Hồ Chí Minh - Giá trị di sản trong thời đại ngày nay: Phần 1

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:109

Thêm vào BST

Báo xấu

113
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Giá trị di sản Hồ Chí Minh trong thời đại ngày nay của tác giả PGS.TS. Bùi Đình Phonglà Tài liệu tập hợp nhiều bài viết của tác giả trong vài năm trở lại đây tham gia các đề tài và hội thảo khoa học, đăng trên các tạp chí chuyên ngành. Có bài dài, bài ngắn, cách thể hiện cũng có những sắc thái khác nhau....nhưng sợi chỉ đỏ xuyên suốt của Tài liệu là nhằm khẳng định những giá trị to lớn của di sản Hồ Chí Minh trong thời đại ngày nay. Tài liệu gồm 2 phần, sau đây là phần 1. Mời bạn đọc tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hồ Chí Minh - Giá trị di sản trong thời đại ngày nay: Phần 1

1 1 D X .0 3 5 7 9 3 HAWH N I Ê I ^ J
PGS.TS. BUIOINH PHONG GlA T ill 1)1 SAN HO CHI MINH TRONG THdfl DAI NGAY NAY NHA XUAT BAN THANH NI£N
L Ờ I G IÓ I T H IỆ U « Sau 20 rtãm kể từ khi Đáng ta khẳng định lấy chủ nghĩa Mác- Lênin và lu tưởng Hồ Chi Minh làm nền tảng lư lường và kim chi nam cho hành động cách mạng, việc nghiên cứu tư lường Hồ C hi Minh trong những nãm gần đây đã có bước chuyển biến lớn. vừa tiếp lục khắng định những cống hiến to lởn cùa Hô Chí M ình cho cách mạng Việt Nam. làm đậm thêm hệ thống quan điểm tư lường Ho C hi Mình, đồng thời nghiên cứu ỳ nghĩa và già trị lư tường Hồ Chi Minh trong thời đại ngày nay. Chúng la đều biết H ồ C hí Minh hoạt động cách mạng trong bày thập kỳ đầu cùa thế kỳ XX. Đó là thời kỳ các dân tộc thuộc địa vùng lên thực hiện sự nghiệp giải phóng dân tộc. Từ chồ chi ¡à sàn phẩm cúa dân tộc, từ khi ra nước ngoài hoạt động cách mạng, đặc biệỉ là được liếp nhận ảnh sáng khoa học. cách mạng và nhàn vân cùa chù nghĩa Mác- Lênin, Hồ C hí M inh trở thành vừa là sán phầm cùa dân tộc vìra là sàn phẩm cùa thời đại. Người đã khai thác nhiều giả Irị thời âựĩ để phục vụ cho sự nghiệp giái phỏng dân tộc Việi Nam, đem lợi nhiều cong hiển lớn cho phong trào cách mạng thuộc địa. Hồ C hí Minh đã đi vào cõi vĩnh hằng hơn 40 nám. Thế giới ngày nay so với thời Hồ Chi Minh hoạt động cách mạng đõ có nhiếu đổi íhay. Chúng ía đang chứng kiến một thế giới cùa toàn cẩu hóa kinh íế. cách mạng khoa học và công nghệ phá! Iriển
như vũ bão, nền kinh íế tri ¡hức. hòa hình, hợp (ác Ịìháì íriển. Đó ¡à xu (hế ìởn cùa thế giới ngày nay. Sự đoi thay cùa thế giới buộc phài có những đúc kết lý luận một cách nịỉhiôm lúc, dựa vào long kếí thực tiền và kìĩo tàng ¡ý luận Cỉio các bậc v ĩ nhân. Điểu cần phài khấng định như Phạm Vỗrt ĐồrtỊỊ đã lồng kết: “Những ónỊỊ thầy cùa chúng ta ià bậc ihầy ờ chỗ những nhci khoa học lỗi ỉạc đỏ để lại cho chúng ta những nguyên iý. những ỉuận điém, những phương pháp giúp chủng ta đi sâu lìm tòi. nghiên cứu và phái hiện những bài toán náy sinh íừ cuộc sống và lìm ra cáu giài đáp. Di sàn đó cỏ giá trị /o ỉớtĩ. sâu xa và láu dài ờ cho nó không qua đi với thời gìon, trái lợi càng phái huy tác dụng, càng sinh hoa kết trái với diễn biến cùa lịch sử. cùa thời đợi Đọc lại toàn bộ di sản Hồ Chi Minh, trước hét chúng ía cần khang định di sản đó mang hàn chắt khoa học. cách mạn^ và nhân vủn. Tu íiỉớng HÒ C hí Minh có giá trị khái quái như mội chán Ịý khoa học. Chang hạn: ‘ Không có gì quý hơĩỉ độc lập. tự do!". "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kểt. Thành cóng, thành cóng, đại thành công". "Trong bầu trời không g ì quý bằng nhãn dân. Trong ihế giới này không gì mạnh bằng sức mạnh đoàn kếi cùa nhãn dân ‘'Dân chủng đèng lòng, việc gì cũng lâm được. Dân chúng không ủng hộ, việc gì làm cùng không nén "Đợo đức là gốc của người cách mạng. Mọi việc thành hay bại chu chốt là do cán bộ có thẩm nhuần đạo đức cách mạng hay lù không", y.v.. Ngày nay thế giới không ngừng đ ổi thay nhung vần có nhiều điều không ihay đỏi. Đỏ là lỷ tưởng xà hội chú nghĩa, những giá trị đạo đức cách mạng và nhân vân: khút vọng ‘ Phạm Vân Dong'.yân hóa vò đoi mới, N xb Chính trị quốc gia. Hà Nội, 1994,t r . n o .
hòa binh, hợp tác và phát triến; vai trò cùa cót cách văn hóa dán tộc trong quá trình liếp biến vàn hóa nhân loại; vai trò cùa quân chúng và tinh tối ưu của nhà nước pháp quyền của nhân dân. do nhân dân. vì nhân dân. Đặc biệt những giá trị về dân chủ, độc lập, lự đo, hạnh phúc, liến bộ x ã hội mà H ồ Chi Minh đ ã ihể hiện trong suốt cuộc đời mình lừ lúc rời Tổ quốc ra đi lìm đường cứu nước đến khi vĩnh biệt chúng la. Vỗ Nguyên Giáp nhắn mạnh: "Thế giới còn đối thay, nhưng tư iưởrtg H ồ C hi M inh sống m ã i c ỏ n Viện s ĩ thông tẩn x ã Viện Hàn lâm Khoa học Liên X ô là V.M Xôn-xép lợi cho rằng "Trong ihể giới đầy năng động cùa chúng la ngày nay đang diễn ra những biến đỗi ỉớn lao. Nhưng trong mọi biển đoi cũng có một số điều quan trọng không hề thay đoi. Đó ỉà ìỳ tưởng x ã hội chủ nghĩa, các lư tưởng nhân đạo chú nghĩa, tự dỡ dân chù và cõng bằng x ã hội, m à Chủ tịch Ho Chi Minh, nhà yêu nước vĩ đại, người theo chủ nghĩa quốc lể đã cong hiến trọn đời mình cho những lý tưởng đó Bà Mác-xê-ỉa Lôm-bác-đô (Marcela Lombardo), Giám đổc Trung lãm nghiên cứu Triểt học, Chinh trị x ã hội Mê-hi-cô nhận xét: "Quyết định cùa UNESCO hỷ niệm 100 nám Ngày sinh Chù tịch HỒ Chi Minh cần được hiểu đúng trong thời đại chủng ta đang sống. Đỏ là dịp đ ể suy xẻí về những lý lường m à Người đã chiến đầu, giống như nhừng vị anh hùng cùa các dân tộc khác, và đề khang định những Ịý lường nảy van còn giữ nguyên giá írị... N hững con người như Hồ Chí Minh ngày càng trờ nên vĩ dại. vì họ là nhùng người đã cho chúng ta lý do đ ể sổng và khả nâng đ ể thực hiện những giấc m ơ cùa mình Tinh thần cùa những ỷ kiến nêu trẽn được thể hiện ở những cách íiểp cận khác nhau trong cuốn sách mà độc giả đang có
irong tay • Giá trị D i sản H ồ C hí M inh trong thời đại ngày nay. Đây là cuốn sách tập hợp nhiều bài viếl cùa lác già trong vài năm Irớ lại đây íham g ia các đề tài và hội thảo khoa học; đàng trên các tợp ch i chuyên ngành, c ỏ bài dài. bài ngắn, cách thể hiện cũng cỏ nhừng sắc thái khác nhau tùy theo tính chẩt cùa từng tọp chí. nhưng sợi chỉ đò xuyên suối của cuốn sách là nhằm khẳng định những giá trị to lởn cùa di sản Ho Chí Minh trong thời đợi ỉĩgày ngày nay. Cuốn sách đi theo một lư lường chỉ đạo nhất quán, nhưng Vỉ' tập hợp nhiều bài viết nén khó tránh khỏi những hạn chế nhắt định. Nhân cuốn sách đến tay bạn đọc nhân dịp kỳ niệm 120 năm Ngày sinh Chù tịch H ồ Chỉ Minh, tác già chán thành cảm ơn Nhà xuất bán Thanh Niên đ ã ủng hộ ý tưởng của ¡ác giả và lạo điều kiện để sách kịp đến tạy bạn đọc. Tác già mong nhận được những ý kiến góp ỷ chân thành cùa độc giả gần xa đ ể nhùng lẩn xuất bán sau, sách có chất ỉượng cao hơn. Xin trân trọng cám ơnì Hà Nội. ngày 12 tháng 3 năm 2010 TÁ C GIẢ 8
“ĐẢNG TA LÀ ĐẠO ĐỦ’C, LÀ VÃN MINH” Tại Lễ kỳ niệm 30 năm ngày ìhành lập Đ ^ g , Hồ Chí Minh khẳng định: “Đảng ta vĩ đại như biển rộng, như núi cao, Ba mươi năm phấn đấu và thắng lợi biết bao nhiêu tình, Đàng la là đạo đức, là văn minh, Là thống nhất, độc lập, là hòa bình ấm no. Công ơn Đảng thật là to, Ba mươi năm lịch sử Đảng là cả một pho lịch sử bẳng vàng” 1. C ô n g ơ n Đ ả n g t h ậ t là to Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Cách mạng Thảng Tảm nàm 1945 tháng lợi, N hà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, "biến ngưòi nô lệ thành người tự do”, cả dân tộc “rũ bùn đứng dậy chói lòa”. Dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh, “nước được độc iập m à dân không hường hạnh phúc, tự do, thì độc lập đó cũng chảng có nghĩa lý g ì'\ Đảng ta tiếp tục lãnh đạo cà dân tộc vừa kháng chiến vừa kiến quốc, kết hợp chặt chê hai nhiệm vụ xây dựng và bào vệ Tổ quốc, giành tháng lợi trong ba cuộc kháng chiến oanh liệt, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xă hội, góp phần quan trọng vào cuộc dấu tranh cùa nhân dân tiến bộ trên thế giới vi hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Từ năm 1986, từ hơi thờ cuộc sổng thực tiễn và kinh nghiệm, khát vọng của lòng dân, Đàng ta đã khởi xuớng sự nghiệp đồi mới. Thành (ựu cùa hơn hai mươi năm đổi mới đâ đưa nuớc ta ra khôi tìnli trạng kliủng hoảng kinh tế- xã hội, có quan hệ quốc tế rộng rãi, cỏ vị ihế ngày càng quan trọng trong khu vực và trên thế giói, dặt nền ìảng cho đất nuớc ra khỏi tình irạng kém plìát triển, để trở thành một nưóc công nghiệp hiện đại theo định hưởng xã hội chù nghĩa. Đây là thành tựu có ý nghĩa lịch sừ to lớn. Chúng ta tự hào về dân tộc ta- một dân tộc anh hùng, thông minh và sáng tạo; tự hào về Đảng ta- Đảng Cộng sàn Việt Nam do Chù tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lànli đạo và rèn luyện- một lòng một dạ chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do cùa Tồ quốc, vì hạnh phúc của nhâxi dân. 2. Xây dự ng Đ ản g ta th ật sự tron g sạch vũ n g m ạnh d ư ói ánh sáng tư Iưởng H ồ C h í M inh Đấì nước đang dứng trước cả co hội và thách thức lớn. Thế giới đã và đang đổi thay, nhiều diễn biến khỏ lường. Đảng ta, bên canh những lai điém, mạnh mạnh, trong quá trình lãnh đạo cách mạng, có lúc phạm sai lầm khuyết điểm nhưng đâ nghiêm túc tự phê bình, lích cực sữa chữa và rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu. Tuy nhiên trong Đảng vần tiềm ẩn nhiều vấn đề rấi đáng quan ngại. Đại hội X cùa Đảng (4-2Ũ06) đã thẩng thắn chi ra: “Không ít tô chức Đảng yếu kém, nhất là ô cơ sờ, không làm tròn vai trò hạt nhân chính trị và nền tảng cùa Đàng, không đù sức giải quyểt nhừng vấn đề phức tạp nảy sinh từ cơ sớ. ũiậm chí có những tồ chúc cơ sở Đảng tẽ liệt, mắt sức chiến 10
đấu. MỘI bộ phận không nhỏ cán bộ, đàng viên, kể cà một số cán bộ chủ chốt cao cấp, yếu kém cả về phẩm chất và năng lực; thiểu tinh thần chiến đấu và tinh thần bào vệ quan điểm, đường lối cùa Đàng, chính sách, pháp luật cùa Nhà nước, giảm sút lòng tin, phai nhạt lý tường; một số ít có biểu hiện bất mãn, mất lòng tin, nói và làm trái với quan diểm, đường lối của Đảng, vi phạm nguyên tắc tổ chức và hoạt động cùa Đảng, vi phạm pháp luật của Nhà nước. Bệnh cơ hội, chù nghĩa cá nhân trong một bộ phận cán bộ, đảng viên có chiều hướng gia tăng; vẫn còn tinh trạng ‘'chạy chức”, “chạy quyền”, “chạy tội”, “chạy bằng cấp” . Thoái hóa, biến chất về chính trị, tư lưỡng, đạo đức, lối sống; tệ quan liêu, tham nhũng, lâng phí, sách nhiễu dân trong một bộ phận không nhò cán bộ, đàng viên diễn ra nghiêm irọng, kéo dài chua được ngăn chận, đẩy lùi, nhất là Irong các cơ quan công quyền, các lĩnh vực xây dựng cơ bán, quản lý đất đai, quản lý doanli nghiệp nhà nước và quàn lý tài chính, ỉàm giám lòng íin cùa nhân dân đối với Đãng. Đó ìà một nguy cơ lớn iiên quan đến sự song cỏn cùa Đảng, của chế độ" (Đàng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đợi biểu loàn quốc lần thứ X , Nxb CTQG, H, 2006, tr.263-264). Vấn dề đặt ra hiện nay là phải dành nhiều công sức tạo được chuyển biến rõ rệì về xây dựng Đàng, phát huy tnayền thống cách mạng, bản chất giai cấp công nhân, tính tiên phong và phẩm chất đạo đức. văn minh của Đàng; xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vừng mạnh cà về chính trị, tư tưởng, tồ chức và vân hóa đạo đức tlieo tư tường Hồ Chí Minh; đoàn kết nhất trí cao, gẳn bó mật ihiết với nhãn dân, có phương thức lănh đạo khoa học. có đội ngù cán bộ, đàng viên đủ phẩm chất, nẫng lực và bàn ĩnh. Đây là nhiệm vụ then chốt, liên quan đến sự tồn vong cùa !1
Đảng, của chế độ, có ý nghĩa lớn đối với sự nghiệp cách mạng cùa nhân dân ta. Giáo dục íư lường chinh trị là nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng hàng đầu. Đảng và mồi cán bộ đảng viên phải giữ vũng và nâng cao bản lĩnh chỉnh trị mà nội dung cốt lõi là kiên định chủ nghĩa Mác- Lẽnin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Học tập chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tường Hồ Chí Minh là học tinh thẩn xử trí mọi việc, học lập trường, quan điểm, phương pháp làm việc của các nhà khoa học- cách mạng đó. Trên cơ sờ đó, biết vận dụng và phát triển sáng tạo trong mọi hoạt động của Đảng, tổng kết thực tiễn, bồ sung, phát triền lý luận, giãi quyết đúng đấn, có hiệu quả những vấn đề do cuộc sống đặt ra. Một điểm mấu chốt hiện nay là vấn đề đổi mới tư duy. Tư duy ngày nay là tư duy toàn cẩu, đặt cách mạng Việt Nam trong xu thế cùa thòi đại, hướng tới phát triển bền vừng. Hơn hai mươi năm đổi mới, thực tiễn cuộc sống không còn đất cho các kiểu tư duy cũ, xơ cứng tồn tại. Phải loại bỏ ngay Ịchỏi đẩu óc cùa cán bộ, đảng viên kiểu tư duy chạy theo bệnh hình thức, thành tích như Hồ Chí Minh đằ chỉ ra “lảm được ít suýt ra nhiều, để làm một bàn bảo cáo cho oai, nhưng xét kỹ lại thì rỗng tuếch”. Nhân dân và cuộc sống hôm nay không chấp nhận tư duy chạy theo tăng trường kinh lế mà không quan tâm đúng mức tới công bằng, tiến bộ và các chính sách xã hội; chi thấy lãnh đạo mà không thấy quần chúng; núp bỏng tập thể mà không thấy và phát huy vai trò, trách nhiệm cá nhân; chi thấy ngoại lực mà không ihấy và phát huy hếí nội lực, đặc biệt là trí tuệ, sáng kiến và kinh nghiệm của nhân dân; chi thấy nguyên nhân khách quan dần tới khuyết điểm mà không thấy nguyên nhân chù quan, không dám 12
tự phê binh và phê bình truởc nhân dản; V .V .. Chủ tịch Hồ Chí M inh đã dạy; “M ột Đàng mà giấu ^ ế m khuyết điềm của mình là m ột Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm cùa m inh, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đỏ, rồi tìm kiếm mọi cách đề sữa chừa khuyết điểm đó. N hư thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chẳc chấn, chân chính” (Hồ Chi Minh, toàn tạp, Nxb CTQG, H, 1995, t.5, tr,261). Học tập và iàm theo tư tường, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Nội dung này có tác động và ý nghĩa lớn, góp phần quan trọng nâng cao phẩm chất và năng lực lânh đạo của Đảng cầm quyền, làm chuyển biến tình hình. Hiện nay, ở những mức độ khác nhau, nhân dân bức xúc và giảm lòng tin đối với Đảng Ịdiông phài vi kinh tế suy giảm mà vì suy giảm đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Nguy cơ cùa Đảng cầm quyền cơ bản cũng liên quan tói đội ngũ cán bộ, đảng viên chi lo “m ua chức, bán quyền”, xa dân, thiểu ưách nhiệm với dân, vô cảm trước đời sống cùa nhân dân. Cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đã thực hiện được ba năm. Bên cạnh những mặt làm được, còn nhiều điều đáng suy ngẫm và phải thực hiện bẳng được, có hiệu quả, có chất lượng trong năm 2010 và aiốt tiến trình cách mạng, v ề nhận thức, phái tập trung chống tham ô, tham nhũng, lãng phí, quan liêu, thiếu tinh thẩn trách nhiệm ở bộ phận cán bộ, đảng viên. Bởi vì chì có cán bộ các cơ quan, các đoàn thề - so với nhân dân- họ có quyển và nếu thiếu lương tâm thì mới có điểu kiện đục khoét nhân dân, có điều kiện ăn cùa đút, có điều kiện “d ĩ công vi tư” như Bác H ồ đã chi ra. Nói ngắn gọn, nhân dân chi có thể tham ô, không thế tham nhũng. Tham ô, lãng phí ciia nhân dãn, tuy có hại, nhưng không lớn. Còn cán bộ - cấp cao 13
quyền lo, cắp Ihấp quyền nhỏ - vừa cỏ diều kiện tham ô, vừa có điều kiện tham nhũng; chi có cán bộ mới phải đặt vấn dề phục vụ nhân dân, có tinh thần trách nhiệm với nhân dân. Neu cán bộ tham ô, tham nhũng, lãng phí thì thiệt hại rất lớn cho cách mạng, cho nhân dân, cho đất nước. Thiệt hại cả vật chất và tinh thần, mà có khi thiệt hại về tinh thần còn nguy hiểm hơn. Bài vì một khi đã mất lòng tin cùa dân là mất tất cà. Rèn luyện đạo đức cách mạng liên quan tới cán bộ và công tác cán bộ. Xây dựng Đàng, xét đến cũng là xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu câu hỏi: “Đàng ià gì?”, và Người trả lời: “Đảng là mỗi chúng ta. Đảng lớn iên là do mồi chúng ta lớn lên”. Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh phải tập trung xây dựng mỗi cán bộ, đàng viên trong sạch, vững manh về chính tri, tư tưởng, đạo đức, trí tuệ, bản lĩnh, v ấ n đề tư tưởng chính trị và đạo đức gán kết chặt chẽ với trí tuệ và bản lĩnh cùa cán bộ, đảng viên. Làm đủng theo tư tưởng Ho Chí Minh, hiện nay phải nhanh chóng ioại bò khòi đội ngũ cùa Đảng nhũng cán bộ ihiéu trí tuệ, thiếu bàn lĩnh. Đó là những cán bộ, đảng viên kiêu ngạo, “việc gì cũng muốn làm thầy người khác, không học hỏi quần chúng, không muốn cho người ta phê bình”. Đó là những cán bộ hiếu danh, “chì biết lên mà không biết xuống; chi ham làm chủ tịch này, ủy viên nọ, chớ không ham công tác thiết ửiực”. Đó là những cán bộ có óc hẹp hòi, “không biết cất nhắc những người tốt, sợ người ta hon mình”. Đó ià những cán bộ “hữu đanh vô thực”, “ỉàm việc không thiết thực, không từ chỗ gốc”; cán bộ “kéo bè kéo cánh”, ai hợp vởi mình thì người xấu cũng cho là tốt, ai không họp với mình thi người tốt cOng cho là xấu, tìm cách dèm pha nói xấu, tìm cách dìm người đó xuống. Đó là những cán bộ mắc bệnh “xu nịnh a dua”, 14
‘^‘thấy xôi nói xôi ngọu thấy thịt nói thịt bùi”. Theo gió bè buồm, khòng có khí khái” (Xem: H ồ Chí Minh, Sđd, t.5, từ tr.255 đến ư.261”). Hồ Chí Minh dạy: “Nếu đào tạo một m ớ cán bộ nhát gan, dễ bảo “đập đi, hò đứng” không dám phụ trách. Như thể là một việc thất bại cho Đảng” (Hồ Chí Minh, Sđd, t.5, tr. 281). v ề Đáng, HỒ Chỉ Minh đã nói tới 12 điều của Đảng chân chính cách mạng, Đảng cầm quyền từ tháng 10-1947 ừong ‘'Sửa đồi lối làm việc” và Người dặn: “Muốn cho Đảng được vừng bền Mười hai điều đó chở quên điều nào” (Hô Chí Minh, Sđd, t-5, ư.249-250), Tinh thẩn cơ bàn cùa 12 điều đó được Ho Chí Minh đúc lại trong Di chúc, “trong Đảng phải thực hành dân chù rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê binh và phê bình. Để giành lấy thảng lợi trong cuộc chiến đấu khổng lồ này-tức là chống iại những gl đã cũ kỹ, hư hòng- cần phải động viên toàn dân, tổ chức vả giáo dục toàn dân, dựa vào lực lượng vĩ đại cùa toàn dân” . 15
NÂNG CAO ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG, QUÉT SẠCH CHỦ NGHĨA CẢ NHÂN TRONG ĐIÈU KIỆN ĐẢNG CẦM QƯYÈN Nhân kỷ niệm 40 năm tác phẩm ‘Wâwg cao đạo đửc cách mạng, quét sạch chù nghĩa cá nhân ” của Chủ tịch Hồ Chí Minh ra đcri (3/2/1969 - 3/2/2009), bài viết làm sáng tò mấy điểm sau đây. 1. Đ ảng cầm q u y ề n phẳi chú trọDg hàn g đầu tói đạo đức cách m ạng Khi Đàng ta trở thành Đảng cầm quyền, so với lúc chưa cầm quyền có điểm giống và khác nhau. Điểm giống là đều giữ vai trò lânh đạo để đạt được mục tiêu cách mạng mà Đàng đã ghi trên lá cở của mình từ khi ra đời: Độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội. Điểm khác là cầm quyền thì lãiUi đạo có chính quyền trong tay. Điều đáng chú ý nhấl ỉà cùng một bộ tham mưu của giai cấp và dân tộc, nhưng khi chưa cầm quyền, nhiệm vụ duy nhất là xóa bò chính quyền áp bức, bóc lột cùa thực dân phong kiến, giành chính quyển về tay nhân dân. Còn từ khi cầm quyền, nhiệm vụ quan trọng nhất là xây dựng xâ hội mói. Từ những iuận điểm mácxít, vận d ụ i^ sáng tạo vào hoàn cảnh Việí Nam, Hồ Chí Minh ý thức lất rõ “thẳng đế quốc và 16
phong kiến là tương đối dễ, thắng bần cùng lạc hậu còn khó hơn”. Hồ Chí Minh coi việc “chống lại những gì cũ kỹ, hư hòng, tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi là một cuộc chiến đấu khổng lồ". H ư hỏng, cũ kỹ cần được hiểu theo tinh thần Hô Chí Minh không chỉ là làng ntạc, thành phố bị hư hại m à gồm con người, tổ chức, tư duy cù, giặc nội xâm, giặc dốt nát và thói quen truyền thống lạc hậu. Loại giặc này khá nguy hiểm, vl nó không m ang gưom, mang súng, nhưng lại phá từ trong phá ra, làm hòng tồ chức cùa ta. Nó là bạn đông minh của thực dân, phong kiến và đáng sợ hom hơn giặc bên ngoài. Phán tích các ỉoại giặc, Hồ Chi Minh chì rõ kẽ địch ít nhưng rất nguy hiểm: Ví dụ xây dựng một căn nhà cẩn nhiều người, nhưng chi cần một người có thề phá nhà. Đảng cầm quyển thì cản bộ, đàng viên có quyền lực. Điều Hồ Chi Miiứi bận tâm chinh là hai m ặt của quyền lực. Neu quyền lực được trao cho người có trí tuệ, đạo đức, bản lĩnh, phẩm chất, năng lực thì quyền lực đó sẽ phát huy đuợc tác dụng tích cực phục vụ đấc lực cho sụ nghiệp cách mạng. Ngược lại, quyền lực trao vào tay người thiếu tâm, dưới tầm thì rất dề bị tha hóa, biến chất; quyền lực sẽ biến ihành sức mạnh phục vụ cho m ưu đồ cá nhân, lùng đoạn tổ chức, phá hoại Đảng. Nồi bận tâm của Hồ Chí Minh khi Đảng ta trở thành Đàng cầm quyền còn ở chỗ nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội và bào vệ To quốc từ một nước vốn là íhuộc địa là cực kỳ khó khăn phức tạp, chưa hề có tiền lệ trong lịch sử. Chúng ta phải bắt tay từ đầu xây dựng co sờ hạ tầng và kiến trúc thượng tầng nhàm biến một nước cực khổ, dốt nát thành một nước cỏ kinh tế hiện đại, văn hóa khoa học- kỹ thuật tiên tiến. Quy luật chiến tranh và quy luật xây dựng là hoàn loàn khác nhau, thậm chí loại trừ 17
nhau. Chẳng hạn, trong cách mạng và kháng chiến, chi cần lòng yêu nước nồng nàn, chí căm thù giặc sâu sẳc, khát khao giành độc lập tự do và tài trí về đánh gịặc là được. Trong xây dựng, đôi khi nhiệt tình cộng với dốt nảt trở thành phả hoại. Không nắm vừng, tôn trọng, và bất chấp quy luật khách quan, đặc biệt là quy luật trong cách mạng xã hội chủ nghĩa thì vấn đề phải trả giá đắt chi ỉà thời gian. Tư duy cũ cũng là một loại kẻ thù nguy hiểm, Có những điều tưởng như nghịch lý, thậm chí cỏ thời - do không nhận thức đến nơi đến chốn - đã bị phê phán, thì giò đây đang rất cần ưong tư duy mới của Đảng cầm quyền chân chính cách mạng với vai trò lãnh đạo, đó là vấn đề sử dụng chù nghĩa tư bàn nhà nước như là tât yếu kinh tế p h ố biến đối vód các nước kém phát triển tiến lên chù nghĩa xã hội. Các nước này chưa qxia chủ nghĩa tư bản như một hình thái kinh tế ihống trị. Điều cần nhận thức ở đây • theo tinh thần Lênin - là: “Về lịch sử mà nói, không có chủ nghĩa tư bản tạo tiền đề thì không thể đi lên chủ nghĩa xã hội. Những nước như nước ta đau khổ vì chủ nghĩa tư bản thì ít m à vi thiếu chủ nghĩa tu bản thì nhiều, đau khổ không những vì ách phong kiến còn đè nặng, mà còn vi thiếu nhừng tiền đề vật chất ■ kỹ thuật cần Ihiết làm cơ sờ tiến ỉên chủ nghĩa xã hội, để lại gánh nặng lón cho tíiời kỳ quá độ”^. Tinh thần này đâ có sớm trong tư duy Hồ Chl Minh khi Ngưcri xác định đặc điểm to nhất là từ một nước thuộc địa tiến thẳng lên chù nghĩa xã hội không kinh qua giai đoạn phát ưiển tư bản chủ nghĩa. ^ D ân theo: GS. N guyễn Đ ửc B ình, Tiếp tục m ột cách kièn định v ã sáng tạo con đường XHCNy T ạ p c h í C ộng sàrỉy so 22, th ẩn g ! 1-2006» tĩ2 2 . IS
Đảng cầm quyền thì Đảng phải lãnh đạo chính quyền và các tổ chức chính trị- xã hội bằng phương thức (cách) lãnh đạo phù hợp, tức lả lãnh đạo bàng đường lối của Đảng và thông qua hệ thống cán bộ, đảng viên trong các tổ chức nhà nuớc. Vai trò lãnh đạo của Đảng là để nhà nuớc giữ được bân chất giai cấp công nhân, làm cho bộ máy nhà nước và đội ngũ cán bộ công chức trong sạch, vững mạnh. Đây là những nhân tố quan trọng ừong quả trình xây dựng chủ nghĩa x ã hội. Tóm lại, để đạt được mục tiêu làm cho nhân dân ấm no, tự do, hạnh phúc thì phải tiến hành cách mạng xâ hội chù nghĩa. Đày là một sự nghiệp vinh quang của Đảng nhưng hết sức to lớn, nặng nề, khó khăn, phức tạp, đòi hỏi sự kiên định vai trò iãnh dạo của Đ ảng với nhừng tố chất mới, thể hiện trí tuệ, năng lực, đạo đức,văn minh cùa m ột đảng cầm quyền. 2. N âng cao đạo đứ c cách m ạng, q u ét sạch chủ nghĩa cá n h â n Bốn điều cần tránh khi Đàng ta trờ thành Đàng cầm qtỉyển. Bước chân váo con đường hoạt động cách mạng, Bác Hồ quan tâm hàng đẩu tới việc giáo dục đạo đức cho mọi người Việt Nam yêu nước. Bời vì cách mạng và người cách mạng cần đạo đức, rất cần đạo đức. Ho Chí Minh đã chỉ ra rằng, “cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải cỏ gốc, không có gốc ứiì cây héo. Người cách mạng phái CÓ dạo đức, không có đạo đức ỉhì dù (ài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân. V ì m uốn giải phóng cho dân tộc, giải phóng cho loài người là m ột công việc to tát, mà tự mình không cỏ đạo đức, không cỏ căn bàn, tự minh đã hù hoả, xấu xa 19
thì còn làm nồi việc gì?”. Theo Người, tư cách của người cách mạng là yếu lổ quan trọng hàng đẩu giúp các thế hệ người Việt Nam vững tin đi vào con đường cách mạng và đưa sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc theo con đường cách mạng vô sàn đến thắng lợi cuối cùnc. Bời vì đạo đức cách mạng lả gốc, là nền tảng. Mọi việc thành hay là bại, chù chốt là do cán bộ cố thấm nhuần đạo đức cách mạng hay là không. Đạo đức cách mạng không chi lạo nên sức mạnh chiến thấng kẻ thù, mà còn !à thước đo lòng cao thưọng của con người. Bác Hồ quan ỉâm tới đạo dức cách mạng một cách nhất quán, xuyên suốt từ những năm hai mươi đến tận cuối đời. Từ khi Đảng ta trở thành Đàng cầm quyền, Người đặc biệt chú trọng cả hai mặt lý luận và thực hành đạo đirc thật sự cùa cán bộ, đảng viên. Tại sao như vậy? Bởi vi trong điều kiện Đảng cầm quyền ihi cán bộ, đảng viên dề mắc bệnh quan iiêu, nhũng lạm. Trong điều kiện Đảng cẩm quyền, hệ thống chính trị ià tấm gương cùa xã hội. Gương sáng thi dân soi, guơng mờ thì dân quay lưng. Hồ Chi Minh đã cảnh báo bốn vấn đề iớn liên quan tới nguy cơ của Đàng cầm quyền. Mộí là, sai lầm về đường lối cùa Đàng. Hai là, suy thoái về phẩm chất đạo đức cúa đội ngũ cán bộ, đảng viên. Ba là, kém về trí luệ, Bốn là, thiếu bản lĩnh và tư duy độc lập. tự chủ, sáng tạo. Tóm lại, Đảng cầm quyền liên quan tới vận nước. Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên vui với mồi bước phát triển, đi lên cùa đất nước vả phải chịu trách nhiệm trước những ỉờỉ kêu ca, phàn nàn cùa dân, HỒ Chí Minh có nồi bận tâm lớn từ khi Đảng ta trờ thành Đàng câm quyên, bởi sử mệnh nặng nể cùa Đảng là làm cho dân tự do, hạnh phúc sau khi giành được độc lập dân tộc. Người chú trọng giáo dục việc nâng cao đạo đức cách mạng, quél sạch chủ nghĩa cá nhân. 20