Hồ Chí Minh - Về chính sách xã hội: Phần 2

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:103

Thêm vào BST

Báo xấu

121
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Về chính Tài liệu xã hội được chia thành 3 phần: Phần I - Lên án chính Tài liệu của chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa đế quốc đối với nhân dân Việt Nam, Phần II - Những vấn đề chung về xã hội và chính Tài liệu xã hội dưới chế độ mới, Phần III - Chính Tài liệu xã hội đối với các tầng lớp nhân dân. Nội dung Tài liệu Về chính Tài liệu xã hội: Phần 2 sau đây tương ứng với nội dung Phần III - Chính Tài liệu xã hội đối với các tầng lớp nhân dân trong Tài liệu. Mời bạn đọc tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hồ Chí Minh - Về chính sách xã hội: Phần 2

PHAN ỉĩỉ CH ÍN H SÁCH XÁ HỘI ĐỐI VÓI CÁC t X n g lóp nhân Dâ n 1. ĐỐI v ỏ l CÒNG NHÀN 1. Lập trường học cho công nhân; 2. Lập trường cho con cháu công nhân; 3. Lập nơi xem sách xem báo; 4. Lập nhà thương cho công nhân; 5. Lập nhà ngủ, nhà tám , nhà hát; 6. Mở hiệp tác xã; 7. Tổ chức công binh, đồng tử quân, vân vân, Đường cách mệnh - T2, ĩr24L Thợ thuyền ta phải đứng ra, Trước ta cứu nước, sau ta cứu mình. Cùng nhau vào hội V iệt Minh, Ra tay tranh đấu hy sinh mới là. Bao giờ khôi phục nước nhà, Của ta ta giữ, công ta ta làm . Công nhân - T3y tr. Ỉ58. 112
... T ron g m ột xưởng máy, m ột bên là chủ, m ột bên là thợ. T ừ trước đẽn nay, chủ bao giờ cũ n g m uốn lời n h iều m à trả công ít. Thợ thi muốn làm việc ít mà được tiề n công nhiều, v ì th ế sinh xích m ích, không lợi cho cả chủ lẫn thợ. Chủ phải hiểu rằng: nếu công nhân đủ ăn, đủ mặc, thì họ mới đủ sức; đủ sức thì làm được việc. Một con ngựa ãn no mới chạy nhanh. Một cái máy đủ dầu m ỡ mới quay đều. Người ta cũng thế. N ếu cô n g nhân biết rằng: họ chẳng những sẽ làm lợi cho chủ m à họ cũ n g có m ột phàn lợi, thì họ sẽ hăng hái làm. Vi vậy, chủ m uốn được việc, thi đối với lương bổng, nhà ở vệ sin h , và cách đối đãi còng nhân, càn phải rộng răi từ tế. Lại nên cd những lớp học cho thợ và con thợ. Thợ bậc cao tin h xào hơn. Con thợ học sẽ để th ế cho những người thợ già về hưu. N ên m ở hợp tác xã cho công nhân m ua các thứ càn d ù n g được rẻ hơn. Phí tổn làm những việc đd, không m ất m át đi đâu. Thợ vui vẻ làm việc, thì chủ sẽ ỉợi gấp 5 gấp 10 số phí tổn đổ. M ột khi chủ đă cư xử như thế, thì thợ phải cố gắng làm . Làm nhanh hơn, khéo hơn. T iết kiệm thi giờ, tiết kiệm vật liệu. Vì lợi cho chủ tức là lợi cbo mỉnh m ột phần. Chủ và thợ hợp tác chặt chẽ, thỉ hai bên đều có lợi. Vi hợp tác ch ặt chẽ, mới thực hiện được tâ n g gia sản xuất, và tà n g gia sản xuất càng cd kết quả thl chủ và thợ c à n g được lợi. C5 \
Chủ và thợ đều phải nhớ rằng: tă n g g a sâ n xuất ch ẳn g n h ữ n g lợi riêng cho chủ và thợ, m à còn lợíi chung cho nền kinh tế của Tổ quốc, lợi chun g cào to à n th ể đ ồn g bào. Bởi vậy, các nhà máy cần phải làm th e o đời số n g xnới. Đời sống mới, 1947 - TÀ, tr. 337-3Ỉ8. C húng ta vừa kháng chiến vừa kiến quốc. C ôn g nhân ta đã d ũ ng cảm trong công việc kháng chiến„ thỉ át cũ n g d ũ ng cảm trong sự nghiệp kiến quốc. H iện nay cả nước đang mở m ột phong trào Thi đua ải quốc. Mỗi m ột người và toàn th ể công nhân ta, phải ra sức xu n g phong trong cuộc thi đua ấy. Anh chị em lao động toàn quốc phải gắng làm kiểu m ẫu tron g sự tă n g gia sản xuất v ề mọi ngành. Anh chị em công nhân ở vùng tạm bị chiếm phải cố g á n g làm cho tê liệt nền kinh tế của quân địch. Bên này thi đua kiến thiết. Bên kia thi đua phá hoại. H ai bên lấy thành tích m à thi đua với nhau. N hư vậy là cả công nhân ở m iền tự do V"à công nhân ở vùng tạm bị chiếm , đều tham gia kháng chiến, tham gia thi đua ái quốc, đều cd công với nước Tihà. Và như vậy thỉ kháng chiến sẽ chống th án g lợi, th ố n g nhất và độc lập sẽ chdng thành công, toàn th ể đ ồ n g bào lao đ ộn g sẽ chdng được giải phóng. Thư gửi đòng bào lao động toàn qntốc (Ĩ-5-Ỉ948) - T.5, tr. 88-89. 114
H iệ n nay nước ta còn nghèo, đời số n g của anh chị em c ô n g nhân còn chưa được đày đủ. Đ ảng, Chính phủ và B ác đều lo nghỉ đến điều dó. N h ư ng ch ú n g ta càn n h ă n rõ giai cáp lao d ộ n g là g ia i cáp lãnh đạOy nghỉa là g ia i cấp chịu khổ trước hết, đấu tranh m ạnh hơn hết. N ay trong hoàn cánh hòa bình, niuốTi cài thiện sinh hoạt thỉ giai cấp lao động ta phải tãn g n ăn g su ất. Ö nhà m áy, công nhân phải thi đua ch ế tạo. o nông thôn, n ô n g dân phải thi đua sả n xuất lúa gạo. Sản xuất tă n g thì m ức sóng sẽ được nâng cao. Muốn ản quả thì trước phải chịu khđ trông cây. N ói chuyện với cán bộ công nhân nhá máy điện Yên Phụ và nhà má\’ đên Bờ ỉ ỉ ò - T.7, tr. ỈOĨ- 102, Là giai cấp lãnh đạo cách m ạng, là chủ lực sản xu ất kinh tế, công nhăn phải ra sức thi đua táng năn g suất, giữ gìn m áy m óc, bảo vệ xí nghiệp, thi hành đúng kỷ luật lao động. Đố là con đường đi đến cải thiện đời số n g cho nhân dân và cho giai cấp m ình. Bài nói chiiyện với các đại bièunhân dân thành p h ố Hài Phòng (2-6-1955) - T.7, tr. 254. - Phài khéo đoàn kết và lãnh đạo công nhân; m ọi việc đều dựa v à o lòn g n ồn g nàn yêu nước và n àn g lực sá n g tạo dồi dào của côn g nhân; dùng phương pháp dân chủ mà đ ẩ y m ạnh phong trào thi đua sản xu ất và tiết kiệm . 115
- P h ải th ậ t sự ch âm sdc đến đời sống tinh th ầ n và v ậ t chất của công nhân. Hoan nghênh H ội nghị cán bộ quàn lý x í nghiệp- TJ, tr. 551 ... các cán bộ phụ trách phải luôn luôn chú ý sân só c đến đời sốn g của công nhân. Cán bộ phụ trách phải chú ý hơn nữa đến việc chăm nom săn sóc cá c cháu trong nhà m áy vỉ như vậy mới làm cho cha m ẹ các cháu yên tâm sản xu ất và sau này các cháu m ới trở thành những công nhân, cán bộ khỏe mạnh đ ể phục vụ Tổ quốc. Nói chicyện với anh em chị em côn^ nhm Nhà máv diêm Thống N hất (Ỉ6S-Ỉ956) ' TJ. ìr504. Mục đích cồng đoàn là phải cải thiện d ần đời sóng công nhân, nâng cao đời sốn g vật chất, vãn hóa của giai cấp công nhân nói riêng và của nhâĩi dân nói chung. Nói chiỉyện ở ữường cán hộ cônẹ (ioàrx (Ỉ9-Ỉ-1957)- T.7, tr. 567. Công nhân trong nhà máy, lao động tr í dc và chân tay đều có lương bổng. Lương bổng theo sức lao dộng của m ình, tùy theo m ức sản xuất, chất lư ợng sản xuất. Làm tốt, làm nhiều: hưởng nhiều; làm xấu, ỉiàm ít: h tở n g ít, cd khi phểũ bồi thường lại cho nhà nướíc. Chính phủ không phát lương cho người ngồi ãn khôn.g. Nói chicyện với cán bộ, công nhæn Shà mỚỊ dệt Nam Định (24-4^1957) - T.7, tr. m i - 6ỚẴ 116
C ô n g đoàn phải tổ chức, giáo dục,lãnh đạo công nhân đẩy m ạ n h tảng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm đ ể hoàn th à n h vượt m ức k ế hoạch của D ảng và Chính phủ đề ra. M uốn hoàn thành vượt m ức k ế hoạch thỉ tấ t cả công n h â n ph ải làm nhiều, nhanh, tốt, rẻ. Muốn làm nhiều, nhanh, tố t, re, công nhân phải có tinh th ần làm chủ nước nhà, làm chủ xả hội, phải có tinh thần trách nhiệm cao, làm cái gì phải làm cho tốt và phải giữ vữ ng kỷ lu ậ t lao động. Cán bộ công đoàn phải tùy khả n ăn g m à cải thiện đời sốn g vật chất và vãn hđa của công nhân, vì đời số n g vật chất và văn hóa cd khá thì làm việc mới tót. Cho nên cần phải chú ý cải thiện sinh hoạt cho công nhân. Hồi nói tại Hội nghị cán bộ công đoàn (14-3-Ỉ959) - TA ir. 340. N h iều nơi thiếu giáo dục công nhân về kỷ luật lao động, về ý thức làm chủ và về bảo hộ lao động. Một số nơi đã đ ể xảy ra tai nạn lao động, điều đó rất đáng tiếc. C húng ta phải qúy trọn g con người, nhất là công nhân, vì cô n g nhân là vốn quý nhất của xã hội. Chúng ta càn phải hết sức bảo vệ, không để xảy ra tai nạn lao động. Bài nói tại Hội nghị cán bộ cm g đoàn (]4'3-I959)- T.8. tr. 343. Phải quan tâm đến đỉèu kiện sinh hoạt vật chất của cô n g nhân. Cán bộ từ trên x u ốn g dưới phải chăm nom 117
đến chỏ ãn, chỗ ở, chỗ làm việc của công Thto, hư ớng dẫn anh chị em cách tổ chức nhà ãn, nhồ dí, nh à giữ trẻ cho tốt, cho chu đáo. Bài nói chưyện tại Hội nghị phồ bvn N ghị q m ết Hội nghị Trimg ương lần thứ ba vì k ể hoạch nhờ nước năm 1961 (30-ĩ’ỉ96ĩ) - T.9. tr. 15\, Khi công nhân và cán bộ đưa hết tinh :hàn v à lực lượng để tăng gia sản xuất và thực hành tế t kiệm , để làm tròn nhiệm vụ của người chủ, thì Công đoàn cũng phải làm tròn nhiệm vụ của m ình đối với họ. Cản bộ công đoàn phải thực hiện "bón cùng" với cô n g nhân. Công đoàn phải có biện pháp thiết thực òể n ân g cao trình độ vãn hóa và kỹ th u ật của cồng nhản, phải tùy khả năng cộng vối cố gấng m à n ân g cao dân đời sốn g vật chất của họ; phải chú ý bảo vệ sức khỏe, bào v ệ an toàn lao động và tăng cường công tác vệ sinh. Bài nói chityện tại Đại hội công đ>:>àn toàn qiiốc lan thử hai (27-2-1961) - T9, tr.44. Cống đoàn phải làm tốt công tác bảo hộ lao động. Phải thật sự chăm nom nơi ăn, nhà ở cùa công nhân, viên chức. » Bài nói chtí\’ện Ịạ i Hội nghị cán bộ công đoàn cơ sờ ìoàn mỉên Bắc ỊỈ3S-ỈQ62) • T.9, tr. 383 - 384. 2. DỐI VÓI NÒ NG DẢN Các hội viên thì phải: 118
L K iếm hội viên mới; 2. D iều tra cách ăn làm và các việc tron g làng; 3. Đ ề xướng làm các hợp tác xã; 4. H ế t súc mở m ang giáo dục, như lập trường, tổ chức n h à xem sách, vân vân; 5. K huyên anh em dân cày cấm rượu, a-phiến, đánh bạc; 6. Đ ặt hội cứu tế, vân vân. N ói tdm lại ỉà kiếm làm những việc cd ích cho dân cày, có lợi cho nòi giống. Đưcrng cách mệnh - T2, tr. 245-246. N hững yêu sách của nông dân. a) Vè chính trị - Dòi tự do lập hội, tự do hội họp, tự do ngôn luận và đòi bỏ c h ế độ kiểm duyệt; phản đối khủng bô' tráng, phản đối Hội đồng cài lương; phàn đối đưa n ôn g dân đi làm phu đồn điền và đưa họ sa n g các thuộc địa khác. b) Vẽ kỉnh tế - Đòi giảm sưu th u ế - đòi bỏ th u ế thân, đòi giảm tô ruộng đất, bỏ c h ế độ phát canh, bỏ chế độ lao dịch. Đ ối với cố nông: phải tán g công xá, bớt giờ làni việc. Dòi bảo hiểm xả hội, ngày nghi (tết, kể cả ngày kỷ n iệm cách m ạng) được trả công. Báo cáo vẽ nhỉíTĩg Ngfụ qtỉ\'ết ata Tnưig ương Đảng cộng sảrt Đông Dương - T.3, ír. 39. M uốn phá sạch nỗi bất bình, D ân cà y phải kiếm Việt M inh mà vào, 119
Đ ể cùng toàn quốc đồng bào Dánh Pháp, N hật, gây phong trào tự do. Dịp này là dịp trời cho, Lo cứu nước tức là lo cứu minh. Mai sau thực hiện chương trỉnh: N ông dân cổ đủ ruộng m ình làm ãn. Dân cày (2I-8-Ỉ94Ỉ) ■ T.3. tr. Ỉ54-Ỉ55. Vụ này m ùa được, nhưng ta phải lo xa. Mùa này được, m ùa sau chưa chác được. Ta phải để dành thốc để m ùa sau khỏi đói. Muốn đ ể dành thì phải lập nghĩa thương. Lập nghĩa thương có bón điều lợi: 1. D ể dành thỉ m ình khỏi lo đói, 2. D ể dành không m ất đi đâu m à lại có lải, 3. D ể dành đã ích riêng cho m ình, lại ích chung cho đòng bào, 4. Chỉ để dành m ột năm m à cà đời khỏi lo đói. Cách tổ chức th ế nào Bộ canh n ôn g sẽ bày cho. Vậy toàn th ể nhân dân mọi làng, kẻ giàu để nhiều, kẻ nghèo để ít, phải mau mau thành lập nghĩa thương. Làng nào lập được mau nhất, khá nhất, nhiều thdc nhát, thì báo cáo cho tôi biết. L ời kêu gọi đòng hào nông dãn thành lập ĩỉộ i Ngỉũa Thit:ơng - TA, ír. 198. 120
N ư ớc ta là m ột nước nông nghiệp. H ơn 9 phần 10 dân ta là nông dân. H ơ n 9 phàn 10 nôn g dân ta là trung, bần và cố nông. - Trong Vệ quốc quân và bộ đội địa phương, dân q u ân du kích số đông là nông dân. - T ăng gia sản xuất để nuôi bộ đội, nuôi công nhân và cô n g chức, là nông dân. - Công việc phá hoại đ ể chống giặc, công việc sửa ch ữ a đường sá, giao thông, vận tài phàn lớn do nông dân làm. N ó i tóm lại, nông dân là m ột lực lượng rất to lớn của dán tộc, m ột đồng m inh rất trung thành của giai cấp công nhân. M uốn kháng chiến kiến quốc thành công, muốn độc lập th ốn g n h ất thật sự át phải dựa vào lực lượng của n ô n g dân. Đ òng bào nôn g dân sản có ỉực lượng to lớn, sẳn có lò n g nồng nàn yêu nước, sản có chí khí kiên quyết đấu tran h và hy sinh. N ông vận là phải: - Tổ chức nông dân thật chặt chẽ. - D oàn kết nông dân thật khăng khít. - H uấn luyện n ôn g dân thật giác ngộ. - Lãnh đạo n ôn g dân hăng hái đấu tranh cho lợi ích của nông dân, của Tổ quốc. Vận động nông dãn là phải vặn th ế nào cho toàn 121
th ể n ôn g dân dộng, nghỉa là: làm cho nông dân hiểu rõ quyền lợi của dân tộc và của giới mình; làm cho n ôn g dân vào Hội nôn g dân cứu quốc cho đông để phấn đấu cho m ục đích của m ình và tích cực tham gia côn g cuộc kháng chiến kiến quốc. Thư gử i H ộ i nghị cán bộ nông dân cihi qiiốc toàn qiiốc ịỉĩ-1949) - T S tr.312-3ỉ3. N ôn g dân lao động là m ột lực lượng rất to lớn của dân tộc, m ột đồng m inh rất chác chán của giai cấp công nhân. Muốn kháng chiến tháng lợi, kiến quốc thành công ấ t phải dựa vào quần chúng n ôn g dân, m uốn dựa vào n ôn g dân ắt phải bòi dưỡng lực lư ợng của họ. Muốn n ôn g dân có lực lượng dồi dào thỉ phải làm cho họ có ruộng cầy, có cơm ãn, áo m ặc, nhà ở. Thư g ih H ội nghị nồng vặn VÀ dârỉ vận ỉocin CỊiiốc (5-2-Ỉ053) - TA trJ53. N ôn g dân là những người đ ón g gdp nhiều nhất cho kháng chiến, đổng góp sức người, sức của m à những người đđ vẫn bị thiệt thòi, trước h ết là bàn, cố nông. Bởi vậy, nảm nay Chính phủ q u yết định phải triệt để giảm tô, để nông dân được hưởng lợi ích bước đầu của họ, để nông dân hảng hái đón g góp sức người, sức của cho kháng chiến. Báo cáo íại Hội nghị ĩẵn thứ tĩt CÌUÌ Barĩ chấp hành ĩn m g ương Ddng (khóa //). (6-2-1953). T.6, ír, 373. 122
C hính phủ định ra luật lệ cải cách ruộng đất, Đ ảng phái cán bộ về xã giúp đồng bào nông dân đấu tranh th ự c hiện Người cày có ruộng. Dó là bước đầu. D ã có ruộng, nôn g dân cần phải ra sức tăng gia sản xuát, đ ể đảm bào đời số n g ấm no. To doi công kiều mẫu - T.7, tr.200. D ản g và Chính phủ c ủ n g sẽ giúp th êm , như thu m u a lâm sản và th ổ sả n cho nông dân, giúp thêm cán bộ, cho vay vốn... N h ư n g các cô, các chú chớ có ỷ lại, phải cố gắng tự lực cảnh sinh là chính, việc giúp đờ là phụ. N ó i chuyện tại ỉ ỉ ộ i nghị đ òi côtĩiị tocm quốc (5-Ỉ955)- T.7. ir.229 T rong khi tiến hành cải cách ruộng đất phải chú trọ n g vận động quàn ch ú n g sản xuát\ phải thật sự săn só c đến đời sống của n ôn g dân. Vừa rồi cd bão lớn, nhiều nơi cán bộ đã biết tạm n g ừ n g đấu tranh, tập trung lực lượng giúp dân chóng bão, th ế là đúng. Bài nói chiiyên tại H ội nghị gũìm ỉố VW cài cách ruộng đnt (3Ỉ-Ỉ0-Ỉ955) - T.7. ĩr. 347 Từ ngày làm chủ n ôn g thôn, làm án tiến bộ, m ột số n ô n g dân đã xây dựng nhà mối. N hưng mạnh ai nấy làm , chư a có k ế hoạch ch u n g cho cả thôn xóm . Và lại tre gỗ còn khan hiếm , số đông đòng bào nông dân chưa 123
làm được nhà. Dể giải quyết vấn đề nhà Ị của nông dân, trước h ết chúng ta phải làm hai việc: - Chính phủ cần phải chuẩn bị kế hoạci x â y d ự n g nông thôn mới, và kiểu mẫu xây dựng nhà c,o n ô n g dân làm theo. - Ngay từ bây giờ, đồng bào nông dân Ịhải bát tay vào việc chuẩn bị vật liệu làm nhà: Mỗi ngưồ (trong mỗi gia đình, tỉnh cả già, trẻ, gái, trai) phải tròn\ ít nhát là năm cảy (cây xoan và các thứ cây khác có h ể làm kèo, làm cột). Và mỗi gia đỉnh phải tròng một bụ tre. ủ y ban hành chính và chi bộ phải đặt kế loạch ch u n g cho mỗi xă, mỗi xdm, phảị đôn đốe và kiểm tra đ ể đảm bảo tròng cây nào tốt cây ấy, v.v... Làm như vậy, thì trong bốn hoậc nãm lảm nữa sẽ có đủ tre gỗ đ ể làm nhà và nông thôn sẻ t'ở nên xin h xán và vui tươi, xứng đáng là nông thôn xả hội chủ nghía. Nỏỉĩíị dân p h ải tròng cây chiitm b làm nhà ờ - T.8. tr. 433-434. - Tất cả đường lối, phương châm, chính sách... của Đảng đều chi nhàm nâng cao đời sóng CÙI nhản dân nói chung, của nông dân nói riêng. Muốn dit m ục đích đó thì nhất định phải củng cố và phát triểĩ hợp tác xã cho thật tốt, phái nàng cao không ngừng tỉu nhập của xã viên. Bài nói tại H ội ngìự ỉần thứ năm :ita Ban Chấp hành Trimg ương Dđrtg (khóa ìỉl) (22-7-Ĩ96Ỉ) - T.9, tr. Ỉ36. 124
N g h ị quyét H ội nghị lần thứ nảni của T rung ương D ản g cđ m ột ý chính thấu suốt từ đâu đến cuối, đd là: ¿àm sao cho bà con nông dân hiểu mình là người chủ tập thể, làm chù hợp tác xã, lầm chù Nhà nước, mà dâ làm chủ thĩ phải đoàn két chặt chẽ d ể tăng gia sản xuáty thực hành tiết kiệm, nhầm nâng cao đời sống vật chát uà văn hóa của mình. Trước sau như m ột, Đ ản g luôn luôn vì lợi ích của nhân dân nói ch u n g và của nông dân nói riêng m à phấn đấu. N goài lợi ích của nhân dân, D ảng không cđ lợi ích nào khác. Vì lợi ích của nhân dân, Đ àng đã lãnh đạo cách m ạng tháng lợi, lãnh đạo kháng chiến và cải cách ruộng đất thành công. N ô n g dân đà có ruộng, đã làm chủ nông thôn. Là người chủ, bà con nông dân phải ra sức tă n g gia sản xuất, th ự c hành tiết kiệm. B(ĩi nói chiiyện với đon^ h(ìo cán bộ xã Oại N g h ĩ a ỈỈCI Dông (7'J0-Ỉ96Ỉ)- T.9, tr. 762. Chúng ta đ a n g chuẩn bị xày dựng nòng thôn mới. Việc đầu tiên củ a nông th ôn mới là xây dựng nhà ở cho đàng hoàng. N ăm mới hảv nhiệt iiệí tò chức tế í rròng cây - T M ĩr. 3 3. ĐỐI VỐI TRÍ THỨC Kiến quốc có chác thành công, kháng chiến mới mau 125
th á n g lợi. Kiến th iết cần cd nhân tài. N hân tài nước ta dù chưa cố nhiều lấm nhưng nếu chúng ta khéo lựa chọn, khéo phân phối, khéo dùng thì nhân tài càn g ngày càng phát triển càng thêm nhiều. Chúng ta càn nhất bây giờ là: Kiến thiết ngoại giao Kiến thiết kinh tế Kiến thiết quăn sự Kién thiết giáo dục Vậy chúng tôi m ong ràng đồng bào ta ai có tài n ăn g và sán g kiến về những công việc đó lại sản lòng hàn g hái giúp ích nước nhà thì xin gửi kế hoạch rõ ràng cho Chính phủ. Chúng tôi sẽ nghiên cứu k ế hoạch ấy m ột cách kỹ lưỡng có th ể thực hành được thì sẽ thực hành ngay. Nhõn tài và kiến qiiõc - T.4, Ĩ1\ 57 1. Hủy bò nền giáo dục nô lệ. Gây dựng nền quốc dân giáo dục. Cưỡng bức giáo dục từ bực sơ học. Mỗi dân tộc cđ quyền dùng tiến g m ẹ đẻ tron g nền giáo dục dân tộc mình. 2. Lập các trường chuyên môn huấn luyện chính trị, quân sự, kỹ thuật đ ể đào tạo các lớp nhân tài. 3. Khuyến khích và giúp đỡ các hạng trí thức được phát triển tài n ân g của họ. 4. Khuyến khích và giúp đỡ nền giáo dục quốc dân làm cho nòi giống ngày thêm mạnh. Chương trình Việt Minh - tr. 42L 126
C hương trình của Chính phủ ta là làm th ế nào cho toàn quốc, đồng bào ai cũng có án, có m ặc, cd học. V ậy nên khẩu hiệu của chú n g ta là: 1. T ăn g gia sàn xuất. 2. C hống nạn m ù chữ. Anh chị em là đội tiên phong trong sự nghiệp số 2 đó. Anh chị em chịu cực khổ khó nhọc, hy sinh phấn đấu, đ ể mở m an g trí thức phổ thông cho đồng bào, đ ể xây đáp n ền vân hda sơ bộ cho dân tộc. Anh chị em làm việc mà không có lương bổng, thành cô n g m à không có tiến g tăm . Anh chị em là nh ữ ng người "vô danh anh hùng". Tuy là vô danh như ng rất hữu ích. M ột phàn tương lai của dân tộc nước nhà nằm tron g sự cố gán g của anh chị em . Thư gửi anh chị em giáo vién hĩnh dân hçK vụ - T. 4, tr. 130. Nước nhà cần phải kiến th iết. Kiến th iết càn phải có nhân tài. T rong số 20 triệu đồng bào chác không thiếu người cd tài có đức. E vì Chính phủ nghe không đến, thấy không khấp, đến nỗi nhữ ng bực tài đức không th ể xuất thân. K huyết đ iểm đổ tôi xin thừa nhận. N a y m uốn sử a đổi điều đđ, và trọng dụng nh ữ ng kẻ h iền năng, các địa phương phải lập tức điều tra nơi nào cd người tài đức, c ó th ể làm được những việc ích nước lợi dân, thì phải báo cáo ngay cho Chính phủ biết. 127
Báo cáo phải nói rõ: tên tuổi, nghề nghiệp, tài năng, nguyện vọng và chỗ ở của ngiíời đó. H ạn trong m ột tháng, các cơ quan địa phư ơng phải báo cáo cho đủ. Tînt ngirời tài đức - T.4, tr. Ỉ92. Cùng dòng bào vãn hóa ưà trí thức N am bộ, Tối thay m ặt Chính phù cảm ơn sự ủng hộ cùa các bạn. Chính phủ cùng toàn th ể đồng bào Việt N am kiên quyết chiến đấu, tranh quyền th ốn g nhất và độc lập cho nước nhà để cho văn hốa cũ n g như chính trị và kinh tế, tín ngưỡng, đạo đức đều được phát triển tự do. N gòi bút của các bạn cũng là những vũ khí sắc bén trong sự nghiệp phò chính trừ tà, m à anh em văn hda và trí thức phải làm cũng như là nh ử ng chiến sỉ anh dũng tron g công cuộc kháng chiến đ ể tranh lại quyền thống nhất và độc lập cho Tổ quốc. N hân dân ta đã sẵn sàn g th ân thiện với nhân dân Pháp, nhưng quyết không chịu làm nô lệ cho thực dân phản động. Anh em văn hốa và trí thức, cà n g phải quyết tám không chịu làm nô lệ. Tôi gửi anh em lời chào th ân ái và quyết tháng. Gửi anh em vãn hóa vổ trí thức Neun Bộ (25-5-1947)- tr. 363, Các bạn là bậc trí thức. Các bạn có cái trách nhiệm n ặn g nề và vẻ vang, là làm gương cho d ân trong mọi việc. Dân ta đã đấu tranh m ột cách rất d ũ n g cảm. Lẽ 128
tấ t n h iên giới trí thức phải /ly s in h d ấ u tr a n h , d ũ n g c ả m h ơ n n ữ a đ ể làm gương cho nhân dân. Thư gửi H ội nghị íư pháp toàn qiiốc (2-Ỉ948) - tr. 52. Lao đ ộn g trí óc cần được khuyến khích giúp đỡ, phát tr iể n tài năng. Đảng lao động Việt Nam với lao động trí óc - T.6, ír, 66. Lao đ ộn g trí đc là ai? Là th ầy giáo, thày thuốc, kỹ sư, n h ữ n g nhà khoa học, vãn nghệ, những người làm bàn giấy, v.v,. N h iệm vụ của giai cấp công nhân và nhân dân Việt N am h iện nay là kháng chiến và kiến quốc. Đ ể hoàn th àn h nhiệm vụ ấy, ngoài việc q u ân sự át phải p h á t tr iể n kinh té. Cho n ên càn cd n h ữ n g người ch u yên m ôn thông thạo về côn g nghệ và n ôn g nghiệp. Cần ph át triển giao thông vận tải, cho nên cần cổ những kỹ sư thông thạo về việc đắp đường, bác càu. Cần giữ gìn sức khỏe của dân, cho nên càn cd thầy thuốc. Cần đào tạo cán bộ cho mọi ngành hoạt động, cho nên cần có th ày giáo, v.v. Do đd lao động trí ổc có nh iệm vụ rất quan trọng tron g sự n gh iệp kháng chiến, kiến quốc, trong côn g cuộc hoàn th à n h dân chủ mới đ ể tiến đến chủ n gh ĩa xã hội. Đáng lao động Vỉệt N am với lao động trí óc - T.6, tr. 66-67. 129 CSXH 9
N g à y nay, chú n g ta phải làm hai việc nhàm m ột m ục đích: M ột là đào tạo nhữ ng trí thức mới trong c ô n g nông. H ai là cải tạo những trí thức hiện có. D ù n g hai chữ ”cải tạo" th ỉ không khỏi m ếch lòn g n h ữ n g bạn trí thức quá giàu lòn g tự ái. N h ư n g ch ú n g ta phải th ậ t th à nhận rầng: v ề chuyên m ôn và tron g m ức nào đđ, thì anh chị em trí thức khá. S on g vl ngày trước, anh chị em đã bị giáo dục trong đường lối và khuôn khổ thực dân và phong kiériy cho n ên tư tưởng và lề lói làm việc của anh chị em không khỏi ảnh hưởng của thực dân và phong kiến. D iều đó kh ông phải lỗi tại anh chị em . D ù sao thoát khỏi cái x iền g xích của ành hưởng ấy thì tài nãng của trí thức ta sẽ tiế n bộ vượt bực, sẽ rất ích lợi cho Tổ quốc, cho nhân dân, vì nó sẽ hợp với nhiệm vụ mới, tinh th ần mới, xã hội mới của nước ta. M uốn đạt m ục đích ấy, trí thức ta c ầ n cải tạo tư tưởng, sủa đổi lầ lối làm việc. Đ ào tạo trí thức mới. Cải tạo trí thức củ. C ông n ôn g trí thức hda. Trí thức côn g nông hổa. N gh ỉa là côn g nông càn học tập vàn hiổa đ ể nâng cao trỉnh độ t ñ thức của m ỉnh, trí thứ c (Cần gà n gụi cô n g nông vả học tập tính th ần , nghị lực, ssáag kỉến và kỉnh Qghỉệm của công nông. 130
Dd là nhiệm vụ ch u n g và cần kíp, mà ch ú n g ta phải c ù n g nhau cổ gắng làm cho kỳ được. Đáng lao động Việt Neun với lao động trí óc - T.6, tr. 67-68. C hính những đảng cách m ạn g lại càng trọn g trí thức. Vì m uốn phát triển vãn hda thì phải cầ n th ầy giáo; m u ố n phát triển sức khỏe của nhân dân thì phải càn th ầ y thuốc; muốn phát triển kỹ nghệ phải cần các kỹ sư , V.V., T óm lại, cách m ạ n g rất cần trí thức và thực ra chỉ có cách m ạng mới biết trọ n g trí thức. Bài n ă lợì buồi lề khai mạc lớp chỉnh hiiấn cán hộ đàng, dân, chính các cơ qiian Tnưĩg ương (6-2-1Q53), - TA ír. 367. Đ ản g và Chính phủ biết kháng chiến và kiến quốc phài cần có nhữ ng người trí thức tron g mọi ngành: kinh tế, tài chính, quân sự, văn hđa. Vỉ thế, D ả n g và Chính phủ rất chú ý đến việc giúp đỡ anh em trí thức cũ tiến bộ, cải tạo tư tưởng, đ ồn g thời đào tạo ra trí thức mới từ c ô n g nhân, nôn g dân ra. Trí thức không bao giờ thừa, chỉ có th iếu trí thức thôi. Báo cáo tại H ội nghị íần thứ tĩt a h Bơn Chấp hành Trimg ương Dâng (khóa ỉ ỉ). (6-2-1953) - r.ó, tr, 37Ồ-37L Dàng và Chính phủ rất m on g m uốn, rất cố gáng 131