Hóa học 11 - Thiết kế bài giảng Tập 1

Chia sẻ: Võ Đức Dương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:220

Thêm vào BST

Báo xấu

759
lượt xem 291
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu được biên soạn theo chuẩn kiến thức, thái độ và kĩ năng được quy định trong chương trình sách giáo khoa. Sách đã xác định cụ thể mục tiêu cần đạt ở từng bài học nhằm giúp giáo viên có cơ sở định hướng chính xác các nhiệm vụ, các việc làm của thầy và trò.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hóa học 11 - Thiết kế bài giảng Tập 1

C ao cù gi¸c ( Chñ biªn) n guyÔn xu©n dòng – cao thÞ v©n giang – hoµng thanh phong ThiÕt kÕ bμi gi¶ng hãa häc 11 tËp mét Nhµ xuÊt b¶n Hµ néi
Lêi nãi ®Çu §Ó hç trî cho viÖc d¹y – häc m«n Hãa häc 11 theo ch−¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa (SGK) míi ¸p dông tõ n¨m häc 2007 – 2008, chóng t«i biªn so¹n cuèn ThiÕt kÕ bμi gi¶ng Hãa häc 11 tËp 1, 2. S¸ch giíi thiÖu c¸ch thiÕt kÕ bµi gi¶ng theo tinh thÇn ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc nhËn thøc cña häc sinh (HS). VÒ néi dung : S¸ch b¸m s¸t néi dung SGK Hãa häc 11 theo ch−¬ng tr×nh chuÈn cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ban hµnh. ë mçi tiÕt d¹y ®Òu chØ râ môc tiªu vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng, th¸i ®é, c¸c c«ng viÖc cÇn chuÈn bÞ cña gi¸o viªn (GV) vµ häc sinh, c¸c ph−¬ng tiÖn trî gi¶ng cÇn thiÕt nh»m ®¶m b¶o chÊt l−îng tõng bµi, tõng tiÕt lªn líp. Ngoµi ra s¸ch cßn më réng, bæ sung thªm mét sè néi dung liªn quan ®Õn bµi gi¶ng b»ng nhiÒu ho¹t ®éng nh»m cung cÊp thªm t− liÖu ®Ó c¸c thÇy, c« gi¸o tham kh¶o vËn dông tïy theo ®èi t−îng vµ môc ®Ých d¹y häc. VÒ ph−¬ng ph¸p d¹y – häc : S¸ch ®−îc triÓn khai theo h−íng tÝch cùc hãa ho¹t ®éng cña häc sinh, lÊy c¬ së cña mçi ho¹t ®éng lµ nh÷ng viÖc lµm cña häc sinh d−íi sù h−íng dÉn, gîi më cña thÇy, c« gi¸o. S¸ch còng ®−a ra nhiÒu h×nh thøc ho¹t ®éng hÊp dÉn, phï hîp víi ®Æc tr−ng m«n häc nh− : thÝ nghiÖm, quan s¸t vËt thËt hay m« h×nh, th¶o luËn, thùc hµnh,… nh»m ph¸t huy tÝnh ®éc lËp, tù gi¸c cña häc sinh. §Æc biÖt s¸ch rÊt chó träng tíi kh©u thùc hµnh trong bµi häc, ®ång thêi còng chØ râ tõng ho¹t ®éng cô thÓ cña gi¸o viªn vµ häc sinh trong mét tiÕn tr×nh d¹y – häc, coi ®©y lµ hai ho¹t ®éng cïng nhau trong ®ã c¶ häc sinh vµ gi¸o viªn ®Òu lµ chñ thÓ. Chóng t«i hi väng cuèn s¸ch nµy sÏ lµ tµi liÖu tham kh¶o h÷u Ých, gãp phÇn hç trî c¸c thÇy, c« gi¸o ®ang trùc tiÕp gi¶ng d¹y m«n Hãa häc 11 trong viÖc n©ng cao chÊt l−îng bµi gi¶ng cña m×nh. RÊt mong nhËn ®−îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy, c« gi¸o vµ b¹n ®äc gÇn xa ®Ó cuèn s¸ch ®−îc hoµn thiÖn h¬n. c¸c t¸c gi¶
« n tËp ®Çu n¨m A. Môc tiªu bμi häc 1. KiÕn thøc : ¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ : • Nguyªn tö, liªn kÕt hãa häc, ®Þnh luËt tuÇn hoµn, b¶ng tuÇn hoµn. • Ph¶n øng oxi ho¸ – khö, tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc. • TÝnh chÊt lÝ ho¸ vµ ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ c¸c ®¬n chÊt vµ hîp chÊt trong nhãm halogen, nhãm oxi – l−u huúnh. 2. KÜ n¨ng : Cñng cè cho HS c¸c kÜ n¨ng : • Nghiªn tÝnh chÊt cña c¸c chÊt dùa trªn mèi quan hÖ : CÊu t¹o ↔ TÝnh chÊt ↔ ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ ↔ øng dông • LËp ph−¬ng tr×nh ho¸ häc cña ph¶n øng oxi ho¸ – khö b»ng ph−¬ng ph¸p th¨ng b»ng electron. • Gi¶i mét sè d¹ng bµi tËp c¬ b¶n nh− x¸c ®Þnh thµnh phÇn hçn hîp, x¸c ®Þnh tªn nguyªn tè, bµi tËp chÊt khÝ, ... • LuyÖn tËp c¸c ph−¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp ho¸ häc nh− ph−¬ng ph¸p b¶o toµn, ph−¬ng ph¸p trung b×nh, ph−¬ng ph¸p ®¹i sè, ph−¬ng ph¸p t¨ng – gi¶m khèi l−îng, .... 3. T×nh c¶m, th¸i ®é : • RÌn luyÖn th¸i ®é lµm viÖc khoa häc, nghiªm tóc. • X©y dùng th¸i ®é häc tËp tÝch cùc, chñ ®éng, hîp t¸c, cã kÕ ho¹ch. • RÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn, s¸ng t¹o trong häc tËp. • T¹o c¬ së cho HS yªu thÝch vµ say mª häc ho¸ häc.
B. ChuÈn bÞ cña GV vμ HS • GV : M¸y tÝnh, m¸y chiÕu, hÖ thèng bµi tËp vµ c©u hái gîi ý. • HS : ¤n tËp c¸c kiÕn thøc th«ng qua ho¹t ®éng gi¶i bµi tËp. C. TiÕn tr×nh d¹y – häc GV tæ chøc c¸c nhãm HS th¶o luËn c¸c néi dung cÇn «n tËp ë líp 10 d−íi d¹ng c¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm kh¸ch quan. Ho¹t ®éng 1 Nguyªn tö – Liªn kÕt ho¸ häc – §Þnh luËt tuÇn hoµn GV chiÕu néi dung c¸c bµi tËp sau lªn mµn h×nh ®Ó cho c¸c nhãm HS th¶o luËn. H·y chän ph−¬ng ¸n ®óng cho mçi c©u sau ®©y : 1. Tæng sè c¸c h¹t c¬ b¶n (p, n, e) cña mét nguyªn tö X lµ 28. Sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 8. Nguyªn tö X lµ : 17 19 16 17 A. B. F C. O D. F O 9 9 8 8 §¸p ¸n B. 2. Ion M3+ cã cÊu h×nh electron ph©n líp ngoµi cïng lµ 3d5. VËy nguyªn tö M cã cÊu h×nh : A. 1s22s22p63s23p63d8 B. 1s22s22p63s23p63d64s2 C. 1s22s22p63s23p64s23d8 D. 1s22s22p63s23p63d54s24p1 §¸p ¸n B. 3. Electron thuéc líp nµo sau ®©y liªn kÕt víi h¹t nh©n chÆt chÏ nhÊt ? A. Líp K B. Lín L C. Líp M D. Lín N §¸p ¸n A. 4. Nguyªn tö cña nguyªn tè A cã cÊu h×nh electron tæng qu¸t : [KhÝ hiÕm](n – 1)dαns1. VËy nguyªn tè A cã thÓ lµ : A. C¸c kim lo¹i nhãm IA (Kim lo¹i kiÒm).
B. Kim lo¹i nhãm IB (Cu, Ag, Au). C. Kim lo¹i nhãm VIB (Cr, Mo, W). D. C¶ A, B, C. §¸p ¸n D. 5. CÊu h×nh electron cña nguyªn tö nh«m (Z = 13) lµ . 1s22s22p63s23p1. VËy ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ sai ? A. Líp thø nhÊt (líp K) cã 2 electron. B. Líp thø hai (líp L) cã 8 electron. C. Líp thø ba (líp M) cã 3 electron. D. Líp ngoµi cïng cã 1 electron. §¸p ¸n D. 6. Ion nµo sau ®©y kh«ng cã cÊu h×nh electron cña khÝ hiÕm ? A. Fe2+ B. Na+ C. Cl– D. Mg2+ §¸p ¸n A. 7. D·y s¾p xÕp sau ®©y theo thø tù kÝch th−íc ion t¨ng dÇn ? A. F– > O2– > Na+ B. O2– > Na+ > F– C. Na+ > F– > O2– D. O2– > F– > Na+ §¸p ¸n D. 8. D·y s¾p xÕp nµo sau ®©y theo thø tù kÝch th−íc gi¶m dÇn ? A. K+ < Ca2+ < Cl– B. Ca2+ < K+ < Cl– C. Cl– < Ca2+ < K+ D. Cl– < K+ < Ca2+ §¸p ¸n B. 9. C¸c nguyªn tè thuéc cïng mét nhãm A cã tÝnh chÊt ho¸ häc t−¬ng tù nhau, v× vá nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè nhãm A cã : A. Sè electron nh− nhau. B. Sè líp electron nh− nhau. C. Sè electron thuéc líp ngoµi cïng nh− nhau. D. Cïng sè electron s hay p.
§¸p ¸n C. 10. Trong mét chu k×, b¸n kÝnh nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè : A. T¨ng theo chiÒu t¨ng dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. B. Gi¶m theo chiÒu gi¶m dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. C. Gi¶m theo chiÒu t¨ng cña tÝnh phi kim. D. B vµ C ®Òu ®óng. §¸p ¸n C. 11. Trong mét nhãm A, b¸n kÝnh nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè : A. T¨ng theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. B. Gi¶m theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. C. Gi¶m theo chiÒu gi¶m cña tÝnh kim lo¹i. D. A vµ C ®Òu ®óng. §¸p ¸n D. 12. Hai nguyªn tè X vµ Y ®øng kÕ tiÕp nhau trong mét chu k× cã tæng sè proton trong hai h¹t nh©n nguyªn tö lµ 25. X vµ Y thuéc chu k× vµ c¸c nhãm nµo sau ®©y ? A. Chu k× 2, nhãm II A vµ III A. B. Chu k× 2, nhãm III A vµ IV A. C. Chu k× 3, nhãm I A vµ II A. D. Chu k× 3, nhãm II A vµ III A. §¸p ¸n D. 13. Nguyªn tè M thuéc nhãm A trong b¶ng tuÇn hoµn. Trong ph¶n øng oxi ho¸ – khö, M t¹o ion M3+ cã 37 h¹t (p, n, e). VÞ trÝ cña M trong b¶ng tuÇn hoµn lµ : A. Chu k× 3, nhãm III A B. Chu k× 4, nhãm III A C. Chu k× 3, nhãm IV A. D. KÕt qu¶ kh¸c §¸p ¸n A. 14. Liªn kÕt ®−îc t¹o thµnh gi÷a : – Nguyªn tö X cã cÊu h×nh electron: [Ne] 3s1 vµ
– Nguyªn tö Y cã cÊu h×nh electron : [Ne] 3s23p5 lµ lo¹i liªn kÕt : A. Céng hãa trÞ cã cùc B. Céng ho¸ trÞ kh«ng cùc. C. Ion D. Kim lo¹i §¸p ¸n C. 15. Hîp chÊt nµo chøa c¶ ba lo¹i liªn kÕt : ion, céng hãa trÞ, cho – nhËn ? A. K2CO3 B. Fe(HCO3)2 C. Mg(NO3)2 D. CaOCl2. §¸p ¸n C. Ho¹t ®éng 2 Ph¶n øng ho¸ häc – Tèc ®é ph¶n øng – C©n b»ng ho¸ häc GV chiÕu néi dung c¸c bµi tËp sau lªn mµn h×nh ®Ó cho c¸c nhãm HS th¶o luËn. H·y ®¸nh dÊu vµo ph−¬ng ¸n ®óng cho mçi c©u sau ®©y : 1. Ph¶n øng nµo sau ®©y lµ ph¶n øng oxi ho¸ – khö ? A. HNO3 + NaOH → NaNO3 + H2O B. N2O5 + H2O → 2HNO3 C. 2HNO3 + 3H2S → 3S + 2NO + 4H2O D. 2Fe(OH)3 ⎯t⎯ Fe2O3 + 3H2O → o §¸p ¸n C. 2. Ph¶n øng nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ ph¶n øng oxi ho¸ – khö ? A. Al4C3 + 12H2O → 4Al(OH)3 + 3CH4 B. 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2 C. NaH + H2O → NaOH + H2 D. 2F2 + 2H2O → 4HF + O2 §¸p ¸n A. 3. Trong ph¶n øng 2Fe(OH)3 → Fe2O3 + 3H2O Nguyªn tè s¾t : A. BÞ oxi ho¸.
B. BÞ khö C. Võa bÞ oxi ho¸ võa bÞ khö. D. Kh«ng bÞ oxi ho¸ còng kh«ng bÞ khö. §¸p ¸n D. 4. Kim lo¹i Zn kh«ng khö ®−îc ion nµo sau ®©y trong dung dÞch ? A. H+ B. Cu2+C. Ag+ D. Al3+ §¸p ¸n D. 5. X¸c ®Þnh chÊt X trong ph¶n øng sau : Na2SO3 + KMnO4 + X → Na2SO4 + MnO2 + KOH A. X lµ H2SO4 B. X lµ HCl C. X lµ H2O D. X lµ NaOH §¸p ¸n C. 6. Cho ph¶n øng : Mg + HNO3 → Mg(NO3)2 + N2 + H2O Sau khi c©n b»ng, tæng sè hÖ sè c¸c chÊt trong ph−¬ng tr×nh ph¶n øng lµ : A. 29 B. 25 C. 28 D. 32 §¸p ¸n A. 7. Cho 29g hçn hîp Mg, Zn, Fe t¸c dông hÕt víi dung dÞch H2SO4 lo·ng, thÊy tho¸t ra V lÝt H2 (®ktc). C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng thu ®−îc 86,6 gam muèi khan. Gi¸ trÞ cña V lµ : A. 4,48 lit B. 6,72 lit C. 8,96 lit D. 13,44 lit §¸p ¸n D. 8. Khö 4,64 gam hçn hîp A gåm FeO, Fe2O3, Fe3O4, (cã sè mol b»ng nhau), b»ng CO, thu ®−îc chÊt r¾n B. KhÝ tho¸t ra sau ph¶n øng ®−îc dÉn vµo dung dÞch Ba(OH)2 d−, thu ®−îc 1,97 gam kÕt tña. Khèi l−îng cña chÊt r¾n B lµ : A. 4,40g B. 4,48g C. 4,45g D. 4,84g
§¸p ¸n B. 9. Cho 12,9 gam mét hçn hîp (Al, Mg) tan hoµn toµn trong 100ml dung dÞch hçn hîp 2 axit HNO3 4M vµ H2SO4 7M (®Æc) thu ®−îc 0,1mol mçi khÝ SO2, NO, N2O. C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng thu ®−îc bao nhiªu gam muèi khan ? A. 7,67g B. 76,70g C. 50,30g D. 30,50g §¸p ¸n B 10. Khi ®èt cñi, ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng, ng−êi ta sö dông biÖn ph¸p nµo sau ®©y ®−îc coi lµ t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt ? A. Måi löa B. Thæi kh«ng khÝ C. ChÎ nhá cñi D. C¶ A, B, C §¸p ¸n C 11. Cho ph¶n øng : N2 + 3H2 2NH3 Tèc ®é ph¶n øng thay ®æi nh− thÕ nµo khi t¨ng dung tÝch b×nh ph¶n øng gÊp 2 lÇn (nhiÖt ®é b×nh kh«ng ®æi) ? A. T¨ng lªn 4 lÇn B. Gi¶m xuèng 4 lÇn C. T¨ng lªn 16 lÇn D. Gi¶m xuèng 16 lÇn §¸p ¸n D. 12. Ph¶n øng ph©n hñy hidropeoxit cã xóc t¸c : 2H2O2 ⎯MnO2 → 2H2O + O2 ⎯⎯ to YÕu tè nµo sau ®©y kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn tèc ®é ph¶n øng ? A. NhiÖt ®é B. Xóc t¸c C. Nång ®é H2O D. Nång ®é H2O2 §¸p ¸n C. 13. Ph¶n øng sau ®¹t tr¹ng th¸i c©n b»ng trong b×nh kÝn : 2NaHCO3 (r) Na2CO3 (r) + CO2 (k) + H2O (k) NÕu thªm tinh thÓ NaHCO3 (r) vµo b×nh ph¶n øng th× sè mol Na2CO3 thay ®æi nh− thÕ nµo ? A. T¨ng B. Gi¶m C. Kh«ng ®æi D. Kh«ng x¸c ®Þnh §¸p ¸n C. 14. Ph¶n øng sau ®¹t tr¹ng th¸i c©n b»ng trong b×nh kÝn :
Na2CO3(r) + CO2 (k) + H2O (k) Δ H = 128KJ 2NaHCO3 (r) NÕu t¨ng thÓ tÝch cña b×nh chøa th× sè mol Na2CO3 thay ®æi nh− thÕ nµo ? A. T¨ng B. Gi¶m C. Kh«ng ®æi D. Kh«ng x¸c ®Þnh §¸p ¸n A. 15. Ph¶n øng sau ®¹t tr¹ng th¸i c©n b»ng trong b×nh kÝn : Na2CO3(r) + CO2 (k) + H2O (k) Δ H = 128KJ 2NaHCO3 (r) NÕu gi¶m nhiÖt ®é cña b×nh ph¶n øng th× sè mol Na2CO3 thay ®æi nh− thÕ nµo ? A. T¨ng B. Gi¶m C. Kh«ng ®æi D. Kh«ng x¸c ®Þnh §¸p ¸n B. Ho¹t ®éng 3 Nhãm halogen vµ nhãm oxi – l−u huúnh GV chiÕu néi dung c¸c bµi tËp sau lªn mµn h×nh cho HS th¶o luËn H·y chän ph−¬ng ¸n ®óng cho mçi c©u tr¶ lêi sau ®©y : 1. Trong phßng thÝ nghiÖm, khÝ clo th−êng ®−îc ®iÒu chÕ b»ng c¸ch oxi ho¸ hîp chÊt nµo sau ®©y ? A. NaCl B. HCl C. KClO3 D. KClO4 §¸p ¸n B. 2. Ph−¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y kh«ng ®óng ? A. F2 + H2O HF + HFO B. Cl2 + H2O HCl + HClO C. Br2 + 2NaOH → NaBr + NaBrO + H2O D. 3I2 + 6KOH → 5KI + KIO3 + 3H2O §¸p ¸n A. 3. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y kh«ng ®óng khi nãi ®Õn CaOCl2 : A. Lµ chÊt bét tr¾ng, lu«n bèc mïi clo
B. Lµ chÊt s¸t trïng, tÈy tr¾ng v¶i sîi C. Lµ muèi hçn t¹p cña axit hipoclor¬ va axit clohi®ric D. Lµ muèi kÐp cña axit hipoclor¬ vµ axit clohi®ric §¸p ¸n D. 4. Ph¶n øng nµo sau ®©y chøng tá Br2 thÓ hiÖn tÝnh khö : A. Br2 + 2KClO3 → Cl2 + 2KBrO3 B. Br2 + 2HI → I2 + 2HBr C. Br2 + H2 → 2HBr D. 5Br2 + I2 + 6H2O → 10HBr + 2HIO3 §¸p ¸n A. 5. Hoµ tan 10g hçn hîp Fe va Fe2O3 vµo mét l−îng dung dÞch HCl võa ®ñ, thu ®−îc 1,12l H2 (®ktc) vµ dung dÞch X. Cho NaOH d− vµo dung dÞch X thu ®−îc kÕt tña. Läc kÕt tña, nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi l−îng kh«ng ®æi thu ®−îc m (g) chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña m lµ : A. 10,8g B. 11,2g C. 15,2g D. 21,1g §¸p ¸n B. 6. Ph©n tö axit nµo kÐm bÒn nhÊt ? A. HClO B. HClO2 C. HClO3 D. HClO4 §¸p ¸n A. 7. Hi®rohalogenua (HX) ®−îc ®iÒu chÕ theo s¬ ®å sau trong phßng thÝ nghiÖm : NaX (r¾n) + H2SO4 (®Æc) ⎯t⎯ HX ↑ + NaHSO4 (hoÆc Na2SO4) → o Cho biÕt ph−¬ng ph¸p trªn dïng ®Ó ®iÒu chÕ HX nµo sau ®©y ? A. HI B. HBr C. HCl D. C¶ A, B, C §¸p ¸n C. 8. Trong phßng thÝ nghiÖm ng−êi ta ®iÒu chÕ halogen (X2) theo s¬ ®å ph¶n øng sau : NaX (khan) + MnO2 + H2SO4 (®Æc) ⎯t⎯ X2 ↑ + ... → o Cho biÕt ph−¬ng ph¸p trªn kh«ng dïng ®Ó diÒu chÕ X2 nµo sau ®©y ? A. Cl2 B. F2 C. I2 D. Br2
§¸p ¸n B. 9. Trong ph¶n øng hãa häc : 2KMnO4 + 5 H2O2 + 3 H2SO4 → 2 MnSO4 + 5 O2 + K2SO4 + 8 H2O §· x¶y ra : A. Sù khö KMnO4 B. Sù khö H2O2 C. Sù oxi ho¸ KMnO4 D. Sù oxi ho¸ H2SO4 §¸p ¸n A. 10. Cã thÓ ®iÒu chÕ O2 tõ ho¸ chÊt nµo sau ®©y ? A. Dung dÞch NaOH lo·ng B. Dung dÞch H2SO4 lo·ng C. KMnO4 r¾n D. C¶ A, B, C §¸p ¸n D. 11. Mét phi kim R t¹o ®−îc víi oxi hai oxit, trong ®ã % khèi l−îng cña oxi lÇn l−ît lµ 50% vµ 60%, phi kim R lµ : A. Cacbon B. Ni t¬ C. L−u huúnh D. Clo §¸p ¸n C. 12. §Ó lo¹i khÝ H2S ra khái hçn hîp víi khÝ HCl, ng−êi ta dÉn hçn hîp qua dung dÞch X lÊy d−. Dung dÞch X lµ : A. Pb(NO3)2 B. AgNO3 C. Fe(NO3)2 D. Cu(NO3)2 §¸p ¸n D. 13. Cho m gam hçn hîp CaCO3, ZnS t¸c dông víi dung dÞch HCl d− thu ®−îc 6,72l khÝ (®ktc). Cho toµn bé l−îng khÝ trªn t¸c dông víi l−îng d− SO2 thu ®−îc 9,6g chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña m lµ : A. 29,4g B. 49,2g C. 24,9g D. 2,49g §¸p ¸n A. 14. Chia mét dung dÞch H2SO4 thµnh 3 phÇn b»ng nhau : – Trung hoµ phÇn mét võa ®ñ 200ml dung dÞch NaOH 1M.
– Trung hoµ phÇn hai vµ ba cÇn mét l−îng dung dÞch NaOH nh− ®· dïng ë phÇn mét thu ®−îc m gam muèi. Gi¸ trÞ m lµ : A. 12g B. 14,2g C. 28,4g D. 24g §¸p ¸n D. 15. Cã 2 b×nh kÝn A vµ B dung tÝch nh− nhau ë OoC : B×nh A chøa 1mol Cl2 vµ b×nh B chø 1 mol O2. Trong mçi b×nh ®Òu chøa s½n 10,8g kim lo¹i M ho¸ trÞ kh«ng ®æi. Nung nãng c¶ hai b×nh tíi khi ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, sau ®ã lµm l¹nh c¶ hai b×nh vÒ OoC th× tØ lÖ ¸p suÊt trong c¸c b×nh lµ 7 : 4. ThÓ tÝch chÊt r¾n trong b×nh kh«ng ®¸ng kÓ. X¸c ®Þnh kim lo¹i M ? A. Mg B. Al C. Fe D. Cu §¸p ¸n B.
S ù ®iÖn li C h − ¬ng 1. Bμi 1 Sù ®iÖn li A. Môc tiªu bμi häc 1. KiÕn thøc : • BiÕt sù ®iÖn li, chÊt ®iÖn li lµ g× ? • BiÕt thÕ nµo lµ chÊt ®iÖn li m¹nh, chÊt ®iÖn li yÕu ? 2. KÜ n¨ng : • Quan s¸t vµ gi¶i thÝch thÝ nghiÖm chøng minh tÝnh dÉn ®iÖn cña dung dÞch. • Ph©n biÖt chÊt ®iÖn li m¹nh, chÊt ®iÖn li yÕu. B. ChuÈn bÞ cña GV vμ HS • GV : M¸y tÝnh, m¸y chiÕu, c¸c phiÕu häc tËp. – Bé dông cô chøng minh tÝnh dÉn ®iÖn cña dung dÞch. – PhÇn mÒm m« pháng thÝ nghiÖm theo h×nh 1.1 (SGK). • HS : ChuÈn bÞ c¸c néi dung theo SGK C. TiÕn tr×nh d¹y – häc Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS
I. HiÖn t-îng ®iÖn li Ho¹t ®éng 1 1. ThÝ nghiÖm GV h−íng dÉn HS l¾p vµ sö dông bé HS chuÈn bÞ ba cèc : dông cô thÝ nghiÖm nh− h×nh 1.1 – Cèc a ®ùng n−íc cÊt. (SGK). – Cèc b ®ùng dung dÞch saccaroz¬. – Cèc c ®ùng dung dÞch NaCl. Nèi c¸c ®Çu d©y ®iÖn víi nguån ®iÖn, quan s¸t thÊy : Bãng ®Ìn ë cèc c bËt s¸ng cßn ë cèc a vµ b kh«ng s¸ng. – Dung dÞch NaCl dÉn ®iÖn. GV yªu cÇu HS nhËn xÐt. – N−íc cÊt vµ dung dÞch saccaroz¬ kh«ng dÉn ®iÖn. GV cho HS lµm thÝ nghiÖm t−¬ng tù nh−ng thay 3 cèc trªn b»ng 6 cèc kh¸c : cèc (1) ®ùng NaCl r¾n, khan ; cèc (2) ®ùng NaOH r¾n, khan ; cèc (3) ®ùng ancol etylic; cèc (4) ®ùng glixerol; cèc (5) ®ùng dung dÞch HCl vµ cèc (6) ®ùng dung dÞch NaOH. GV yªu cÇu HS rót ra nhËn xÐt vÒ HS nhËn xÐt : hiÖn t−îng quan s¸t ®−îc. – C¸c cèc 1, 2, 3, 4 bãng ®Ìn kh«ng GV h−íng dÉn HS kÕt luËn vÒ kh¶ s¸ng. n¨ng dÉn ®iÖn cña c¸c chÊt. – C¸c cèc 5, 6 bãng ®Ìn s¸ng. KÕt luËn : NaCl r¾n, khan ; NaOH r¾n khan; c¸c dung dÞch ancol etylic, glixerol kh«ng dÉn ®iÖn. Ng−îc l¹i, c¸c dung dÞch axit, baz¬ vµ muèi ®Òu
dÉn ®iÖn. Ho¹t ®éng 2 2. Nguyªn nh©n tÝnh dÉn ®iÖn cña c¸c dung dÞch axit, baz¬, vµ muèi trong n−íc GV ®Æt vÊn ®Ò : T¹i sao c¸c dung HS : C¸c axit, baz¬ vµ muèi khi hoµ dÞch axit, baz¬ vµ muèi dÉn ®−îc tan vµo n−íc sÏ ®iÖn li t¹o ra c¸c ion ®iÖn ? nªn dÉn ®−îc ®iÖn. GV gîi ý HS ®äc SGK ®Ó tr¶ lêi c©u C¸c ph−¬ng tr×nh ®iÖn li : NaCl → Na+ + Cl– hái. GV h−íng dÉn HS viÕt c¸c ph−¬ng HCl → H+ + Cl– tr×nh ®iÖn li cña NaCl, HCl, NaOH NaOH → Na+ + OH– trong dung dÞch. II. Ph©n lo¹i c¸c chÊt ®iÖn li Ho¹t ®éng 3 1. ThÝ nghiÖm GV h−íng dÉn c¸c nhãm HS lµm thÝ HS chuÈn bÞ 2 cèc : nghiÖm ë h×nh 1.1 (SGK) ®Ó ph¸t – Cèc (1) ®ùng dung dÞch HCl 0,10M hiÖn mét dung dÞch dÉn ®iÖn m¹nh – Cèc (2) ®ùng dung dÞch CH3COOH hay yÕu. 0,10M Nèi c¸c ®Çu d©y dÉn ®iÖn víi nguån ®iÖn. Quan s¸t thÊy bãng ®Ìn ë cèc (1) s¸ng m¹nh h¬n cèc (2). HS nhËn xÐt : Nång ®é ion trong GV gîi ý HS rót ra nhËn xÐt dung dÞch HCl lín h¬n nång ®é ion trong dung dÞch CH3COOH. ⇒Sè ph©n tö HCl ®iÖn li ra ion nhiÒu h¬n so víi ph©n tö CH3COOH ®iÖn li ra ion. GV bæ sung : Dùa vµo møc ®é ®iÖn li
ra ion cña c¸c chÊt ®iÖn li kh¸c nhau, ng−êi ta chia c¸c chÊt ®iÖn li thµnh chÊt ®iÖn li m¹nh vµ chÊt ®iÖn li yÕu. Ho¹t ®éng 4 2. ChÊt ®iÖn li m¹nh vµ chÊt ®iÖn li yÕu GV : ThÕ nµo lµ chÊt ®iÖn li m¹nh ? a) ChÊt ®iÖn li m¹nh lÊy vÝ dô. – ChÊt ®iÖn li m¹nh lµ chÊt khi tan trong n−íc, c¸c ph©n tö hoµ tan ®Òu ®iÖn li ra ion. – VÝ dô : C¸c axit m¹nh nh− HCl, HNO3, H2SO4, HClO4, ... C¸c baz¬ m¹nh nh− NaOH, KOH, Ba(OH)2, ... vµ hÇu hÕt c¸c muèi tan. GV bæ sung : Trong ph−¬ng tr×nh HS : Na2SO4 → 2Na+ + SO2− 4 ®iÖn li cña chÊt ®iÖn li m¹nh, ng−êi 0,1 → 0,2 → 0,1 ta dïng mét mòi tªn chØ chiÒu qu¸ ⎧ ⎡ Na + ⎤ = 0,2M tr×nh ®iÖn li. ⎪⎣ ⎦ Dung dÞch ⎨ ViÕt qu¸ tr×nh ®iÖn li Na2SO4 ? ⎪ ⎡ SO 4 ⎤ = 0,1M 2− ⎩⎣ ⎦ Gi¶ sö nång ®é Na2SO4 lµ 0,1M tÝnh nång ®é ion Na+, SO2− trong dung dÞch 4 ? b) ChÊt ®iÖn li yÕu GV: ThÕ nµo lµ chÊt ®iÖn li yÕu ? LÊy – ChÊt ®iÖn li yÕu lµ chÊt khi tan trong dung dÞch n−íc chØ cã mét sè vÝ dô. ph©n tö hoµ tan ®iÖn li ra ion, phÇn cßn l¹i vÉn tån t¹i d−íi d¹ng ph©n tö trong dung dÞch. – VÝ dô : C¸c axit yÕu nh− CH3COOH, HClO, H2S, HF, H2SO3, ... C¸c baz¬ yÕu nh− Bi(OH)3, Cr(OH)2, ....
GV bæ sung : Trong ph−¬ng tr×nh ®iÖn li cña chÊt ®iÖn li yÕu, ng−êi ta dïng dÊu mòi tªn thuËn nghÞch ( ) cho biÕt qu¸ tr×nh ®iÖn li xÈy ra c¶ hai chiÒu. CH3COO– + H+ GV : ViÕt qu¸ tr×nh ®iÖn li CH3COOH CH3COOH. GV bæ sung : C©n b»ng ®iÖn li lµ c©n b»ng ®éng. Gièng nh− mäi c©n b»ng hãa häc kh¸c, c©n b»ng ®iÖn li còng tu©n theo nguyªn lÝ chuyÓn dÞch c©n b»ng L¬ Sa–t¬–li–e Ho¹t ®éng 5 Cñng cè bµi – Bµi tËp vÒ nhµ • GV ph¸t phiÕu häc tËp sè 1 vµ 2 cho c¸c nhãm HS lµm : PhiÕu häc tËp sè 1 1. Dung dÞch chÊt ®iÖn li dÉn ®−îc ®iÖn lµ do : A. Sù chuyÓn dÞch cña c¸c electron. B. Sù chuyÓn dÞch cña c¸c cation. C. Sù chuyÓn dÞch cña c¸c ph©n tö hoµ tan. D. Sù chuyÓn dÞch cña c¸c cation vµ anion. §¸p ¸n D. 2. Tr−êng hîp nµo sau ®©y kh«ng dÉn ®−îc ®iÖn ? A. KCl r¾n, khan. B. N−íc biÓn C. N−íc s«ng, hå, ao. D. Dung dÞch KCl trong n−íc.
§¸p ¸n A. PhiÕu häc tËp sè 2 1. ViÕt ph−¬ng tr×nh ®iÖn li cña c¸c chÊt ®iÖn li yÕu : HClO, HNO2. 2. Cho c¸c chÊt ®iÖn li m¹nh : Ba(NO3)2 0,10M; HNO3 0,020M; KOH 0,010M. TÝnh nång ®é mol cña tõng ion do sù ®iÖn li t¹o ra. Bµi tËp vÒ nhµ : 1,2 (SGK) d. H−íng dÉn gi¶i bμi tËp SGK 3. a) C¸c chÊt ®iÖn li m¹nh sÏ ®iÖn li hoµn toµn : Ba(NO3)2 → Ba2+ + − 2 NO3 0,10M 0,10M 0,20M → − H+ HNO3 + NO3 0,020M 0,020M 0,020M → K+ OH– KOH + 0,010M 0,010M 0,010M b) C¸c chÊt ®iÖn li yÕu ®iÖn li kh«ng hoµn toµn : H+ + ClO– HClO − H+ + NO2 HNO2 E. T− liÖu tham kh¶o 1. §é ®iÖn li α §é ®iÖn li cho biÕt phÇn tr¨m chÊt tan ph©n li thµnh c¸c ion vµ ®−îc biÓu diÔn b»ng tØ sè nång ®é mol cña phÇn chÊt tan ph©n li thµnh ion (C) vµ nång ®é ban ®Çu cña mét chÊt ®iÖn li (C0) :
M+ + A – MA ⎡M+ ⎤ ⎡A − ⎤ =⎣ ⎦=⎣ ⎦ C Ta cã : α = (1) C0 C0 C0 • NÕu C = 0 → α = 0 → chÊt MA kh«ng ®iÖn li. • NÕu C = C0 → α = 1 → chÊt MA ®iÖn li hoµn toµn. Theo quy −íc : ChÊt ®iÖn li YÕu Trung b×nh M¹nh 0 < α ≤ 0,03 0,03 < α < 0,3 0,3 ≤ α ≤1 §é ®iÖn li GÇn nh− hoµn Sù ph©n li ion Mét phÇn RÊt Ýt toµn Theo (1) nhËn thÊy : §é ®iÖn li α phô thuéc vµo b¶n chÊt cña chÊt tan, nhiÖt ®é vµ nång ®é cña dung dÞch (C0 cµng nhá th× α cµng lín). 2. H»ng sè ®iÖn li (h»ng sè c©n b»ng) K • §Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng ph©n li cña mét chÊt, ngoµi ®é ®iÖn li α ng−êi ta cßn dïng h»ng sè ®iÖn li (h»ng sè c©n b»ng) K ®−îc, ®Þnh nghÜa theo c«ng thøc : ⎡M+ ⎤ ⎡A− ⎤ K = ⎣ ⎦ ⎣ ⎦ vµ pK = – lgK (2) [ MA ] Trong ®ã [M+], [A–] vµ [MA] lµ nång ®é mol cña ion vµ ph©n tö MA cßn l¹i t¹i thêi ®iÓm c©n b»ng. • §èi víi mét chÊt tan nhÊt ®Þnh th× K lµ mét h»ng sè chØ phô thuéc vµo nhiÖt ®é vµ b¶n chÊt cña dung m«i. + NÕu MA lµ axit → K gäi lµ h»ng sè axit, kÝ hiÖu lµ Ka. + NÕu MA lµ baz¬ → K gäi lµ h»ng sè baz¬, kÝ hiÖu lµ Kb. ⇒ Mét chÊt ®iÖn li cµng m¹nh th× K cµng lín vµ pK cµng nhá.