể thuốc lá ngoại nhập lậu. Giá thuốc lá tăng ít trong khi GDP và thu nhập của người dân tăng nhanh là một trong những nguyên nhân chính khiến số người hút thuốc ngày càng tăng. Việt Nam được WHO đánh giá là một trong những nước có số người hút thuốc lá lớn nhất trên thế giới. Gần một nửa số nam giới ở Việt Nam hút thuốc lá; trong đó, 65% số nam giới trong độ tuổi từ 25 đến 45. Thêm vào đó, nhiều phụ nữ và trẻ em phải chịu ảnh hưởng của khói thuốc lá do 2/3 số hộ gia đình ở nước ta có ít nhất một người hút thuốc. Tại Hội thảo, nhiều chuyên gia y tế cho rằng: một trong những cách hiệu quả nhất để giảm tình trạng sử dụng thuốc lá ở Việt Nam là tăng giá thuốc lá thông qua tăng thuế. Đây là một trong những biện pháp nhằm thực hiện tốt Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá mà Việt Nam vừa phê chuẩn tham gia. Tiến sỹ Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục quản lý Khám chữa
- Bạn đã sẵn sàng muốn biết Bạn đã từng nghe hàng triệu lần rằng thuốc lá không có lợi cho bạn ? Mỗi khi bạn châm thuốc hút thì có ai đó nhắc bạn nên từ bỏ thói quen xấu đó ? Bạn đã từng nghe thuốc lá là nguyên nhân gây nên bệnh ung thư, bệnh tim và các bệnh về đường hô hấp bởi khói thuốc lá chứa tới hơn 4000 chất hoá học trong đó có 43 chất được xác định là các tác nhân nguy hiểm ? Bạn có biết thuốc lá thậm chí ảnh hưởng đến khả năng thụ thai bằng cách làm suy yếu chất lượng của tinh trùng và trứng ? Có một sự thật mà bạn không thể chối cãi là thuốc lá thật sự có tác hại rất xấu đến sức khoẻ của bạn. Một điếu thuốc lá có chứa từ 0.2mg đến 1mg Nicotin và theo nghiên cứu thì chỉ cần 1 giọt nicotin có thể làm chết 1 con thỏ. Khi hút thuốc, chất nhựa trong khói thuốc lá sẽ bám vào phổi như bồ hóng bám vào ống khói. nếu hút 10 điếu thuốc lá một ngày, cơ thể của bạn sẽ phải hít vào 105g nhựa mỗi năm. Những thành phần có trong thuốc lá Bạn đang làm gì với cơ thể của mình ? Ngày nay, ở bất cứ nơi nào bạn đến, bạn cũng có thể nghe và biết được thuốc lá tàn phá cơ thể của bạn như thế nào. Có rất nhiều báo cáo và thống kê nói về các tác hại của thuốc lá -Theo báo cáo tổng hợp đầu tiên về vấn nạn hút thuốc lá do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thực hiện dựa trên số liệu thống kê từ 179 nước,
- công bố tháng 2-2008, có tới gần 2/3 số người hút thuốc lá trên toàn thế giới tập trung ở 10 quốc gia là: Trung Quốc (chiếm gần 30%), Ấn Độ (khoảng 10%), Indonesia, Nga, Mỹ, Nhật Bản, Brazil, Bangladesh, Đức và Thổ Nhĩ Kỳ. Trung Quốc hiện có khoảng 300 triệu người hút thuốc lá, trong khi số người hút thuốc lá ở Ấn Độ khoảng 120 triệu người, chủ yếu là nam giới. -Hiện nay, tại Việt Nam, tỉ lệ nam giới hút thuốc lá chiếm 56,1% dân số và 1,8% dân số nữ giới hút thuốc lá. -Cũng theo báo cáo của Tổ chức WHO, thuốc lá là nguyên nhân gây ra cái chết của hơn 100 triệu người trên toàn cầu trong thế kỷ 20 và có thể khiến khoảng 1 tỷ người thiệt mạng trong thế kỷ 21 nếu chính phủ các nước không tiến hành đồng bộ các biện pháp ngăn chặn khẩn cấp. Mỗi năm, thuốc lá làm 5,4 triệu người chết trên toàn thế giới do bệnh liên quan đến thuốc lá. WHO dự báo, đến năm 2020, số người chết vì thuốc lá sẽ nhiều hơn tổng số người tử vong do HIV/AIDS, bệnh lao hoặc tai nạn giao thông. Nếu không kịp thời ngăn chặn, đến năm 2030, con số sẽ tăng lên hơn 8 triệu người, trong đó 80% sống ở các nước đang phát triển. -Các nhà nghiên cứu Thụy Sĩ cho rằng những người hút thuốc lá phải đối mặt với nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn 44% so với những người không hút thuốc lá. Các nhà nghiên cứu thuộc Trường Đại học Bristol (Anh) lại khẳng định con của những bà mẹ hút thuốc lá có nguy cơ bị đột tử cao gấp 4 lần so với con của những bà mẹ không hút thuốc, bởi vì thuốc lá có thể ảnh hưởng đến não của thai nhi hoặc có thể ngăn chặn sự phát triển của phổi một cách đầy đủ ở thai nhi.
- Bạn sẽ từ bỏ thuốc lá như thế nào ? Sẽ không có 1 lời nguỵ biện nào cho việc hút thuốc. Ngày nay, có rất nhiều cách và sản phẩm hỗ trợ được bán trên thị trường, giúp bạn từ bỏ thói quen này một cách tương đối dễ dàng. Hãy nghiên cứu tất cả các cách bỏ thuốc và tìm ra cho bạn phương pháp phù hợp và hiệu quả nhất. Khi có kế hoạch cai thuốc, bạn cũng nên xem xét về việc tại sao mình lại thích hút thuốc. Nếu bạn không dứt được chất nicotine, bạn có thể thử dùng miếng dán nicotine hoặc dùng kẹo cao su có chứa nicotine. Hoặc nếu liệu pháp tâm lý không thể giúp bạn ngừng việc hút thuốc, hãy tìm đến phương pháp châm cứu hoặc thôi miên Cơ thể bạn có phục hồi ? Hãy tìm hiểu xem cơ thể bạn sẽ phục hồi như thế nào sau những hậu quả của việc nghiện thuốc trong nhiều năm. Bạn sẽ phải có một sự khuyến khích mạnh mẽ để từ bỏ việc hút thuốc ngay ngày hôm nay bởi không bao giờ là quá muộn để bắt đầu chăm sóc cho sức khoẻ của mình Hãy cho bạn một cơ hội mới, hãy ngừng việc hút thuốc và bắt đầu một cuộc sống không thuốc lá.
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Chế độ ăn trong phòng ngừa và điều trị bệnh tiểu đường
10 p | 379 | 99
-
5 câu hỏi thường gặp về bệnh thiếu máu
7 p | 167 | 28
-
Tương tác giữa thuốc và thức ăn
5 p | 150 | 25
-
Ăn nhiều khoai tây chiên tăng nguy cơ ung thư thận
3 p | 116 | 11
-
Những bí quyết đơn giản giúp sống thọ hơn
5 p | 96 | 10
-
Prozac và sự trả giá
6 p | 101 | 8
-
Bệnh tim mạch là nguyên nhân làm chết nhiều người
6 p | 134 | 7
-
Gợi ý thực đơn cho bệnh nhân tiểu đường
7 p | 125 | 7
-
Dấu hiệu nhận biết bệnh nhồi máu cơ tim cấp
4 p | 72 | 6
-
Giáo trình Tiếng Anh chuyên ngành (Ngành: Điều dưỡng - Cao đẳng) - Trường Cao đẳng Y tế Sơn La
87 p | 38 | 6
-
Biểu hiện Bệnh nhồi máu cơ tim cấp
13 p | 93 | 4
-
5 nguyên nhân khiến tuổi già nhanh đến
6 p | 65 | 3
-
Hút thuốc lá và nguy cơ mất trí
4 p | 81 | 3
-
Bệnh nhồi máu cơ tim cấp
3 p | 164 | 3
-
Mất trí nhớ vì hút thuốc
5 p | 72 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn